Passende zorg • Hersenonderzoek • Wereldoriëntatie - Nederlandse ...

Ontwi kke li ng e nin het onderwijs Ad BoesEr is in de afgelopen maanden en weken in onderwijslandweer van alles gebeurd dat onze aandacht vraagt. Helaasoverheersen ook nu negatieve berichten. We kunnenproberen die naast ons neer te leggen, maar dat lukt meestalniet. In het verlengde van de overheid en de inspectiehouden ook schoolbesturen, managers en ouders ons nietalleen wakker, maar ook uit de slaap. Ik wil echter beginnenmet goed nieuws, ook dat is er.De kleutertoets van de baanStaatssecretaris Dijksma is op het voornemen om een verplichtekleutertoets in te voeren teruggekomen. Het is eenbelangrijk besluit omdat scholen met behulp daarvan dreigdente worden afgerekend op het verschil in vorderingen aan hetbegin en einde van de basisschool. Met die calculatie, populairin enkele andere landen, wordt wat heet de toegevoegdewaarde, (added value)‘We zijn in toenemende mategeobsedeerd door een model,waarin de kindertijd gezien wordtals niets meer dan een forumwaarin je vaardigheden van deberekend. Hoe je het ookwendt of keert, altijd blijkenscholen met een kansrijkepopulatie daarbij sterkin het voordeel te zijn. Datligt voor de hand omdatvolwassenheid instudeert…. positieve buitenschoolseVia tests wordt de stijging vankinderen op de ladder naarde volwassenheid vastgesteld… met daarbij de invloedvan het nationaal leerplan, de“league tables” in de krantenen het regime van de inspectiesvan scholen. … Recent is deregering ook begonnen met hetformaliseren van het leerplaneffecten daar het grootstzijn. Scholen met een relatiefkansarme populatieleggen het steevast af. Debezwaren tegen een verplichtebegintoets zijn inde afgelopen jaren breeduitgemeten. Het is goednieuws dat de staatssecretariser blijk van geeft naarhet onderwijsveld en devele critici te luisteren.voor vroeg- en voorschoolseeducatie, compleet met inspectie.De strijd over de vormgeving vande educatie van jonge kinderen isvoor mensen als ik de duidelijksteexpressie van een diepere trendin het (Britse) onderwijssysteemnaar een obsessie metmeetbare opbrengsten en eenmechanistische poging omeconomisch nuttige volwassenente produceren.’(Bob Davis, Universiteit Glasgow)Een verplichteeindtoets?Over een verplichte eindtoetsis door de bewindsliedennog geen besluitgenomen. Ik acht de kansaanwezig dat ook daarvan eerdere voornemenswordt afgezien. Het lijktme onnodig om bezwarentegen een eindtoetshier nog eens te noemen,op één punt na. Vaakwordt vergeten dat basisonderwijs,anders dan bijalle andere vormen van onderwijs, geen eindonderwijs is. Inprincipe gaat elk kind daar naartoe, er is (tot nu) toe geenminimum eindniveau waaraan een kind moet voldoen om aanhet eind van de basisschool ‘gediplomeerd’ te worden. Datmoet vooral zo blijven, want al gauw krijgt een eindtoets hetkarakter van een examen ter verkrijging van een diploma. Ofhet vereiste niveau stelt niets voor of een hoog percentageleerlingen wordt op jonge leeftijd als kansloos afgeschreven.Een verplichte eindtoets zou het negatieve effect van oneigenlijkgebruik door de inspectie én de jaarlijkse toetshyperonds begin februari nog kunnen versterken. Het staat vastdat tal van scholen onder invloed daarvan overmatig aandachtbesteden aan training voor de eindtoets, ook dat vermogendeouders steeds vaker extra hulp inroepen om een hoge scorevoor hun kinderen te bereiken en vooral om een VMBO-advieste omzeilen. In plaats van de eindtoets kan met wat heet ‘eenwarme overdracht’ voor ieder kind een min of meer drempellozeovergang van basis- naar voortgezet onderwijs wordengerealiseerd. Dan zou tegelijkertijd aan een bedenkelijke verwijzingspraktijkmet de CITO-eindtoets bij tweetalige kindereneen einde komen. Er zijn regio´s en plaatsen waar die toetsinmiddels is afgeschaft, maar het gaat zonder enige twijfellangzaam, omdat de inspectie aan eindtoetsen ten onrechtegrote betekenis toekent en het scholen die anders willenonnodig moeilijk maakt.De VolkskrantHet einde van de zomervakantie is op het moment dat ik ditschrijf in zicht. Menig leraar bereidt zich voor op een nieuwcursusjaar. De Volkskrant ‘helpt’ daarbij en maakt op tijd duidelijkwaarop in het basisonderwijs vanaf nu het accent gelegdmoet gaan worden. De krant van 2 augustus jl. - links bovenop de voorpagina, de plaats voor het belangrijkste nieuws vande dag – opent met ‘Basisschool nog slechter in rekenen danin taal’. Zo’n kop moet kort zijn. Wat ruimer geformuleerdluidt de boodschap: de resultaten van het taalonderwijs zijnslecht, met rekenen is het nog slechter. De inspectie, aldus deVolkskrant, constateert in een nog niet gepubliceerd rapportdat twaalf procent van de scholen bij taal onder de maat blijft,bij rekenen blijkt dat zelfs een kwart te zijn. Een ander kwartscoort goed, en de rest ‘gemiddeld’. Rekenen krijgt veel te weinigaandacht, zo luidt de conclusie. Maar er zijn, nog steedsvolgens in de inspectie De Volkskrant, meer problemen metM E N S E N K I N D E R E N 113 september 200821