Amsterdamse markten - Theo Bakker's Domein

Amsterdamse markten
andere bonen, peultjes, aardbeien en kruisbessen. Schuiten
met sla kwamen behalve uit Leiden ook uit Den Haag.
Weer andere schuiten kwamen uit Utrecht, de Wetering, de
Watergraafsmeer en het Westland. De marktmeester wees ‘s
ochtends bij het begin van de markt de ligplaatsen langs de
kade van de Prinsengracht aan volgens plaats van herkomst.
Vervolgens inde hij het markt- en liggeld. Ook hier was het
een hele kunst om opstoppingen te voorkomen en de schepen
snel een goede plaats te geven. Haast was geboden, want al
om tien uur moest er onder leiding van een opzichteres voor
gezorgd zijn dat de kades na het lossen en de verkoop weer
helemaal schoon waren. In de winter was dit elf uur.
“Als wij segghen appelmarkt ende appelen, soo verstaen wij alle sulcke
soorten van vruchten als Appelen, Meloenen, Speierbesien, Peyren,
Pruymen, Walnoten, Haselnoten, Castaignen, item Moerbesien, Karsen,
Aertbesien, Craeckebesien ende andere diergelycke. Van de welcke
sommighe in deze coude landen ende die naerder het Noorden ligghen,
gheluckelicker voortcomen in de Suyder landen. Onder de soorten van
onse appelen en sal ick niet tellen Citroenen, Oraengie appelen, Granaetappelen.
Limoenen ende andere diergelycke uytheemsche, die in
grooten getale ende menighte hier ghebracht; en de hier ende daer bij de
straten vercocht werden ; maer die bij ons wassen, als daer zijn Queappelen,
Goudtgeele queen, Schijvelingen, Sint Jansappelen, Potappelen,
Rabauwen oft Rapouwen omdatse van de ghedaente van rapen zijn; Puppinghen,
Winterguldelingen, Somerguldingen, Joopkens, Kerlappelen,
Apelperen, Vlaemsche Smoutpeeren, IJsbouten, Sint Thomaspeeren,
Engelsche tafelpeeren, Lanchasen, Sint Jacobspeeren, Engelsche braetperen,
Fransche kangeweelen, Suyckerpeeren, Tafelpeeren, Rietpeeren,
Oosterpeeren, Mispelpeeren of Mandekenspeeren, anders Soppega
groenkens, Keyserinnen”.
Fruitmarkten
Alhoewel de fruitverkopers wel in een gilde verenigd waren
werden de fruitmarkten door hun nauwe banden met groente
meegezogen in de onhebbelijkheden die bij die markten hoorden.
Tot ze beiden op de Marnixstraat verenigd werden zijn
groente en fruit daarom gescheiden gehouden. De belangrijkste
aanvoer van fruit was in de herfst, na de pluk in september.
Zijn oorsprong zal de fruitmarkt naast de groentemarkt op
de Plaetse gehad hebben. In 1503 werd de verkoop van fruit
daar verboden. Daarna kreeg het fruit een eigen marktplek,
de Oudezijds Voorburgwal, tussen Sint Pieterskerkhof en
de Lombardsteeg, dus aansluitend aan de groentemarkt iets
Boven: Een deel van de fruitmarkt bevolkte de Elandsgracht rond 1930.
24