Oud en jong samen achter de PC

Oud en jong samen achter de PC1. KarakteristiekenHet project ‘Oud en jong achter de PC’ brengt twee groepen samen die in dezelfde wijkwonen maar elkaar toch nauwelijks ontmoeten: allochtone jongeren en autochtone ouderen.De jongeren (leerlingen van de vmbo-school in de wijk) geven vrijwillig, na schooltijd,computerles aan de ouderen. Degene die het initiatief nam tot het project, was het hoofd vande wijkbibliotheek. Zij kwam op het idee door een gesprek met de projectleidster van deBrede Buurt-school. Sinds 2005-2006 wordt het project, dat in 2003 startte, geheel getrokkendoor VMBO Zuidwest.2. Wie geven het onderwijs?Een docent van de educatie-afdeling van de bibliotheek maakt de ouderen bekend met decomputer en met internet. Leerlingen van de derde klas vmbo geven Word, Paint en Fotoshop.Zij worden hierin begeleid door hun docent informatica, die hun tips geeft hoe je bepaaldezaken het best kunt uitleggen. Vervolgens geven de leerlingen de ouderen individuelebegeleiding achter de computer. In 2003-2004 waren er 8 leerlingen die les gaven, in 2004-2005 zes en in 2005-2006 ook zes.3. Wie volgen het onderwijs?In de wijk woonachtige autochtone ouderen van 55 tot 82 jaar, die computervaardiger willenworden. In 2003-2004 deden twaalf ouderen mee, in 2004-2005 tien en in 2005-2006 ooktien. De verhouding is dus ongeveer één jongere op twee ouderen.4. Wie zijn er nog meer bij betrokken?Bibliotheek Bouwlust (openbare wijkbibliotheek in een achterstandswijk met veel oudereautochtonen en veel jongere allochtonen).Terra College, thans VMBO Zuid-West (vmbo-school in de wijk)Stichting Welzijn ‘De Escamp’, thans ‘Mooi Escamp’ (leidt ouderen toe naar de cursus).Gemeente Den Haag.5. Wat zijn de doelen?De ouderen leren omgaan met Word, Paint, Photoshop, e-mail en internet.6. MethodiekbeschrijvingDe intake van de ouderen komt erop neer dat men hun de volgende twee vragen stelt: ‘Kunt ual computeren’ (antwoord: ‘Nee’) en ‘Wilt u dat leren?’ (antwoord: ‘Ja’).De intake van de VMBO-leerlingen is een gesprek, waarin zij worden geselecteerd op hunmotivatie, inzet en commitment. Dit gesprek wordt gevoerd door het filiaalhoofd van dewijkbibliotheek en de projectleider van de Brede Buurtschool.

Voor de kennismaking met de computer (PC opstarten, muistraining, schermvoorbeelden,internet) gebruikt de wijkbibliotheek een door de Haagse Openbare Bibliotheek ontwikkeldcursusboek. De VMBO-leerlingen gebruiken voor Word, Paint en Fotoshop lesmateriaal datvoor de ouderen is ontwikkeld door hun informaticadocent.Er worden geen toetsen afgenomen. Na afloop van de cursus wordt deze door de ouderengeëvalueerd, aan de hand van vragen als ‘Was het tempo goed?’ en ‘Voldeed de cursus aan deverwachtingen?’De cursus is ingebed in een breder bibliotheekaanbod, dat onder andere een dedicated sitebevat met een NT2-cursus voor nieuwkomers. Ook vindt men op de twaalf computers van debibliotheek Learn Online, dat kinderen uit groep 5 tot 8 van de basisschool leert lezen enschrijven en waarop zij ook CITO-toetsen kunnen maken. Learn Online bevat tevens NT2-materiaal, zoals Taalklas van ETV.Veel bibliotheekbezoekers komen groepsgewijs de bibliotheek binnen via zelforganisaties,onderwijsinstellingen (VVE, basisonderwijs, ROC Mondriaan) en moedercentra. Daarnakomen zij individueel.7. Dwarsverbanden met andere problematieken of doelstellingen- vergroting van de autonomie en sociale redzaamheid van ouderen;- versterking van de sociale cohesie op wijkniveau;- vergroting van de kennis over en het respect voor de cultuur van de ander;- bestrijding van wederzijdse vooroordelen (ten aanzien van jongeren / ouderen en vanallochtonen / autochtonen).8. Frequentie van de lessen en duur van het trajectDe vmbo-leerlingen geven de ouderen twee uur per week les, acht weken lang. Er waren driecycli van acht weken.9. LeeromgevingAanvankelijk vond een deel van de lessen in het computerlokaal van de VMBO-school plaats,en een ander deel aan de twaalf computers van de wijkbibliotheek. In de wijkbibliotheekleerden de ouderen omgaan met de computer (toetsenbord en muis) en informatie opzoekenop internet. Op de VMBO-school leerden ze Word, Paint en Fotoshop.Thans worden alle lessen in de VMBO-school gegeven.10. FinancieringsbronnenDe gemeente Den Haag verstrekte een subsidie voor de ontwikkeling van het lesmateriaal envoor VVV-bonnen ter beloning van de docerende scholieren. Nu het materiaal is ontwikkeld,is de subsidiëring gestaakt. De continuïteit van het project is echter verzekerd, doordat deschool het van de bibliotheek heeft overgenomen.

11. ResultatenVia dit project legden jong en oud contact en kregen ze een ander beeld van elkaar. Ouderenzagen dat jongeren niet alleen maar negatief bezig zijn. De jongeren, die vaak wordenafgeschilderd als probleemgevallen, kregen er meer zelfvertrouwen door. Het gebeurde zelfsdat jongeren en ouderen na afloop van het project e-mailadressen uitwisselden om contact tekunnen houden.De ouderen hebben hun angst voor de computer overwonnen. Zij kunnen met een toetsenbordomgaan, informatie opzoeken en e-mails versturen. Een deel van hen gaat door naar eenvervolgcursus waarin ze Google leren gebruiken, een ander deel naar een andere cursus.Sommigen blijven ook na de cursus naar de VMBO-school komen (bijvoorbeeld naar dekantine), of naar de bieb om daar te computeren. In hoeverre de leerresultaten duurzaamzullen zijn, hangt af van de mate waarin de ouderen de computer zullen blijven gebruiken:Use it or lose it.Voor het project werden de bibliotheek en de school in 2004 genomineerd voor de ‘HaagseBrug’, een prijs die de gemeente Den Haag uitreikt aan instellingen die vérder kijken dan huneigen domein, en samenwerken met instellingen buiten dat domein. De bedoeling was dat hetproject door andere bibliotheekfilialen zou worden overgenomen. Dit is niet gebeurd, omverschillende redenen: Niet in elke wijk is er een VMBO-school, niet elke bibliotheek heeftcontact met een VMBO-school, en niet elke bibliotheek heeft er de tijd voor.12. ContactpersonenLidy MunninghoffFiliaalhoofd Bibliotheek BouwlustBeresteinlaan 42542 KA Den Haagtel/fax: 070 – 3672939e-mail: a.c.m.m.munninghoff@dobdenhaag.nl(Voor meer informatie over het bredere bibliotheekaanbod: Helma Wiegmans, DOB, 070-35345 52).Bronnen:Eimers, Ton, en Mariëlle Verhoef, Sociale uitsluiting in de kennissamenleving. Het nieuweleren: kansen of bedreigingen voor risicogroepen? CINOP, ’s-Hertogenbosch, 2004, pp. 60-61.‘Behoeftes veranderen, heeft de bibliotheek nog bestaansrecht?’, op:www.tekstlink.com/docs/toekomst.htm