Hazar World - Sayı: 25 - Aralık 2014

HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ YAYINIDIR PUBLICATION OF CASPIAN STRATEGY INSTITUTE 

ARALIK 2014 SAYI 25 - DECEMBER 2014 ISSUE 25 

SINIRIN 

ÇÖZÜMSÜZ 

YÜZÜ: 

ERMENISTAN 

NEGATIVE SIDE 

OF THE BORDER : 

ARMENIA 

FİYAT- PRICE 5 TL 

КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ

www.hazarworld.com 

ÖNSÖZ / EDITORIAL 

HALDUN YAVAŞ 

Hazar Strateji Enstitüsü 

Genel Sekreter 

HALDUN YAVAŞ 

Caspian Strategy Institute 

Secretary General 

YÖNETİM / MANAGEMENT 

İMTİYAZ SAHİBİ 

OWNER 

Hazar İletişim, Tanıtım ve 

Yayıncılık A.Ş. Adına 

Haldun YAVAŞ 

GENEL YAYIN YÖNETMENİ 

EDITOR-IN-CHIEF 

Gökhan ÇAY 

HABER MÜDÜRÜ 

NEWS MANAGER 

Selin ŞEN SALTAŞ 

YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ (SORUMLU) 

MANAGING EDITOR 

Merve DAMCI 

Türkiye, Ermenistan’la ilişkileri geliştirmek 

için her fırsatta adım atmış, fakat 

karşılık alamamıştır. Türkiye tarafından 

atılan bu iyi niyetli adımlara rağmen 

Ermenistan devleti ve Ermeni diasporası 

her zaman ve zeminde gerçek dışı iddialarla 

Türkiye aleyhine agresif bir kampanya 

yürütmektedir. Sözde soykırımın 

resmen tanınması için birçok ülkede lobi 

faaliyetlerini sürdürmektedir. 

1970-80’lerde dünyanın dört bir köşesinde 

Ermeni terör örgütleri Türk diplomatlarına 

suikastlar ve bombalı saldırılar 

düzenlemesine rağmen, 1991’de 

Ermenistan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan 

ülke Türkiye olmuştur. 

Azerbaycan ve Türkiye toprakları üzerinde 

hak iddia eden Ermenistan, 

Karabağ topraklarını hukuka ve BM 

Sözleşmesi’ne aykırı bir şekilde işgal 

edince Türkiye, Ermenistan sınırını 

kapatmıştır. Azerbaycan ve Türkiye, 

“Bir millet iki devlet” temel inancı ile 

bölgesel birçok kalkınma ve barış projesine 

imza atmıştır. Nefret söylemleri ile 

refah ve barışı engelleyenlere evrensel 

değerleri tekrar bütün derinliğiyle hatırlatmıştır. 

Ermenistan’ın hukuksuz toprak işgallerinden 

ve gerçek dışı soykırım iddialarından 

vazgeçmediği sürece açılması 

mümkün olmayan Türkiye-Ermenistan 

sınırını bu sayımızda kapak konusu 

yaptık. 

Kazakistan Cumhuriyeti Devlet 

Başkanı’nın, ülkenin yeni ekonomi politikası 

“Aydınlık Yol”u açıkladığı yazısına 

dergimizde geniş bir yer ayırdık. Türk 

Keneşi Genel Sekreteri Ramil Hasanov 

ile yaptığımız röportajda başarısının sırlarını 

ve keneşin önümüzdeki dönemde 

gerçekleştireceği projeleri öğrendik. 

Bir sonraki sayıda görüşmek dileğiyle… 

Turkey has always been proactive to develop 

positive relations with Armenia by 

using all possible mechanisms and means, 

but Armenia either blocked it or was irresponsive 

to Turkey’s goodwill. Despite 

these initiatives taken in good faith by 

Turkey; Armenia and the Armenian diaspora 

has continued to run an aggressive 

campaign against Turkey on the basis of 

false claims. They have been lobbying in 

every country with the aim of making the 

so-called genocide be officially recognized. 

Although Armenian terrorist organizations 

assassinated Turkish diplomats and 

bombed Turkish facilities around the globe 

in 1970-80s, Turkey was the first country to 

recognize Armenia’s independence in 1991. 

However, Armenia has never recognised 

Azerbaijani and Turkish territorial integrity, 

and occupied Karabakh against the law 

and UN Charter. Upon this occupation, 

Turkey closed its border with Armenia. 

With the “One nation, two states” principle, 

Azerbaijan and Turkey have realized 

many development and peace projects in 

the region. They profoundly reminded the 

universal values to those who constitute an 

impediment before welfare and preach 

hate speech. 

In this issue, our cover story is the Turkish- 

Armenian border which will not be opened 

unless Armenia withdraws from the territories 

it illegally occupied and abandons 

the unrealistic genocide claims. 

We gave wide coverage to the President of 

Kazakhstan’s article “The Bright Path” in 

which he announces the country’s new 

economy policy. In our interview pages, 

Turkic Council Secretary General Ramil 

Hasanov shared his secret of success and 

the projects they are planning for the 

upcoming period. 

Hope to see you in the next issue… 

EDİTÖR 

EDITOR 

Hande YAŞAR ÜNSAL 

HABER EDİTÖRÜ 

NEWS EDITOR 

Figen AYPEK AYVACI 

İNGİLİZCE EDİTÖRÜ 

ENGLISH EDITOR 

Cansu ERTOSUN 

RUSÇA EDİTÖRÜ 

RUSSIAN EDITOR 

Rufat AGHAYEV 

GRAFİK TASARIM 

GRAPHIC DESIGN 

Hülya ÇETİNOK 

FOTOĞRAF EDİTÖRÜ 

PHOTO EDITOR 

Tarık ÜZGÜN 

YAYIN KURULU 

PUBLICATION BOARD 

Prof. Dr. Mesut Hakkı CAŞIN 

Doç. Dr. Bekir GÜNAY 

Doç. Dr. Fatih ÖZBAY 

Doç. Dr. Fatih MACİT 

Dr. Efgan NİFTİ 

Emin AKHUNDZADA 

Zeynep KAPTAN 

KATKIDA BULUNANLAR 

CONTRIBUTORS 

Bahar BULBA 

BASKI / PRINTING 

Bilnet Matbaacılık Biltur Basım Yay. ve 

Hiz. A.Ş. Dudulu Organize Sanayi 

Bölgesi 1.Cadde No: 16 Esenkent – 

Ümraniye 34476 İSTANBUL 

Tel: 444 44 03 

BASKI TARİHİ / PUBLICATION DATE 

Aralık 2014 / December 2014 

Yayın Türü / Publication Type 

Yaygın Yerel Süreli 

Yayın Süresi - Dili 

Publication Period - Language 

Aylık - Türkçe, İngilizce, Rusça 

Monthly - Turkish, English, Russian 

ISSN: 2148-4759 

İLETİŞİM 

MAILING ADDRESS 

Veko Giz Plaza, Maslak Meydan Sok. 

No:3 Kat:4 Daire 10 Maslak, 34398 

Şişli / İstanbul - TÜRKİYE 

Tel: +90 212 999 66 00 

Faks: +90 212 999 66 01 


info@hazarworld.com 

HAZAR WORLD 

1

IÇINDEKILER 

CONTENTS 

04 

HAZAR’A DAİR 

CASPIAN OVERVIEW 

04 

RUHANİ’DEN 

AZERBAYCAN’A 

ZİYARET 

ROUHANI’S 

VISIT TO 

AZERBAIJAN 

22 

SINIRIN ÇÖZÜMSÜZ 

YÜZÜ ERMENİSTAN 

NEGATIVE SIDE OF THE 

BORDER: ARMENIA 

04 

HABER / NEWS 

HASEN’E YENİ KURUMSAL 

ÜYELER KATILDI 

HASEN HAS NEW CORPORATE 

MEMBERS 

0808 

09 

HABER / NEWS 

22 

Turkey’s relations with 

Armenia remain frozen since 

1990s. Those two countries 

do not run any diplomatic 

Türkiye’nin Ermenistan ile 

ilişkileri 1990’lı yıllardan bu 

yana dondurulmuş vaziyette. 

İki ülke arasında sınırlar 

kapalı ve diplomatik ilişkiler 

bulunmuyor. 

relation with each other, and 

the borders are closed. 

09 

08 

09 

TÜRKMEN-TÜRK 

İŞBİRLİĞİ PEKİŞTİ 

TURKMEN-TURKISH 

COOPERATION GROWS 

10 

HABER / NEWS 

10 

IN ISTANBUL 

SÖZDE ERMENİ 

SOYKIRIMI İSTANBUL’DA 

TARTIŞILDI 

SO-CALLED ARMENIAN 

GENOCIDE WAS DISCUSSED 

2 

ARALIK 2014 SAYI 25 - DECEMBER 2014 ISSUE 25


32 

RÖPORTAJ 

32 

/ INTERVIEW 

RAMİL HASANOV: 

“BAŞARININ BİRİNCİ 

ANAHTARI CESARETTİR” 

RAMIL HASANOV: “KEY 

ELEMENT OF SUCCESS IS 

COURAGE” 

11 

HABER / NEWS 

11 

ENERJİNİN KALBİ 

BÜKREŞ’TE 

ATTI 

HEART OF ENERGY 

BEAT IN 

BUCHAREST 

50 

We compiled cultural activities such 

50 

KÜLTÜR & SANAT 

CULTURE & ART 

Bölge ile ilgili konser, sergi ve 

tiyatro faaliyetlerini sizin için 

derledik. 

32 30 

as concerts, exhibitions, and plays 

about the region. 

50 

44 11 

44 

12 

12 

GÖRÜŞ / OPINION 

12 

GELECEĞE 

GİDEN YOL: 

AYDINLIK YOL 

PATH TO THE 

FUTURE: THE BRIGHT 

PATH 

40 

BLOG / BLOG 

40 

ÖZBEKİSTAN YABANCI 

YATIRIMCILARIN CAZİBE 

MERKEZİNE NASIL DÖNÜŞTÜ? 

HOW HAS UZBEKISTAN TURNED 

INTO A CENTER OF ATTRACTION 

FOR FOREIGN INVESTORS? 

44 

LIFESTYLE / LIFESTYLE 

44 

MOORLAND 

BOZKIRIN KUCAĞINDA 

YEŞEREN ALTIN FİDAN: 

BAKSI 

BAKSI: GOLDEN FLOWER 

GROWING AT THE HEART OF 

HAZAR WORLD 

3

HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW 

RUHANİ’DEN 

AZERBAYCAN’A 

ZİYARET 

İran Cumhurbaşkanı Hasan 

Ruhani, cumhurbaşkanlığı 

seçimlerinden bu yana ilk kez 

Azerbaycan’a resmi ziyarette 

bulundu. Azerbaycan Cumhurbaşkanı 

İlham Aliyev, ziyaretle 

ilgili olarak “ilişkilerde yeni bir 

süreç” değerlendirmesi yaparken, 

Azerbaycan’ın ülkesi için 

önemine işaret eden Ruhani, 

“Azerbaycan’ı İran ve Avrupa 

arasında köprü olarak görüyoruz” 

ifadesini kullandı. 

ROUHANI’S 

VISIT TO 

AZERBAIJAN 

President of Iran Hasan 

Rouhani paid his first 

visit to Azerbaijan since 

the presidential elections. 

President of Azerbaijan 

Ilham Aliyev regarded 

the visit as “a new phase 

in the relations” while 

Rouhani underlined 

the importance of 

Azerbaijan for Iran by 

saying “Azerbaijan is a 

bridge between Iran and 

Europe.” 

G20’DE BATI-RUSYA 

GERİLİMİ 

ABD, Japonya ve Avustralya 

liderleri ortak bir bildiriyle 

“Rusya’nın Kırım’ı ilhakı 

ve Ukrayna’nın doğusunu 

karıştırmaya yönelik faaliyetlerine 

karşı birlik halinde karşı 

duracaklarını” duyurdu. Rusya 

Devlet Başkanı Vladimir Putin 

açıklamalarında olumlu bir tablo 

çizse de, zirvede temsil edilen 

pek çok Batılı ülke Rusya’nın 

Ukrayna krizindeki rolünü sert 

bir dille eleştirdi ve yeni yaptırımların 

sinyalini verdi. 

WEST-RUSSIA 

TENSION AT G20 

Leaders of the USA, Japan 

and Australia published a 

joint declaration underlining 

their “joint stance against 

Russia’s annexation of 

Crimea and efforts to unsettle 

the eastern part of Ukraine”. 

Although Russian President 

Vladimir Putin tried to 

create a positive atmosphere 

with his declarations, most 

Western countries harshly 

criticized Russia’s role in 

Ukraine crisis and indicated 

possible new sanctions. 

GÜRCİSTAN’DA 

HÜKÜMET 

KRİZİ 

Gürcistan’da bir 

bakanın görevden 

alınması, iki bakanın 

istifasıyla ortaya çıkan 

hükümet krizinde 

koalisyon ortağı Özgür 

Demokratlar Partisi 

hükümetten ayrıldı. 

Böylece hükümetin 

mecliste çoğunluğu 

kalmadı. “Gürcü 

Hayali” koalisyon 

hükümetine altı 

siyasi parti destek 

veriyordu. 

GOVERNMENT 

CRISIS IN 

GEORGIA 

Coalition partner 

Free Democrats Party 

withdrew from the 

government after the 

crisis which resulted 

in the dismissal of a 

minister and resignation 

of two ministers in 

Georgia. Now, the 

government does not 

constitute the majority 

in the parliament. 

Six political parties 

were supporting the 

“Georgian Dream” 

coalition government. 

4 ARALIK 2014 SAYI 25 - DECEMBER 2014 ISSUE 25


ÇİN’DEN 40 

MİLYAR DOLARLIK 

‘İPEK YOLU’ 

PROJESİ 

Pekin’de düzenlenen 

Asya Pasifik Ekonomik 

İşbirliği Teşkilatı Ekonomi 

Liderleri Zirvesi’nde, Asya 

Pasifik Serbest Ticaret 

Bölgesi kurulmasının 

desteklenmesi konusunda 

fikir birliğine varıldı. 

Çin, İpek Yolu’nun 

canlandırılması 

konusunda İpek Yolu 

Fonu’na 40 milyar dolar 

destek sözü verdi. 

CHINA’S 

$40 BILLION 

‘SILK ROAD’ 

PROJECT 

Asia-Pacific Economic 

Cooperation (APEC) 

Economic Leaders’ Meeting 

was held in Beijing. At the 

meeting, countries agreed 

upon giving support to the 

establishment of the Asia 

Pacific Free Trade Area. 

China promised to give $40 

billion financial assistance 

to the Silk Road Fund for 

the revival of the Silk Road. 

KAZAKİSTAN, AB 

İLE İŞBİRLİĞİNİ 

ARTIRMAK İSTİYOR 

Kazakistan Dışişleri Bakanı 

Yerlan İdrisov, resmi ziyaret 

için Kazakistan’a gelen 

Almanya Dışişleri Bakanı 

Frank-Walter Steinmeier 

ile başkent Astana’da bir 

araya geldi. Görüşmede 

Kazakistan-AB ilişkilerinin 

yanı sıra Ukrayna krizi, 

Afganistan’ın yeniden 

inşası, İran’la yürütülen 

nükleer müzakereler 

ve IŞİD terör örgütüne 

karşı mücadele konuları ele 

alındı. 

KAZAKHSTAN 

WANTS TO ENHANCE 

COOPERATION WITH EU 

Minister of Foreign Affairs 

of Kazakhstan Yerlan 

Idrisov had a meeting in 

Astana with the Minister of 

Foreign Affairs of Germany 

Frank-Walter Steinmeier 

who paid an official visit to 

Kazakhstan. Main agenda 

topics of the meeting were 

Kazakhstan-EU relations, 

Ukraine crisis, Afghanistan’s 

reconstruction, nuclear 

negotiations with Iran, and 

the methods to fight with terrorist 

organization ISIS. 

AZERBAYCAN-KAZAKİSTAN- 

ÖZBEKİSTAN TURİZM 

ORTAKLIĞI 

İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik 

ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi’nin 

(İSEDAK) 30’uncu toplantısı İstanbul 

Kongre Merkezi’nde gerçekleşti. Cumhurbaşkanı 

Recep Tayyip Erdoğan’ın 

katıldığı toplantıda üye ülkelerdeki 

turizm konusunda kamu ve özel sektörün 

işbirlikleri değerlendirildi. İSEDAK 

desteğiyle gerçekleşen “Ortak Kültür 

Mirasının Şehirleri” adlı uluslararası 

arkeolojik turizm projesiyle Azerbaycan 

Kültür ve Turizm Bakanlığı’na teşekkür 

plaketi verildi. 

AZERBAIJAN-KAZAKHSTAN- 

UZBEKISTAN TOURISM 

PARTNERSHIP 

Organization of Islamic Cooperation 

Standing Committee for Economic and 

Commercial Cooperation (COMCEC) 

held its 30 th meeting in Istanbul Congress 

Center with the participation of President 

Erdoğan. Cooperation on tourism among 

the public and private sectors of member 

states was discussed at the meeting. 

Minister of Culture and Tourism of Azerbaijan 

received a plaque of appreciation 

for the international archeological tourism 

project “Cities of Common Cultural 

Heritage”. 

HAZAR WORLD 5

HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW 

TÜRKMENİSTAN 

BAĞIMSIZLIK 

GÜNÜ’NÜ KUTLADI 

Türkmenistan’ın 23. bağımsızlık 

yıldönümü nedeniyle 

İstanbul’da bir resepsiyon 

düzenlendi. Türkmenistan 

İstanbul Başkonsolosu 

Orazmuhammed 

Çariyev’in ev sahipliğinde 

düzenlenen resepsiyona 

siyaset, iş, diplomasi ve 

sanat camiasından önemli 

isimler katıldı. Çariyev 

konuşmasında, iki ülke 

arasında gelişen ekonomik, 

kültürel ve sosyal ilişkilere 

değindi. 

TURKMENISTAN 

CELEBRATED THE 

INDEPENDENCE DAY 

A reception was organized 

in Istanbul for the 23 rd 

anniversary of Turkmenistan’s 

independence. The 

reception was hosted by 

Orazmukhamed Chariyev, 

Consul General of 

Turkmenistan in Istanbul, 

with the participation of 

key figures from the policy, 

business and diplomacy world 

as well as the art community. 

Chariyev gave information 

about the economic, cultural 

and social relations between 

the two countries. 

KIRGIZİSTAN’A 

100 MİLYON 

DOLAR DESTEK 

Kazakistan, Avrasya 

Gümrük Birliği’ne 

2015 yılı başında 

üye olması beklenen 

Kırgızistan’a 100 

milyon dolar 

destekte bulunacak. 

Kırgızistan, birliğe 

üye olmak için 

başvuru yapma 

kararını 11 Nisan 

2011’de almıştı. 

Kazakistan- 

Kırgızistan ticaret 

hacmi 1 milyar 

dolar seviyesinde 

bulunuyor. 

$100 MILLION 

AID TO 

KYRGYZSTAN 

Kazakhstan will 

give $100 million 

aid to Kyrgyzstan 

which is expected 

to be a member of 

Eurasian Customs 

Union in early 

2015. Kyrgyzstan 

decided to make 

a membership 

application to the 

Union on April 11, 

2011. Trade volume 

between Kazakhstan 

and Kyrgyzstan is 

around $1 billion. 

2040’TA ENERJİ TALEBİ 

YÜZDE 37 ARTACAK 

Enerjihub.com sitesinde yer alan 

habere göre, Uluslararası Enerji 

Ajansı (IEA) tarafından yayımlanan 

“2014 Dünya Enerji Görünümü” 

raporuna göre, enerji talebindeki artış, 

2025’ten sonra yüzde 2’den yüzde 

1’e düşecek ve talep artışı yüzde 37 

olacak. Rapora göre, küresel enerji 

talebini karşılayabilmek için petrol ve 

gaz arama ve çıkarma faaliyetleri için 

2030’a kadar her yıl 900 milyar dolar 

yatırım gerekiyor. 

ENERGY DEMAND TO 

INCREASE 37% BY 2040 

According to the “2014 World 

According to the enerjihub.com news 

portal, “2014 World Energy Outlook” 

report published by International 

Energy Agency (IEA) predicts that 

the increase in energy demand will get 

lower from 2% to 1% while the demand 

increase will be 37% after 2025. The 

report indicates that each year $900 

billion investment must be made in 

oil and gas exploration and drilling in 

order to meet the global energy demand. 


ARALIK 2014 

DECEMBER 2014 

2-4 

GEOPOWER KÜRESEL 

KONGRESİ 2014 

2-4 ARALIK 2014 

İSTANBUL - TÜRKİYE 

Green Power Conferences tarafından 

organize edilen kongre, 2-4 Aralık 2014 

tarihleri arasında İstanbul’da düzenleniyor. 

Konferanstan, jeotermal proje 

geliştirici ve işletmecileri, yatırım bankaları, 

yatırımcılar, hükümetler, yerel 

belediyeler, endüstriyel ve teknik danışmanlar 

faydalanabilecek. 

GEOPOWER GLOBAL 

CONGRESS 2014 

2-4 DECEMBER 2014 

ISTANBUL - TURKEY 

The congress will be held in Istanbul on 

December 2-4, 2014 by Green Power 

Conferences. It will be beneficial for 

geothermal project planners and implementers, 

investment banks, investors, 

governments, local municipalities, 

industrial and technical consultants. 

3 

ÇİN DOĞAL GAZ 

ZİRVESİ 2014 

3 ARALIK 2014 

PEKİN - ÇİN 

Zirve, konvansiyonel olmayan gaz 

kaynaklarının gelişimine ilişkin 

çözümler geliştirmek üzere endüstri 

liderleri ve hükümet yetkilileri için 

tartışma platformu oluşturacak. 

CHINA NATURAL GAS 

SUMMIT 2014 

3 DECEMBER 2014 

BEIJING - CHINA 

Summit aims to create a discussion 

platform for industry leaders and 

government officials in order to find 

solutions related to the development 

of unconventional gas resources. 

8 

ÖZBEKISTAN ANAYASA 

GÜNÜ 


ANKARA - TÜRKIYE 

Özbekistan Ankara Büyükelçiliği ev 

sahipliğinde düzenlenecek etkinliğe 

bürokrasi, akademi ve sivil toplum 

kuruluşlarından temsilciler katılacak. 

CONSTITUTION DAY OF 

UZBEKISTAN 


ANKARA - TURKEY 

Representatives of the bureaucracy 

and academy world as well as nongovernmental 

organizations will 

attend the event which will be hosted 

by Uzbekistan’s Embassy in Ankara. 

HAZAR TAKVİMİ / CASPIAN CALENDAR 

9 

GÜNEY GAZ KORİDORU: 

AVRUPA ENERJİ 

GÜVENLİĞİNİN ÖNÜ AÇILIYOR 


BRÜKSEL - BELÇİKA 

SOUTHERN GAS CORRIDOR: 

PAVING THE WAY TO 

EUROPE’S ENERGY SECURITY 


BRUSSELS- BELGIUM 


Etkinlikte Azerbaycan’ın Belçika, 

Lüksemburg ve AB Büyükelçisi Fuat 

İskenderov, SOCAR Başkan Yardımcısı 

Elşad Nasirov, BP Güney Gaz Koridoru 

Başkan Yardımcısı Joe Murphy ve TAP 

Genel Müdürü Kjetil Tungland konuşacak. 

Fuad Isgandarov, Azerbaijan’s Ambassador 

to Belgium, Luxemburg and EU; Elshad 

Nasirov, SOCAR Vice President; Joe 

Murphy BP Southern Gas Corridor Vice 

President; and Kjetil Tungland, Managing 

Director of TAP will speak at the event. 

ARALIK 2014 

5. ULUSLARARASI BASRA PETROL VE 

DOĞAL GAZ KONFERANSI & SERGİSİ 

5 TH INTERNATIONAL BASRA OIL AND 

NATURAL GAS CONFERENCE & 

EXHIBITION 

4-7 Aralık 2014 / 4-7 December 2014 

Basra, Irak / Basra, Iraq 

2. YILLIK KÜRESEL 

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK FORUMU 

2 ND ANNUAL GLOBAL FORUM ON 

SUSTAINABILITY 


Berlin, Almanya / Berlin, Germany 

KUZEY DENİZİ PETROL VE DOĞAL 

GAZIN GELECEĞİ 

FUTURE OF NORTH SEA OIL AND 

NATURAL GAS 

4 Aralık 2014 / 4 December 2014 

Londra, İngiltere / London, UK 

2014 AKDENİZ AÇIK DENİZ 

KONFERANSI VE SERGİSİ 

2014 MEDITERRANEAN OFFSHORE 

CONFERENCE & EXHIBITION 


İskenderiye, Mısır 

Alexandria, Egypt 

DECEMBER 2014 

HAZAR WORLD 

7

HABER / NEWS 

HASEN’E YENİ 

KURUMSAL ÜYELER 

KATILDI 

İstanbul merkezli düşünce 

kuruluşu Hazar Strateji 

Enstitüsü (HASEN) iki yılı 

geride bıraktı. 

Aralarında TPAO Genel Müdür Vekili 

Besim Şişman, BOTAŞ Genel Müdür 

Vekili Mehmet Konuk, SOCAR 

Türkiye CEO’su Kenan Yavuz, 

TANAP Doğal Gaz İletim A.Ş. Genel 

Müdürü Saltuk Düzyol ve BP Türkiye 

Başkanı Bud Fackrell’ın da bulunduğu yıl 

dönümü etkinliğine büyükelçiler, enerji sektöründeki 

üst düzey yöneticiler, bürokratlar, 

özel sektörden üst düzey temsilciler, akademisyenler 

ve basın mensupları katıldı. 

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın ev 

sahipliğinde yapılan etkinlikte HASEN bünyesine 

yeni katılan kurumsal üyelerle imza 

töreni düzenledi. HASEN Genel Sekreteri 

Haldun Yavaş imza törenine şahitlik eden 

Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii 

Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile SOCAR 

Başkanı Rövnag Abdullayev’e, daha sonra 

da yeni üyeler TPAO Genel Müdür Vekili 

Besim Şişman, BOTAŞ Genel Müdür Vekili 

Mehmet Konuk, SOCAR Türkiye CEO’su 

Kenan Yavuz, TANAP Genel Müdürü 

Saltuk Düzyol’a plaketlerini takdim etti. T.C. 

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner 

Yıldız Azerbaycan Cumhuriyeti tarafından, 

Azerbaycan Cumhuriyeti Ankara 

Büyükelçisi Faig Bağırov’un takdimiyle 

Hatıra Madalyası’na layık görüldü. 

HASEN’İN 2. YIL 

DÖNÜMÜ ETKİNLİĞİ 

ANKARA’DA 

DÜZENLENDİ. 

HASEN’S SECOND 

ANNIVERSARY WAS 

CELEBRATED IN 

ANKARA. 

HASEN HAS NEW 

CORPORATE 

MEMBERS 

Istanbul-based think tank 

Caspian Strategy Institute 

(HASEN) celebrated its 

second anniversary. 

TPAO Deputy President Besim Şişman, 

BOTAS Deputy General Manager 

Mehmet Konuk, SOCAR Turkey CEO 

Kenan Yavuz, TANAP Natural Gas 

Transmission Co. General Manager Saltuk 

Düzyol, and President of BP Turkey Bud 

Fackrell as well as ambassadors, high ranking 

executives from the energy sector, bureaucrats, 

high level representatives of the private sector, 

academicians and press members attended the 

event. A signing ceremony was held for 

HASEN’s new corporate members. The ceremony 

was hosted by the Ministry of Energy 

and Natural Resources. HASEN Secretary 

General Haldun Yavaş presented plaques to 

the Minister of Energy and Natural Resources 

Taner Yıldız and SOCAR President Rövnag 

Abdullayev who were present at the ceremony. 

Then, Yavaş granted plaques to new members 

TPAO Deputy President Besim Şişman, 

BOTAS Deputy General Manager Mehmet 

Konuk, SOCAR Turkey CEO Kenan Yavuz, 

and TANAP General Manager Saltuk Düzyol. 

Minister of Energy and Natural Resources 

Taner Yıldız was deemed worthy of the 

Commemorative Medal which was granted by 

Azerbaijan’s Ambassador in Ankara Faig 

Bagirov on behalf of the Republic of 

Azerbaijan. 



TÜRKMEN-TÜRK 

İŞBİRLİĞİ PEKİŞTİ 

Cumhurbaşkanı Recep 

Tayyip Erdoğan geçtiğimiz 

ay Türkmenistan’a resmi 

ziyaret gerçekleştirdi. 

Ziyaret kapsamında 

Türkmenistan ve Türkiye 

arasında yeni işbirliği 

anlaşmalarına imza atıldı. 

Bu yıl iki ülke arasında 

Cumhurbaşkanı düzeyinde karşılıklı 

dördüncü ziyaret gerçekleşti. 

Oğuzhan Köşkü’nde baş başa görüşen 

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkmenistan 

Devlet Başkanı Gurbanguli 

Berdimuhamedov, iki ülke arasındaki işbirliğine 

değindi. Erdoğan, “Ulaştırma ve enerji 

alanındaki işbirliğimiz Türkmenistan ile 

ilişkilerimize stratejik bir boyut kazandırıyor. 

Özellikle bu alanlarda keşfedilmeyi ve 

hayata geçirilmeyi bekleyen önemli bir 

potansiyelin olduğu kanaatindeyiz. 

Görüşmelerimizde Türkmen gazının 

Türkiye üzerinden Avrupa pazarlarına 

taşınmasına yönelik ortak vizyonumuzu bir 

kez daha teyit ettik” dedi. Berdimuhamedov 

ise Türkmenistan’ın ulaşım alanındaki 

çalışmalarına Türkiye’nin verdiği destekten 

duyduğu memnuniyeti dile getirdi. 

Aşkabat’taki görüşmelerde ayrıca 

Türkmenistan devlet enerji şirketi 

Türkmengaz ile Atagaz Doğal Gaz Anonim 

Şirketi arasında doğal gaz alım satımına ilişkin 

çerçeve anlaşması imzalandı. 

TÜRKMEN GAZI 

AVRUPA’YA TÜRKİYE 

ÜZERİNDEN 

ULAŞACAK. 

TURKMEN GAS WILL 

BE DELIVERED TO 

EUROPE THROUGH 

TURKEY. 

TURKMEN-TURKISH 

COOPERATION GROWS 

President Recep Tayyip 

Erdoğan paid an official 

visit to Turkmenistan 

last month. During the 

visit, new cooperation 

agreements were signed 

between Turkmenistan and 

Turkey. 

President Erdoğan’s visit has been 

the fourth presidential visit 

between Turkey and 

Turkmenistan this year. President 

of Turkey Erdoğan and President of 

Turkmenistan Gurbanguly 

Berdimuhamedov had a private meeting 

in Oguzkhan Presidential Palace. 

Erdoğan said, “Our cooperation in 

transportation and energy fields 

increases the strategic importance of our 

relations with Turkmenistan. We 

believe that there is a great potential 

waiting to be explored and realized particularly 

in these fields. We reasserted 

our vision to transport Turkmen gas to 

European markets through Turkey.” 

Berdimuhamedov expressed his gratitude 

for Turkey’s support to 

Turkmenistan’s transport initiatives. 

Besides, natural gas purchase and sale 

framework agreement was signed 

between Turkmenistan’s state-owned 

energy company Turkmengaz and 

Atagaz Natural Gas Company. 

HAZAR WORLD 

9

HABER / NEWS 

SÖZDE ERMENİ 

SOYKIRIMI İSTANBUL’DA 

TARTIŞILDI 

İstanbul Üniversitesi 

Avrasya Enstitüsü ve Hazar 

Strateji Enstitüsü (HASEN) 

“Ermeni Meselesi: Türkiye- 

Azerbaycan ve Ermenistan 

İlişkileri”ni anlatan bir 

sempozyum gerçekleştirdi. 

Sempozyumda Türk-Ermeni ilişkilerinin 

tarihsel süreci, Ermeni soykırımı 

iddialarının uluslararası yansımaları, 

Azerbaycan ve Ermenistan 

ilişkilerinin ekonomik boyutu ele alındı. 

Konuşmacılar, tarihi süreç içerisinde 

Türk-Ermeni ilişkilerini değerlendirdi. 

Ankara İpek Üniversitesi İnsan ve 

Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı ve 

Tarih Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kemal 

Çiçek, Kanada’nın tehdit olarak gördüğü 

Osmanlı vatandaşlarını kış aylarında nasıl 

tehcir ettiğini anlattı. Toplantıda söz alan 

Azerbaycan Parlamentosu Milletvekili 

Prof. Dr. Ganira Paşayeva ise “Ermenileri 

öldürmedik savunması hiçbir zaman iyi 

bir politika değildir. Olmayan şey savunulmaz, 

üzerine gidilir” açıklamasında bulundu. 

Sempozyumda Ermenilerin bugüne 

kadar sözde soykırım iddialarını anlatan 

26 bin kitabına karşılık Türkiye’de 35 kitap 

yazıldığına vurgu yapıldı. 

SOYKIRIM 

İDDİALARINI 

ANLATAN 26 BİN 

KİTABA KARŞILIK 

TÜRKİYE’DE 35 KİTAP 

YAZILDI. 

TURKEY HAS ONLY 35 

BOOKS AGAINST 26 

THOUSAND BOOKS 

WRITTEN ON 

GENOCIDE CLAIMS. 

SO-CALLED ARMENIAN 

GENOCIDE WAS 

DISCUSSED IN ISTANBUL 

Istanbul University Institute 

of Eurasia and Caspian 

Strategy Institute (HASEN) 

organized the “Armenian 

Issue: Symposium on 

Turkish-Azerbaijan and 

Armenian Relations”. 

Historical background of Turkish- 

Armenian relations, international 

reflections of so-called 

Armenian genocide, and economic 

dimension of Azerbaijan and 

Armenia relations were discussed at 

the symposium. Prof Dr. Kemal Çiçek, 

Dean of the Faculty of Humanities and 

Head of the History Department of 

Ankara İpek University, told how 

Canada deported Ottoman citizens in 

the winter as it regarded them as a 

threat. Prof. Dr. Ganira Pashayeva, 

Member of the Parliament of 

Azerbaijan said, “Rejecting the genocide 

claims is definitely not a good policy. 

Non-existent things cannot be advocated, 

they must be addressed.” At the 

symposium, it was underlined that 

Armenians have published 26 thousand 

books while Turkey has only 35 books 

written on this issue. 



ENERJİNİN KALBİ 

BÜKREŞ’TE ATTI 

Enerji uzmanları Bükreş’te 

düzenlenen Romanya 

Petrol ve Doğal Gaz 

Konferansı’nda buluştu. 

İki gün süren konferansta petrol, doğal 

gaz arama ve üretimi, enerji güvenliği ve 

yatırım perspektifleri ele alındı. 

Konferansa Moldova-Avrupa 

Entegrasyonu ve Dışişleri Bakan Yardımcısı 

Lulian Groza, Enerji ve Tabii Kaynaklar 

Bakanlığı Transit Petrol Boru Hatları 

Dairesi Başkanı Reha Aykul Muratoğlu, 

TANAP Dış İlişkiler Müdürü Magsud 

Mammadov, SOCAR Romanya CEO’su 

Hamza Karimov ve Yunanistan Enerji 

Düzenleme Kurulu (RAE) Yönetim Kurulu 

Üyesi ve Enerji Düzenleyicileri İşbirliği 

Ajansı (ACER) Düzenleyiciler Kurulu Üyesi 

Michal Thomadakis katıldı. Konuşmasında 

Doğu Akdeniz kaynaklarına değinen 

Muratoğlu, doğal gazın Avrupa pazarına 

taşınması için en ekonomik seçeneğin 

Türkiye üzerinden boru hattıyla sağlanması 

olduğunu söyledi. Arz kaynaklarının çeşitlendirilmesine 

katkıda bulunmaya çalıştıklarını 

ifade eden SOCAR Romanya CEO’su 

Hamza Karimov, Azerbaycan gazının 

Romanya üzerinden Macaristan’a kadar 

taşınabileceğini kaydetti. Yunanistan’ın şu 

anda ara bağlantıların kapasitesini artırmaya 

çalıştığını söyleyen Thomadakis ise yeni 

boru hatlarının kapasitesinin 10-12 milyar 

metreküp olacağını, tek akımla bunun 22 

milyar metreküpe kadar çıkarılabileceğini 

belirtti. 

KONFERANSTA 

PETROL, DOĞAL GAZ 

ARAMA VE ÜRETIMI, 

ENERJI GÜVENLIĞI 

VE YATIRIM 

PERSPEKTIFLERI ELE 

ALINDI. 

ISSUES OF 

EXPLORATION AND 

PRODUCTION OF OIL 

AND NATURAL GAS, 

ENERGY SECURITY 

AND INVESTMENT 

PERSPECTIVES 

WERE DISCUSSED AT 

THE CONFERENCE. 

HEART OF ENERGY 

BEAT IN BUCHAREST 

Energy experts met in 

Romania Oil and Natural 

Gas Conference held in 

Bucharest. 

Issues of exploration and production of 

oil and natural gas, energy security and 

investment perspectives were discussed 

at the two-day conference. Moldavia- 

Europa Integration and Deputy Minister 

of Foreign Affairs Lulian Groza, Ministry 

of Energy and Natural Resources Transit 

Oil Pipelines Department Head Reha 

Aykul Muratoğlu, TANAP Foreign Affairs 

Director Magsud Mammadov, SOCAR 

Romania CEO Hamza Karimov, and 

Greece Regulatory Authority for Energy 

(RAE) Board Member and Agency for 

Cooperation of Energy Regulators (ACER) 

Board Member Michal Thomadakis 

attended the conference. Muratoğlu mentioned 

about Eastern Mediterranean 

resources, and expressed that the most 

economic option for the transportation of 

natural gas to the European market is 

pipeline transportation through Turkey. 

SOCAR Romania CEO Hamza Karimov 

stated that they are trying to diversify the 

supply sources, and Azerbaijani natural 

gas can be delivered to Hungary via 

Romania. Mr. Thomadakis said they are 

trying to increase the capacity of interconnectors, 

and also stated that capacity of 

new pipelines will be 10-12 bcm, which 

could be elevated up to 22 bcm with a single 

flow. 

HAZAR WORLD 

11

GÖRÜŞ / OPINION 

KAZAKİSTAN / KAZAKHSTAN 

GELECEĞE GİDEN YOL: 

AYDINLIK YOL 

Günümüzde dünya yepyeni zorluklar ve tehditlerle yüz 

yüzedir. Dünya ekonomisi hala küresel mali-iktisadi krizin 

etkilerinden kurtulamamıştır. 

PATH TO THE FUTURE: 

THE BRIGHT PATH 

Today the entire world is facing new challenges 

and threats. World economy still could not get 

over the global financial-economic crisis. 

KAZAKİSTAN CUMHURİYETİ 

DEVLET BAŞKANI 

NURSULTAN NAZARBAYEV 

PRESIDENT OF THE REPUBLIC OF 

KAZAKHSTAN 

NURSULTAN NAZARBAYEV 



01 

Yeniden canlanma son derece yavaş ve 

emin olmayan adımlarla ilerlemekte, 

hatta bazı yerlerde çöküş hala devam 

etmektedir. Jeopolitik kriz ve önde 

gelen ülkelerin yaptırım politikaları, dünya 

ekonomisinin eski haline dönmesinde ilave 

bir engel yaratmaktadır. 

Ben şahsi tecrübemden hareketle önümüzdeki 

yılların küresel sınama yılları olacağını 

düşünmekteyim. Dünya mimarisi değişecektir. 

Bütün ülkelerin bu zorlu merhaleden 

layıkıyla geçebilmeleri mümkün değildir. Bu 

dönemeci sadece güçlü devletler ve birbirine 

sıkı sıkıya sarılmış halklar aşabilecektir. 

Dünya ekonomisinin bir parçası ve jeopolitik 

gerilimin merkez üssüne çok yakın bir 

ülke olarak Kazakistan, bu süreçlerin olumsuz 

etkilerini hissetmektedir. Bunun neticesinde 

de dünya piyasalarında fiyatlar düşmekte 

ve ekonomik büyüme yavaşlamaktadır. 

Bilindiği üzere Uluslararası Para Fonu ve 

Dünya Bankası’nın 2014 ve önümüzdeki iki 

yıl için dünya ekonomisinin gelişme tahminleri 

düşme yönündedir. Bu nedenle bizler 

bazı pozisyonları süratli bir şekilde gözden 

geçirmeliyiz ve önümüzdeki dönem planlarında 

gerekli düzeltmeleri yapmalıyız. 

Kaybedecek hiç zamanımız yok. Şimdi bahsedeceğim 

tedbirleri 1 Ocak 2015 tarihinden 

itibaren uygulamaya koymalıyız. Olumsuz 

eğilimlerin önlenebilmesi için seri bir şekilde 

mümkün olan bütün tedbirleri almalıyız. 

01 

Kazakistan Cumhuriyeti 

Devlet Başkanı 

Nursultan Nazarbayev. 

01 

President of 

the Republic of 

Kazakhstan 

Nursultan Nazarbayev. 

The revival process has a slow and 

instable progress, and even there is 

still ongoing collapse in certain 

areas. Geopolitical crisis and the 

enforcement policies of developed countries 

constitute an additional obstacle 

before the revival of the world economy. 

Based on my own experiences, I believe 

the upcoming period will be a global test 

period. Architecture of the entire world 

will change. It is not possible for all countries 

to overcome this phase. Only strong 

states and people supporting each other 

will be able to survive. Kazakhstan, as 

being a part of the global economy and 

close to geopolitical tension center, is 

badly affected by this process. As a 

result, the prices globally fall and economic 

growth decelerates. 

As known, International Monetary Fund 

and World Bank forecasts indicate a 

slowdown in the world economy for the 

next two years. Therefore we need a fast 

review for some positions and make the 

necessary adjustments in plans for the 

upcoming period. We have no time to 

lose. We need to introduce the measures I 

will mention and start implementing 

these as of January 1, 2015. 

Upon my instruction, the government is 

now actively carrying out a work. We 

have reviewed the state budget indicators 

for 2015. The decrease in export prices of 

HAZAR WORLD 

13


Talimatım üzerine Hükümet tarafından 

aktif bir çalışma yürütülmektedir. 2015 yılı 

devlet bütçesi göstergelerini gözden geçirdik. 

Bu doğru bir çalışmadır, zira bizim 

hammadde ihraç kaynaklarımızın fiyatının 

düşmesi bütçenin gelirler kısmındaki girdilerin 

azalmasına yol açmaktadır. Ancak bu 

arada Hükümet’in önünde bütün sosyal 

yükümlülükleri tam olarak yerine getirme 

gibi pek kolay olmayan, ancak somut bir 

vazife bulunmaktadır. 

Dünya tecrübesinde görüldüğü üzere, kriz 

koşullarında iktisadi politikada yeni yönelimler 

cereyan etmektedir. Ekonominin 

büyümesi ve istihdamın artmasına en yüksek 

katkı sağlayan sektörler desteklenmelidir. 

Halihazırda bizim böyle bir tecrübemiz 

oldu. 2007-2009 yılları arasında krizle 

mücadele konusunda başarıyla yürütülmüş 

olan tedbirleri almamız yeterli olacaktır. 

Görüldüğü üzere yaşam, planlarınızda bazı 

değişiklikler yaratmaktadır. Bizler de günümüzün 

gerçeklerinden hareketle parti tabanını 

yeni muhtevalarla ikmal etmeliyiz. 

Talimatım üzerine Hükümetimiz yepyeni ve 

kapsamlı bir kalkınma programı hazırladı. 

KAZAKİSTAN’IN 

“AYDINLIK YOL” ADLI 

YENİ EKONOMİ 

POLİTİKASIYLA DIŞ 

ŞOKLARA KARŞI 

EKONOMİNİN 

DİRENCİ 

ARTIRILACAK. 

KAZAKHSTAN’S NEW 

ECONOMIC POLICY 

“THE PATH TO THE 

FUTURE” WILL 

INCREASE THE 

RESISTANCE OF THE 

ECONOMY AGAINST 

EXTERNAL SHOCKS. 

our raw materials affects the income item 

of our budget. However, the government 

bears the burden of fulfilling the social 

obligations which is hard to compete. 

As is seen in global experience, during 

the crisis conditions, new tendencies 

arise in economy policies. The sectors 

which make the highest contribution to 

the growth of economy and employment 

shall be supported. We had such an experience. 

It will be sufficient to repeat the 

successful measures taken during the crisis 

of 2007-2009. As seen, the life makes 

some changes in your plans. We shall 

replenish the party grassroots on the 

basis of modern day realities. 

Upon my instruction, our Government 

prepared a new and comprehensive 

development program. Hereby I declare 

the new economy policy of Kazakhstan 

with the name of “Nurly Zhol-Path to the 

Future” by way of taking on the challenges. 

I dedicate my new 2015 Address to the 

Nation on this issue. This policy will have 

a returnable feature and be oriented 

towards sustaining our structural 



Günümüzde karşımıza çıkan zorluklara 

cevap vermek suretiyle geliştirilmiş, 

Kazakistan’ın “Aydınlık Yol” adlı yeni ekonomi 

politikasını ilan etmekteyim. 2015 Yılı 

Halka Seslenişimi bu konuya ithaf ediyorum. 

Karşı dönüş vasfı bulunan ve ekonomimizdeki 

yapısal reformların devam ettirilmesine 

yönelik olan bu politika ne anlam 

ifade etmektedir? 

Dış piyasalarda durumun elverişli olduğu ve 

petrol gibi ihraç ürünlerimizin fiyatlarının 

oldukça yüksek düzeyde seyrettiği yıllarda 

hammadde ihracatı gelirlerini Ulusal Fon’a 

aktardık. Ulusal Fon’un temel görevlerinden 

bir tanesi bilhassa doğal kaynak fiyatlarının 

düştüğü dönemlerde dış şoklara karşı ekonomimizin 

direncinin arttırılmasıdır. 

Geçen yıllar zarfında hammadde üretimi ve 

satışından elde ettiğimiz gelirleri bu fona 

aktardık. 10 milyar doları da 2007-2009 kriziyle 

mücadeleye tahsis ettik. Geri kalan 

parayı da muhafaza ettik ve çoğalttık. İşte 

bu rezervleri kullanma zamanı gelip çatmıştır. 

Bu kaynağı zor günleri aşmak için kullanmalı 

ve ekonomimizin büyümesini teşvik 

etmeliyiz. Bu kaynak, kısa vadeli tedbirler 

için değildir. Bilhassa ulaştırma, enerji, 

sanayi ve sosyal altyapı ile küçük ve orta 

ölçekli işletmelerin geliştirilmesi içindir. 

Şubat ayında 2014-2015 yıllarındaki ekonomik 

büyüme ve istihdamın desteklenmesi 

için iki aşamada 500’er milyar Tenge olmak 

KOBİ’LERİN 

GELİŞTİRİLMESİ 

KONUSUNDAKİ 

ÇALIŞMALARA 

DEVAM EDİLECEK. 

SMES WILL BE 

FURTHER 

DEVELOPED. 

reforms in economy. What does this 

mean? 

We have transferred our raw material 

export income to the National Fund when 

the external markets were feasible and 

the prices of our export products such as 

oil were high. One of the basic tasks of 

the National Fund is to boost the resistance 

of our economy against the external 

shocks particularly at times of decrease 

in natural gas prices. 

In the past, we have transferred the 

income generated from production and 

sales of raw materials to this National 

Fund. We have allocated 10 billions of 

dollars to the fight against 2007-2009 crisis. 

We have not used or spent the 

remaining amount. Quite the contrary, 

we preserved and increased it. Now it is 

time to use these reserves. We need to 

make use of this source in order to overcome 

this hardship and encourage the 

growth of the economy. This source is not 

for short term measures. It is particularly 

for transportation, energy, industry and 

social infrastructure and development of 

small and middle-size enterprises. 

It is decided to allocate one trillion of 

Tenge each for supporting economic 

growth and employment which are to be 

in two stages of 500 billion of Tenge in 

each stage. In order to complete the 

HAZAR WORLD 

15


üzere toplam bir trilyon Tenge ödenek tahsis 

edilmesi kararlaştırıldı. Başlanmış olan 

projelerin tamamlanması ve acil sorunların 

çözüme kavuşturulabilmesine yönelik olarak 

aşağıda sıralanan amaçlar için, Ulusal 

Fon’dan ikinci 500 milyar Tenge kaynağın 

Hükümete tahsis edilmesi görevini veriyorum. 

İlk olarak, KOBİ’lere ve aynı şekilde büyük 

işletmelere elverişli koşullarda kredi verilebilmesi 

için ilave 100 milyar Tenge ayrılmalıdır. 

Bu meblağ, gıda ve kimya sanayisinde, 

sanayide, makine imalatında ve aynı şekilde 

hizmetler alanındaki projelerin gerçekleştirilmesini 

sağlayacaktır. 

İkinci olarak, bankacılık sektörünün sağlıklı 

hale getirilmesi ve “kötü” kredilerin kurtarılması 

için Sorunlu Krediler Fonu’na 250 

milyar Tenge tutarında ilave sermaye desteği 

sağlanması talimatı veriyorum. 

Üçüncü olarak, yeni yabancı yatırımların 

ülkemize çekilebilmesi için ilgili koşulların 

iyileştirilmesi gerekmektedir. Bu amaçla 

2015 yılında birinci “kara liman” tesislerinin, 

Atırau ve Taraz kentlerinde bulunan 

“Horgos-Doğu Kapısı” ve “Milli Sınaî 

Petrokimya Teknoparkı” altyapılarının 

yapımının tamamlanması amacıyla 81 milyar 

Tenge tahsis edilmesi için talimat veriyorum. 

Dördüncü olarak, EXPO-2017 tesislerinin 

yapımına devam etmek üzere önceden gönderilmiş 

olan 25 milyar Tenge kredi kaynağına 

ilaveten 40 milyar daha tahsis edilmesi 

talimatı veriyorum. 

Beşinci olarak, EXPO-2017 arifesinde 

Astana kentinin ulaştırma altyapısının 

geliştirilmesi için gayret göstermeliyiz. 

Başkent havaalanı bu yıl içinde azami kapasitesi 

olan 3,5 milyon yolcu kapasitesine 

ulaşmış olacaktır. Bu nedenle havaalanının 

potansiyelini geliştirmek üzere 2015 yılında 

yeni terminalin yapımı ve pist yenilemesi 

için 29 milyar Tenge tahsis edilmesi görevi 

veriyorum. Bu da yıllık yolcu kapasitesinin 

2017 yılına kadar 7,1 milyona çıkarılmasına 

imkân verecektir. 

Ekonominin gelişmesinin önündeki yeni dış 

riskler de göz önünde bulundurulmak suretiyle 

ekonomik faaliyetin ve istihdamın 

özendirilmesi için yeni girişimlere ihtiyacımız 

bulunmaktadır. Yeni İktisadi 

Politika’nın omurgasını, ilan etmek istediğim 

Altyapı Kalkınma Planı oluşturacaktır. 

Bu plan 5 yıllıktır ve 100 yabancı şirketin 

katılmayı planladığı Hızlandırılmış Sınaî- 

İnovasyon Kalkınma Programı’nın ikinci 

beş yıllık dönemine denk düşmektedir. 

YENİ İKTİSADİ 

POLİTİKA’NIN 

OMURGASINI, 5 YIL 

SÜRECEK OLAN 

ALTYAPI KALKINMA 

PLANI 

OLUŞTURUYOR. 

THE NEW ECONOMIC 

POLICY IS BASED ON 

THE 5-YEAR 

INFRASTRUCTURE 

DEVELOPMENT 

PLAN. 

already started projects and solve the 

pressing issues, I give the government the 

task of allocating a second 500 billion of 

Tenge source for the below listed purposes. 

First, 100 billions of Tenge should be allocated 

for securing loans for SMEs and big 

businesses. This will provide realization 

of projects within the food and chemical 

sector, industry, machine production and 

services. 

Second, I instruct to provide 250 billion 

of Tenge of additional capital to the Fund 

of non-performing loans in order to make 

the banking sector healthier and saving 

the “sub-prime” credits. 

Third, relevant conditions shall be corrected 

in order to attract the foreign 

investments. With this purpose, I 

instruct the allocation of 81 billion of 

Tenge for completion of “dry port” facilities, 

“Horgos-East Gate” within Atyrau 

and Taraz cities and infrastructure of 

“National Industry Petrochemical 

Techno-park”. 

Fourth, I instruct to allocate 40 billion of 

Tenge loan source in addition to 25 billion 

of Tenge to continue the construction of 

EXPO-2017 facilities. Fifth, we need to 

put effort in developing the transporta- 



Toplam yatırım miktarı 6 trilyon Tenge, devletin 

payı ise %15 olacaktır. 

Kazakistan, uçsuz bucaksız bir bölgenin 

sahibidir. Dolayısıyla, belirtilen proje çok 

büyük kaynağa ve emeğe, çok kapsamlı 

çalışmaya ihtiyaç duymaktadır. “Halkın 

yarınını bilmek istersen, yoluna bak” kaidesi 

kalıplaşmıştır. Gidiş-geliş ile alışverişte 

yol irtibatı hususi öneme sahiptir. Eski 

zamanlarda büyük şehirlerin çoğu İpek 

Yolu üzerinde kurulmuştur. 

Günümüzde de bereketli hayat dünya yollarının 

üzerindedir. Yol, hayatın merkezi, 

geçim sağlayan hayatın kaynayan membaıdır. 

Bütün bölgeler demiryoluyla, karayoluyla, 

havayoluyla sımsıkı bağlanmalıdır. 

Astana’da kesişen dokuz yolun kavşağı, başkentin 

üretkenlik ruhunu yayacak hayat 

damarlarına dönüşmek zorundadır. Bölgeler 

arasındaki ilişkileri geliştirmek ülkenin iç 

varlığını arttıracaktır. Eyaletlerin birbiriyle 

ticaretini, ekonomik ilişkilerini ilerletecektir. 

Ülke içinde dinç pazarlar açacaktır. Bu 

şekilde, uzağı yakın kılmak, Halka 

Sesleniş’in en öncelikli halkası olmaktadır. 

Birincisi, lojistik-ulaştırma altyapısının 

geliştirilmesidir. Bu, bağlantı merkezi ilkesiyle 

makro bölgelerin oluşturulması çerçevesinde 

gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda 

oluşturulan altyapı omurgası Astana’yı ve 

EXPO-2017 

ARİFESİNDE ASTANA 

KENTİNİN 

ULAŞTIRMA 

ALTYAPISI 

GELİŞTİRİLECEK. 

THE 

TRANSPORTATION 

INFRASTRUCTURE OF 

ASTANA WILL BE 

IMPROVED BEFORE 

EXPO-2017. 

tion infrastructure of Astana on the eve 

of EXPO-2017. The capacity of the Astana 

Airport will reach its full capacity of 3.5 

millions of passengers within this year. 

Therefore in order to improve this airport 

capacity I instruct 29 billion of Tenge to 

be allocated for the new terminal construction 

and runway renewal in 2015. 

This will contribute to increase the annual 

passenger capacity to be increased up 

to 7.1 million until 2017. 

We need new initiatives in order to 

encourage economic activity and employment 

by considering the new risks to economic 

development. The spine of the 

New Economic Policy will be the 

Infrastructure Development Plan which I 

want to declare. This plan is for 5 years 

and corresponds to the second five year 

plan of Accelerated Industrial-Innovation 

Program in which 100 companies plan to 

attend. The total investment amount will 

be 6 trillions of Tenge and the share of 

the state will be 15%. 

Kazakhstan owns a vast geography. 

Therefore the mentioned project required 

a huge source and effort and a comprehensive 

work. The saying “If you want to 

know the future of the people, look at the 

road” has become a stereotype. The road 

connection is essential in travelling and 

trade. In old times, most of the big cities 

were settled on the Silk Road. 

In the modern era, the fertile life is on 

global roads. The road is the center of life 

and the salient source of living. All the 

regions shall be connected via railways, 

roads, airways. The junction of nine 

intersecting ways in Astana shall be 

turned into the vein of life which will 

expand the productivity spirit to the capital. 

The improvement of interregional 

relations will boost the internal assets. 

Vigorous markets will be opened within 

the country. Making far close is the first 

link of the Address to the Nation. 

First, it is the development of infrastructure 

of logistics-transportation. This will 

be realized through creating macro 

regions with the principle of junction 

center. The infrastructure established 

within this scope will connect Astana 

and macro regions within each other 

with highways, railways and airways 

with the principle of the future to the 

path. First of all the basic highway projects 

shall be realized. Among them, 

there are West China-West Europe; 

HAZAR WORLD 

17


makro bölgeleri kendi aralarında aydınlık 

yapılanma ilkesi esasında otobanlarla, 

demiryollarıyla ve havayollarıyla birbirine 

bağlayacaktır. Her şeyden önce temel otoyol 

projelerinin hayata geçirilmesi gerekmektedir. 

Bunların arasında Batı Çin-Batı Avrupa, 

Astana-Almatı, Astana-Öskemen, Astana- 

Aktöbe-Atırau, Almatı-Öskemen, 

Karaganda-Jezkazgan-Kızılorda, Atırau- 

Astrahan bulunmaktadır. 

Aynı şekilde ülkenin doğusunda lojistik 

merkezin, batısında ise deniz yolu altyapısının 

yapımına devam edilmesi gerekmektedir. 

Hazar Denizi limanları üzerinden batı 

istikametine doğru ihracat potansiyelinin 

arttırılmasına Kurık Limanı’ndan yapılacak 

kapsamlı araba vapuru taşımacılığı ve 

Borjaktı-Yersay Demiryolu Hattı katkı sağlayacaktır. 

Çin, İran, Rusya ve AB ülkelerinde 

“kara” ve deniz limanlarında terminal kapasitesi 

oluşturulması veya kiralanması konusunu 

değerlendirme görevini Hükümet’e 

iletmekteyim. 

İkincisi, sınaî altyapının geliştirilmesidir. 

Altyapı projelerinin hayata geçirilmesi; 

ulaştırma, altyapı, enerji ve konut sektörleri 

NAZARBAYEV: 

“GÜNÜMÜZDE DE 

BEREKETLİ HAYAT 

DÜNYA YOLLARININ 

ÜZERİNDEDİR.” 

NAZARBAYEV: 

“TODAY, FERTILE 

LIFE IS ON THE 

GLOBAL ROADS.” 

Astana-Almaty; Astana-Oskemen; 

Karaganda-Jezkazgan-Kızılorda; Atyrau- 

Astrakhan. 

Similarly, the construction of logistics 

center in the East of the country and the 

construction of marine way in West of 

the country should continue. The extensive 

car ferry transportation to be 

installed in Kurık Port and Borjaktı- 

Yersay Railway Line will contribute to 

the increasing of the export potential 

from western direction through Caspian 

Sea. I convey the task of evaluation of 

creating or renting terminal capacity 

within China, Iran, Russia and EU countries 

Second, the development of industrial 

infrastructure is important. Realizing the 

infrastructure projects will create a huge 

demand for construction materials, products 

and services for infrastructure, energy 

and housing sectors. 

In this regard, all infrastructure facility 

works in the current exclusive economic 

zone must be completed. In order to supply 

these with real projects, the govern- 



02 

için inşaat malzemelerine, ürünlere ve hizmetlere 

büyük bir talep yaratacaktır. 

Bununla ilgili olarak öncelikle mevcut özel 

ekonomik bölgelerdeki altyapı tesisi çalışmalarının 

tamamlanması gerekmektedir. 

Bunların reel projelerle ikmal edilmesi için 

Hükümet, valiler ve yerel yöneticiler acilen 

gerekli tedbirleri almalıdır. KOBİ üretimlerinin 

geliştirilmesi ve ilave yatırımlara ilginin 

artırılmasına yönelik olarak taşrada 

yeni sanayi bölgelerinin oluşturulması 

konusu da ele alınmalıdır. Ayrı bir çalışma 

istikameti ise turizm için altyapıdır. Bunun 

esas avantajı ise çok sayıda çalışan için 

istihdam yaratmasıdır. Bu alanda bir kişinin 

istihdamı için yapılması gereken yatırım 

tutarı, sanayiye göre 10 misli daha azdır. 

Üçüncüsü, enerji altyapısının geliştirilmesidir. 

Geçen 5 yıl zarfında, sanayileşme programı 

kapsamında, enerji alanında önemli 

çalışmalar yapıldı. Fakat ana iletim hatlarının 

yetersizliği dolayısıyla ülkenin güney 

bölgelerinde elektrik enerjisi, orta ve doğu 

bölgelerinde de doğal gaz açığı bulunmaktadır. 

İki projeye odaklanmamız gerekmektedir. 

“Ekibastuz-Semey-Öskemen” ve 

“Semey-Aktogay-Taldıkorgan-Almatı” istikametlerinde 

yüksek voltaj iletim hatları 

kurulmadır. Bu da ülkenin bütün bölgelerinde 

elektrik santrallerinin dengeli enerji 

teminini sağlayacaktır. Dördüncüsü, konut 

02 

Kazakistan Cumhuriyeti 

Devlet Başkanı 

Nursultan Nazarbayev 

yeni kalkınma 

programını açıkladı. 

02 

President of 

Kazakhstan 

Nursultan Nazarbayev 

announced the new 

development program. 

ment and governors/local authorities 

shall take necessary measures. Secondly 

the issues of creating new industrial 

zones in rural areas for development of 

SMEs and attracting additional investments 

shall be considered. Another field 

of work is infrastructure for tourism. The 

main advantage of this is to create 

employment for many people. The 

amount investment required to be made 

for employment of one person is 10 times 

less than the investment. 

Third point is the development of the 

energy infrastructure. In the past 5 years, 

under scope of the industrialization program, 

there has been important works in 

energy field. Yet again, due to the lack of 

main transmission lines, there is a lack of 

electricity energy in Southern regions 

and lack of natural gas in Central and 

Eastern regions of the country. We need 

to focus on these two projects. High voltage 

transmission lines shall be installed 

on “Ekibastuz-Semey-Oskemen” and 

“Semey-Aktogay-Taldıkorgan-Almaty” 

directions. This will provide balanced 

distribution of the electricity power 

plants within all regions of the country. 

Fourth is the modernization of residential 

water supply networks and heating infrastructure. 

By allocating at least 200 bil- 

HAZAR WORLD 

19


GEÇEN 5 YIL 

ZARFINDA, ENERJİ 

ALANINDA ÖNEMLİ 

ÇALIŞMALAR 

YAPILDI. 

IN THE PAST 5 

YEARS, ESSENTIAL 

STEPS HAVE BEEN 

TAKEN IN THE 

ENERGY FIELD. 

su ve ısıtma şebekeleri altyapısının modernizasyonudur. 

2020 yılına kadar, bütün finansman 

kaynaklarından yıllık en az 200 milyar 

Tenge tahsis etmek suretiyle, asgari 2 trilyon 

Tenge toplam yatırım ihtiyacı bulunmaktadır. 

Günümüzde Avrupa Kalkınma Bankası, 

Asya Kalkınma Bankası, İslam Kalkınma 

Bankası ve aynı şekilde özel yatırımcılar 

konut ve konut hizmetleri modernizasyonu 

yatırımlarına büyük ilgi göstermektedir. 

Uzun vadeli yatırım tarifeleri sunmak suretiyle 

azami ölçüde yatırım çekilmelidir. 

Tarifelerin aşırı artışını engellemek için bu 

tür projelerin devlet tarafından birlikte finanse 

edilmesi sağlanmalıdır. Bununla ilgili olarak, 

ısıtma ve su tedariki sistemlerinin 

modernizasyonunun hızlandırılması için 

bütçede öngörülen kaynakların yanı sıra, 

ilave olarak yıllık 100 milyar Tenge daha 

aktarılması uygun olacaktır. 

Beşincisi, konut altyapısının güçlendirilmesidir. 

Toplu yerleşim yerlerinin oluşturulması 

beraberinde önemli bir nüfus akışını getirmektedir. 

Bu da iş piyasası ile kent altyapısına 

ve dolayısıyla konut stokuna baskı yaratmaktadır. 

Bu nedenle kiraya vermek üzere 

konut yapımı yaklaşımlarının gözden geçirilmesi 

gerekmektedir. Devlet, kiralık sosyal 

konut inşa edecek ve bunları vatandaşa satın 

alma hakkıyla birlikte uzun vadeli olarak 

kiraya verecektir. Konutun doğrudan doğruya, 

aracısız ve olabildiğince düşük kredi faiziyle 

verilmesi konut edinme maliyetlerinin 

düşürülmesine imkân sağlayacaktır. Peşinat 

ödemesi olmaması ve ipotek için düşük faiz 

uygulanması nedeniyle, konutu, geniş 

Kazakistanlı kitleler için daha erişilir hale 

getirecektir. Bu nedenle 2015-2016 yılları zarfında 

kiralık konut inşası için sağlanan 

finansmanı 180 milyar Tenge daha arttıracağız. 

Altıncısı, okul ve üçlü eğitim sorununun 

çözümlenmesini de kapsayan sosyal altyapının 

geliştirilmesidir. Bu bizim seçim öncesi 

platformumuzun temel göstergelerinden birisidir. 

Üç yıllık bütçede öngörülen kaynaklar, 

bu sorunun 2017 yılına kadar çözümlenmesine 

imkân vermeyecektir. Bu nedenle 

Hükümet’ten 70 milyar Tenge daha aktarmasını 

istiyorum. Diğer bir sorun anaokullarının 

yetersizliğidir. Okul öncesi eğitim 

kurumlarında yer bulunmaması sorununu 

köklü bir şekilde çözüme kavuşturmak için 3 

yıl zarfında ilave olarak 20 milyar Tenge tahsis 

edilmesi talimatı veriyorum. Valiler bu 

çalışmaya ve özel sektörün bu işe dâhil edilmesine 

azami ölçüde ilgi göstermelidir. 

Sanayileşme programı çerçevesinde 10 ünilion 

of Tenge from each finance source, a 

minimum total of 2 trillions of Tenge 

investment must be made until 2020. 

Nowadays European Investment Bank, 

Asian Development Bank, Islamic 

Development Bank and private companies 

are showing interest in housing and 

house services modernization investments. 

Maximum amount of investment 

shall be attracted by providing long term 

tariffs. In order to prevent excessive 

increase in the tariffs, such projects shall 

be co-financed with the state. Regarding 

this, an additional 100 billion of Tenge 

must be allocated beside the sources 

envisaged within the budget for acceleration 

of the modernization of heating and 

water supply systems. 

Fifth point is the enhancing of housing 

infrastructure. Establishing residence 

areas brings an important population 

transfer. This makes a pressure on the 

business market and city infrastructure 

and housing stocks in total. Therefore, 

the approach of construction of houses 

for rental purposes pressurizes the housing 

stock. The state will construct social 

housing for rental purposes and rent 

these houses to the people of the country 

with low rental fees with the right of purchasing 

in the long term. Lack of advance 

payments and low interest rate based on 

hypothec will make the houses for 

Kazakh people more reachable. 

Therefore, we will increase the finance 

allocated for the construction of houses 

with rental purposes for the people of 

Kazakhstan by 180 billion of Tenge in the 

2015-2016 period. 

Sixth is the development of social infrastructure 

which covers the settlement of 

this ruined issue of schooling and triple 

education. This is one of the main indicators 

of the pre-election platform. The 

sources which are envisaged within the 

three-year budget will not provide a solution 

to this issue until 2017. Therefore I 

demand the government to allocate 70 

billion of Tenge. Another problem is the 

lack of nursery schools. I instruct to allocate 

an additional 20 billion of Tenge 

within 3 years of time with the aim of 

finding a permanent solution to this 

problem. The governors shall pay attention 

to this work and the private sector 

must be incorporated into this work. 

Within the industrialization program, 10 

universities have been determined and 



versite belirlenmiş olup, bunlar temelinde 

bilim ve ekonomi sektörlerinin irtibatı ile 

personel eğitimi sağlanacaktır. Bu amaç doğrultusunda 

bu eğitim kurumlarına 2017 yılına 

kadar 10 milyar Tenge kaynak tahsis 

etmek suretiyle kurumların maddi-teknik 

altyapılarının oluşturulması talimatını veriyorum. 

Yedinci ve son olarak, küçük ve orta ölçekli 

işletmelerin ve iktisadi canlılığın desteklenmesi 

konusundaki çalışmalara devam edilmelidir. 

Bu gün itibarıyla KOBİ’lerin desteklenmesi 

ve bunlara kredi desteği sağlanması 

için Ulusal Fon’dan ayrılan 100 milyar Tenge 

tamamen kullanılmıştır. Bu çalışma 4500 

kişiye istihdam imkânı yaratmıştır. Bu kaynaklara 

olan talep, arzı 23 milyar Tenge arttırmıştır. 

Yatırımlara kredi sağlanması için 10 

yıllığına sadece %6 faizle emsali görülmemiş 

imkânlar yaratılmıştır. Daha önceleri ülkemizde 

bu gibi imkânlar yoktu. Ekonomik 

büyümenin lokomotifi olarak KOBİ’lerin 

geliştirilmesi konusundaki çalışmalara 

devam edilmeli ve 2050 yılına kadar GSYH 

içindeki KOBİ payı %50’lere çıkarılmalıdır. 

Bu nedenle 2015-2017 döneminde Asya 

Kalkınma Bankası, Avrupa Kalkınma 

Bankası, Dünya Bankası kaynaklarından 

toplam 155 milyar Tenge tutarındaki kredilerin 

etkin bir şekilde kullanılması gerekmektedir. 

SANAYİLEŞME 

PROGRAMI 

ÇERÇEVESİNDE 10 

ÜNİVERSİTEDE 

PERSONEL EĞİTİMİ 

SAĞLANACAK. 

STAFF TRAINING 

WILL BE PROVIDED 

IN 10 UNIVERSITIES 

WITHIN THE 

FRAMEWORK OF THE 

INDUSTRIALIZATION 

PROGRAM. 

personnel education will be provided 

with the connection of science and economy 

sectors. In line with this purpose, I 

instruct the formation of the materialtechnique 

infrastructure of these educational 

institutes until 2017 by allocating 

10 billion of Tenge. 

Finally, the efforts of supporting the 

small and medium-sized enterprises and 

economic vitality shall continue. As for 

today, the amount of 100 billion of Tenge 

allocated from the National Fund for 

supporting SMEs is completely used. 

This move created employment for 4500 

people. The demand for these sources 

increased the supply by 23 billion of 

Tenge. Unique opportunities have been 

created, such as only 6% interest for 

10-year loans for investments. Previously 

such opportunities did not exist in our 

country. The efforts on improving the 

SMEs which are the engine of the economic 

growth shall continue and the 

share of the SMEs in the GDP shall be 

increased to 50% until 2050. Therefore 

the loans with the amount of 155 billion 

of Tenge in total provided by the Asian 

Development Bank, European 

Investment Bank and World Bank must 

be effectively used between 2015 and 

2017. 

HAZAR WORLD 

21

KAPAK / COVER 

TÜRKİYE- ERMENİSTAN / TURKEY - ARMENIA 



SINIRIN 

ÇÖZÜMSÜZ YÜZÜ: 

ERMENİSTAN 

Türkiye’nin Ermenistan ile ilişkileri 1990’lı 

yıllardan bu yana dondurulmuş vaziyette. İki 

ülke arasında sınırlar kapalı ve diplomatik 

ilişkiler bulunmuyor. 

NEGATIVE SIDE OF THE 

BORDER : ARMENIA 

Turkey’s relations with Armenia remain 

frozen since 1990s. Those two countries do 

not run any diplomatic relation with each 

other, and the borders are closed. 

HAZAR WORLD 

23


Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde sözde 

soykırım iddiası ile Karabağ sorununun 

sıklıkla aynı cümlede ele alınması 

konunun karmaşıklığını ortaya koyuyor. 

İki ülke ilişkileri bu temel sorunlarla 

bağlantılı olarak sürüyor. Önceki diplomatik 

ilişki kurma çabaları, sözde soykırım iddialarına 

ilişkin anlaşmazlıklar ve korkular sebebiyle 

büyük ölçüde başarısız oldu. Türkiye 

her ne kadar en üst düzeyde ilişkilerin normalleşmesi 

için iyi niyetli adımlar atmaya 

çalışsa da ne yazık ki, Ermenistan tarafı 

çözüm yönünde gereken iradeyi göstermedi. 

Sürekli Türkiye’nin tek taraflı iyi niyet göstermesi 

ve tavizkar görünmesi ülkenin uluslararası 

imajına ve reel politik denkleme uygun 

bir tablo çizmiyor. Üstelik sadece Türkiye’nin 

taviz vermesi için ortada hiçbir sebep yokken 

Ermenistan’ın böyle bir beklentiye girmesi 

anlaşılır gibi değil. 

Ermenistan işgal ettiği topraklardan çekilmemiş 

olmasına rağmen Türkiye’nin bu konuda 

geri adım atması, Türkiye’nin kazan-kazan 

politikası yürüttüğü Azerbaycan ile ilişkilerinde 

bir güven zedelenmesine neden olurken 

ekonomik ilişkileri de zayıflatacak. Türkiye’de 

en büyük doğrudan yabancı yatırımcı konumuna 

gelen Azerbaycan’ın, başta turizm 

olmak üzere Türkiye’de farklı sektörlerde 

stratejik yatırımları bulunuyor. Yine son 

dönemde Türkiye ve Azerbaycan önemli 

enerji projelerinde de işbirliği yapmaya 

devam ediyor. Bunun yanında Türkiye’nin 

Azerbaycan’a gerçekleştirmiş olduğu ihracat 

son on yıldır istikrarlı bir şekilde arttı ve 3 

milyar dolar düzeyine kadar yükseldi. 

Dolayısıyla işgal gerekçesi ortadan kalkmamış 

olmasına rağmen kapıların açılması noktasında 

Türkiye’nin bir adım atması, yükseliş 

eğiliminde olan ikili ilişkilerin zedelenmesine 

neden olacak. Öte yandan münasebetlerin 

yara alması konusu sadece Azerbaycan ile 

ilişkilerde değil bölgedeki diğer ülkeler ile 

olan ekonomik ilişkilerde de güven bunalımı 

oluşturma potansiyeli barındırıyor. 

Ekonomik gerekçeler bir tarafa, Türkiye’nin 

ortak köklere sahip olduğu bir devletin acısını 

yok sayarak Ermenistan sınırını açması 

Azerbaycan halkı nezdinde de kırgınlığa 

neden olacak. 

Taraflar arasında mutabakatın sağlanması, 

sınırların açılması ve diplomatik ilişkilerin 

gelişmesi aslında karşılıklılık esasına dayanıyor. 

Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleştirilmesi 

konusunda dikkate alınması 

gereken en önemli husus, iki ülke ilişkilerinin 

bölgesel gerçeklerden, özellikle de 

Ermenistan-Azerbaycan çatışmasından 

01 

01 

Fransa Cumhurbaşkanı 

François Hollande, 

Azerbaycan 

Cumhurbaşkanı İlham 

Aliyev ve Ermenistan 

Cumhurbaşkanı Serj 

Sarkisyan ile Elysee 

Sarayı’nda görüştü. 

01 

President of France 

François Hollande, 

President of Azerbaijan 

İlham Aliyev and 

President of Armenia 

Serzh Sargsyan had a 

meeting in the Elysee 

Palace. 

So-called genocide claim and the 

Nagorno Karabakh occupation is frequently 

used in the same sentence 

when referring to Turkish-Armenian 

relations, which proves the complexity of the 

issue. Relations between these two countries 

are maintained on the basis of these problems. 

Previous attempts to ensure diplomatic 

relations failed largely because of the disputes 

and concerns about so-called genocide 

claims. Although Turkey tried to take wellintentioned 

steps with the aim of normalizing 

relations at the highest level, Armenia 

did not have the necessary will for solution. 

Turkey’s constant concessive stance and initiatives 

in good faith do not fit the country’s 

international look and the realpolitik equation. 

It is quite hard to understand Armenia’s 

concession expectations from Turkey when 

there is not a slight reason to do that. 

Despite Armenia’s insistence to keep the territories 

it occupied, Turkey’s retreat in this 



soyutlanamayacak olması. İki konu arasındaki 

bağlantının ortadan kaldırılmasına yönelik 

girişimler başarısız olmaya ve bu hassas 

durumu daha da alevlendirmeye mahkûm 

görünüyor. 

SINIRLAR NEDEN KAPANDI? 

Bölgede istikrarın sağlanması, barışın tesisi 

ve Ermenistan’ın bölgedeki ekonomik projelere 

dahil edilmesini elbette ki tüm bölge 

ülkeleri ister. Fakat bu noktada Ermenistan’ın 

da kendi üzerine düşeni yapması ve komşularının 

toprak bütünlüğünü ihlal etmekten ve 

yayılmacılık politikasından vazgeçmesi gerekir. 

Nitekim büyük Ermenistan hayali kapsamında, 

Türkiye’nin doğu vilayetlerinde, 

Gürcistan’ın Javakhetia bölgesinde ve 

Azerbaycan’ın Karabağ topraklarında hak 

iddia edilmesi söz konusudur. Ayrıca 

Türkiye-Ermenistan sınırının kapatılmasının 

temel nedenlerinden olan Karabağ’da Ermeni 

işgalinin devam etmesi ve bu işgalin ortadan 

ERMENISTAN ÇÖZÜM 

YÖNÜNDE GEREKEN 

IRADEYI 

GÖSTERMEDI. 

ARMENIA DID NOT 

HAVE THE 

NECESSARY WILL 

FOR SOLUTION. 

issue will harm its relations with Azerbaijan, 

which is maintained on the basis of the winwin 

policy, and its economic relations will 

also be damaged. Azerbaijan is the largest 

foreign direct investor in Turkey, and it has 

strategic investments in different sectors of 

Turkey, particularly in the tourism sector. 

Turkey and Azerbaijan continues to collaborate 

in significant energy projects. Besides, 

Turkey’s exports to Azerbaijan have consistently 

increased in the last decade and 

reached to $3 billion. Therefore, Turkey’s 

step to open the borders while the occupation 

still continues will harm the increasing bilateral 

relations. On the other hand, in addition 

to the relations with Azerbaijan, there is a 

potential to face with a confidence crisis in 

the economic relations with other countries 

in the region. Beyond the economic aspects, 

opening of the borders with Armenia will 

cause resentment among Azerbaijani people. 

Reaching a consensus between the parties, 

opening of the borders and developing diplomatic 

relations is actually based on the reciprocity 

principle. The most important factor 

in the normalization of Turkish-Armenian 

relations is the fact that those relations cannot 

be set apart from regional realities and 

particularly from the Armenia-Azerbaijan 

conflict. Attempts to eliminate the link 

between these two issues are doomed to fail 

and further aggravate this sensitive case. 

WHY THE BORDERS ARE CLOSED? 

Definitely all countries in the region want to 

ensure stability and peace in the region, and 

Armenia’s integration in economic projects. 

However, at this point, Armenia must do its 

part by renouncing the annexation of its 

neighbors’ territories, and abandon the 

expansionism policy. Within the scope of the 

‘Greater Armenia’ dream, Armenians may 

stake out a claim on the eastern cities of 

Turkey, Georgia’s Javakhetia region, and 

Azerbaijan’s Karabakh territories. Moreover, 

it should be reminded that Armenia will be 

even further encouraged if the borders are 

opened without reaching any compromise 

about the termination of Armenia’s occupation 

in Karabakh which is one of the fundamental 

reasons behind the closure of borders 

between Turkey and Armenia. In this 

regard, it would be beneficial to analyze the 

course of Turkish-Armenian relations from 

1990s to the present, and the perspective of 

future bilateral relations in terms of regional 

geopolitical dynamics. As a conclusion, it 

must be noted that the borders were closed 

HAZAR WORLD 

25


kalkmasıyla ilgili herhangi bir adım atılmadan 

sınırların açılmasının Ermenistan’ı daha 

da cesaretlendireceği gerçeğini unutmamak 

gerekir. Bu noktada hem Türkiye-Ermenistan 

ilişkilerinin 90’lı yıllardan bu yana gelişimini 

hem de bundan sonraki ikili ilişkilerin bölgesel 

jeopolitik dinamikler yönünden perspektifini 

incelemekte fayda var. Netice itibariyle bu 

sınırlar Türkiye tarafından göz ardı edilemeyecek 

nedenlerle kapatılmıştı. 

Osmanlı Ermenile¬rinin 1915 yılında katledildiği 

iddiasının uluslararası alanda sözde 

“soykırım” olarak tanınmasına yönelik 

1965’ten bu yana Ermeni Diasporası tarafından 

yürütülen girişimler, bu tür bir tanınmanın 

Ermenistan’ın toprak talep edebileceğine 

yönelik varsayımlar sebebiyle Türkiye tarafından 

ciddi bir dirençle karşılandı. Bunun 

sonucu olarak, 1991 yılında bağımsız 

Ermenistan’ı ilk tanıyan ülke olmasının 

ardından Türkiye, diplomatik ilişkilerin başlaması 

için ortak sınırlarının Ermenistan 

tarafından tanınmasını istedi. Ancak Ermeni 

liderler, bu hususta “gereksiz” bir beyan olarak 

niteledikleri tanımayı reddetti ve diplomatik 

ilişkilerin kurulmasında böyle bir 

ortak tanımanın zaten yer aldığını iddia etti. 

Yoğun olarak Azerbaycanlılardan oluşan 

nüfusa sahip Azerbaycan’ın Kelbecer bölgesinin 

1993 yılının Nisan ayında Ermeni kuvvetleri 

tarafından işgal edilmesine haklı bir tepki 

olarak Türkiye, 1993 yılında Ermenistan sınırını 

kapattı. Bir insanlık dramı olarak bu 

işgal, Dağlık Karabağ dışında kalan 

Azerbaycan topraklarında Ermeniler tarafından 

gerçekleştirilen ilk büyük çaplı işgal ve 

etnik temizlik hareketi ancak ne yazık ki 

02 

Türkiye Dışişleri Eski 

Bakanı Ahmet 

Davutoğlu, Ermenistan 

Dışişleri Bakanı Edvard 

Nalbandyan, ABD 

Dışişleri Eski Bakanı 

Hillary Clinton, Rusya 

Dışişleri Bakanı Sergey 

Levrov, Fransa Dışişleri 

Eski Bakanı Bernard 

Kouchner, Slovenya 

Dışişleri Eski Bakanı 

Samuel Zbogar ve AB 

Dış Politika Eski Şefi 

Javier Solana Türkiye- 

Ermenistan arasındaki 

ilişkilerin 

normalleştirilmesine 

dair protokolün imza 

töreninde. 

02 

Former Minister of 

Foreign Affairs of Turkey 

Ahmet Davutoğlu, 

Minister of Foreign 

Affairs of Armenia 

Edward Nalbandyan, 

Former Secretary of 

State Hillary Clinton, 


Affairs of Russia Sergey 

Lavrov, Former Minister 

of Foreign Affairs of 

France Bernard 

Kouchner, Former 


Affairs of Slovenia 

Samuel Zbogar, and 

Former European Union 

(EU) Foreign Policy 

Chief Javier Solana 

attended the signing 

ceremony for the 

Protocol on the 

Normalization of 

Relations Between 

Turkey and Armenia. 

by Turkey due to non-negligible reasons. 

Since 1965, Armenian Diaspora is intensively 

trying to make its claim about the murder of 

Ottoman Armenians in 1915 be recognized in 

the international community as so-called 

“genocide”. Turkey persistently resisted to 

these efforts because such recognition may 

contribute to the assumptions that Armenia 

would stick on its territorial claims. As a 

result, Turkey was the first country to recognize 

independent Armenia in 1991, and it 

demanded Armenia to recognize the common 

borders in order to start diplomatic relations. 

But Armenian leaders rejected the recognition 

which they regarded as an “unnecessary” 

declaration, and indicated that such a 

common recognition already existed to establish 

diplomatic relations. 

As a righteous reaction to Armenian forces’ 

occupation of Azerbaijan’s Kalbajar region 

which is densely populated by Azerbaijani 

people in April 1993; Turkey closed its 

Armenian border in 1993. As a human tragedy, 

this occupation was the first but unfortunately 

not the last large-scale occupation and 

ethnic cleansing movement of Armenians in 

Azerbaijani territories outside the Nagorno 

Karabakh. In the same year, Fuzuli, Cebrail, 

Kubatlı and Zengilan regions in the south of 

Nagorno Karabakh, and some parts of 

Agdam in the east were occupied. Thus, 

there are two different aspects of the reasons 

behind the failure of establishing diplomatic 

relations the closure of borders between 

Turkey and Armenia. The first one stems 

from the negative experiences in the history 

of Turkey-Armenia relations, and the second 

02 



sonuncusu değil. Aynı yıl Dağlık Karabağ’ın 

güneyinde Fuzuli, Cebrail, Kubatlı ve 

Zengilan bölgeleri ile doğuda Ağdam bölgesinin 

bazı kısımları işgal edildi. Bu sebeple, 

Türkiye ve Ermenistan arasında diplomatik 

ilişkiler kurulamamasının ve sınırların kapatılmış 

olmasının nedenleri iki farklı noktaya 

dayanıyor. İlki yalnızca Türkiye-Ermenistan 

tarihindeki olumsuz deneyimlerden ikincisi 

ise Ermenistan-Azerbaycan çatışmasından 

kaynaklanıyor. Genellikle göz ardı edilen bu 

gerçekler, Türkiye-Ermenistan ilişkileri ile 

Ermenistan-Azerbaycan çatışması arasındaki 

bağlantıyı ortaya koyuyor. Bu bağlantı nedeniyle 

Ankara, sınırı kapattıktan sonra yeniden 

açmak için Ermenistan’ın Dağlık Karabağ 

dışında işgal ettiği Azerbaycan topraklarından 

geri çekilmesi şartını öne sürdü. Her ne 

kadar bu ayrım sıklıkla unutulsa da, sınırın 

açılmasının şartı Dağlık Karabağ sorununun 

bütünüyle çözülmesi değildi. Azerbaycan 

tarafı sorunun çözümünde en azından anlamlı 

bir ilerlemenin kaydedilmesi durumunda, 

Türkiye-Ermenistan sınırının açılmasına 

karşı çıkmayacağını ifade etti. 

TÜRKIYE, 

KOMŞULARLA SIFIR 

SORUN PRENSIBI 

ÇERÇEVESINDE ÇOK 

YÖNLÜ BIR DIŞ 

POLITIKA IZLEMEYE 

ÇALIŞIRKEN 

KÜRESEL BIR BARIŞ 

HEDEFLIYOR. 

TURKEY AIMS TO 

ENSURE GLOBAL 

PEACE WHILE 

TRYING TO ADOPT A 

MULTIDIMENSIONAL 

FOREIGN POLICY 

WITHIN THE 

FRAMEWORK OF THE 

‘ZERO PROBLEMS 

WITH NEIGHBORS’ 

PRINCIPLE. 

TÜRKIYE IYI NIYETINE KARŞILIK BULAMIYOR 

Türkiye, komşularla sıfır sorun prensibi çerçevesinde 

çok yönlü bir dış politika izlemeye 

çalışırken küresel bir barış hedefliyor. Bu 

doğrultuda sürdürdüğü politika ve diplomatik 

diyalog prensibine dayalı olarak çatışmaların 

çözümlenmesinde aktif rol oynuyor. 

Çatışmaların çözümlenmesinde ekonomik ve 

kültürel yakınlaşmayı teşvik eden Türkiye, 

bu sayede bölgede ekonomik refah ve istikrarın 

sağlanacağına inanıyor. Ancak 

Ermenistan’ın sözde soykırım iddiaları, toprak 

talepleri ve Karabağ meselesi ortada iken 

sıfır sorunu inşa edecek taraf olarak Türkiye 

gösteriliyor ve Ermenistan, sınır kapısının 

açılması konusunu genellikle gerçeklerden ve 

somut verilerden yoksun bir şekilde ideolojik 

bir yaklaşımla gündemde tutmaya çalışıyor. 

Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin kurulmasında 

ilk adım, Türkiye’nin Ermenistan’ın 

bağımsızlığını hiçbir ön koşul koymadan 16 

Aralık 1991’de tanımasıyla atıldı. Ardından 

Türkiye, 25 Haziran 1992’de imzalanan 

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’ne 

Karadeniz’de sınırı olmamasına rağmen 

Ermenistan’ı kurucu üye olarak davet etti. 

Türkiye, Ermenistan’ın bağımsızlığını ilk 

tanıyan ülke olmasının dışında, batı dünyasından 

Ermenistan’a gelen insani yardımların 

Türkiye üzerinden geçmesine izin verdi. 

Bununla kalmayıp, bağımsızlık sonrası ekonomik 

sıkıntıda olan Ermenistan’a insani yarone 

is rooted in the Armenia-Azerbaijan conflict. 

This often-ignored truth proves the link 

between Turkey-Armenia relations and 

Armenia-Azerbaijan conflict. Due to this 

link, in order to open the borders, Ankara 

required Armenia to withdraw from 

Azerbaijani territories it occupied other than 

Nagorno Karabakh. Although this distinction 

is frequently forgotten, the condition for 

opening up the border was not the full settlement 

of the Nagorno Karabakh issue. 

Azerbaijan expressed that they would not 

object to reopening of the Turkish-Armenian 

borders if at least a significant step is taken 

for solving the problem. 

NOTHING IN RETURN FOR TURKEY’S 

GOOD FAITH 

Turkey aims to ensure global peace while 

trying to adopt a multidimensional foreign 

policy within the framework of the ‘zero 

problems with neighbors’ principle. In this 

regard, it plays an active role for resolving 

the conflicts on the basis of this policy and 

diplomatic dialog principle. Promoting economic 

and cultural approach in the settlement 

of conflicts, Turkey believes that economic 

welfare and stability can be maintained 

in this region by this means. However, 

Turkey is pointed out as the party to ensure 

zero problems while Armenia’s so-called 

genocide claims, territorial demands and 

Karabakh issue still remains. On the other 

hand, Armenia is trying to keep the opening 

of borders issue on the agenda with an ideological 

approach which is deprived of truths 

and concrete data. 

In Turkey-Armenia relations, first step was 

taken when Turkey recognized Armenia’s 

independence without any precondition on 

December 16, 1991. Then, Turkey invited 

Armenia as a founding member to the Black 

Sea Economic Cooperation Organization 

which was signed on June 25, 1992 although 

Armenia had no coast on the Black Sea. In 

addition to Turkey’s being the first country 

to recognize Armenia’s independence, it also 

allowed the transit of humanitarian aid from 

Western countries to Armenia through 

Turkey. Moreover, it provided humanitarian 

aid and sent wheat to Armenia when it was 

having economic difficulties after the independence. 

In 1995, it permitted to open the 

aerial corridor and start flights between 

Istanbul and Yerevan. 

Despite Turkey’s peace and stability efforts, 

Armenia’s first president Levon Ter- 

Petrosyan and his government clearly 

HAZAR WORLD 

27


dımda bulundu ve buğday yardımı yaptı. 1995 

yılında ise İstanbul-Erivan arasında uçak 

seferlerinin başlamasına, yani hava koridorunun 

açılmasına izin verdi. 

Türkiye’nin barış ve istikrar çabalarına rağmen 

Ermenistan’ın ilk Devlet Başkanı Levon 

Ter-Petrosyan yönetimindeki hükümet, 23 

Ağustos 1991’de kabul edilen Bağımsızlık 

Bildirgesi’nin 11. Maddesi’nde, uluslararası 

arenada sözde soykırımın tanınması için çaba 

sarf edeceklerini, yine aynı bildirgenin 13. 

Maddesi’nin 2. paragrafında ise Türkiye topraklarında 

yer alan Ağrı Dağı’nın devlet 

arması olarak kabul edileceğini ve 1921 tarihinde 

imzalanan Türkiye-Ermenistan sınırını 

düzenleyen Kars Anlaşması’nı tanımadıklarını 

açıkça beyan etti. Bildirgeye göre, 

Ermenistan, Türkiye ile olan sınırını tanımıyor 

ve Ağrı Dağı’nı kendi toprağı olarak görüyordu. 

Elbette Türkiye’nin bu bildiriye tepkisi 

gecikmedi. Ermenistan’ın, Kars Anlaşması ile 

çizilen Türkiye sınırını tanıdığını resmi bir 

belgeyle bildirmediği sürece diplomatik ikili 

ilişki kurulamayacağını açıkladı. 

Ermenistan’ın bu uzlaşmaz tavırlarına ek olarak 

1988 yılında başlayan Azerbaycan- 

Ermenistan çatışmasında Azerbaycan topraklarının 

yüzde 20’sini işgal etmesi, Türkiye- 

Ermenistan sınırında yeni bir dönemin başlamasına 

neden oldu. İşte tüm bu gelişmeler, 

karşılıklı diyaloğun ilerlemesine engel oldu. 

Yakın tarihte ise Türkiye’nin, Ermenistan ile 

ilişkilerini düzeltmek adına yeni girişimlerde 

bulunması sonucunda iki ülkenin Dışişleri 

Bakanları tarafından İsviçre’nin Zürih kentinde 

imzalanan “Diplomatik İlişkilerin 

Kurulmasına Dair Protokol” parlamento onayına 

bırakıldı. Ancak Ermenistan Anayasa 

Mahkemesi, 1990 tarihli Ermenistan 

Bağımsızlık Bildirgesi ile çeliştiği gerekçesiyle 

protokolleri reddetti. Bir diğer ifadeyle, sınırın 

açılması için Kars Anlaşması ile çizilen 

Ermenistan-Türkiye sınırının tanınmadığını, 

kendilerine göre soykırımın kesin ve tartışılmaz 

olduğunu, sözde soykırım iddialarının 

araştırılması için ortak bir tarih komisyonunun 

kurulması ve arşivlerin incelenmesini 

kabul etmediğini açıkça belirtti. Bunların 

ardından Ermenistan ve Türkiye arasındaki 

normalleşme süreci tamamen tıkandı. Son 

tahlilde sınırın bir tarafında bütün somut 

adımları atan Türkiye, öteki tarafında ise hiçbir 

adıma karşılık vermeyen Ermenistan tablosu 

ortaya çıktı. 

Ermenistan ön şart koşulmadan sınırın açılmasını 

bekliyor. Türkiye ise açıkça 

Ermenistan’ın işgal ettiği topraklardan çekilmesini 

ve sorunun çözümü için irade ortaya 

03 

Fransa’da Ermeni 

Yasası’nın kabul 

edilmesinden sonra 

İstanbul’daki Fransız 

Büyükelçiliği 1915 

olayları karşıtı 

gösterilere sahne oldu. 

03 

There were protests 

against the 1915 events 

in front of the Embassy 

of France in Istanbul 

after the ratification of 

the Armenian Law in 

France. 

03 

announced in the Declaration of 

Independence approved on August 23, 1991 

that they would work for gaining recognition 

in the international arena for the so-called 

genocide (Article 11), the Mount Ağrı which 

is located within Turkish borders would be 

the coat of arms of Armenia (second paragraph 

of Article 13), and the Treaty of Kars 

which was signed in 1921 for determining the 

borders between Turkey and Armenia would 

not be recognized. According to the 

Declaration, Armenia did not recognize its 

borders with Turkey and it accepted the 

Mount Ağrı as its own territory. Of course, 

Turkey did not hesitate to react to this 

Declaration. It announced that bilateral diplomatic 

relations could not be established 

unless Armenia published an official document 

that asserted its recognition of the Treat 

of Kars and the borders between Turkey and 

Armenia as indicated in the treaty. In addition 

to Armenia’s irreconcilable attitude, it 

also occupied 20 percent of Azerbaijani territories 

during the 1988 Azerbaijan-Armenia 

conflict. This was the last straw that started a 

new era on Turkish-Armenian borders. All 

these developments prevented the advancement 

of dialogue. 

In the near past, as a result of Turkey’s initiative 

to mend the relations, Ministers of 

Foreign Affairs of the two countries signed 

the “Protocol on the Establishment of 

Diplomatic Relations” in Zurich, Sweden. 

The protocol was to be ratified by the 

Parliament but Armenia’s Constitutional 

Court rejected the protocol on the grounds 

that it contradicts with the Declaration of 



koymasını istiyor. BM’nin 1993 yılında aldığı 

822, 853, 874 ve 884 sayılı kararlar 

Ermenistan’ın uluslararası hukuk kuralarını 

hiçe sayarak Azerbaycan topraklarını işgal 

ettiğini açıkça gösteriyor. Bölgedeki hiçbir 

ülkenin güç kullanarak diğer bir ülkenin toprak 

bütünlüğüne ve egemenliğine engel olamayacağı 

da kararlarda açıkça belirtiliyor. 

EKONOMIK ILIŞKI KIMIN IŞINE YARAR? 

Peki Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınırın 

açılması ile birlikte Türkiye’nin ekonomik 

anlamda elde edebileceği kazanımlar ve uğrayabileceği 

zararlar neler? Bu konuda 

Türkiye’nin en büyük kazanımlarından biri 

olarak kapıların açılması ile birlikte sınır 

illerde Ermenistan ile ticari hareketliliğin 

artacağı ve bunun bölgedeki ekonomik aktiviteyi 

canlandıracağı ifade ediliyor. Fakat mevcut 

veriler bu anlamda ortaya çıkacak kazancın 

çok fazla olmayacağını gösteriyor. 

Hâlihazırda Türkiye ile Ermenistan arasındaki 

ticari ilişkiler Gürcistan üzerinden gerçekleşiyor. 

Dolayısıyla Türkiye kapısı kapalı 

durumda olsa bile Türk mallarının Gürcistan 

üzerinden Ermenistan’a ulaşmasında fiziki 

olarak bir engel bulunmuyor. Kapının açılması 

doğal olarak lojistik maliyetleri azaltıp ticaret 

hacminin artmasına neden olacak. Fakat 

burada iki önemli faktör ticaret hacmindeki 

artış dolayısıyla Türkiye’nin bu alandaki 

kazanımını sınırlı tutacak. İlk olarak ticaret 

hacminin ne kadar artabileceği konusunda 

Ermenistan’ın ekonomik dinamiklerini dikkate 

almak gerekiyor. 3 milyona yakın nüfusa, 

3.500 dolar civarında kişi başı milli gelire 

ve 4,3 milyar dolar ithalat hacmine sahip bir 

BÖLGEDEKI HIÇBIR 

ÜLKENIN GÜÇ 

KULLANARAK DIĞER 

BIR ÜLKENIN 

TOPRAK 

BÜTÜNLÜĞÜNE VE 

EGEMENLIĞINE 

ENGEL OLAMAYACAĞI 

BM KARARLARINDA 

AÇIKÇA 

BELIRTILIYOR. 

ACCORDING TO UN 

RESOLUTIONS, 

COUNTRIES DO NOT 

HAVE THE RIGHT TO 

PREVENT THE 

TERRITORIAL 

INTEGRITY AND 

SOVEREIGNTY OF 

ANOTHER COUNTRY 

IN THE REGION BY 

FORCE. 

Independence dated 1990. In other words, 

the country clearly indicated that it does not 

recognize the Armenia-Turkey border as set 

out in the Treaty of Kars, genocide is definite 

and unquestionable for them, and it does not 

agree to establish a common history commission 

and research the archives in order to 

investigate the so-called genocide claims. 

Then, the normalization process between 

Armenia and Turkey came to a deadlock. 

Now, there is Turkey which takes all the concrete 

steps on one side of the border, and 

there is unreactive Armenia on the other side 

of the border. 

Armenia is expecting Turkey to open the 

borders without any preconditions. But 

Turkey wants Armenia to withdraw from 

occupied territories and put forward its 

determination to solve the problem. UN 

Resolutions 822, 853, 874 and 884 dated 1993 

clearly indicate that Armenia occupied 

Azerbaijani territories by completely disregarding 

the international law. According to 

those resolutions, countries do not have the 

right to prevent the territorial integrity and 

sovereignty of another country in the region 

by force. 

WHICH PARTY BENEFITS FROM ECONOMIC 

RELATIONS? 

What are the potential economic benefits and 

disadvantages of Turkey when the borders 

between Turkey and Armenia are opened? 

At this point, one of the most important benefits 

of Turkey is regarded as the increase in 

trade volume between Turkish cities close to 

the borders and Armenia after the opening of 

the borders, and its contribution to economic 

buoyancy in this region. However, current 

data indicates that the economic benefits will 

not be quite satisfactory when the gates are 

open. Today, Turkey and Armenia carry out 

trade relations through Georgia. Thus, there 

are no physical barriers that prevent the 

export of Turkish goods to Armenia through 

Georgia even though the borders between 

Turkey and Armenia are closed. Opening of 

the borders will definitely decrease the logistic 

costs and increase the trade volume, but 

there are two important factors that will limit 

Turkey’s benefits in this regard. Firstly, 

Armenia’s economic dynamics should be 

considered in order to determine the increase 

in trade volume. Armenia’s population is 

almost 3 million, its GDP is $3500 and the 

import volume of the country is approximately 

$4.3 billion. Therefore, it seems quite 

probable Turkey’s trade volume with such a 

HAZAR WORLD 

29


ülke ile kapıların açılması neticesinde ticaret 

hacminin çok büyük boyutlarda olmayacağı 

bir gerçek. Örneğin Gürcistan’ın 

Ermenistan’a gerçekleştirdiği ihracat 217 milyon 

dolar düzeyinde iken İran için bu rakam 

225 milyon dolar düzeyinde. Yani Ermenistan 

ile kapıların açılması durumunda Türkiye 

açısından ortaya çıkacak ihracat potansiyeli 

bu rakamlardan çok farklı olmayacak. İkinci 

olarak Rusya, Kazakistan ve Belarus’un oluşturduğu 

Avrasya Gümrük Birliği’ne üyelik 

perspektifi, Ermenistan’ın bu ülkelerle ticaretini 

daha da kolaylaştıracak ve Türkiye’yi 

ticaret anlamında dezavantajlı konuma getirebilecek. 

Dolayısıyla kapıların açılması ile 

artacak ticaret hacminden Türkiye’nin elde 

edeceği ekonomik kazanımlar oldukça sınırlı 

kalacaktır. 

Tüm bu ekonomik ve siyasi çıkarımlar göz 

önüne alındığında, Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde 

normalleşme sürecinin sadece 

Türkiye tarafının atacağı adımlarla ilerlemesi 

mümkün değildir. Elbette ki Türkiye bu 

süreçte kendi hassasiyetlerinin yanı sıra bölgedeki 

en stratejik müttefiki, kardeş ülke 

Azerbaycan topraklarının işgalini göz ardı 

etmeyecektir. Ermenistan’ın Türkiye ve bölge 

ülkeleriyle ilişkilerinde takındığı çözümsüzlük 

tavrını değiştirmesi ve komşu ülkelere 

karşı asılsız iddialarından vazgeçmesi gerekiyor. 

Ermenistan için bölgesel ekonomik projelerin 

ve entegrasyonun bir parçası olmanın 

temel şartı da budur. 

04 

Ermenistan, 1988-1994 

yılları arasında 

Azerbaycan’ın Dağlık 

Karabağ ve çevresindeki 

yedi rayonu işgal etti. 

04 

Armenia occupied seven 

rayons in the Nagorno 

Karabakh region of 

Azerbaijan between 

1988 and 1994. 

country will not be very high. In this regard, 

Armenia’s trade volume with its current 

neighbors should be analyzed. For example, 

Georgia’s export to Armenia is around $217 

million while this number is $225 million 

with Iran. Thus, the export potential for 

Turkey will be quite as much as this level 

when the borders are opened with Armenia. 

Secondly, Armenia’s membership perspective 

to the Eurasian Customs Union with 

Russia, Kazakhstan and Belarus will further 

facilitate the country’s trade relations with 

those countries, and this may put Turkey in 

a disadvantageous position in terms of trade 

relations. As a conclusion, it must be underlined 

that economic advantages of Turkey 

will be quite limited from the increase in the 

trade volume when the borders are opened. 

When all these economic and political 

deductions are considered, it is not possible 

to make progress in the normalization process 

of Turkish-Armenian relations if only 

Turkey puts effort in this regard. Turkey 

will act in accordance with its own interests, 

and also it will not ignore the occupation of 

the territories of its most strategic ally in the 

region and its sister country Azerbaijan. 

Armenia must abandon its deadlock position 

and give up on its unrealistic claims 

against neighbor countries. This is the fundamental 

condition for Armenia to be a part 

of regional economic projects and integration. 

04 



HAZAR WORLD 

31

RÖPORTAJ RÖPORTAJ / INTERVIEW / INTERVIEW 

RAMİL HASANOV / RAMIL HASANOV 



“BAŞARININ BİRİNCİ 

ANAHTARI CESARETTİR” 

Bu ay Türk Keneşi Genel Sekreteri Ramil Hasanov ile bir araya 

geldik. Türk Dili Konuşan Ülkeleri Konseyi’nin (Türk Keneşi) yeni 

dönemdeki çalışmalarını, Türk dünyasının ortak çıkarlarını ve iş 

hayatında başarının sırrını kendisinden dinledik. 

MERVE DAMCI 

TARIK ÜZGÜN 

“KEY ELEMENT OF 

SUCCESS IS COURAGE” 

This month, we visited Ramil Hasanov, Secretary General 

of the Cooperation Council of Turkic Speaking Countries 

(TURKKON). He told us Turkic Council’s works in the new 

term, common interests of the Turkic world, and the secret 

of success in business. 

HAZAR WORLD 

33


Öncelikle yeni göreviniz hayırlı 

olsun. Eylül ayı itibariyle Genel 

Sekreterlik görevini Halil 

Akıncı’dan devir aldınız. Biraz geçmişe 

gidersek, iş hayatına atıldığınız 

günden bugüne nerelerde görev aldınız? 

1999 yılında aktif çalışmalarla sivil toplum, 

devlet kurumları ve siyasi partiler içinde yer 

aldım. 17 yaşında Azerbaycan’ın merhum 

lideri Haydar Aliyev’in o zamanki başkanlığını 

yürüttüğü Yeni Azerbaycan Partisi’nin 

Gençlik Kolları’nda görev almaya başladım. 

1999 yılında Azerbaycan-Türkiye Gençleri 

Dostluk Derneği’nin Eş Başkanlığını yürüttüm. 

Aynı yıl Azerbaycan bağımsızlık tarihinde 

ilk kez yapılan belediye seçimlerinde 

Bakü’deki bir ilçenin en genç Belediye 

Başkan Yardımcısı seçildim. 8 yıl 

Azerbaycan Cumhuriyeti Diaspora 

İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanlığı’nda 

Genel Müdür olarak görev aldım. Sonra iktidar 

partisi olan Yeni Azerbaycan Partisi’nin 

Gençlik Kolları’nda 5 yıl Genel Başkanlık 

görevini üstlendim. 4 yıl Türk Dili Konuşan 

Ülkeler Parlamenterler Asamblesi’nin 

(TÜRKPA) Birinci Genel Sekreterlik görevini 

yürüttüm. Bu yıl Bodrum’da düzenlenen 

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi 

4. Zirvesi’nde Azerbaycan Cumhurbaşkanı 

Sayın İlham Aliyev’in önerisi ve dört Devlet 

Başkanı tarafından onaylanan karar doğrul- 

AZERBAYCAN, 

TÜRKİYE, 

KAZAKİSTAN VE 

KIRGIZİSTAN 

ARASINDA ORTAK 

SERMAYE FONU 

OLUŞTURULACAK. 

A JOINT CAPITAL 

FUND WILL BE 

ESTABLISHED 

AMONG 

AZERBAIJAN, 

TURKEY, 

KAZAKHSTAN AND 

KYRGYZSTAN. 

First of all, we wish you luck in your 

new mission. As of September, you 

took over the position of Secretary 

General from Halil Akıncı. Which 

positions did you have from the past to 

the present? 

1999, I actively participated in the works of 

civil society, state institutions and political 

parties. When I was 17, I started to take part 

in the Youth Branch of New Azerbaijan 

Party during Azerbaijan’s deceased leader 

Heydar Aliyev’s presidential term. In 1999, I 

served as the Co-President of Azerbaijan- 

Turkey Youth Friendship Association. In 

the same year, I was elected as the youngest 

Deputy Mayor of a district in Baku in 

municipal elections held for the first time in 

Azerbaijan since its independence. I worked 

as General Director in the Republic of 

Azerbaijan, State Ministry of Diaspora 

Affairs for 8 years. Then I became the 

President of the Youth Branch of the ruling 

New Azerbaijan Party for 5 years. I served 

as the First Secretary General in the 

Parliamentary Assembly of Turkic 

Speaking Countries (TURKPA) for four 

years. This year, with the President of 

Azerbaijan Mr. İlham Aliyev’s recommendation 

and in line with the decision 

approved by four Heads of States at the 

Fourth Summit of Turkic Council held in 

01 



02 

tusunda 3 yıllık Türk Keneşi Genel 

Sekreterlik görevine atandım. 

Keneş her sene farklı faaliyetler düzenliyor. 

Yeni dönemde ne gibi çalışmalar 

olacak? 

Yeni dönemde çok büyük çalışmalarımız var. 

Türk Keneşi bünyesinde faaliyet gösteren 

Türk Üniversiteler Birliği var. Birliğin şu an 

dönem başkanlığını Erzurum’daki Atatürk 

Üniversitesi yürütüyor. Bu birlik 14 üniversiteyi 

bir araya getiriyor. Yükseköğretim alanındaki 

işbirliği, Birlik aracılığıyla şekilleniyor. 

Genel olarak eğitim alanında işbirliği ise 

Eğitim Bakanları düzeyinde yürürtülüyor. 

Diğer bir alanımız iş konseyi. İş adamlarının 

çalışmasına daha da fazla ivme kazandırmak 

için son dönemde yeni bir İş Forumu düzenledik. 

Sermayelerin, yatırımların bir araya 

gelmesi, iş dünyasının birbiriyle daha aktif 

şekilde faaliyet göstermesi için konsey aslında 

bir koordinasyon rolü üstleniyor ve güven 

verici bir faktör olarak yer alıyor. Gümrük 

Bakanlıkları, Sanayi ve Ekonomi 

Bakanlıkları, Ulaştırma Bakanlıkları, Eğitim 

Bakanlıkları, Kültür Bakanlıkları ve Turizm 

Bakanlıkları ve ilgili diğer bakanlıklar arasında 

çok taraflı çalışmaların koordinasyonunu 

sağlıyoruz. Afganistan’daki barış süreci, 

Irak ve Suriye sorunları, Dağlık Karabağ 

işgali gibi konuların tartışılabileceği bir platform 

olma yolunda ilerliyoruz. Bununla 

beraber enerji alanındaki çalışmaların da 

içerisinde bulunma niyetindeyiz. Çünkü 

ülkelerimiz arasında ulaştırmanın paraleli 

enerjidir. TANAP, Bakü-Tiflis-Ceyhan, 

Bakü-Tiflis-Erzurum çok değerli projeler. 

Bunun haricinde Bodrum Zirvesi’nde alınan 

02 

Ramil Hasanov, 

Türk Keneşi Genel 

Sekreterlik görevini 

Halil Akıncı’dan 

devraldı. 

02 

New Secretary 

General of the 

Turkic Council Ramil 

Hasanov took over the 

position from Halil 

Akıncı. 

02 

Hasanov, 3 yıl boyunca 

Genel Sekreterlik 

görevini yürütecek. 

02 

Hasanov will be the 

Secretary General for 

3 years. 

Bodrum, I was appointed to the office of 

Secretary General for a 3-year term. 

The Council organizes different activities 

every year. Which activities are you 

planning to organize in the new term? 

We have big projects in the new term. One 

of them is the Turkic University Union 

operating within the framework of the 

Turkic Council. Erzurum Ataturk 

University is holding the current chairmanship 

of the union which brings together 14 

universities. Cooperation for higher education 

is shaped via the union. Generally, 

cooperation for education is carried out at 

the level of education ministers. Another 

pillar is the Business Council. In recent 

years, we organized a Business Forum to 

give impetus to businesses. In fact, the 

council is assuming a coordinating role to 

ensure higher activity among businesses, to 

gather capitals, investments and ranks as a 

reassuring factor. We coordinate multilateral 

works among Ministries of Customs, 

Ministries of Industry and Economy, 

Ministries of Transport, Ministries of 

Education, Ministries of Culture, Ministries 

of Tourism and other related ministries. We 

are turning into a discussion platform for 

issues such as the peace process in 

Afghanistan, Iraq and Syria issues, and 

Nagorno-Karabakh occupation. 

Furthermore, we intend to be involved in 

the works of the energy field because energy 

is the parallel of transport between our 

countries. TANAP, Baku-Tbilisi-Ceyhan 

and Baku-Tbilisi-Erzurum are very valuable 

and complementary projects. Other 

HAZAR WORLD 

35


birkaç öneri ve karar var. Önerilerden bir 

tanesi ortak yatırım fonunun oluşturulmasıydı. 

Ortak sermaye fonunun yaratılması 

adına Türk Keneşi nezdinde öneriler paketini 

hazırlayıp üye devletlere gönderdik. Şimdi 

onlardan haber bekliyoruz. 

Türk dünyası ülkeleriyle aynı coğrafyada 

ortak bir kültürü paylaşıyoruz. 

Sosyal ve kültürel alanlarda ne gibi 

çalışmalar yürütülüyor? 

TÜRKSOY’u zaten biliyorsunuz, kültürel 

alanda çalışıyor. Ortak bilimsel çalışmaları 

yürütmek için bilim adamlarını bir araya 

getiren bir Türk Akademisi kuruldu. 4 devletin 

bilim alanındaki çalışmaları bir araya 

toplanıyor. Ortak tarih kitabı üzerinde şu an 

Türk Akademisi’nde çalışmalar yapılıyor. 

Birkaç yıl sonra Türkiye’de, Azerbaycan’da, 

Kırgızistan’da veya Kazakistan’da okula 

giden gençler ortak Türk tarihi okuyor olacak. 

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği 

Konseyi 4. Zirvesi geçtiğimiz Haziran 

ayında gerçekleşmişti. Ekonomi, dış 

politika ve güvenlik, toplumsal ve insani 

ilişkilerle alakalı işbirliklerinin artırılması 

konuları gündemdeydi. O günden 

bu yana bu alanlarda ne gibi adımlar 

atıldı? 

Ortak televizyon kanalı oluşturma projesi 

var. Şu an onun üzerine çalışılıyor. Bu 

kanal BBC, Al Jazeera tarzında Türkçe, 

Rusça ve İngilizce olarak minimum 3 dilde 

düşünülüyor. Bunun nerede ve nasıl olacağı 

kararını devlet başkanları verecek. 

Benim tahminim 2015’te böyle bir karar 

çıkartabilirsek 2016’nın sonu ya da 2017’ye 

kadar televizyon kanalı kurulur. Bu kanal 

aracılığıyla hem Türk devletleri arasındaki 

çalışmalara yer verilebilsin hem de objektif 

bir şekilde dünya kamuoyuna bizimle ilgili 

gerçeklikler düzgün bir şekilde yansıtılabilsin 

istiyoruz. 

Azerbaycan, Türkiye, Kazakistan ve 

Kırgızistan arasındaki ilişkiyi nasıl 

değerlendiriyorsunuz? Bu ülkeler arasındaki 

işbirliklerinin daha da fazla 

geliştirilmesi için neler yapılabilir? 

Stratejik alanlarda güçlüler, beraber yürüyorlar 

ama bazı konularda da boşluklar 

var. Zaten bizim de ana hedeflerimizden bir 

tanesi bu boşlukları doldurmak. Enerji, 

gümrük ve sanayinin birçok alanında daha 

güçlü olabiliriz. Farklı uluslararası kuruluşlarla 

beraber çalışıyoruz. Dostluk, barış, 

OBJEKTİF BİR 

TELEVİZYON KANALI 

PROJESİ GÜNDEMDE. 

AN OBJECTIVE TV 

CHANNEL PROJECT 

IS CONSIDERED. 

than that, there are a few suggestions and 

decisions taken in the Bodrum Summit. 

One of the suggestions is the creation of a 

joint investment fund. In that regard, we 

prepared the recommendations package in 

the presence of Turkic Council and sent it to 

Member States. Now we are waiting for 

their replies. 

We share a common culture in the same 

geography with Turkic world states. 

Which activities do you realize in social 

and cultural areas? 

You already know the Turkic Council; it is 

working in the cultural field. Turkish 

Academy was established to conduct joint 

scientific studies by scientists. Scientific 

studies of four states are brought together. 

Currently the Turkish Academy is working 

on a common history book. A few years 

later, students in Turkey, Azerbaijan, 

Kyrgyzstan and Kazakhstan will be reading 

this common Turkish history. 

4 th Summit of the Cooperation Council 

of Turkic Speaking Countries was held 

in June. Main agenda topics were the 

ways to increase cooperation in the 

fields of economy, foreign policy and 

security, social and human relations 

issues. Since then, which steps were 

taken in those areas? 

There is project to create a common television 

channel. It is being discussed now. It is 

considered to broadcast in minimum three 



languages as Turkish, Russian and English, 

similar to BBC and Al Jazeera channels. 

Heads of state will decide upon where and 

when this channel will be established. I 

guess the channel can start broadcasting 

until late 2016 or in 2017 if we can make this 

decision in 2015. With this channel, we are 

planning to cover the works among Turkic 

states and to reflect the truths about us to 

world public opinion in an objective way. 

ekonomik işbirliği, siyasi platformda diyalog 

konuları için ben hazırım diyen bütün 

ülkelerle, taraflarla ve kuruluşlarla işbirliği 

yapmaya hazırız. 

Doğu-Batı ulaştırma hattında ülkelerimiz 

üzerinden geçen “Merkezi 

Koridorun” önemi mevcut konjonktürde 

daha da artıyor. 21. yüzyılın İpek 

Yolu Bakü-Tiflis-Kars, Azerbaycan, 

Gürcistan ve Türkiye’yi birleştiren çok 

değerli bir proje. Bu projenin bölgesel 

ekonomik kalkınmaya nasıl bir katkısı 

olur? Hangi alanlarda yeni işbirliklerine 

yol açar? 

En başta istihdamı beraberinde getirir. Biz 

halklarımız için çalışıyoruz. Ülkelerin var 

olma sebebi onların vatandaşlarıdır. Eğer 

senin vatandaşının ekonomik düzeyi iyi 

değilse, geçinme problemi varsa, ülkede 

ekonomik sorun var demektir. Bakü-Tiflis- 

Kars gibi projeler işbirliklerinin belkemiğini 

oluşturuyor. Devletlerimizin stratejik 

çalışmalarının neticesinde bu çalışmalar 

hayata geçtiği zaman birçok alanda güçleniyoruz. 

İlk olarak ülkeler strateji alanında 

birbirine daha ciddi kenetleniyor. İkinci 

olarak başka ülkelerin bizimle işbirliği 

yapabilmesi için cazibe merkezi haline geliyoruz. 

Üçüncü olarak da bu hat, 

Avrupa’yla Asya’yı bağladığı için hem 

Asya’nın hem de Avrupa’nın otomatik olarak 

tam merkezinde oluyoruz. İstihdam, 

ekonomi ve refah açısından da üst seviyeye 

geliyoruz. 

BAKÜ-TİFLİS-KARS 

GİBİ PROJELER 

EKONOMİNİN 

BELKEMİĞİNİ 

OLUŞTURUR. 

PROJECTS LIKE THE 

BAKU-TBILISI-KARS 

ARE THE BACKBONE 

OF THE ECONOMY. 

How do you assess the relationship 

between Azerbaijan, Turkey, 

Kazakhstan and Kyrgyzstan? What can 

be done to further improve cooperation 

between these countries? 

They are powerful in strategic areas, they are 

walking together but there are certain gaps 

in a few subjects. One of our main objectives 

is to fill these gaps. We can be more powerful 

in many areas, particularly in the fields of 

energy, customs and industry. We are working 

together with various international 

organizations. We are ready to cooperate 

with all countries, parties and organizations 

which can announce their willingness and 

enthusiasm for friendship, peace, economic 

cooperation, political platform and dialogue. 

Importance of the “Central Corridor” 

passing through our country in the 

East-West transport line further 

increases in the current conjuncture. 

Silk Road of the 21 st century is a significant 

project integrating Baku-Tbilisi- 

Kars, Azerbaijan, Georgia and Turkey. 

How will this project contribute to 

regional economic development? In 

which areas it can lead to new collaborations? 

Primarily it contributes to employment 

because we are working for our people. The 

countries exist with their citizens. If your 

citizens are unable to have financial difficulties, 

it means the country has economic 

problems. Huge projects like the Baku- 

Tbilisi-Kars are the backbone of cooperation. 

We get stronger in many areas when 

these studies are implemented as a result of 

strategic cooperation between our states. 

First of all, countries will have closer strategic 

relations. Secondly, we are becoming the 

center of attraction to collaborate with other 

countries. Thirdly, we are right at the center 

of Asia and Europe as this line is connecting 

Europe to Asia. We move to the next level in 

terms of employment, economy and prosperity. 

HAZAR WORLD 

37


Genç yaşta çok ciddi işlere imza atmışsınız, 

hala da devam ediyorsunuz. Sizce 

başarının yolu nereden geçiyor? Gençlere 

vermek istediğiniz bir mesaj olur mu? 

Başarının birinci anahtarı cesarettir, inanmaktır 

ve asla pes etmemektir. Biraz klasik 

kelimeler olacak ama gerçek budur. Benim 

ailemde hiçbir politikacı veya devlet bünyesinde 

çalışan kimse yoktur. Yani ben kimsenin 

akrabası değilim. Ve bugün Sayın 

Cumhurbaşkanımızın yanında o şekilde oturuyorsam 

bu, başarının neticesidir. 12 yaşında, 

ailemin maddi imkanları çok rahat olmasına 

rağmen, yaz tatillerinde hep kendim çalışıp 

kendi paramı kazanmak için uğraştım. 

Çünkü ben daha çok özgür büyüdüm. Anne 

ve babamı seviyorum, saygılıyım, ama onların 

bana başta özgürlük vermesi, anneannemin 

dedemin beni büyütmesi, mesafelerin uzak 

olması insanı daha azimli ve güçlü olmaya 

yönlendiriyor. Çocukluktan beri benim bir 

hedefim vardı. Büyüyünce büyükelçi olacağımı 

hayal ediyordum. Tüm bunlar için uğraşman 

gerekiyor. Önce para kazanacaksın, 

okulu bitireceksin ve beraberinde birçok eziyete 

katlanmak zorundasın. Aç da kalırsın, 

susuz da kalırsın, bazen seni rahatsız edecek 

olayların içine de düşersin. Pes etmemek, 

cesaretli olmak, azimli olmak, kendine mutlaka 

bir hedef edinmek lazım. Hedefin yoksa 

zaten bir yere varamazsın. Doğuştan herkeste 

bir yetenek oluyor. Önemli olan o yeteneği 

keşfedebilmek. Azerbaycan Cumhurbaşkanı 

Sayın İlham Aliyev’e bana cesaret verdiği, 

sahip çıktığı ve beni destekleyerek böyle bir 

göreve adaylığımı sunduğu için teşekkür ediyorum. 

Büyük sorumluluklar beraberinde büyük 

fedakarlıklar getirir. Kendinize ve ailenize 

yeteri kadar zaman ayırabiliyor musunuz? 

Ailemle yeteri kadar vakit geçiremiyorum 

maalesef. 3,5 yaşında bir kızım var, yurt dışında 

yaşıyorlar. Çok vakit ayıramıyorum, en çok 

üzüldüğüm taraf odur. Nadiren bazı arkadaşlarımla 

görüşüyorum. Yoğun tempoda çalışınca 

sadece eve gidip uyumak istiyorsun. 14 yıldır 

böyle çalışıyorum. Akşama kadar ya buradayız, 

ya uçakta ya da başka ülkelerde. 

Düzenli spor yapıyorum. Her sabah koşuyorum. 

Bu ayakta durmamın sebebidir. Spor 

yapmak stresi ve birçok soru işaretini kafamdan 

siliyor. Vücudumdaki negatif enerjiyi 

atmamı sağlıyor. Çünkü burası çok yoğun bir 

tempoda çalışıyor ve rahatlayamazsak çalışamayız. 

Zeki, kendi alanlarına hakim, profesyonel 

bir ekiple çalıştığım için çok mutluyum. 

BAŞARININ BİRİNCİ 

ANAHTARI CESARET, 

İNANMAK VE ASLA 

PES ETMEMEKTİR. 

THE KEY TO SUCCESS 

IS COURAGE, BELIEF 

AND PERSISTENCE. 

You have many achievements in the business 

life at a young age, and you still carry 

on. What do you think about the key elements 

of success? Do you have a recommendation 

for young people? 

The key to success is courage, belief and persistence. 

These may be cliché words but it is 

true. Let me give you some examples. Nobody 

in my family has worked as a politician or government 

official. So I am not a relative of a 

powerful official who helped me reach that far. 

This is my own achievement if I can be with 

our Mr. President today. When I was 12 years 

old, I always worked in summer holidays 

although my family did not have any financial 

difficulties. I grew more independently. I love 

and respect my mother and father; but I 

became more ambitious and strong as my parent 

always gave freedom to me and I grew with 

my grandmother and my grandfather. You 

have a dream in your childhood. I also had a 

dream. I was dreaming of being an ambassador 

when I grow up. It is very important to 

have a target and deal with it. First, you will 

earn money, you will finish your school and 

you have to endure every hardship by yourself. 

You could lead a poor life, sometimes you face 

bothering experiences. You shall never give up, 

be courageous, be determined, and you definitely 

need to have a goal. If you do not have a 

goal, you cannot reach anywhere. Everyone 

has an inherent ability. Thus, it is important to 

discover this ability. I proudly would like to 

express my gratitude to the President of 

Azerbaijan Mr. Ilham Aliyev for encouraging 

and supporting me, leading my way, and offering 

me as a candidate for this duty. 

Great responsibilities bring great sacrifices. 

Can you spare enough time for yourself 

and your family? 

Unfortunately I cannot spend much time with 

my family. I have a 3.5 year-old girl, they live 

abroad. I feel sad because I cannot spare sufficient 

time for them. I can rarely see some of my 

friends. When you work hard, you just want to 

go home and sleep. I have worked quite hard 

for 14 years. We are either here or flying to 

other countries until the evening. I work out 

regularly. I am running every morning. 

Regular exercise gives me the necessary energy 

and health, and also it reduces my stress. It 

sweeps away the negative energy in my body. 

Here we are working on a very busy schedule, 

and we cannot continue to work if we do not 

relax. I am very happy to work with great professionals 

who are specialized in their respective 

areas. 



HAZAR WORLD 

39

BLOG / BLOG 

ÖZBEKİSTAN / UZBEKISTAN 

ÖZBEKİSTAN YABANCI 

YATIRIMCILARIN CAZİBE 

MERKEZİNE NASIL DÖNÜŞTÜ? 

HOW HAS UZBEKISTAN TURNED 

INTO A CENTER OF ATTRACTION 

FOR FOREIGN INVESTORS? 

2013 yılı sosyoekonomik kalkınma sonuçları ve 2014 yılı 

ekonomik programının en önemli öncelikleri konusunda 

gerçekleştirilen Bakanlar Kabinesi toplantısında Özbekistan 

Devlet Başkanı İslam Karimov, “Şu temel gerçeği asla 

aklımızdan çıkarmamalıyız; yatırım olmaksızın ülke genelinde 

kalkınma, üretimde modernizasyon, teknik ve teknolojik 

ilerleme mümkün değildir” demiştir. 

In his report at the meeting of the Cabinet of Ministers 

on the results of socioeconomic development in 2013 

and the most important priorities of economic program 

for 2014, the President of Uzbekistan Islam Karimov 

said: “We must always remember the simple truth - 

there is no progress without investment, there is no 

technical, technological upgrading and modernization 

of production in the whole country.” 

ILDAR GABDRAKHMANOV 

RUSYA DEVLET PETROL VE DOĞAL GAZ 

ÜNİVERSİTESİ 

RUSSIAN STATE UNIVERSITY OF OIL 

AND GAS 

40 



Ülke ekonomisine yapılacak yatırımlar 

reel sermaye yatırımları yoluyla gerçekleştirilmektedir, 

ancak tahvil ve 

senetler gibi sermaye piyasası araçları 

neredeyse hiç kullanılmamaktadır. 

Yazarlara göre bu işleyişin sebebi şunlardır: 

1. Ülkede anonim şirket sayısındaki keskin 

düşüş, 

2. Kuruluşların başlıca sektörlerinde devlet 

payının çok yüksek olması, 

3. Özbekistan borsasına duyulan güvensizlik, 

4. Potansiyel hissedarların karşılaştığı 

ciddi engeller. 

Özbekistan’daki petrol ve gaz şirketlerinin 

sorunlarını ve yatırım fırsatlarını analiz 

eden Dr. Sh. I. Bobohuzhaev, ülkedeki petrol 

ve gaz endüstrisinin dinamik bir gelişme 

gösterdiğini ortaya koymuştur. Ancak 

ciddi bir öz kaynak sıkıntısı çekilmektedir. 

Bu da üretimin canlanması ve artmasına 

engel teşkil etmekte, aynı zamanda şirketlerin 

ekonomik performanslarını ve tüm 

faaliyetlerini olumsuz yönde etkileme 

potansiyeli taşımaktadır. Petrol ve gaz sektöründe 

faaliyet göstermekte olan şirketler 

de ek yatırım kaynaklarına ihtiyaç duymaktadır 

ve borsa gibi büyük borçlanma ve 

yatırım kaynaklarına neredeyse hiç başvurmamaktadır. 

Ülkenin menkul kıymetler borsasının şu 

anda bir iyileşme sürecinde olduğu göz 

önüne alındığında, yabancı yatırımcılara 

blok tahvilat uygulamasının önü açılarak 

mali yatırımlar yapılabilir. Depo sertifikaları 

yoluyla bu prosedür gerçekleştirilebilir. 

Bazı ülkelerin kanunlarına göre, diğer 

ülkelerde çıkarılan tahvillerin söz konusu 

ülkede kullanılması yasaklanmış veya 

sınırlandırılmıştır (ör. ABD). Ayrıca diğer 

ülkelere tahvil ihracı da bazı ülkelerin 

kanunlarında yasaklanmıştır (ör. Rusya). 

Tahvilin çıkarıldığı ülke dışında tahvillerin 

dolaşımının sağlanması amacıyla, yabancı 

kaynaklara ait tahvillerin yatırımcılar tarafından 

alınması için bir araç olarak kullanılan 

depo sertifikalarına başvurulmaktadır. 

Özbekistan Cumhuriyeti’nde Bakanlar 

Kabinesi’nin kabul ettiği 20 Ağustos 2014 

tarihli ve 239 sayılı yasaya göre, Özbekistan 

tahvillerinin diğer ülkelerde kullanımına 

belirli kotalar getirilmiştir ve tahvillerin 

alım satımı izne tabidir. Bu hüküm kapsamında, 

tahvillerin dağıtımı ve dolaşımı 

yapılacak ülkenin kanunlarına göre, 

Özbekistan Cumhuriyeti sınırları dışında 

ÜLKEDEKI PETROL VE 

GAZ ENDÜSTRISI 

DINAMIK BIR 

GELIŞME 

GÖSTERMEKTEDIR. 

OIL AND GAS 

INDUSTRY OF THE 

COUNTRY HAS 

ACTIVE 

DEVELOPMENT. 

Currently, the implementation of investments 

in the economy of a country 

occurs through the real capital investment, 

while capital market instruments 

such as securities are almost never 

used. According to the authors mind, this 

fact takes place due to the following reasons: 

1. The sharp decline in the number of joint 

stock companies in the country; 

2. A significant amount of the state share in 

the basic sectors of the enterprises; 

3. Distrust of population to the stock market 

of Uzbekistan; 

4. High barriers to entry for potential shareholders. 

Analysis of problems and investment opportunities 

of oil and gas companies in 

Uzbekistan held by Ph.D. Bobohuzhaev Sh.I. 

showed that oil and gas industry of the 

republic develops actively. However, nowadays 

there is a significant lack of equity, 

which limits the ability to refurbish, 

upgrade, expand production, and have an 

adverse impact on the economic performance 

of enterprises and their operation in a 

whole. At the same time it was revealed that 

oil and gas sector companies are in shortage 

of additional investment resources and they 

almost don`t use such a major source of borrowing 

and investment, as stock market is. 

According to the fact that, at the present 

time the securities market in the country is 

at the stage of recovery, it seems possible to 

carry out financial investment, by implementation 

blocks of securities to foreign investors. 

Carry out this procedure is possible 

with the issue of depositary receipts. 

Under the legislation of some countries treatment 

of securities issued in other countries 

is banned or restricted (eg in the USA). The 

reverse situation - banned the export of 

securities from the country (Russia). To 

organize the circulation of securities outside 

the country of the issuer, it is resorted to 

issue of so-called depositary receipts, which 

are a tool for the acquisition by investors of 

securities of foreign issuers. 

At the same time, in the Republic of 

Uzbekistan with the legal and regulatory 

standpoint, implementation issues of securities 

abroad by residents of countries is regulated 

on quotas and order of admission to 

trading of securities, according to the law no. 

239 approved by the Cabinet of Ministers 

Regulations on 20.08.2014. Under this provision, 

securities of resident placed and traded 

outside the territory of the Republic of 

Uzbekistan in the form of depositary receipts 

HAZAR WORLD 

41

ÖZBEKİSTAN / UZBEKISTAN 

depo sertifikaları şeklinde alım satımı yapılan 

tahviller, yabancı bir kaynak tarafından 

çıkarılmalıdır. Bunun yanı sıra, vatandaşlara 

ait tahviller Özbekistan Cumhuriyeti 

sınırları dışında bu türde çıkarılan toplam 

tahvil sayısının %25’ini aşmayacak şekilde 

kullanılabilir. Tüm bunlar göz önüne alındığında, 

yabancı depo sertifikaları çıkarılarak 

tahvil paketlerinin dağıtımı önünde 

herhangi bir yasal engel bulunmadığı sonucuna 

varılabilir. 

Yabancı bir kaynağın hisseleri için küresel 

önem taşıyan bir banka tarafından çıkarılan 

depo sertifikası şeklindeki ikincil tahviller 

ve tahvili çıkaran ülke dışında dolaşımına 

izin verilen yabancı bir şirkete ait 

hisse senetleri dahil olmak üzere, depo sertifikalarının 

borsada alım satımı kolaylıkla 

gerçekleştirilmektedir. 

ABD bankaları tarafından çıkarılan 

Amerikan Depo Senetleri (ADR), 

Avrupa’daki bankalar tarafından çıkarılan 

Avrupa Depo Senetleri (EDR) ve dünyadaki 

diğer bankalar tarafından çıkarılan Küresel 

Depo Senetleri (GDR), en bilinen depo 

senedi türleridir. 

* Yazının tamamına www.hazar.org’dan 

ulaşabilirsiniz. 

01 

Özbekistan Devlet 

Başkanı İslam Karimov. 

01 

President of Uzbekistan 

Islam Karimov. 

are issued by a foreign depository, in accordance 

with the laws of the country in which 

they are allowed to distribution and circulation. 

In addition, securities of the resident 

may be placed and handled outside of the 

Republic of Uzbekistan in the amount not 

exceeding 25% of the total number of issued 

securities of this type. Thus, it can be concluded 

that there are no legal obstacles to 

deploy the package of securities by means of 

issue of foreign depository receipts. 

Depositary receipts - is freely traded on the 

stock market, the secondary securities 

issued in the form of certificate by a depositary 

bank of global significance for the 

shares of a foreign issuer and the certificate 

of ownership of shares of a foreign company, 

circuit of which is carried outside of the issuing 

country. 

The most famous types of depositary 

receipts - American Depositary Receipts 

issued by US banks (ADR), European 

Depositary Receipt, issued by banks in 

Europe (EDR) and Global Depositary 

Receipt issued by other banks of the world 

(GDR). 

*For the full text of the article, please 

visit www.hazar.org 



HAZAR WORLD 

43

LIFESTYLE / LIFESTYLE 

HÜSAMETTİN KOÇAN / HUSAMETTIN KOCAN 

44 



BOZKIRIN KUCAĞINDA 

YEŞEREN ALTIN 

FİDAN: BAKSI 

BAKSI: GOLDEN FLOWER 

GROWING AT THE HEART 

OF MOORLAND 

MERVE DAMCI 

ТАRIK ÜZGÜN 

Doğduğu köye müze yapma fikri ona Avrupa Konseyi 

Müze Ödülü’nü ve TBMM Onur Ödülü’nü kazandırdı. 

Babasının vasiyetiyle bavulunu toplayıp memleket 

yollarına düştü. Fedakar ve cefakar kadının arkasında 

duran, daha güzel bir geleceğin mimarlarının çocuklar 

olduğuna inanan bir hayalperestin atölyesine konuk 

olduk. Sanatçı ve eğitmen Prof. Dr. Hüsamettin 

Koçan, Baksı Müzesi’nin hikayesini ve Türkiye’deki 

kültür politikalarına dair tespitlerini Hazar World 

okuyucularıyla paylaştı. 

The idea to establish a museum in the village he was 

born brought him the European Council Museum 

Award and Honor Award from Turkish Grand National 

Assembly. With his father’s legacy, he packed his 

bags and took the road to his homeland. We visited a 

dreamer’s workshop who believes that children are the 

architects of a better future and who supports devoted 

and long-suffering women. Artist and educator Prof. Dr. 

Hüsamettin Koçan shared the history of Baksı Museum 

and his thoughts about Turkey’s cultural policy. 

HAZAR WORLD 

45


01 

Bayburt’un 45 kilometre uzağında, 

doğduğunuz köyde müze açma 

fikri nasıl oluştu? Bu süreci anlatabilir 

misiniz? 

Bayburt’ta çok güzel bir çocukluk geçirdim. 

Orası hala çok bakir ve çok da dramatik. 

Büyük göçler veriyor. İnsanlar hep bir 

çözüm, bir gelecek bekliyorlar. Bu geleceği 

dışarıda bekliyorlar. Onun için kulakları 

dışarıda, gözleri ufukta, bedenleri orada 

kadınların. Gidip bazen dönemeyen, yastığı 

taş olan işçiler var. Onun da getirdiği dramatik 

bir boyut var. Benim babam da gurbetçiydi. 

O nedenle annemin bekleyişi, 

babamın 2 yılda bir geri dönüşü bende derin 

bir iz bıraktı. Buna bir bakıma travma da 

diyebilirsiniz. Belki hatırlama eğrisinin çok 

güçlü yerleşmesi olarak da tanımlayabilirsiniz. 

Aslında belki müze açma fikri sadece 

oranın coğrafi, dramatik, buruk, şiirsel yapısıyla 

ilgili değil. Orada yaşanan hasretler, 

ayrılıklar, beklentiler ve özlemler meselesi 

de var. 1978’de bir gün babam İstanbul’da 

kapımızı çaldı ve oturduk, baba oğul konuştuk. 

Çocukken babamın gurbete isteyerek 

gittiğini zannediyordum, meğer zorla gidiyormuş. 

O konuşmamızda babamın bana bir 

bakıma vasiyet etmek istediğini, çok kibar 

01 

Baksı Müzesi’nin 

kurucusu, sanatçı 

ve eğitmen Prof. Dr. 

Hüsamettin Koçan 

uluslararası ödüllere 

sahip. 

01 

Artist, educator and 

founder of the Baksı 

Museum, Prof Dr. 

Hüsamettin Koçan has 

international awards. 

How did you come up with the idea 

of opening a museum in the village 

you were born which is 45 

miles away from Bayburt? Can 

you describe the process? 

I had a nice childhood in Bayburt. The city 

still remains untouched and dramatic. A 

high number of people migrate from 

Bayburt. People always expect a solution, a 

future. But they expect it outside. Thus, 

women’s eyes and ears wait for something 

from the outside, only their bodies are there. 

There are workers who could never come 

back, who sleep on stones. It brings a dramatic 

dimension. My father was also a 

worker in a foreign country. My mother was 

always waiting, and my father could visit us 

only once in 2 years. This affected me deeply; 

it is a trauma for me. Maybe you can 

define it as the strong settlement of my 

remembering curve. Indeed, the idea of 

opening a museum is not only related to the 

geographical, dramatic, bitter and poetic 

structure of that place. It is also a matter of 

longing, dissensions, expectations and aspirations. 

One day in 1978, my father knocked 

on our door, we sat together and talked as 

father and son. As a child I always thought 



olduğu için de söyleyemediğini düşündüm. 

2 ay sonra Kadıköy’deki bir camide kıldığı 

ikindi namazı sırasında secdeye gitti, bir 

daha da kalkamadı. Vasiyet ettiği düşüncesiyle 

babamı köyüne götürdük. Orada 

köyün geleneksel kültürünün göç olduğunu 

fark ettim. Konaklar gitmiş, herkes küçük 

bir televizyon almış, birer odaya kurmuşlar, 

kendi kapılarını komşularına kapatmışlar. 

Üstelik birbirleriyle de ilgilenmiyorlar, herkes 

televizyona bakıyor. Bu duruma çok 

üzüldüm ve bunu çözmek için bir adım 

attım. Şimdi behram, kilim, seramik, baskı, 

doğal boya ve çağdaş sanat atölyelerimiz var. 

40 kişinin konaklayabileceği konukevlerimiz 

var. Kültür ve sanatla ilgili bir kütüphanemiz 

var. Kitap sayısı 10 bini aştı. 150 kişilik 

bir konferans salonumuz ve sergi salonlarımız 

var. Buna artık bir müzeden çok külliye 

diyebiliriz. Yani bizim küçük konak, büyüye 

büyüye bir külliye oldu. 

Peki evlerinin bu kadar yakınına bir 

müzenin kurulmasıyla ilgili olarak halkın 

tepkisi ne oldu? 

Doğrusunu isterseniz bürokrasi dışında bir 

kez bile olumsuz yansıması olmadı. Ama 

anladığım kadarıyla bana inanan pek az 

olmuş. Orada altın bulduğuma dair efsaneler, 

İsrail’in Rusya’yı gözetleme merkezi olacağı 

yönünde dedikodular, tapınak söylentileri 

yayıldı. Bizim coğrafyada bir taş görünce 

hemen bir şeyler yakıştırılır. Bir gün 

İngilizler beni Londra’ya davet etmişti. 

Hepsi müze kurmak için bizim köyü işaret 

etti. Bu coğrafyanın hem etkileyici hem de 

daha güçlü bir hikayesi olduğunu söylediler. 

Ben müze inşaatını ilerletmeye başlayınca 

gören herkes şaşırdı ve ‘Hocam sen ciddiymişsin’ 

dediler. En çok da çocuklar ilgi 

duydu. Bayburt’ta beni yakalayınca fotoğraf 

çektiriyorlar, imza istiyorlar. Bu beni çok 

sevindiriyor ve gururlandırıyor. 

Müze projesinin Bayburt’un önüne geçmesi 

yönünde bürokratların endişeleri 

var mıydı? 

Böyle bir şey söyleniyor. Nedeni de bizim 

kent tanımımızın kısıtlılığından kaynaklanıyor. 

Bir kenti tanımlamaları galiba kentin 

merkezinin dışına gitmiyor. Sorun biraz da 

buradan kaynaklanıyor. Halbuki Baksı 

Müzesi Bayburt il sınırı içinde yer alıyor. Bir 

dokümanter yaptırma konusunda Nebil 

Özgentürk bize yardım ediyordu. 

Arkadaşlarımız Bayburt Kalesi’nde çekim 

yaparken orada ne işleri olduğu sorulmuş. 

Baksı Müzesi’ni tanıtacağız dediklerinde bu 

BAKSI MÜZESİ, 2014 

AVRUPA KONSEYİ 

MÜZE ÖDÜLÜ’NÜN 

SAHİBİ OLDU. 

BAKSI MUSEUM 

RECEIVED THE 

EUROPEAN COUNCIL 

MUSEUM AWARD 

2014. 

my father willingly went to foreign lands, 

but I found out that he was forced to go 

there. In that conversation, I thought my 

father wanted to bequeath but he could not 

as he was very polite. Two months later, he 

prostrated in the afternoon prayer but could 

never stand up again. We took my father to 

his village. I noticed that village’s traditional 

culture is migration. Mansions are gone, 

everyone bought a small TV, they set up it in 

a room and closed their doors to neighbors. 

Moreover, they do not pay attention to each 

other, everyone is watching TV. This was 

very sad and I took a step to change it. Now 

we have bahram, rug, ceramics, printing, 

natural dye and contemporary art workshops. 

We have guest houses where 40 people 

can accommodate. We have a library on 

arts and culture. The number of books has 

exceeded 10 thousand. We have conference 

rooms for 150 people and many showrooms. 

Now we can call it a “social complex” rather 

than a museum. So our little mansion has 

turned into a “social complex”. 

How people reacted to the establishment 

of a museum so close to their 

homes? 

Truthfully, the only negative experience was 

the bureaucracy. As far as I see, very few 

people had believed in me. There were 

rumors claiming that I found gold, the place 

would be Israel’s surveillance center for 

Russia, or a temple. In our region, people 

like to say something immediately when 

they see a stone. One day, British people 

invited me to London. All of them pointed 

to my village to build a museum. They said 

this geography has an impressive and 

strong story. When the construction works 

progressed, everyone saw that I was serious. 

Kids were the most interested. They 

want take a photo or signature from me 

whenever they see me in Bayburt. This 

makes me very happy and proud. 

Did bureaucrats have concerns about 

the museum project to get ahead of 

Bayburt? 

I heard something like that. The reason is 

the limitations of our city definition. I think 

the definition of a city is only limited to the 

city center. That’s the problem. However, 

Baksı Museum is located within Bayburt. 

Nebil Özgentürk helped us make a documentary. 

While our friends were shooting in 

the Bayburt Castle, people asked them what 

they were doing there. When they answered 

HAZAR WORLD 

47


müze nereden çıktı, böyle bir mecburiyet 

mi var gibi bir tepkiyle karşılaşılmış. Bu 

şaşırtıcı bir proje, insanların bir anda ne 

kadar da güzel olmuş demesi beklenilemez 

tabii. 

Çocukların heyecanı ve ilgisinden söz 

açılmışken onlarla ilgili ne gibi çalışmalar 

yapılıyor? 

Bizim özellikle üstünde durduğumuz iki 

konu var; biri kadınlar diğeri de çocuklar. 

Kültürel süreklilik kadına emanettir. 

Erkekler gurbete gider ama kadın bekler, 

aileyi bir arada tutar. Çocuk, gelecek 

demektir, önyargılar olmaksızın geleceğe 

bakıştır. O yüzden çocuğun gelecek heyecanı, 

tarafsızlığı çok önemlidir. Bayburt’un 

içinde bir kadın istihdam merkezi kuracağız. 

Bu bir müzenin görevi değildir ama 

bizim diğerlerinden farkımız bu. Sanat ve 

tasarım üzerine söz söyleyen bir kurumuz. 

Bu yüzden her yıl Bayburt sınırları içinde 

ilk ve ortaokul seviyesinde bir yarışma 

düzenliyoruz. Çocuklara bir konu veriyoruz, 

bu konu ile ilgili resim yapıyorlar. 

Jürinin seçtiği 30 çocuk sonra bir haftalığına 

müzede workshopa çağırılıyor. 15 çocuğa 

da burs veriyoruz. 1 yıl içindeki gelişimine 

göre bursun devam edip etmeyeceğine 

karar veriyoruz. Burs, üniversite öğrenimlerine 

kadar sürüyor. Zamanla dünyada ve 

Türkiye’de birçok Bayburtlu sanatçı olacak. 

Bunu çok önemsiyorum. Köyün eski geleneklerini 

de kapsayan bir gelişme projesi 

hazırlıyoruz. Bunu yetkili mercilere vereceğiz. 

Böylece günümüze ait ama hafızası 

olan gelişmelere sahip olacak. Önümüzdeki 

yıl 1960’ların sineması ile ilgileneceğiz. 

Çünkü göç iyice yoğunlaştı ve uluslararası 

bir boyut kazandı. SOCAR sponsorluğunda 

yaza doğru iki köyde yazlık sinema açacağız. 

Açık hava sinemalarında 60’ların filmleri 

gösterilecek. Böylece o döneme ilişkin 

hatıraları yeniden canlandıracağız. 

Diğer müzelerle ortak bir proje yürütme 

girişiminde bulundunuz mu? 

Geçen seneye kadar kimse bize partner 

olmuyordu. Böyle bir müzeden haberleri 

bile yoktu. Bize köy müzesi gözüyle bakıyorlardı. 

Avrupa Parlamenterler Meclisi 

tarafından verilen “2014 Yılı Avrupa 

Konseyi Müze Ödülü” kapsamında müzeye 

gelen jüri üyeleri bile çok şaşırdı. Ama 

şimdi çok istekliler. Dünya Müzeciler 

Birliği bir workshop düzenleme teklifinde 

bulundu. Yazışmaları yapılıyor, önümüzdeki 

yıl gerçekleştireceğiz. 

MÜZE, ÇAĞDAŞ 

SANAT VE 

GELENEKSEL EL 

SANATLARINI AYNI 

ÇATI ALTINDA 

BARINDIRIYOR. 

THE MUSEUM 

GATHERS 

CONTEMPORARY ART 

AND TRADITIONAL 

HANDICRAFTS. 

that they are making an introductory film 

about the Baksı Museum, they faced reactions. 

This is an amazing project, we cannot 

expect people to embrace it immediately. 

Speaking of children’s excitement and 

interest, are there any special projects 

for them? 

There are two important aspects for us; one 

is children and the other is women. Cultural 

continuity depends on women. Men go 

abroad to work but women wait and keep 

the family together. Children mean the 

future, they mean looking to the future 

without prejudice. So, a child’s neutrality 

and excitement for future is very important. 

We will establish an employment center for 

women in Bayburt. This is not a responsibility 

for a museum, but this is our difference. 

We have a word on art and design. Every 

year, we organize a competition at primary 

and secondary school levels within Bayburt. 

Each child is given a topic, and they make 

paintings on this subject. 30 children are 

invited to workshops at the museum for one 

week. We also offer scholarships to 15 children. 

We decide whether the scholarship 

should continue according to their development 

in a year. The scholarship lasts 

throughout their university education. 

There will be many artists from Bayburt in 

Turkey and around the world. This is very 



important for me. We are preparing a development 

project for the ancient traditions of 

the village. We will submit it to competent 

authorities. Next year, we will focus on the 

cinema of 1960s because migration has 

increased and gained an international 

dimension. We will open cinemas in two villages 

with the sponsorship of SOCAR. Films 

of the 1960s will be displayed in open-air 

cinemas to revive the memories of that 

period. 

Londra’da ücretli gezebileceğiniz müzeler 

olduğu gibi birçoğunu ücretsiz de 

ziyaret edebiliyorsunuz. Sanatın ve 

sanatçıların desteklenmesi konusunda 

farklı politikalar yürütülüyor. Yurt 

dışındaki muadilleriyle karşılaştırıldığında 

Türkiye’deki müzecilik anlayışını 

nasıl değerlendiriyorsunuz? Sizce en 

büyük eksiklikler nedir? 

2 model müze vardır. Biri devlete ait olanlar 

diğeri de özel sektöre ait olanlar. Londra’daki 

devlet müzeleri ücretsizdir ama özel kurumlar 

ücretlidir. Devlet bunu kamusal bir görev 

olarak saydığı için ciddi anlamda bütçe ayırıyor. 

2000’li yıllarla birlikte bizim sermayemiz 

bazı şeylerin farkına vardı. Ekonominin 

sürdürülebilirliğini sağlayan ilişkiler ve öğeler 

var. Bunlardan birisi de sanatla ilgili yatırımlar. 

Sosyal sorumluluk projeleri ile toplumun 

kültürel dinamizmine katkıda bulunmak 

esastır. Bu projeleri yürütenler arasında 

Eczacıbaşı, Koç, Sabancı ve Suna İnanç Vakfı 

benim bildiğim öne çıkan yatırımlar. Devlet, 

Türkiye’de bu kurumlara yeteri kadar yatırım 

yapmıyor, yeteri kadar desteklemiyor. 

Devletin bu alanda kesinlikle yardım etmesi 

gerekiyor. Bu alanda yatırım yapan şirketler 

için çok ciddi vergi bağışıklıkları getirilmeli. 

Ayrıca sponsorlara büyük kolaylıklar sağlanması 

lazım. Sanayi alanındaki teşvikler 

ve kolaylıkların kültür alanına da yansıtılması 

gerekir. 

BAYRAKTAR 

KÖYÜNÜN ESKİ ADI 

OLAN BAKSI, KIRGIZ 

DİLİNDE ‘ŞAMAN’ 

ANLAMINA GELİYOR. 

BAKSI, THE FORMER 

NAME OF THE 

VILLAGE 

BAYRAKTAR, MEANS 

‘SHAMAN’ IN KYRGYZ 

LANGUAGE. 

Have you ever carried out a joint project 

with other museums? 

Nobody wanted to be our partner until the 

last year. They did not even know such a 

museum. They regarded it as a village 

museum. Even the jury members were surprised 

when they came to the museum 

within the scope of the “European Council 

Museum Award 2014” given by the 

European Parliamentary Assembly. But 

now they are very enthusiastic. The World 

Museum Community has offered a workshop 

organization. Correspondences have 

been completed, and it will be realized next 

year. 

There are both paid and free museums 

in London. They have different policies 

that support art and artists. How do 

you assess the museology concept in 

Turkey compared with their counterparts 

abroad? What is the biggest 

shortcoming? 

There are two models of museums: stateowned 

museums and private museums. 

State museums are free in London, but private 

institutions are paid. The government 

allocates a huge budget because it regards 

museums as a public duty. Our capital has 

noticed certain aspects in 2000s. There are 

relationships and factors ensuring economic 

sustainability. Art investments are as 

such. It is essential to contribute to the 

community’s cultural dynamism with 

social responsibility projects. In this 

regard, Eczacıbaşı, Koç, Sabancı and Suna 

İnanç Foundation made outstanding 

investments. Turkish government does not 

make sufficient investments in those institutions. 

The state should certainly support 

these areas. There must be significant tax 

exemption for companies that invest in 

these areas. In addition, great convenience 

should be provided to sponsors. There 

must be incentives and conveniences in the 

culture area. 

HAZAR WORLD 

49

KÜLTÜR&SANAT / CULTURE&ART 

FİLM / FILM 

YÖNETMEN: SADIK ŞER NİYAZ 

DIRECTOR: SADYK SHER-NIYAZ 

KURMANJAN 

DATKA: DAĞLARIN 

KRALİÇESİ 

Oyuncular: Eina Abai kyzy, Nasira 

Mambetova, Aziz Muradillayev, Adilet 

Usubaliyev 

Yönetmenliğini Kırgızistan eski 

Kültür Bakanı ve Aytış Film Direktörü 

Sadık Şer Niyaz’ın yaptığı filmde, 

Kırgız halkın Rus baskına karşı 

direnişi ve mücadelesi konu ediliyor. 

Hokand Hanlığı’nın başkomutanı 

olan Alimbek Datka’nın düşmanlarca 

öldürülmesinden sonra milletin 

başına geçen eşi Kurmanjan Datka’nın 

(Komutan Datka) bölge halkına hakim 

olarak onların inanç, din ve kültür 

özgürlüğünü korumak için Ruslara 

karşı verdiği direniş gözler önüne 

seriliyor. 

KURMANJAN DATKA: 

QUEEN OF THE 

MOUNTAINS 

Cast: Elina Abai kyzy, Nasira 

Mambetova, Aziz Muradillayev, 

Adilet Usubaliyev 

Telling the story of the Kyrgyz 

resistance and struggle against 

Russia’s oppression, the film is 

directed by Sadyk Sher-Niyaz, 

Kyrgyzstan’s Former Minister of 

Culture and Director of Aitysh 

Film. The film reveals Kurmanjan 

Datka’s (Commander Datka) 

resistance against Russians in order 

to protect the freedom of belief, 

religion and culture in the region 

after the murder of her husband 

Alymbek Datka, Commander-inchief 

of Hokand Khanate. 

SERGİ / EXHIBITION 

TARİH: 1 ARALIK 2014 YER: UNIQMÜZE 

DATE: 1 DECEMBER 2014 VENUE: UNIQMUZE 

MUHTEŞEM YÜZYIL: 

TEŞHİR-İ İHTİŞAM 

TİMS Productions ve Istanbul Exhibitions 

tarafından ortaklaşa gerçekleştirilen sergi, 

Muhteşem Yüzyıl’ın dünyasını yakından 

gözlemleme şansı verecek. Dizide yer alan 

setlerden oluşturulan mekanlarda 

Muhteşem Yüzyıl’ın büyüleyici atmosferi 

dekor, kostüm ve aksesuarları ile ziyaretçilere 

sunuluyor. 

THE MAGNIFICENT 

CENTURY: DISPLAY OF 

MAGNIFICENCE 

Offering a great chance to observe the world 

of the Magnificent History, the exhibition 

is organized by TIMS Productions 

and Istanbul Exhibitions. Fascinating 

atmosphere of the Magnificent History can 

be experienced at special corners where 

decorations, costumes and accessories used 

in the TV series are presented to visitors. 

50 



KİTAP / BOOK 

YAZAR: NURSULTAN NAZARBAYEV 

AUTHOR: NURSULTAN NAZARBAYEV 

NAZARBAYEV’DEN 

SEÇİLMİŞ ESERLER 

Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan 

Nazarbayev’in seçilmiş eserlerinin beş 

cildi Kazakistan’ın Türkiye 

Büyükelçiliği tarafından Türkçeye çevrildi. 

Eserler arasında Kazakistan’ın 

devlet olarak kurumlaşması ile gelişmesinin 

tarihini anlatan ve Kazakistan 

hakkındaki bilgi hazinesi olarak bilinen 

“Avrasya Yüreğinde”, “Tarihin 

Akışında”, “Kritik On Yıl”, “Kazakistan 

Yolu” ve “Yüzyıllar Kavşağında” adlı 

kitaplar yer alıyor. 

BALE / BALLET 

SELECTED WORKS OF 

NAZARBAYEV 

Five volumes of selected art works 

of the President of Kazakhstan 

Nursultan Nazarbayev has been 

translated into Turkish by the 

Embassy of Kazakhstan in Turkey. 

The collection consists of writings 

“In the Heart of Eurasia”, “In 

the Course of History”, “Critical 

Decade”, “Kazakhstan’s Way” and 

“On the Junction of Centuries” 

which are regarded as a mine of 

information on Kazakhstan, telling 

the institutionalism and development 

of the Kazakhstan state. 

MÜZİK / MUSIC 

TARİH: 19 ARALIK 2014 YER: TÜRKER İNANOĞLU SHOW CENTER 

DATE: 19 DECEMBER 2014 VENUE: TURKER INANOGLU SHOW CENTER 

ST. PETERSBURG 

BALESİ: KUĞU 

GÖLÜ 

Repertuvarında; Giselle, 

Don Kişot, Paquita, 

Fındıkkıran, Uyuyan 

Güzel, Romeo ve Juliet gibi 

dünyaca ünlü koreografilerin 

yer aldığı Saint 

Petersburg Bale Topluluğu, 

bu kez Kuğu Gölü ile sahne 

alıyor. Kuğu Gölü, ünlü Rus 

besteci Pyotr İlyiç 

Çaykovski’nin en ünlü bale 

eserlerinden biridir. Şeytani 

bir büyücünün lanetiyle 

kuğuya dönüştürülen prenses 

Odette’in hikayesini 

anlatır. 

ST. PETERSBURG 

BALLET: SWAN 

LAKE 

Saint Petersburg 

Ballet Theater, which 

performs world-famous 

choreographies such as 

Giselle, Don Quixote, 

Paquita, Nutcracker, 

Sleeping Beauty, Romeo and 

Juliet, are staging the Swan 

Lake ballet. Swan Lake is 

one of the most well-known 

works of famous Russian 

composer Pyotr Ilyich 

Tchaikovsky. It tells the story 

of Princess Odette who is 

cursed by a demonic witch 

and transformed into a swan. 

TARİH: 5-6 ARALIK 2014 YER: CONGRESSIUM 

ANKARA - ZORLU CENTER PSM 

DATE: 5-6 DECEMBER 2014 VENUE: CONGRESSIUM ANKARA - ZORLU CENTER PSM 

FARİD FARJAD 

Türkiye’de “Kemanı 

Ağlatan Adam” olarak da 

bilinen Fars asıllı ABD 

vatandaşı Farid Farjad 

yeniden dinleyicileriyle 

buluşuyor. 1938 yılında 

Tahran’da doğan Farjad, 

1966 yılında Tahran Müzik 

Konservatuarı’nda klasik 

müzik üzerine yüksek 

lisans yaptı. Bundan sonraki 

dönemde Tahran Senfoni 

Orkestrası’nda önemli 

görevler aldı. Fars halk 

müziğinde çok derin bir 

birikime sahip olan Farjad, 

keman ile batı klasik müziği 

üzerinde de çalışmalarda 

bulundu. 

FARID FARJAD 

World-famous violin 

virtuoso Farid Farjad 

will be in Turkey once 

again. Iranian descended 

Farjad was born in 1938, 

Tehran, who became an 

American citizen. He 

had a master’s degree in 

classical music at Tehran 

Music Conservatoire 

in 1966, and then he 

had key roles in Tehran 

Symphonic Orchestrate. 

Farjad has profound 

knowledge on Persian 

folk music and he 

has been working on 

classical western music 

with violin. 

HAZAR WORLD 

51

ROTA / ROUTE 

STABESI PUBLIS IS? NOS SUL / UASTABESI PUBLIS IS? NOS SUL 

КРАТКОЕ 

ИЗЛОЖЕНИЕ


ХАЛДУН ЯВАШ 

Каспийский 

Стратегический Институт 

Генеральный Секретарь 

Турция, протягивающая при каждой возможности 

оливковую ветвь мира Армении, к сожалению, еще 

никогда не получила ответа на свои усилия. 

Несмотря на шаги, предпринятые Турцией с добрыми 

намерениями, правительство Армении и армянская 

диаспора, всегда и везде, делая ложные заявления, 

проводят агрессивную кампанию против 

Турции. Они, для официального признания вымышленного 

геноцида, продолжают лоббирование во всех 

государствах. 

Несмотря на то, что армянские террористические 

группы в 1970-80-ых годах во многих странах мира 

организовали убийства турецких дипломатов, 

Турция стала первой страной, признавшей независимость 

Армении в 1991-ом году. 

После того, как Армения, претендующая на территории 

Азербайджана и Турции, оккупировала двадцать 

процентов территории Азербайджана, Турция 

закрыла свою границу с Арменией. Азербайджан и 

Турция, исходя из фундаментального принципа 

“Одна нация, два государства”, начали реализовывать 

проекты развития и мира, которые станут основой 

для повторного открытия древнего духовного 

богатства человечества. Они вновь напомнили противникам 

разрешения проблемы, препятствующим 

процветанию и миру, о древних духовных ценностях 

во всей их глубине. 

Темой, вынесенной на обложку журнала, стала 

турецко-армянская граница, открытие которой не 

представляется возможной в условиях продолжения 

незаконной оккупации Арменией азербайджанской 

территории и настаивания на утверждении о вымышленном 

геноциде. 

В большой статье Президента Республики Казахстан 

изложена новая экономическая политика страны 

“Нұрлы Жол”. Из нашего интервью с Генеральным 

секретарем Тюркского Совета Рамилем Хасановым 

вы узнаете о его секретах успеха в деловой карьере 

и проектах Совета, которые будут реализовываться 

в новом периоде. 

До встречи в следующем номере журнала. 

HAZAR WORLD 

53

КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ 

РАЗВИТИЕ ТУРКМЕНО- 

ТУРЕЦКОГО 

СОТРУДНИЧЕСТВА 

Президент Турции Реджеп Тайип 

Эрдоган в прошлом месяце совершил 

официальный визит в Туркменистан. 

Во время визита были подписаны новые 

соглашения о сотрудничестве между 

Туркменистаном и Турцией. 

Состоявшийся визит является четвертым 

в этом году взаимным визитом на 

уровне президентов двух стран. На 

встрече, состоявшейся в 

Президентском дворце “Огузхан”, 

Президент Эрдоган и Президент 

Туркменистана Гурбангулы 

Бердымухамедов обсудили сотрудничество 

между двумя странами. Эрдоган сказал: 

“Сотрудничество в области транспорта и 

энергетики имеет стратегическое значение 

в наших отношениях с Туркменистаном. 

Мы считаем, что в этой области имеется 

большой потенциал, ожидающий своего 

Во время двухдневной конференции были обсуждены: 

разведка и добыча нефти и природного газа, энергетическая 

безопасность и перспективы инвестиций. В 

конференции приняли участие: заместитель министра 

иностранных дел и европейской интеграции Юлиан Гроза, 

начальник отдела транзитных нефтепроводов министерства 

энергетики и природных ресурсов Реха Айкул Муратоглу, 

Директор по внешним связям TANAP Максуд Маммадов, 

Генеральный директор SOCAR Румыния Хамза Каримов и 

Вице-президент и член правления RAE - энергетического 

регулирующего органа Греции Майкл Томадакис. 

Муратоглу, коснувшись в своем выступлении резервов в 

Восточном Средиземноморье, сказал, что наиболее экономичным 

вариантом транспортировки природного газа на 

открытия и реализации. В ходе наших 

обсуждений мы еще раз подтвердили наше 

общее видение о транспортировке туркменского 

газа через территорию Турции на 

европейские рынки”. Бердымухамедов 

выразил удовлетворение в связи с поддержкой, 

оказываемой Турцией работам 

Туркменистана в области транспорта. В 

ходе переговоров в Ашхабаде подписано 

рамочное соглашение по вопросу куплипродажи 

природного газа между государственной 

энергетическим концерном 

“Туркменгаз” и турецкой “Atagaz Doğal 

Gaz Anonim Şirketi”. 

СЕРДЦЕ ЭНЕРГЕТИКИ 

БИЛОСЬ В БУХАРЕСТЕ 

Эксперты в области энергетики 

встретились на организованной в 

Бухаресте “Румынской нефтегазовой 

конференции”. 

европейский рынок является трубопровод 

через Турцию. Генеральный директор 

SOCAR Румыния Хамза Каримов, заявив, что 

они пытаются внести свой вклад в диверсификацию 

источников поставок, отметил, что 

азербайджанский газ может поставляться в 

Венгрию через Румынию. Томадакис, сказав, 

что Греция в настоящее время работает над 

увеличением пропускной способности промежуточных 

газопроводов, отметил, что пропускная 

способность нового газопровода 

будет составлять 10-12 млрд. кубометров, и с 

помощью единого потока она может увеличена 

до 22 млрд. кубометров. 

54 ДЕКАБРЬ 2014 ВЫПУСК 25


К HASEN ПРИСОЕДИНИЛИСЬ 

НОВЫЕ КОРПОРАТИВНЫЕ 

ЧЛЕНЫ 

Каспийскому Стратегическому Институту 

(HASEN) –аналитическому центру, 

расположенному в Стамбуле, исполнилось 

два года. 

В 

мероприятии, в честь годовщины со дня 

организации HASEN, приняли участие: 

заместитель генерального директора 

TPAO Бесим Шишман, заместитель 

генеральногодиректора BOTAŞ Мехмет 

Конук, Генеральный директор SOCAR 

Турция Кенан Явуз, Генеральный директор 

TANAP Doğal Gaz İletim A.Ş. Салтук 

Дюзйол, президент BP Турция Бад Факрелл, 

а также послы, руководители энергетического 

сектора, правительственныечиновники, 

высокопоставленные представителичастного 

сектора, учёные и представители средств 

массовой информации. На мероприятии, прошедшем 

в Министерстве энергетики и природных 

ресурсов Турции, состоялась церемония 

подписания соглашений с новыми корпоративными 

членами, вошедшими в состав 

На симпозиуме были обсуждены: история 

турецко-армянских отношений, отношение 

международного сообщества к 

утверждению о “геноциде армян” и экономические 

отношения Азербайджана и Армении. 

Выступающие рассмотрели турецко-армянские 

отношения за столетний исторический период. 

Декан факультета гуманитарных и социальных 

наук, заведующий кафедры истории 

Анкаринского университета Проф. Др. Кемаль 

Чичек расссказал о выселении граждан 

Каспийского Стратегического Института. 

Генеральный секретарь HASEN Хальдун Яваш 

вручил плакеты, сначала - присутствовавшим 

на церемонии подписания Министру энергетики 

и природных ресурсов Турции Танеру 

Йылдызу и президенту ГНКАР Ровнагу 

Абдуллаеву, а затем,новые члены: заместитель 

генерального директора TPAO Бесим Шишман, 

заместитель генерального директора BOTAŞ 

Мехмет Конук, Генеральный директор 

SOCAR Турция Кенан Явуз вручили плакеты 

Генеральному директору TANAP Doğal Gaz 

İletim A.Ş. Салтуку Дюзйолу. Министр энергетики 

и природных ресурсов Турции Танер 

Йылдыз, по представлению посла 

Азербайджанской Республики в Анкаре Фаига 

Багирова, удостоен Медали Памяти 

Азербайджанской Республики. 

ВЫМЫШЛЕННЫЙ 

“ГЕНОЦИД АРМЯН” БЫЛ 

ОБСУЖДЕН В СТАМБУЛЕ 

Институт Евразии Стамбульского университета 

и Каспийский Стратегический 

Институт (HASEN) организовали симпозиум 

на тему: “Армянский вопрос в 

сотую годовщину: отношения между Турцией-Азербайджаном 

и Арменией”. 

Османской империи в зимние месяцы Канадой, 

которая посчитала, что они представляют угрозу 

для страны. Выступившая на симпозиуме 

депутат парламента Азербайджана Проф. Др. 

Ганира Пашаева сказала, что “недостоверность 

утверждения о “геноциде армян” можно доказать 

при помощи современных технологий”. На 

симпозиуме было привлечено внимание к тому, 

что армяне до настоящего времени издали 26 

тысяч книг о событиях 1915 года, в то время, 

как в Турции, об этих событиях издано 35 книг. 

HAZAR WORLD 

55


НҰРЛЫ ЖОЛ 

– ПУТЬ В 

БУДУЩЕЕ 

Сегодня весь мир сталкивается 

с новыми вызовами и угрозами. 

Мировая экономика так и 

не оправилась от последствий 

глобального финансово-экономического 

кризиса. 

НУРСУЛТАН НАЗАРБАЕВ 

Я 

из своего опыта предчувствую, что 

ближайшие годы станут временем 

глобальных испытаний. Как известно, 

прогнозы развития мировой экономики 

на 2014 и следующие два года пересмотрены 

Международным валютным фондом 

и Всемирным банком в сторону понижения. 

Поэтому нам необходимо оперативно 

пересмотреть некоторые позиции, а 

также внести корректировки в планы на 

предстоящий период. Те меры, о которых 

сегодня пойдёт речь, следует реализовать 

уже с 1 января 2015 года. 

Сегодня по моему поручению 

Правительство уже ведёт активную работу. 

Мы пересмотрели параметры республиканского 

бюджета на 2015-й год. И это правильно, 

так как падение цен на наши экспортные 

сырьевые ресурсы приводит к 

снижению поступлений средств в доходную 

часть бюджета. Но при этом перед 

Правительством ставится непростая, но 

конкретная задача - обеспечить все социальные 

обязательства в полном объёме. 

По моему поручению Правительство завершило 

разработку новой масштабной программы 

развития. Сегодня, отвечая на 

вызовы, которые стоят перед нами, я объявляю 

о Новой Экономической Политике 

Казахстана «Нұрлы Жол». Этому я посвящаю 

новое Послание народу на 2015 год. 

В годы, когда ситуация на внешних рынках 

благоприятствовала, а цены на нефть и 

нашу экспортную продукцию были на 

достаточно высоком уровне, мы направляли 

доходы от экспорта сырья в 

Национальный Фонд. Одной из основных 

задач Нацфонда является повышение 

устойчивости нашей экономики перед 

внешними шоками, в том числе и при снижении 

цен на природные ресурсы. 

Все эти годы доходы от добычи сырья и 

его продажи мы откладывали в этот Фонд. 

10 миллиардов долларов мы направили на 

борьбу с кризисом 2007-2009-ого года. 

Остальные деньги мы сохранили и преумножили. 

Сейчас наступает тот самый период, 

когда мы должны использовать эти 

резервы. Эти ресурсы будут направлены на 

развитие транспортной, энергетической, 

индустриальной и социальной инфраструктуры, 

малого и среднего бизнеса. 

В феврале было принято решение о выделении 

одного триллиона тенге из Нацфонда 

для поддержки экономического роста и 

занятости в 2014-2015 годах, двумя траншами 

по 500 миллиардов тенге. Для завершения 

начатых проектов и решения наиболее 

острых вопросов поручаю 

Правительству направить второй транш 

средств из Нацфонда в размере 500 миллиардов 

тенге на следующие цели. 

Первое: Необходимо дополнительно выделить 

100 миллиардов тенге на льготное 

кредитование малого и среднего бизнеса, а 

также крупного предпринимательства. Это 

обеспечит реализацию проектов в пищевой 

и химической промышленности, машиностроении, 

а также в сфере услуг. 

Второе: Для оздоровления банковского 



сектора и выкупа «плохих» кредитов поручаю 

обеспечить в 2015 году дополнительную 

капитализацию Фонда проблемных 

кредитов в размере 250 миллиардов тенге. 

Третье: Для привлечения новых инвестиций 

необходимо улучшить соответствующие 

условия. С этой целью поручаю направить 

81 миллиард тенге в 2015 году на 

завершение строительства первого комплекса 

«сухого порта», инфраструктуры 

специальных экономических зон «Хоргос - 

Восточные ворота» и «Национальный индустриальный 

нефтехимический технопарк» 

в Атырау и Таразе. 

Четвёртое: На продолжение строительства 

комплекса ЭКСПО-2017 поручаю выделить 

для кредитования 40 миллиардов тенге в 

2015 году, дополнительно к уже направленным 

25 миллиардам. 

Пятое: В преддверии ЭКСПО-2017 нам 

нужно позаботиться о развитии транспортной 

инфраструктуры Астаны. Столичный 

аэропорт уже в этом году достигнет своей 

максимальной пропускной способности - 

3,5 миллиона человек. Поэтому для увеличения 

его потенциала поручаю выделить в 

2015 году 29 миллиардов тенге на строительство 

нового терминала и реконструкцию 

взлетно-посадочной полосы. 

С учётом новых внешних рисков для развития 

экономики нам нужны новые инициативы 

для стимулирования деловой активности 

и занятости. Стержнем Новой 

Экономической Политики станет План 

инфраструктурного развития, который я 

сегодня хочу обнародовать. Он рассчитан на 

5 лет и совпадает со Второй пятилеткой 

реализации ПФИИР, где намерены участвовать 

более 100 зарубежных компаний. 

Общий инвестиционный портфель составляет 

6 триллионов тенге, доля государства - 15 

процентов. 

План включает следующие разделы: развитие 

транспортно-¬логистической, индустриальной 

и энергетической инфраструктуры, 

модернизацию инфраструктуры ЖКХ и 

сетей водо- и теплоснабжения, развитие 

социальной инфраструктуры, и прежде 

всего, это решение проблем аварийных 

школ и трёхсменного обучения, и, наконец, 

работы по поддержке малого и среднего 

бизнеса и деловой активности. 

HAZAR WORLD 

57


ПРИЧИНА 

НЕРАЗРЕШИМОЙ 

ПРОБЛЕМЫ С 

ГРАНИЦЕЙ: АРМЕНИЯ 

Отношения Армении с Турцией находятся в 

замороженном состоянии с 1990 года. Общая 

граница между двумя странами закрыта и нет 

дипломатических отношении. 

Частое совместное озвучивание 

утверждений о вымышленном геноциде 

и карабахском конфликте, 

когда речь заходит о турецко-армянских 

отношениях, показывает сложность 

вопроса. Предыдущие попытки установить 

дипломатические отношения были в 

значительной мере неудачны, из-за разногласий 

и опасений относительно утверждений 

о вымышленном геноциде. Хотя 

Турция и пыталась осуществить шаги с 

добрыми намерениями по нормализации 

отношений на самом высоком уровне, 

армянская сторона, к сожалению, не проявила 

необходимую для решения инициативу. 

Постоянное одностороннее проявление 

Турцией доброй воли и кажущаяся 

её уступчивость отрицательно отражаются 

на международном имидже страны и её 

реальной политике. Кроме того, невозможно 

понять ожидание Арменией уступок 

со стороны Турции при отсутствии 

какой-либо причины. 

Смягчение позиции Турции, несмотря на 

продолжающуюся оккупацию Арменией 

захваченных территорий, может повредить 

доверию к Турции со стороны 

Азербайджана и ослабить существующие 

экономические отношения. Азербайджан, 

ставший крупнейшим прямым иностранным 

инвестором в Турции, сделал стратегические 

инвестиции в различные секторы 

экономики Турции, включая туризм. 

Продолжается сотрудничество Турции и 

Азербайджана в крупных энергетических 

проектах. Кроме того, экспорт Турции в 

Азербайджан, неуклонно растущий на 

протяжении последнего десятилетия, 

достиг уровня в 3 млрд. долларов. Таким 

образом, открытие Турцией границы при 

продолжающейся армянской оккупации, 

может негативно отразиться на восходящем 

тренде двусторонних отношений. С 

другой стороны, урон, причиненный 

вопросу взаимоотношений, несет в себе 

потенциал для создания кризиса доверия 

не только в отношениях с 

Азербайджаном, но и в экономических 

отношениях с другими странами региона. 



Несопоставимо важным, по сравнению с 

экономическими причинами, является то, 

что открытие границы без принятия во 

внимание боли азербайджанского народа, 

имеющего общие корни с турецким народом, 

станет причиной обиды азербайджанского 

народа. 

Наиболее важной особенностью, которую 

следует принять во внимание при рассмотрении 

вопроса нормализации турецкоармянских 

отношений, является невозможность 

отделения отношений двух 

стран от региональной действительности, 

особенно от армяно-азербайджанского 

конфликта. 

ПОЧЕМУ ЗАКРЫЛАСЬ ГРАНИЦА? 

Обеспечение в регионе стабильности и 

установление мира, участие Армении в 

экономических проектах, конечно же, 

является общим желанием всех стран 

региона. Но, прежде всего, Армения 

должна отказаться от попыток аннексировать 

части территории соседних государств. 

Речь идет, в рамках мечты о большой 

Армении, о территориальных претензиях 

на восточные провинции Турции, 

на область Джавахетия Грузии и землях 

Нагорного Карабаха Азербайджана. Мы 

также не должны забывать о том, что 

одной из главных причин для закрытия 

турецко-армянской границы является 

оккупация Арменией Нагорного 

Карабаха, и открытие границы, без 

каких-либо шагов, предпринятых по прекращению 

оккупации, может придать ещё 

большую смелость Армении. 

Инициативы, предпринимаемые армянской 

диаспорой с 1965 года для признания 

на международной арене вымышленного 

массового убийства армян в 

Османской империи в 1915-ом году как 

«геноцид», из-за предположений, что 

после признания такого рода Армения 

выдвинет территориальные претензии, 

встретили серьезное сопротивление со 

стороны Турции. Турция, ставшая в 1991- 

ом году первой страной, признавшей независимую 

Армению, пожелала, для начала 

дипломатических отношений, признания 

Арменией их общей границы. 

Однако, руководство Армении отказалось 

от признания общих границ, определив 

его как “ненужное” заявление, и стало 

утверждать, что при установлении дипломатических 

отношений совместное признание 

такого рода уже имеет место. 

Руководство Армении знало, что диаспора 

не одобрит, официальное признание границы 

с Турцией. 

В качестве справедливой реакции на 

оккупацию армянскими вооруженными 

силами в апреле 1993-го года 

Кельбаджарского района Азербайджана, 

где компактно проживали азербайджанцы, 

Турция закрыла свою границу с 

Арменией. Эта оккупация, являющаяся 

человеческой трагедией, была первым 

масштабным вторжением и операцией по 

этнической чистке, осуществленной армя- 

HAZAR WORLD 

59


нами на территории Азербайджана за пределами 

Нагорного Карабаха. В том же 

году на юге Нагорного Карабаха были 

оккупированы Физулинский, 

Джебраильский, Губадлинский и 

Зангиланские районы, а на востоке - 

некоторые части Агдамского района. 

Таким образом, разрыв дипломатических 

отношений и закрытие границы между 

Турцией и Арменией основываются на 

двух различных причинах. Первая - это 

негативный опыт в истории отношений 

между Турцией и Арменией, а вторая – 

конфликт между Арменией и 

Азербайджаном. Обычно игнорируемый, 

этот факт показывает связь, существующую 

между отношениями Турции и 

Армении и конфликтом между Арменией 

и Азербайджаном. На основе этой связи, 

Анкара, условием открытия границы 

выдвинуло требование вывода армянских 

войск с оккупированных азербайджанских 

территорий за пределами Нагорного 

Карабаха. Хотя это различие часто забывается, 

условием открытия границы не 

является окончательное решение проблемы 

Нагорного Карабаха. 

Азербайджанская сторона заявила, что, в 

случае значимого прогресса в решении 

проблемы, она не будет возражать против 

открытия турецко-армянской границы. 

Турция, в рамках “принципа нулевых проблем 

с соседями”, проводя “многовекторную 

внешнюю политику”, стремится к 

глобальному миру. Турция на основе 

политики, проводимой в этом направлении, 

и принципа дипломатического диалога 

играет активную роль в разрешении 

конфликта. Однако при существовании 

утверждения Армении о вымышленном 

геноциде, её территориальных претензий 

и проблемы Карабаха, Турция указывается 

как сторона, обязанная создать нулевую 

проблему. Армения на почве идеологического 

подхода и в отрыве от реальности 

и конкретных фактов, пытается 

вопрос открытия границы постоянно держать 

на повестке дня. 

ДОБРЫЕ НАМЕРЕНИЯ ТУРЦИИ НЕ 

ПОЛУЧИЛИ ОТКЛИКА 

Первый шаг в построении турецко-армянских 

отношений был сделан признанием 

Турцией независимости Армении без 

выдвижения каких-либо предварительных 

условий 16 декабря 1991-го года. 

Вслед за этим Турция пригласила 

Армению, в учрежденную 25 июня 1992- 

го года Организацию Черноморского 

Экономического Сотрудничества, в качестве 

члена-учредителя, несмотря на то, 

что Армения не имеет границ с Черным 

морем. Турция, кроме того, что стала 

первой страной, которая признала независимость 

Армении, разрешила транспортировку 

гуманитарной помощи Армении 

из западных стран через свою территорию. 

Мало того, Турция оказала гуманитарную 

помощь Армении, испытывавшей 

экономические трудности после провозглашения 

независимости, в виде поставок 

пшеницы. В 1995 году начались авиарейсы 

между Стамбулом и Ереваном, т.е. 

было разрешено открытие воздушного 

коридора. 

Несмотря на усилия Турции по установлению 

мира и стабильности, правительство 

первого президента Армении Левона 



Тер-Петросяна, в 11 статье Декларации о 

независимости, принятой 23 августа 1991 

года, заявило, что правительство будет 

стремиться к признанию вымышленнего 

геноцида на международной арене. В пункте 

2, статьи 13 Декларации говорится, 

что изображение горы Агры, расположенной 

на территории Турции, будет 

частью государственного герба. 

Правительство заявило, что не признаёт 

подписанный в 1921-ом году Карский 

договор, регулирующий турецко-армянскую 

границу. Согласно Декларации, 

Армения не признает границу с Турцией 

и рассматривает гору Агры в качестве 

части своей территории. Конечно же, 

Турция быстро реагировала на эту 

Декларацию и заявило, что до тех пор 

пока Армения в официальном документе 

не признает границы Турции, оговоренные 

согласно Карскому договору, установление 

двусторонних дипломатических 

отношений не представляется возможным. 

В дополнение к этой бескомпромиссной 

позиции Армении, оккупация 20 

% процентов территории Азербайджана в 

ходе начавшегося в 1988 году конфликта 

Азербайджана и Армении, стало отсчетом 

начала нового периода на турецкоармянской 

границе. Все эти события 

положили конец прогрессу взаимного 

диалога. 

В недавнем прошлом, в результате новых 

инициатив Турции для улучшения отношений 

с Арменией, в Цюрихе министрами 

иностранных дел двух стран был подписан 

“Протокол об установлении дипломатических 

отношений” и передан для 

утверждения в парламент. Однако, 

Конституционный суд Армении отклонил 

Протокол, заявив, что он противоречит 

Декларации о независимости Армении 

1990-го года. После этого процесс нормализации 

отношений между Арменией и 

Турцией полностью заблокировался. 

Армения ожидает открытия границы без 

выполнения каких-либо предварительных 

условий. Турция же требует вывода 

оккупационных сил Армении с территории 

Азербайджана и проявления воли 

для решения этой проблемы. Резолюции 

Совета Безопасности ООН под номерам 

822, 853, 874 и 884, принятые в 1993-ом 

году, ясно показывают, что Армения, в 

нарушение международного права, оккупировала 

территорию Азербайджана. В 

Резолюциях четко отмечено, что ни одна 

страна в регионе, применяя силу, не 

может быть препятствием для территориальной 

целостности и суверенитета другой 

страны. 

ДЛЯ КОГО ВЫГОДНЫ ЭКОНОМИ- 

ЧЕСКИЕ ОТНОШЕНИЯ? 

Считается, что с открытием границы, в 

провинциях, расположенных вдоль границы, 

повысится торговая деятельность с 

Арменией, что будет стимулировать экономическую 

активность в этом регионе. 

Однако, имеющиеся данные показывают, 

что возникающая в связи с этим экономическая 

выгода не будет большой. Торговые 

отношения между Турцией и Арменией 

уже осуществляются через Грузию. Таким 

образом, несмотря на то, граница Турции 

закрыта, не существует никаких физических 

препятствий для поставки турецких 

товаров в Армению через Грузию. 

Открытие границы, естественно, снизит 

затраты на логистику и приведет к увеличению 

объема торговли. Но два важных 

фактора ограничивают размеры возможной 

экономической выгоды Турции от увеличения 

объема торговли. Во-первых, в 

действительности, экономическая выгода 

Турции от открытия границ с Арменией, 

население которой составляет около 3 

миллионов, реальное ВВП на душу населения 

- около 3500 долларов и объем импорта 

- 4,3 млрд. долларов, не будет очень 

большой. Во-вторых, членство Армении в 

Евразийском Таможенном союзе, образованном 

Россией, Казахстаном и 

Беларусью, будет способствовать дальнейшему 

развитию торговли с этими странами, 

и Турция, с точки зрения торговли, 

окажется в невыгодном положении. 

Учитывая все эти экономические и политические 

выводы, следует отметить, что 

процесс нормализации армяно-турецких 

отношений, только за счет шагов, которые 

может предпринять Турция, невозможен. 

Конечно же, Турция в этом процессе не 

будет игнорировать свою чувствительность 

к известным вопросам и оккупацию 

территорий своего стратегического союзника 

в регионе, братской страны 

Азербайджана. Армении следует изменить 

свои отношения с Турцией и странами 

региона, которые не позволяют достичь 

решения проблем, и отказаться от своих 

ложных заявлений по отношению к соседним 

странам. Это является основным требованием 

для того, чтобы Армения стала 

частью региональных проектов и экономической 

интеграции. 

HAZAR WORLD 

61


“ПЕРВЫЙ 

КЛЮЧ К УСПЕХУ 

СМЕЛОСТЬ” 

В этом месяце мы встретились с 

Генеральным секретарем Совета 

Сотрудничества Тюркоязычных 

Государств (TDİK) Рамилем Хасановым. 

Он рассказал нам о работе TDİK в 

новом периоде, об общих интересах 

тюркского мира и своих секретах успеха 

в деловой карьере. 

МУБАРИЗ ХАСАНОВ 

Во-первых, разрешите поздравить 

Вас с новой должностью и пожелать 

успехов. Расскажите, пожалуйста, 

о своей трудовой деятельности 

до сегодняшнего дня. 

Я активно работал на различных должностях 

в организациях гражданских 

обществ, в государственных органах и в 

политических партиях. В течение последних 

4-х лет я работал в качестве 

Генерального секретаря Парламентской 

Ассамблеи Тюркоговорящих Стран. На 

4-ом саммите Совета Сотрудничества 

Тюркоязычных Государств я по предложению 

Президента Азербайджана Ильхама 

Алиева был назначен на должность 

Генерального секретаря TDİK сроком на 3 

года. 

Каким будет содержание деятельности 

Совета в новом периоде? 

Мы обеспечиваем координацию многостороннего 

сотрудничества между 

Таможенными департаментами, 

Министерствами промышленности и экономики, 

Министерствами транспорта, 

Министерствами образования, 

Министерствами культуры и 

Министерствами туризма. Наряду с этим 

мы намерены принять участие в работах в 

области энергетики. От имени Тюркского 

совета мы подготовили пакет предложений 

по созданию венчурных фондов и отправили 

правительствам государств - членов 

совета. 

Что может быть сделано для дальнейшего 

развития сотрудничества между 

Азербайджаном, Турцией, Казахстаном и 

Кыргызстаном? 

Эти страны сильны в стратегических областях, 

вместе развиваются, но есть пробелы в некоторых 

вопросах. Одной из наших основных целей 

является заполнение этих пробелов. Мы можем 

стать ещё сильнее в сфере энергетики, таможни 

и во многих отраслях промышленности. 

Какой вклад в региональное экономическое 

развитие может внести проект Баку-Тбилиси- 

Карс? 

Такие проекты, как Баку-Тбилиси-Карс являются 

становым хребетом сотрудничества. 

Во-первых, страны ещё крепче связываются 

между собой в области стратегии. Во-вторых, 

мы становимся центром притяжения для осуществления 

сотрудничества с нами других стран. 

В-третьих, поскольку эта линия соединяет 

Европу с Азией, мы автоматически оказываемся 

в самом центре как Европы, так и Азии. Мы поднимаемся 

на более высокий уровень, с точки 

зрения создания новых рабочих мест, экономики 

и процветания. 

Как вы думаете, в чем состоит залог успеха? 

Первым ключом к успеху являются: смелость, 

вера и упорство. Уже в 12 лет, несмотря на то, 

что моя семья была состоятельная, я на летних 

каникулах всегда работал, чтобы заработать свои 

собственные деньги. Моя цель с самого детства 

была - стать министром или послом. Очень 

важно поставить себе цель и стремиться к её реализации. 

Не сдаваться, быть смелым, быть амбициозным 

и неуклонно идти к поставленной цели. 



КАК УЗБЕКИСТАН 

СТАЛ ЦЕНТРОМ 

ПРИТЯЖЕНИЯ 

ИНОСТРАННЫХ 

ИНВЕСТОРОВ ? 

Президент Узбекистана Ислам Каримов на заседании Кабинет министров, на 

котором рассматривались результаты социально-экономического развития в 2013- 

ом году и важнейшие приоритеты экономической программы на 2014 год, сказал: 

“Мы всегда должны помнить фундаментальную истину: без инвестиций невозможно 

осуществить развитие всей страны в целом, модернизацию производства, 

технический и технологический прогресс”. 

ИЛЬДАР ГАБДРАХМАНОВ 

Инвестиции в экономику страны осуществляются 

через реальные инвестиции, 

но такие инструменты рынка 

капитала, как ценные бумаги и вексели, 

никогда не используются. Согласно 

литературным источникам эта ситуация 

обусловлена следующими причинами: 

1. Резкое снижение в стране числа акционерных 

обществ. 

2. Очень высокая доля государства в основных 

секторах производства. 

3. Отсутствие доверия к фондовому рынку 

Узбекистана. 

4. Серьезные препятствия, с которыми 

сталкиваются потенциальные акционеры. 

Д-р. Ш. И. Бобохуджаев, проанализировав 

проблемы нефтяных и газовых компаний в 

Узбекистане и инвестиционные возможности, 

выявил, что нефтяная и газовая промышленность 

в стране показывает динамичное 

развитие. Однако наблюдается серьезная 

нехватка ресурсов. Компании, работающие 

в нефтяной и газовой промышленности, 

также нуждаются в дополнительных 

инвестиционных ресурсах, но они не обращаются 

на фондовый рынок как к источнику 

для получения крупного кредита и инвестиций. 

Если принять во внимание, что фондовый 

рынок страны в настоящее время находится 

в периоде улучшения, то, при разрешении 

для иностранных инвесторов процедуры блоковой 

безопасности, станут возможными 

финансовые вложения. Эта процедура 

может быть выполнена через депозитарные 

расписки. 

В соответствии с Постановлением за № 239, 

принятым Кабинетом Министров 

Республики Узбекистан от 20 августа 2014 

г., для использования ценных бумаг 

Узбекистана в других странах введены определенные 

квоты. Размещение и обращение 

вне территории Республики Узбекистан ценных 

бумаг резидента возможно при получении 

соответствующего разрешения. 

Согласно этому Постановлению, ценные 

бумаги резидента размещаются и обращаются 

вне территории Республики Узбекистан в 

виде депозитарных расписок, выпускаемых 

иностранным депозитарием, в соответствии с 

законодательством страны, в которой они 

допускаются к размещению и обращению. 

Ценные бумаги резидента могут размещаться 

и обращаться вне территории Республики 

Узбекистан в объеме, не превышающем 25 

процентов от общего количества выпущенных 

ценных бумаг данного вида. С учетом 

всего вышесказанного, можно прийти к 

заключению, что каких-либо юридических 

препятствий для размещения пакета ценных 

бумаг, выпущенных иностранным депозитарием, 

не существует. 

• С полным текстом статьи можно ознакомиться 

в hazar.org. 

HAZAR WORLD 

63


ВЫРОСШИЙ НА СТЕПНЫХ 

ПРОСТОРАХ - ЗОЛОТОЙ 

САЖЕНЕЦ: БАКСЫ 

Искусствовед и педагог Проф. Др. Хусаметтин 

Кочан рассказал для читателей “Caspian World” 

историю “Музея Баксы” и поделился своими 

пожеланиями относительно политики в области 

культуры в Турции. 

МЕРВЕ ДАМДЖЫ 

ТАРЫК УЗГЮН 

Как у Вас возникла идея открытия 

музея, в 45 километрах от Байбурта, в 

деревне, где вы родились? 

В один прекрасный день в 1978 году мой 

отец постучал в дверь нашего дома в 

Стамбуле, и мы с ним задушевно поговорили. 

Эта наша беседа оказалось последней, 

прощальной. Два месяца спустя мой 

отец умер, и мы похоронили его в родной 

деревне. Там я заметил, что традиционная 

деревенская культура ушла. Я сделал все 

от меня зависящее, чтобы исправить эту 

ситуацию. Теперь у нас есть мастерские 

бехрама, ковра, керамики, гравюры, природных 

красителей и современного искусства. 

Наш гостевой дом может вместить 

40 человек. У нас есть библиотека с книгами 

об искусстве и культуре. Количество 

книг превысило 10 тысяч. Есть 

конференц-зал на 150 человек и выставочные 

салоны. Теперь - это больше, чем 

музей, это - комплекс. 

Как отнеслись жители деревни к строительству 

музея, находящегося так близко 

от их домов? 

Возникли различные легенды: что я якобы 

нашел там золото, что это будет израильский 

центр прослушивания России, что 

будет построен храм. Однажды англичане 

пригласили меня в Лондон. Все они в качестве 

места для строительства музея указали 

на нашу деревню. Когда я начал строительство 

музея, все были удивлены. 

Больше всех проявили интерес дети. 

Раз речь зашла об энтузиазме и интересе 

детей, расскажите, пожалуйста, что 

там делается для детей? 

Наше особое внимание уделяется женщинам 

и детям. Преемственность культуры 

находится на плечах женщин. Дети - это 

наше будущее. Мы каждый год организуем 

в Байбурте конкурс рисунков в начальной 

и средней школе. 30 детей, отобранных 

жюри, приглашаются для участия в 

недельных семинарах в музее. Мы также 

выплачиваем стипендии 15-ти детям. В 

следующем году мы будем смотреть фильмы 

60-х годов. При спонсорской поддержке 

ГНКАР в двух деревнях мы откроем 

летние кинотеатры. 

Были ли у вас совместные проекты с 

другими музеями? 

Приехавшие к нам члены жюри конкурса 

“Премия Совета Европы за лучший музей 

в 2014 году”, организованном 

Парламентской ассамблеей Европы, были 

очень удивлены нашим музеем. Всемирная 

ассоциация музейных работников предложила 

нам провести семинар. Сейчас ведется 

переписка по этому вопросу, и в следующем 

году семинар состоится. 

Что Вы думаете о концепции музея за 

рубежом и в Турции? 

Есть 2 вида музеев: государственные и 

частные. Государственные музеи в 

Лондоне бесплатные, но частные - платные. 

Государство поддержку музеев считает 

своим общественным долгом и выделяет 

для них серьезный бюджет. В 2000-х 

годах богатые деловые люди осознали 

некоторые истины. Есть отношения и элементы, 

необходимые для устойчивости 

экономики. Одно из них - инвестиции в 

сферу искусства. Для компаний, инвестирующих 

в сферу искусства в Турции, 

должны быть существенно снижены налоги. 

Кроме того, должны быть представлены 

большие льготы спонсорам.

Hazar World - Sayı: 25 - Aralık 2014

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?