Last ned - Røde Kors

ANNONSERSpørsmål om dinpensjon?SIGRID VESAASSØR-SUDANDELEGATSom bushen i TelemarkKveldsåpentYirol i Sør-Sudan ligg langt frå maktens kjerne og spill, langt bak i den offisiellepenge-køen, med dårlige vegar og dårlig utbygd mobildekning, men har livskraftigefolk, vakker natur og rikelig med naturressursar. Mest som bushen i Telemark.Sjekk Din pensjonpå www.nav.nohøstens store begivenhet på edderkoppen teaterPr_92x123_Kveldsapent.indd 15/12/09 12:48 PMHilde lyrån - Brit elisaBetH Haagensli - erik WenBerg JacoBsen - Hans Marius Hoff Mittet - teodor Jansonandrea Bræin Hovig - Morten røHrt - HallBJørn rønning - eMelie dyBeck - Mareike Wang–Taubes persongalleri i en musikalsk forestillingwww.billettluka.no, tlf.: 815 11 500www.edderkoppen.no, tlf.: 23 35 34 20Gruppebestilling: gruppe@edderkoppen.no, tlf.: 40 00 36 16Hotellpakke: 23 15 56 25www.everttaube.noRegi: Bentein BaaRdsonYirol: Røde Kors i Noreg har voretilstades i Sudan sidan den store tørkekatastrofapå midten av 80-talet oghar støtta Sudan Røde Halvmåne i eiårrekke. Freden som kom i 2005 gjordeslutt på over 20 år med borgarkrig,den lengste i Afrika, og etterlot seg eitSør-Sudan på botn av dei fleste statistikkaneinnanfor helse, utdanning ogutbygd infrastruktur. Norsk og SvenskRøde Kors tok over «Yirol PrimaryHealth Care Project» i Sør-Sudan fråICRC i 2005 etter at fredsavtala vartsignert. Eg har akkurat kome heimetter nesten to år som ConstructionDelegate i Yirol, med hovudansvaretfor bygginga av ein helsestasjon somvil bli eit viktig senter i den lokaleprimærhelse-strukturen.Så for ei som kjem frå ein liten (ifolketal...) kommune ved foten tilHardangervidda så var ikkje overgangentil bushen i Sudan så vanskelig.Både mens eg var der nede og ettereg no har kome heim att slår det megat me er då ikkje så veldig ulike, mesom lever på denna kloden, eller iallfalldei folkeslaga eg har etterkvart fåttmest kjennskap til, -nemlig dinkaenog telemarkingen. Me er stort settalle enkel mennesker som likar å hadet komfortabelt, tek livet slik passemed ro, likar gode historiar i godt lagog ber på ein stolthet av kven me erog kvar me kjem ifrå. For stolt er såvisstein dinka der han går høgreist ogslank over savannene, ein norsk fotturisthar kanskje ikkje akkurat samagang-laget, men me går også langt avog til. Afrikanerar derimot trur ikkjekvite kan gå, afrikanerar ser berre kvitekøyre Land Cruiser og derfor blirdet veddemål når ein sta dinka påstårat ein like sta vinbyggje ikkje klarer ågå frå Pagarau til Yirol, ei strekning på30km i flatt terreng. Klart eg kan! Såein augustdag i fjor fekk Yirol sjå atkvite også kan gå.Livet under mango-treet har blitt eitbilete på den tiltaksløyse afrikaneren,men under mango-treet blir tradisjoneltlokale konfliktar løyst, og i tilleggprata litt om naboen, mekka litt påbilen og diskutert damer og fotball –og er ikkje dette drømmelivet for deifleste menn!? Men i tillegg har deidenne litt over gjennomsnittet interessafor kyr i Sør-Sudan. Kua er valuta,medgift, mat og besteven for ein dinka(når eg syner bilete av Telemarkskyriflirer dei berre og syns ho liknar ei hyene.)Kyrne blir derfor også grunnlagetfor mykje av krangelen og konfliktane,og her kjem me inn på ei annaganske universelt trekk; nemlig nabokrangel.Det kan virke av og til atKVEG: Når kvelden kommer samler Dinka-folket kyrne i leire. Tørket kumøkklager røyk som holder insekter unna dyrene. Her driver Sudan Røde Halvmåneet vaksinasjonsprogram for barn og mødre.Foto: Olav A. Saltbonesdette er iboande menneskets natur.For anten har grannen noko du harlyst på eller så har han tekje noko somer ditt. I Sudan handlar dette som oftastom ei dame eller ei ku. Ein litenskilnad er berre at verkemidla i nabokrangelener litt ulike rundt omkringi verda. Drap er til dømes ikkje lengerså ofte bruka verkemiddel blandtgrunneigarane på Hardangervidda,men når det er sagt så var øvre delarav Telemark kjent for sine fute-drapfor ikkje så mange hundre år sidan....Denne misnøya til overmakta somkjem og tek kontroll over våre liv ogvåre ressursar har nok mange kjent på,og siste krigen i Sudan handla mykjeom retten til kontroll over blant annaolje-ressursar. Me har alle våre svin påskogen.Så her sit eg på trammen heime, teklivet med ro, ser på graset som veks,drikk te og høyrer skudd i det fjerne,– som eg gjorde i Yirol. Men her erdet trening til reinsdyrjakta og ikkjeein eller anna krig om ei dame eller eitpar kyr. Eg håpar berre at dei i Yirolfinn andre verkemiddel å løyse konfliktanesine på etterkvart enn våpen,og at telemarkingane blir like opne oginkluderande for nye rare naboar somkjem og slår seg ned, som dei i Yirolvar for dei kvite damene som lika åsitje og prate skit med gutta boys påbaren rett over vegen! n42 RØDE KORS-MAGASINET 03.09RØDE KORS-MAGASINET 03.09 43