Sistemik Ondansetron Kullanımının Subaraknoid Blok ... - TARD

TÜRK ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON DERNEĞİ
Türk Anest Rean Der Dergisi 2009; 37(5):297-303
Klinik Araştırma
Sistemik Ondansetron Kullanımının Subaraknoid Blok
Üzerine Etkisi*
Aydın Selçuk**, Yaşar Pala***, Vildan Taşpınar****, N. Ferah Dönmez****, Bayazit Dikmen****
**Ankara Şereflikoçhisar Devlet Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği, ***Çerkezköy Özel Optimed Hastanesi Anesteziyoloji
ve Reanimasyon Kliniği, ****Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği
ÖZET
Amaç: Ondansetron selektif bir 5-hidroksitriptamin antagonistidir. Ondansetronun lokal anestezik aktiviteye sahip
olduğu, ancak lidokain ile gerçekleştirilen subaraknoid anestezide sensoryal blok düzeyini antagonize ettiği gösterilmiştir.
Çalışmanın amacı, intravenöz ondansetronun, bupivakain+fentanil kullanılarak oluşturulan subaraknoid blok
karakteristikleri ve postoperatif dönemde ilk analjezik gereksinim zamanı üzerine etkisi olup olmadığını araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza, inguinal herniografi operasyonu yapılacak ASA I-III grubundan 42 olgunun alınması
planlandı. Grup I’de (n=21) subaraknoid enjeksiyondan 15 dk. önce 8 mg iv ondansetron, Grup II’de (n=21) eşit volümde
% 0,9 serum fizyolojik iv verildi. Subaraknoid blok kombine spinal-epidural anestezi ile uygulandı. İntratekal 5
mg % 0,5 bupivakain+25 µg fentanil+1,5 mL distile su enjekte edildi. Tüm olgulara ait; hemodinamik parametreler,
başlangıç zamanı, maksimum düzey, gerileme zamanı ve izlenen yan etkiler kaydedildi.
Bulgular: Olguların bireysel verileri, hemodinamik parametreler, yan etkiler, T6 dermatomuna ulaşma zamanı ve iki
segment regresyon zamanı benzer bulundu. S2 regresyon ve total anestezi zamanı ondansetron grubunda daha kısa
saptanmasına karşın, motor blok parametreleri her iki grupta benzer bulundu.
Sonuç: Çalışmamızda; subaraknoid enjeksiyondan önce iv olarak kullanılan ondansetron, bupivakain ve fentanil ile
oluşturulan sensoryal bloğu antagonize etmesine karşın, ondansetronun nosisepsiyon üzerine etki mekanizmasını ve
diğer lokal anesteziklerle ilişkisini belirlemek için ileri çalışmalara gereksinim olduğu kanısına varıldı.
Anahtar kelimeler: Spinal anestezi, bupivakain, ondansetron
SUMMARY
The Effect of Systemic Ondansetron on Subarachnoid Block
Aim: Ondansetron is a selective 5-hydroxytriptamin antagonist. It was shown that ondansetron has local anesthetic
actions but it also antagonizes the sensorial block level of subarachnoidal lidocaine anesthesia Our aim was to
evaluate whether intravenous ondansetron had an effect on the characteristics of subarachnoid block induced with
bupivacaine+fentanyl and on the time to the first analgesic requirement during postoperative period.
Material and Method: Forty-two ASA I-III patients scheduled for inguinal herniorraphy were included in the study.
Fifteen minutes before subarachnoidal injection Group I (n=21) received ondansetron (8 mg iv) and Group II (n=21)
an equal volume of 0.9 % normal saline solution. Subarachnoidal block was achieved with combined spinal-epidural
anesthesia technique, and 5 mg 0.5 % bupivacaine+25 µg fentanyl+1.5 mL distilled water were injected intrathecally.
Haemodynamic, sensorial and motor block parameters and side effects were assessed in all groups.
Results: Demographic data, haemodynamic parameters, side effects, time to reach T6 dermatome and two segment
regression time of the cases were similar. S2 regression and total anesthesia time were shorter in the ondansetron
group but motor block parameters were similar between the groups.
Conclusion: Although we concluded that intravenous ondansetron antagonizes sensorial block of spinal anesthesia
induced with bupivacaine and fentanyl, further studies are needed to evaluate the mechanism of its effect on nociception
and its interaction with other local anesthetics.
Key words: Spinal anesthesia, bupivacaine, ondansetron
J Turk Anaesth Int Care 2009; 37(5):297-303
*TARK’07’de poster olarak sunulmuştur.
Alındığı Tarih: 11.03.2009
Kabul Tarihi: 15.04.2009
Yazışma adresi: Dr. Vildan Taşpınar, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon
Servisi, Ankara
e-posta: okantaspinar@yahoo.com
297

Türk Anest Rean Der Dergisi 2009; 37(5):297-303
GİRİŞ
Ondansetron perioperatif dönemde bulantı-kusmayı
önlemek ve tedavi etmek
için kullanılan kuvvetli bir antiemetiktir.
Anesteziklerle herhangi bir etkileşimi,
rejyonal anestezi de dahil olmak üzere,
anesteziyologları ilgilendirmektedir. (1) Genel
ve lokal anesteziklerle etkileşimi ile ilgili
yeterli çalışma bulunmamaktadır. Ondansetronun,
postoperatif bulantı-kusma
(POBK)’nın yanı sıra spinal anestezi sonrası
titremeyi önlediği, (2) tramadolün postoperatif
analjezik etkinliğini azalttığı, (3-5)
spinal veya epidural morfin kullanımının
neden olduğu kaşıntıyı azalttığı, (6) opiyoidlerin
analjezik etkinliklerini azalttığı (7,8)
ve bazı lokal anesteziklerin oluşturduğu
duyusal blok düzeyini azalttığı (1) bildirilmiştir.
Beşhidroksitriptamin (5-HT3) inhibisyonunun
ağrı aktivitesine etkisi değişiktir. Hem
analjezik hem de hiperaljezik etkileri bildirilmiştir.
(1) İntratekal bupivakainin serebrospinal
sıvının serotonin konsantrasyonunu
artırdığı gösterilmiştir. (9) Selektif bir
5-HT3 antogonisti olan ondansetronun,
lokal anestezik özelliklere sahip olduğu
belirtilmiştir. (10) Bununla birlikte, ondansetronun
lidokain ile gerçekleştirilen subaraknoid
anestezide sensoryal blok düzeyini
antagonize ettiği de bildirilmiştir. (1)
Beşhidroksitriptamin antagonistleri periferik
serotoninin nosisepsiyon üzerindeki
etkilerini değiştirmektedirler. (11)
Çalışmamızın amacı; proflaktik olarak antiemetik
amaçlı uygulanan iv ondansetronun;
bupivakain ve fentanil kombinasyonu
ile oluşturulan subaraknoid blok karakteristiklerine
ve postoperatif dönemde ilk
analjezik gereksinim süresi üzerine etkisi
olup olmadığını araştırmaktır.
GEREÇ ve YÖNTEM
Etik kurul izni ve bilgilendirilmiş hasta
onamı alındıktan sonra, tek taraflı inguinal
herniorafi operasyonu gerçekleştirilecek
ASA I-III, 18–75 yaş arası 42 hastanın
çalışmaya alınması planlandı. Kronik ağrıya
yönelik tedavi alan, sinir sistemi hastalığı
bulunan, son 1 ay içerisinde herhangi
bir analjezik veya antienflamatuvar ilaç
kullanan, α2 agonist veya Ca +2 kanal blokörü
alan hastalar çalışma dışı bırakıldı.
Olguların operasyondan 1 gün önce preoperatif
değerlendirmeleri yapıldı, yapılacak
cerrahi işlem için uygulanacak anestezi
yöntemi anlatıldı ve aydınlatılmış
onamları alındı. Operasyondan yaklaşık
45 dk. önce iv 10 mL kg -1 ringer laktat ile
prehidrasyon yapıldı ve premedikasyon
için herhangi bir ilaç kullanılmadı.
Olgular operasyon odasına alındıktan
sonra; kalp atım hızı, kan basıncı, solunum
sayısı ve periferik O 2
satürasyonu
monitörizasyonu uygulandı ve başlangıç
değerleri kaydedildi (Petaş, KMA275, Ankara,
Türkiye).
Kapalı zarf usulü yöntemle randomize
edilen olgular iki gruba ayrıldı. Grup I’de
(n=21) subaraknoid enjeksiyondan 15
dk. önce 8 mg iv ondansetron, Grup II’de
(n=21) ondansetrona eşit volümde % 0,9
serum fizyolojik iv verildi.
Oturur pozisyonda aseptik ve antiseptik
şartlar sağlanarak L 3-4
ya da L 4-5
intervertebral
mesafeden 2 mL lidokain hidroklorür
ile cilt ve ciltaltına infiltrasyon anestezisi
uygulandı. Kombine spinal epidural
anestezi direnç kaybı yöntemi ile uygulandı
(Portex 18/27 gauge, UK). Epidural mesafeye
ulaşıldıktan sonra spinal iğne subaraknoid
boşluğa ilerletildi. Tüm açılardan
298

A. Selçuk ve ark., Ondansetron ve Subaraknoid Blok
berrak BOS akışı görüldükten sonra spinal
iğnenin açıklığı yukarı olacak şekilde
% 0,5 bupivakain 5 mg + fentanil 25 µg
+ 1,5 mL distile sudan oluşan 3 mL’lik solusyon
subaraknoid aralığa enjekte edildi.
Düşük doz lokal anestezik ile yeterli spinal
anestezi düzeyini oluşturabilmek için
hipobarik hazırlanan solüsyon 120 sn’de
enjekte edildi. Enjeksiyondan sonra spinal
iğne çıkarılarak açıklığı yukarı bakan epidural
iğne içinden epidural kateter sefale
doğru yönlendirilip 2-3 cm ilerletilerek
epidural aralığa yerleştirildi, cilt dışında
kalan bölümü de sırttan omuza kadar
tespit edildi. Lokal anestezik enjeksiyonu
tamamlandıktan sonra hastalar 30° yarı
oturur pozisyona alınarak operasyon süresince
bu pozisyon korundu. T 10
sensoryal
blok düzeyi oluştuğunda cerrahi işlemin
başlamasına izin verildi.
Tüm veriler 0., 5., 10., 15., 20., 30., 45.,
60., 75., 90. ve 120. dk.’larda kaydedildi.
Sistolik arteryel kan basıncı (SAB), diyastolik
arteryel kan basıncı (DAB), ortalama
arteryel kan basıncı (OAB), kalp atım hızı
(KAH) ve periferik O 2
satürasyonu izlendi.
Duyusal bloğun T 6
dermatomuna ulaştığı
süre (DBBZ), duyusal blok düzeyleri (DBD),
maksimum duyusal blok düzeyi (MDBD),
iki segment regresyon zamanı (İSRZ), S2
regresyon zamanı (SRZ) ve total anestezi
süreleri (TAS: Subaraknoid enjeksiyonun
başlamasından, duyusal bloğun tamamen
ortadan kalktığı ana kadar geçen süre)
kaydedildi. Motor bloğun değerlendirilmesi
için Modifiye Bromage Skorlaması
kullanıldı (Tablo I). Motor blok başlama
zamanı (MBBZ), motor blok düzeyi izlemi
(MBD), maksimum motor blok düzeyi
(MMBD), motor blok regresyon zamanı
(MBRZ) ve motor blok sonlanma zamanı
(MBSZ) kaydedildi. Postoperatif ilk analjezik
gereksinim süresi (İAZ) ve ilk miksiyon
zamanı sorgulandı.
Bulantı-kusma, kaşıntı, bradikardi, hipotansiyon,
periferik oksijen satürasyonu
değerlerinde düşme gözlendiğinde, tedavi
gereken olgulara sırasıyla iv metoklopramid
(0,25 mg kg -1 ), naloksan (0,2 mg),
atropin (0,015 mg kg -1 ) veya efedrin (10
mg) verildi.
Çalışmanın istatistiksel analizinde elde
edilen veriler kodlanarak SPSS for Windows
10.0.1 ortamında bilgisayara kaydedildi.
Bireysel ve hemodinamik veriler,
duyusal ve motor blok başlama ve regresyon
zamanları ve ilk analjezik gereksinim
zamanının gruplar arası değerlendirilmesinde
“Mann-Whitney U” testi kullanıldı.
Cinsiyet ve ASA dağılımı, maksimum duyusal
ve motor blok düzeyi, yan etkiler
ve tedavi için kullanılan ilaçların gruplar
arası değerlendirmesinde “ki-kare” testi
kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık düzeyi
0.05 olarak kabul edildi.
BULGULAR
Yaş, ağırlık, boy, cinsiyet, ASA sınıflaması
ve operasyon süreleri açısından gruplar
arasında istatistiksel anlamlı farklılık saptanmadı
(Tablo II).
Tablo I. Modifiye bromage skorlaması.
0
1
2
3
Motor blok yok
Dizini büker, ayağını oynatır, bacağını kaldıramaz
Yalnızca ayağını oynatabilir
Ayak ve diz hareket ettirilemez
299

Türk Anest Rean Der Dergisi 2009; 37(5):297-303
Tablo II. Olguların bireysel özellikleri † .
Grup I (n=21)
Grup II (n=21)
p
Yaş (yıl)
Ağırlık (kg)
Boy (cm)
ASA I/II/III
Cinsiyet K/E
Operasyon süresi (dk.)
46,2±19,1
70,0±6,2
168,7±5,5
1/18/2
1/20
56,1±16,3
52,0±15,7
70,8±9,6
171,0±7,5
0/19/2
3/18
56,8±20,9
0.274
0.919
0.323
0.606
0.631
†
Değişkenler ortalama±standart sapma veya hasta sayıları (n)
İki grup arasında istatistikî anlamlı farklılık yok.
Tablo III. Kalp atım hızı değişimi (KAH) † .
Zaman (Dakika)
Grup I
Grup II
p
0
5
10
15
20
30
45
60
75
90
120
87,67±11,486
92,90±18,431
92,33±17,223
84,71±16,933
80,71±14,153
81,19±13,064
79,62±10,749
78,33±14,941
79,33±14,551
76,76±11,506
77,05±10,327
80,81±15,529
85,19±23,256
80,52±23,125
85,62±15,584
83,81±15,390
82,86±12,535
79,00±12,685
75,52±23,485
81,57±18,568
81,29±14,924
80,52±14,682
0.057
0.099
0.053
0.930
0.473
0.753
0.782
0.687
0.960
0.371
0.580
†
Değişkenler ortalama±standart sapma
İki grup arasında istatistikî anlamlı farklılık yok.
Tablo IV. Ortalama arteryel kan basıncı değişimleri (OAB) † .
Zaman (Dakika)
Grup I
Grup II
p
0
5
10
15
20
30
45
60
75
90
120
96,14±13,211
85,86±18,871
81,14±12,080
78,00±15,777
79,76±13,007
80,00±12,365
81,86±11,871
77,71±10,090
79,19±11,214
81,24±12,120
79,33±10,532
103,33±14,742
84,33±21,010
80,71±16,041
81,00±14,360
79,38±9,584
80,14±8,510
79,38±8,346
81,19±8,565
80,90±8,994
81,43±9,923
82,19±8,652
0.099
0.624
0.364
0.529
0.668
0.821
0.734
0.267
0.562
0.970
0.397
†
Değişkenler ortalama±standart sapma
İki grup arasında istatistikî anlamlı farklılık yok.
Gruplar arasında KAH, SAB, DAB ve OAB
değişimleri açısından zaman dilimlerinde
istatistiksel açıdan anlamlı farklılık görülmedi
(Tablo III-IV).
300

A. Selçuk ve ark., Ondansetron ve Subaraknoid Blok
Tablo V. Spinal blok parametreleri † .
Grup
DBBZ (dk.)
İSRZ (dk.)
SRZ (dk.)
TAS (dk.)
MBBZ (dk.)
MBRZ (dk.)
I
II
p
6,50±2,51
6,77±2,71
0.771
75,24±17,8
83,19±13,6
0.097
92,38±20,37
125,48±24,233
0.001*
143,81±21,5
171,19±22,1
0.001*
9,76±2,4
9,67±3,8
0.497
57,0±26,9
61,6±21,0
0.091
† Değişkenler ortalama ± standart sapma, *: p

Türk Anest Rean Der Dergisi 2009; 37(5):297-303
kainle gerçekleştirilen spinal anestezide
blok karakteristikleri üzerine etkilerini
araştırmış ve duyusal ve motor bloğun
anlamlı düzeyde gerileme olduğunu saptamışlardır.
Ondansetronun antianaljezik
etki mekanizmaları bilinmemesine karşın,
klinik uygulamada bu önemli olabilir.
Ondansetron verilmiş bir hastada başarılı
olarak yapılmış bir subaraknoid blok total
anestezi süresi açısından yetersiz kalabilir,
blok süresi kısalabilir. Bunun yanında malignitesi
olan ağrılı hastaların tedavisinde
antiemetik olarak ondansetron kullanılıyorsa
analjeziklere direnç gelişebilir.
Naesh ve ark. (9) sağlıklı gönüllülerde yaptıkları
çalışmada, bupivakainin subaraknoid
enjeksiyonundan sonra beyin omurilik
sıvısı içindeki 5-HT3 düzeyinin arttığını,
ancak bu artışın kandaki 5-HT3 düzeyindeki
artışla paralellik göstermediğini saptadılar.
Bu artışın subaraknoid anesteziye
bağlı gelişen nosisepsiyona etkili olup olmadığı
ise bilinmemektedir. (11)
Beşhidroksitriptamin reseptörleri ile gerçekleşen
antinosiseptif etki olasılıkla
GABA salınımı ile ilişkilidir, GABA salınımını
uyararak indirekt olarak ağrılı uyaran
iletimini inhibe eder. (12,13) Cui ve ark.
(14)
ratlarda yaptıkları deneysel çalışmaların
sonucunda, inen serotonerjik sistemin,
nosisepsiyonu inhibe edebileceğini
ve 5-HT salınımını artırıp dorsal boynuz
nöronlarının nosisepsiyonunda inhibisyon
oluşturabileceğini saptamıştır.
Ondansetron selektif 5-HT3 reseptör antagonistidir
ve lokal anestezik özellikler
gösterdiği daha önce bildirilmiştir. (1)
Bununla birlikte selektif 5-HT3 reseptör
antagonistleri serotoninin nosisepsiyon
üzerindeki periferik etkilerini engellerler.
Glaum ve ark. (11) ratlarda, selektif 5-HT3
reseptör agonisti olan “2-metil serotonin”in
intratekal uygulandığında kuyruk
yanıtı ve sıcak yüzey testinde gecikme
oluşturduğunu ve bu etkinin selektif
potent 5-HT3 reseptör antagonistleri ile
antagonize edildiğini saptamıştır. Benzer
şekilde Sandrini ve ark. (15) ratlarda subkutan
verilen ondansetronun, sıcak yüzey
testinde doza bağımlı olarak asetil salisilik
asitin antinosiseptif etkisini azalttığını
veya ortadan kaldırdığını göstermişlerdir.
Yine ratlarda yapılan diğer bir çalışmada
ondansetronun nifedipin analjezisini bloke
ettiği saptanmıştır. (16)
İnsan çalışmalarında ise elde edilen sonuçlar
tartışmalıdır. De Witte ve ark. (5)
indüksiyondan bir dk. önce iv uygulanan
ondansetronun, operasyon sonrasında
tramadolün analjezik etkinliğini azalttığını
bildirmiştir. Benzer olarak operasyon
sonrası 24 saat, 1 mg saat -1 hızda ondansetron
infüzyonu tramadol gereksiniminde
4. saatte 3 kat, 8. ve 12. saatlerde 2 kat
artışa neden olmuştur. (3) Bununla birlikte
Petersen-Felix ve ark. (7) yaptıkları çalışmada,
ondansetronun alfentanilin analjezik
etkinliğini değiştirmediğini bildirmiştir.
Çalışmamız spinal blok öncesi iv yoldan
uygulanan ondansetronun duyusal blok
regresyonunu hızlandırdığını, total anestezi
süresini kısalttığını, motor blok karakteristiklerinde
değişiklik oluşturmadığını
gösterdi. Çalışmamızda ayrıca duyusal bloğun
T 6
dermatomuna ulaşma zamanında,
iki segment regresyon zamanında farklılık
görülmedi. Bu, sistemik olarak uygulanan
ondansetronun zamanla santral sinir
sisteminde biriktiğini ve intratekal bupivakain
sonrası BOS’ta artan serotoninle
yarışabilir hale geldiğini düşündürebilir.
Mowafi ve ark.’nın (17) spinal blok öncesi
1 mg granisetron uyguladıkları çalışmalarında,
kontrol grubuna göre sensoryal
blok regresyon zamanı istatistiksel olarak
302

A. Selçuk ve ark., Ondansetron ve Subaraknoid Blok
kısa bulunmuştur. Mowafi HA ve ark.’da
bizim gibi motor blok açısından gruplar
arasında fark bulamamıştır.
Sonuç olarak, her ne kadar çalışmamızda
subaraknoid enjeksiyon öncesi iv olarak
uygulanan ondansetron; bupivakain ve
fentanil kombinasyonu ile elde edilen spinal
blok parametrelerinden S2 regresyon
zamanı ve total anestezi süresini kısaltsa
da, ondansetronun diğer lokal anesteziklerle
ilişkisini ve antinosisepsiyon üzerine
kesin etki mekanizmasını belirlemek için
ileri çalışmalara gereksinim olduğunu düşünmekteyiz.
KAYNAKLAR
1. Fassoulaki A, Melemeni A, Zotou M, Sarantopoulos
C. Systemic ondansetron antagonizes the
sensory block produced by intrathecal lidocaine.
Anesth Analg 2005;100:1817-21.
2. Kelsaka E, Baris S, Karakaya D, Sarihasan B.
Comparison of ondansetron and meperidine
for prevention of shivering in patients undergoing
spinal anesthesia. Reg Anesth Pain Med
2006;31:40-5.
3. Arcioni R, della Rocca M, Romanò S, Romano R,
Pietropaoli P, Gasparetto A. Ondansetron inhibits
the analgesic effects of tramadol: a possible
5-HT(3) spinal receptor involvement in acute
pain in humans. Anesth Analg 2002;94:1553-7.
4. Erhan E, Onal A, Kocabas S, Parlar A, Yegul I,
Kosay S. Ondansetron does not block tramadolinduced
analgesia in mice. Methods Find Exp
Clin Pharmacol 2005;27:629-32.
5. De Witte JL, Schoenmaekers B, Sessler DI, Deloof
T. The analgesic efficacy of tramadol is impaired
by concurrent administration of ondansetron.
Anesth Analg 2001;92:1319-21.
6. Tzeng JI, Chu KS, Ho ST, Cheng KI, Liu KS, Wang
JJ. Prophylactic iv ondansetron reduces nausea,
vomiting and pruritus following epidural morphine
for postoperative pain control. Can J Anaesth
2003;50:1023-6.
7. Petersen-Felix S, Arendt-Nielsen P, Bak P, et al.
Ondansetron does not inhibit the analgesic effect
of alfentanil. Br J Anaesth 1994;73:326-30.
8. Yoon MH, Bae HB, Choi JI, Kim SJ, Chung ST,
Kim CM. Lack of reciprocity between opioid
and 5-HT3 receptors for antinociception in rat
spinal cord. Pharmacology 2006;77:195-202.
9. Naesh O, Hindberg I, Christiansen C. Subarachnoid
bupivacaine increases human cerebrospinal
fluid concentration of serotonin. Reg
Anesth 1996;21:446-50.
10. Ye JH, Mui WC, Ren J, Hunt TE, Wu WH, Zbuzek
VK. Ondansetron exhibits the properties of a local
anesthetic. Anesth Analg 1997; 85:1116-21.
11. Glaum SR, Proudfit HK, Anderson EG. Reversal
of the antinociceptive effects of intrathecally
administered serotonin in the rat by a selective
5-HT3 receptor antagonist. Neurosci Lett
1988;95:313-7.
12. Alhaider AA, Lei SZ, Wilcox GL. Spinal 5-HT3
receptor-mediated antinociception: possible release
of GABA. J Neurosci 1991;11:1881- 8.
13. Giordano J, Schultea T. Serotonin 5-HT 3 receptor
mediation of pain and anti-nociception:
Implications for clinical therapeutics. Pain Physician
2004;7:141-7.
14. Cui M, Feng Y, McAdoo DJ, Willis WD. Periaqueductal
gray stimulation-induced inhibition of
nociceptive dorsal horn neurons in rats is associated
with the release of norepinephrine, serotonin,
and aminoacids. J Pharmacol Exp Ther
1999;289:868-76.
15. Sandrini M, Vitale G, Pini LA. Central antinociceptive
activity of acetylsalicylic acid is modulated
by brain serotonin receptor subtypes. Pharmacology
2002;65:193-7.
16. Hunt TE, Wu W, Zbuzek VK. Ondansetron blocks
nifedipine-induced analgesia in rats. Anesth
Analg 1996;82:498-500.
17. Mowafi HA, Arab SA, Ismail SA, Al-Ghamdi A.
The effects of intravenous granisetron on the
sensory and motor blockade produced by intrathecal
bupivacaine. Anesth Analg 2008;106:
1322-5.
303