B4B - Platform Landbouw, Innovatie en Samenleving

Het gebruik van ecosysteemdiensten is op zich nog niet synoniem met duurzaam
handelen. Er kan ook niet-duurzaam gebruik worden gemaakt van ecosysteemdiensten.
Zo wordt bij de kap van een compleet bos gebruik gemaakt van de ecosysteemdienst
productie van hout (productiedienst), echter daarna kan van de dienst
(op korte termijn) niet meer gebruik gemaakt worden, terwijl andere ecosysteemdiensten
(regulerende: preventie erosie; productie: vruchten e.d.; culturele: o.a.
recreatie;) ook verstoord zullen zijn.
Omgekeerd dient onder ogen te worden gezien dat het in economische zin duurzaam
gebruik van ecosysteemdiensten niet samen hoeft te gaan met een grotere
soortenrijkdom (PBL, 2010). Zo kan een productiedienst, b.v. de teelt van een gewas,
qua opbrengst duurzaam plaatsvinden, maar zal deze teelt in geval van een
monocultuur een geringe soortenrijkdom hebben. Er is dus onder bepaalde omstandigheden
een spanning tussen het duurzaam benutten van ecosysteemdiensten
en het vergroten van soortenrijkdom.
De focus van deze studie is op positieve, directe effecten door het bedrijfsleven
voor de biodiversiteit door het nemen van allerlei maatregelen binnen en buiten het
bedrijf of de bedrijfsketen.
2.2.2 De relaties tussen biodiversiteit en bedrijfsleven
Aandacht voor biodiversiteit wordt gezien als onderdeel van Maatschappelijk Verantwoord
Ondernemen (MVO). Bij MVO gaat het om duurzaam ondernemen gericht
op economische prestaties (markt, profit) met respect voor de sociale kant (mens,
people) en binnen ecologische doelen en randvoorwaarden (milieu, planet). Er
wordt bij MVO (impliciet) van uitgegaan dat een bedrijf dit vrijwillig doet, d.w.z. dat
het bedrijf bovenwettelijke maatregelen neemt om haar maatschappelijke verantwoordelijkheid
en betrokkenheid vorm te geven. Overleg en dialoog met relevante
stakeholders is daarbij van belang om te luisteren naar en in te spelen op wat
maatschappelijke partijen beweegt. Zie het kader hieronder voor de relatie tussen
duurzaam ondernemen en ondernemen met aandacht voor biodiversiteit.
Duurzaam ondernemen en ondernemen met aandacht voor biodiversiteit
Duurzaam ondernemen is ondernemen met aandacht voor people, planet en profit. Het
bedrijf kiest hierin sociale thema’s (people) en/of milieu thema’s (planet) waar zij de nadruk
op wil leggen, vanuit de relatie met de sector, de bedrijfsactiviteiten of haar reputatie. In het
concept duurzaam ondernemen wordt getracht een balans of integratie te vinden tussen de
drie P’s.
Met ‘ondernemen met aandacht voor biodiversiteit’ legt een bedrijf nadruk op haar af-
hankelijkheid van biodiversiteit, in het bijzonder de ecosysteemdiensten of op haar verant-
woordelijkheid (rentmeesterschap) voor de biodiversiteit.
De verbetering van het gebruik van biodiversiteit en ecosysteemdiensten zal direct of indirect
het bedrijfsbelang ten goede kunnen komen en uiteindelijk ook het menselijk welbevinden.
Het positieve verband tussen het behoud of de verbetering van biodiversiteit en ecosysteem-
diensten, de bedrijfsbelangen en de sociale belangen is in dit concept het uitgangspunt. Op
deze manier kan de bevordering van biodiversiteit dus ook de beide andere pijlers van duur-
zaamheid positief beïnvloeden.
Bron: Van Lienen en Joldersma, 2009a.
9