B4B - Platform Landbouw, Innovatie en Samenleving

Het valt buiten de reikwijdte van deze voorstudie om in te gaan op de mate waarin
biodiversiteit een rol speelt of zou kunnen spelen bij de verschillende typen bedrijven
of ondernemingsvormen. Wel moet tot een zekere afbakening worden gekomen,
om duidelijk te maken welke bedrijven wel en welke niet in beschouwing zullen
worden genomen.
Hierbij zijn de volgende overwegingen mogelijk:
• Is er sprake van een winstdoelstelling?
• In hoeverre lopen er al initiatieven bij deze sectoren om aandacht te besteden
aan biodiversiteit?
• Wat is het type relatie (direct of minder direct) tussen ecosysteemdiensten en
bedrijfsactiviteiten?
2.2 Relaties tussen biodiversiteit en bedrijfsleven
2.2.1 Omschrijving van relaties
Bij de omschrijving van biodiversiteit zijn de relaties tussen biodiversiteit en maatschappij
samengevat in figuur 2.1. Bij de mogelijke maatschappelijke effecten op
biodiversiteit is het nuttig om onderscheid te maken tussen directe en indirecte
effecten.
Bij directe effecten heeft de activiteit of maatregel direct effect op de biodiversiteit
(jacht, bebouwing e.d.). Bij indirecte effecten heeft een maatschappelijke
activiteit of maatregel effect via één of meer tussenstappen b.v. emissies die leiden
tot verzuring, die leiden tot extra opgelost aluminium, dat leidt tot sterfte (vergiftiging)
onder amfibieën etc.
De grote achteruitgang van de biodiversiteit in de 20 e eeuw is een belangrijke
trigger geweest voor de ontwikkeling van op de eerste plaats natuurbeheer, en op
de tweede plaats van concepten als duurzaam gebruik (zie kader hieronder). In het
verlengde daarvan is er met name sinds het verschijnen van de Millenium Ecosystem
Assessment (2005) aandacht voor ecosysteemdiensten. Vaak wordt duurzaam
handelen met een focus op de planet dimensie (dus inclusief vermindering van
emissies en grondstoffengebruik) en aandacht voor biodiversiteit door elkaar gebruikt.
Dit hangt samen met het feit dat verminderde emissies en grondstoffengebruik
ook goed is (maar veelal indirect) voor biodiversiteit en ecosysteemdiensten.
Omschrijving natuurbeheer en duurzaam gebruik
Natuurbeheer is het beheer van (bijzondere) landschappen, ecosystemen of populaties van
planten en dieren, geheel of mede omwille van het behoud, herstel en ontwikkeling van hun
eigen (intrinsieke) waarden.
Biodiversiteit en ecosysteemdiensten kunnen alleen blijven bestaan als er voldoende aan de
bestaansvoorwaarden ervoor wordt voldaan: ruimte, milieukwaliteit, wijs gebruik (geen over-
bevissing e.d.). Dit wordt duurzaam gebruik van biodiversiteit genoemd, waarbij toekomsti-
ge generaties ook nog van biodiversiteit kunnen genieten en van haar diensten gebruik kun-
nen maken.
Aan deze duurzaamheid worden drie dimensies onderscheiden: people (sociale aspecten),
planet (milieu-aspecten en natuurlijke hulpbronnen) en profit (economische aspecten). Vaak
ligt hierbij de focus op slechts een van de dimensies. Indien de focus op ‘planet’ ligt wordt dat
vaak aangeduid als ‘groen produceren’.
8