Helperbel 2-2019_LR

Tekst: Jan Rasterhoff
Andere tijden
Rustlust
In 1913 werd in Den Haag de eerste openluchtschool van Nederland gevestigd, dit naar
voorbeeld van eenzelfde type school in de Berlijnse wijk Charlottenburg. De gedachte
hierachter was dat kinderen met longproblemen, tbc of met een zwakke gezondheid in de
buitenlucht beter konden aansterken en onderwijs volgen.
Het duurde niet lang of ook in de stad Groningen namen inwoners het initiatief om een
openluchtschool te bepleiten. In 1918 werd daarvoor de Vereniging Openluchtschool
Groningen opgericht. De vereniging ging op zoek naar een geschikte plek en liet in dat
zelfde jaar haar oog vallen op de recentelijk door de gemeente Groningen aangekochte
‘Behuizing met schuur genaamd Rustlust’.
Helpman
Boerderij Rustlust was gelegen op de hoek van wat nu de hoek Sweelincklaan/Troelstralaan
is. In eerste instantie zouden er twee zogenaamde lighallen komen, huisjes die aan één kant
open zijn en op een cirkelvormige rail staan. De lighallen konden dan zo gedraaid worden
dat de kinderen uit de wind lagen.
De gemeente had positief op het plan van de Vereniging gereageerd maar kon moeilijk de
daad bij het woord voegen. Bovendien gooide het overlijden van Jan Evert Scholten,
bestuurslid van de Vereniging, in september 1918 ook nog eens roet in het eten. Na eindeloos
heen en weer overleggen zegde de toen verantwoordelijke wethouder in 1921 toe dat
achter boerderij Rustlust niet alleen twee lighallen zouden worden gebouwd, maar ook een
onderkomen voor de verpleegsters. Dit verpleegstersgebouw kon dan bij ‘gure dagen’ ook als
klaslokaal dienen. Verwarming was er niet en van een echte openluchtschool was nog geen
sprake. Het duurde uiteindelijk tot 1922 dat het complex klaar was.
Noot van de auteur: ik concludeer uit verslagen van gemeenteraadsvergaderingen dat de
gemeente een dubbele agenda had: de vereniging aan het lijntje houden en intussen kijken of
er bij één van de nieuw te bouwen scholen in de stad niet een geschiktere plek was voor een
openluchtschool.
Een arts was op het complex niet aanwezig en als een kind ziek werd, moest een verpleegster
op de fiets een dokter halen. Pas in 1929 werd het plan opgevat om aan de boerderij
Rustlust een klaslokaal te bouwen. Het lokaal zou 10 x 6 meter groot worden en plaats
bieden aan 25 leerlingen tot 14 jaar. Aan drie zijden zou het gebouw voorzien worden van
glazen deuren, zodat de kinderen altijd uit de wind les konden krijgen. De bouwkosten
werden betaald uit een bijdrage van de Vereniging, de Tuberculosecommissie en de
gemeente. Op 2 september 1930 is het dan zover: de officiële opening van de openluchtschool
in Groningen is een feit.
Helperbel nr. 2, juni 2019 19