PATRIMONIO OCULTO

Abril-Xullo
O mestre José Rodil segue mantendo a tradición dos seus
antepasados, expandindo as navallas artesáns, pezas
únicas feitas a man unha por unha.
atopamos aínda hoxe ferreiros que, aínda que teñen presenza
en varios concellos, o seu centro indiscutible é o de
Riotorto, no que se conservan dous mazos: o de Bastián en
Espasande de Baixo e o da Fraga de Ferreiravella. Estes
mazos, xunto coas moas, muíños, centrais, etc., constitúen
o centro ferreiro máis importante do norte da Península, sumando
un total de 46 dispositivos no curso do río de Ferreiravella.
Ademais, a mediados de abril, celébrase en Riotorto
a Feira de Artesanía do Ferro, na que teñen lugar distintos
obradoiros e demostracións de artesanía.
Pola súa banda, A Pontenova foi territorio mineiro como testemuñan
os fornos de Vilaoudriz, singulares construcións que
xurdiron ao abeiro das próximas explotacións mineiras. Do
patrimonio relixioso, destacamos a igrexa parroquial de
Santa María de Conforto e a súa rica colección de pezas de
arte sacro. A imaxe natural do municipio esta ligada ao río
Eo, famoso polos seus coutos de salmón e troita. Outros lugares
fermosos atopámolos seguindo o trazado da antiga vía
do ferrocarril Vilaoudriz-Ribadeo, convertida en vía verde.
Outro espazo de indubidable valor é a fraga de Reigadas, na
que podemos atopar osos pardos e visitar a ferrería de Bogo,
un conxunto etnográfico que mostra como funcionaban as
ferrerías outrora.
Do traballo dos ferreiros dependía en gran medida a vida
tradicional agrícola, xa que eles fabricaban os apeiros, pero
tamén todas as ferramentas do carro e a casa, dando
forma en ferro candente e a golpe de martelo a eixadas,
fouces, ferraduras, chaves, tixolas, cazos, cazolas... e
tamén navallas.
En Conforto, unha aldea da Pontenova, o último artesán
da saga Rodil, o mestre J. Rodil, segue mantendo a tradición
dos seus antepasados, expandindo as navallas artesáns,
pezas únicas feitas a man unha por unha, por todos
os recunchos da nosa xeografía. O seu taller de forxa sitúase
nunha casa de pedra que data do ano 1900 sen apenas
reformas, o que fai desta singular construción un
atractivo máis para visitar un espazo auténtico sen apenas
transformacións. No taller de José Rodil, un dos poucos
artesáns de navallas de toda Galicia, todo é música: a
do martelo co que ritmicamente moldea o ferro, a da fervenza
onde acode a recoller a madeira que usará para os
mangos das súas navallas e a que soa na Radio Galega,
43