Beleidsnota Cultuurhistorie 2007-2011 - Cultuurhistorisch Venlo

1 Verantwoording: Voortbouwen op Venlo’s VerledenWie zich van Venlo een beeld vormt, doet dat vanuit wat hij of zij van de stad heeft gezien,gelezen of gehoord. Denkt bijvoorbeeld aan de ligging aan de Maas, het omringende landelijkegebied of de historische binnenstad met het stadhuis en de Martinuskerk als belangrijkesymbolen. Of denkt aan de stad als logistiek centrum, verbindingsschakel tussen Rotterdam,Antwerpen en het Ruhrgebied en aan een stad van bedrijvigheid en tuinbouw. Een beeldwordt logischerwijs altijd op basis van herinnering gevormd. En vrijwel iedereen waardeertvoor zichzelf dat beeld, bijvoorbeeld met ‘aangenaam’, ‘verrassend, ‘interessant’, ‘stedelijk’,‘landelijk’, ‘dynamisch’ et cetera. Daarmee ontstaat een identiteit van een stad die per individuelewaarnemer verschillend is maar deels ook collectief wordt gedeeld. Identiteit en daaraanverbonden het imago zijn vaak onderwerp van discussie in bestuur en media.Een concreet beeld van de alledaagse verschijning van de stad wordt gevormd door wat eraan bebouwing en inrichting van gebieden ‘te beleven’ is. Dat betekent dat een gemeentebestuur,een belangrijke verantwoordelijke voor een positief imago van een stad, de aantrekkelijkheidvan een stad voor haar inwoners en bezoekers kan behouden of vergroten doorspecifiek aandacht aan de verschijning van de stad te besteden, oftewel aan de ruimtelijkekwaliteit van de stad. Ruimtelijke kwaliteit bepaalt mede de identiteit en het imago van eenstad als Venlo. In die ruimtelijke kwaliteit speelt het historische erfgoed een essentiële rol.Generaties ‘ruimtegebruikers’ gingen ons immers voor. Menselijke ingrepen in het landschapen in de stad zijn niet statisch, maar aangepast aan tijd en behoefte en dus continu in ontwikkeling.En de ontwikkeling gaat verder, ook in onze tijd. De sporen die mensen in de loopvan de tijd hebben achtergelaten noemen we ‘cultuurhistorie’ ofwel: bewoningsgeschiedenis.Het begrip cultuurhistorie is een verzamelnaam voor archeologie, historisch cultuurlandschapen gebouwde monumenten samen. Voor een goed begrip van de cultuurhistorische betekenisvan ruimtelijke dragers is het van belang de sporen op de juiste waarde te waarderen eninwoners te stimuleren om deze sporen ‘begrijpelijk te lezen’.Het blijkt dat referentie aan de wijze van bouwen en landschapsinrichting uit het verledendoor inwoners en bezoekers als een wenselijk onderdeel wordt beschouwd. De ‘genius loci’(letterlijk ‘geest van de plaats’) geeft identiteit waar bewoners zich aan binden en die voorbezoekers onderscheidend is. Bij uitstek komt dat bij ‘funshoppen’ en stedentrips tot uiting:vrijwel altijd vindt dat in of nabij historische centra van steden plaats. Zo ook in Venlo: dehistorische hoofdassen Lomstraat, Vleesstraat, Parade en Gasthuisstraat vormen samenmet de aansluitende straten een aantrekkelijk gebied dat veel bewoners en bezoekers vanVenlo trekt. Het blijkt dat steeds vaker de kwaliteit van de leefomgeving het imago van destad bepaalt, niet langer voornamelijk de kwantiteit. Dat blijkt bijvoorbeeld duidelijk uit recentonderzoek van de Kamer van Koophandel Limburg-Noord, dat aantoont hoe belangrijk inwonersen bezoekers de menselijke maat en de historische structuren in Venlo waarderen.De gemeente Venlo is wat betreft het historisch erfgoed goed bedeeld. Venlo kent door deruimtelijke dynamiek van de stad en de uiteenlopende achtergrond van de stadsdelen Belfeld,Tegelen, Venlo en Blerick een grote verscheidenheid aan erfgoed uit diverse periodes.Van prehistorische grafheuvels op de Jammerdaalse Heide en Trade Port Noord van vóóronze jaartelling, Romeinse bewoning aan de Maasboulevard en Middeleeuwse verdedigingswallenin het buitengebied tot industrieel erfgoed in Tegelen en Belfeld en scholen, kerkenen kloosters uit de Wederopbouwperiode (1940-1965), verspreid over de gehele gemeente.Maar ook de Noordervaart in de Boekend en de tuinen van de kloosters in Steyl zijnherinneringen aan het denken en doen van voorgaande generaties bewoners en gebruikers.Het aantrekkelijke van dit erfgoed is dat het functioneert in de dagelijkse werk- en leefomgevingen in de oorspronkelijke omgeving waar het is ontstaan. Daarmee onderscheidt het zichVoortbouwen op Venlo’s Verleden 5