VvE 1-2017

54
VvE ENERGIEBESPAREN
55
VvE Magazine # 1 | februari 2017
Van aardgas naar
duurzame warmte:
NIEUWE,
EFFECTIEVE
WETGEVING
IS EEN
VEREISTE
“Nu is het genoeg. We gaan van het gas af!”, riep wethouder Joris Wijsmuller van de
gemeente Den Haag bij de opening van het Nationaal Warmtecongres 2016 dat op 24
november 2016 werd gehouden in de hofstad, tevens de stad met de meeste VvE’en van
Nederland. “Gas is goed voor 40 procent van het energieverbruik. En dat moet anders”, zei
Wijsmuller. “Er zijn veel alternatieven, zoals aardwarmte, restwarmte van bedrijven en
warmte die wordt gewonnen uit rioolwater. Er is één belangrijke voorwaarde om deze
warmtebronnen tot een succes te maken: ze moeten goedkoper zijn dan gas!”
Den Haag is van plan om binnen vijf jaar 100.000 huishoudens
aan te sluiten op een warmtenet. Duurzaamheid
wordt gekoppeld aan wonen, want daar liggen
volgens het gemeentebestuur de grootste kansen.
“Dat Amsterdam in 2050 energieneutraal wil zijn, is
geen warmterevolutie”, vond Wijsmuller. “Wij willen
dat doel al in 2040 bereiken. Sterker nog: de eerste
binnenstedelijke geothermiebron openen we binnenkort
al. Als we aardwarmte kunnen combineren met
de installatie van warmtepompen, maken we echt
stappen. Het warme afvalwater dat nu nog nutteloos
de zee in stroomt, gaan we ook gebruiken: om woningen
nabij Scheveningen te verwarmen.”
Na deze enthousiasmerende opening was het tijd
voor Teun Bokhoven, voorzitter van de Nederlandse
Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE). “We hebben
nu nog een aansluitplicht voor energiebedrijven.
Dat moet veranderen in een aansluitrecht”, stelde
Bokhoven. “Daarnaast hebben we nieuwe wetgeving
nodig. De Warmtewet en de Elektriciteitswet moeten
we integraal bekijken om tot nieuwe, effectieve wetgeving
te komen. Wat de energiebelasting betreft:
we moeten niet de gebruiker belasten maar de
CO2-uitstoot.”
DEFINITIEVE OPLOSSING
Peter Molengraaf, voorzitter van de Raad van
Bestuur van energiebedrijf Alliander, vroeg zich af
wat het alternatief is voor aardgas. “Momenteel
hebben energiebedrijven nog de plicht om het gasnet
te onderhouden. Er moet dus nog veel veranderen.
We moeten er in elk geval van uitgaan dat we
nog maar één keer de grond in gaan om een nieuw
warmtenet aan te leggen. We moeten dus kiezen voor
een definitieve oplossing, waarin we denken vanuit
de klant die samen met zijn buren wil kiezen voor
zijn eigen energievoorziening.
Er zijn nog wel een paar probleempjes: het uitgangspunt
van de Warmtewet (Niet Meer Dan Anders) werkt
niet meer als aardgas geen alternatief is. De systematiek
die we nu hebben, past niet bij de toekomst,
waarin iedereen zelf keuzes wil maken.
DE OVERHEID MOET ZORGEN VOOR
DUIDELIJKHEID VOOR DE VVE
We zullen alles op alles moeten zetten om de verbruikers
over de drempel te helpen. Een goed aanbod is
daarvoor een eerste vereiste. Plus natuurlijk: stoppen
met de aanleg van gasnetten.”
DUIDELIJKHEID
Tijdens de ‘talkshow’ van een aantal stakeholders, was
VvE Belang-directeur Kees Oomen lid van het ‘gebruikerspanel’.
Vanuit hun hoge positie (een stoel van een
tennisumpire) gaven de panelleden commentaar op de
voorstellen en ideeën van het gezelschap beneden hen.
“Wat VvE’en nodig hebben, is duidelijkheid”, pleitte
Kees Oomen. “De overheid moet voor die duidelijkheid
zorgen. Alleen maar zeggen ‘we gaan van het
gas af’ is veel te vaag. Het lijkt nu alsof de gebruiker
nog de vrijheid heeft om te kiezen.”
Op de vraag of Henk Kamp (tot een nieuw kabinet
aantreedt minister van Economische Zaken) moet
zeggen hoe het moet, antwoordde Oomen bevestigend:
“Hij moet daarnaast ook duidelijk maken wat
er te kiezen valt én wat het gevolg is van die keuzes.”
Hij gaf een voorbeeld van de problemen die de VvE
tegenkomt als wordt gedacht over verduurzaming:
“Kijk eens naar de fiscale toestanden rond de installatie
van zonnepanelen. Het is een wonder dat VvE’en
überhaupt nog willen nadenken over zonnestroom als
je ziet welke problemen ze op fiscaal gebied moeten
overwinnen. Dit is maar één voorbeeld van de noodzaak
om duurzaamheid in wet- en regelgeving vast
te leggen. Nu gaan de diverse belastinginspecties nog
op heel verschillende manieren om met de btw op
zonnestroom. Dan maak je het wel erg moeilijk.”
HAAGS WARMTE INITIATIEF
WINDSTILLE WINTERWEKEN
Kees van der Leun (Ecofys) vroeg aandacht voor de
relatie tussen kou en wind. “Als het heel koud is (en er
dus veel energie nodig is) waait het amper in Nederland.
Als het koud is en windstil, wek je dus heel weinig
energie op met windturbines. Maar het is precies de
tijd waarin je heel veel nodig hebt; zeker als je ook
warmtepompen gaat plaatsen. Die verbruiken heel
veel stroom.
Luchtwarmtepompen presteren niet al te best. Als
je in de helft van de woningen warmtepompen gaat
installeren, heb je voor de helft van de gevraagde
warmte nog gas nodig. Los daarvan is het nog niet
mogelijk om op grote schaal warmtepompen te
plaatsen: dat kan het elektriciteitsnet helemaal niet
aan. En aanpassen van de elektriciteitsinfrastructuur
in korte tijd, dat is heel lastig.”
Van der Leun somde op wat de prioriteiten
moeten zijn:
• ga vérgaand isoleren
• investeer (nog) niet te veel in
luchtwarmtepompen
• gebruik biogas als back-up
• gebruik pellets als warmtebron
• maak warmteopslag mogelijk.
“We hebben een nationale warmtestrategie nodig,
waarin wordt aangegeven welke keuzes we moeten
maken; hoe we die gaan verankeren in wet- en
regelgeving en hoe we de gebruikers daar maximaal
bij gaan betrekken.”
Om Den Haag in 2040 klimaatneutraal te maken, heeft de gemeente Den Haag verschillende
initiatieven in het leven geroepen die de CO2-uitstoot verlagen. Een daarvan is het Haags
Warmte Initiatief, waarbij woningen en andere gebouwen verwarmd worden via een duurzaam
warmtenet. Inwoners kunnen zich o.a. via een app inschrijven voor de goedkope
warmte. Door woningen en gebouwen onder meer aan te sluiten op dit duurzame warmtenet
en de schilisolatie van gebouwen te verbeteren, wordt de CO2-uitstoot met 40% gereduceerd.
Als tussenstap wil de gemeente in 2020 de uitstoot met 30% hebben teruggebracht, onder
meer door 20% energiebesparing en door 20% meer gebruik te maken van duurzame energie.