Vergroening Warmtevoorziening Vlaamse Huishoudens

17_06_BBL
17_06_03 versie C p. 84/150
lagere energiefactuur voor de huurder zijn, is er sprake van een split incentive. Het resultaat is dat geen
van beide partijen afdoende investeert in de (energetische) kwaliteit van de woning waardoor de
huurwoningen in het algemeen een lager kwaliteitsniveau hebben dan woningen in eigendom.
(Schillebeeckx, 2010)
Zelfs wanneer energiebesparende maatregelen worden uitgevoerd in huurwoningen van slechte
energetische kwaliteit resulteert dit niet altijd in de verwachte besparing op de maandelijkse
huurlasten. Vaak gaat een deel van de te verwachten energiebesparing op in comfortverhoging (=
reboundeffect).
De woningen op de private huurmarkt zijn gemiddeld van lagere kwaliteit dan de eigendomswoningen.
Het aandeel woningen dat als ontoereikend (niet in overeenstemming met de minimale
kwaliteitsnormen van de Vlaamse Wooncode) wordt beschouwd, bedraagt 33% voor de
eigendomswoningen, tegenover 47% voor de huurwoningen. Ook de bevraging bij de bewoners toont
dit kwaliteitsverschil. Wel blijkt dat de kwaliteitsverbetering sinds 2005 vooral het gevolg is van de
positieve evolutie op de private huurmarkt.
De verhuurders op de Vlaamse private huurmarkt zijn in hoofdzaak particulieren (95% van de private
huurmarkt). Een particulier verhuurder verhuurt volgens het Groot Woononderzoek 2013 gemiddeld 2
woningen. 64% van hen verhuurt één woning en bijna 85% verhuurt maximaal drie woningen. We
kunnen dus concluderen dat het particuliere segment op de huurmarkt erg versnipperd is over vele
eigenaars. Het gaat vaak om woningen of appartementen die door nalatenschap werden verworven.
In Nederland daarentegen is ruim twee derde van de huurwoningen in eigendom van een zogenaamd
woningcorporaties.
Eigenaars van huurhuizen zijn veelal ook ouderen en gepensioneerden (cijfers CIB 2014: in 2005 was
27% van de verhuurders ouder dan 64, in 2014 is dat 34%) die het vaak niet meer de moeite vinden
om te investeren in de verbetering van de huurwoning. Volgens het Grote Woononderzoek 2013 heeft
slechts 21,6% van de verhuurders plannen om verder in de huurwoning te investeren (13,1% binnen 5
jaar, 8,5% kan hierop nog geen termijn plakken). Dit percentage ligt merkelijk lager dan voor de
volledige groep van de woningeigenaars (Het grote woononderzoek 2013: 65,2% van de Belgische
huiseigenaren heeft de intentie de komende 5 jaar renovatiewerken uit te voeren). (HIVA - KU LEUVEN,
2015) (Vlaams Energieagentschap, 2015)
6.5 Ontbrekend maatschappelijk/ politiek draagvlak
De energietransitie vergt grote aanpassingen (en de acceptatie daarvan) op het niveau van de
eindgebruikers. Deels zit dit in investeringen en deels in de manier waarop met energiegebruik wordt
omgesprongen. Om mensen hiertoe te bewegen, zullen naar verwachting ook voldoende prijsprikkels
moeten worden aangebracht. Er is expliciet overheidsbeleid nodig dat effectief de CO 2-reductie
afdwingt via prijzen en normen, om de transitie te kunnen maken. (Netbeheer Nederland, 2011)
Straffe maatschappelijke opdrachten zoals de klimaatverandering vragen echter een straffe politieke
koers. Met als voorbeeld het recente debacle van de invoer en afvoer van de Vlaamse energieheffing 44 ,
maar evenzeer het proces om bijvoorbeeld te komen tot het Belgisch klimaatakkoord ter verdeling van
de lasten tussen de federale overheid en de gewesten. Op vlak van klimaat wordt duidelijk hoe ver de
44
Ter compensatie van de opgebouwde GSC-schuldenberg