Henrique Monteagudo - Páxinas persoais - USC - Universidade de ...

REXISTROS[+CONTROLADO]tenso FORMAL reflectidoSEMIFORMALdistenso INFORMAL espontáneo[-CONTROLADO]Táboa 2.- Tres rexistros básicos da fala e da escrita. Elaboración propiaEsta división tripartita é suceptible dunha maior matización (táboa nº 3), por casodistinguindo dentro do rexistro formal falado o oratorio (solemne), o esmerado (serio) eo impersoal (distante), dentro do rexistro formal escrito o literario (da creación ficional),o cultivado (da prosa elaborada) e o instrumental (prosa informativa e documentaria).Analogamente, dentro do rexistro informal na fala distinguiriamos o rexistro coloquial(relaxado), o familiar (afectivo) e o alternativo (o máis expresivo, o que os lingüistasitalianos denominan graficamente como „turpiloquio‟), mentres que na escritadistinguiriamos o rexistro cursivo (ordinario), o trivial (descoidado) e o transgresor(efectista). Non seguimos por esa liña, pois non é o noso obxectivo ofrecer aquí unhanomenclatura ou clasificación exhaustivas nin unha xustificación pormenorizada dosdistintos estilos de fala e escrita en galego, tarefa que require un traballo previo deinvestigación empírica que, polo que sabemos, non foi aínda abordado.Gustaríanos, iso si, chamar a atención para os estilos tradicionalmente denominados„vulgares‟, designación esta que nos parece cargada de connotacións sociais e prexuízosvalorativos, que o vencellan ás „clases inferiores‟ e aos individuos incultos. Dunhabanda, cando na bibliografía lingüística se fala de „vulgarismo‟ habitualmente se denotaunha fala caracterizada polo que vaga e confusamente se denominan barbarismos (istoé, „impurezas‟ na pronuncia) e solecismos (aínda que este termo adoita referirse máisben ás „faltas‟ na sintaxe), no cal basicamente se engloban pronuncias ultra-vernáculas 29e diversos metaplasmos típicos dos falantes non instruídos. Trátase, pois, dun fenómenomáis ben de variación social que non estilística. Doutra banda, cando se fala de„linguaxe vulgar‟ remítese ao que que os lingüistas italianos, con termo ben gráfico,denominan „turpiloquio‟, isto é, o emprego de vocábulos disfémicos ou tabús; este29 Este tipo de variantes adoitan ser o resultado da acomodación á fonémica vernácula de empréstimoscultos ou de estranxeirismos („problema‟, „efeuto‟, „ademirar‟, etc.); por iso é aínda máis chocantereferirse a elas como „barbarismos‟.