IC Hou - juni 2009 - SJKS

archiefkastaangesteld voor de studie. Zij noteerden wie zich niet volgens de regelsgedroeg en gaven dit door aan de leerkrachten en surveillanten.Onder deze censors bestond er ook een hiërarchie. De leerling met de bestepunten voor vlijt had een bevoorrechte positie. Hij was voor alle anderenherkenbaar door een kruis met rood lint dat hij droeg. Ook wanneer deleerlingen aan tafel gingen werd er onder hen een censor aangeduid. Ditwas een leerling die bekend stond om zijn goed gedrag. Hij alleen mochtde schotels aanraken en bediende de anderen. Hij zorgde voor orde aande tafel en noteerde wanneer iemand zich al te gulzig op zijn eten stortte.Censors per stadskwartierVoor de externen werden bovendien per stadskwartier censors aangeduiddie verslag moesten uitbrengen over hun gedrag buiten de school. Maardaar hadden ook de ouders hun rol. Elke maand moesten zij een briefjemeegeven aan hun zoon waarin stond dat hij zich thuis goed had gedragen.Extern zijn betekende in die periode ook dat je ’s morgens al aanwezigmoest zijn voor zeven uur tijdens de wintermaanden en voor zes uur inde zomerperiode. Op zon- en feestdagen was dit om half acht. Op de wegvan en naar school mochten zij geen halt houden of afwijken van hun traject.Wanneer ze thuis waren, mochten ze na zeven uur de straat niet meeropkomen wat dan eigenlijk betekende recht naar huis en niet meer buitenkomen. De externen vertrokken immers pas om zeven uur terug naar huis.Signum LinquaeEen tweede vorm van onderlinge controle gebeurde door middel van hetzogenaamde Signum Linguae en Signum Silentii. De leerlingen van hetvoorbereidend jaar en de eerste twee jaren van het middelbaar mochtenenkel Frans spreken. Vanaf de vasten mochten de leerlingen van het tweedejaar enkel Latijn spreken, net als die van het derde en vierde jaar, uitgezonderdop dinsdag, donderdag en zondag, wanneer Frans de voertaalwas. Wie Nederlands sprak of de verkeerde taal op het verkeerde moment,kreeg het Signum Linguae. Dit is een soort kaart die onderling doorgegevenwerd wanneer iemand in de fout ging. Wie ze ’s avonds om kwartvoor zeven in zijn bezit had werd bestraft. Je zou denken dat men hiermeemakkelijk kon frauderen, maar anderen in de val lokken, de kaart verliezenof een valse getuigenis afleggen werd streng bestraft.Signum SilentiiHet Signum Silentii werkte op dezelfde manier en het werd toegekendaan degenen die praatten op momenten dat absolute stilte aangewezenwas. Dit was ondermeer het geval na het belteken, bij het van de ene oefeningnaar de andere oefening gaan, laat ons zeggen de leswisseling. Maarhet kon ook om andere redenen worden toegekend, bijvoorbeeld wanneermen tijdens de wandelingen vooruit liep op de groep of over slotensprong. Het werd ook gegeven aan leerlingen die anderen bijnamen gavenof die in de bank van iemand anders keken zonder daarvoor toestemmingte hebben gevraagd. Je moest ook niet proberen om aan de bel tetrekken zonder dat je het gevraagd werd, want dan had je ook prijs, netals wanneer je een partijtje hand- of voetbal organiseerde in de studiezaal.Wanneer dit signum toevallig op het vastgestelde moment in het bezitwas van een extern moest hij zich ’s avonds voor hij om zeven uur naarhuis vertrok, melden bij de surveillant.’Apartheid’Wat zeer opvallend is, is de strikte scheiding die werd nagestreefd tussenexternen en internen. Tijdens de wandelingen liepen zij elk in hun groepen ze mochten niet praten. Daarbij komt ook dat vanaf de oprichting vanhet Sint-Jozefinstituut de wandelingen gezamenlijk waren. Vanaf dat ogenblikwerd toegezien op een duidelijke opsplitsing tussen de leerlingen vanhet pensionaat en de leerlingen van de Normaalschool en ook zij mochtengeen contact hebben met de internen-Latinisten van het Klein Seminarie.