Prestige, professie en wanhoop - WODC

20 Hoofdstuk 2
viewde, gedetineerde overvallers een representatieve onderzoeksgroep vormen.
Met behulp van het computerprogramma SPSS/PC+ werd de respondentengroep
vergeleken met dit overvallersbestand van de CRI.
2.4 Representativiteit en betrouwbaarheid
2.4.1 Representativiteit
Iedere overvaller die zich bereid verklaarde aan het onderzoek mee te werken,
werd als respondent geaccepteerd. Omdat de respondentengroep ongeveer
een kwart uitmaakte van alle op dat moment in de bezochte inrichtingen
gedetineerde overvallers, dient zich de vraag aan in hoeverre deze
respondenten representatief zijn voor de (al dan niet gedetineerde) overvallers
in Nederland.
In de eerste plaats kan men zich afvragen of de respondenten niet op
belangrijke punten afwijken van de gedetineerde overvallers die hun medewerking
aan het onderzoek ontzegden. Het is niet eenvoudig hierover uitspraken
te doen, niet in de laatste plaats omdat het om redenen van privacy
niet mogelijk was de persoonskaarten in de gevangenisadministratie van
meewerkende en weigerende overvallers met elkaar te vergelijken. Wel kan
geconstateerd worden dat we overvallers uit verschillende strata van de
onderwereld hebben geworven. Door het gebruik van een onderzoeksmethode
waarbij het winnen van vertrouwen centraal stond, wisten we ook
mensen die aanvankelijk deelname aan het onderzoek weigerden, als respondent
te winnen. Het betrof dan meestal mensen uit de hogere regionen
van de criminele wereld. In de bajeshiërarchie namen de respondenten een
plaats in die varieerde van betrekkelijk laag tot zeer hoog.
Belangrijker nog dan de vraag of de respondentengroep beduidend afwijkt
van de overvallers die niet meewerkten, is de vraag hoe de respondenten
zich verhouden tot de overvallers die geregistreerd staan bij de CRI.
De onderzoeksgroep' werd op een aantal variabelen vergeleken met een
steekproef van 183-bij de CRI geregistreerde - overvallers (zie voor een
volledige beschrijving van deze steekproef: Van den Eshof en Van der
Heijden, 1990"). De variabelen zijn:
- leeftijd eerste delict;
- leeftijd laatste delict;
- totale aantal delicten;
- totale aantal overvallen;
- totale aantal delicten per type delict;
- opgelegde onvoorwaardelijk straf;
- opgelegde voorwaardelijke straf;
- opgelegde aanvullende maatregel.
Het door hen genoemde aantal van 204 overvallers is hier gereduceerd tot 183 om de
vergelijkbaarheid te verhogen: de zaken van voor 1975, van in beide groepen voorkomende
personen en van vrijspraken zijn verwijderd.