Handreiking Ouders en LOB - po

Ouders en schoolloopbaanontwikkeling
Het is van belang dat kinderen niet alleen een breed spectrum aan ervaringen opdoen,
maar dat volwassenen hen ook helpen om betekenis te geven aan deze ervaringen. Door
als volwassene oog te hebben voor wat kinderen leuk en minder leuk vonden, wat goed
en minder goed lukte en door dit in gesprek met het kind ook te benoemen, worden
kinderen zich bewust van hun interesses en kwaliteiten. Vanuit deze inzichten geven zij
betekenis aan deze ervaringen en kunnen zij - met hulp van volwassenen - richting geven
aan nieuwe ervaringen die zij op willen doen.
* Het verkennen van de wereld van werk en beroepen
Voor scholen in het voortgezet onderwijs is het gebruikelijk om leerlingen te begeleiden
in hun schoolloopbaanontwikkeling. Dat geldt zeker voor het vmbo waar Loopbaan
Ontwikkeling en Begeleiding (LOB)* een verplicht onderdeel van het curriculum is.
Hoewel het in het basisonderwijs relatief nieuw is om in schoolloopbanen te denken,
geven steeds meer scholen hun leerlingen – vanaf groep 6 en zeker in groep 7 en 8 –
de gelegenheid om ervaringen op te doen die bijdragen aan het vormen van beroepsbeelden,
bijvoorbeeld door:
- dingen uit te kunnen proberen in de lessen wetenschap en technologie;
- mensen met verschillende beroepen te kunnen interviewen in en buiten hun
eigen netwerk;
- beroepen leren kennen door deel te nemen aan een weekendschool;
- een beeld krijgen van beroepen in mini-stages in bedrijven.
Leerlingen doen hierbij ervaringen op die relevant kunnen zijn bij hun ontdekkingstocht
in hun loopbaanontwikkeling. Om deze loopbaangerichte ervaringen betekenisvol te
laten zijn, is van belang dat de school dergelijke activiteiten in een samenhangende
leerlijn ontwikkelt en niet als leuke, maar losstaande activiteiten aanbiedt. Vervolgens is
van belang dat leerkrachten en ouders de leerlingen helpen deze ervaringen te benutten
als er keuzes gemaakt moeten worden, bijvoorbeeld bij het kiezen voor een school voor
voortgezet onderwijs. Leerlingen die kennis maken met bijvoorbeeld technologie of zorg,
kunnen ontdekken welke elementen uit deze richtingen wel en niet bij hen passen en
kunnen daarvanuit weer kiezen voor het opdoen van nieuwe ervaringen. Een leerling die
op basis van diverse ervaringen ontdekt dat hij of zij belangstelling heeft voor techniek,
kan een school voor voortgezet onderwijs kiezen die zich in die richting profileert (vmbo/
havo met techniek of groen profiel, technasium). Het opdoen van ervaring met Engels
en de affiniteit hiermee kunnen bepalend zijn voor de keuze om wel of juist niet voor
tweetalig voortgezet onderwijs te kiezen. Een leerling die ontdekt veel plezier te hebben
in sport of toneel, blijft gemotiveerder voor school op een school die zich in die richting
profileert. En die motivatie is cruciaal voor het succes dat de leerling in zijn of haar
verdere schoolloopbaan zal hebben. Een leerling die niet gemotiveerd is zal in een latere
fase eerder switchen van opleiding en wellicht zelfs vroegtijdig uitvallen. Dat betekent
dat het stimuleren van de motivatie al vanaf het basisonderwijs een belangrijk thema
is 6 . Een goed samenhangend programma van loopbaangerichte activiteiten, draagt
daarom bij aan de drie basisvoorwaarden voor motivatie: competentie, autonomie
en verbondenheid. 7 Vanuit hun eigen interesses en met ruimte voor hun eigen keuzes
(autonomie) en met hulp van volwassenen (verbondenheid), ontwikkelen leerlingen hun
talenten (competentie).
* Oorspronkelijk staat LOB voor Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding. Gebaseerd op voortschrijdend inzicht wordt
Oriëntatie nu vaak vervangen door Ontwikkeling. Oriëntatie is tenslotte pas een eerste stap in die ontwikkeling.
13
INHOUD ONDERBOUWING AANPAK VOORBEELDMATERIAAL