zigeuners. - Vijfeeuwenmigratie.nl

HET 'TWEEDE VERBLIJF' EN DE REACIIE (1868-1902) 43uit deze briefblijkt zijn afwijzende houding. 31 Hierna werd het enige tijd stil rondzigeuners en verstreken er zo'n vier jaar voordat de rijksoverheden zich weer methet onderwerp zouden bezighouden.De 'affaire' Nieuwe-Schans: 1872-18733 2Toen in het najaar van 1872 opnieuw groepen Hongaarse ketellappers in Nederlandverschenen? 3 werd het ministerie vanjustitie al snel ingeschakeld. De 'affaire'kwam op gang ná toelating door de burgemeester van de Groningse grensgemeenteNieuwe-Schans van een door de Duitse autoriteiten over de grens gezettegroep 'Hongaren'. Deze groep34 was voorzien van passen alsmede van veel gelden zilveren sieraden, op grond waarvan de burgemeester van Nieuwe-Schans hunpassen had geviseerd en hun patenten als ketellapper verstrekte, waardoor zij voldedenaan de voorwaarden van de Vreemdelingenwet.35 Deze handelwijze stuitteop grote afkeuring bij de justitiële autoriteiten in de provincie Groningen en deburgemeester werd al snel door de officier van justitie te Winschoten 36 om uitleggevraagd. Na de ietwat korzelige reactie van de burgemeester op deze ongebruikelijkeinmenging,37 reisde de procureur-generaal te Groningen, hoewel het reedstien uur in de avond was, naar Nieuwe-Schans om de burgemeester te onderhoudenover de toepassing van de Vreemdelingenwet en tevens om de toestand inogenschouw te nemen. Zijn verslag over dat bezoek staat te lezen in een lange briefaan de minister van Justitie (17 november 1872):"In den avond van 11 dezer vervoegde zich bij mij een expresse van de officier van justitiete Winschoten, met het berigt, dat den vorigen dag door de Pruissische politie overde grenzen was geb ragt een troep Hongaren, veel hebbende van sigeuners (sic LL),het bedrijf uitoefenende van ketellapper en het vervaardigen van muizevallen, zichkenmerkende door bijzonder morsigheid en vuilheid, met kinderen die barrevoets enook overigens bijna naakt waren. 38Verder beklaagde hij zich over het optreden van de burgemeester en trok hij dienscompetentie in twijfel. De procureur verzocht de minister daarom dringend deman te ontslaan of over te plaatsen. Als extra argument voerde hij aan dat diezelfdeburgemeester zich ook in 1871 al zou hebben bezondigd aan een verkeerde interpretatievan de Vreemdelingenwet, door ontvluchte Franse krijgsgevangenen toete laten. Zijn denkbeelden over de 'sigeuners' zette hij verder uiteen in een vervolgbrief:"Ten vervolge op mijn rapport van 17 dezer [ ... ] heb ik de eer Uwe Excellentie te berigten,dat de daarbij bedoelde, in geene geordende maatschappij te huis behoorendetroep, - gelijk te voorzien was - veel onrust en moeite in deze provincie heeft veroorzaakt,die de burgemeester van Nieuwe Schans had kunnen en moeten voorkomen,daar ze gebleken is te bestaan uit lieden, die zoowel door voorkomen en levenswijzeals door handelingen, overal waar zij zich vertoonden, afkeer en vrees veroorzaaktenen wier eenig doel blijkbaar was te bedelen en ten koste van de ingezetenen te leven;zoodat het noodzakelijk was hen aanhoudend door eene behoorlijke politiemagt tedoen bewaken."39