Pedagogische modes - Onderwijskrant

11.3 ACW-voorzitter: ‘enkel voor de slimmen’
ACW-voorzitter Jan Renders sloot zich in zijn 1-
septemberstandpunt bij de stemmingmakerij uit die
tijd aan. In Niet enkel voor de sterken en de slimmen
(Visie, 2.09.05) betoogde de voorzitter van de arbeidersbeweging
dat de school er enkel is voor de 'sterken
en de slimmen'. Hij pikte in op een recente studie
waaruit bleek dat eén op zeven leerlingen uit het
beroeps- en technisch onderwijs zijn ouders terroriseert
en hij schreef dit zomaar toe aan het onderwijs.
Renders poneerde: "De oorzaak zit hoofdzakelijk
in de frustratie van jongeren die zich niet gewaardeerd
weten. Het technisch en het beroepsonderwijs
staat – ten onrechte! – minder hoog aangeschreven,
en als het zelfbeeld van die jonge
mensen om andere redenen dan nog 's extra laag
is, loert agressie om de hoek." Renders verzweeg
uiteraard dat de onderzoekster expliciet gesteld had
dat een vorige studie uitwees dat ouderterreur evenzeer
bij aso-leerlingen voorkwam.
We gaan in deze bijdrage niet in op andere alarmerende
1 septemberstandpunten 2005, bijvoorbeeld
op het TV-programma 'Koppen' waarin ouders
die opteerden voor huisonderwijs (Sudburyschool
Gent) zonder enige tegenspraak mochten poneren
dat in het onderwijs weer alle creativiteit van de
kinderen gefnuikt zal worden. In de media ging altijd
veel aandacht naar de alternatieve scholen, de
aanpak van een doorsnee-leerkracht in een gewone
school heeft geen nieuwswaarde.
12 2007: bezigheidstherapie
en hervorming s.o.
12.1 Kloof met leerling & bezigheidstherapie
We missen in onze collectie de knipsels over 2006,
maar op 3 september 2007 hadden we weer prijs.
Yves Desmet schreef in ‘De Morgen’: “Er is een
groeiende kloof ontstaan tussen de leefwereld van
de leraar en de leerling. Een onderzoekster van de
Gentse universiteit trok een tijdje geleden naar de
schoolbanken en observeerde er de interactie
tussen leerkracht en leerling. Ze stelde vast dat de
twee werelden elkaar vaker niet dan wel begrijpen.
A.s.o.-leerlingen ondergaan de school als een verplichte
oefening, die ze het liefst met zo weinig
mogelijk brokken of conflicten doorlopen en passen
zich daaraan noodgedwongen aan. Van echte interactie,
kennisoverdracht of betrokkenheid is zelden
sprake: daarvoor ligt de leerstof te ver van de eigen
leefwereld, daarvoor wordt nog altijd een te ouder-
Onderwijskrant 147 (oktober-november-december 2008)
51
wetse ex-cathedradidactiek gehanteerd. In bso en
tso-scholen is het nog een stukje erger: daar is vaak
nog nauwelijks een onderscheid te maken tussen
onderwijs en bezigheidstherapie, en worden alle
klasproblemen begraven onder het ultieme taboe:
het onvermogen van de leraar om toe te geven dat
hij of zij de klas niet langer onder controle heeft. Wie
het onderzoek leest, heeft de indruk dat het hier om
een gespannen wapenstilstand tussen twee elkaar
niet begrijpende kampen gaat. Begin dan maar eens
aan een herwaardering van dat technisch en beroepsonderwijs,
waar de om arbeidskrachten schreeuwende
werkgeverswereld om staat te springen.”
In zijn slotzin dekt Yves Desmet zich dan in voor
kritiek op zijn stemmingmakerij: “Waarschijnlijk zijn
er vandaag ook nog steeds veel gemotiveerde leerkrachten
en leerlingen die beginnen.” Minister Vandenbroucke
maakte gebruik van een 1-septemberinterview
om een grote hervorming en sanering in
het secundair onderwijs aan te kondigen.
12.2 De waterval
In de ‘Standaard’ van 3 september 2007 klonk de
septemberboodschap ook somber. Er werd weer
eens te meer gekankerd over de ‘waterval’ in het
secundair onderwijs. “Ons zo geprezen onderwijs
blijft kampen met het probleem van het watervalsysteem.
Het desastreuze fenomeen is al decennialang
bekend. Maar ondanks alle pogingen zijn we er
nog niet in geslaagd die waterval te doorbreken”,
aldus hoofdredacteur Peter Vandermeersch. “De
gevolgen zijn desastreus voor de leerlingen die zich
als losers voelen”. En de leerlingen die gestart zijn
in de Latijnse richting lopen volgens Vandermeersch
veel kans in de waterval terecht te komen en zich
als losers te voelen: “Ook dit jaar zullen van de drie
leerlingen die starten in een Latijnse richting, er
twee zijn die binnen zes jaar eindigen in een andere
richting”.
Volgens ‘De Standaard’ zijn dus zelfs leerlingen die
eerst 4 jaar Latijn volgen en daarna het Latijn laten
vallen ten voordele van wiskunde e.d., slachtoffers
van de desastreuze waterval. Ons desastreus
(waterval)systeem zorgt er wel voor dat er nergens
zoveel 15-jarigen nog op leeftijd zitten als in Vlaanderen
(72 %) dan elders.
12.3 Radicale hervorming s.o. & t.o.
In een aansluitend artikel ziet Pieter Lesaffer wel
licht in de duisternis. “De Vlaamse regering wil de