Vooral in de Vlaamse context blijft het onderzoek - Netwerk ...

3.2. Vervoermiddelen
Lokale en bovenlokale (denk maar aan de E40 op een mooie zomerzondagavond en de overvolle treinen richting
binnenland) verkeersproblemen tonen de noodzaak van een integrale aanpak aan.
De auto is het dominante vervoermiddel voor vrijetijdsverplaatsingen (nog meer dan voor woon-werkverkeer).
Zeker omdat ongeveer de helft van het recreatief verkeer over korte (5 kilometer en minder) afstanden gebeurt,
is het realiseren van een modal shift een belangrijk instrument.
Voor korte verplaatsingen zijn stappen en trappen de aanbevolen modi. Bijkomend voordeel van deze modi, namelijk
de positieve gezondheidsaspecten van de verplaatsing, kan daarbij extra benadrukt worden.
Ook het openbaar vervoer kan een grotere rol vervullen bij vrijetijdsverplaatsingen. Grote struikelblokken zijn
amplitude en frequentie wanneer er veel recreatief verkeer is (’s avonds en in het weekend). Aangepaste tarieven
(zoals het weekendtarief van de NMBS) zijn een belangrijk instrument om reizigers aan te trekken. Tariefformules
waarbij openbaar vervoer inbegrepen is in de toegangsprijs worden al vaak toegepast, maar blijven een
belangrijk instrument. Een goede communicatie tussen openbaarvervoermaatschappijen en uitbaters van recreatieve
bestemmingen, zorgt voor een harmonische afstemming van bediening en openings- en sluitingsuren.
Gratis parkeren in de omgeving van attracties is voor velen vaak voldoende reden om voor de auto te kiezen. Een
degelijk parkeerbeleid betekent dat parkeren niet inbegrepen is in de toegang: een parkeerplaats vertegenwoordigt
altijd een kost voor de aanbieder.
Het invoeren van een kilometerheffing voor personenvervoer kan een invloed hebben op de modal split van het
vrijetijdsverkeer. Zelfs al zijn ‘daluren’ goedkoper, toch betekent elke autoverplaatsing een zekere kost.
3.3.
Locatie
Een doordachte inplanting en planning voor recreatieve bestemmingen, met daarbij voldoende aandacht voor
bereikbaarheid, is zeer belangrijk voor een duurzaam recreatief verkeer. Dit is het raakvlak van ruimtelijke ordening
met recreatief verkeer. Ondertussen bestaan er een aantal instrumenten om ruimtelijke ontwikkelingen te
toetsen op hun mobiliteitsgevolgen: mobiliteitstoets en MOBER (MOBiliteitsEffectenRapport) 18 . Voor recreatieve
voorzieningen zoals vakantiedorpen, permanente kampeer- en caravanterreinen, themaparken, skihellingen,
… is er een MER (MilieuEffectenRapportage)-plicht voorzien.
Een MOBER kan vooral een krachtig instrument zijn bij het verlenen van vergunningen op nieuwe locaties. De
overheid moet in het beslissingsproces een kwaliteitsvolle MOBER eisen en terdege rekening houden met de
daarin geformuleerde bevindingen. Het mobiliteitsplan dat de overheid oplegde aan de nv Antwerps Sportpaleis
bij de bouwvergunning van de Lotto Arena, bewijst dat dit soort maatregelen werkt (zie p. 45). In de nabije toekomst
zullen de Vlaamse en de lokale overheden moeten beslissen over de inplanting van enkele grote projecten:
shoppingcentra, o.a. in de Brusselse Rand en sportinfrastructuur, o.a. een nieuw stadion in Brugge. De beslissingen
die genomen worden, zullen een sterke impact hebben op het recreatief verkeer, en zullen een graadmeter
vormen voor de toekomstvisie op mobiliteit van de Vlaamse regering.
“Naar inplanting moet de toegankelijkheid met duurzame vervoersmodi zo hoog
mogelijk zijn. Bedrijven hebben daar meer en meer aandacht voor. Winkelcentra
daarentegen worden ingeplant waar ze goed bereikbaar zijn met de auto.”
(P. uit de focusgroep gezinnen)
18 Richtlijnenboek mobiliteitseffectenstudies mobiliteitstoets en MOBER, Departement Mobiliteit en openbare werken, afdeling beleid
mobiliteit en verkeersveiligheid, oktober 2009
47