På norsk - For læreren - Cappelen Damm

BOKMÅL/NYNORSK
OPPGAVER FØRSTE STOPP III
Vil norsk overleve som språk?
Sylfest Lomheim, direktør i Språkrådet, skrev i 2004 (i boka Hva er
språk av Helene Uri) følgende om norsk språks framtid og om farene
som truer norsk:
«Det er ikkje berre at der er 'farer som kan truga norsk' – dei må vera
blinde, eller i alle fall svært nærsynte, dei som ikkje oppfattar at norsk
språk i dag (2004) lever farleg. Og verre blir det. Berre på ti år (og dét er
kort tid, det!) har situasjonen endra seg ganske dramatisk. Store norske
konsern som Statoil, Norsk Hydro og Telenor har gått frå norsk som
administrasjonsspråk til engelsk som administrasjonsspråk, me veit alle
kor mykje engelsk språkbruk det har vorte i it-bransjen dette tiåret, i
samfunnsforsking har engelskspråklege publikasjonar gått frå knapt 30
% i 1990 til over 60 % i dag (meir enn ei dobling på ti år), i høgre
utdanning ville truleg talmaterialet for undervisning på engelsk visa om
lag det same
(kanskje til og med meir enn dobling). Dette er situasjonen i dag, og
mykje av dette har skjedd på få år. Korleis situasjonen er om hundre år,
kan me knapt fantasera om. Men at han kan vera svært dramatisk for
norsk skriftspråk, er ikkje ein gong dristig som spådom.
Det er klart at alle dei har rett, som seier at situasjonen for norsk i dag
er udramatisk. Men så å trekkja den konklusjonen at det er ingen fare
for norsken i framtida, er mildt sagt uansvarleg. Særleg når det er språkfolk
som gjer slikt.
Men om norsk overlever – eller lever godt – om hundre år, er ikkje noko
som den såkalla 'utviklinga' eller 'lagnaden' avgjer. Det meiner eg ikkje.
Me avgjer det, eit godt stykke på veg, sjølve. Også i den komande globaliserte
verda har me det ein kan kalla eit handlingsrom. Men då må me
utnytta dette rommet. Me bør ganske snart få ein språkpolitikk her i landet
(med trøkk frå Stortinget) som gir oss eit språkklima der det er kollektiv
vilje og kollektiv lyst til å halda oppe bruken av vårt skriftlege
morsmål som eit fullverdig uttrykk for alt me vil skriva. Får me det til,
er situasjonen lys. Får me det ikkje til, i neste generasjon og generasjonene
deretter, er situasjonen mørk.
Så enkelt er det. Så vanskeleg er det.»
KOPIERINGSORIGINAL 6
Diskuter dette utsagnet i klassen. Vil norsk overleve? Og er det viktig at
norsk overlever?
01
33