Magazine Over Gewicht 3 - 2021

ACHTERGROND
suikerpercentages hebben, zoals vla of muesli.
Waar ik daarnaast in geloof, is een productie
met minder toegevoegde voedingsstoffen.
Die maken producten weliswaar langer
houdbaar en goedkoper, maar ook ongezonder.
In Nieuw-Zeeland bestaan bijvoorbeeld
supermarkten waar voor voedingsmiddelen
alleen gebruik wordt gemaakt van de basale
ingrediënten. Hier hangt vervolgens een prijs
aan die is gebaseerd op de daadwerkelijke
productiekosten, oftewel true pricing.”
moet het aanbod in de supermarkt drastisch
veranderd worden”
Dus eigenlijk moeten de supermarkt,
de voedingsindustrie en de politiek
gemotiveerd worden om gezonder gedrag
te bevorderen. Hoe zou je hen hiertoe
kunnen motiveren?
“Politici worden door stemmers gemotiveerd
en de industrie door consumenten. Bij dit
probleem moet je je misschien afvragen of
consumenten op een gegeven moment zouden
moeten opstaan en gezondere voeding
eisen. Uiteindelijk zijn wel wetten nodig om
veranderingen teweeg te brengen. De overheid
heeft lange tijd geprobeerd met zelfregulering
en convenanten het probleem aan te pakken,
maar uit de internationale literatuur blijkt dat
dit niet werkt. Je hebt uiteindelijk een overheid
nodig die grenzen stelt en bepaalt waar
iedereen zich aan moet houden. Vaak wordt
dan ook het beeld geschetst dat dit zielig voor
bedrijven is, maar bedrijven als Coca-Cola
maken ontzettend veel winst.”
Misschien worden ze dan ook gestimuleerd
om winst op gezonde producten te maken?
“Dat denk ik ook. Wat je nu ziet, is dat grote
bedrijven gigantische winsten maken, terwijl de
kosten van gezondheidsschade voor rekening
van de samenleving en de aarde komen. De
kosten van deze goedkope producten dragen
zij zelf niet. Je moet dus eigenlijk proberen om
de markt bij te sturen en eerlijker te maken.”
“Dit brengt me bij een laatste punt: de
prijsbepaling van voedingsmiddelen en de
rol van de supermarkt. Te vaak zien we dat
ongezond eten goedkoop is en gezond
eten juist duur. Supermarkten hebben
een interessante en dubieuze rol in deze
prijsbepaling, waarbij ze een redelijk grote
marge ontvangen op groente en fruit en de
onderhandelingspositie van de boeren hierin
niet sterk is. Daarnaast menen supermarkten
dat de bepaling van het voedselaanbod
niet zozeer in hún straatje ligt, maar bij
de producenten van voedingsmiddelen
en bij regelgeving door de overheid. Het
voedselaanbod en de prijsbepaling in de
supermarkt is dus een plek waar nog veel winst
is te behalen. Als je echt iets wilt veranderen,
Welke wetten zouden bijvoorbeeld effectief
en realistisch zijn?
“De meest realistische en effectieve maatregel
zou de suikertaks zijn. Maar de productie
van vlees of suiker wordt ook gesubsidieerd,
dus eigenlijk zou de hele keten financieel
anders gestructureerd moeten worden, in
plaats van alleen een belasting te heffen op
het laatste deel van de keten. Als je nog een
stapje verder wilt gaan, zou je de landbouw
duurzamer moeten inrichten. Sowieso werken
losse maatregelen vaak onvoldoende en heb
je eigenlijk altijd een combinatie nodig om een
effectieve oplossing te vinden.”
Verschillende landen, zoals Groot-Brittannië,
hebben de suikertaks al ingevoerd. Waarom
Nederland niet?
“In Nederland willen we de suikertaks tot nu
12
OVER GEWICHT MAGAZINE