Vroegtijdige psychosociale interventies na rampen ... - GGZ-richtlijnen

Screening3 ScreeningVan screening of bevolkingsonderzoek wordt gesproken wanneer een specifieke onderzoeksmethodevoor vroege opsporing van bepaalde aandoeningen op grote schaal aan de bevolking wordtaangeboden. In dit hoofdstuk gaat over het opsporen van getroffenen met een verhoogd risico ophet ontwikkelen van traumagerelateerde psychische klachten. Ook wordt het tijdstip van screening,de herhaling van screening en de setting waarin screening mogelijk plaatsvindt, behandeld aan dehand van de volgende uitgangsvragen:• Zijn er screeningsinstrumenten of andere methoden om mensen op te sporen met een verhoogdrisico op het ontwikkelen van klachten in de eerste zes weken na rampen, terrorisme en andereschokkende gebeurtenissen? Zo ja, welke?• Hoe effectief en doelmatig zijn deze screeningsinstrumenten?• Zijn er negatieve effecten bekend van screening gedurende de eerste zes weken?• Op welk moment dient de screening te worden uitgevoerd?• Dient de screening te worden herhaald?• Zijn er screeningsinstrumenten of andere methoden die specifiek bij bepaalde typen schokkendegebeurtenissen kunnen worden toegepast? Zo ja, welke?• Zijn er screeningsinstrumenten of andere methoden die specifiek bij bepaalde risicogroepenkunnen worden toegepast? Zo ja, welke?Alvorens in te gaan op screening is het goed het verschil tussen screening (hoofdstuk 3), triage(hoofdstuk 5) en signalering uit te leggen. Screening is het in een totale omschreven doelpopulatiegericht zoeken naar een nog niet geopenbaarde ziekte of risicofactoren voor een ziekte. Triage is hetin een rampsituatie onderscheiden van degenen die acute zorg nodig hebben. Signalering ten slotteis een breder begrip dat zich richt op het alert zijn op de mogelijke aanwezigheid van ziekte, zonderdat daarvoor gericht een gehele doelpopulatie wordt onderzocht.3.1 Vroege identificatie van getroffenen met eenverhoogd risico op latere psychische stoornissenBinnen de richtlijn wordt van vroege identificatie van getroffenen met een verhoogd risico op laterepsychische stoornissen gesproken wanneer deze plaatsvindt binnen de eerste 6 weken na een ramp,terroristische aanslag of andere schokkende gebeurtenis.In de literatuur worden verschillende methoden van vroegopsporing beschreven: aan de hand vanscreeningsinstrumenten voor vroege symptomen van een posttraumatische stress-stoornis (PTSS),screening op een acute stress-stoornis (ASS), en screening op (combinaties van) risicofactoren voorontwikkeling van psychische klachten na trauma.3.1.1 Screening op vroege symptomen van Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS)Allereerst wordt ingegaan op de vraag of vroege identificatie van getroffenen met een verhoogdrisico op PTSS, met behulp van vragenlijsten gebaseerd op PTSS-symptomen, is aan te bevelen.31