Anne Karin Fonneland «Olav H Hauge og trea : Om å sjå naturen – og klimakrisa no!»
Forfattar er Anne Karin Fonneland. Kva som er normalt i naturen, er i endring. Klimaforskarar skildrar gradvise økologiske endringar som vi vanskeleg oppfattar, som shifting baselines. Forfattaren og gartnaren Olav H. Hauge såg tidleg at menneska ikkje berre var i harmoni med naturen, men skapte kritisk ubalanse over tid. Kva språk har vi for desse endringane? Boka syner korleis den ‘biletskjønne nasjonalromantikkens tablå’, ein kultur med mangfaldige sjikt av meining og levd liv, kan visa veg til ein realisme med berekraft. Fonneland viser oss den levande naturen og kombinerer fakta om klimaendringar og eigne erfaringar med nære lesingar av Olav H. Hauge sine dikt og dagbøker. Dei to forfattarane skildrar korleis det å ha eit nært forhold til, og omtanke for naturen, er blitt noko samansett, av og til plaga. Me ser naturen, og er sjølv del av den; økosystemet me inngår i, er truga. Historia til Fonneland er tankevekkjande, fengslande og viktig.
Forfattar er Anne Karin Fonneland.
Kva som er normalt i naturen, er i endring. Klimaforskarar skildrar gradvise økologiske endringar som vi vanskeleg oppfattar, som shifting baselines. Forfattaren og gartnaren Olav H. Hauge såg tidleg at menneska ikkje berre var i harmoni med naturen, men skapte kritisk ubalanse over tid. Kva språk har vi for desse endringane?
Boka syner korleis den ‘biletskjønne nasjonalromantikkens tablå’, ein kultur med mangfaldige sjikt av meining og levd liv, kan visa veg til ein realisme med berekraft. Fonneland viser oss den levande naturen og kombinerer fakta om klimaendringar og eigne erfaringar med nære lesingar av Olav H. Hauge sine dikt og dagbøker. Dei to forfattarane skildrar korleis det å ha eit nært forhold til, og omtanke for naturen, er blitt noko samansett, av og til plaga. Me ser naturen, og er sjølv del av den; økosystemet me inngår i, er truga.
Historia til Fonneland er tankevekkjande, fengslande og viktig.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
GRUNNSTAMMER / GREINER<br />
I antikken var eika rekna for <strong>å</strong> vera heilag. Treslaget vart<br />
knytt til guden Zevs som var gud for himmelen, regnet<br />
<strong>og</strong> toreveret. Eika kunne snakka. Orakelet heldt til der.<br />
Trea vart omtala som Quercus (eikeslekta). Ordet stammar<br />
fr<strong>å</strong> gresk <strong>og</strong> tyder styrke eller kraft. Ogs<strong>å</strong> i <strong>no</strong>rrøn<br />
mytol<strong>og</strong>i var eika knytt til toreguden, Tor. Den som søkte<br />
tryggleik ved ei eik i torever, vart verna av guden Tor.<br />
Nøtter <strong>og</strong> bork av eik vart rekna for gode lækjemiddel,<br />
kan ein lesa i diktet H<strong>å</strong>vam<strong>å</strong>l. I tidlegare tider var eikenøtter<br />
viktig sikringskost. Svært mange hadde eik som<br />
tuntre, men <strong>og</strong>s<strong>å</strong> lind, r<strong>og</strong>n <strong>og</strong> alm har vore vanlege<br />
tuntre. Tun<strong>trea</strong> skulle verna folket <strong>og</strong> livet i tunet. Det<br />
var knytt overtru til det <strong>å</strong> f<strong>å</strong> tuntreet skadd.<br />
Skaldane i vikingtida brukte tresymbolet flittig. Egil<br />
Skallagrimsson omtalar den døde sonen sin som ei broten<br />
grein p<strong>å</strong> slekta si stamme. Tun<strong>trea</strong> sine greiner skulle<br />
ein ikkje saga ned eller bryta. Det kunne bety død i<br />
familien. Det kunne bety ulukke eller død for folket p<strong>å</strong><br />
garden. Det var <strong>og</strong>s<strong>å</strong> vanleg <strong>å</strong> planta tre knytt til fødsel<br />
<strong>og</strong> død. Ved klostergarden p<strong>å</strong> Halsnøy kloster vart det<br />
planta to store bøketre etter to jenter som døydde av dysenteri<br />
i 1842. Bror til jentene heitte Niels. Han hadde<br />
kanskje overlevd sjukdommen, det er usikkert om han<br />
21
Change language