Hazar World - Sayı:30 - Mayıs 2015

HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ YAYINIDIR PUBLICATION OF CASPIAN STRATEGY INSTITUTE 

MAYIS 2015 SAYI 30 - MAY 2015 ISSUE 30 

TÜRKİYE’NİN YÜZ 

AKI 50’SİNE BASTI 

FİYAT- PRICE 5 TL 

TURKEY’S HONOR 

TURNED 50 

КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ

www.hazarworld.com 

ÖNSÖZ / EDITORIAL 

Bir ülkenin en üretken ve en dinamik parçasıdır 

sanayi kuruluşları. Sanayileşme ile 

birlikte birçok ürün kendi ülkemizde üretilmeye 

başladı ve birçok insana istihdam yolu 

açıldı. Türkiye attığı son derece isabetli 

adımlar sayesinde özellikle son yıllarda 

önemli bir sanayi ülkesi haline geldi. 

Türkiye’de 1923-1950 yılları arasındaki sanayileşme 

döneminin ardından en önemli 

adım petrokimya alanında atıldı. Görüyoruz 

ki Türkiye’nin petrokimya ile tanışması, 

gelişmiş ülkelerle hemen hemen aynı tarihe 

rastlıyor. Türkiye’nin sanayileşme sürecinde 

1962 yılında uygulamaya koyduğu 1. Beş 

Yıllık Kalkınma Planı, ülkede bir petrokimya 

tesisinin kurulmasını öngörüyordu. 

Petkim, bu planın sonucunda doğdu ve 

güçlü Türk sanayisinin en önemli yapı taşlarından 

biri haline geldi. Bugün 

Türkiye’nin petrokimya sektöründe tek 

hammadde üreticisi konumundaki Petkim, 

SOCAR Türkiye’nin de ortaklığıyla yatırım 

üstüne yatırım yapabiliyorsa ve Aliağa’yı 

entegre bir yapıya dönüştürebiliyorsa bu 

hepimizin gururu olmalıdır. Bu gururu geçtiğimiz 

Nisan ayında Petkim’in 50. yılını 

kutlarken yeniden yaşadık. 

Bu sayımızda Petkim’in 50. yılı münasebeti 

ile Türkiye’deki ve dünyadaki petrokimya 

sektörünü ele aldığımız ve Türkiye’nin azmi 

ve çalışkanlığıyla petrokimya sektöründe 

diğer ülkelerle rekabet edebilecek düzeye 

ulaştığını ortaya koyduğumuz bir kapak 

konusu hazırladık. Öte yandan bu sayımızda 

Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip 

Erdoğan’ın Nisan ayında gerçekleştirdiği 

Kazakistan ziyaretini de dikkate alarak Orta 

Koridor’u dosya konusu yaptık. Prof. Dr. 

Mesut Hakkı Caşın ise İran ile varılan nükleer 

uzlaşıyı ve Türkiye-İran ilişkilerini 

detaylı bir şekilde analiz etti. 

19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor 

Bayramı’nı en içten dileklerimizle kutlarız. 

Bir sonraki sayıda görüşmek üzere. 

HALDUN YAVAŞ 

Hazar Strateji Enstitüsü 

Genel Sekreter 

HALDUN YAVAŞ 

Caspian Strategy Institute 

Secretary General 

Industrial enterprises constitute the most 

productive and most dynamic part of a 

country. Industrialization brought new 

employment opportunities for many people 

when the country started to manufacture a 

wide range of products. In recent years, 

Turkey has turned into an industrial country 

by means of well-directed decisions and 

initiatives. 

After the industrialization period between 

1923 and 1950, Turkey took the most important 

step in the petrochemical sector. Turkey 

met petrochemistry nearly on the same date 

with developed countries. The First Five- 

Year Development Plan, which Turkey put 

into practice in 1962 during the industrialization 

process, required the establishment of a 

petrochemical facility. Petkim rose out of 

this plan and became a vital part of the 

Turkish industry. Today, every citizen must 

be proud of Petkim which can make investments 

one after another as the only raw 

material manufacturer in Turkish petrochemical 

sector and which can transform 

Aliağa into an integrated structure. We felt 

this pride last April on the 50th anniversary 

of Petkim. 

In this issue’s cover story, we discuss the petrochemical 

sector in Turkey and the world 

on the occasion of Petkim’s 50th anniversary, 

and we put forward that Turkey has great 

competitive power in the petrochemical sector 

among other countries thanks to its perseverance 

and determination. On the other 

hand, we covered the Middle Corridor as the 

file issue considering our President Recep 

Tayyip Erdoğan’s visit to Kazakhstan in 

April. Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın thoroughly 

analyzed the nuclear deal with Iran 

and the Turkish-Iranian relations. 

We extend our best wishes on the occasion 

of May 19, Commemoration of Atatürk, 

Youth and Sports Day. Hope to meet you in 

the next issue. 

YÖNETİM / MANAGEMENT 

İMTİYAZ SAHİBİ 

OWNER 

Hazar İletişim, Tanıtım ve 

Yayıncılık A.Ş. Adına 

Haldun YAVAŞ 

GENEL YAYIN YÖNETMENİ 

EDITOR-IN-CHIEF 

Gökhan ÇAY 

YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ (SORUMLU) 

MANAGING EDITOR 

Merve DAMCI 

EDİTÖR 

EDITOR 

Hande YAŞAR ÜNSAL 

HABER EDİTÖRÜ 

NEWS EDITOR 

Figen AYPEK AYVACI 

İNGİLİZCE EDİTÖRÜ 

ENGLISH EDITOR 

Cansu ERTOSUN 

RUSÇA EDİTÖRÜ 

RUSSIAN EDITOR 

Rufat AGHAYEV 

GRAFİK TASARIM 

GRAPHIC DESIGN 

Hülya ÇETİNOK 

FOTOĞRAF EDİTÖRÜ 

PHOTO EDITOR 

Tarık ÜZGÜN 

YAYIN KURULU 

PUBLICATION BOARD 

Prof. Dr. Mesut Hakkı CAŞIN 

Doç. Dr. Bekir GÜNAY 

Doç. Dr. Fatih ÖZBAY 

Doç. Dr. Fatih MACİT 

Dr. Efgan NİFTİ 

Emin AKHUNDZADA 

Zeynep KAPTAN 

BASKI / PRINTING 

Bilnet Matbaacılık ve Ambalaj San. A.Ş. 

Dudulu Organize Sanayi Bölgesi 

1.Cadde No: 16 Esenkent – Ümraniye 

34476 İSTANBUL 

Tel: 444 44 03 

BASKI TARİHİ / PUBLICATION DATE 

Mayıs 2015 / May 2015 

Yayın Türü / Publication Type 

Yaygın Yerel Süreli 

Yayın Süresi - Dili 

Publication Period - Language 

Aylık - Türkçe, İngilizce, Rusça 

Monthly - Turkish, English, Russian 

ISSN: 2148-4759 

İLETİŞİM 

MAILING ADDRESS 

Maslak Meydan Sokak 

Veko Giz Plaza No:3 Kat: 4 

Daire 10 Sarıyer, İstanbul, TÜRKİYE 

Tel: +90 212 999 66 00 

Faks: +90 212 290 40 30 


info@hazarworld.com 

HAZAR WORLD 

1

IÇINDEKILER 

CONTENTS 

04 

HAZAR’A DAİR 

CASPIAN OVERVIEW 

04 

18. AVRASYA 

EKONOMİ ZİRVESİ 

GERÇEKLEŞTİ 

18 TH EURASIAN 

ECONOMIC 

SUMMIT 

05 

04 

HAZAR’A DAİR 

CASPIAN OVERVIEW 

24 

TÜRK PETROKİMYA 

TARİHİ PETKİM’LE 

İNŞA EDİLDİ 

THE STORY OF 

PETROCHEMISTRY 

STARTS WITH PETKIM 

Türkiye’de petrokimya demek 

Petkim demek. Türk petrokimya 

tarihini anlatan biri aslında 

Petkim’in tarihini anlatıyor 

demektir. Petkim bugün 50 

yaşında. Bunca yıldır da 

Türkiye’nin ilk ve tek petrokimya 

üreticisi olarak yoluna devam 

ediyor ve bugün yılda 3 milyon 

600 bin ton petrokimya üretimi 

ile ülke ekonomisine önemli bir 

katkı sağlıyor. 

24 

Petrochemistry means Petkim in 

Turkey. Whoever tells story of 

petrochemistry in Turkey, they 

actually tell Petkim’s history. 

Petkim is 50 years old today. It 

carries on as the first and only 

petrochemical manufacturer in 

Turkey for 50 years. Today, 

Petkim makes a great 

contribution to Turkish economy 

with a production capacity of 3 

million 600 thousand tons. 

10 

08 

05 

ASIAN INFRASTRUCTURE 

ASYA ALTYAPI YATIRIM 

BANKASININ KURUCU ÜYE 

SAYISI 57 OLDU 

INVESTMENT BANK FOUNDING 

MEMBERS FINALIZED AT 57 

08 

HABER 

NEWS 

08 

GAMES 

BAKÜ AVRUPA 

OYUNLARI İÇİN GERİ SAYIM 

BAŞLADI 

COUNTDOWN 

FOR BAKU EUROPEAN 

10 

RÖPORTAJ 

INTERVIEW 

TRACECA 

10 

PROJESİ 

BU YIL TÜRKİYE’YE 

EMANET 

THIS YEAR TURKEY 

WILL RUN THE TRACECA 

PROJECT 

2 

MAYIS 2015 SAYI 30 - MAY 2015 ISSUE 30


14 

HABER ANALİZ / IN DEPTH 

14 

KAZAKİSTAN’DAN ASYA’YA 

TÜRKİYE’DEN 

AVRUPAYA 

FROM KAZAKHSTAN TO 

ASIA, FROM TURKEY TO 

EUROPE 

50 

We compiled cultural activities such 

50 

KÜLTÜR & SANAT 

CULTURE & ART 

Bölge ile ilgili konser, sergi ve 

tiyatro faaliyetlerini sizin için 

derledik. 

as concerts, exhibitions, and plays 

about the region. 

50 

14 

44 32 

44 

38 

18 

GÖRÜŞ / 0PINION 

LOZAN’DA İRAN İLE NÜKLEER 

ANTLAŞMA: 

ÇÖZÜM VE 

ÇÖZÜMSÜZLÜK 

18 

AND DEADLOCK IN 

NUCLEAR AGREEMENT WITH 

IRAN: SETTLEMENT 

LAUSANNE 

32 

GÖRÜŞ / 0PINION 

32 

AB’DEKİ EKONOMİK GELİŞMELER 

VE ENERJİ FİYATLARI AÇISINDAN 

ANLAMI 

ECONOMIC DEVELOPMENTS IN 

THE EU AND ITS IMPLICATIONS 

ON ENERGY PRICES 

38 

DOSYA / FILE 

38 

ASYA’DAN 

AVRUPA’YA 

GİDEN EN KISA YOL: 

ORTA KORİDOR 

THE SHORTEST ROUTE 

FROM ASIA TO 

EUROPE: 

MIDDLE CORRIDOR 

44 

LIFESTYLE / LIFESTYLE 

44 

A DIFFERENT FILM 

STORY: 

KAZAKİSTAN TOPRAKLARI 

AYRI BİR FİLM 

HİKÂYESİ 

KAZAKHSTAN 

HAZAR WORLD 

3

HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW 

18. AVRASYA 

EKONOMİ ZİRVESİ 


40 ülkeden üst düzey yöneticilerin 

katıldığı 18. Avrasya 

Ekonomi Zirvesi’nde 

konuşan Azerbaycan 

Enerji Bakanı Natig Aliyev, 

Azerbaycan’da 2014 

yılında 2 milyar varil ham 

petrol çıkarıldığını, petrol 

üretimindeki artışın istikrarlı 

ve öngörülebilir bir 

şekilde gelişmesine önem 

verdiklerini dile getirdi. 

Aliyev, doğal gaz üretim 

hacmini artırdıklarını 

kaydetti. 

MERKEL, YATSENYUK VE 

ATAMBAYEV İLE GÖRÜŞTÜ 

18 TH EURASIAN 

ECONOMIC 

SUMMIT 

Almanya Şansölyesi Angela Merkel, 

Berlin’de bulunan Ukrayna Başbakanı 

Arseniy Yatsenyuk ile görüşerek, 

Ukrayna’ya ekonomik olarak destek 

olmaya devam edeceklerini dile getirdi. 

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek 

Atambayev ile de görüşen Merkel, 

Kırgızistan’ın Avrasya Ekonomik 

Birliği’ne üyeliğini değerlendirdi. 

İşbirliği hususunda AB ve Rusya’nın 

ayrı seçenekler olmaması gerektiğini, iki 

tarafla da aynı anda işbirliği kurulmasının 

mümkün olabileceğini belirtti. 

Energy Minister of 

Azerbaijan Natig Aliyev 

made a speech at the 

18 th Eurasian Economic 

Summit which hosted 

senior executives from 

40 countries. Minister 

indicated that Azerbaijan 

produced 2 billion 

barrels of crude oil in 

2014, and the country, 

which increased its gas 

production capacity, 

attaches great importance 

to ensure a predictable 

and sustainable progress 

in oil production. 

KARA KUVVETLERİ 

KOMUTANI ORGENERAL 

AKAR KIRGIZİSTAN’DA 

Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hulusi 

Akar, resmi temaslarda bulunmak 

üzere gittiği Bişkek’te Kırgızistan Savunma 

Bakanı Abibila Kudayberdiyev ve Genelkurmay 

Başkanı Asanbek Alımkocayev 

ile görüştü. Akar ile Alımkocayev’in 

görüşmesinde iki ülke arasındaki askeri 

işbirliği, Kırgız askeri öğrencilerin Türkiye’deki 

eğitimi, Kırgızistan’da askeri okul 

kurulmasının yanı sıra TSK’nın Kırgız 

Silahlı Kuvvetleri’ne yaptığı yardımlar 

gibi konular ele alındı. 

MERKEL MEETS YATSENYUK 

AND ATAMBAYEV 

German Chancellor Angela Merkel 

met Ukrainian Prime Minister Arseniy 

Yatsenyuk in Berlin and underlined 

their financial support for Ukraine. 

Merkel also had a meeting with Kyrgyz 

President Almazbek Atambayev to 

discuss Kyrgyzstan’s membership 

to Eurasian Economic Union. She 

indicated that EU and Russia should 

not be regarded as two different 

alternatives for cooperation, relations 

with both parties can be maintained 

simultaneously. 

LAND FORCES COMMANDER 

GENERAL AKAR VISITS 

KYRGYZSTAN 

Land Forces Commander General 

Hulusi Akar paid an official visit to 

Bishkek and met with Kyrgyz Defense 

Minister Abibila Kudayberdiyev and 

Chief of the General Staff Asanbek 

Alımkojoyev. Main discussion topics 

of the meeting between Akar and 

Alımkojoyev were military cooperation 

between the two countries, training of 

Kyrgyz military students in Turkey, 

establishment of a military school 

in Kyrgyzstan, and Turkish Armed 

Forces’ aids to Kyrgyz Armed Forces. 

4 MAYIS 2015 SAYI 30 - MAY 2015 ISSUE 30


İRAN DIŞİŞLERİ 

BAKANI ZARİF 

KAZAKİSTAN’DA 

İran Dışişleri Bakanı 

Muhammed Cevad Zarif, 

Astana’da Kazakistanlı 

mevkidaşı Yerlan İdrisov ile 

bir araya geldi. Zarif ve İdrisov, 

3 milyar dolar seviyesinde 

bulunan ticaret hacmini 5 

milyar dolara çıkarmak için 

anlaşmaya vardılar. İki ülke 

arasında tarım başta olmak 

üzere çeşitli sektörlerde işbirliği 

imkanları olduğuna işaret 

eden Zarif, Kazakistan’da 

çeşitli yatırım projeleriyle 

ilgilendiklerini açıkladı. 

TSE, TANAP’A TEST 

VE MUAYENE DESTEĞİ 

VERECEK 

Trans Anadolu Doğal Gaz Boru 

Hattı (TANAP) projesinin ana 

hattında kullanılacak 1850 

kilometrelik çelik boruların 

yüzde 45’inin kaplaması, Türk 

Standartları Enstitüsü (TSE) 

tarafından test ve muayeneden 

geçirilecek. TSE Başkan Vekili 

Fahrettin Önder, deney ve test 

hizmetlerinde Ortadoğu’da ilk 

sırada olduklarını, Avrupa’da da 

yakın gelecekte liderliğe yükseleceklerini 

belirtti. 

IRANIAN FOREIGN 

MINISTER ZARIF 

VISITS KAZAKHSTAN 

Mohammad Javad Zarif, 

Minister of Foreign Affairs 

of Iran, met his Kazakh 

counterpart Yerlan Idrisov 

in Astana. Zarif and Idrisov 

agreed upon increasing the 

trade volume from 3 billion 

to 5 billion dollars. Pointing 

out current cooperation 

opportunities between the 

two countries in many sectors 

such as agriculture, Minister 

Zarif expressed their interest 

in various investment projects 

in Kazakhstan. 

ASYA ALTYAPI YATIRIM 

BANKASI’NIN KURUCU 

ÜYE SAYISI 57 OLDU 

Çin öncülüğünde kurulma 

The number of founding members 

çalışmaları devam eden Asya 

of Asian Infrastructure Investment 

Altyapı Yatırım Bankası’nın 

kurucu üye sayısı İsveç, İsrail, Bank, which is being established 

Güney Afrika, Azerbaycan, under the leadership of China, was 

İzlanda, Portekiz ve Polonya’nın finalized at 57 with the inclusion of 

da kabul edilmesiyle 57’ye Sweden, Israel, South Africa, Azerbaijan, 

Iceland, Portugal and Poland. 

yükseldi. Kurucu üyelerin 

Nisan sonunda Pekin’de, Mayıs Chinese Vice Minister of Finance Shi 

sonunda da Singapur’da bir 

Yaobin stated that founding members 

araya geleceklerini ifade eden 

Çin Maliye Bakanı Yardımcısı 

will gather in Beijing in late April, 

Shi Yaobin, söz konusu bankanın and Singapore in late May, and the 

yönetim taslağının Haziran sonu administrative draft of the bank will 

gelmeden imzalanacağını kaydetti. be signed until the end of June. 

TSE WILL TEST AND 

EXAMINE TANAP’S 

PIPES 

Coating of 45% of the steel pipes 

which will be used in the 1850- 

km Trans Anatolian Natural 

Gas Pipeline (TANAP) project 

will be tested and examined 

by Turkish Standards Institution 

(TSE). TSE President (A.) 

Fahrettin Önder stated that TSE 

is the leading test and examination 

institution in the Middle 

East, and also they will be a 

leading institution in Europe in 

the near future. 

ASIAN INFRASTRUCTURE 

INVESTMENT BANK FOUNDING 

MEMBERS FINALIZED AT 57 

HAZAR WORLD 5

HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW 

DANİMARKA, POLONYA 

VE İSVEÇ’TEN 

GÜRCİSTAN’IN AB 

ÜYELİĞİNE DESTEK 

Gürcistan’ı ziyaret eden 

Danimarka, Polonya ve İsveç’in 

Dışişleri Bakanları, Tiflis 

yönetimine AB üyeliği konusunda 

destek verdiklerini belirtti ve bazı 

talepleri dile getirdi. Danimarka 

Dışişleri Bakanı Martin Lidegaard, 

Gürcistan topraklarının işgalini 

kınadıklarını ifade etti. Lidegaard, 

Abhazya ve Güney Osetya’nın 

Rusya ile yaptığı ortaklık ve ittifak 

anlaşmalarının kabul edilemez 

olduğunun da altını çizdi. 

DENMARK, POLAND AND 

SWEDEN’S SUPPORT 

FOR GEORGIA’S EU 

MEMBERSHIP 

Foreign Ministers of Denmark, 

Poland and Sweden paid an 

official visit to Georgia and 

expressed their support for 

Georgia’s membership to EU. 

Foreign Minister of Denmark 

Martin Lidegaard underlined 

their condemnation for the 

occupation of Georgian 

territories. Lidegaard also 

stated that Abkhazia and South 

Ossetia’s partnership and 

alliance agreements with Russia 

are unacceptable. 

GÜNEY KORE VE 

TÜRKMENİSTAN 

ARASINDA 5,7 MİLYAR 

DOLARLIK ANLAŞMA 

Türkmenistan Devlet Başkanı 

Gurbanguli Berdimuhamedov, 

Güney Kore Devlet Başkanı 

Park Geun-hye ile görüşerek 

bir dizi ekonomik anlaşmaya 

imza attı. İmzalanan anlaşmalar 

çerçevesinde çelik fabrikası, 

otomobil yakıtı üretim tesisi 

ve doğal gazdan sıvı yakıt 

üretim tesisi inşa edilecek. Bu 

anlaşmaların toplam değerinin 5,7 

milyar doları bulması bekleniyor. 

5.7 BILLION DOLLAR 

AGREEMENT BETWEEN 

SOUTH KOREA AND 

TURKMENISTAN 

President of Turkmenistan 

Gurbanguly Berdimuhamedov 

met President of South Korea 

Park Geun-hye to sign a number 

of economic agreements. Within 

the scope of these agreements, a 

steel plant, automotive fuel plant 

and gas-to-liquid plant will be 

established. It is estimated that the 

total value of these agreement will 

be 5.7 billion dollars. 

ULUSLARARASI SİBER 

GÜVENLİK KONFERANSI 


Hollanda’da başlayan ve internet 

güvenliği ile siber suçların ele alındığı 

konferansta Türkiye’yi Dışişleri 

Bakan Yardımcısı Büyükelçi Naci 

Koru temsil etti. Lahey’de iki gün 

süren ve farklı ülkelerden 1800’e 

yakın kişinin katıldığı konferansta, 

internet güvenliği ve siber suçlarla 

mücadele konuları ele alındı. 

Konferans kapsamında Lahey’de 

siber güvenlikle ilgili bir merkez 

kuruldu. 

INTERNATIONAL CYBER 

SECURITY CONFERENCE 

WAS HELD 

The conference took place in the 

Netherlands to discuss internet 

security and cyber crimes. Deputy 

Minister of Foreign Affairs 

Ambassador Naci Koru represented 

Turkey at the conference which 

lasted two days with around 1800 

participants from different countries. 

Internet security and the fight 

against cyber crimes were discussed 

and a cyber security center was 

established in the Hague. 



MAYIS 2015 

MAY 2015 

12-14 

12-14 TRANSCASPIAN 2015 

25-28 

6. DÜNYA ENERJİ DÜZENLEME 

FORUMU 

25-28 MAYIS 

İSTANBUL-TÜRKİYE 

19. ÖZBEKİSTAN 

ULUSLARARASI PETROL VE 

GAZ KONFERANSI VE SERGİSİ 

(OGU) 

12-14 MAYIS 2015 

TAŞKENT – ÖZBEKİSTAN 

Uluslararası petrol ve gaz şirketleri ve 

hizmet sağlayıcıları bir araya getirerek 

Özbek petrol ve gaz şirketi 

Uzbekneftegaz ile yeni iş fırsatları 

konusunda fikir alışverişinde bulunma 

şansı veren etkinlik, 6000’in üzerinde 

yerli ve yabancı şirketi ağırlamaya 

hazırlanıyor. OGU, Özbekistan’ın en 

yüksek katılımlı tek petrol ve gaz etkinliği. 

19 TH UZBEKISTAN 

INTERNATIONAL OIL AND GAS 

CONFERENCE AND EXHIBITION 

(OGU) 

12-14 MAY 2015 

TASHKENT – UZBEKISTAN 

International oil and gas companies and 

service providers will have the opportunity 

to discuss contracts and new business 

opportunities with Uzbekneftegaz. 

Over 6,000 local and international companies 

are expected to attend OGU, 

making it the nation’s only and best 

attended oil and gas event. 

12-14 MAYIS 2015 

BAKÜ-AZERBAYCAN 

14. Uluslararası Ulaştırma, Transit ve 

Lojistik Sergisi TransCaspian 2015, 

etkili, verimli ve tüm taraflara fayda 

sağlayacak ilişkiler geliştirmek, yeni 

anlaşmalar imzalamak, yatırımlar 

yapmak, deneyimleri paylaşmak ve 

piyasa değerlendirmelerinde bulunmak 

için mükemmel bir fırsat sunuyor. 

TRANSCASPIAN 2015 

12-14 MAY 2015 

BAKU-AZERBAIJAN 

The 14 th International Transport, 

Transit and Logistics Exhibition, 

TransCaspian 2015 will create an 

excellent opportunity to establish and 

expand new effective and mutually 

beneficial contacts, to enter into 

promising contract, to make investments, 

to exchange experiences and 

to assess the market. 

Dünya Enerji Düzenleme Forumu, 

enerji düzenlemesi alanında dünyanın 

önde gelen konferansıdır. Dünyada 

enerji regülasyonu konusunda enerji 

düzenleyicileri ve enerji piyasasındaki 

paydaşları bir araya getiren ve bilgi ve 

deneyim paylaşılması amacıyla gerçekleştirilmektedir. 

6 TH WORLD FORUM ON 

ENERGY REGULATION 

25-28 MAY 

ISTANBUL–TURKEY 

The World Forum on Energy Regulation 

is the world’s foremost conference in 

energy regulation. It aims at providing a 

venue where energy regulators and 

other energy market stakeholders may 

discuss issues and experiences of common 

interest. 

HAZAR TAKVİMİ / CASPIAN CALENDAR 

MAYIS 2015 

TTIP ANLAŞMASININ TÜRKİYE’DE 

PETROKİMYA SANAYİSİNE OLASI 

ETKİLERİNİN ANALİZİ 

ANALYZING THE POTENTIAL IMPACTS 

OF TTIP AGREEMENT ON TURKISH 

PETROCHEMICAL INDUSTRY 

05 Mayıs 2015 / 05 May 2015 

HASEN, İstanbul, Türkiye 

HASEN, Istanbul, Turkey 

6. TÜRKMENİSTAN GAZ KONGRESİ 

6 TH TURKMENISTAN GAS CONGRESS 

19-21 Mayıs 2015 / 19-21 May 2015 

Türkmenbaşı, Türkmenistan 

Turkmenbashi, Turkmenistan 

38. IAEE ULUSLARARASI 

KONFERANSI 

38 TH IAEE INTERNATIONAL 

CONFERENCE 


Antalya, Türkiye / Antalya, Turkey 

2. ICIS TÜRKİYE BAZ VE GRES YAĞI 

KONFERANSI 

THE 2 ND ICIS TURKISH BASE OILS & 

LUBRICANTS CONFERENCE 


İstanbul, Türkiye / İstanbul, Turkey 

MAY 2015 

HAZAR WORLD 

7

HABER / NEWS 

01 

BAKÜ AVRUPA OYUNLARI İÇİN GERİ SAYIM BAŞLADI 

Azerbaycan’ın Eurovision ile başlayan uluslararası organizasyonlara ev sahipliği 

yapma yolculuğu bu yıl ilki düzenlenecek Bakü Avrupa Oyunları ile devam ediyor. 

Mart ve Nisan ayı hazırlık testleri ile geçerken tesislerin birçoğu tamamlandı. 

COUNTDOWN FOR BAKU EUROPEAN GAMES 

Azerbaijan started hosting international organizations with Eurovision, and it 

continues with Baku European Games this year. March and April were full of 

preparation tests for the country, and most of the facilities have been completed. 

Azerbaycan’da heyecan dorukta. 

Azerbaycan halkı Haziran’ı iple çekiyor 

ve ülkede Bakü Avrupa Oyunları 

için hazırlıklar hızla devam ediyor. 

Sadece Avrupalı ülkelerin katıldığı bu çok 

sporlu etkinlik 12 Haziran’da başlayacak. 17 

gün sürecek olan Avrupa Oyunları’nda 49 

ülkeden 6 bini aşkın sporcu 20 branşta 

mücadele edecek. Azerbaycan Gençlik ve 

Spor Bakanı Azad Rahimov, “Bakü 2015 

Oyunları kıta içi bir etkinlik olsa da biz bu 

organizasyonu uluslararası düzeyde yapmalıyız 

ve buna hazırız” diyor. Bu motivasyonla 

hazırlanan organizasyonda Azerbaycan’ın 

böylesine devasa bir organizasyonu başarıyla 

tamamlaması için 18 bin gönüllü çalışıyor. 

BAKÜ EVLERE GİDECEK, EVLER BAKÜYE 

GELECEK 

Rahimov’un da dediği gibi bu organizasyon 

kıta içinde gerçekleşse bile Azerbaycan’ın 

bütün dünyaya tanıtılması için çok önemli 

bir basamak niteliğinde. Küresel ölçekte 

gerçekleştirilen olimpiyatlara bakıldığında, 

2012 Londra Olimpiyat Oyunları TV yayını 

verilerine göre İngiltere’de 51,9 milyon kişi 

tarafından izlenirken, ABD’de 219 milyon 

kişi tarafından izlendi. Dünyada ise 4,8 milyar 

kişinin evine TV aracılığıyla bu olimpiyatlar 

girdi. Olimpiyat oyunlarının televiz- 

01 

Azerbaycan Gençlik 

ve Spor Bakanı Azad 

Rahimov. 

01 

Azad Rahimov, Minister 

of Youth and Sports of 

Azerbaijan. 

Azerbaijan is really excited for Baku 

European Games. Azerbaijani people 

are impatiently waiting for June and 

preparations for the games continue 

at full speed. This multi-sport event will 

start on June 12 with the participation of 

European countries. The games will last 17 

days, and more than 6 thousand athletes 

from 49 countries will compete in 20 

branches. Minister of Youth and Sports of 

Azerbaijan Azad Rahimov said, “Although 

Baku 2015 is an intracontinental event, we 

should take this organization to the international 

level and we are ready for this.” With 

such a great motivation, 18 thousand volunteers 

are working to realize this giant organization 

successfully. 

BAKU IN HOUSES, HOUSES IN BAKU 

As underlined by Rahimov, this organization 

will be a crucial step for the introducing 

Azerbaijan to the world although it has an 

intracontinental structure. Considering 

global olympic games, 2012 London Olympic 

Games were watched on TV by 51.9 people 

in the UK while it was watched by 219 million 

people in the USA. Moreover, 4.8 billion 

people followed the games on TV throughout 

the world. In addition to the people at 

home watching TV programs to follow 



yon yayınlarıyla evlere ulaşmasının yanı 

sıra, çok sayıda insanın ışıklar şehri 

Bakü’ye izleyici olarak gelmesi de 

Azerbaycan’ın tanıtımı açısından çok önemli. 

Birçok turistin Azerbaycan’ı yakından 

tanıyacak olması belki de yüksek bütçeli 

tanıtım filmlerinin sağlayamayacağı bir 

avantaj. 

NE KADAR MİLLİ GELİR O KADAR MADALYA 

Her şey 8 Aralık 2012 tarihinde Roma’da 

başladı ve Bakü ev sahibi ülke olarak seçildi. 

Bir tarafta sporcular birbirleriyle kıyasıya 

rekabet ederken, diğer tarafta ise ev sahibi 

şehir olmak için ülkeler ve şehirler arasında 

kıran kırana bir rekabet sürdürülüyor. 

Yapılan bir çalışmaya göre madalya 

sayısı ile kişi başına düşen milli gelir arasında 

güçlü bir bağ var. Yani kişi başı milli 

gelirdeki artış, olimpiyatlarda ülke sporcularının 

iki ila beş madalya fazla kazanacağı 

anlamına gelebiliyor. “Çok sayıda madalya 

kazanmamız lazım” diyen Bakan Rahimov’a 

güzel haberi ekonomistler veriyor. Çünkü 

Azerbaycan ekonomisindeki büyüme trendi 

uzun süredir devam ediyor ve milli gelirde 

hatırı sayılır bir artış yaşanıyor. 

GURURLU TARİH VE UMUT DOLU GELECEK 

Olimpiyat oyunları zaman içerisinde ülkelerin 

ekonomik, siyasi, bilimsel ve kültürel 

alanlarda güçlerini sergiledikleri bir arenaya 

dönüştü. Bu tür dev organizasyonlar 

ülkenin görünümü ve sosyal tesis kazanımları 

açısından da ev sahibi ülkeye önemli 

katkılar sağlıyor. Yeni yollar, binalar, spor 

merkezleri inşa edilen ve eski spor tesisleri 

yenilenen Azerbaycan’da Bakü’nün de çehresi 

değişti. Elbette böylesi büyük organizasyonların 

en merak edilen kısmı açılış ve 

kapanış törenleridir. Azerbaycan’da ışıklar 

şehri Bakü’ye yakışır üç boyutlu bir ışık 

gösterisi hazırlanırken, oyunların maskotu 

da ülkenin doğasından ve mirasından ilham 

alarak “Ceylan” ve “Nar” olarak belirledi. 

Bu maskotlar ülkenin “gururlu tarihini” ve 

“umut dolu geleceğini” yansıtıyor. 

Sonuç olarak; bu büyüklükteki organizasyonların 

ekonomik getirisi ya da götürüsü 

tartışıladursun, bir ülkenin küresel duruşu 

açısından sağladığı prestij bu oyunlarda 

arzuyu kabartan esas nokta olarak karşımıza 

çıkıyor. 2014 Dünya Kupası’nın ardından 

Brezilya’da gerçekleşen 2016 Rio de Janeiro 

Olimpiyatları’nın Brezilya için en anlamlı 

getirisinin, ülkede yaşanan ekonomik sıkıntıların 

geride bırakıldığı imajını çizmek 

olduğu söylenebilir. 

CEYLAN VE NAR 

MASKOTLARI 

“GURURLU TARIHI” 

VE “UMUT DOLU 

GELECEĞI” 

SIMGELIYOR. 

GAZELLE AND 

POMEGRANATE 

MASCOTS 

REPRESENT THE 

“PROUD HISTORY” 

AND “PROMISING 

FUTURE”. 

olympic games, there are also lots of people 

who come to Baku, the ‘City of Lights’, to 

attend the olympic games. This is very 

important for the global publicity of 

Azerbaijan. A great number of tourists will 

have the chance to learn about Azerbaijan at 

first hand, which cannot be even achieved 

with high-cost promotion films. 

HIGHER NATIONAL INCOME, MORE MEDALS 

It all began on December 8, 2012 in Rome, 

and Baku was elected as the host city. While 

athletes were in a fierce competition with 

each other, cities and countries were also 

having a stiff competition. According to a 

research study, there is a strong correlation 

between the number of medals and per capita 

income. Any increase in per capita income 

would mean that athletes of that country 

will win 2 to 5 more medals. Minister 

Rahimov said “We need to win many medals” 

and economists give the good news to 

the minister by indicating that Azerbaijan’s 

economy has a growth trend for a long period 

of time and there is a significant increase 

in gross domestic product. 

PROUD HISTORY AND PROMISING FUTURE 

Olympic games gradually turned into an 

arena where countries display their power 

in the economic, political, scientific and cultural 

areas. Such giant organizations make a 

great contribution to the host country’s prestige 

and the number of social facilities. Baku 

has gained a new look with newly-established 

roads, buildings, sports centers and 

renovated sports facilities. Opening and 

closing ceremonies are the most striking 

moments of these giant organizations. A 3D 

light performance is being prepared for 

Baku, which is known as the City of Lights. 

Moreover, gazelle and ¬pomegranate have 

been presented as the official mascots of the 

games by the inspiration of the country’s 

nature and heritage. These mascots represent 

the “proud history” and “promising 

future” of the country. 

In conclusion; among all those controversies 

about the economic advantages or disadvantages 

of such big organizations, prestige 

stands out as the most striking aspect of 

these games in terms of the country’s global 

stance. The most important advantage of 

2016 Rio de Janeiro Olympic Games, which 

was held in Brazil after 2014 World Cup, 

could be regarded as its contribution to the 

country’s image after recovering from the 

economic crisis. 

HAZAR WORLD 

9

RÖPORTAJ / INTERVIEW 

TRACECA / TRACECA 

TRACECA PROJESİ BU YIL TÜRKİYE’YE EMANET 

THIS YEAR TURKEY WILL RUN THE TRACECA PROJECT 

Küreselleşmeye paralel olarak hızlı ve alternatif ulaşım koridorlarının geliştirilmesi 

dünya ticaretinin ilerleyebilmesi için bir zorunluluk haline geldi. Dünyanın 

ekonomik güç merkezlerinin Batı’dan Doğu’ya doğru kayması özellikle Avrupa ile 

Orta Asya ve Uzak Doğu arasındaki bağlantının güçlendirilmesinin önemini daha da 

artırıyor. 

Developing fast and alternative transport corridors in parallel to globalization 

has turned into an obligation for the development of world trade. Economic 

centers’ shift from the West to the East increases the importance of 

strengthening the link from Europe to Central Asia and Far East. 

MERVE DAMCI 

Azerbaycan’ın merhum lideri Haydar 

Aliyev’in girişimiyle 17 yıl önce 

kurulan Avrupa-Kafkasya-Asya 

Ulaştırma Koridoru’nun bu yıl 

dönem başkanlığını Tacikistan’dan devralan 

ve gelecek yıl Ukrayna’ya devredecek 

olan Türkiye, Demirden İpek Yolu’nun 

yeniden canlandırılması için çalışacak. 

Batılılar için değerli bir pazar olarak görülen 

Bağımsız Devletler Topluluğu üyeleri 

zamanla yatırım yapmaya değer bir konuma 

yükseldi. Yıl sonu itibariyle tamamlanması 

planlanan Bakü-Tiflis-Kars demiryolu 

hattı projesi geçmişte kurulan ortaklık 

zincirinin en önemli halkalarından biri 

oldu. Bu projeyle beraber Doğu ile Batı 

arasındaki ekonomik etkileşim daha da 

hızlandı. Yeni bir ulaştırma koridorunun 

kurulması fikri hem AB hem de bölge 

01 

TRACECA Azerbaycan 

Milli Sekreteri Akif 

Mustafayev. 

01 

Akif Mustafayev, 

TRACECA National 

Secretary in Azerbaijan. 

Turkey will be the term president the 

Transport Corridor Europe- 

Caucasia-Asia, which was established 

17 years before with the initiative of 

Azerbaijan’s late leader Heydar Aliyev. 

Turkey will take over the presidency from 

Tajikistan and will hand it over to Ukraine 

next year. This year, Turkey will work for 

reviving the Iron Silk Road. Regarded as a 

valuable market for the West, 

Commonwealth of Independent States has 

gradually gained importance for foreign 

investments. The Baku-Tbilisi-Kars 

Railway project, which is planned to be 

finalized by the end of this year, is one of 

the most vital links in the partnership 

chain. The economic interaction between 

the East and the West intensified with this 

project. The idea of establishing a new 

10 



ülkeleri için yabancı yatırım, turizm ve 

bölgesel kalkınma başlıklarını üst sıralara 

taşıdı. Bu amaç doğrultusunda, 1998 yılında 

AB ile Avrupa Kafkasya Asya 

Ulaştırma Koridoru (TRACECA) başlığı 

altında bir proje oluşturuldu. Böylece 

Avrupa’da doğu-batı ekseninde 

Karadeniz’i geçerek Kafkaslar ve Hazar 

Denizi üzerinden Orta Asya’ya açılan bir 

taşımacılık koridorunun geliştirilmesi 

amaçlanıyordu. Azerbaycan, Bulgaristan, 

Ermenistan, Gürcistan, Kazakistan, 

Kırgızistan, Moldova, Romanya, 

Tacikistan, Türkiye, Ukrayna, Özbekistan 

ve İran’dan oluşan TRACECA çerçevesinde 

üye ülkeler kendi bütçeleri ile ulaşım 

alanlarındaki altyapı projelerini gerçekleştirmeye 

başladı. 11 yıldır TRACECA 

Azerbaycan Milli Sekreteri olarak görev 

yapan Akif Mustafayev TRACECA serüvenini 

ve Türkiye’nin ve Azerbaycan’ın bu 

oluşuma kattığı sinerjiyi anlattı. 

TRACECA 

AZERBAYCAN’IN 

GİRİŞİMİYLE 1998 

YILINDA KURULDU. 

TRACECA WAS 

ESTABLISHED IN 

1998 WITH 

AZERBAIJAN’S 

INITIATIVE. 

transport corridor brought forward the 

issues of foreign investment, tourism and 

regional development issues for not only 

EU but also the countries of the region. In 

this regard, the Transport Corridor 

Europe-Caucasia-Asia was developed 

with the European Union in 1998. The 

project aimed to create a transport corridor 

in the East-West axis from the Black 

Sea, the Caucasus and the Caspian Sea to 

Central Asia. Within the framework of 

TRACECA, which included Azerbaijan, 

Bulgaria, Armenia, Georgia, Kazakhstan, 

Kyrgyzstan, Moldavia, Romania, 

Tajikistan, Turkey, Ukraine, Uzbekistan 

and Iran, member states started to realize 

transport infrastructure projects using 

their budgets. Akif Mustafayev, 

Azerbaijan National Secretary of 

TRACECA for 11 years, told us the 

TRACECA journey and the synergy of 

Turkey and Azerbaijan in this project. 

17 yıldır var olan ve İran’ın da katılımıyla 

üye sayısı 13’e yükselen 

TRACECA nasıl bir misyon üstleniyor? 

Şimdiye kadar kaç projeye imza 

atıldı? 

Mustafayev: Azerbaycan, Türkiye, İran, 

Kazakistan, Moldova gibi ülkeler kendi 

aralarında uzlaşarak, karayolları, demiryolları, 

havacılık ve deniz taşımacılığı 

alanlarında yatırım yapıyorlar. Hem de 

milyar dolarlık yatırımlar… Peki buradaki 

kazanım nedir? Tüm ülkeler kendi ülkelerinde 

yatırım yaparak kendi ulaşım sistemlerini 

iyileştirse, koridor daha iyi çalışır. 

Koridor Asya’dan başlayarak 

Avrupa’ya ulaşmaktadır. Son 15 yılda 

The number of member states of 

TRACECA has increased to 13 with 

the participation of Iran. What is the 

mission of the 17-year TRACECA? 

How many projects have been realized? 

Mustafayev: Many countries like 

Azerbaijan, Turkey, Iran, Kazakhstan and 

Moldavia act together and make investments 

in roads, railways, aviation and 

marine transport. Those are billion-dollar 

projects… What do they gain? If all countries 

invest in their countries and improve 

their transport systems, the corridor 

would run even more smoothly. The corridor 

stretches from Asia to Europe. In the 

HAZAR WORLD 

11

TRACECA / TRACECA 

TRACECA programı çerçevesinde 80’e 

yakın proje hayata geçirildi. Bu projelerin 

çoğu teknik projelerdi. Yılda yaklaşık 15 

milyon Euro değeri olan 80 projenin tamamı 

AB Komisyonu tarafından karşılandı. 

Türkiye ve Azerbaycan da dahil olmak 

üzere tüm üye ülkeler köprülere, tünellere 

her yıl milyarlarca dolar yatırım yapıyor. 

AB projeleri, üye ülkelerin kendi ulaştırma 

sektörlerine yatırım yapmaları, tankerler 

ve gemiler satın almaları için teşvik 

niteliğinde. TRACECA’nın en önemli özelliklerinden 

biri de kültürel, sosyal ve ekonomik 

olarak farklı devletleri bir çatı 

altında toplaması. Bunu da biz bir araya 

gelerek, konuşup tartışarak gerçekleştirebiliyoruz. 

Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki 

Karabağ sorunu yıllardır çözüm bekliyor. 

Buna rağmen TRACECA’ya kabul 

edilen ülkeler arasında Ermenistan’ın 

da bulunması göze çarpıyor. Projeye 

Ermenistan nasıl dahil oldu? 

M.: Bu soru bana daha önce çok soruldu. 

1998’de Haydar Aliyev’in teşebbüsü ile 

konferans düzenlendiğinde, AB bir şart 

koymuştu. “Komşu Ermenistan’ı davet 

etmezseniz, Bakü’de bu konferans olmayacak” 

demişti. Haydar Aliyev de akıllı bir 

insandı ve “öyleyse davet edelim” dedi. 

Böylece resmi bir davet gönderildi. Tüm 

devletlerden Cumhurbaşkanı düzeyinde 

katılım olurken Ermenistan’dan dönemin 

Başbakanı gelmişti. Bunun üzerine 

Haydar Aliyev sayesinde TRACECA’nın 

merkezi Bakü’de kuruldu. Şu anda 13 üye 

devlet Bakü’ye bağlı. Sadece 

Azerbaycan’da tüm devletlerin daimi sekreterleri 

bulunuyor. Birçok devlet 

Ermenistan ile aramızdaki sorunu öne 

sürerek, bu görevi bizden almaya çalıştı 

ancak başaramadı. 

13 ÜYE ÜLKESİ 

BULUNAN 

TRACECA’NIN 

DÖNEM 

BAŞKANLIĞINI 1 YIL 

SÜREYLE TÜRKİYE 

ÜSTLENDİ. 

FOR A YEAR, TURKEY 

TOOK OVER THE 

TERM PRESIDENCY 

OF TRACECA AMONG 

13 MEMBER STATES. 

Ulaştırma koridorunda taşımacılık 

faaliyetleri yürüten üye devletlerin en 

çok karşılaştığı sorunlar neler? 

M.: TRACECA programı kapsamında 

koridorun potansiyelinin %50’sini bile kullanmadığımızı 

düşünüyorum. Peki ne 

yapmak lazım? Sınır sorunları var. Bu çok 

sorunlu bir konu. Koridorda Çin- 

Kazakistan sınırı, Kazakistan-Azerbaycan 

sınırı, Azerbaycan-Gürcistan sınırı, 

Gürcistan-Türkiye sınırı, Türkiye- 

Bulgaristan sınırı gibi 7-8 sınır var. Her 

birinin kendi kanunları ve gümrüğü var. 

Zamanla bu konuda ilerlemeler de kaydelast 

15 years, around 80 projects have been 

realized within the TRACECA program. 

These projects were mostly technical projects. 

The total value of these projects was 

around 15 million Euros per year, and this 

amount was entirely covered by the EU 

Commission. All member states, including 

Turkey and Azerbaijan, make billions 

of dollars of investments in bridges and 

tunnels every year. EU projects are like 

incentives for investments in transport 

sectors, buying tankers and ships by 

member states. One of the most important 

aspects of TRACECA is its role as an 

umbrella organization for culturally, 

socially and economically different states. 

With this purpose, we gather and discuss 

all necessary issues. 

The Karabakh conflict between 

Azerbaijan and Armenia remains 

unresolved for years. However, it is 

surprising to see Armenia as a member 

state. How was Armenia admitted 

as a member state to TRACECA? 

M.: I encountered with this question 

many times before. EU laid down a condition 

when Heydar Aliyev organized a 

conference in 1998. EU said, “If you do 

not invite your neighbor Armenia, the 

conference will not be held in Baku.” 

Heydar Aliyev was a wise person and 

decided to invite Armenia. An official 

invitation was sent. While all member 

states attended the conference at the 

presidential level, Armenia was represented 

by then Prime Minister. Thanks to 

Heydar Aliyev, TRACECA’s headquarters 

was established in Baku. Today, the program 

has 13 member states. All states 

have permanent representatives in 

Azerbaijan. Many states tried to take this 

responsibility from us by pointing out the 

problem with Armenia but they failed to 

do so. 

What are the most frequently encountered 

problems by member states in 

the transport corridor? 

M.: I think we hardly use 50% of the corridor’s 

actual potential within the scope 

of TRACECA. What should we do? There 

are border problems. This is a very problematic 

issue. There are 7-8 borders 

throughout the corridor such as China- 

Kazakhstan border, Kazakhstan- 

Azerbaijan border, Azerbaijan-Georgia 

border, Georgia-Turkey border and 



dildi. Önceleri her sınırda 10-15 devlet 

kurumu kontroller gerçekleştiriyordu, 

şimdi bu sayı azaldı. Örneğin Azerbaycan 

sınırında daha önce 7-8 kurum varken 

şimdi bir gümrük bir de sınır hizmeti 

kurumu kaldı. Ama TRACECA’nın potansiyeli 

çok daha büyük. 13 üye ülkenin toplam 

yüzölçümü Avrupa Birliği’nin yüzölçümünden 

4 kat büyük. Bunun dışında 

TRACECA bölgesinde petrol, doğal gaz, 

altın, pamuk gibi pek çok ürünün yanı 

sıra denizcilik de var. Bunlara Avrupa’nın 

ihtiyacı var. Avrupa’da ise teknoloji ve akıl 

var. Yani teknolojiyi, aklı buraya getirmek, 

buradan da petrolü ve gazı oraya taşımak 

lazım. 

Türkiye TRACECA’ya ne gibi katkılar 

sağlıyor? 

M.: Öncelikle Türkiye’nin tecrübesi var. 

Üye devletlerin çoğu; Romanya, 

Bulgaristan ve Türkiye dışındaki ülkeler 

Sovyet sisteminden geliyor. Eski Sovyet 

ülkelerinin ekonomisi tamamen farklıydı. 

Kimse aç kalmasın diye çalışana da çalışmayana 

da aynı ücret veriliyordu. Bu 

durum da ülke ekonomilerinin ilerlemesini 

engelliyordu. Ayrıca Sovyet sistemi 

dışarıya kapalıydı, yani Türkiye’nin adını 

söylemek bile suçtu. Bu suçu işleyenler 

hapse atılıp Sibirya’ya gönderiliyordu. 

Radyoda Türkiye’yi dinleyemezdik. 

Babam çok meşhur bir akademisyendi, 

radyoda Türkiye’yi korkarak dinlerdi. Zira 

KGB yakalasaydı, akademisyen olmasına 

bakmaksızın derhal tutuklarlardı. Böyle 

zamanlar yaşadık. Üstelik bu dönemlerin 

üzerinden yalnızca 40 yıl geçti. Şimdi 

bakın bir millet iki devlet olduk. Arada 

hiçbir engel kalmadı. Bu aşamaya ulaşmada 

TRACECA’nın katkısı bir hayli fazladır. 

SON 15 YILDA 

TRACECA PROGRAMI 

ÇERÇEVESİNDE 80’E 

YAKIN PROJE 

GERÇEKLEŞTİ. 

IN THE LAST 15 

YEARS, AROUND 80 

PROJECTS HAVE 

BEEN REALIZED 

WITHIN THE 

TRACECA PROGRAM. 

Turkey-Bulgaria border. Each state has 

its own laws and customs. We have made 

progress in this issue. 10-15 state authorities 

were making inspections at the borders 

before, but now this number is less. 

There were 7-8 authorities at Azerbaijan’s 

borders, but today there are only customs 

authority and border services. 

Nevertheless, TRACECA’S potential is 

even much higher than that. Total surface 

area of 13 member states is 4 times larger 

than the EU. Besides, the TRACECA 

region has oil, natural gas, gold, cotton 

and maritime. Europe needs these products 

and activities while Europe has technology. 

This means that technology and 

know-how must be brought here whereas 

oil and gas must be delivered to Europe. 

What is Turkey’s contribution to 

TRACECA? 

M.: First of all, Turkey has experience. 

Most member states, except for Romania, 

Bulgaria and Turkey, come from the Soviet 

system. Every citizen received the same 

salary to help citizens maintain their lives. 

This system prevented the development of 

economies. Moreover, the Soviet system 

was self-contained, which did not allow 

the citizens to even say ‘Turkey’. A person 

who committed this crime was sentenced 

and sent to Siberia. We could not listen to 

Turkey in the radio. My father was a wellknown 

academician; he was listening to 

Turkish radios with concern. If KGB 

caught him listening, they would immediately 

arrest him. We lived through these 

times, and only 40 years have passed. 

Today, we are ‘one nation, two states’. 

There are barriers now. TRACECA made a 

great contribution to this progress. 

HAZAR WORLD 

13

HABER ANALİZ / IN DEPTH 

KAZAKİSTAN ZİYARETİ / VISIT TO KAZAKHSTAN 

KAZAKİSTAN’DAN ASYA’YA, TÜRKİYE’DEN AVRUPA’YA 

FROM KAZAKHSTAN TO ASIA, FROM TURKEY TO EUROPE 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve bakanlardan oluşan heyet resmi ziyaret 

için geldikleri Kazakistan’ın başkenti Astana’da, Kazakistan Cumhurbaşkanı 

Nursultan Nazarbayev tarafından törenle karşılandı. Erdoğan ile Nazarbayev 

400 iş adamının katıldığı Türkiye-Kazakistan İş Forumu’na başkanlık etti. 

Paying an official visit to Kazakhstan’s capital city Astana, President Recep 

Tayyip Erdogan and the accompanying delegation were welcomed with an 

official ceremony by Kazakh President Nursultan Nazarbayev. Erdoğan and 

Nazarbayev chaired the Turkey-Kazakhstan Business Forum which hosted 

400 businessmen in Astana. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 

ve Kazakistan Cumhurbaşkanı 

Nursultan Nazarbayev, gerçekleştirdikleri 

baş başa görüşmenin ardından 

Türkiye-Kazakistan Yüksek Düzeyli 

Stratejik İşbirliği Konseyi’nin toplantısına 

başkanlık etti. Türkiye’nin 1 Aralık 2014’ten 

bu yana G-20 başkanlığını üstlendiğini, 13 

yıl önceki gibi kendi sorunlarıyla uğraşan 

değil küresel ve bölgesel krizlere çözüm 

arayan bir ülke haline geldiğini ifade eden 

Erdoğan, yapılan kalkınma hamlesinin, 

ortaya konulan vizyonun ve kendine güvenin 

Türkiye’yi bugünkü konuma getirdiğini 

söyledi. Erdoğan, Kazak iş çevrelerine de 

seslenerek, Türkiye olarak her türlü katkıyı 

sağlamaya, her alanda işbirliğini güçlendirmeye 

hazır olduklarının altını çizdi. 

Avrasya’daki ekonomik işbirliğini önemsediğini 

anlatan Erdoğan, Rusya 

TÜRKİYE 

AVRASYA’DAKI 

EKONOMIK 

IŞBIRLIĞINI 

ÖNEMSİYOR. 

TURKEY ATTACHES 

IMPORTANCE TO 

ECONOMIC 

COOPERATION IN 

EURASIA. 

Following a private meeting, President 

Erdogan and Kazakh President 

Nazarbayev co-chaired the meeting of 

the Turkey-Kazakhstan High Level 

Strategic Cooperation Council. Erdoğan 

noted that Turkey is currently the term 

presidency of G-20 since December 1, 2014 

and today the country is not absorbed in its 

own problems but it tries to find solutions 

to global and regional crises. Erdogan also 

added that Turkey managed to make this 

progress thanks to its economic growth 

and development, vision and self-confidence. 

He called for Kazakh business circles 

and declares that Turkey is ready to 

strengthen the cooperation and contribution 

between the two countries. President 

Erdogan underlined the importance of economic 

cooperation in Eurasia, and stated 

that the country wants to launch a strong 



Federasyonu, Belarus ve Kazakistan’ın 

Türkiye ile ekonomik açıdan bütünleşmesi 

suretiyle güçlü bir oluşumu hayata geçirmek 

istediklerini ifade etti. Erdoğan, 

“Bütün bu imkânlardan istifade ederek 

ticaretimizi çeşitlendirmeli, katma değeri 

yüksek alanlara taşımalı ve artırmalıyız” 

dedi. 

KAZAKİSTAN 

TÜRKİYE İLE 

10 MILYAR DOLAR 

TICARET HACMI 

HEDEFLİYOR. 

KAZAKHSTAN AIMS 

TO REACH $10 

BILLION TRADE 

VOLUME WITH 

TURKEY. 

TÜRKİYE VE KAZAKİSTAN ARASINDA 

19 ORTAK PROJE 

Kazakistan’da 1.600 Türk şirketi olduğunu, 

Türk iş adamlarının Kazakistan’da bağımsızlıktan 

bu yana yaklaşık 20 milyar dolarlık 

proje üstlendiğini hatırlatan Nazarbayev, 

Türk iş adamlarını EXPO 2017’ye ev sahipliği 

yapacak olan Kazakistan’a davet etti. 

Nazarbayev, küresel ekonomik koşulların 

son dönemlerde ağırlaşması nedeniyle 

Türkiye ile Kazakistan arasındaki ticaret 

hacminin 3,4 milyar dolar seviyesinde kaldığına 

dikkati çekerken krize önlem olarak 

2014 Kasım ayında ‘’Nurlu Yol’ programını 

başlattıklarına değindi. Söz konusu ekonomik 

program çerçevesinde Türkiye ile kalkınma 

konusunda işbirliği yapmak istediklerini 

vurgulayan Nazarbayev, Türkiye ile 

birlikte Kazakistan’da ortak organize sanayi 

bölgeleri kurma arzusunda olduklarını ve 

yılda 500 milyon dolar yatırım ve 10 milyar 

dolar ticaret hacmi hedeflediklerini söyledi. 

Avrupa ile Asya arasında yeni bir ekonomik 

kuşak oluşturulmasını öngören İpek 

Yolu projesine de değinen Nazarbayev, 

Türkiye ile ortak yatırım fonu oluşturulması 

konusunda mutabık olduklarını belirteformation 

by means of economic integration 

among Russian Federation, Belarus, 

Kazakhstan and Turkey. Erdoğan said, 

“We need to diversify our trade, increase 

our trade volume and raise our commercial 

relations to higher-value levels.” 

19 JOINT PROJECTS BETWEEN KAZAKHSTAN 

AND TURKEY 

President Nazarbayev pointed out that 

there are 1600 Turkish companies in 

Kazakhstan and Turkish businessmen carried 

out many projects with a total value of 

$20 billion since independence. Nazarbayev 

invited Turkish businessmen to 

Kazakhstan to attend EXPO 2017. Pointing 

out that the trade volume between Turkey 

and Kazakhstan has remained at $3.4 billion 

due to recent harsh economic conditions 

in the world, Nazarbayev mentioned 

about the “Bright Path” economic program 

launched in November 2014 as a measure 

against the crisis. He added that they want 

to cooperate with Turkey within the scope 

of the economic program, and they have a 

desire to establish joint organized industrial 

zones with Turkey in Kazakhstan. As 

noted, their aim is to reach $500 million in 

investments and $10 billion in annual trade 

volume. 

During his speech, Nazarbayev also mentioned 

the Silk Road project, which aims to 

establish a new economic zone between 

Europe and Asia. Stating that they agreed 

to create a joint investment fund with 

Turkey, he added “Turkey wants to open 

HAZAR WORLD 

15

KAZAKİSTAN ZİYARETİ / VISIT TO KAZAKHSTAN 

rek, ‘’Türkiye bizimle Asya’ya, biz de 

Türkiye ile Avrupa ve Orta Doğu’ya açılmak 

istiyoruz’’ dedi. 

Bu 3 günlük resmi ziyarette ayrıca Türkiye 

ve Kazakistan arasında toplam bedeli 800 

milyon doları bulan 19 ortak proje için 

anlaşma sağlandı. Ticaret, kalkınma, sanayi, 

tarım, ulaşım, lojistik ve turizm konularında 

işbirliği yapmak amacıyla 2012 yılında 

imzalanan ‘’Yeni Sinerji Ortak Eylem 

Planı’’ çerçevesinde gerçekleşen bu ortaklıklar 

dışında iki ülke ayrıca 2,8 milyar 

dolarlık 25 ayrı iş girişiminin hayata geçirilmesi 

konusunda da mutabık kaldı. 

EMİNE ERDOĞAN ASTANA’DA 

Kazakistan ziyaretinde Cumhurbaşkanı 

Erdoğan’a eşlik eden Emine Erdoğan, 

Astana’da ilk olarak Aljir Anıtı ve Stalin 

döneminde istihbarat teşkilatı tarafından 

imzalanan kararla “vatan haini” ilan edilen 

siyasetçi, sanatçı, devlet adamı, yazar gibi 

şahsiyetlerin eşlerinin kaldığı hapishanenin 

yerine yapılan müzeyi ziyaret etti. Eski 

Sovyetler Birliği’ne üye 15 ülkeden, 1-3 yaş 

arasında değişen çocuklarıyla birlikte buraya 

getirilen binlerce kadının zor şartlarda 

yaşadığı, yedisi Türk 63 farklı milletten 

kadının tutulduğu hapishane hakkında 

Emine Erdoğan, insanlık tarihi adına utanç 

verici bu hadisenin unutulmayarak, 

mekânın müzeye dönüştürülmesinin 

anlamlı olduğunu ifade etti. 

Yunus Emre Enstitüsü’nün “100 Türkiye 

Kütüphanesi” projesi kapsamında kurduğu 

“Türkiye Kütüphanesi” katını gezen 

Erdoğan, kütüphanede, yüksek lisans ve 

doktora çalışması yapan kadın akademisyenlerin 

çocuklarını bırakabilecekleri bir 

kreş de bulunması dolayısıyla, “Kadınların 

kariyer yapmaları ve akademik birikim 

kazanmaları adına çok önemli bir hizmet” 

değerlendirmesini yaptı. 

TÜRKIYE VE 

KAZAKISTAN 

ARASINDA TOPLAM 

BEDELI 800 MILYON 

DOLARI BULAN 19 

ORTAK PROJE IÇIN 

ANLAŞMA 

SAĞLANDI. 

KAZAKHSTAN AND 

TURKEY REACHED 

AN AGREEMENT TO 

REALIZE 19 JOINT 

PROJECTS WITH A 

TOTAL VALUE OF 

$800 MILLION. 

up to Asia with us, and we want to open up 

to Europe and the Middle East with 

Turkey”. 

Furthermore, during this official visit, 

Kazakhstan and Turkey reached an agreement 

to realize 19 joint projects with a total 

value of $800 million. In addition to cooperation 

between two countries within the 

framework of the “New Synergy Joint 

Action Plan” signed in 2012 for cooperation 

in trade, investment, industry, agriculture, 

transport, logistics and tourism, they decided 

to carry out 25 business initiatives totalling 

more than $2.8 billion. 

EMINE ERDOGAN IN ASTANA 

First Lady Emine Erdogan accompanied 

President Erdoğan in Kazakhstan and visited 

the Alzhir Memorial in Astana and the 

museum which was previously a Stalinist 

gulag for wives and children of political 

prisoners, artists or writers who were 

deemed like traitors by the intelligence 

agency in Russia. This was a prison for 

women, along with their children aged 

between 1 and 3, brought from 15 different 

countries and 63 different nations within 

the Union of Soviet Socialist Republics 

(USSR) and who were forced to live in 

harsh conditions. Emine Erdogan stated 

that this was a shameful act and it is a significant 

decision to convert this prison into 

a museum to commemorate those tragedies. 

Afterwards, the First Lady visited “Turkish 

Library” of the Yunus Emre Institute, 

where she was pleased to see that there 

exists a nursery for women academicians 

with children, researching for their postgraduate 

and doctorate studies. “Such facilities 

provide opportunity for women to 

have a career and also an academic background” 

she said. 



HAZAR WORLD 

17

GÖRÜŞ / OPINION 

İRAN - TÜRKİYE / IRAN - TURKEY 

LOZAN’DA İRAN İLE NÜKLEER 

ANLAŞMA: ÇÖZÜM VE 

ÇÖZÜMSÜZLÜK 

İsviçre’nin Lozan şehrinde P5+1 ülkeleriyle (ABD, Rusya, 

Almanya, İngiltere, Fransa, Çin) İran arasında yapılan 

müzakerelerde çerçeve anlaşmaya varıldığı taraflarca 

açıklandı. Peki İran ile nükleer uzlaşı, Ortadoğu’da güç 

denklemlerini değiştirerek ABD’nin Suudi Arabistan- 

Türkiye ile sürdürdüğü geleneksel ittifak anlayışı yerine 

Tahran’ın bölgesel gücünün artmasına yol açabilecek 

radikal bir yol ayrımı olarak algılanabilir mi? 

NUCLEAR AGREEMENT WITH IRAN: 

SETTLEMENT AND DEADLOCK IN LAUSANNE 

Negotiations between the so-called P5+1 countries (US, UK, 

France, China, Russia and Germany) and Iran resulted with 

a framework agreement signed in Lausanne, Switzerland. 

Well, is the nuclear reconciliation with Iran a milestone 

that would change the climate in the Middle East by 

strengthening the regional power of Tehran rather than 

the traditional alliance between the US and Turkey-Saudi 

Arabia? 

01 

PROF. DR. MESUT HAKKI CAŞIN 

HASEN DIŞ POLITIKA VE GÜVENLIK 

ARAŞTIRMALARI MERKEZI UZMANI 

SENIOR FELLOW, HASEN CENTER ON 

FOREIGN POLICY AND SECURITY 

Lozan’da varılan anlaşma tüm tarafların 

kabul ettiği bir çerçeve niteliği taşıyor. 

İran, uranyum zenginleştirmede kullandığı 

santrifüjleri 3/2 oranında azaltıp 

mevcut uranyum stoklarını 300 kilograma 

indirmeye, plütonyum üreten ağır su 

reaktörünü sökmeye ve uluslararası denetimlere 

kapıyı açmaya razı olduğunu beyan 

etti. UAEA’nın Natanz ve Fordo dâhil 

İran’ın tüm nükleer tesislerine düzenli erişimi 

olacak. UAEA’nın bunu doğrulamasının 

ardından ABD ve AB’nin yaptırımları 

askıya alınacak. İhlal olursa yaptırımlar 

anında yeniden devreye girecek. Birleşmiş 

Milletler Güvenlik Konseyi’nin tüm yaptırımları 

da İran’ın anlaşma şartlarını yerine 

getirmesinin hemen ardından kaldırılacak. 

ANLAŞMANIN GÜVENLİK DENGELERİ 

ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 

İran düşük derecede zenginleştirilmiş uranyum 

stoklarını azaltacak. Bu stoklar, daha 

The agreement signed in Lausanne is 

binding for both parties. According to 

this agreement, Iran announced that it 

will reduce the number of its centrifuges 

used for uranium enrichment by two 

thirds; reduce the size of its stockpile of uranium 

to 300 kilograms; disassemble the 

heavy water reactor that produces plutonium 

and accept the assessments and supervisions 

by internatonal institutions and agencies. 

When the agreement enters into force, 

the International Atomic Energy Agency 

(IAEA) will have regular access to Iran’s 

nuclear facilities, including Natanz and 

Fordow facilities. Once the International 

Atomic Energy Agency verifies that Iran has 

fulfilled its commitments, US and EU’s 

sanctions will be suspended. If Iran fails to 

fulfil its commitments, the sanctions will 

come in force again. All UN Security 

Council resolutions will be lifted shortly 

after Iran’s meeting the conditions. 

18 



01 

İsviçre’nin Lozan 

kentinde P5+1 (ABD, 

Rusya, Çin, İngiltere, 

Fransa ve Almanya) 

ülkeleri ile Tahran 

Yönetimi arasında 

nükleer anlaşma 

sağlandı. 

01 

The Tehran 

government and P5+1 

countries (US, Russia, 

China, UK, France and 

Germany) signed a 

nuclear deal in 

Lausanne, 

Switzerland. 

yüksek derecede zenginleştirilme ve bomba 

üretiminde kullanılma olasılığı bakımından 

önem taşıyor. Yeraltındaki Fordo tesislerinde 

15 yıl boyunca hiçbir şekilde uranyum 

zenginleştirme işlemi yapılmayacak. 

Anlaşmaya göre, Batılı ülkeler İran’ın enerji 

üretmek amacıyla uranyum zenginleştirme 

çalışmaları yapabileceğini kabul ediyor. 

Anlaşmanın İran’a sağladığı avantaj, İran’a 

yönelik ekonomik yaptırımların kısmen 

gevşetilmesidir. Sınırlamalar kaldırıldığında 

İran önemli bir nükleer endüstri temeline 

sahip olabilir. 

Kanaatimizce İran bu yeni gelişme çerçevesinde, 

anlaşmaya varılamaması halinde 

gündeme gelebilecek olası nükleer silahlanma 

yarışının tam ortasındaki “Gordion 

Düğümü”nün kritik aktörü konumuna 

yükseldi. İran’ın Batı’nın uyguladığı ambargolardan 

kurtulması halinde, ekonomik ve 

siyasal açıdan organize olarak bölgesel 

nüfuzunu artırması mümkün görünüyor. 

EFFECTS OF THE AGREEMENT ON SECURITY 

BALANCES 

Iran will reduce its current stockpile of lowenriched 

uranium (LEU). LEU might be further 

enriched and used in the production of 

bombs. Iran also agrees not to enrich uranium 

at Fordow for the next 15 years. 

According to the agreement, Western countries 

acknowledge that Iran can enrich uranium 

only for energy production. Iran’s 

advantage in this agreement is the partial 

suspension of economic sanctions; and 

moreover, Iran would have one of the most 

important nuclear industrial bases when 

the sanctions are lifted. 

Within the framework of this agreement, in 

case of a conflict, Iran would play the main 

role and become the Gordian knot in the 

midst of a nuclear arms race. If sanctions of 

the Western world are lifted, Iran can 

enhance its regional influence by being 

organised in both economic and political 

HAZAR WORLD 

19


İran, halen Suriye’deki Esad rejimi ve 

Lübnan’daki Hizbullah ile dirsek temasını 

koruyor. Ancak Washington ve Londra’nın 

temkinli yaklaşarak, Tahran’ın anlaşmanın 

gereklerini kararlılıkla uygulamaması 

durumunda yaptırımların yeniden gündeme 

gelebileceği uyarısını eksik etmemesi de 

manidar. 

İran, mevcut anlaşma Haziran sonunda 

yürürlüğe girdiğinde neler kazanacak? 

Yıllardan beri tecrit edilen 75 milyon nüfuslu 

İran’ın ekonomisinde görülen büyük ihtiyaç, 

tüm Avrupa şirketlerinin iştahını 

kabartıyor. Anlaşmanın etkilerinin öncelikle 

İran’ın enerji sektöründe ön plana çıkması 

beklenebilir. Buna göre, İran dünya piyasalarına 

daha fazla petrol satabilir ve artan 

arz beklentisi neticede küresel petrol fiyatlarının 

düşmesi yönünde baskı yaratabilir. 

İkinci sektörel değişiklik ise, siyasal açıdan 

Batı ile uyumlu hareket eden bir İran’ın, 

Avrupa’nın Rusya’dan aldığı gaz miktarını 

azaltarak alternatif bir kaynak oluşturması 

olası görülebilir. Tahran’ın artan gaz ve petrol 

ihracatı, ekonomik olarak daha fazla 

sıcak para girişini ve eskiyen enerji altyapı 

tesislerinin yenilenmesi yolunda yabancı 

sermaye yatırımlarını harekete geçirebilir. 

ANLAŞMANIN ÖNÜNDEKİ KRİTİK ENGELLER: 

NETANYAHU, ABD KONGRESİ VE S-300 

FÜZELERİ 

Peki, bütün bu müspet gelişmeler sorunsuz 

işleyecek bir planın safhaları olarak kabul 

edilebilir mi? Antlaşmaya başından beri 

karşı olan ve seçimlerden zaferle ayrılan 

İsrail Başbakanı Netanyahu, ABD Başkanı 

Barack Obama’ya bu anlaşmanın İsrail’in 

varlığını tehdit ettiğini belirtti. Ayrıca 

Netanyahu, müzakerelere doğrudan taraf 

olmasa dahi, ABD Kongresi’ni Yahudi lobisi 

ile etkilemeye devam ediyor. 

Ancak, İran’a ambargonun kaldırılması 

yolunda ilk adım Moskova’dan geldi. Rusya 

Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran’a S-300 

füze savunma sistemi sevkiyatının önündeki 

yasal engeli kaldırdı. Öte yandan, 

Obama’nın Yemen’de Husilere karşı Suudi 

Arabistan’ı desteklerken İran ile nükleer 

uzlaşmaya varması karmaşık bir dengeyi 

yansıtıyor. Zira Lozan’da İran’ın orta ya da 

uzun vadede nükleer güç olmasına imkân 

tanıyacak anlaşmanın ayrıntıları tartışıldığı 

sırada, Suudi Arabistan müttefikleriyle birlikte 

Husilerin ayaklanmasını bastırmak 

üzere Yemen’e asker göndermeye başladı. 

Ancak Lozan’dan gelen umutlu haberlerin, 

Haziran sonuna kadar yeni bir mücadele ve 

02 

03 

02 

İran Dışişleri Bakanı 

Muhammed Cevad Zarif 

ve ABD Dışişleri Bakanı 

John Kerry. 

02 

The Iranian Foreign 

Minister Mohammad 

Javad Zarif and US 

Secretary of State John 

Kerry. 

ways. Iran still moves in tandem with 

Assad’s regime in Syria and Hezbollah in 

Lebanon. Though, Washington and London 

have adopted a cautious approach towards 

Iran and repeating its warning about reimposing 

the sanctions if Iran does not fulfil 

its commitments. This is a significant 

aspect in the relations. 

What will Iran have when the agreement 

enters into force by the end of June? As an 

isolated county which has around 75 million 

citizens, the great deficiency in Iran’s 

economy attracts the attention of all 

European companies. The primary effects 

of the agreement might be seen in Iran’s 

energy sector. In that case, Iran has the 

opportunity to sell more oil to the rest of 

20 



enformasyon rekabetini muhafaza edeceği 

de söylenebilir. Bölgede yıllardır devam 

eden “nükleer gerilim” sürecinin mevcudiyetini 

koruması sürpriz olmayacaktır. 

TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİNDE YENİ 

RÜZGÂRLAR 

Kimi çevrelerde dile getirildiğinin aksine, 

İran ile varılan nükleer anlaşmadan memnuniyet 

duyan ülkelerin başında Türkiye 

yer alıyor. Anlaşma ile sağlanan uzlaşmanın, 

bölgenin barış ve güvenliğine yapacağı 

katkının farkında olan Ankara, Tahran’ın 

yeni ekonomisinde kendisiyle ilgili yeni fırsatların 

doğacağına inanıyor. Kalıcı anlaşma 

sonunda İran’ın petrol ve doğal gaz pazarına 

tüm gücüyle dönmesi, Türkiye’nin enerji 

03 

ABD Dışişleri Bakanı 

John Kerry ve Siyasi 

İşlerden Sorumlu 

Müsteşar Wendy 

Sherman ABD Başkanı 

Barack Obama’nın 

konuşmasını tabletten 

takip ediyor. 

03 

US Secretary of State 

John Kerry and US 

Under Secretary for 

Political Affairs Wendy 

Sherman listen to 

US President Barack 

Obama on the tablet. 

the world; and the expectation for 

increased demand may create pressure for 

decreasing oil prices globally. Second effect 

would be seen in the gas industry. Europe 

might reduce the amount of natural gas 

purchased because Iran would be an alternative 

as a country getting on well with the 

Western world. Increased oil and natural 

gas exports of Iran would revive its economy 

with cash flow, and this might motivate 

foreign investors for the renewal of energy 

infrastructures that are old and outdated. 

CRITICAL BARRIERS TO THE AGREEMENT: 

NETANYAHU, US CONGRESS AND S-300 

MISSILES 

Can all these positive developments be considered 

as a part of a plan which would run 

smoothly? Israeli Prime Minister Benjamin 

Netanyahu, who swept an election victory, 

forcefully argued against a nuclear deal 

with Iran, telling US President Barack 

Obama that such a nuclear agreement with 

Iran would be a threat for Israel’s survival. 

Besides, even though he does not actually 

participate in negotiations, he quietly influences 

the US Congress via the Jewish lobby. 

However, Moscow took the first step to lift 

the sanctions against Iran. Russian 

President Vladimir Putin eliminated the 

barriers to the supply of S-300s to Iran. On 

the other hand, there is a complex balance 

between the US, Iran and Saudi Arabia. 

While supporting Saudi Arabia against 

Houthis, President Obama negotiates about 

a nuclear agreement with Iran. The details 

which would make Iran a nuclear power in 

the medium or long term were discussed in 

Lausanne whereas Saudi Arabia and its 

allies sent troops to Yemen to fight against 

Houthis. However, the good news about a 

nuclear agreement would still maintain the 

conflict and competition till the end of June. 

But it will not be surprising to see the ongoing 

“nuclear tension” in the upcoming 

years. 

CHANGES IN TURKISH-IRANIAN RELATIONS 

In contrary to popular belief, Turkey is one 

of the countries that are pleased about the 

nuclear deal with Iran. According to 

Turkey, such an agreement will not only 

maintain peace and security in Iran, but 

also it could unlock huge economic potential 

for the country. With the final agreement, 

Iran will be back in the oil and natural 

gas industry and this would fortify 

Turkey’s role as an “energy bridge” 

HAZAR WORLD 

21


köprüsü olma rolünü güçlendirecektir. Altı 

aylık geçici anlaşma döneminde ambargoların 

kaldırılması sonucunda İran’a 6-7 milyar 

dolarlık kaynak transferi gerçekleşebilir. 

Batı ile nükleer anlaşmanın kapısının aralanmasının 

ardından, Tahran 

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ağırladı. Yapılan 

basın açıklamasında Ruhani, “Yemen’de 3. 

ülkelerin saldırılarının durdurulması konusunda 

anlaştıklarını” açıkladı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İki ülke bir 

araya gelerek, birbiriyle çatışan tarafları 

masaya oturtup bu kana son verelim” mesajıyla 

Yemen için çözüm mekanizmasının ilk 

işaretini verdi. 

Erdoğan’ın Tahran’daki ziyareti esnasında 

uzlaşıcı, temkinli ve sağduyulu yaklaşımın 

öne çıktığını, ekonomik işbirliğini genişletmek 

yolunda bir kararlık sergilediğini söylemek 

mümkün. Türkiye önümüzdeki 

süreçte İran’ın Batı’ya açılan kapısı olmak 

istiyor. Türkiye, İran ile Batılı ülkeler arasında 

imzalanan anlaşma sonucunda ortaya 

çıkan ekonomik fırsatları değerlendirmeli; 

bulunduğu bölgede ortaya çıkan ekonomik 

canlanmayı lehine dönüştürebilmelidir. 

Bölgesel barış, güvenlik ve karşılıklı ekonomik 

çıkarlar açısından Türkiye-İran ilişkileri 

hayatidir. İki ülke, işbirliği alanlarını 

genişletmek suretiyle çatışma konularını 

aşmanın yollarını aramalıdır. 

TÜRKIYE 

ÖNÜMÜZDEKI 

SÜREÇTE İRAN’IN 

BATI’YA AÇILAN 

KAPISI OLMAK 

ISTIYOR. 

TURKEY DESIRES TO 

BE THE GATEWAY 

BETWEEN THE 

WESTERN WORLD 

AND IRAN. 

between the East and the West. In six 

month time of a provisional treaty, as a 

result of the abolishment of sanctions, a 

fund transfer of 5-6 million might be possible. 

While the negotiations are being held, 

Iranian President Hassan Rouhani received 

his Turkish counterpart Recep Tayyip 

Erdogan. In a joint press conference, 

Rouhani remarked that they both are 

against an interference of any other country 

in Yemen. President Erdogan pointed out a 

possible solution mechanism for Yemen by 

saying, “We need to act together to put an 

end to this bloodshed.” 

Throughout his official visit in Tehran, 

Erdogan was calm, considerate and prudent; 

moreover, he was also committed to 

increase trade and improve economic relations 

between the two countries. Turkey 

desires to be the gateway between the 

Western world and Iran. It should consider 

the economic opportunities that arise from 

such an agreement between Iran and 

Western countries; and it should use this 

economic recovery in its favour. The relations 

between Iran and Turkey are important 

both for the maintenance of regional 

peace and security, and also for reciprocal 

economic interests. The two countries 

should seek ways to overcome the conflicts 

by extending their cooperation. 

22 



HAZAR WORLD 

23

KAPAK / COVER 

PETROKİMYA / PETROCHEMISTRY 

TÜRK PETROKİMYA 

TARİHİ PETKİM’LE 

İNŞA EDİLDİ 

Türkiye’de petrokimya demek Petkim demek. Türk 

petrokimya tarihini anlatan biri aslında Petkim’in tarihini 

anlatıyor demektir. Petkim bugün 50 yaşında. Bunca 

yıldır da Türkiye’nin ilk ve tek petrokimya üreticisi 

olarak yoluna devam ediyor ve bugün yılda 3 milyon 600 

bin ton petrokimya üretimi ile ülke ekonomisine önemli 

bir katkı sağlıyor. 

FİGEN AYPEK AYVACI 

THE STORY OF 

PETROCHEMISTRY 

STARTS WITH 

PETKIM 

Petrochemistry means Petkim in Turkey. Whoever tells story 

of petrochemistry in Turkey, they actually tell Petkim’s history. 

Petkim is 50 years old today. It carries on as the first and only 

petrochemical manufacturer in Turkey for 50 years. Today, 

Petkim makes a great contribution to Turkish economy with a 

production capacity of 3 million 600 thousand tons. 



HAZAR WORLD 

25


Petrokimya… Modernliğin ürünü… 

Petrokimya sektörü günümüzde hala 

sanayinin çok genç bir kolu olarak anılıyor. 

Sektörün ortaya çıkışıyla ilgili net 

bir tarih verilemiyor olsa da petrokimya 

endüstrisinin tam anlamıyla doğuşu 2. Dünya 

Savaşı sonrasına, yani 1950’li yılların başına 

rastlıyor. PVC ve PS gibi petrokimya ürünleri 

19. yüzyılda bulunmuş olsa da bu ürünlerin 

yaygın olarak kullanılmıyor olması, petrokimya 

alanında endüstriyelleşme sürecini 

insanlığın ikinci kez imtihan ettiği Dünya 

Savaşı sonrasına öteledi. Hatta sektörün şu 

kısacık ömrüne bakıldığında, ana hammaddesi 

olan petrolün fiyatındaki dalgalanmanın 

bile petrokimya sektörünün yükselişini durduramadığı 

görülüyor. Hızla büyüyen bu sektör 

yarattığı katma değer bakımından da 

dünya ekonomisinin önemli bir üretim dinamiği 

haline geliyor. 

Türkiye’nin petrokimya ile tanışması gelişmiş 

ülkelerle hemen hemen aynı tarihe rastlıyor. 

1950’li yıllarda ABD’de büyük bir gelişme 

gösteren petrokimya sektörü, 50’li yılların 

sonlarında Batı Avrupa’da, 60’larda 

Japonya’da ve 70’li yıllarda az gelişmiş ve 

gelişmekte olan ülkelerde varlığını gösterdi 

ve büyümeye başladı. 1951 yılında ABD’deki 

petrokimya tesislerinin sayısı 90’ın üzerindeydi. 

O tarihte dünya petrokimya üretiminin 

%25’i ABD tarafından gerçekleştiriliyordu. 

Bundan tam elli yıl sonra yani 2001’de ise 

ABD’nin dünya petrokimya üretimindeki 

payı %50’ye ulaştı. Gelişmiş ülkelerde petrokimya 

sanayisi 1950-1960 döneminde yılda 

%20-30 oranında büyüme kaydetti. Türkiye 

ise petrokimyanın dünyadaki gelişim sürecini 

en yakından izleyen ülkelerden biri oldu. 

Türkiye’de petrokimya sektörünün gelişimine 

değinen ICIS (Independent Chemical 

Information Service) danışmanı Fabrizio 

Galié, “Kimyasallar, plastik ürünler, kauçuk, 

fiber gibi ürünlere yönelik iç talebin bir hayli 

fazla olması sebebiyle büyüme hızı uzun yıllardır 

dünya ortalamasının üzerinde seyrediyor.” 

diyerek sektörün büyüklüğünü vurguluyor. 

TÜRKIYE’DE PETROKIMYA IÇIN ILK ADIM 

PETKIM ILE ATILDI 

Türkiye’de petrokimya için ilk adım 1965 

yılında Petkim’le atıldı. Gelişmiş ülkelerde 

kurulan petrokimya tesisleriyle hemen 

hemen aynı tarihlerde hayata geçirilen 

Petkim, Türkiye’de petrokimya tarihini başlatan 

kuruluş oldu. Petkim’in kurulduğu yıldan 

bu yana da petrokimya sektörü 

Türkiye’de sanayileşme ve kalkınmanın itici 

01 

01 

Petkim’in ilk tesisleri 

3 Nisan 1965 tarihinde 

Yarımca’da kuruldu. 

01 

Petkim’s first plants 

were established in 

Yarımca on April 3, 1965. 

Petrochemistry… The product of modernity… 

The petrochemical sector is still 

regarded as a young industrial branch 

today. There is not a certain date for 

Turkey’s encounter with petrochemistry, but 

it can be said that history of the petrochemical 

industry goes back to early 1950s, the period 

after the World War II. Although petrochemical 

products such as PVC and PS were 

found in the 19th century, they were not 

widely used until the World War II, which 

delayed this industrialization period. Within 

this short period of time, it is observed that 

the rapid growth of the petrochemical sector 

was not even slightly affected by the fluctuation 

in the prices of oil which is the main raw 

material. This fast-growing sector became a 

significant production dynamic in the world 

economy thanks to its added value. 

Petrochemistry started to emerge nearly in 

the same period with developed countries. 

The petrochemical sector leaped forward in 



gücü haline geldi. Özelleştirme süreci boyunca 

kapasite artışı ve modernizasyon yatırımları 

dışında yeni kapasite yatırımlarında 

bulunamadığı için talihsiz bir dönem geçiren 

Petkim, bu süreçte bile ürün kalitesini her 

zaman korumayı başardı. Bugün Türkiye, 

petrokimya piyasasında ürettiği ucuz ama 

kalitesiz ürünlerle tanınan Çin ile rekabette 

güçlü bir duruş sergileyebiliyor. 

Petkim’in katkısı ile çeşitli ölçeklerde kurulan 

plastik firmaları da ham maddelerini 

ucuz ve kolay yoldan temin etme imkanı 

buluyor. Çünkü Petkim’in ticaret merkezlerine 

ve yurtiçi pazara ulaşımı sağlayacak karayolu, 

demiryolu gibi büyük altyapı olanaklarına 

sahip olması ve özellikle ticarette önemli 

bir maliyet kalemi olan lojistik konusunda 

sunduğu kolaylaştırıcı imkanlar, Petkim ve 

ürün sağladığı firmalar için bir avantaj olarak 

ortaya çıkıyor. Yani Petkim’in konumu 

Türkiye petrokimya sanayisinin rekabet 

gücünü artıran önemli bir faktör. 

TÜRKIYE, 

PETROKIMYA 

PIYASASINDA ÇIN 

ILE REKABETTE 

GÜÇLÜ BIR DURUŞ 

SERGILEYEBILIYOR. 

TURKEY CAN 

DISPLAY A STRONG 

STANCE IN THE 

COMPETITION WITH 

CHINA. 

the USA in 1950s; it appeared and developed in 

West Europe in late 1950s, Japan in 1960s, less 

developed and developing countries in 1970s. 

In 1951, the number of petrochemical facilities 

in the USA was over 90. It means that USA 

assumed 25% of world petrochemical production 

at that time. Exactly fifty years later in 

2001, this number reached to 50%. 

Petrochemical industry grew 20-30% in developed 

countries between 1950 and 1960. Turkey 

closely followed the development process of 

petrochemistry throughout the world. Fabrizio 

Galié, Consultant from the Independent 

Chemical Information Service, mentioned 

about the development of the petrochemistry 

sector in Turkey and emphasizes the magnitude 

of the sector by saying, “the domestic 

demand for chemicals, plastic products, rubber, 

fibers etc. has been tracking growth rates 

above the world average for several years.” 

TURKEY ENTERED INTO THE PETROCHEMISTRY 

MARKET WITH PETKIM 

Founding of Petkim in 1965 was the first move 

in Turkey’s petrochemistry quest. Petkim 

became operational nearly in the same period 

with the petrochemical facilities of developed 

countries, and the petrochemistry history 

started in Turkey. Since then, the petrochemical 

sector became a driving force for industrialization 

and development in Turkey. Although 

it passed through an unfavorable period when 

it was unable to make new capacity investments 

in addition to its capacity increase and 

modernization investments during the privatization 

process, Petkim managed to sustain its 

product quality. Today, Turkey can display a 

strong stance in the competition with China 

which is famous for its cheap but poor-quality 

products in the petrochemical sector. 

Various plastic firms from small to medium 

and large scale enjoyed the cheap and easy 

supply of raw materials thanks to Petkim. At 

this point, Petkim’s Aliağa choice comes to the 

forefront because Aliağa offers multi-alternative 

opportunities such as railway, land and sea 

routes which will link Petkim to trade centers 

and domestic markets. As an important cost 

item in trade, logistics became an advantage for 

Petkim and its customers. Petkim’s location 

has turned into a key factor that increases the 

competitive power of Turkish petrochemical 

industry. 

PETKIM IS TURNING INTO AN INTEGRATED 

FACILITY 

Petkim started operations with 5 plants in 

1970 in Yarımca. For its second complex, 

HAZAR WORLD 

27


PETKIM ENTEGRE BIR TESIS HALINE 

DÖNÜŞÜYOR 

İlk olarak 1970 yılında 5 fabrika ile 

Yarımca’da faaliyete geçen Petkim, ikinci 

kompleksinin kurulması için lojistik açıdan 

çok ideal bir bölge olan Aliağa’yı seçti ve 

buradaki kompleks 1985 yılında işletmeye 

alındı. O dönemde en ileri teknolojiyle ve 

optimum kapasiteyle kurulan işletmede 

dönem dönem kapasite artış yatırımları da 

gerçekleştirildi. Petkim’in %51 hissesinin 

2008 yılında SOCAR A.Ş.’ye geçmesinin 

ardından Petkim, Aliağa’daki kompleksi için 

entegre bir yapının startını verdi. Konteyner 

limanı ve rüzgâr enerjisi santrali bu entegrasyonun 

başlıca parçalarını oluşturuyor. 

SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, 50 

yıldır insana ve hayata değer katmak için üreten 

Petkim’in varlığı ve özelleştirilmesine 

değinerek bu büyük kurumun SOCAR 

Türkiye ile yoluna devam etmesinin hem 

Türkiye-Azerbaycan ilişkileri hem de bu projeler 

için tetikleyici ve hızlandırıcı bir unsur 

olduğunun altını çiziyor. 

Rafineri-Petrokimya-Enerji-Lojistik entegrasyonunun 

yapıldığı ve hala çalışmaların hızla 

sürdüğü Aliağa kompleksinde dev bir konteyner 

limanı inşa edilirken bu liman yatırımının 

ilk fazının bu yıl, ikinci fazının ise 2016 

yılında tamamlanması ve böylece Aliağa’nın 

Türkiye’nin en büyük entegre lojistik merkezi 

haline getirilmesi planlanıyor. 

Petkim bu entegrasyonu gerçekleştirirken 

rutin işleyişinde çevreci yaklaşımlar da 

benimsiyor. Mesela buhar kazanlarında fueloil 

yerine doğal gaz kullanmaya başlayan 

Petkim, böylece çevreye olan duyarlılığını 

koruyor. Aynı zamanda Aliağa’da gerçekleştirilen 

entegrasyon sırasında bu hassasiyetini 

koruyan Petkim, rüzgar enerjisi santrali 

(RES) yatırımıyla da enerji ihtiyacını karşılama 

konusunda tercihini yenilenebilir enerjiden 

yana kullandı. 55 milyon euroluk RES 

yatırımıyla Petkim 2015’te elektrik üretimine 

başlamayı planlıyor. Toplam kurulu gücü 51 

MW olacak olan santral ilk fazıyla Petkim 

elektrik üretim kapasitesini yüzde 12’ye çıkaracak. 

Bu yatırım bölgenin temiz enerjiye olan 

ihtiyacına katkıda bulunurken tesisin de 

enerji ihtiyacını karşılayacak. 

PETROKIMYA SEKTÖRÜ DÜNYADA GELIŞMEYE 

DEVAM EDIYOR 

Petkim yaptığı yatırımlarla dünyanın sayılı 

petrokimya tesislerinden biri haline dönüşürken, 

bulunduğu coğrafya gereği önemli bir 

potansiyel de barındırıyor. Türk petrokimya 

piyasasının, kişi başına tüketim açısından 

02 

02 

Petkim Aliağa 

Yarımadası’nda üretim 

24 saat sürüyor. 

02 

Petkim Aliağa Peninsula 

works 24 hours a day. 

Petkim preferred Aliağa which has an ideal 

location for logistics. The complex in Aliağa 

was set into operation in 1985. In that period 

the complex was established with the cutting-edge 

technology and optimum capacity, 

and capacity-building investments were 

made occasionally. 51% of Petkim’s shares 

were bought by SOCAR A.Ş. in 2008, and 

then Petkim launched an integrated structure 

in its Aliağa complex. Main dimensions 

of this integration are the container port and 

wind power plant. Underlining Petkim’s contributions 

for people for 50 years, SOCAR 

Turkey President Kenan Yavuz mentions 

about the importance of Petkim’s privatization 

with SOCAR Turkey and its accelerating 

role for these projects as well as the relations 

between Turkey and Azerbaijan. 

A huge container port is being constructed in 

the Aliağa complex where the works continue 

for the refinery-petrochemistry-energylogistics 

integration. The first phase of this 

container port is planned to be completed 

this year, and the second phase is predicted 

to be finalized by 2016. Then, Aliağa will 

become the largest integrated logistics center 

of Turkey. 



son derece gelişmiş bir piyasa olduğunu söyleyen 

ICIS danışmanı Galié, “Fiber, ambalaj, 

tüketici ürünleri, elektronik, otomobil parçaları 

ve daha pek çok üründe kullanılan polietilen 

ve polipropilen gibi ticari polimerler bu 

konuda güzel bir örnek teşkil ediyor.” diye 

belirtiyor. Galié, “(tüm türler ve kopolimerler 

dahil) bu ürünlerin kişi başı tüketiminin 

Endonezya’da 2014 yılında 11 kg, Hindistan’da 

6 kg, Türkiye’de ise 70 kg” olduğunu söyleyerek, 

“Bu durumda Güney Asya’da öngörülen 

potansiyel talep artışı Türkiye’dekinden daha 

yüksek olacaktır.” diye belirtiyor. 

Petrokimya bugün dünyadaki toplam ticaret 

hacminin %8’ini oluşturuyor. Öte yandan 

Körfez Arap yatırımlarının son dönemde devreye 

girmesi dünya pazarına 13 milyon tonluk 

bir kapasitenin eklenmesini sağladı. Birleşik 

Arap Emirlikleri’nde ise 2015 itibariyle petrokimya 

yatırımları 12 milyar dolara ulaşacak. 

Ayrıca Körfez İşbirliği Konseyi’nin petrokimya 

sektöründeki toplam yatırımının da 2015’e 

kadar 250 milyar doları bulacağı tahmin ediliyor. 

Bu durum söz konusu coğrafya için çok 

büyük bir atılım olarak nitelendiriliyor ve şu 

an Körfez bölgesi dünya petrokimya üretiminin 

%17’sini oluşturuyor. 2011 yılı itibariyle 

PETKIM YAPTIĞI 

YATIRIMLARLA 

DÜNYANIN SAYILI 

PETROKIMYA 

TESISLERINDEN BIRI 

HALINE DÖNÜŞÜYOR. 

PETKIM IS TURNING 

INTO ONE OF THE 

EXCLUSIVE 

PETROCHEMICAL 

FACILITIES IN THE 

WORLD. 

While Petkim is working on completing this 

integration process, it also adopts environmental-friendly 

policies. For instance, it 

started to use natural gas in its steam generators 

rather than fuel oil with the aim of preventing 

environmental damage. At the same 

time, Petkim follows this approach in the 

integration process in Aliağa and preferred 

renewable energy to meet its energy need. In 

this regard, it made an investment for constructing 

a wind power plant. Petkim is 

planning to start electricity generation in 

2015 with this 55-million-euro investment. 

Installed capacity of this wind power plant 

will be 51 MW; and when the first phase of 

the project is completed, the plant will 

increase Petkim’s electricity generation 

capacity to 12%. This investment will not 

only contribute to the region’s need for clean 

energy but also meet the facility’s energy 

need. 

PETROCHEMISTRY SECTOR CONTINUES TO 

DEVELOP IN THE WORLD 

Petkim is turning into one of the exclusive 

petrochemical facilities in the world, and it 

also has a significant potential due to its geographical 

location. ICIS Consultant Galié 

states that “Turkish petrochemical market is 

far more advanced in terms of per-capita 

consumption” and adds, “A noticeable example 

is represented by commodity polymers 

like polyethylene and polypropylene, which 

are largely used for the manufacture of fibers, 

packaging, consumer products, electronics, 

auto parts and many others.” As noted 

by Galié, the per-capita consumption of these 

products (including all grades and copolymers), 

was estimated in 2014 at 11kgs in 

Indonesia and at just 6kgs in India, compared 

to 70kgs in Turkey; and this contributes 

to explain the higher potential demand 

growth foreseen in South Asia compared to 

Turkey. 

Today, Petkim represents 8% of the total 

trade volume in the world. On the other 

hand, the investments made by Gulf Arab 

states have brought additional 13-milliontons 

capacity to the world market in the 

recent period. Petrochemistry investments in 

the United Arab Emirates will reach 12 billion 

dollars by 2015. It is also estimated that 

the total petrochemistry investment of the 

Gulf Cooperation Council will be around 250 

billion dollars by 2015. It is regarded as a significant 

step for this geography and currently 

the Gulf region constitutes 17% of the 

world petrochemistry production. As of 2011, 

HAZAR WORLD 

29


Suudi Arabistan Körfez’deki endüstriyel üretimin 

%67’sini, Katar yüzde 14’ünü ve BAE 

yüzde 7’sini gerçekleştiriyor. Ortadoğu cephesinden 

Türkiye cephesine geçildiğinde ise 

başka bir başarı karşımıza çıkıyor. Sektöre 

gelişmiş ülkelerle birlikte adım atan Türkiye, 

gelişimini sürdürüyor. Özellikle Petkim’in 

2014 yılında yaptığı %13’lük kapasite artışı ile 

birlikte yıllık brüt üretim kapasitesi 3,2 milyon 

tondan 3,6 milyon tona çıktı. Ülkemizin 

en gözde şirketlerinden olan Petkim, 50´nin 

üzerinde petrokimyasal ürün barındıran 

geniş yelpazesiyle bugün Türkiye sanayisinin 

vazgeçilmez bir hammadde üreticisi konumunda 

yer alıyor. Petkim´in ürettiği petrokimyasal 

ürünler; inşaat, tarım, otomotiv, 

elektrik, elektronik, ambalaj ve tekstil sektörlerinin 

önemli girdileri olarak kullanılıyor. 

Yani Petkim’in varlığı diğer sanayi kuruluşlarının 

da varlıklarını sürdürmesini sağlıyor. 

Petrokimyasallar çok yakın bir tarihte yaşamımıza 

girmiş olsa bile bugün binlerce ürün 

petrol ve doğal gazdan üretiliyor ve petrokimyasallar 

olmadan insanoğlu için yaşam 

oldukça zor gözüküyor. 

ŞAHİN MUSTAFAYEV 

AZERBAYCAN SANAYİ VE EKONOMİ 

BAKANI 

MINISTER OF INDUSTRY AND 

ECONOMY OF AZERBAIJAN 

PETKİM TÜRKIYE 

SANAYISININ 

VAZGEÇILMEZ BIR 

HAMMADDE 

ÜRETICISI 

KONUMUNDA YER 

ALIYOR. 

PETKIM IS AN 

INDISPENSABLE 

RAW MATERIAL 

PRODUCER FOR THE 

TURKISH INDUSTRY. 

Türkiye için Petkim sanayinin 

gelişimi açısından en önemli 

yatırımlardan birisidir. İktisadi ve 

sosyal olarak İzmir şehri için 

Petkim önemlidir. 

Saudi Arabia holds 67% of the total industrial 

production in the Gulf region while Qatar 

has 14% and UAE has 7%. When we look at 

the numbers in Turkey, we observe another 

success story. Turkey stepped into the sector 

with developed states, and it continues its 

development today. Gross annual production 

capacity of Turkey has increased from 3.2 

million tons to 3.6 million tons with the 13% 

capacity increase of Petkim in 2014. Listed 

among the leading companies in the country, 

Petkim is an indispensable raw material producer 

for the Turkish industry with its wide 

range of petrochemical products. Petkim has 

more than 50 petrochemical products and 

these products are used as the key inputs of 

the construction, agriculture, automotive, 

electricity, electronics, packaging and textile 

sectors. Petkim helps other industrial enterprises 

to continue their operations. 

Despite the short history of petrochemicals 

in our lives, currently thousands of products 

are manufactured from oil and natural gas, 

and life without petrochemicals seem quite 

difficult for people today. 

Petkim is one of the most vital 

investments for the development of 

industry in Turkey. Petkim is 

economically and socially important for 

İzmir. 

MUSTAFA TOPRAK 

İZMİR VALİSİ 

İZMİR GOVERNOR 

RÖVNAG 

ABDULLAYEV 

SOCAR BAŞKANI 

SOCAR PRESIDENT 

KENAN YAVUZ 

SOCAR TÜRKİYE BAŞKANI 

SOCAR TURKEY PRESIDENT 

SADETTİN KORKUT 

PETKİM GENEL MÜDÜRÜ 

PETKİM GENERAL MANAGER 

FABRIZIO GALIÉ 

ICIS DANIŞMANI 

ICIS CONSULTANT 

Petkim Türkiye’de ve dünyada katma 

değer üreten, aynı zamanda ülke için 

önemli bir istihdam kaynağı olan çok 

değerli bir tesis. Petkim, SOCAR ile 

birlikte adeta yeniden vücut buldu. 

2008 yılı Mayıs ayında Türkiye’nin değerli 

şirketlerinden biri olan ve bu yıl 50. yaşını 

kutladığımız Petkim’in satın alınması, daha 

sonra Petkim yarım adasındaki rafineri, 

enerji, petrokimya ve liman yatırımları 

Azerbaycan’ı Türkiye’nin en büyük 

yatırımcısı yapmıştır. 

Bugüne kadar rafineri ve petrokimya 

üretim tesislerini hep devlet yaptı. 

Hiçbir özel sektör kuruluşu rafineri ve 

petrokimya üretim tesisi yapmaya 

cesaret edemedi, biz ettik. Biz 

Türkiye’nin en babayiğit şirketiyiz. 

Petkim’in hikayesi Türkiye’de 

sanayileşmenin hikayesidir. Petkim ilk 

kurulduğu günden beri ülke 

ekonomisinin can damarlarından 

biridir. Petkim ailesi olarak istihdam 

yaratmanın gururunu yaşıyoruz. 

Türkiye’de 1970’li yılların başında 

ilk petrokimya kompleksinin 

kurulmasından bu yana ülkenin 

petrokimya sektörü önemli 

gelişme kaydetmiştir. 

Petkim provides added value both in 

Turkey and in the world, it is also a 

significant employment source 

for the country. Petkim was re-born with 

SOCAR. 

Azerbaijan has become the largest foreign 

investor in Turkey with the purchase of 

Petkim in May 2008, which is one of the 

leading companies in Turkey, celebrating its 

50th anniversary this year; and then the 

refinery, energy, petrochemical and port 

investments in the Petkim peninsula. 

Until today, state was the only entity that 

constructs refinery and petrochemical 

production facilities. The private sector 

could not take an initiative to build such 

facilities, but we could. We are the bravest 

company in Turkey. 

The story of Petkim is actually the story of 

industrialization in Turkey. Petkim is 

lifeblood for Turkish economy since the 

first day. As the Petkim family, we are 

proud to offer many employment 

opportunities. 

The development of the petrochemical 

sector in Turkey has been huge since the 

first petrochemical complex was 

established in the country 

in the early 1970s. 

30 MAYIS 2015 SAYI 30 - MAY 2015 ISSUE 30


HAZAR WORLD 

31

GÖRÜŞ / OPINION 

AB / EU 

AB’DEKİ EKONOMİK 

GELİŞMELER VE ENERJİ 

FİYATLARI AÇISINDAN 

ANLAMI 

Yunanistan seçimlerinden çıkan sürpriz sonuçların ardından Avrupa 

Birliği’nde bir süredir unutulan kamu borcu ve ekonomik büyüme 

sorunları tekrar gündeme oturdu. AB ekonomileri aslında biri diğerini 

etkileyen iki önemli sorunla karşı karşıya. 

ECONOMIC DEVELOPMENTS IN 

THE EU AND ITS IMPLICATIONS 

ON ENERGY PRICES 

Following the surprise election results in Greece, longforgotten 

public debt and economic growth problems of the 

European Union came up again after a while. EU economies 

are actually face to face with two interconnected problems. 

DOÇ. DR. FATİH MACİT 

HASEN ENERJİ VE EKONOMİ 

ARAŞTIRMALARI MERKEZİ UZMANI 

ASSOC. PROF. FATIH MACİT 

HASEN EXPERT, CENTER ON ENERGY 

AND ECONOMY 



AB ekonomilerini etkileyen sorunlar 

arasında en önemlisi ekonomik 

büyüme olarak karşımıza çıkıyor. 28 

AB üyesi ülke için 2003-2008 yılları 

arasındaki dönemde ortalama yıllık ekonomik 

büyüme %2,2 dolayında iken 2009-2013 

döneminde ortalama büyüme -%0,2 düzeyinde 

kaydedildi. Reel Gayri Safi Yurt İçi 

Hasıla (GSYİH) rakamlarına bakıldığında 

ise 28 AB üyesi ülke için toplam GSYİH 2013 

yılı sonunda 2008 yılındaki seviyenin altında 

kaldı. Tüm AB ülkelerini kapsamamakla 

birlikte, AB’nin büyük bir kısmını ilgilendiren 

diğer önemli sorun da kamu borcunun 

yüksekliği olarak görülüyor. Ortak para 

birimine geçişle birlikte düşük maliyetlerle 

borçlanma imkanı bulan Yunanistan, 

İrlanda, Portekiz, İspanya ve İtalya gibi 

ülkeler artık kamu borcu açısından sürdürülebilir 

seviyenin üstünde bulunuyor. 

Yunanistan başta olmak üzere bu ülkelerde 

son birkaç yıldır ciddi kemer sıkma politikaları 

uygulanması tavsiye ediliyor. Fakat 

bu politikalar ekonomik büyümeyi de 

önemli ölçüde zayıflattığı için, vergi gelirlerini 

azaltarak bütçe açığında arzulanan 

düşüşün sağlanmasını engelliyor. Örneğin, 

Yunanistan uyguladığı çok sıkı bütçe önlemlerine 

rağmen hala GSYİH’nin %12’si civarında 

bütçe açığı veriyor. Dolayısıyla sadece 

kemer sıkma politikalarıyla bu ülkelerin 

borç sorununun çözülmesinin mümkün 

AVRUPA BIRLIĞI 

TEKRAR BIR BÜYÜME 

PATIKASINA GIRDIĞI 

TAKDIRDE MALI 

SORUNLAR YAŞAYAN 

ÜLKELERIN 

PROBLEMLERI DE 

HAFIFLEYECEK. 

IF THE EUROPEAN 

UNION STARTS TO 

GROW AGAIN, 

FINANCIAL 

PROBLEMS OF MOST 

STATES WILL 

ALLEVIATE. 

The most important problem encountered 

in EU economies can be defined 

as economic growth. Average economic 

growth in 28 EU member 

states was around 2.2% between 2003 and 

2008, and around -0.2% between 2009 and 

2013. Total Real Gross Domestic Product 

(GDP) of 28 member states of the year 2013 

was even lower than the year 2008. Not 

including all European Union members, 

another important problem in most EU 

member states is high public debt. 

Countries which have the opportunity to 

take low-cost loans in the Eurozone, such 

as Greece, Ireland, Portugal, Spain and 

Italy, have exceeded the sustainable level in 

terms of public debt following the adoption 

of the shared currency in the 

European Union. In the last couple of 

years, serious austerity policies are recommended 

for these countries, particularly 

Greece. However, those austerity policies 

weaken the economic growth in those 

countries, decrease tax revenues, and constitute 

a barrier before ensuring the 

desired decrease in budget deficit. For 

instance, budget deficit in Greece is still 

around 12% of the country’s Gross 

Domestic Product despite strict budgetary 

measures. Therefore, it is observed that 

austerity policies are not sufficient to 

resolve the debt problem of those states. 

HAZAR WORLD 

33

AB / EU 

olmadığı ve politika yapıcıların esas çözmesi 

gereken konunun ekonomik büyüme sorunu 

olduğu görülüyor. Birlik tekrar bir büyüme 

patikasına girdiği takdirde mali sorunlar 

yaşayan ülkelerin problemlerinin de hafiflediği 

zaten görülecektir. 

AMB GENİŞ KAPSAMLI TAHVİL ALIMI 

YAPACAK 

Avrupa Birliği’ndeki ekonomik büyüme 

sorununun çözümü anlamında geçtiğimiz 

aylarda Avrupa Merkez Bankası’ndan 

(AMB) önemli bir adım geldi. AMB, Ocak 

ayı toplantısında aldığı kararla Eylül 2016’ya 

kadar sürecek aylık 60 milyar Avro büyüklüğünde 

bir tahvil alım programı başlatacağını 

duyurdu. Mart ayında başlayan program 

kapsamında önümüzdeki bir buçuk yıllık 

süreçte AMB toplamda 1 trilyon 

Avronun üzerinde bir tahvil alımı gerçekleştirmiş 

olacak. 2008 krizinden sonra FED’in 

ekonomik büyümeyi desteklemek için attığı 

adıma benzeyen bu geniş kapsamlı tahvil 

alım programı ile birlikte, Avro bölgesinde 

firmalar ve hane halkları için ucuz finansman 

imkanı oluşması ve böylece tüketim ve 

yatırım harcamalarında bir canlanma gerçekleşmesi 

hedefleniyor. 

Peki, AMB’nin attığı bu adım Avrupa’da 

gerçekten ekonomik büyümeyi destekleye- 

KAPSAMLI TAHVIL 

ALIM PROGRAMI ILE 

BIRLIKTE TÜKETIM 

VE YATIRIM 

HARCAMALARINDA 

BIR CANLANMA 

GERÇEKLEŞMESI 

HEDEFLENIYOR. 

WITH THIS 

COMPREHENSIVE 

BOND PURCHASE 

PROGRAM, IT IS 

PLANNED TO REVIVE 

THE CONSUMPTION 

AND INVESTMENT 

EXPENDITURES. 

The most important issue that the policy 

makers must focus on is the economic 

growth problem. If the European Union 

starts to grow again, it will be observed 

that the uptrend will alleviate the financial 

problems of most states. 

ECB’S COMPREHENSIVE BOND PURCHASE 

PROGRAM 

The European Central Bank (ECB) took a 

vital step in order to solve the economic 

growth problem in the member states of 

the European Union. Upon the decision 

taken in the January meeting, ECB 

announced the start of a 60 billion Euro 

bond purchase program which will be in 

force until September 2016. Within the 

scope of the program that started in 

March, the European Central Bank will 

have purchased over 1 trillion Euro bonds 

in one and a half year. With this comprehensive 

bond purchase program, which is 

similar to FED’s initiative to support economic 

growth after the 2008 crisis, it is 

planned to create low-cost financing 

opportunities for households and revive 

the consumption and investment expenditures. 

Well, will the Central Bank’s step definitely 

support economic growth in Europe? It 



cek mi? Bu adımın iki kanaldan Avrupa’daki 

ekonomik büyümeyi desteklemesi beklenebilir. 

Birinci kanal dış ticaret dengesi üzerinde 

çalışacak. Hem FED’in faiz artırım beklentisi 

hem de AMB’nin parasal genişlemeye 

gitme beklentisi ile Avro, Dolar karşısında 

yılbaşından bu yana %11, geçen yılın 

Haziran ayından bu yana ise %21 dolayında 

değer kaybetti. Avro’daki bu değer kaybının 

orta vadede hem borç sorunu yaşayan ülkelerde 

hem diğer üye ülkelerde ihracat motoru 

üzerinden büyümeyi desteklemesi oldukça 

muhtemel. 

Büyümeyi destekleyecek ikinci kanal ise 

AMB’nin de beklediği gibi tüketim ve yatırım 

harcamaları üzerinden gerçekleşecek. 

Parasal genişleme ile birlikte finansal koşulların 

daha da rahatlaması ve bunun firmalar 

ve hane halkları için hem krediye erişimi 

kolaylaştırması hem de daha ucuz hale 

getirmesi mümkün görünüyor. Bu durum 

da birliğin ekonomik büyümesine orta vadede 

destek olacaktır. 

DÜNYADAKI TOPLAM 

PETROL 

TÜKETIMININ 

YAKLAŞIK %15’I, 

DOĞAL GAZ 

TÜKETIMININ ISE 

%13’Ü AB’DE 

GERÇEKLEŞIYOR. 

EU PRODUCES 15% 

OF TOTAL OIL 

CONSUMPTION, AND 

13% OF THE TOTAL 

NATURAL GAS 

CONSUMPTION IN 

THE WORLD. 

AB’DEKİ BÜYÜME DÜNYADAKİ ENERJİ 

TALEBİNİ ETKİLİYOR 

Başta petrol olmak üzere enerji fiyatlarında 

son dönemde yaşanan düşüşten sonra 

Avrupa’daki bu ekonomik gelişmelerin 

enerji fiyatları açısından anlamının ne olacağı 

daha da önem kazandı. Dünyadaki topcan 

be estimated that such a step may support 

economic growth in Europe in two 

ways. The first one is about foreign trade 

balances. Due to the expectations for 

FED’s interest increase and ECB’s monetary 

enlargement, Euro in relation to 

Dollar decreased in value by 11% since 

January, and by 21% since June last year. It 

seems quite probable that the decreasing 

value of Euro will support growth not only 

in the countries that struggle with debt 

problems but also in other member states 

in the medium term by way of exports. 

The second way that will support growth 

in the European Union will emerge 

through consumption and investment 

expenditures, as also expected by ECB. 

Monetary enlargement will alleviate the 

financial conditions, and this development 

will facilitate the access of companies and 

households to loans with lower costs. 

Such a development will support economic 

growth within the European Union in 

the medium term. 

EU’S GROWTH AFFECTS WORLD ENERGY 

DEMAND 

Following the recent decline in energy 

prices and particularly in oil prices, we 

can see that these economic developments 

in Europe have gained much importance 

HAZAR WORLD 

35

AB / EU 

lam petrol tüketiminin yaklaşık %15’i, doğal 

gaz tüketiminin ise %13’ü AB’de gerçekleşiyor. 

Dolayısıyla AB’deki ekonomik büyüme 

dünyadaki enerji talebini doğrudan etkilemekte 

olup enerji fiyatları açısından belirleyici 

unsurlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. 

Genel olarak arz-talep dinamikleri açısından 

özellikle petrol fiyatlarında yaşanan 

son düşüşün 1985-86 yıllarında yaşanan 

düşüşe benzer bir şekilde arz tarafındaki 

ciddi artıştan kaynaklandığı görülüyor. 

Dolayısıyla talep tarafında ciddi bir toparlanma 

olmadan bu düşüşün tekrar tersine 

dönmesi ve dolayısıyla petrol ve doğal gaz 

fiyatlarının tekrar yükselişe geçmesi zor 

görünüyor. Bu anlamda AMB’nin başlattığı 

geniş kapsamlı tahvil alım programı ve 

bunun ekonomik büyüme üzerindeki olumlu 

etkileri, özellikle 2016 yılı başlarından itibaren 

küresel enerji talebinin bir miktar 

toparlanmasını ve en azından fiyatlar üzerindeki 

aşağı yönlü baskının kırılmasını 

sağlayabilir. Tabii ki bu petrol fiyatlarının 

hızlı bir şekilde toparlanıp yeniden üç haneli 

rakamlara yükselmesi anlamına gelmeyecektir. 

1985-86 yıllarında petrol fiyatları arz 

tarafındaki artışla birlikte bugüne benzer 

bir düşüş göstermişti ve fiyatların tekrar 

düşüş öncesindeki zirve seviyelerine dönmesi 

yaklaşık 15 yıl sürmüştü. Tarih tekerrürden 

ibarettir sözü tekrar doğrulanabilir. 

AMB’NIN TAHVIL 

ALIM PROGRAMININ 

2016 YILI 

BAŞLARINDAN 

ITIBAREN EKONOMİK 

BÜYÜME ÜZERİNDE 

OLUMLU ETKİLERİ 

GÖRÜLECEK. 

ECB’S BOND 

PURCHASE 

PROGRAM WILL 

HAVE POSITIVE 

IMPACTS ON 

ECONOMIC GROWTH 

IN EARLY 2016. 

in terms of energy prices. EU produces 

15% of the total oil consumption, and 13% 

of the total natural gas consumption in the 

world. Therefore, the economic growth in 

the European Union has a direct impact 

on the world energy demand, which 

makes it a determinative factor for energy 

prices. In terms of supply-demand 

dynamics in general, it is observed that 

the latest decline in oil prices is rooted in 

the significant increase in supplies, similar 

to the decline between 1985 and 1986. 

Thus, this decline would not be reversed; 

oil and natural gas prices would not start 

to increase again unless the global 

demand increases to a great extent. 

Within this context, the comprehensive 

bond purchase program of the European 

Central Bank and this program’s positive 

impacts on economic growth may slightly 

increase the global energy demand in 

early 2016 and absorb this downtrend. 

Naturally such a development will not 

lead to a rapid increase in oil prices and 

take the prices up to three-digit numbers 

again. Between 1985 and 1986, oil prices 

declined with the increase in supplies, just 

like today, and the prices could only reach 

the same prices before the decline within 

about 15 years. Today, the statement “history 

repeats itself” is proven once again. 


ENERJİ 

ULAŞTIRMA 

KRİTİK ENERJİ 

ALTYAPI GÜVENLİĞİ 


HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ EBÜLTENLERİ İLE 

UFKUNUZA 

YATIRIM YAPIN 

GÜNCEL BİLGİ, DOĞRU STRATEJİ 

Abone olmak için: ebulten@hazar.org 

www.hazar.org 

HAZAR WORLD 

37

DOSYA / FILE 

ORTA KORİDOR / MIDDLE CORRIDOR 

ASYA’DAN AVRUPA’YA 

GİDEN EN KISA YOL: 

ORTA KORİDOR 

İpek Yolu’nun yeniden canlandırılması küresel ekonomiye henüz tam 

anlamıyla entegre olamamış Orta Asya ülkelerinin dünyaya açılması 

için en önemli basamak olacak. İpek yolu güzergâhlarından biri olan 

Orta Koridor ise Çin’i Türkiye’ye bağlarken güzergahı üzerindeki 

Kazakistan’ın uluslararası ticaretteki payını da artıracak. 

FİGEN AYPEK AYVACI 

THE SHORTEST ROUTE 

FROM ASIA TO EUROPE: 

MIDDLE CORRIDOR 

Revival of the Silk Road will be an important step for opening up the 

Middle Eastern countries that have not been integrated into global 

economy. The Middle Corridor not only links China to Turkey as one 

of the Silk Road routes, but also increases the commercial share of 

Kazakhstan in international trade. 



Lojistik sektörü, teknolojinin de yardımıyla 

hızla gelişiyor. Küreselleşmeyi birkaç 

adım daha ileriye taşıyarak coğrafi açıdan 

yan yana olmayan ülkeleri birbirine bağlıyor 

ve bu ülkeler arasındaki ilişkileri geliştirerek 

ticari bir zemin oluşturuyor. 

Küreselleşmenin ve rekabetin artması, işletmelerin 

temel yeteneklerine odaklanmaları ve 

diğer faaliyetleri stratejik ortaklarına yönlendirmeleri 

günümüz tedarik zincirlerinin yapısını 

oluşturuyor diyen Okan Üniversitesi 

Uluslararası Lojistik Bölümü Bölüm Başkanı 

Doç. Dr. Avni Zafer Acar, bu yapının taşıma ve 

iletişim teknolojileriyle birleştiğinde küresel 

işletmelerin maliyetlerini en aza indirmek için 

Çin ve yakın coğrafyasını adeta bir üretim 

üssü haline getirdiğini söylüyor. Aktörler arasında 

ise birinci sırada Amerika geliyor. Acar, 

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından dünya siyasi 

liderliğini üstlenen ABD’nin savaştan doğrudan 

etkilenmemiş olması ve galip devlet statüsünde 

bulunmasının ülkeye üretim ve ticarette 

üstünlük getirdiğini hatırlatıyor ve küresel şirketlerin 

gelişmesinde lojistiğin ne kadar etkili 

olduğunun altını çiziyor. 

Lojistik aslında sadece küresel şirketlerin 

önünü açmıyor; bir ülkenin uluslararası lojistik 

ağına eklemlenmesi o ülkenin ekonomisinin 

büyümesini de sağlıyor. Üretim kodlarının 

değiştiği yani üretimin Çin, Hindistan gibi 

ülkelere kaydığı bir dünya pazarında en 

büyük alıcılar da gelişmiş ekonomilere sahip 

olan Avrupa ve Amerika olunca, bu farklı 

kıtaları birbirine bağlayacak olan uluslararası 

yollar ve geçiş sözleşmeleri büyük önem kazanıyor. 

TÜRKİYE ULUSLARARASI LOJİSTİK AĞININ 

MERKEZİNDE BULUNUYOR 

Asya-Pasifik, Latin Amerika, Doğu Avrupa ve 

Afrika-Ortadoğu bölgeleri lojistik pazarında 

gelecekte öne çıkacak olan coğrafyalar olarak 

görülürken Türkiye’yi yakından ilgilendiren 

bir konu var: İpek Yolu. Yeniden canlandırılmaya 

çalışılan İpek Yolu güzergâhı Asya’yı 

Avrupa’ya bağlarken bu rota üzerinde bulunan 

ülkelerin de ekonomik gelişmelerini hızlandırıyor. 

Lider üretici ve tedarikçi Çin ve 

küresel pazarda lider konumda olan diğer 

Asya ülkelerinin İpek Yolu güzergâhı üzerinden 

dünyaya açılması ürünlerin daha kısa ve 

daha ucuz yoldan Avrupa’ya ulaşması anlamına 

geliyor. Acar’ın dediği gibi günümüzde 

Amerika ve Avrupa olmak üzere iki büyük 

tüketim merkezi ile Amerika, Avrupa ve Çin 

olmak üzere üç büyük üretim merkezi bulunurken, 

diğer ülkelerin ortaya çıkan potansiyelden 

iyi bir şekilde yararlanması ve kendi 

TARİHİ İPEK YOLU 

MODERNİZE 

EDİLİYOR. 

HISTORIC SILK ROAD 

IS BEING 

MODERNIZED. 

Logistics improves rapidly with the help 

of technology. By serving as a bridge 

between countries that are distant 

from each other geographically, it gives 

the opportunity to form a commercial basis 

among these countries, as if they were 

neighbors. “Globalization and increased 

competition, focusing on core competences 

and transferring other activities to strategic 

partners form the structure of supply 

chains” said Assoc. Prof Avni Zafer Acar, 

Head of the International Logistics 

Department, Okan University. He added, 

“Merging supply chains with transportation 

and communication technologies turns 

China and the surrounding region into a 

global manufacturing base in order to 

reduce costs. US plays the most important 

role. Acar said, “US became the new political 

leader after the World War II as it was 

not war-worn and it was on the victorious 

side; it assured its leadership in manufacturing 

and trade.” He also underlined that 

logistics plays a major role in the economic 

growth of global companies. 

Logistics not only clears the way for global 

companies, but also leads to the economic 

growth of a country by integrating it into 

the international logistic network. In a 

world market where countries like China 

and India play the major role for manufacturing 

and where the largest buyers are the 

most developed economies like the US and 

Europe; we cannot easily ignore the importance 

of international roads and transition 

agreements. 

TURKEY IS AT THE HEART OF 

INTERNATIONAL LOGISTICS NETWORK 

While Asia-Pacific, Latin America, Eastern 

Europe and Africa-Middle East regions are 

believed to become prominent in the logistics 

market in the future; there is a significant 

issue for Turkey: the Silk Road. 

Stretching between Asia and Europe, revival 

of the Silk Road will definitely lead to 

economic growth of countries on the route. 

As the top producer and supplier in the 

world, China, as well as other leading Asian 

countries in the global market will open up 

to the world via the Silk Road which will 

make it possible for those countries to 

access Europe in a faster and cheaper way. 

As Acar stated, in the modern world, there 

are three manufacturing leaders -the United 

States, Europe and China- but other countries 

should make the best use of these lines 

and should create their own hubs. 

HAZAR WORLD 

39


merkezlerini oluşturması gerekiyor. Bunu 

yapması gereken ülkelerden biri de 

Kazakistan. Doç. Dr. Avni Zafer Acar, 

Kazakistan’ın Avrupa-Çin eksenli üretim coğrafyasında 

hem tüketim hem de üretim için 

gerekli olan hammadde ve ara mamul tedariki 

için oluşturulan tedarik zincirlerinin kesişiminde 

yer aldığını belirtiyor. Acar, “Bunun 

yanı sıra Kazakistan gelişen ekonomiler olarak 

da isimlendirilen BRICS ülkelerinden Rusya- 

Çin ve Hindistan’ı içine alan üçgenin tam ortasında 

yer alıyor” diyerek Kazakistan’ın taşımacılıkta 

çok önemli bir konumda olduğuna dikkat 

çekiyor. 

Kazakistan üzerinden Türkiye’ye bağlanan 

Orta Koridor, Asya’dan Avrupa’ya giden en 

kısa ve en ekonomik güzergâh. Uluslararası 

ticaretle birlikte bölgesel kalkınma, işbirliği ve 

refahı da beraberinde getiren bu stratejik 

güzergâh, üç kıtanın ortasında bulunan 

Türkiye’de son buluyor. Hazar Denizi’nin çok 

yönlü ulaştırma ağına dâhil edilmesi bölgesel 

kalkınmaya büyük katkı sağlıyor ve Dünya 

Bankası’nın 2012 yılında hazırladığı Küresel 

Rekabetçilik Endeksi (GCI) Kazakistan hakkında 

olumlu bir rapor sunuyor. Bu endekse 

göre ulaştırma altyapısı kalitesi ve lojistik performans 

açısından ilk 100’e giren tek Orta 

Asya ülkesi Kazakistan, listenin 86. sırasında 

bulunuyor. Türkiye ise 27. sırada yer alıyor. 

Azerbaycan Ulaştırma Bakanlığı tarafından 

yapılan açıklamalarda özellikle Kazakistan’ın 

ulaşım altyapısı konusunda kaydettiği gelişmeye 

dikkat çekiliyor ve “Silk Wind” projesi 

kapsamında Çin ve Kazakistan arasındaki 

demiryolu mesafesinin Kazakistan topraklarında 

900 km kısalmış olmasının önemine 

vurgu yapılıyor. 

İPEK YOLU ÇİFT YÖNLÜ YARAR SAĞLIYOR 

Azerbaycan Ulaştırma Bakanlığı’ndan edinilen 

bilgilere göre, Kazakistan’ın geleceğe 

dönük stratejileri çerçevesinde Aktau limanının 

yenilenmesi ve hızlı demiryolu projelerinin 

yanı sıra Bakü-Gürcistan-Türkiye ve 

Karadeniz istikametinde koridor oluşturulması 

düşünülüyor. Ayrıca İpek Yolu’nun canlandırılması 

konusundaki istekleri eleştirenler de 

var. Çin Uluslararası Borsalar Merkezi 

(CCIEE) Enformasyon Dairesi Müdürü Xu 

Hongcai’nin sözlerine bu noktada dikkat çekmekte 

fayda var. Çin’in İpek Yolu’nun yeniden 

canlandırma girişimlerini eleştiren ve dış yatırımlarını 

Marshall Planı’na benzetenlere 

Hongcai, Çin’in bu girişiminin “karşılıklı yarara” 

dayalı olduğunu söyleyerek cevap veriyor. 

Bir başka örnek ise Çin’in Chongqing kentinden 

başlayarak Almanya’nın Duisburg kentin- 

01 

01 

İpek Yolu kara, deniz 

ve demiryollarından 

oluşuyor. 

01 

The Silk Road consists 

of highways, seaways 

and railways. 

TICARETIN İPEK YOLU 

ÜZERINDEN 

YAPILMASI YENI 

MERKEZLERIN 

OLUŞMASI IÇIN 

FIRSATLAR 

YARATACAK. 

DEVELOPING TRADE 

RELATIONS VIA THE 

SILK ROAD WILL 

CREATE NEW 

ECONOMIC CENTERS. 

Kazakhstan is a good example in this 

regard. He reminded that Kazakhstan is 

located at the crossroads of supply chains 

for raw materials and intermediate products 

which are necessary for consumption 

and production in the Europe-China-centric 

manufacturing geography. He also added 

that “Besides, Kazakhstan is located at the 

center of the triangle which covers BRICS 

countries (known as developing economies) 

such as Russia, China and India. That’s why 

Kazakhstan is very important for the transportation 

sector.” 

The Middle Corridor, reaching Turkey 

through Kazakhstan, is the shortest and 

cheapest route from Asia to Europe. This 

strategic route ensures regional development, 

cooperation and prosperity by means 

of international trade. Inclusion of the 

Caspian Sea into the transportation network 

has become one of the milestones in 

regional development. The Global 

Competitiveness Index (GCI) prepared by 

World Bank in 2012 draws a positive picture 

about Kazakhstan. According to this Index, 

Kazakhstan is the only Middle Eastern 

country that is listed among the top 100 list 

for the quality of transportation infrastructure 

and logistics performance. Kazakhstan 

has the 86 th place and shares the honor with 

Turkey which is the 27 th country in the same 

list. In the statements made by the Ministry 

of Transport of Azerbaijan, Kazakhstan’s 

constant progress about transportation 

infrastructure is underlined and the importance 

of the “Silk Wind” project which will 



shorten the railway route between China 

and Kazakhstan by 900 km in Kazakh territories 

is particularly emphasized. 

de sona eren ve Nisan 2014’te düzenli seferlere 

başlayan “Yuxinou” demiryolu hattı. 11 bin 

kilometrelik yolu 21 günde kat eden konteyner 

trenleri ile Çin’den Avrupa’ya elektronik ürünler, 

elektrikli aletler ve çelik ürünler taşınırken 

Avrupa’dan Çin’e ise otomotiv parçaları, lüks 

tüketim ürünleri ve geri dönüştürülmüş malzemeler 

taşınıyor. Bu hat üzerinden bir konteynerin 

taşınmasının maliyeti deniz taşımacılığına 

göre çok daha pahalı, 5 ila 8 bin dolar 

arasında değişiyor. Ancak deniz taşımacılığının 

demiryolu taşımacılığından daha uzun 

sürmesi demiryolunu ilk seçenek haline getiriyor 

ve deniz taşımacılığındaki diğer ek maliyetler 

de demiryolu taşımacılığı seçeneğini 

kuvvetlendiriyor. Böyle bir model göz önündeyken 

denize kıyısı olmayan Kazakistan için 

de demiryolu seçeneği önem kazanıyor. 

KÜRESEL DEĞER ZİNCİRİNE ENTEGRASYON 

Petrol ve doğal gaz yönünden zengin olan ve 

Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla yeni bir 

döneme giren Orta Asya ülkeleri için artık 

kaynakları değerlendirme ve küresel ticaretin 

bir parçası olma vakti geldi. Çin, Avrupa 

Birliği için en büyük tedarikçi konumunda ve 

şu anda iki bölge arasındaki ticaret deniz yolu 

ve Rusya-Kafkasya üzerinden geçen demiryolları 

aracılığıyla sağlanıyor. Bu ticaretin İpek 

Yolu üzerinden gerçekleştirilmesi, yeni merkezlerin 

oluşması için fırsatlar yaratacak. 

Bugün nüfusuyla ve yarattığı değerlerle Asya 

ülkelerinin tekrar büyük bir merkeze dönüştüğünü 

söyleyen Bahçeşehir Üniversitesi 

İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi 

Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Yavuz Günalay, 

KAZAKİSTAN 

TAŞIMACILIKTA 

ÖNEMLİ BİR 

KONUMDA YER 

ALIYOR. 

KAZAKHSTAN HAS A 

SIGNIFICANT ROLE IN 

THE TRANSPORTATION 

SECTOR. 

SILK ROAD OFFERS MUTUAL BENEFITS 

According to the Ministry of Transport of 

Azerbaijan, Kazakhstan is implementing 

projects like the renovation of the Aktau 

Port and the face track investment within 

the framework of its future strategies, and a 

corridor project linking Baku, Georgia and 

Turkey along the Black Sea region is being 

discussed. However, there are also strong 

objections for the revival of the Silk Road. 

At this point, we should consider the statement 

of Xu Hongcai, Deputy Director of 

Information Department of China Centre 

for International Economic Exchanges 

(CCIEE). In reply to those who criticize the 

initiative to revive the Silk Road and compare 

foreign investments to the Marshall 

Plan, Hongchai stated that China’s initiative 

is based on mutual benefits. “Yuxinou” railway 

line that connects China and Germany 

might be another example. It takes 21 days 

to cover the 11 thousand km route for container 

trains which transport electronic 

products, appliances or steel products from 

China to Europe, and automotive parts, luxury 

consumer goods or recycled materials 

from Europe to China. Railway transport is 

much more costly than marine transport 

upon this line; transport of a container 

upon this line is around $5-8 thousand. 

However, it takes less time and there are 

additional costs for marine transport. In 

this way, railway transport becomes the 

first choice. Therefore, railway transport is 

a vital alternative in Kazakhstan which does 

not have a coast. 

INTEGRATION TO THE GLOBAL VALUE 

CHAIN 

It is about time for resource-rich Middle 

East countries, which have entered into new 

period after the dissolution of the Union of 

Soviet Socialist Republics (USSR), to evaluate 

their potential and become a part of 

global trade. In a world where China is the 

largest supplier for the European Union, 

trade between the two regions is realized 

either by marine transport or via railways 

passing through Russia and Caucasia. If 

this trade is realized via the Silk Road, new 

economic centers will be created. Prof. Dr. 

Yavuz Günalay, Bahçeşehir University 

Faculty of Economic, Administrative and 

Social Sciences Vice Dean, stated that Asian 

HAZAR WORLD 

41


İpek Yolu’nun Asya ve Avrupa arasında ticari 

mallar akışının yanı sıra enerji ve veri akışının 

da eklenmesiyle daha fazla önem kazanarak 

tekrar doğduğunu dile getiriyor. Günalay, 

“Türkiye, İpek Yolu’nun bir kanadı üzerinde 

bulunduğu için bu yeni oluşumu dikkatle izlemeli 

ve Anadolu üzerinden geçişi daha verimli 

hale getirmenin yollarını aramalıdır” diyor ve 

internet ve enerji hatlarının da gelişmesi ile 

Türkiye’nin bu hat üzerindeki öneminin artacağına 

dikkat çekiyor. Orta Asya ülkeleri için 

dışa açılma imkânı sunan bu güzergâhlar, 

Kazakistan özelinde bakıldığında Orta Koridor 

gibi önemli bir rotaya sahip olan ülkenin küresel 

değer zincirine entegre olması için önemli 

bir fırsat sunuyor. Sürdürülebilir büyüme için 

kilit rol üstlenen taşımacılık sektörünün 

modernize edilmesi kısa vadede bölgede yeni 

istihdam imkânları sağlarken uzun vadede de 

ekonomik sıçramaya neden olacak. Öte yandan 

lojistik sektörü dünyada 5 trilyon Euro, 

AB ülkelerinde ise 600 milyar Euro üzerinde 

bir pazara ulaştı. Bu sektör, Türkiye’de 

GSMH’nin %10-13’üne denk gelerek 30 milyar 

dolarlık bir potansiyeli temsil ediyor. Hal böyle 

olunca Orta Asya ülkelerinin böylesi bir ekonomik 

büyüklüğe ulaşmış olan tedarik zincirinin 

bir parçası olması ve pastadan payını mutlaka 

alması gerekiyor. 

countries have turned into a major center 

today with their population and values. He 

also expressed that the Silk Road revived 

with a higher value as it not only transports 

commercial goods but also energy and data 

between Asia and Europe. Günalay said, 

“Turkey is located on the route of the Silk 

Road, and thus it must pay attention to this 

new formation and try to increase the efficiency 

of the Anatolian transit.” He underlines 

that Turkey’s importance will be greater 

when internet and energy lines develop. This 

project not only expands international trade, 

but also provides the opportunity of integration 

into the global value chain for 

Kazakhstan. While modernization of the 

transport sector will create new employment 

opportunities in the short term, it will lead to 

an economic boom in the long term. On the 

other hand, the logistics sector’s value is 5 

trillion Euros in the world and 600 billion 

Euros in the European Union. This sector 

meets approximately 10-13% of the country’s 

gross national product, representing an 

approximate value of $30 billion. Thus, 

Middle East countries need to be a part of 

such a giant supply chain and have their 

shares in this pie. 



Vagon taşıma imkânına sahip feribotlarla Türkmenistan-Azerbaycan ve Kazakistan-Azerbaycan 

arasında Hazar Denizi geçişi sağlanmaktadır. Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattının 

inşa edilmesinin ardından Asya’dan Türkiye’ye ve oradan da Avrupa’ya kesintisiz demiryolu 

ulaşımı mümkün olacak. Öte yandan Afganistan da Azerbaycan ile demiryolu alanında 

işbirliği kurmak istiyor. Afganistan Cumhurbaşkanı, demiryolu taşımacılığı için yeni 

bir teklif sunarak Afganistan’dan çıkan malların Türkmenistan ve Azerbaycan üzerinden 

Gürcistan’ın Batum limanlarına ulaştırılmasını ve oradan da deniz yoluyla Avrupa’ya 

taşınmasını önerdi. BTK demiryolu hattı tamamlandığında Afganistan’dan çıkan mallar 

Tiflis’ten Kars’a kadar demiryolu ile taşınabilecektir. 

AZER ALIYEV 

AZERBAYCAN ULAŞTIRMA BAKANLIĞI 

ULAŞTIRMA POLITIKALARI VE EKONOMISI 

DAIRE BAŞKANI 

HEAD OF TRANSPORT POLICY AND ECONOMIC 

DEPARTMENT, MINISTRY OF TRANSPORT OF 

AZERBAIJAN 

Transportation between Turkmenistan-Azerbaijan and Kazakhstan-Azerbaijan through the 

Caspian Sea is realized via ferries that can carry wagons. Once the Baku-Tbilisi-Kars railway 

project is completed, transportation from Asia to Turkey, and then to Europe will be uninterrupted 

by railway. Moreover, Afghanistan desires to cooperate with Azerbaijan in the field of 

railways. President of Afghanistan offered that products of Afghanistan should be transported 

to the ports of Batumi in Georgia passing through Turkmenistan and Azerbaijan, and then 

from Georgia to Europe by means of marine transportation. When the Baku–Tbilisi–Kars 

railway project is completed, products of Afghanistan will be transported via railways from 

Tbilisi to Kars. 

Güncel rakamlara göre, deniz taşımacılığı maliyet avantajı sunsa bile coğrafi koşullara ve iklim 

şartlarına bağlılık ve yavaşlık gibi dezavantajlara da sahiptir. Üstelik yük taşımada hızlı tren 

alternatifinin de bulunması gelecekte demiryolu taşımacılığını daha ön plana çıkaracaktır. 

Örneğin Çin’den yola çıkan bir ürünün teslim noktasına ulaşması 30-40 gün sürerken, bu süre 

Orta Koridor üzerinden demiryolu alternatifi ile 8-10 güne düşecektir. Kazakistan’ın jeostratejik 

konumu ile lojistik ve taşımacılık alanında yaptığı yatırımlar göz önüne alındığında 

Kazakistan’ın Orta Koridor’a en az Kuzey Koridor kadar önem verdiğini söyleyebiliriz. Üstelik 

Orta Koridor’un Hazar geçişinden sonra en önemli dar boğazı konumunda olan Bakü-Tiflis- 

Kars demiryolu projesinin tamamlanmasının ardından Çin ile bölgemiz arasındaki ticari mal 

akışı hızlanacaktır. Bu durumda Orta Koridor üzerinden demiryolu esaslı çok modlu taşımacılığın 

önemi daha da artacaktır. 

DOÇ. DR. AVNI ZAFER ACAR 

OKAN ÜNIVERSITESI ULUSLARARASI LOJISTIK 

BÖLÜMÜ BÖLÜM BAŞKANI 

HEAD OF THE INTERNATIONAL LOGISTICS 

DEPARTMENT, OKAN UNIVERSITY 

Even though marine transportation has lower costs, it also has disadvantages like slowness 

due to its dependence to geographical and climate conditions. Moreover, the chance of using 

fast track for freight shipment will increase the importance of railway transports. For example, 

a product which is delivered from China to its destination in 30-40 days will reach its destination 

only in 8-10 days through the Middle Corridor. Considering Kazakhstan’s geostrategic location 

and its investments for logistics and transportation, we can see that the Middle Corridor is 

as important as the Northern Corridor for the country. Besides, following the completion of the 

Baku–Tbilisi–Kars railway project which is the second narrow pass after the Caspian transit, 

product flow between Turkey and China will definitely increase. Without any doubt, intermodal 

freight transport will become more important. 

Tahıl ürünleri Kazakistan’ın önemli ihracat kalemlerinden biridir. Petrol ve petrol ürünleri 

ihracatına olan bağımlılığın azaltılması ve ürün çeşitlendirmesine gidilmesi amacıyla Kazakistan 

yönetimi tahıl ürünleri ihracatına önem vermeye başlamıştır. Bu çerçevede taşınan 

tahıl ürünü miktarının arttırılması hedeflenerek Azerbaycan ve İran’da tahıl terminalleri 

kurulmuştur. Trans Kazakistan rotasında ise malların ulaştırma maliyetleri diğer rotalara 

kıyasla daha fazla olduğu için bu rota henüz rekabeti arttırıcı bir nitelik kazanamamıştır. 

Ülke içerisinde planlı bir ulaştırma stratejisinin belirlenmesi, doğu-batı ve kuzey-güney 

yönünde ulaştırma ağının geliştirilmesi, mevcut demiryollarının bakım ve onarımının yapılması 

ve yeni demiryolları inşa edilmesi gibi adımlar atılması sektörü canlandıracaktır. 

SERAY ÖZKAN 

HAZAR STRATEJI ENSTITÜSÜ HAZAR TRANSIT 

KORIDORU PROGRAM KOORDINATÖRÜ, 

ARAŞTIRMACI 

RESEARCHER AND COORDINATOR OF CASPIAN 

TRANSIT CORRIDOR PROGRAM, CASPIAN 

STRATEGY INSTITUTE 

Grain products are one of the most important export items of Kazakhstan. In order to reduce the 

dependence to oil and oil products, and ensure product diversification, Kazakhstan government 

started to focus on the exports of grain products. Thus, grain terminals were constructed in 

Afghanistan and Iran in order to increase the total amount of grain products transported. Trans- 

Kazakhstan railway has not gained any competitive power in the market yet. Transport costs are 

still quite high compared to other means. Steps such as adopting a planned transportation strategy, 

developing the East-West and North-South transport network, reparation and maintenance 

of current railroads, and construction of new railways will have a positive impact on the sector. 

HAZAR WORLD 

43

LIFESTYLE / LIFESTYLE 

KAZAK SİNEMASI / KAZAKH CINEMA 

KAZAKİSTAN 

TOPRAKLARI AYRI 

BİR FİLM HİKÂYESİ 

Kimler geçmemiştir ki bu topraklardan? Akan çayların, 

pınarların suyundan kimler içmemiştir? Gaddar 

hükümdarların, istilacı orduların saldırılarına, kanlı savaşlara 

meydan olan bu ülkeye asırlardan beri çok ağır darbeler 

vuruldu. Tarihi şehirleri, güzel binaları, köprüleri, yolları, 

su kemerleri yıkıldı, harabeye çevrildi. Tüm bunlara rağmen 

zamanın ağır eli ülkenin gücünü ve güzelliğini mahvedemedi. 

Kazak halkı tarih boyunca çeşitli kahramanlar yetiştirdi, kendi 

istiklali, hürriyeti uğruna mücadele verdi. Halk ise daima 

kültürünü, ana dilini, edebiyat ve sanatını zamanın zorluklarına 

karşı korudu ve geliştirdi; bunlardan biri de Kazak sineması 

oldu. 

RUFAT AGHAYEV 

44 



A DIFFERENT FILM STORY: 

KAZAKHSTAN 

Many people have walked on these territories and many 

people drank from these watercourses and streams. This 

country has witnessed cruel emperors, invading armies, 

attacks and bloody wars, experienced serious damages. Its 

historic cities, beautiful buildings, bridges, roads, archways 

were destroyed and ruined. Despite all these bad times, it 

managed to preserve its power and beauty. Kazakh people 

raised several heroes and struggled for its sovereignty and 

independence. They saved their culture, language, literature 

and arts against the challenges of the time; one of these 

preserved values is the Kazakh cinema. 

HAZAR WORLD 

45


Kazakların geçmişe ve tarihe olan ilgisi 

güzel sanatların diğer alanlarında olduğu 

gibi sinema alanında da kendi yansımasını 

buldu. Sovyet Kazakistan 

sinemasının gelişimini gözden geçirdiğimizde 

birçok farklı isim ve filmle karşılaşırız. Bu 

durum sinemanın tür ve konu yönünden 

genişlediğini, düşünce ve yaratıcılık yönünden 

geliştiğini, Sovyet hayatını daha derinden 

yansıtarak daha büyük genellemeler yoluna 

gittiğini gösteriyor. Meseleye Sovyet sinemasının 

genel gelişimi açısından yaklaştığımızda, 

Kazak sinemacıların filmlerinin hangi 

özellikleriyle öne çıktığını, eski Sovyet sinemasının 

başarılarına ne gibi yeni ve değerli 

katkıları olduğunu görebiliriz. 

Kazak sinemasının önemi hem Sovyet halkının 

hem de kendi halkının üzüntüsünü ve 

sevincini, düşünce ve isteklerini yansıtıyor 

olmasının altında yatıyor. Yeni kurulan 

Kazak sinemasının çıkardığı ürünlerin işlediği 

başlıca konular Ekim Devrimi, Sovyetler’in 

kurulması uğruna verilen mücadele, yeni 

devrin işçilerinin duygu ve düşünceleri ve 

“Sovyet İnsanını” yaratma meseleleriydi. 

1941’de faaliyete başlayan ve 1984 yılında ünlü 

sanatçı Şaken Aymanov’un adını alan 

“Kazakfilm” stüdyosunda Sovyetler Birliği 

dağılana kadar senede 7 uzun metrajlı film, 

50’ye yakın belgesel, birkaç çizgi film yapıldı 

ve 70’e yakın Sovyet filmi Kazak diline çevrildi. 

Bugün bu stüdyolarda filmlerin yanı sıra 

haber ve belgeseller de çekiliyor. 

KAZAK SINEMASI 

HEM SOVYET 

HALKININ HEM DE 

KENDI HALKININ 

ÜZÜNTÜSÜNÜ VE 

SEVINCINI, DÜŞÜNCE 

VE ISTEKLERINI 

YANSITIYOR . 

KAZAKH FILM 

INDUSTRY REFLECTS 

THE SORROW AND 

JOY OF KAZAKH 

PEOPLE AS WELL AS 

THEIR DESIRES, 

BELIEFS AND 

THOUGHTS. 

Kazakh people’s interest in history is represented 

in their cinema as in all other 

branches of fine arts. When we look 

through the development of the cinema 

in Soviet Kazakhstan, we meet many different 

figures and different films. This shows us that 

cinema has expanded in terms of genre and 

plot, developed in terms creativity and 

thought, and embraced more comprehensive 

generalizations by reflecting the Soviet way of 

life from a deeper perspective. Considering 

the development of the Soviet cinema in general, 

we can see the outstanding characteristics 

of Kazakh film makers and their valuable 

contribution to the success of the former 

Soviet cinema. 

Kazakh film industry has a vital importance 

as it reflects the sorrow and joy of Kazakh 

people as well as their desires, beliefs and 

thoughts. Kazakh films mostly focus on the 

October Revolution, the struggle to establish 

the Soviet Union, thoughts and feelings of the 

workers, and the concept of creating the 

“Soviet Person”. 

The “Kazakhfilm” studio, which was established 

in 1941 and named after well-known 

artist Shaken Aimanov in 1984, produced 7 

feature films, nearly 50 documentaries, a few 

cartoon films until the dissolution of the 

Soviet Union, and almost 70 Soviet films were 

translated into the Kazakh language. Today, 

news programs and documentaries are made 

in these studios in addition to movies. 



BÜYÜK EKİM İHTİLALİ’NİN ARDINDAN 

SİNEMANIN DOĞUŞU 

Kazakistan’da sinema uzun yılların emeğiyle 

ortaya çıktı. İlk film çekimleri Büyük Ekim 

İhtilali’nden (1917) hemen sonra başladı. 

1920’li yıllarda Kazakistan, Özerk Sovyet 

Cumhuriyetlerinden biri olarak ilan edildikten 

sonra Sovyet sinemacıların yardımıyla 

ülkede sinema sektörü gelişmeye başladı ve 

devletin önem verdiği bir alan haline geldi. 

Aslında Kazak halkının sinemayla tanışması 

ihtilal öncesine, 1910 yılına dayanıyor. 

“Hareket eden fotoğraflar” ilk kez Alma- 

Ata’da “Mars” adlı sinema salonunda M. 

Fabri tarafından gösterildi. Fabri, para 

kazanmak amacıyla Rusya’nın Omsk kentinden 

ayrılarak elma ağacının taç yaprağı anlamına 

gelen Alma-Ata şehrine taşındı. İlk 

başta bir mucize olarak algılanan bu hareketli 

manzara fotoğraflarına ilgi arttıkça, melodram, 

dram ve komedi türünde kısa filmler 

gösterime sunuldu. 1910 yılının sonunda 

Alma-Ata’da film gösteren salonların sayısı 

4’e yükseldi. 

Kazakistan’a ait görüntüler gerçek anlamda 

1920 yılından sonra gösterilmeye başlandı. Bu 

ülkenin halkı, örf ve adetleri ilk önce Rus 

kameramanları tarafından küçük sahneler 

olarak filme alındı. Sonraları bu topraklara 

daimi olarak yerleşen Moskovalı kameramanlar, 

“Soyuzkino Jurnali” ve “Sovkino 

Jurnali” isimli sinema dergileri için sürekli 

çekimler yapmaya başladı. 

“HAREKET EDEN 

FOTOĞRAFLAR” ILK 

KEZ ALMA-ATA’DA 

“MARS” ADLI 

SINEMA SALONUNDA 

M. FABRI 

TARAFINDAN 

GÖSTERILDI. 

KAZAKH PEOPLE MET 

CINEMA BEFORE THE 

REVOLUTION, IN 

1910. “MOTION 

PICTURES” WERE 

FIRST DISPLAYED IN 

“MARS” CINEMA 

HALL IN ALMATY BY 

M. FABRI. 

RISE OF THE CINEMA AFTER THE OCTOBER 

REVOLUTION 

Great efforts were made to found the film 

industry in Kazakhstan. First film shooting 

started right after the October Revolution 

(1917). The film industry began to develop 

with the help of Soviet film makers after the 

declaration of Kazakhstan as an 

Autonomous Soviet Republic in 1920s, and 

the government started to attach great 

importance to this industry. 

Actually, Kazakh people met cinema before 

the revolution, in 1910. “Motion pictures” 

were first displayed in “Mars” cinema hall in 

Almaty by M. Fabri. In order to earn his living, 

Fabri left Russian city of Omsk and 

came to Almaty which means the petals of 

an apple tree. These motion landscape pictures 

were regarded as a miracle at first, but 

then people started to show great interest in 

such photos. Therefore, melodramas, dramas 

and comedy films were offered to the 

audience. By the end of 1910, the number of 

cinema halls in Almaty increased to 4. 

Images of Kazakhstan appeared on the 

screen after 1920 in real terms. The people, 

traditions and customs of this nation was 

first recorded by Russian cameramen. 

Afterwards, many cameramen moved from 

Moscow to Kazakhstan and started to shoot 

these territories on a regular basis for cinema 

magazines called “Soyuzkino Journal” 

and “Sovkino Journal”. 

HAZAR WORLD 

47


KAZAK BELGESELLERİ ALTIN ÇAĞINI 

YAŞIYOR 

Kazakistan’da Sovyet iktidarı kurulduktan 

sonra çekilen “Mahsulün Makinayla 

Toplanması”, “Petrol Boru Hatlarının 

İnşaatı”, “Rus Okullarının Açılışı”, “Kızıl 

Ordu’nun Zaferi”, “Su Boru Hatları İnşaatı” 

gibi yeni dönemin kazanımlarını ve genç 

Kazakistan Sovyet Cumhuriyeti’nin sosyal ve 

iktisadi gelişimini konu alan aktüalite filmleri 

tüm Sovyet ülkelerinin beyaz perdelerinde 

gösterime girdi. Çok geçmeden Kazakistan ile 

ilgili belgesel filmler de çekilmeye başlandı. 

Bunlardan ilki, 1925’te kameraman Y. Tolçan 

tarafından “Özerk Cumhuriyetin Beşinci Yıl 

Kutlamaları” isimli belgesel filmi oldu. 

1928’de Halk Komiserliği’ne bağlı 

“Vostokkino” tröstü (tekel) kuruldu. 1929’da 

tröstün Alma-Ata şubesi açıldıktan sonra 

burada birçok belgesel film çekildi. 

“Kazakistan’da Beş Yıllıklar”, “Ekim’in 19.Yıl 

Kutlamaları”, “Alma-Ata ve Çevresi”, “Sovyet 

Kazakistanı” adlı belgesel filmler Kazakistan 

Cumhuriyeti’nin yeniliklerini yansıtıyordu. 

Bu dönemde yapılan belgesel filmler son 

derece özgün yapımlardı. Önem arz eden 

olayların her anı hakkında seyirciye beyazperdeden 

uzun uzadıya haberler aktarılıyordu. 

Bu filmler Kazak halkının bir nevi görsel 

tarihini yazmış oldu. 

1920’li yılların sonunda Türkistan ile Sibirya 

arasında demiryolu inşa edilmeye başlandı. 

Türk-Sib olarak adlandırılan bu yolun yapımına 

tüm Sovyet halkları katılıyordu. Bu 

konuyu geniş halk kitleleri ile buluşturmak 

için uzun metrajlı bir belgesel film çekilmesine 

karar verildi ve bu film “Vostokkino”nun 

Alma-Ata şubesinde yapıldı. Son derece 

ilginç ve hacimli bir film çekilerek “Türk-Sib” 

adı verildi. Bu film dünya sinemalarının 

beyazperdelerinde gösterildi ve Sovyet belgesel 

sinema arşivine altın harflerle eklendi. 

Nihayet 1934 yılında Alma-Ata’da belgesel 

filmler stüdyosu kuruldu. Yeni kurulan bu 

stüdyonun ilk ürünleri “Cambul-Ata”, 

“Kazakistan Hazinesi”, “Yeniden Doğan Çöl” 

adlı belgesel filmler oldu. Bu yıldan itibaren 

Kazak belgesel sinemasının öncüleri “Sovyet 

Kazakistanı” adlı film dergisinin ilk sayısını 

çıkardı. Bu film dergisi seyirciler tarafından 

büyük ilgiyle karşılandı ve yapımcılar derginin 

her ay 4 sesli ve 2 sessiz sayısını çekme 

kararı aldı. 

SOVYET KAZAKİSTANI’NDA SİNEMANIN 

YOLCULUĞU 

Sovyet Kazakistanı Sineması 1929 yılında 

kuruldu. İlk yıllarında tüm dünya sinemala- 

SOSYAL VE IKTISADI 

GELIŞIMI KONU ALAN 

AKTÜALITE FILMLERI 

TÜM SOVYET 

ÜLKELERININ BEYAZ 

PERDELERINDE 

GÖSTERIME GIRDI. 

NEWSREELS ABOUT 

SOCIAL AND 

ECONOMIC 

DEVELOPMENT WERE 

DISPLAYED IN ALL 

SOVIET STATES. 

THE GOLDEN AGE OF KAZAKH 

DOCUMENTARIES 

Newsreels such as “Harvesting by 

Machines”, “Construction of Oil Pipelines”, 

“New Russian Schools”, “Victory of the Red 

Army” and “Construction of Waterlines” 

were made after the establishment of the 

Soviet government in Kazakhstan. Those 

films mostly focused on the new era’s advantages 

as well as the social and economic 

development of young Kazakhstan Soviet 

Republic. After such films gained popularity 

among Kazakh people, documentaries on 

Kazakhstan were made. The first documentary 

about the country was the “Fifth 

Anniversary of the Autonomous Republic” 

which was made by in 1925. 

In 1928, the “Vostokkino” trust (monopoly) 

was established under the People’s 

Commissariat. The trust opened a branch in 

Almaty in 1929 and many documentaries 

were made here. The documentaries “Five 

Years of Kazakhstan”, “19th Anniversary of 

the October Revolution”, “Almaty and the 

Surrounding Region”, “Soviet Kazakhstan” 

reflected the new developments in the 

Republic of Kazakhstan. Documentaries of 

that era were quite original. They gave upto-date 

and comprehensive information 

about important developments on the 

screen. Those films were historical records 

for Kazakh people. 

By the end of 1920s, railway construction 



started between Turkistan and Siberia. All 

Soviet republics supported the construction 

of this line called “Turk-Sib”. In order to 

introduce this railway to many people, it 

was decided to make a feature documentary 

film about the line. The film was produced 

in Vostokkino’s branch in Almaty. A quite 

interesting and long film was made, and it 

was named after “Turk-Sib”. This film was 

displayed in different cinemas around the 

world and recorded in the Soviet documentary 

film archive in gold letters. 

Finally a documentary film studio was 

established in Almaty in 1934. First productions 

of this studio were “Cambul-Ata”, 

“Kazakhstan’s Treasure”, “Reviving Desert”. 

From this date, leaders of Kazakh documentary 

film industry published the first issue 

of “Soviet Kazakhstan” film magazine. Filmlovers 

showed great interest in this magazine 

and then the producers decided to 

make 4 talking and 2 silent movies every 

month. 

rında olduğu gibi belgesel filmler yapıldı 

fakat Kazak sinemacılar belgesellerin yanı 

sıra uzun metrajlı filmler de üretmek istiyorlardı. 

Bu nedenle 1929 yılında “Vostokkino” 

tarafından konusu Kazakistan olan bir film 

yapıldı. Bu film meşhur Rus yazar D. 

Furmanov’un “İsyan” adlı romanının beyazperde 

uyarlanmasıydı. Filmin ismi de romanın 

ismi ile aynı oldu. 

Çöllerin Şarkısı, Djüt, Nefret, Düşmanın 

İzleri gibi filmlerden sonra 1938 yılında 

“Lenfilm” stüdyosunda yönetmen M.Levin 

tarafından devrim tarihi türünde 

“Amangeldi” isimli kahramanlık filmi yapıldı. 

Bu filmin en önemli özelliği Kazakistan sineması 

tarihinde ilk sesli film olmasıdır. 

Şubat 1939’da Kazakistan Komünist Partisi ve 

Halk Maarif Komiserliği, Kazakistan’ın edebiyat 

ve kültür alanında geliştirilmesi ile ilgili 

bir yasa kabul etti. Bu yasada aynı zamanda 

Kazakistan’da sinemanın gelişimi için yerli 

halk içinden senaryo yazarlarının, yönetmenlerin, 

kameramanların yetiştirilmesi ve uzun 

metrajlı filmler üreten bir stüdyonun Alma- 

Ata şehrinde kurulması öngörülüyordu. 

Bu yazımızda Kazakistan sinemasının 1. 

Dünya Savaşı’na kadar olan kısmını inceledik. 

Önümüzdeki sayıda 1.Dünya Savaşı sonrası 

dönemde sinemanın gelişimine ışık tutmaya 

çalışacağız. 

Bir sonraki yazımızda görüşmek dileği 

ile… 

THE JOURNEY OF CINEMA IN SOVIET 

KAZAKHSTAN 

The cinema industry of the Soviet 

Kazakhstan was established in 1929. Like all 

other cinemas in the world, they produced 

documentaries in the first year of establishment, 

but Kazakh film makers wanted to 

make feature films in addition to documentaries. 

Thus, a film was made about 

Kazakhstan in 1929 by Vostokkino. This film 

was an adaptation of well-known Russian 

author D. Furmanov’s novel “Riot”. The film 

had the same name with the novel. 

Following the films Song of the Deserts, 

Djut, Hate, Traces of the Enemy, the 

“Lenfilm” studio made a film on the history 

of revolution in 1938, called “Amangeldi”. 

The film has an important place in Kazakh 

cinema as it is the first talking movie of the 

industry. 

Kazakhstan Communist Party and the 

People’s Commissariat for Education adopted 

a law on the development of literature 

and culture of Kazakhstan in February 1939. 

This law was about supporting new scriptwriters, 

directors and cameramen within 

the national community, and the establishment 

of a feature film studio in Almaty. 

We looked through the history of the 

Kazakh cinema until the World War I. We 

will focus on the development of the film 

industry in Kazakhstan after the World War. 

Hope to meet you in the next article… 

HAZAR WORLD 

49

KÜLTÜR&SANAT / CULTURE&ART 

FİLM / FILM 

YÖNETMEN: VOLKER SCHLÖNDORFF 

DIRECTOR: VOLKER SCHLÖNDORFF 

DİPLOMASİ 

Oyuncular: André 

Dussollier, Niels Arestrup, 

Burghart Klaußner 

DIPLOMACY 

Cast: André Dussollier, 

Niels Arestrup, Burghart 

Klaußner 

Diplomasi, İkinci Dünya 

Savaşı’na dair bugüne kadar 

yapılan tüm filmlerden farklı 

bir çizgi çiziyor. 25 Ağustos 

1944’te müttefikler Paris’e 

doğru ilerlerken Nazi komutanı 

Dietrich von Choltitz de 

şehre yerleştirdiği bombalarla 

tarihi yok etmeye hazırlanıyor. 

Devreye İsveç konsolosu 

Raoul Nordling’in 

girmesiyle uzun uzadıya 

diyalogların geçtiği film, diplomasinin 

önemini gözler 

önüne seriyor. 

Diplomacy has a different 

narration than all other 

films about the World 

War II. While the Allies 

were marching toward 

Paris in August 1944, Nazi 

commander Dietrich von 

Choltitz was getting prepared 

to destroy the history by 

bombing the city. Swedish 

Consul Raoul Nordling’s 

interference and their 

long dialogues with the 

commander show us the 

importance of diplomacy. 

SERGİ / EXHIBITION 

TARİH: 31 MAYIS 2015’E KADAR YER: TOPHANE-İ AMİRE 

DATE: UNTIL 31 MAY 2015 VENUE: TOPHANE-İ AMİRE 

MİMAR SİNAN VE MİMARİ 

DEHANIN ŞAHESERLERİ 

10 ana bölümde anlatılan “Mimar Sinan ve Mimari 

Dehanın Şaheserleri” sergisinde teknolojinin sergileme 

tasarımına katkı sağladığı tüm enstrümanlar kullanılıyor. 

Serginin sadece gezilmesine değil, interaktif olarak 

yaşanmasına da olanak sağlanırken, büyük usta Sinan’ın 

eserlerinin sergilenmesi ile “Sinan zamanı” yaşatılmaya 

çalışılıyor. Sergi İstanbul’dan sonra dünyanın başka 

önemli kentlerinde de sergilenmek üzere yola çıkacak. 

ARCHITECT SINAN & MASTERPIECES 

OF THE CREATIVE GENIUS 

The “Architect Sinan & Masterpieces of the Creative 

Genius” Exhibition uses technology and all necessary 

instruments to exhibit the works of Sinan in 10 sections. 

In the exhibition, not only the works of Mastermind 

Sinan are displayed but also “Sinan’s Time” is brought 

to life. This technology-intensive exhibition allows 

the visitors experience the time and works of Sinan 

interactively. The exhibition will visit other cities in the 

world after Istanbul. 

50 



KİTAP / BOOK 

EDİTÖR: AHMET YÜKLEYEN YAYINEVİ: HAZAR STRATEJİ YAYINLARI 

EDITOR: AHMET YÜKLEYEN PUBLISHER: CASPIAN STRATEGY PUBLICATIONS 

HAZAR BÖLGESİ’NİN 

JEOPOLİTİĞİ 

Kitap “Güvenlik ve İstikrarın Jeopolitiği”, 

“Siyasi Krizler ve Dönüşümler” ve “Siyaset ve 

Ekonomide Karşılaşılan Engeller ve Fırsatlar” 

başlıklarını taşıyan 3 bölümden oluşuyor. 

Kitapta Türkiye’nin Hazar politikaları, bölgeyle 

kurulan ekonomik ilişkiler, Hazar 

Bölgesi’nin hukuki statüsü, Türkiye-Rusya, 

Türkiye-Ermenistan ve Türkiye-Özbekistan 

ilişkileri, Ukrayna sorunu ve Kırım meselesi, 

Karabağ sorunu, dünya barışını tehdit eden 

Afganistan sorunu, Azerbaycan’ın bölgesel ve 

uluslararası düzeyde enerji politikası ve 

Gürcistan’daki ekonomik fırsatlar gibi konulara 

yer veriliyor. 

GEOPOLITICS OF THE 

CASPIAN REGION 

The book consists of three parts under 

the titles “Geopolitics of Security and 

Stability”, “Political Crises and Transition” 

and “Political Economic Challenges and 

Opportunities”. It discusses Turkey’s 

Caspian policies, economic relations with 

the region, legal status of the Caspian 

Region, Turkey-Russia, Turkey-Armenia 

and Turkey-Uzbekistan relations, the 

Ukraine problem and Crimea issue, 

Karabakh issue, Afghanistan issue as a 

threat against global peace, Azerbaijan’s 

regional and international energy policies, 

and economic opportunities in Georgia. 

TİYATRO / THEATER 

TARİH: 7 MAYIS 2015 YER: TRUMP TOWER GÖSTERİ MERKEZİ 

DATE: 7 MAY 2015 VENUE: TRUMP TOWERS MALL 

SUNAY AKIN - İKİ 

KİTAP BİR HEVES 

Anlatımlarını bir meddah 

tavrıyla gerçekleştiren Sunay 

Akın, dinleyenlerine bir 

sunumda binlerce kitabın 

ışığını aktaran bir içerik 

sunuyor. Sunay Akın’ın 

kendi deyişiyle; kişinin 

kendini geliştirmesinde, 

aydınlanmasında önemli olan 

sorulardır, adımlar sorularla 

atılır. Kişi bu sorularla açtığı 

kapının ardından kavuşacağı 

ışıkla aklının içinde örülen 

duvarları yıkacaktır. Sunay 

Akın’la birçok cümle bu 

gösterinin ardından anlam 

buluyor. 

SUNAY AKIN - İKİ 

KİTAP BİR HEVES 

With an encomiastic 

attitude, Sunay Akın 

narrates the light of 

thousands of books in a 

single presentation. In 

Sunay Akın’s own words; 

questions are the most 

important factor in the 

self-development and 

self-awakening of human 

beings. People take steps 

with questions and they 

will destroy the walls inside 

their head with the light of 

questions. Many sentences 

will find meaning after 

Sunay Akın’s show. 

MÜZİK / MUSIC 

TARİH: 27 MAYIS 2015 YER: CRR KONSER SALONU 

DATE: 27 MAY 2015 VENUE: CRR CONCERT HALL 

KEREM GÖRSEV 

TRİO VE ERNIE 

WATTS 

Ülkemizin önde gelen caz 

piyanistlerinden Kerem 

Görsev, kontrbasta 

Kağan Yıldız ve davulda 

Ferit Odman’dan oluşan 

triosuna, Amerikalı 

ünlü saksafonist Ernie 

Watts’ın da eklenmesi ile 

sahne alıyor. Ernie Watts 

ile birlikte “Emirgan” 

adlı albümü kaydeden 

sanatçı, yoğun istek 

üzerine bu sene Kerem 

Görsev Trio & Ernie 

Watts Türkiye turnesini 

gerçekleştiriyor. 

KEREM GÖRSEV 

TRIO AND ERNIE 

WATTS 

Turkey’s leading jazz 

pianist Kerem Görsev takes 

the stage with famous 

American saxophonist 

Ernie Watts and the Kerem 

Görsev trio consisting of 

Kağan Yıldız on contrabass 

and Ferit Odman on 

drums. Kerem Görsev 

Trio and Ernie Watts had 

previously recorded the 

“Emirgan” album, and this 

year they go on a tour upon 

popular demand. 

HAZAR WORLD 

51

ROTA / ROUTE 

STABESI PUBLIS IS? NOS SUL / UASTABESI PUBLIS IS? NOS SUL 

КРАТКОЕ 

ИЗЛОЖЕНИЕ


Промышленные организации наиболее производительные 

и динамичные части какой-либо страны. 

Одновременно с индустриализацией многие продукты 

начали производиться в нашей стране и для многих 

людей открылись пути трудовой занятости. Турция 

особенно в последние годы стала промышленно развитой 

страной и сделала в своей истории уверенные 

шаги с точки зрения индустриализации. 

ХАЛДУН ЯВАШ 

Каспийский 

Стратегический Институт 

Генеральный Секретарь 

В Турции, вслед за периодом индустриализации в 

1923-1950 годах, самый важный шаг был сделан в 

области нефтехимии. Как видим, знакомство Турции с 

нефтехимией приходится почти на одно время с развитыми 

странами. В процессе индустриализации Турции 

первый план пятилетнего развития, который был 

поставлен в 1962 году, предполагал создание одного 

нефтехимического завода в стране. ПЕТКИМ родился 

в результате этого плана и стал самым главным камнем 

строительства сильной турецкой промышленности. 

ПЕТКИМ, который является на сегодняшний 

день единственным производителем сырья в секторе 

нефтехимии, в партнерстве с SOCAR Турции может 

делать инвестиции за инвестициями и превратить 

Алиага в интегрированную структуру, это должно 

стать нашей общей гордостью. Эту гордость мы пережили 

вновь в прошедшем месяце апреле, празднуя 

50-тилетие ПЕТКИМ. 

В этом выпуске мы подготовили тему обложки, которая, 

взяв сектор нефтехимии в Турции и в мире, рассматривает 

достижение Турцией благодаря её решимости 

и трудолюбию конкурентоспособного уровня с 

другими странами в секторе нефтехимии, исходя из 

50-летней годовщины ПЕТКИМ. С другой стороны в 

этом выпуске, принимая во внимание визит президента 

Реджепа Тайип Эрдоган в Казахстан в Апреле, мы 

также сделали предметом выпуска и Средний 

Коридор. Проф. Дp. Месут Хаккы Джашын подробно 

проанализировал достижение с Ираном ядерной 

Конвенции и отношений Турции и Ирана. 

Примите наши самые искренние поздравления 19 Мая 

День памяти Ататюрка, праздник молодежи и спорта. 

Увидимся в следующем выпуске. 

HAZAR WORLD 

53

КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ 

НАЧАЛСЯ ОБРАТНЫЙ ОТСЧЕТ ДЛЯ ЕВРОПЕЙСКИХ 

ИГР В БАКУ 

Международные мероприятия Азербайджана, начавшиеся с принятия Евровидения 

у себя в гостях, в этом году продолжатся проводящимися впервые Европейскими 

играми в Баку. В марте и апреле, проходя через многие из подготовительных 

испытаний, многие из объектов были завершены. 

ся прочная связь. То есть рост национального 

дохода на душу населения может означать 

завоевание спортсменами страны на 

Олимпийских играх на 2-5 медалей больше. 

Экономисты дают хорошие новости министру 

Рахимову, который сказал: «Нам 

нужно завоевать много медалей». Потому 

что тенденция роста экономики 

Азербайджана продолжается долгое время, 

и наблюдается значительное увеличение 

национального дохода. 

Волнение в Азербайджане на пике. Народ 

Азербайджана с нетерпением ждет 

июня, а подготовка к Бакинским 

Европейским Играм в стране быстро продолжается. 

Это спортивное мероприятие, в 

котором принимают участие только европейские 

страны, начнется 12 Июня. В 

Европейских играх, которые продлятся в 

течении 17 дней, будет принимать участие 

более 6 тысяч спортсменов из 49 стран в 

20 видах спорта. Министр молодежи и спорта 

Азербайджана Азад Рахимов сказал, что 

«хотя Бакинские игры 2015 года событие 

внутриконтинентальное, мы должны провести 

это мероприятие на международном 

уровне и мы готовы к этому». В организации, 

подготовленной с такой мотивацией, 

для успешного проведения Азербайджаном 

такого грандиозного события трудятся 18 

000 добровольцев. 

СКОЛЬКО НАЦИОНАЛЬНОГО 

ДОХОДА, СТОЛЬКО МЕДАЛЕЙ 

Все началось в Риме 8 Декабря 2012 года, 

где Баку был выбран в качестве принимающей 

страны. Между странами и городами 

идет ожесточенная конкуренция с одной 

стороны между спортсменами друг с другом, 

с другой стороны между городами за 

право проведения игр. По данным исследований 

между количеством медалей и национальным 

доходом на душу населения имеет- 

ГОРДАЯ ИСТОРИЯ И БУДУЩЕЕ. 

НАПОЛНЕННОЕ НАДЕЖДОЙ 

Олимпийские игры со временем превратились 

в арену, показывающей силу в экономической, 

политической, научной и культурной 

областях стран. Такого рода гигантские 

организации делают важный вклад в 

принимающую страну с точки зрения представления 

страны и выгоды социальных 

объектов. В Азербайджане, где построено 

много новых дорог, зданий, спортивных центров 

и обновлены старые спортивные сооружения, 

изменилось и лицо Баку. Конечно 

же самой любопытной частью таких крупных 

организаций являются церемонии 

открытия и закрытия. Подготавливая трехмерное 

световое шоу, достойное Баку, 

города огней Азербайджана, талисманом 

игр, беря вдохновение от природы и наследия 

страны, стали газель и гранат. Эти 

талисманы отражают «гордую историю» и 

«будущее, полное надежды» страны. 

В результате экономическая прибыльность 

или убыточность такого масштаба организаций 

является предметом спора, однако престиж, 

обеспечиваемый с точки зрения глобального 

присутствия какой-либо страны, в 

этих играх является главной точкой, подогревающей 

желание. Вслед за проведением 

Кубка мира 2014 самым значимым вкладом 

для Бразилии проводимых в 2016 году 

Олимпийских Игр в Рио-де-Жанейро, можно 

подчеркнуть об имидже оставлении позади 

экономических трудностей, переживаемых в 

стране. 

54 МАЙ 2015 ВЫПУСК 30


ИЗ КАЗАХСТАНА В 

АЗИИ, ИЗ ТУРЦИИ В 

ЕВРОПУ 

Делегация, состоящая из Президента 

Реджепа Тайип Эрдоган и министров, 

прибывшая с официальным визитом в 

столицу Казахстана в г. Астана, была 

пышно встречена главой государства 

Казахстан Нурсултаном Назарбаевым. 

Эрдоган и Назарбаев возглавили Бизнес-Форум 

Турция-Казахстан, в котором 

приняли участие 400 бизнесменов. 

Президент Реджеп Тайип Эрдоган и президент 

Республики Казахстан Нурсултан 

Назарбаев вслед за встречей один на 

один возглавили собрание комитета стратегического 

сотрудничества высокого уровня 

Турция-Казахстан. Эрдоган, выразивший 

вступление Турции на пост председателя с 1 

Декабря 2014 года до сегодняшнего времени 

в G-20, и ставшей в положении страны, ищущей 

решения борьбы не только со своим 

кризисом, как это было в предыдущие 13 лет, 

но и с глобальным и региональным кризисами, 

отметил, что осуществленное движение 

развития, изложенное видение и уверенность 

в себе поставили Турцию в её сегодняшнее 

положение. Эрдоган, взывая и к казахским 

бизнес-сообществам, подчеркнул о готовности 

обеспечения различного рода вклада и 

укреплению сотрудничества во всех областях. 

Эрдоган, объяснивший важность экономического 

сотрудничества в Евразии, выразил 

желание достигнуть экономически сильного 

формирования путем интеграции с 

Российской Федерацией, Беларусью и 

Казахстаном. Эрдоган сказал, что 

«Используя все эти возможности следует 

разнообразить нашу торговлю, перенести в 

высокие области добавленную стоимость и 

увеличить её». 

19 СОВМЕСТНЫХ ПРОЕКТОВ ОТ 

ТУРЦИИ И КАЗАХСТАНА 

Назарбаев, напомнивший о 1600 турецких 

компаниях в Казахстане, турецких бизнесменах 

участвовавших со дня независимости 

республики до настоящего времени в проектах, 

стоимостью до 20 миллиардов долларов, 

пригласил турецких бизнесменов на ЭКСПО 

2017, который будет проходить в Казахстане, 

для участия в 25 проектах. Назарбаев, обратив 

внимание на том, что в результате ухудшения 

глобальных экономических условий в 

последнее время, объем торговли между 

Турцией и Казахстаном остался на уровне 

3.4 миллиарда долларов, в качестве мер предупреждения 

кризиса упомянул о начале новой 

экономической программы «Нур Йолу» в 

Ноябре 2014 года. В рамках вышеупомянутых 

экономических программ, Назарбаев, подчеркнувший 

о желании развития сотрудничества 

с Турцией, сказал о желании создания 

совместных казахско-турецких промышленных 

зон, а также цели инвестировать 500 

миллионов долларов в год и увеличения объема 

торговли до 10 миллиардов долларов. 

Назарбаев, упомянувший проект Шелковый 

Путь, предусматривающий создание новой 

экономической зоны между Европой и Азией, 

указывая на договоренности создания общего 

с Турцией инвестиционного фонда, сказал: 

‘’Турция хочет повернуться вместе с нами к 

Азии, а мы с Турцией к Европе и к Ближнему 

Востоку». 

Во время этого трехдневного официального 

визита было достигнуто соглашение на 19 

совместных проектов между Турцией и 

Казахстаном общей стоимостью 800 миллионов 

долларов. С целью сотрудничества в 

отраслях торговли, развития, промышленности, 

сельского хозяйства, транспорта, логистики 

и туризма, кроме сотрудничества, реализованного 

в рамках подписанного в 2012 

году «Нового плана взаимодействия» две 

страны договорились также о реализации 25 

отдельных проектов на 2,8 миллиарда долларов. 

HAZAR WORLD 

55


ОТ ГЛОБАЛИЗАЦИИ К 

СОЗДАНИЮ БЛОКОВ: ТТИП 

Государства-члены в рамках ТРАСЕКА 

( Транспортный Коридор Европа-Кавказ- 

Азия) осуществляют инфраструктурные 

проекты в области транспорта собственным 

бюджетом. Исполняющий на протяжении 11 лет 

обязанности Генерального секретаря ТРАСЕКА 

Азербайджан Акиф Мустафаев рассказал о 

приключениях ТРАСЕКА и о согласованности 

Турции и Азербайджана в его формировании. 

МЕРВЕ ДАМДЖИ 

Какую миссию приняла на себя программа 

ТРАСЕКА, которая существует 

уже 17 лет и с добавлением 

Ирана включающая уже 13 членов? 

Сколько проектов подписано уже 

на сегодняшний момент? 

Mустафаев: Предположительно в последние 

15 лет в рамках программы ТРАСЕКА 

осуществлено приблизительно 80 проектов. 

Большинство из этих проектов были 

техническими проектами. 80 проектов полностью 

были приняты европейской комиссией. 

Сумма этих проектов составляет 

около 15 миллионов евро в год. Однако 

Турция вместе с другой страной членом - 

Азербайджаном ежегодно инвестируют 

миллионы долларов в строительство 

мостов и туннелей. 

Много лет ожидается разрешение проблемы 

Карабаха между Арменией и 

Азербайджаном. Среди государств, принявших 

программу ТРАСЕКА, в глаз 

бросается Армения. Как осуществился 

проект по включению Армении? 

M.: Этот вопрос мне часто задают. В 1998 

году при попытке Гейдара Алиева созвать 

конференцию, Европейский Союз поставил 

условие. Было сказано, что если Вы не 

пригласите соседку Армению, то конференция 

не состоится. То есть нужно было 

пригласить Армению. Гейдар Алиев был 

очень умным человеком и сказал «Если 

так – то давайте мы пригласим » . Таким 

образом, было отправлено официальное 

приглашение. Со всех государств приехали 

президенты, а из Армении премьерминистр 

того периода. Таким образом, 

центр ТРАСЕКА был основан в центре 

Баку. Многие государства пытались у нас 

перенять эту обязанность, выдвигая наперёд 

наши споры с Арменией, однако это у 

них не получилось. 

С чем больше всего сталкиваются страны- 

члены делая перевозки по транспортному 

коридору? 

M.: По-моему мы не используем даже 50% 

потенциала коридоров, заложенных в программе 

ТРАСЕКА. Что следует сделать? 

Есть проблемы с границами. В регионе 

ТРАСЕКА есть всё, включая нефть, газ, 

золото, хлопок, море. Европа также нуждается 

в этом. В Европе же есть ум и технологии. 

То есть технологии и ум нужно 

перевезти сюда, а нефть и газ перевезти 

туда. 

Как воздействует Турция на формирование 

ТРАСЕКА? 

M.: Прежде всего у Турции есть опыт. 

Откровенно говоря, большинство наших 

стран- членов кроме Румынии, Болгарии и 

Турции пришли из советской системы. 

Раньше просто сказать название Турции – 

было преступлением. Тогда сажали в 

тюрьму и отправляли в Сибирь. 

Послушать по радио Турцию мы не могли. 

Мой отец был очень известным академиком. 

Он слушал турецкое радио и при этом 

боялся. Потому что если бы его взяло 

КГБ, оно бы не посмотрело на то, что он 

академик, и его бы посадили. Вот такие 

времена мы пережили. Это не очень большой 

период. После него прошло уже 40 

лет. Посмотрите сейчас мы стали из одного 

народа двумя государствами. Между 

нами нет препятствий. В этом также приняла 

участие ТРАСЕКА. 



ТУРЕЦКАЯ НЕФТЕХИМИЯ БЫЛА ПОСТРОЕНА 

ИСТОРИЧЕСКИМ ПЕТКИМОМ 

В Турции нефтехимия значит ПЕТКИМ. Тот, кто рассказывает об истории 

турецкой нефтехимии, значит рассказывает историю ПЕТКИМ. ПЕТКИМ сегодня 

исполняется 50 лет. Все эти годы продолжает свой путь в качестве первого и 

единственного производителя нефтехимической продукции Турции и сегодня с 

производством 3 миллионов 600 тысяч тонн нефтехимической продукции в год 

вносит значительный вклад в экономику страны. 

ФИГЕН AЙПЕК АЙВАДЖЫ 

Нефтехимия... Продукция современности... 

Нефтехимическая промышленность 

сегодня известна все еще 

очень молодой отраслью промышленности. 

Несмотря на то, что не дается 

какая-то определенная дата появления сектора, 

рождение нефтехимической промышленности 

в полном своем смысле приходится 

на время после второй мировой войны, 

т.е. на начало начало 50-ых годов. 

Несмотря на то, что такие нефтехимические 

продукты как ПВХ и ПС, были 

открыты в XIX веке, широкое использование 

этих продуктов, период индустриализации 

нефтехимической области приходится 

на после военные года, время испытаний 

для человечества во второй раз. Даже при 

взгляде на эту мимолетную жизнь сектора 

видно, что даже волнения в цене на нефть, 

которая является основным сырьем, не 

смогли повлиять на рост нефтехимического 

сектора. Этот быстро развивающийся 

сектор также и с точки зрения добавленной 

стоимости приходит в состояние производственной 

динамики мировой экономики. 

Знакомство Турции с нефтехимией также 

почти совпадает с этой датой в развитых 

странах. В 1950-х годах сектор нефтехимии, 

который показал огромный рост в 

США, продемонстрировал свое существование 

и рост в конце 50-ых годов в 

Западной Европе, в 60-ых годах в Японии и 

70-ых годах в наименее развитых и развивающихся 

странах. Турция в свою очередь 

стала одной из стран, внимательно наблюдающих 

за периодом развития нефтехимии 

в мире. Консультант ICIS ( Независимой 

химической информационной службы) 

Фабрицио Гали, ссылаясь на развитие 

нефтехимического сектора в Турции, под- 

HAZAR WORLD 

57


черкивает размер сектора: «по причине 

большого внутреннего спроса на такие 

продукты, как химикаты, изделия из пластика, 

резины, фибра, темпы роста на протяжении 

долгих лет наблюдаются выше 

среднего в мире. 

В ТУРЦИИ ПЕРВЫЙ ШАГ В 

НЕФТЕХИМИИ СДЕЛАЛ ПЕТКИМ. 

В Турции первый шаг в нефтехимии был 

сделан в 1965 году ПЕТКИМ. ПЕТКИМ, 

начавший свою деятельность почти одновременно 

с открытием нефтехимических 

заводов в развитых странах, стал в Турции 

организацией, начавшей историю нефтехимии. 

Начиная с основания ПЕТКИМ до 

наших дней, сектор нефтехимии стал движущей 

силой индустриализации и развития 

в Турции. На протяжении всего процесса 

индивидуализации кроме возможности 

делать инвестиции в увеличение объема и 

модернизации, ПЕТКИМ переживал трудный 

период, когда он не имел возможности 

сделать инвестиции в новые мощности, но 

все таки смог сохранить качество продукта. 

Сегодня Турция демонстрирует сильную 

позицию в конкуренции с Китаем, 

который известен дешевой, но некачественной 

продукцией на нефтехимическом 

рынке. 

Благодаря вкладу ПЕТКИМ, созданные 

разной величины фирмы пластиковой продукции 

находят возможности дешевой и 

простой поставки особенно сырьевой продукции. 

Потому что ПЕТКИМ, обладая 

большими инфраструктурными возможностями 

как дороги, железнодорожная линия, 

обеспечивающие связь с торговыми центрами 

и внутренним рынком, в частности 

логистика, которая играет важную роль в 

торговле, выступают в качестве преимущества 

для ПЕТКИМ и фирм по сбыту продукции. 

Таким образом положение 

ПЕТКИМ является важным фактором, 

увеличивающим конкурентоспособность 

нефтехимической промышленности 

Турции. 

ПЕТКИМ ПРЕВРАЩАЕТСЯ В 

СОСТОЯНИЕ ИНТЕГРИРОВАННОГО 

ЗАВОДА 

ПЕТКИМ, начавший свою деятельность 

сначала в 1970 году в Йарымджа с 5 

фабриками, для основания второго своего 

комплекса выбрал регион Алиага- идеальный 

с точки зрения логистики и взялся за 

эксплуатацию здесь комплекса в 1985 году. 

На предприятии, основанном с в то время с 

самыми передовыми технологиями и оптимальной 

мощностью, время от времени 

были осуществлены инвестиции в уеличение 

объема. Вслед за переходом в 2008 

году 51% акций ПЕТКИМ в ООО SOCAR, 

ПЕТКИМ запустил работу интегрированного 

сооружения для комплекса в Алиага. 

Контейнерный порт и ветряная электростанция 

создают основные части такой 

интеграции. Президент SOCAR в Турции 

Кенан Явуз, отметив приватизацию и 

существование ПЕТКИМ, который производит 

для добавления значения для людей и 

жизни в течении 50 лет, подчеркнул, что 

продолжение пути этого крупного предприятия 

с SOCAR,Турция является важным 

как для отношений Турция-Азербайджан, 

так запуска и ускорения этих проектов. 

В комплексе Алиага, где осуществляется 

интеграция НПЗ-нефтехимия-энергиялогистика, 

и до сих пор продолжается 

быстрое развитие, во время строительства 



гигантского контейнерного порта планируется 

завершение вложения инвестиций первой 

фазы в этом году, второй фазы в 2016 

году, таким образом ожидается, что Алиага 

станет крупнейшим интегрированным 

логистическим центром в Турции. 

При реализации этой интеграции ПЕТКИМ 

показывает и экологические подходы при 

выполнении рутинных процедур. 

Например, в паровых котлах вместо мазута 

ПЕТКИМ начал использовать природный 

газ, тем самым защищая его экологическую 

чувствительность. В то же время,в 

ходе интеграции в Алиага, ПЕТКИМ, 

защищающий свою экочувствительность, с 

инвестициями в ветряную энергостанцию 

(RES) также с точки зрения удовлетворения 

потребности энергии использовал предпочтение 

обновления энергии. С инвестициями 

ВЭС в 55 миллионов евро в 2015 

году ПЕТКИМ планирует начать производство 

электроэнергии. Станция, общая установленная 

мощность которой будет 51 МВ, 

на первом этапе произведет 12% от объема 

производства энергии ПЕТКИМ. Эта инвестиция, 

одновременно делая вклад в необходимость 

экологически чистой энергетики 

региона, будет отвечать потребностям 

энергетики завода. 

НЕФТЕХИМИЧЕСКАЯ 

ПРОМЫШЛЕННОСТЬ В МИРЕ 

ПРОДОЛЖАЕТ РАЗВИВАТЬСЯ. 

ПЕТКИМ, благодаря своим инвестициям, 

превращаясь в один из мировых ведущих 

нефтехимических заводов, в соответствии 

с географическим положением также 

содержит важный потенциал. Консультант 

ICIS Гали, заявив, что турецкая нефтехимия 

является высокоразвитым рынком с 

точки зрения потребления на душу населения, 

отметил, что такие торговые полимеры 

как полиэтилен и полипропилен, 

используемые в фибре, упаковке, потребительских 

товарах, электронике, автозапчастях 

и многих другие продуктах, в этом 

отношении являются хорошим примером. 

Гали: «(включая все типы и сополимеры) 

потребление этих продуктов на душу населения 

в Индонезии в 2014 году было 11 кг, 

в Индии -6 кг, а в Турции-70 кг», заявил, 

что «в данном случае потенциальное увеличение 

прогнозируемого спроса в Южной 

Азии будет выше, чем в Турции». 

Турция, шагающая в сектор вместе с развитыми 

странами, продолжает свое развитие 

вместе с миром. В частности, рост объема 

ПЕТКИМ на 13 % в 2014 году вместе с 

увеличением годового объем валового 

производства с 3,2 млн тонн вырос до 3,6 

млн тонн. ПЕТКИМ, который является 

одной из самых популярных компаний 

Турции, с ассортиментом нефтехимической 

продукции более 50 видов занимает 

сегодня положение незаменимого производителя 

сырья в Турции. Нефтехимические 

продукты, производимые ПЕТКИМ, важные 

составляющие секторов строительства, 

сельского хозяйства, автомобилестроения, 

электрики, электроники, упаковки, 

текстильного сектора. Таким образом 

существование ПЕТКИМ обеспечивает 

существование и других промышленных 

компаний. 

Итак, даже если нефтехимия в очень недалеком 

прошлом и вошла в жизнь людей, 

сегодня тысячи видов продукции производятся 

из нефти и газа, и без нефтехимических 

продуктов, кажется, жизнь человека 

будет довольно тяжелой. 

HAZAR WORLD 

59


ЯДЕРНОЕ СОГЛАШЕНИЕ С 

ИРАНОМ В ЛОЗАННЕ: РЕШЕНИЕ 

И НЕУРЕГУЛИРОВАННОСТЬ 

Изменит ли расстановку сил на Ближнем Востоке 

и сможет ли восприниматься как радикальное 

разделение, открывающее путь увеличению присутствия 

в регионе Тегерана вместо традиционного 

понимания альянса США с Саудовской Аравией- 

Турцией ядерное примирение с Ираном? 

ПРОФ. ДР. МЕСУТ ХАККЫ ДЖАШЫН 

Заключённый в Лозанне договор был 

принят всеми сторонами договора. 

Иран на 3/2 сократит применение обогащающих 

уран центрифуг, и уменьшит 

имеющиеся запасы урана до 300 килограмм, 

он заявил также, что демонтирует 

реактор тяжёлой воды, производящий плутон 

и согласится быть контролируемым 

международными комиссиями. 

ПРИВНЕСЕНИЯ И ВОЗДЕЙСТВИЯ НА 

РАВНОВЕСИЕ БЕЗОПАСНОСТИ 

ДОГОВОРА 

Иран уменьшит запасы обогащённого урана 

до низкого уровня. Эти запасы имеют значение 

для обогащения на более продвинутом 

уровне и для применения в производстве 

бомбы. На подземных объектах фордаун на 

протяжении 15 лет ни в коем случае не 

будет производится обогащение урана. 

В случае если Иран освободится от эмбарго 

Запада с экономической и политической 

точки зрения организационно расширится 

его влияние в регионе, он займёт место среди 

оптимистичных таблиц. Иран всё ещё сохраняет 

тесный контакт с сирийским режимом 

Асада и ливанской организацией Хезболла. 

Тем не менее, в осторожном подходе развития 

Вашингтона и Лондона, если Тегеран не 

будет чётко выполнять требования 

Соглашения, они не скупятся на предупреждения 

о ещё более значительных санкциях. 

Что выиграет Иран в случае если имеющееся 

Соглашение вступит в силу в конце июня? 

Когда санкции закончатся аппетиты всех 

европейских компаний по причине большой 

востребованности изолированной в течение 

многих лет иранской экономики с 75 милионным 

населением сильно возрастут. При 

первичном воздействии возможного соглашения 

же ещё более ожидается выход на 

передний план иранского энергетического 

сектора. Поэтому, Иран сможет продать на 

мировой рынок больше нефти и ожидания 

увеличения поставок создаст давление на 

падение цен на нефть на мировом рынке. 

Во-вторых, отраслевые изменения - с политической 

точки зрения действующий согласно 

с Западом Иран, может рассматриваться 

как предоставление альтернативного источника 

поставок природного газа из России в 

Европу. Экспорт газа и нефти Тегераном с 

экономической позиции может стимулировать 

иностранные инвестиции к большему 

притоку горячих денег и к обновлению стареющих 

объектов энергетической инфраструктуры. 

КРИТИЧЕСКИЕ ПРЕПЯТСТВИЯ ДЛЯ 

ДОГОВОРА: НЕТАНЬЯХУ И 

КОНГРЕСС США И РАКЕТЫ S-300. 

С самого начала выступающий против договора 

и победивший на выборах премьерминистр 

Израиля Нетаньяху заявил 

Президенту США Барраку Обаме, что этот 

договор угрожает существованию Израиля. 

Кроме того, Нетаньяху даже если напрямую 

не участвует в переговорах, продолжает 

удивлять с еврейским лобби в Конгрессе 

США. 

Кроме того, ранние атаки на отмену эмбарго 

для Ирана исходили от Москвы. Российский 

Президент Владимир Путин убрал законное 

препятствие перед поставками. Новости, 

вселяющие надежду пришли из Лозанны, 

можно сказать о новой борьбе и информационной 

конкуренции до конца июня. Защита 

от «Ядерного напряжения» , имеющего 

место в регионе на протяжение многих лет, 

не будет неожиданностью. 



ЗНАЧЕНИЕ С ТОЧКИ ЗРЕНИЯ ЭКОНОМИЧЕСКИХ 

СОБЫТИЙ В ЕС И ЦЕНЫ НА ЭНЕРГОНОСИТЕЛИ 

Вслед за неожиданными результатами выборов в Греции государственный долг 

Европейского Союза, забытый на некоторое время,и проблемы экономического 

роста были подняты снова. Экономика ЕС на самом деле встречается с двумя 

важными проблемами, которые влияют друг на друга. 

Первая из проблем, которые влияют 

на экономику ЕС, встает перед нами 

как экономический рост. Для 28 

государств-членов ЕС в период с 

2003 по 2008 годы средний ежегодный 

экономический рост составлял 2,2%, в то 

время как в период 2009-2013 годы средний 

рост составляет -0,2% уровня. При 

рассмотрении показателей реального валового 

внутреннего продукта (ВВП) для 28 

государств-членов ЕС в конце 2013 года 

общий ВВП по-прежнему ниже уровня 

2008 года. Не включая все страны ЕС, 

другим важным вопросом для Союза встает 

высота государственного долга. Вместе 

с переходом к единой валюте возможность 

кредитования с низкими затратами уже 

стала с точки зрения государственного 

долга выше возможного уровня. 

ЕЦБ БУДЕТ ПРИОБРЕТАТЬ 

ШИРОКИЙ СПЕКТР ОБЛИГАЦИЙ 

По решению Европейского Центрального 

Банка (ЕЦБ) на заседании в январе было 

объявлено о начале программы покупки 

облигаций ежемесячно 60 млрд евро, 

которая продлится до сентября 2016 

года. В следующие полтора года ЕЦБ 

осуществит покупку облигаций в 

общей сложности более 1 трлн евро. 

Ожидается, что этот шаг будет по двум 

каналам поддержкой экономического 

роста в Европе. Первый канал будет 

работать над торговым балансом. Очень 

важно поддерживать рост потери стоимости 

евро в среднесрочной перспективе 

как в странах, имеющих задолженности, 

так и в других странах-членах 

через механизм экспорта. Второй 

канал, который поддерживал бы рост, 

как и ожидал ЕЦБ будет осуществляться 

через потребление и инвестиционные 

расходы. Вместе с денежной экспансией 

ослабление финансового состояния, 

а также облегчение доступа к 

кредитам как компаний, так и домашних 

хозяйств, и их удешевление кажется 

возможным. 

HAZAR WORLD 

61


КРАТЧАЙШИЙ ПУТЬ 

ИЗ АЗИИ В ЕВРОПУ: 

СРЕДНИЙ КОРИДОР 

Активизация Шелкового Пути будет наиболее 

важным шагом для открытия стран Средней 

Азии, еще не полностью интегрированных в 

глобальную экономику, в мир. Один из маршрутов 

Шелкового Пути Средний Коридор, связывая 

Китай и Турцию, увеличит долю Казахстана в 

международной торговле, по которому он проходит. 

ФИГЕН AЙПЕК АЙВАДЖЫ 

Логистика стремительно развивается 

при помощи технологии, перемещая 

глобализацию на несколько шагов вперед, 

связывает между собой страны, 

географически отдаленные друг от друга, и 

создает торговый фундамент, как если бы эти 

страны находились рядом друг с другом. 

«Рост глобализации и конкуренции, целенаправленность 

на основные возможности 

предприятий, направленность на стратегических 

партнеров других мероприятий создали 

сегодня структуру цепочки поставок»-, говорит 

Доц. Дp. Авни Зафер Аджар университета 

Окан, «в сочетании этой структуры с технологиями 

транспорта и коммуникаций для 

снижения до минимума затрат глобальных 

предприятий, привели Китай и близлежайшие 

регионы в состояние обычной производственной 

базы». Среди актеров на первом месте 

Америка. Аджар напоминает, что после второй 

мировой войны вместе с мировым политическим 

лидерством, перешедшим в США, 

то, что география страны не пострадала 

напрямую от войны, находилась в статусе 

государства-победителя, дало США преимущества 

в производстве и торговле, и подводит 

разговор к тому, что в развитии глобальных 

предприятий логистика имеет сильное влияние. 

Логистика на самом деле не только прокладывает 

путь для глобальных компаний, 

добавление какой-либо страны к международной 

сети логистики также обеспечивает 

рост экономики этой страны. На мировом 

рынке, где сменились производственные 

коды, то есть производство переключилось 

на такие страны, как Китай, Индия, и крупнейшими 

покупателями стали Европа и 

Америка также с развитой экономикой, играют 

важную роль международные дороги и 

переходные контракты, которые будут связывать 

эти различные континенты. 

ТУРЦИЯ НАХОДИТСЯ В ЦЕНТРЕ 

МЕЖДУНАРОДНОЙ 

ЛОГИСТИЧЕСКОЙ СЕТИ 

В то время как Азиатско-Тихоокеанский, 

Латиноамериканский, Восточноевропейский, 

Африканский-Ближневосточный регионы 

рассматриваются в качестве тех, которые 

выйдут в будущем вперед, есть путь, который 

непосредственно тесно связан с Турцией: 

Шелковый Путь. Маршрут Шелкового Пути, 

который пытаются снова оживить, связывая 

Азию и Европу, означает, что, при подключении 

этого маршрута произойдет ускорение 

экономического развития стран, расположившихся 

на этом пути. Открытие Китая, который 

является ведущим производителем и 

поставщиком, и других азиатских стран с 

лидирующии позициями на мировом рынке 

через маршрут Великого Шелкового Пути 



миру, означает еще и доставку их продукции 

по более короткому и дешевому пути в 

Европу. Как говорит Аджар, сегодня когда 

есть два крупных потребительских центра 

как Соединенные Штаты Америки и Европа, 

когда есть три крупных производственных 

центра, как Америка, Европа и Китай, необходимо, 

чтобы остальные страны хорошо 

использовали возникший потенциал и создавали 

их собственные центры. Одна из стран, 

которые должны это сделать, это Казахстан. 

Доц. Дp. Авни Зафер Аджар отмечает, что 

Казахстан находится на пересечении цепочек 

поставок, созданных на производственной 

географии с осью Европа-Китай для поставок 

сырья и промежуточных продуктов, 

которые необходимы для потребления и производства; 

вместе с тем Казахстан находится 

в центре треугольника. который состоит 

стран БРИКС, также называемых странами с 

развитой экономикой, как Россия-Китай и 

Индия, и занимает очень важную позицию с 

точки зрения перевозок, подчеркивает 

Аджар. 

Средний коридор, соединяющий Турцию 

через территорию Казахстана, является 

самым быстрым и самым экономичным 

маршрутом из Азии в Европу. Этот стратегический 

маршрут, который объединяет с международной 

торговлей и региональное развитие, 

сотрудничество и процветание, завершается 

в Турции, которая находится между этих 

трех континентов. В то время как включение 

Каспийского моря в универсальную транспортную 

сеть стало одним из основных этапов 

регионального развития, индекс глобальной 

конкурентоспособности стран (GCI), 

приготовленный 2012 году мировым банком, 

звучит хорошо для Казахстана. По этому 

показателю по качеству транспортной 

инфраструктуры и логистической производительности 

из стран Центральной Азии только 

лишь Казахстан среди первых 100 стран и 

занимает 86-ое место. А Турция на 27-ом 

месте. Председатель департамента транспортной 

политики и экономики министерства 

транспорта Азербайджана Азер Алиев отмечает 

развитие Казахстана с каждым днем с 

точки зрения транспортной инфраструктуры, 

обращает внимание , что в рамках проекта 

«Silk Wind» железнодорожное расстояние 

между Китаем и Казахстаном на территории 

Казахстана сократилось на 900 км. 

железнодорожный прорыв, в повестке дня 

рассказывает о создании оттуда коридора 

Баку-Грузия-Турция на Черное море. Также 

есть возражающие против возрождения 

китайского Шелкового Пути. Здесь стоит 

прислушаться к словам главы управления 

информатизации китайского международного 

биржевого центра (CCIEE) Ксу Хонгджай. 

Тем, кто критикует попытки оживить китайский 

Шелковый путь и сравнивает иностранные 

инвестиции с планом Маршалла, 

Хонгджай отвечает, что эти инвестиции 

Китая основываются на «взаимной выгоде». 

Другим примером является железнодорожная 

линия «Йуксиноу», берущая свое начало из 

китайского города Чунцин и продолжающаяся 

до немецкого города Дуйсбург, регулярные 

рейсы которой начались с апреля 2014 года. 

Контейнерные поезда, преодоляющие расстояние 

в 11 000 километров за 21 день, доставляя 

из Китая в Европу электронные изделия, 

электрические приборы и стальную продукцию, 

перевозят из Европы в Китай автомобильные 

запчасти, потребительские товары 

класса люкс и переработанные материалы. 

То есть здесь имеется в виду взаимная перевозка. 

Стоимость перемещения одного контейнера 

по этому маршруту дороже, чем 

морские перевозки и колеблется от 5 до 8 

тысяч долларов. Однако морские перевозки, 

по сравнению с железнодорожными, занимают 

дольше времени, и поэтому это делает 

железнодорожный транспорт наиболее предпочтительным, 

а прочие дополнительные 

затраты на морские контейнерные перевозки 

также усиливают этот вариант транспортировки. 

Тогда как рассматривается такая 

модель, для Казахстана, у которого нет выхода 

к морю, наиболее предпочтительным становится 

железнодорожный вариант перевозки. 

ШЕЛКОВЫЙ ПУТЬ ОБЕСПЕЧИВАЕТ 

ДВОЙНУЮ ПОЛЬЗУ 

Алиев, отметивший проект обновления 

Казахстанского порта Актау и мощный 

HAZAR WORLD 

63


ТЕРРИТОРИЯ КАЗАХСТАНА - 

ОТДЕЛЬНАЯ ИСТОРИЯ ФИЛЬМА 

Интерес казахов к прошлому и истории так 

же как в других областях изобразительного 

искусства, нашел свое отражение и в области 

кино. При рассмотрении развития Советского 

Казахского кино мы встречаемся с многими 

разными именами. 

РУФАТ АГАЕВ 

Важность казахского кино заложена в 

отражение печали и радости советского 

и своего народа, мыслей и 

желаний. Основными темами продукции 

вновь образованного казахского кино 

являются Октябрьская революция, борьба 

за образование СССР, чувства и мысли 

трудящихся новой эры, а также проблемы 

создания «Советского человека». 

РОЖДЕНИЕ КИНО ПОСЛЕ ВЕЛИКОЙ 

ОКТЯБРЬСКОЙ РЕВОЛЮЦИИ 

Кинематография появилась в Казахстане 

благодаря многолетнему труду. Вскоре 

после Великой Октябрьской революции 

(1917) начались съемки двух фильмов. В 

20-х годах Казахстан после объявления 

одной из союзных республик с помощью 

советских кинематографистов стал развивать 

сектор кинематографии в стране и 

стал областью, которой государство уделяет 

внимание. 

На самом деле знакомство казахского народа 

с кино произошло до революции и восходит 

к 1910 году. «Движущиеся фотографии» 

в первый раз показал М. Фабри в 

Алма-Ате в кинотеатре «Марс». В конце 

1910 г. количество кинотеатров в Алма- 

Ате выросло до 4-x. 

Кадры, принадлежащие Казахстану, в 

реальном смысле начали показываться с 

1920 года. Народ этой страны, обычаи и 

традиции, впервые были сняты российскими 

операторами в небольших эпизодах. 

КАЗАХСКИЕ ДОКУМЕНТАЛЬНЫЕ 

ФИЛЬМЫ ПРОЖИВАЮТ ЗОЛОТОЙ 

ВЕК 

Снятые после основания советской власти 

в Казахстане фильмы «Сбор урожая комбайном», 

«Строительство нефтяного трубопровода», 

«Открытие русских школ», 

«Победа Красной армии», «Строительство 

водного трубопровода» и аналогичные 

актуальные фильмы, тема которых связана 

с достижениями новой жизни, социальным 

и экономическим развитием молодой 

Казахской Советской Республики, стали 

показывать на экранах всех советских 

стран. Вскоре они начали сниматься документальные 

фильмы о Казахстане. Первым 

из них стал документальный фильм 

«Празднование пятой годовщины союзной 

республики», снятый в 1925 году оператором 

Й. Толчан. 

В 1928 году был создан трест 

«Востоккино» (монополия), относящийся к 

народному комиссариату. В 1929 году 

после открытия филиала трест а в Алма- 

Ате здесь были сняты многие документальные 

фильмы. Документальные фильмы 

«Пятилетки в Казахстане», «19-ая годовщина 

празднования Октября», «Алма-Ата и 

окрестности», «Советский Казахстан» 

отражают инновации Республики 

Казахстан. В конце 1920-х годов началось 

строительство железной дороги между 

Туркистаном и Сибирью. Для освещения 

этой темы в более широких массах было 

принято решение о съемках полнометражного 

документального фильма и этот 

фильм был снят в Алма-Атинском филиале 

«Востоккино». 

ПУТЕШЕСТВИЕ КИНО В 

СОВЕТСКОМ КАЗАХСТАНЕ 

В 1929 году, год основания советского 

казахского кино, «Востоккино» снял 

фильм, историей которого был Казахстан. 

После таких фильмов как «Песня 

пустынь», «Джут», «Ненависть», «Следы 

врагов» в 1938 году был снят первый озвученный 

героический фильм «Амангельды» 

революционно-исторического жанра.

Hazar World - Sayı:30 - Mayıs 2015

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?