Pedagogische modes - Onderwijskrant

echter dat na een aantal jaren de relatieve invloed
sterk teruggelopen is. Het Steunpunt ICO mislukte
totaal in zijn ICO-opzet en dekte de aftocht met de
introductie van een nieuwe en wollige naam ‘Diversiteit
en leren’ – waarbij vooral vormen van het controversiële
‘nieuwe leren’ gepromoot worden en het
belang van een NT2-taalbad zelfs bestreden wordt
door directeur Piet Van Avermaet.
Inzake wereldoriëntatie merken we dat de meeste
leerkrachten 3 de graad samen met ons het belang
van voldoende cursorische lessen geschiedenis e.d.
onderschrijven, ook al wekken de eindtermen de
indruk dat dit af te raden is. Ze maken ook gebruik
van cursorische pakketten waaraan we meewerkten.
Vanuit ons streven naar het veilig stellen van beproefde
waarden, kwam het er ook op aan om tijdig
te waarschuwen voor de mogelijke afbraak. In het
vorige nummer van Onderwijskrant behandelden we
de malaise in het Nederlandse wiskundeonderwijs.
Vanuit onze opvattingen en publicaties over wiskundedidactiek
wezen we vanaf 1987 als enige op de
doordraverij binnen de Freudenthaalse wiskunde en
op het feit dat die constructivistische theorie in strijd
was met bevindingen uit de cognitieve psychologie
en met de ervaringswijsheid. Zo konden we de
import van dit soort wiskunde grotendeels afblokken
en een malaise zoals in Nederland voorkomen.
Nederlandse professoren, de Leuvense prof. Lieven
Verschaffel... hielden zich op de vlakte; wellicht ook
omdat een weerlegging louter op basis van strikt
wetenschappelijk onderzoek moeilijk is. Voor onze
inzet inzake wiskunde krijgen we nu veel waardering
van de praktijkmensen en vanuit Nederland,
maar minder vanwege het vernieuwingsestablishment.
Het FI verzwijgt nog steeds angstvallig onze
kritiek.
Noot: in de hierop volgende bijdrage maken we duidelijk
hoe wijzelf en Onderwijskrant zich de voorbije
decennia inspanden om te ‘vernieuwen in continuïteit’
en om het onderwijsbeleid op de voet te
volgen en te beïnvloeden.
3 Zweverige onderwijskunde,
rages & prietpraat
3.1 Rages in het onderwijs
De ontwerpers van allerhande modes en nieuwlichterij
werken veelal met simpele en halve waarheden
die als wondermiddel en als makkelijk toepasbaar voorgesteld
worden. Veel onderwijskundigen, onderwijs-
Onderwijskrant 147 (oktober-november-december 2008)
29
vernieuwers, lerarenopleiders, onderwijsbegeleiders
hanteren een simplistisch en tegelijk gecompliceerd
vakjargon en trekken zo rookgordijnen op die de
afstand tussen spreken en doen, tussen theorie en
praktijk alleen maar groter maken. Veel onderwijskundige
theorieën zijn geen praktijktheorieën, omdat
ze niet vertrekken van de complexe realiteit. Denk
maar aan ‘nieuwe leren’, constructivisme, onderwijs op
maat van elk kind, inclusief onderwijs, competentiegericht
onderwijs, middenschool, studiehuis, leerlandschap...
De professoren Lieven Verschaffel en Eric De Corte
schreven in 2001 dat de “Torhoutse pedagoog Feys
in Onderwijskrant geregeld van leer trok tegen de
nieuwste rages – b.v. constructivisme – die vanuit
onderwijswetenschappelijke hoek op practici afkomen
en deze aanraadt om die ‘links’ te laten liggen” (Verschaffel
L. e.a., Onderwijsonderzoek: wat heb je
eraan?, Impuls, juni 2001). Ze schreven er niet bij
dat ook Eric De Corte en veel Vlaamse onderwijskundigen
de constructivistische rage propageerden;
dat we ook in het verleden vele rages bestreden en
met enig succes: b.v. Mageriaans gesloten onderwijsmodel
van De Corte en De Block van 1970, moderne
wiskunde en (ir)realistische wiskunde. In een verslag
van AERA-conferentie – San Diego 2004 –
concludeerde prof. Jan Terwel dat de dominante
constructivistische leertheorie aan ware bloedarmoede
leed en nu vluchtte in een barok en esoterisch
jargon dat de afstand met de onderwijspraktijk
nog groter maakt. Hij schreef ook dat bij de modieuze
‘activity theory’, ‘het natuurlijke leren’, ‘het learning
by doing,’ ‘het uitvoeren van authentieke taken...
het deelnemen aan groepsprocessen in de plaats
komt van het echte leren. Doelstellingen en leerinhouden
schuiven zo naar de achtergrond (Conferentieverslag
AERA, Ped. Studiën, 2004, nr. 5,
p. 404 e.v.). De uitspraak van Terwel en tal van
andere zaken bewijzen o.i. dat we gelijk hadden toen
we vanaf 1987 waarschuwden voor het constructivisme,
de constructivistische wiskunde, de constructivistische
propaganda in onze universiteiten... Zelf
stelden we dat de constructivistische aannames en
aanpakken te vaag waren, niet uitgetest werden en
haaks stonden op gefundeerde bevindingen van de
cognitieve psychologie en op de ervaringswijsheid
van de leerkrachten.
Het rapport-Dijsselbloem heeft uitgewezen dat veel
is foutgelopen omdat de overheid eenzijdig geluisterd
heeft naar wetenschappelijke zwetsers als prof.
Wijnen en co. Ook prof. Paul Kirschner bestempelde
de uitspraken over zelfstudie e.d. à la Wijnen, Dochy...