Zoogdieren op defensieterreinen - Zoogdierwinkel

Figuur 1 Links: Een 8 cm dikke boom halen bevers in een kwartier neer. Ze beitelen steeds horizontaal met hun tanden – die trouwens levenslangdoorgroeien. Rechts: Het horizontale beitelen geeft aanleiding tot de typische ‘potloodknaagsporen’. Foto’s Jolien Pontzeeleweer zijn met hout. Niet alleen als maaltijd,ook om dammen te bouwen en omburchten of oeverholen te maken. Bijsteile, lemige oevers graven ze bij voorkeureen oeverhol. Als de ondergrond tehard is of de oever te laag, dan construerenze burchten van takken en modder (figuur2). De hoofdreden voor hundambouw-activiteiten is veiligheid. Ze verhogenhierdoor het waterpeil, waardoor deingang van hun burcht of oeverhol onderwater blijft en enkel zwemmend bereiktkan worden. Dit leidt ook tot een vrij stabielwaterniveau en voorkomt zo het onderlopenvan de nestkamer. Omdat ze zichslechts moeizaam verplaatsen over land,graven bevers ook kanalen om veilig vanhet nest naar de foerageerplaatsen tekunnen zwemmen. Instinctief reageren dedieren op het geluid van stromend waterom dammen te bouwen. Vaak stoppen zenagenoeg alles dicht wat binnen hun mogelijkhedenligt, dus naast lekken in hundammen ook bruggetjes, drainagebuizen,roosters of andere door de mens aangelegdestructuren.Waterdichte beverdammen Beverdammenbestaan uit takken, twijgen,modder en soms stenen en plantenstengelsen worden gebouwd in rivieren meteen breedte van maximaal tien à vijftienmeter en een verval van minder dan tweeprocent (Gurnell, 1998). De dieren startensteeds met de bouw van een dam door enkelegrote takken in de bodem te verankeren,vrijwel verticaal onder een hoek tegende stroomrichting in. Hiertussen vlechtenze dan vanaf de oevers takken naar binnentoe. Dammen die worden onderhouden,evolueren bovendien vaak in de tijd. Zokunnen kleine dammen, die zich enkel binnende rivierbedding bevinden, stelselmatigworden verhoogd en verbreed tot zezich uitstrekken over de aangeslibde of denatuurlijke overstromingsvlakte langs derivier (figuur 3). Doordat beverdammen zogoed als waterdicht zijn, baant het waterzich bij te hoge waterdruk ook vaak eenweg om de beverdam heen en ontstaannieuwe lopen. Na verloop van tijd is de oorspronkelijkebedding niet meer zichtbaaren is er een brede bundel van kleinerebeekjes die kronkelen tussen en rond deFiguur 2 Constructie van een oeverhol (links) en een burcht (rechts). Bij fluctuerende waterniveaus houden bevers de ingang toch onder watermet behulp van takken en modder. Illustratie Wietse Bakker. (Bron: Fichefet & Manet, 2001)Zoogdier 22-3 pagina 2