Dilemma's en keuzes Kinderklanken en Peuterpraat ... - Fenac

GEHOORD EN GEZIENPRAKTIJKBOEK LEERLINGEN MET ERNSTIGESPRAAK- EN TAALMOEILIJKHEDENSinds 1994 loopt op het Seminarium voorOrthopedagogiek het ESM-project. In dit project gingenwe op zoek naar expertise op het terrein vanESM. Een van de uitvloeisels van dit project is hetzogenaamde Praktijkboek dat bij velen van u langzamerhandbekend is. In dit stukje willen we u informerenover de huidige stand van zaken.In de afgelopen jaren hebben we ESM-scholenbezocht, video-opnames van leraren gemaakt en dezemet hen besproken, scholing gegeven aan leraren inhet ESM-onderwijs en steeds weer de leraar en onszelfde vraag gesteld: wat doet deze leraar nu eigenlijkwaardoor de leerling aan het werk kan gaan, kennisopsteekt en nog tevreden kijkt ook? Welke methodiekenwerken blijkbaar goed bij kinderen die communicatievebeperkingen hebben? Veel van dergelijkemethodische principes staan beschreven in hetPraktijkboek met een directe koppeling naar theorieënen onderzoeken naar het leren door en de communicatie-en taalverwerving van kinderen. Eenmeer gedetailleerde bespreking van de gevolgdewerkwijze staat in Van Horen Zeggen, oktober 1999.Tot ons genoegen blijken niet alleen leraren uit dedirecte doelgroep, het ESM-onderwijs, dit boek aan teschaffen. Ook de andere vormen van REC-onderwijs,het SBO en het reguliere Basisonderwijs tonen veelbelangstelling. Daar worden immers ook kinderenopgevangen die in meer of mindere mate moeite hebbenmet het begrijpen en/of produceren van taal.Juist dan wordt een extra beroep gedaan op het inlevingsvermogenen de eigen communicatieve vaardigheidvan de persoon voor de klas. Blijkbaar voorziethet Praktijkboek in een behoefte die bij leraren leeft,want zo horen we uit het werkveld: "je kunt ermeteen mee aan de slag." En dat was precies onzeopzet met het schrijven van een PRAKTIJKboek voorleraren!Het 'Praktijkboek Leerlingen met ernstige spraak- entaalmoeilijkheden is een losbladig handboek. Datsuggereert dat er meer in kan. En dat is inderdaad hetgeval.Totnogtoe zijn er zes katernen verschenen:'Taaistimulering', 'Kringgesprekken', 'Voorlezen' en'Woordenschatonderwijs', 'Computergebruik' en'Meertalige kinderen'.In 1999 was al het theorieboek 'Kinderen met ernstigespraak- en taalmoeilijkheden op school' van ErinWagenaar verschenen.Binnenkort gaan de volgende vier katernen naar dedrukker.• De sociale en emotionele ontwikkeling (CoosConstandse en Marjan Elzer). Relaties met anderen,dat is de context waarbinnen de emotionele ensociale ontwikkeling plaatsvindt, waarin basiscompetentiesverworven worden en communicatievevaardigheden ontwikkeld worden.• Het Voortgezet (Speciaal) Onderwijs aan leerlingenmet ESM (Coos Constandse, Marjan Elzer enMaryam Mildenberg). Een discussiestuk waarin aande orde komt met welke kwesties het VSO sh/esm temaken heeft, en hoe diverse scholen en leraren hierhet hoofd aan bieden.• De sensomotoriek, over horen, zien en spreken (CoosConstandse). De waarneming en de motoriek vormengezamenlijk essentiële voorwaarden voor detaal- en kennisverwerving• Wereldoriëntatie (Marjan Elzer) De verkenning vande wereld, van jezelf en de ander, in praktische enin meer abstracte zin, vormt de essentie van hetonderwijs aan kinderen met ernstige spraak- entaalmoeilijkheden.Helaas komt hiermee wel een eind aan de productievan hoofdstukken. De oorzaak is banaal doch heelpragmatisch: de subsidie is op! Helaas, want dat erover de opvoeding van en het onderwijs aan kinderenmet ernstige spraak- en taalmoeilijkheden nog veelmeer te zeggen valt, spreekt vanzelf.Zowel het theorieboek als het praktijkboek zijn tebestellen bij het Seminarium voor Orthopedagogiek(tel. 030-2547378). Voor degenen die het praktijkboekal in hun bezit hebben, zijn de vier nieuwe katernenook los te koop.Seminarium voor OrthopedagogiekLeerlingen met ernstigespraak- en taalmoeilijkheden24 | VHZ JAARGANG 43 NUMMER 4 DECEMBER 2002