Welstandsnota - Gemeente Lelystad

WELSTANDSNOTA LEYSTAD4algemene welstandscriteriaDe algemene welstandscriteria die in deze paragraaf worden genoemd, richtenzich op de zeggingskracht en het vakmanschap van het architectonischontwerp, en zijn terug te voeren op vrij universelekwaliteitsprincipes*.4.1. hardheidsclausuleDe algemene welstandscriteria liggen (haast onzichtbaar) ten grondslag aanelke planbeoordeling omdat ze het uitgangspunt vormen voor de uitwerkingvan de gebiedsgerichte en objectgerichte welstandscriteria. In praktijk zullendie uitwerkingen meestal voldoende houvast bieden voor de planbeoordeling.In bijzondere situaties wanneer de gebiedsgerichte en de objectgerichte welstandscriteriaontoereikend zijn, kan het nodig zijn expliciet terug te grijpenop de algemene welstandscriteria.Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer een bouwplan is aangepast aande gebiedsgerichte welstandscriteria, maar een bouwwerk zelf zo onder demaat blijft dat het op den duur zijn omgevingnegatief zal beïnvloeden.Ook wanneer een bouwplan afwijkt van de bestaande of toekomstige omgeving,maar door bijzondere schoonheid wel aan redelijke eisen van welstandvoldoet, kan worden teruggegrepen op de algemenewelstandscriteria. De welstandscommissie kan burgemeester en wethoudersin zo een geval gemotiveerd en schriftelijk adviseren van de hardheidsclausulegebruik te maken en af te wijken van de gebiedgerichteen objectgerichte welstandscriteria. In praktijk betekent dit dat het betreffendeplan alleen op grond van de algemene welstandscriteria wordt beoordeelden dat de bijzondere schoonheid van het plan met deze criteria overtuigendkan worden aangetoond. Het niveau van ‘redelijke eisen van welstand’ ligtdan uiteraard hoog, het is immers redelijk dat er hogere eisen worden gesteldaan de zeggingskracht enhet architectonisch vakmanschap naarmate een bouwwerk zich sterker vanzijn omgeving onderscheidt.4.2. relatie tussen vorm, gebruik en constructieVan een bouwwerk dat voldoet aan redelijke eisen van welstand mag wordenverwacht dat de verschijningsvorm een relatie heeft met het gebruik ervan ende wijze waarop het gemaakt is, terwijl de vormgeving daarnaast ook zijneigen samenhang en logica heeft.Een bouwwerk wordt primair gemaakt om te worden gebruikt. Hoewel hetwelstandstoezicht slechts is gericht op de uiterlijke verschijningsvorm, kan devorm van het bouwwerk niet los worden gedacht van de eisen vanuit hetgebruik en de mogelijkheden die materialen en technieken bieden om eendoelmatige constructie te maken. Gebruik en constructie staan aan de wiegvan iedere vorm. Daarmee is nog niet gezegd dat de vorm altijd ondergeschiktis aan het gebruik of de constructie. Ook wanneer andere aspectendan gebruik en constructie de vorm tijdens het ontwerpproces gaan domineren,mag worden verwacht dat de uiteindelijke verschijningsvorm een begrijpelijkerelatie houdt met zijn oorsprong. Daarmee is tegelijk gezegd dat deverschijningsvorm meer is dan een rechtstreekse optelsom van gebruik enconstructie.* De algemene welstandscriteria zijn verkort overgenomen uit het Basisstramien Gemeentelijke Welstandsnota van St. Welstandszorg Noord-Holland en zijn gebaseerdop de notitie ‘Architectonische kwaliteit, een notitie over architectuurbeleid’ die prof. ir. Tj. Dijkstra schreef als Rijksbouwmeester in 1985.14