Wensink Aangenaam - Zakelijk Arnhem

kort nieuws
NVM Business:
Herstel kantorenmarkt blijft uit
De Nederlandse kantorenmarkt is in 2011
opnieuw geconfronteerd met een aantal
negatieve ontwikkelingen waardoor de eerder
uitgesproken verwachting dat de markt zou
gaan herstellen, niet is uitgekomen. In feite
werd de neergaande trend van 2010 voortgezet.
Het resultaat was dat het aanbod van kantoren
vorig jaar verder toenam, terwijl de vraag naar
kantoren voor de vijfde keer op rij omlaag
ging. Een en ander blijkt uit cijfers van NVM
Business op basis van door haar geregistreerde
gegevens over de Nederlandse kantorenmarkt.
Volgens de NVM werd het afgelopen jaar op
de vrije markt 1,07 miljoen m 2 kantoorruimte
opgenomen, ofwel 10% minder dan in 2010. Het
direct beschikbare aanbod van nog te verhuren
kantoren steeg met 6% naar 7,14 miljoen m 2 .
Door de verruiming van het aanbod stond ultimo
2011 circa 14,5% van de kantorenvoorraad in
ons land te huur of te koop.
Dreigend tekort aan nieuwbouw
Nagenoeg alle regio’s in ons land zagen het afgelopen
jaar de leegstand in de kantorensector verder
oplopen. De grootste toename deed zich voor in
het midden en het zuidwesten van het land. In het
zuidwesten was het vooral de stad Rotterdam waar
het aanbod fors omhoog ging. In het oosten bleef het
aanbod van kantoren nagenoeg onveranderd. Een
positieve uitzondering vormde de gang van zaken in
het noordwesten. Hier gaf het aanbod namelijk een
kleine daling te zien, wat grotendeels kon worden
toegeschreven aan een lichte verbetering van de
marktsituatie in Amsterdam en de Haarlemmermeer
(Hoofddorp/Schiphol). In het algemeen vonden
de grootste stijgingen van het aanbod plaats in
woongebieden en kantorenwijken. Op bedrijfsterreinen
daarentegen was slechts van een geringe toename
sprake.
Verder was het opvallend dat het aandeel van
structureel leegstaande kantoren vorig jaar nauwelijks
een stijging of daling liet zien en vrijwel onveranderd
op 36% lag.
Een probleem dat de markt het afgelopen jaar
nogal zorgen baarde, was het teruglopend aandeel
nieuwbouw in het totale aanbod. Van de beschikbare
vierkante meters kantoorruimte had nog geen
5% betrekking op nieuwe kantoren. Volgens NVM
Business blijft het evenwel noodzakelijk om ook
in de toekomst tegemoet te kunnen komen aan
de veranderende vraag naar huisvesting. Daarbij
is volgens haar nieuwbouw vrijwel onvermijdelijk,
zeker ook in het kader van de verduurzaming van
het kantorenbestand. Overigens zal men er niet aan
ontkomen kantoren die langdurig leegstaan, te slopen
of een andere bestemming te geven.
Vraag kantoorgebruikers valt verder terug
De vraag van bedrijven en instellingen naar
kantoorruimte is vorig jaar, tegen de verwachting
in, op een lager niveau uitgekomen dan in 2010.
Op de vrije markt - eigenbouw niet meegerekend
- werd ongeveer 1,07 miljoen m2 kantoorruimte
afgezet, waarmee de neergaande trend die in 2007
is ingezet, werd gecontinueerd. Hoewel veel regio’s
in ons land genoegen moesten nemen met een lager
transactievolume, wisten de kantorenmarkten in het
oosten en het zuiden van het land goed stand te
houden.
Beleggers zeer terughoudend
Niet alleen de gebruikersmarkt had in 2011 de
wind tegen, ook de beleggingsmarkt moest een
stevige veer laten. Kennelijk moesten beleggers
niet veel van de kantorensector weten want zij
investeerden in totaal slechts 945 miljoen euro in
kantoorgebouwen. Ter vergelijking: in 2010 bedroeg
het investeringsvolume nog zo’n 1,65 miljard euro.
Voor zover beleggers vorig jaar actief waren op
de kantorenmarkt, betrof het in hoofdzaak Duitse
vastgoedfondsen. Van de Nederlandse beleggers
lieten alleen enkele (grote) particulieren van zich
spreken. De institutionele beleggers in Nederland
(pensioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen en
vastgoedfondsen) toonden echter nauwelijks enige
belangstelling voor de kantorensector en hielden hun
geld vast.
pagina 11
feb/mrt
2012