Amiga Dunyasi - Sayi 02 (Temmuz 1990).pdf - Retro Dergi

DONANIM
GİRİŞLER
ÇIKIŞ
A B C
1
1
0
0
1
0
1
0
1
0
0
0
AND kapısının giriş çıkış durumları.
AND kapısının Sembolü
Bir AND kapısında giriş sayısı sonsuz
olabilir. Çıkış "C = A.B" olarak hesaplanır;
yani bu, normal matematikteki
çarpma işlemi ile aynı şekilde düşünülebilir.
Formül, "C eşittir A ve B" olarak
okunur. Buradan da anlaşılacağı gibi lojik
elemanların çalışması, cebirsel eşitliklerle
ifade edilebilir. Bu sayede
"BOOLE" yani mantıksal cebir kuralları
kullanarak analiz yapılır. Boole cebir,
iki tabanlı sayılarla uğraşır, değişkenlerle
çalışmada çok yararlıdır. Boole
cebri daha sonra ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.
OR (VEYA) KAPISI:
Diğer bir temel lojik eleman OR kapısıdır.
AND kapısı gibi 2 veya daha fazla
girişi ve tek çıkışı vardır. Girişlerinden en
az biri lojik 1 seviyesindeyse, çıkış da lojik
1 olur. Çıkış ancak tüm girişlerin 0
olması durumunda 0 olur.
GİRİŞ
ÇIKIŞ
A B C
1
1
0
0
1
0
1
0
OR kapısının giriş çıkış durumları
1
1
1
0
Bu şekilde görülen anahtarların bir
AND kapısının A ve B girişleri, lambayı
ise C çıkışı olarak kabul edelim. Anahtarın
kısa devre (yani kapalı durumda)
konumunu lojik 1, açık devre konumunu
lojik 0 olarak düşünelim. Lambanın
yanması lojik 1, yanmaması da lojik 0 olsun,
bu durumda lambanın yanması için
her iki anahtarın da kısa devre konumunda
yani lojik 1 olması gerekir. Bunun dışındaki
durumlarda lamba yanmaz. Şimdi
bu olasılıkları AND giriş çıkış durumları
tablosu ile karşılaştırın.
OR kapısında da AND kapısında olduğu
gibi giriş sayısı sonsuz olabilir. Çıkış
"C = A + B" olarak düşünülebilir.
Ancak bu normal matematikteki toplama
işleminden biraz farklıdır. Lojik 0 ile
lojik l'in toplamı l'dir. Fakat iki lojik
l'in toplamı 2 değil yine 1 olur. Çünkü
bildiğiniz gibi, binary sayılarda 2 yoktur.
Sadece 0 ve 1 vardır. Çıkış formülü, "C
eşittir A veya B" olarak ifade edilir.
NAND (VE DEĞİL) VE NOR (VEYA
DEĞİL) KAPILARI:
Üç temel tip lojik devre elemanı, digital
devreler için gereken teorik temeli
oluştururlar. Ancak bu üç temel tipin birlikte
kullanılması, zamanla çip üreticilerinin
birleşik kapılı cipler üretmesini sağlamıştır.
NAND ve NOR kapıları da
bunlara örnektir. NAND, adından da
anlaşılacağı gibi, AND ve NOT kapıla-
GİRİŞLER
ÇIKIŞ
A B C
Bu şekilde de görülen anahtarları bir
OR kapısının A ve B girişleri, lambayı ise
C çıkışı olarak kabul edelim. Burada
AND kapısı örneğinden farklı olarak
anahtarlardan herhangi biri kısa devre
konumunda olduğunda lamba yanar.
Her ikisi de açık devre olursa, lamba
yanmaz. Bu iki anahtarın ve lambanın
tüm durumlarını OR giriş çıkış durum
tablosu ile karşılaştırılanız, konuyu daha
iyi anlayacaksınız.
rının peşpeşe bağlanması ile oluşur. Aynı
şekilde NOR kapısı da, OR ve NOT
kapılarının peşpeşe bağlanması ile oluşur.
Bunun anlamı, her iki kapının da C
çıkışının tersinin alınmasıdır. Buna göre
bir NAND kapısının her iki girişi de 1 olduğunda,
çıkış 0; girişlerden biri 0 olduğunda
çıkış 1 olacaktır. NOR kapısında
da girişlerden ikisi de 0 ise çıkışı 1, diğer
durumlarda çıkışı 0 olur. Bu kapılarla ilgili
tabloları inceler ve AND kapısı ile
OR kapısının tabloları ile karşılaştırılanız,
konuyu daha iyi anlayabilirsiniz.
Bu aylık elektronik dersimiz de bu kadar.
Kapıları anlatmaktan flip-flop'lara
değinemedik. Gelecek sayıda flip-flop'lar
ve Boole cebiri ile ilgili bilgiler vereceğiz.
Buraya kadar anlattıklarımla ilgili soru
ve eleştirilerinizi, derginin bu köşesinde
yayınlamak üzere bekliyorum. Hoşçakalın.
GİRİŞLER
ÇIKIŞ
A B C
1
1
0
0
1
0
1
0
0
1
1
1
1
0
1
0
1
1
0
0
0
0
0
1
OR kapısının sembolü NAND kapısının giriş çıkış durumları NOR kapısının sembolü
AMIGA DÜNYASI 39