25.04.2017 Views

Sağlamlıq və Rifah həyatınızı dəyişdirə biləcək sirlər

Sağlamlıq və Rifah həyatınızı dəyişdirə biləcək sirlər

Sağlamlıq və Rifah həyatınızı dəyişdirə biləcək sirlər

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Siz riskdəsiniz?<br />

Həkim mehribanlıqla onu hə<strong>və</strong>sləndirdi ki, çalışmaqda davam etsin<br />

<strong>və</strong> qeyd etdi ki, ürəyin vurma qabiliyyətinə infarktın vurduğu ziyanla,<br />

nəzarətdə saxlanmayan diabet, siqaret çəkmək <strong>və</strong> artıq çəki ilə, əgər<br />

qəti bir dəyişiklik etməsə, o, gənc yaşda ölə bilər.<br />

Co-nun cavabı diqqətəlayiq idi: “Bəs ürək köçürülməsi necə, həkim?<br />

Onun haqqında eşitmişəm. Mən yeni ürək ala bilərəmmi?”<br />

“Kaş ki, bu qədər asan <strong>və</strong> sadə olaydı” – həkimi dedi. “Donor<br />

ürəkləri kasaddır <strong>və</strong> sonra da köçürülmədən sonra illərlə dərman<br />

istifadəsi. Bu, kömək edə <strong>biləcək</strong> axırıncı ümid yeridir, lakin çox azdır.<br />

Sən həyat tərzini dəyişdirməlisən <strong>və</strong> dərhal”. Nəhayət, Co <strong>və</strong>ziyyətinin<br />

ciddiliyini başa düşdü <strong>və</strong> yaşayış tərzini dəyişdirməyə başladı.<br />

Bütün dünyada milyonlarla kişi <strong>və</strong> qadın Co kimi qeyri-yoluxucu<br />

xəstəliklərdən əziyyət çəkir: ürək xəstəlikləri, xərçəng, tənəffüs yolları<br />

xəstəlikləri <strong>və</strong> diabet. Onların dörd əsas risk faktorları var: tütündən<br />

istifadə, fiziki qeyri-aktivlik, spirtli içkilər <strong>və</strong> sağlam olmayan qidalanma<br />

rejimi. Siz özünüz də bunu bilmədən riskdə ola bilərsiniz.<br />

Piylənmə pandemiyası<br />

Artıq çəki <strong>və</strong> piylənmə problemi elə geniş yayılıb ki, səhiyyə<br />

mütəxəssisləri bunu pandemiya adlandırmağa başlayıblar. Hər hansı<br />

bir xəstəlik bir icmada <strong>və</strong> ya coğrafi ərazidə yüksək səviyyədə yayılanda<br />

tibb elmi bunu epidemiya adlandırır, lakin bu, eyni zamanda dünyanın<br />

bir çox yerlərində yayılanda pandemiya adlanır.<br />

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına görə, il ərzində bütün dünyada 2,8<br />

milyon adam çəkinin artıq olması <strong>və</strong> ya piylənmənin birbaşa nəticəsi<br />

olaraq ölür. Bu, varlı <strong>və</strong> kasıb ölkələrdə eynidir. Piylənmə artıq yüksək<br />

gəlirli cəmiyyətlərin xüsusiyyəti deyil.<br />

Siz, bədənin kütlə əmsalını (BKƏ) tapmaqla, adətən “sağlamlığa ziyan<br />

vura <strong>biləcək</strong> normadan artıq piy yığılması” adlanan artıq çəkini <strong>və</strong><br />

ya piylənməni hesablaya bilərsiniz. Hesablamanı aparmaq üçün funtla<br />

35

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!