Prioritaire en symboolsoorten voor soortbescherming in West ...

Kortom, voorafgaand aan elk herintroductieproject dient onderzoek te gebeuren naar de haalbaarheid en de wenselijkheid. Hierin spelen
vooral wetenschappelijke, objectieve criteria mee, maar ook emotionele, subjectieve criteria: aaibaarheid, verhogen draagvlak,
cultuurhistorische aspecten, enzovoort. Herintroductie kan in sommige gevallen wel degelijk een reële optie zijn. In dat geval wordt best
rekening gehouden met een aantal richtlijnen. Deze argumenten zijn niet steeds zwart-wit interpreteerbaar. Elk geval moet apart
beoordeeld worden. Voor een praktisch evalutieschema wordt verwezen naar Van Den Berge (2004). Hieronder worden de belangrijkste
argumenten toegelicht:
• als natuurlijke herkolonisatie nog redelijkerwijze mogelijk is, mag niet ingegrepen worden
• de aanleg van verbindingsgebieden die tot natuurlijke herkolonisatie kunnen leiden is niet realistisch
• herintroductie is en blijft een noodmaatregel om bedreigde soorten met toekomstkansen te behouden
• het doel mag niet bestaan uit het ‘aanvullen van een collectie’
• alleen herintroductie is in West-Vlaanderen eventueel aanvaardbaar, introductie niet; herintroductie betekent dat de soort ooit in het
gebied is voorgekomen, bij introductie is dat onwaarschijnlijk of al eeuwen geleden (b.v. Wolf).
• het moet kunnen aangetoond worden dat de soort in het verleden in de omgeving voorkwam, of toch minstens met een aan zekerheid
grenzende waarschijnlijkheid; de aanwezigheid van kenmerkende oude volksnamen kan soms een hint zijn (b.v. "plakpuit" voor de
Boomkikker in een veel ruimer gebied dan zijn huidige verspreiding)
• de oorzaak van verdwijnen van de soort moet gekend zijn, rechtstreeks of onrechtstreeks door de mens veroorzaakt, én verholpen: er
moet altijd gebiedsgericht gewerkt worden
• het gebied moet groot genoeg zijn en het habitat (opnieuw) geschikt om een leefbare populatie te herbergen
• de soort moet bij voorkeur bijdragen aan de functionele relaties binnen het ecosysteem, of beter nog: deze herstellen en verbeteren;
hiertoe horen bijvoorbeeld ook soorten die meer structuurvariatie veroorzaken (b.v. de ooit wijdverspreide halfparasiet Grote ratelaar
doet in vochtige hooilanden grasgroei verminderen en biedt zo meer kansen aan kruidachtige planten).
• het herkomstgebied moet gelijkaardig zijn en niet te ver uit de buurt, opdat de organismen zo goed mogelijk aan de lokale
omstandigheden aangepast zijn
• de populatie van het gebied waaruit de dieren of planten voor herintroductie worden gehaald, mag niet bedreigd worden door deze
actie
• de introductie mag andere aanwezige soorten niet overmatig schaden (b.v. introductie van predator of parasiet waarop lokale
organismen niet zijn ingesteld)
• er dient een wetenschappelijke onderbouwing geleverd te worden over de noodzaak van de introductie, hoe dit zal gebeuren en zeker
ook de manier waarop het gebied geschikt moet gemaakt worden; dit dient te gebeuren op basis van gefundeerde gegevens over de
levenswijze van de soort zelf (de autecologie)
• het publiceren van de bevindingen is uitermate zinvol om anderen op de hoogte te brengen van het succes of de mislukking van de
actie; in de publicatie worden de beweegredenen en de wetenschappelijke argumenten beschreven m.b.t. de herintroductie
• de actie mag geen one-man-show zijn of een anonieme actie van een groep; publiceer ook over het voornemen tot herintroductie
zodat een open discussie kan gevoerd worden en tegelijkertijd een draagvlak gecreëerd
Prioritaire en symboolsoorten voor soortbescherming in West-Vlaanderen
123