küreselleşme sürecinde fınansal krizler ve finansal düzenlemeler - ITO

:48). Gelişen piyasalara yönelen (özellikle Latin Amerika ve Doğu Asya
ülkelerine) bu sermaye akımı patlamasının temel nedeni, sermaye ihraç
eden ülkelerle ithal eden ülkeler arasındaki faiz oranlan farkı olmuştur. Bu
önemli etkenin yanısıra, gelişen piyasalarda gerçekleştirilen makro
ekonomik iyileşmeler ve yapısal reformlar da, sermaye akımını bu ülkelere
çeken etkenler olmuşlardır. Sermaye akımının biçimi, genellikle alan
ülkelenn politikalan kadar, yabancı banka ve yatırımcıların tercihlerine
bağlıdır. 1990'lar boyunca doğrudan yatırımlar artmaya devam etse de,
1990'larda ortaya çıkan bütün krizlerden önce portföy yatırımları ve banka
borçlarının payının şiddetle arttığı görülmektedir (Bkz. Tablo 1.1). Bu
dönemde borçlananlar daha çok özel kesim ve daha az ölçüde de kamu
kesimidir. Resmi borçlanmalar ciddi ölçüde azalmıştır (Kahler,1998:3).
Krizler arasında üçüncü önemli farklılık, bu üç kriz döneminde kredi
veren ülkelerin hükümetlennin ve multilateral kurumların müdahalelerindeki
farklılıklardır. 1920lerde borç veren ülkelerin hükümetleh ve Merkez
bankaları finansal sistemin istikrarı için çok sınırlı tepki vermiştir. Tersine
1980' lerde borç veren ülkelerin bankacılık sistemlerinin riski nedeniyle,
gelişmiş ülkeler IMF' kanalıyla erken ve etkili bir müdahaleyi harekete
geçirmiştir. 1990'lardaki müdahaleler de hem lider ülkeler hem de IMF
kanalıyla gerçekleştirilmektedir.
Tablo L 1: Gelişen Piyasalara Giden Özel Sektör Sermaye Akımları
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999
Tüm dünya
Toplam özel-sektör 118,1 112,6 172,1 136,3 226,9 215,9 147,6 75,1 80,5
sermaye akımı
Doğrudan yatırım
Potföy yatırımı
Diğer finansal
31,5
24,7
62,5
35,4
56,1
21,0
59,4
84,4
28,3
84,0
109,6
-57,3
92,6
36,9
97,4
113,2
77,8
24,9
138,6
52,9
-43,9
143,3
8,5
-76,7
149,8
23,3
-92,5
işlemler
Asya
Toplam özel-sektör 32,5 20,7 57,4 63,6 105,0 104,1 -1,4 -42,6 -27,1
sermaye akımı
Doğrudan yatırım
Potföy yatırımı
Diğer finansal
14,5
1,2
16,6
15,7
9,0
-4,0
33,9
21,8
1,7
47,1
11,7
4,7
46,6
14,2
38,2
53,0
12,9
38,2
55,4
3,5
-60,3
58,3
-17,9
-82,9
49,8
-5,6
-71,3
işlemler
Etkilenen beş ülke
Toplam özel-sektör 24,8 29,0 31,8 36,1 74,2 65,8 -20,4 -25,6 -24,6
sermaye akımı
Doğrudan yatırım
Potföy yatırımı
Diğer finansal
6,2
3,2
15,4
7,3
6,4
15,3
7,6
17,2
7,0
8,8
9,9
17,4
7,5
17,4
49,2
8,4
20,3
37,1
10,3
12,9
-43,6
8,6
-6,0
-28,2
10,2
6,3
-41,1
işlemler
Latin Amerika
Toplam özel-sektör 24,1 55,6 66,8 49,4 53,1 72,1 85,5. 70,0 54,1
sermaye akımı
Doğrudan yatırım
Portföy yatınmı
Diğer finansal
11,3
14,7
-2,0
13,9
30,3
11,4
13,4
44,0
9,4
23,1
66,7
-40,4
24,7
3,0
25,5
39,5
41,0
-8,4
53,1
19,2
13,2
işlemler 1
56,1
'14,7
-0,8
63,6
10,6
. -20,1