Prestige, professie en wanhoop - WODC

Inleiding 3
deld. De motieven om door te gaan, danwel te stoppen met overvallen,
vormen de inhoud van hoofdstuk 11. De samenvatting en de conclusies
worden gepresenteerd in hoofdstuk 12.
Men dient zich bij het lezen van dit rapport te realiseren dat de hierin
beschreven daders gedetineerd waren voor overvallen die ze voor het
merendeel pleegden in de tweede helft van het afgelopen decennium. Het is
dan ook denkbaar dat het hier naar voren komende beeld op bepaalde
punten afwijkt van de actuele situatie. Als gevolg van het toepassen van
buitbeperkende maatregelen door de banken is bijvoorbeeld sinds enkele
jaren een daling van de gemiddelde buit waarneembaar. Ook lijken zich
de laatste jaren een verschuiving in objectkeuze en een verlaging van de
gemiddelde leeftijd van de daders af te tekenen. Echter, wanneer een toename
van het aantal overvallers van een bepaald type gesignaleerd wordt,
betekent dat niet dat de beschrijving van de achtergrond, de ideeënwereld
en de modus operandi van dat type niet adequaat meer is. Vooralsnog is er
geen reden om aan te nemen dat deze verschuivingen zo'n invloed hebben
dat geconcludeerd moet worden dat de inhoud van dit' rapport door de
werkelijkheid achterhaald is.
Dit rapport bevat een groot aantal interviewfragmenten. ' Wij vonden
het passend om in een rapport waarin het perspectief van daders centraal
staat, hun uitspraken op te nemen. Bovendien waren veel daders-in
tegenstelling tot wat Ktihne (1986) hierover beweert -zeer wel in staat hun
weet- en waarderingsbezit onder woorden te brengen. Ze deden dit vaak zo
pregnant, dat we ervoor kozen om hen, waar mogelijk, in dit boek zelf aan
het woord te laten.
De geest waarin het onderzoek werd uitgevoerd en dit verslag werd
geschreven, is die van het cultuurrelativisme. Dat zo'n `verstehende' opstelling,
zeker wanneer plegers van gewelddelicten het onderwerp van
studie zijn, niet door iedereen geapprecieerd wordt, blijkt bijvoorbeeld uit
de heftige discussie die ontbrandde naar aanleiding van het artikel `The
Management of a Mugging' van Lejeune (1977) (Posner, 1980; Lejeune,
1980; Sagarin, 1980; Cohen, 1980). We achten het evenwel acceptabel en
wetenschappelijk te verantwoorden om in studies naar het daderperspectief
elke vorm van morele verontwaardiging achterwege te laten.
Uiteraard zijn citaten van daders slechts dan gebruikt wanneer verschillende overvallers
zich op overeenkomstige wijze uitspraken over hetzelfde onderwerp. Vrijwel ieder mens
zondigt in spreektaal tegen regels van de grammatica. Omdat deze fouten de begrijpelijkheid
soms in de weg staan, hebben we die in de hier gepresenteerde citaten verbeterd.