Vergroening Warmtevoorziening Vlaamse Huishoudens

17_06_BBL
17_06_03 versie C p. 46/150
hoogwaardigere toepassingen zijn dan “energievalorisatie”. Investeren in alternatieven voor waste-toenergy
zou gepaard gaan met jobcreatie in toekomstgerichte sectoren. (AVR, 2015)
Op lange termijn (>30 jaar) is het onzeker welk aandeel waste-to-energy nog kan innemen in de
Vlaamse warmtevoorziening van de bebouwde omgeving. De Europese commissie besluit dat wasteto-energy
acceptabel is binnen een streven naar een circulaire economie voor zover het hergebruik en
recyclage van materialen niet in de weg staat. Een bijkomend aandachtspunt is dat de overcapaciteit
van deze installaties zoveel als mogelijk afgewend moet worden. (European Commission, 2017)
In aanloop naar een circulaire economie is het echter een energiebron waar nog veel kansen liggen om
warmtenetten uit te bouwen en een deel van de Vlaamse warmtevoorziening te vergroenen. Naar
richtlijnen van de VREG wordt ongeveer de helft van de energie-inhoud van restafval als hernieuwbaar
ingeschaald 22 . (VREG, 2010)
Op tal van locaties in Vlaanderen liggen er kansen om, naast elektriciteitsproductie de geproduceerde
warmte aan te wenden voor industriële processen, dan wel voor de verwarming van de bebouwde
omgeving.
Het VITO raamde in 2015 dat het ingeschatte (maximum) potentieel van restwarmtebenutting bij
afvalverwerkingsinstallaties bij 20% stroomproductie 4.700 GWh bedraagt. Dit is een enorm potentieel,
wetende dat in 2012 de afvalverbrandingsinstallaties 315 GWh warmte leverden aan derden, terwijl ze
2,1 miljoen ton aan afval verbrandden, goed voor 5.900 GWh gerekend aan 10 GJ/ton. Hierdoor wordt
slechts 5,3% van de energie-input in de Vlaamse huisvuilverbrandingsovens als warmte geleverd aan
een warmtenet. (VITO, 2015)
De komende jaren wil Vlaanderen wel de hoeveelheid restafval per inwoner verder doen afnemen
waardoor de totale hoeveelheid restafval in combinatie met de bevolkingsgroei stabiel zal blijven.
Tegen 2022 wil de OVAM het bedrijfsrestafval met 15% doen afnemen ten opzichte van 2013. Op vlak
van overcapaciteit lijkt er heden in Vlaanderen geen probleem aangezien in 2015 96% van de
theoretische capaciteit werd benut van de huisvuilverbrandingsinstallaties. OVAM verwacht van de
afvalverwerkingsinstallaties bovendien inspanningen om performanter en energie-efficiënter te
worden. (OVAM, 2015) Dit kan aansluiten bij een strategie om waste-to-energy plants doordacht in te
zetten als tussenstap in de uitrol van warmtenetten en de vergroening van de warmtevoorziening in
Vlaanderen. Om de warmtelevering op lange termijn te verzekeren dient er bij de inplanting van deze
installaties en de koppeling met warmtenetten voldoende toekomstgericht te worden gedacht zodat
alternatieve warmtebronnen kunnen worden ingezet in het geval er sluiting of schaalverkleining zou
plaatsvinden.
4.3.3 Buitenlucht als warmtebron
Het potentieel van luchtwarmtepompen werd niet nader bepaald in de hernieuwbare energie-atlas
voor gemeenten. Daartoe dienen we terug te grijpen naar een studie uit 2010. In opdracht van het
Vlaams Energieagentschap heeft VITO, in samenwerking met het Warmtepompplatform, het
22
BBL formuleerde hierop in 2012 een standpunt waarin het percentage dat als hernieuwbaar wordt
ingerekend in vraag wordt gesteld:
https://www.bondbeterleefmilieu.be/sites/default/files/120419_dossier_groenestroomcertificaten_
en_afvalverbranding.pdf