Vergroening Warmtevoorziening Vlaamse Huishoudens

17_06_BBL
17_06_03 versie C p. 87/150
6.7 Erfgoed
Figuur 62 – Foto uit de inventaris onroerend erfgoed Vlaanderen
Dat energiezuinigheid en woningen met erfgoedwaarde 46 specifieke materie is, wordt aangetoond door
de grote onduidelijkheid die heerst bij zowel eigenaars, ontwerpers en uitvoerders, over wat kan en
toegelaten is met betrekking tot energiezuinige maatregelen in gebouwen met erfgoedwaarde.
Vanuit het standpunt van erfgoedzorg is er geen probleem met het energiezuiniger maken van
monumentale gebouwen, zolang de ingrepen niet leiden tot onherstelbaar of onacceptabel verlies van
erfgoedwaarden. De uitdaging ligt erin om de energieprestatie van onroerend erfgoed te verbeteren
zonder dat het aan erfgoedwaarde moet inboeten. Ingrepen in een historisch gebouw zullen in essentie
altijd maatwerk blijven. In sommige gevallen zal moeten aanvaard worden dat de erfgoedwaarden niet
toelaten om ingrijpende veranderingen door te voeren. Toch betekent dit niet dat energiebesparing
onmogelijk is. Heel wat energiewinst kan behaald worden met relatief kleine of niet fysieke
aanpassingen aan een gebouw, zoals bijvoorbeeld aanpassingen aan het bewonersgedrag.
In Vlaanderen waren er in 2012 in totaal 2.184.307 gebouwen die dienst deden als woning, en hierin
waren 2.836.293 woongelegenheden ondergebracht. Momenteel zijn er in Vlaanderen zo’n 11.106
gebouwen beschermd als monument. Hiervan wordt vermoed dat maximaal de helft daarvan
woningen zijn. In Vlaanderen zijn er 1.562 beschermde stad- en dorpsgezichten. Er wordt geschat dat
zich daarin in totaal een paar duizend woningen bevinden. In de vastgestelde inventaris van het
bouwkundig erfgoed zijn 80.536 relicten opgenomen. Eén relict kan bestaan uit meerdere gebouwen
(bijvoorbeeld “samenstel van 3 rijhuizen”). Het aantal relicten dat oorspronkelijk gebouwd werd als
woning bedraagt 60.747. Hiervan zijn er 9.259 gekoppeld aan een beschermingsdossier. In de inventaris
komen ook 139 bouwkundige gehelen voor, bijvoorbeeld begijnhoven of sociale woonwijken.
46
Met ‘woningen met erfgoedwaarde’ worden gebouwen bedoeld voor residentieel gebruik die
beschermd zijn als monument, die deel uitmaken van een beschermd stads- of dorpsgezicht, of die
opgenomen zijn in de inventaris van het Vlaams bouwkundig erfgoed. Het kunnen ook woningen zijn.
die over erfgoedwaarde beschikken, maar (nog) niet opgenomen zijn in de gewestelijke inventaris of
enkel in een inventaris met gebouwen van lokaal belang opgenomen zijn.