Vergroening Warmtevoorziening Vlaamse Huishoudens

17_06_BBL
17_06_03 versie C p. 64/150
5.4.2 Toekomstige inzet van aardgas, gasnetten en stookolie
Figuur 46 - De typische vlam bij open verbranding van aardgas (open source)
De energietransitie heeft ingrijpende consequenties voor de gasdistributie-infrastructuur en het
gebruik van aardgas. Verscheidene scenario’s gaan er van uit dat aardgas voor tal van sectoren ook in
2050 nog een rol zal spelen. Hetzij als grondstof of als brandstof. (Climact, 2014) (Europese Commissie,
2011)
Echter, het gebruik van aardgas voor gebouwverwarming en de aanmaak van sanitair warm water moet
in het licht van de energie- en klimaatdoelstellingen in vraag gesteld vanwege de CO 2-emissies bij de
verbranding ervan.
Op dit moment is er echter geen helder overheidsbeleid op welke locaties en tegen wanneer aardgas
voor gebouwverwarming zal worden uitgefaseerd in Vlaanderen. Evenmin is er een helder beeld over
welke combinatie van energiebron(nen) en energienet er al dan niet in de plaats zal komen. Dit
creëert een situatie dat investeringsbeslissingen die nu genomen worden in aardgasnetten of
alternatieve energienetten om de energietransitie te faciliteren achteraf bezien ondoelmatig kunnen
blijken. Netbeheerders investeren continu in uitbreidingen en vervangingen met zeer lange
levensduren van wel 40-80 jaar, zodat de investeringen die op dit moment worden gedaan in 2050 nog
actief zijn. (Netbeheer Nederland, 2011) Zo bedraagt de afschrijftermijn voor nieuwe investeringen in
aardgasleidingen in Vlaanderen 50 jaar. (VREG, 2016) Afwachten kan ertoe leiden dat aanpassingen van
de energie-infrastructuren te laat worden gerealiseerd doordat belangrijke transactiemomenten
worden gemist, wat remmend kan werken op de energietransitie. Deze problematiek staat bekend als
het ‘netbeheerdersdilemma’.
Een bepaalde stroming binnen de energietransitionisten gaat uit van de stelselmatige vergroening van
het gasnet met biomethaan of hernieuwbaar geproduceerd synthetisch gas. Vooral in Nederland, als
aardgasland, leeft bij bepaalde actoren deze piste heel sterk. De injectie van biomethaan zou afkomstig
kunnen zijn van lokaal geproduceerd biogas dat na opzuivering tot netstandaard klaar voor injectie is.
Synthetisch gas zou afkomstig kunnen zijn van de vergassing en reformatie van vaste biomassa of
afkomstig van zogenaamde power-to-gas plants die overschotten hernieuwbare elektriciteitsproductie
omzet voor opslagdoeleinden. Op basis van onderstaande argumenten lijkt het weinig waarschijnlijk
dat de Vlaamse gasnetten substantieel vergroend zullen worden.
Ten eerste, voor een volledige verduurzaming van de aardgasinzet voor residentiële toepassingen via
gas uit binnenlandse biomassa is er in Vlaanderen veel te weinig biomassa beschikbaar die na
omzetting onder de vorm van biomethaan geïnjecteerd kan worden. (Braekevelt & Schelfhout,
2013)(Climact, 2014). Voor de inzet van de binnenlandse biomassa zullen trouwens ook keuzes moeten
worden gemaakt, daar er verschillende potentiële afzettoepassingen voor lokale biomassa bestaan.