Borden WO II 2022

Oorlogsjaren –
Tuin van Bos
De Tuin van Bos: Het kleinste
gevangenkamp van Rotterdam
Achter de Torenlaan, tussen de Torenlaan en de Delfshavense Schie, waar anno 2022
het tennispark Overdeschie ligt, lag ooit de grote parkachtige tuin van Bos. Er was een
tennisbaan, een zwembad, een paardenstal en een bomvrije bunker.
Bos was een rijke groothandelaar in fruit, Hij was van Joodse afkomst en zag het gevaar
van het nazidom aankomen en vertrok vóór de oorlog naar de Verenigde Staten.
In 1940 nam de Duitse Sicherheitsdienst (SD) de tuin in beslag ais recreatieoord voor SDers.
De tuin werd onderhouden door politieke gevangenen en Joden die gevangen zaten
op het politiebureau Haagseveer. Ze gingen dagelijks onder bewaking van Nederlandse
politieagenten met de tram naar het Marconiplein en verder lopend via de Abraham van
Stolkweg naar de Torenlaan.
Gevangenkamp “De Tuin van Bos”
aan de Torenlaan. Gevangenen en
bewakers met van links naar rechts
staand: Verkade, Corbet, Vonk
(bewaker) en Kaptein (Verkade en
Kaptein waren niet Joods). Zittend:
Van de Wolff, T. Nederlof (bewaker),
Bezooijen, Peper en Meijer de Wolf.
De foto is genomen in de zomer van
1944. Verkade en Kaptein zijn later
vrijgelaten.
Gerard Johan Bertou
Alvorens naar Amerika te vertrekken stelde de heer Bos,
groothandelaar in fruit, Gerard Bertou aan als beheerder van zijn
tuin, de zogenaamde ‘Tuin van Bos’. Bertou ging toen in het huis
van Bos aan de Torenlaan wonen. Hij was beheerder vanaf eind
1939 tot aan zijn arrestatie op 15 november 1940.
De Tuin van Bos was inmiddels gevorderd door de Duitse SD.
Bertou wilde levensmiddelen uit de schuilkelder op de tuin halen
ten gunste van de bewoners van Overschie. Hij werd betrapt en
gearresteerd.
Na een verblijf in de concentratiekampen in Vught en Sint
Michelsgestel, werd hij in 1944 naar het concentratiekamp Dachau gevoerd, waar hij op
29 april 1945 werd bevrijd door Amerikaanse troepen. Op 23 mei 1945 werd Bertou met
nog 53 medegevangenen, door de Overschiese groep Broers/Padt terug naar Nederland
gebracht. Gerard Bertou kwam de geleden ontberingen niet meer te boven en overleed op
10 februari 1946.
Zijn naam staat vermeld op het gedenkbord in de Grote Kerk in Overschie.
The Garden of Bos: stage of war dramas
The smallest prison camp in Rotterdam.
Behind Torenlaan, between Torenlaan and Delfshavense Schie, where the Overschie tennis court is
now located, the large park-like garden of Bos once stood. There was a tennis court, a swimming
pool, a horse stable and a bomb-proof bunker.
In 1940 the German Sicherheitsdienst (SD) confiscated the garden as a recreation place for SD
people. The garden was maintained by political prisoners and Jews who were imprisoned at
Haagseveer police station. They took the tram daily to the Marconiplein under the supervision of
Dutch police officers and continued on the Abraham van Stolkweg to Torenlaan.
36