3. Rammeanalyser

elevsamtale minst to gonger i året, likeeins skal ein gjennomføre foreldresamtalar. Leiinga
ved skular som deltek i undersøkinga mi legg også føringar på korleis lærarar skal bruke tid
på kvalitetsarbeid i direkte samspel med elevar og foreldre. Som leiar signaliserer rektorar ei
sterk forventing om at lærarar skal ha samtale med elevar og foreldre om resultat i dei ulike
undersøkingane. Aktivitetane er pålagde og repeterande, og har ei form som dei ulike
deltakarane kjenner igjen. Likevel vil det i all samhandling gå føre seg ei forhandling om kva
dei skal gjennomføre, og kva slags roller dei har i forhold til kvarandre (Goffman: What’s
going on?).
Det nye nasjonale kvalitetssystemet gjev retningsliner for nokre obligatoriske aktivitetar som
inngår i kvalitetsarbeid på kvar skule. Dette vil vere ei ramme som legg føringar på korleis
aktørane forstår dei fokuserte hendingane, men i lag på lag innanfor dette vil vi finne ulike
forståingar av føringane. Det vil handle om korleis ein forstår elev, foreldre og lærar-rolla.
Nokre av rammene vil handle om korleis ein forstår sjølve omgrepa knytt til læring: Kva er
effektiv læring? Kva er viktig å lære? Retningslinene for kvalitetsarbeid peikar på aktørar
som skal delta (både elevar, lærarar, skuleleiing og –eigar og foreldre ), og ulike planverk
styrer kva innhaldet i læringa skal vere. I vid forstand er også lokalsamfunn som heilskap
definert inn som ein aktør, i og med at eit viktig statleg mål for vurderingsarbeid er at
samfunnet skal ha innsyn i læringsaktivitetar på skular.
2.2 Kvalitetsarbeid i norsk skule: ei fokusert hending
Ein skule si tilnærming til kvalitetsarbeid
Utgangspunktet er henta frå ein skule som har arbeidd systematisk med kvalitet, og som
gjennom mange år har etablert eit system for dette. Eg tar utganspunkt i data frå
intervjumaterialet mitt som er del av forundersøkinga til doktorgradsarbeidet, der
informantane er rektorar ved dei utvalde skulane. I intervjuet er informantane bedne om å
fortelje om korleis kvalitetsarbeidet deira fungerer, og kva som er viktigaste verdiane for dei i
kvalitetstenking. Rektoren som deltek legg vekt på å beskrive korleis dei prøver å skape ein
kultur for læring.
”Vi har ei metode for evaluering som læring, både i kollegiet og i andre samanhengar. Vi driv vurdering
som ein læringsprosess i kollegiet. Det første ein må spørje seg er kva ein lærer av. Lærer ein av å leite
etter suksess eller å leite etter problem? Det er ein grunnleggande idé i alt vi gjer at ingen får lov til å
melde eit problem før dei har funne ein suksess. Medvite rundt det skapar kultur for læring, det blir kjekt å
holde på med det. Vi veit at vi ikkje blir tromma saman for at vi skal leite etter eit jækla problem som vi
sikkert må gjere noko med. Kvar gong vi møtest skal vi lære noko, og vi skal stadfeste at det er ting vi får
til.” Rektor, grunnskule 2004
Sitatet viser mange sider eg meiner er sentrale i kvalitetsarbeid. Først og fremst er dette ein
organisasjon som er oppteken av at aktivitetane skal føre til kollektiv læring, og forbetring
som ei følgje av det.
Dette inkluderer avklaring av spørsmål som
• Kva er oppgåvene i akkurat denne konteksten (dette møtet/diskusjonen)?
• Kva er forventingane deira?
• Korleis skape gjensidig tillit?
6