Vroegtijdige psychosociale interventies na rampen ... - GGZ-richtlijnen

Richtlijntekst publieksdeelSteunende contextMensen die getroffen worden door rampen, terrorisme of grote calamiteiten moeten ondersteuningkunnen krijgen. De werkgroep beveelt aan dat na een ramp, terrorisme of andere schokkendegebeurtenis een steunende context wordt aangeboden. Zodra getroffenen in veiligheid zijn gebracht,ligt de prioriteit bij het het bieden van een luisterend oor, steun en troost en openstaan voor dedirecte praktische behoeften van getroffenen; het bieden van feitelijke en actuele informatie overde schokkende gebeurtenis; het mobiliseren van steun uit de eigen sociale omgeving; het faciliterenvan hereniging met naasten en het bij elkaar houden van families; en het geruststellen vangetroffenen die normale stressreacties vertonen. Het is aannemelijk dat dit het eigen herstelvermogenbevordert. Een steunende context moet in de periode waarop deze richtlijn betrekkingheeft – de eerste zes weken – doorlopend beschikbaar en toegankelijk zijn. Het vormt de basis vanwaaruit vroegtijdige psychosociale interventies worden uitgevoerd.Preventieve vroegtijdige psychosociale interventiesVoorlichtingDe werkgroep beveelt aan dat na een ramp, terrorisme of andere schokkende gebeurtenis aanalle getroffenen voorlichting wordt aangeboden.De voorlichting is kort, basaal en draagt bij aan het herstel van controle en het bevorderen vanzelfredzaamheid van getroffenen. De volgende 3 componenten zijn in de voorlichting opgenomen:• Geruststellende uitleg over normale reacties;• Aangeven wanneer hulp te zoeken;• Aanraden de dagelijkse routine op te pakken.De werkgroep beveelt het bieden van preventieve psycho-educatie, in de vorm van gestructureerde (vaakherhaalde) informatie en training aan getroffenen en familieleden met als doel het bereiken van veranderingin het traumagerelateerde gedrag, niet aan.Om de voorlichting goed te laten verlopen, beveelt de werkgroep aan deze een vaste plaats te latenkrijgen binnen de diverse plannen. Wanneer bij een ramp kinderen zijn betrokken, dienen er voorlichtingsuitingente zijn die specifiek op het begripsniveau en de belevingswereld van kinderen zijn afgestemd.TriageNaast voorlichting hebben getrainde vrijwilligers, nulde- en eerstelijns hulpverleners, met de tweedelijnsGGZ op de achtergrond, in de acute fase een rol op het gebied van psychologische triage.Hierbij gaat het vooral om het signaleren van getroffenen met psychische stoornissen en/of ernstigeklinische symptomen die diagnostiek en/of behandeling behoeven. Bij psychologische triage moetafgegaan worden op het klinisch oordeel van vrijwilligers en professionals uit de nulde, eerste,tweede en derde lijn, evenals op het oordeel de getroffene zelf. Hiervoor is gedegen basisscholingvan vrijwilligers en professionals noodzakelijk. Zij dienen goed te weten dat de meeste getroffenenenigerlei vorm van stressreacties zullen vertonen. Dit zijn normale reacties. In de huisartsenpraktijkkunnen de standaarden van het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) voor angststoornissen(NHG 2004) en voor depressie (NHG 2003) handvatten bieden voor signalering en diagnostiek.Psychologische triage kan ook plaatsvinden gedurende de verdere periode waarop deze richtlijnbetrekking heeft (de eerste zes weken na een schokkende gebeurtenis) bijvoorbeeld wanneer eengetroffene een zorgverlener consulteert.14