24.12.2014 Views

amerikan tarihinin ana hatları - A.B.D. Büyükelçiliği, Ankara

amerikan tarihinin ana hatları - A.B.D. Büyükelçiliği, Ankara

amerikan tarihinin ana hatları - A.B.D. Büyükelçiliği, Ankara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

irleştirildi. New England Dominyonu yönetimi altına konulan diğer koloniler de kısa zamanda<br />

eski hükümetlerini yeniden kurdu.<br />

Şanlı Devrim’in koloniler üzerinde bundan başka olumlu etkileri de oldu. Temel Haklar<br />

Bildirgesi (Anayasa’nın ilk on eki) ve 1689 tarihli Hoşgörü Yasası, Hıristiyanların tapınma<br />

özgürlüklerini yineliyor ve Saray’ın yetkilerine sınırlamalar getiriyordu. Eşit önemde bir<br />

gelişme de, 1690’da yayınl<strong>ana</strong>n Hükümete İlişkin İkinci İnceleme adlı yapıtta John Locke<br />

tarafından, hükümetin tanrısal haklara değil sözleşmeye dayandığı varsayımının ortaya<br />

atılması ve yaşama, özgürlük ve mülkiyet gibi doğal haklara sahip olan halkın, hükümet bu<br />

doğal hakları ihlal ederse, ona karşı ayaklanma hakkının bulunduğunun ileri sürülmesiydi.<br />

XVIII. yüzyılın başlarında yürütülen koloni siyaseti, XVII. yüzyıldaki İngiliz siyasetini<br />

andırıyordu. Şanlı Devrim, Parlamentonun üstünlüğünü yinelemişti; fakat, koloni valileri,<br />

Kral’ın İngiltere’de yitirmiş olduğu gücü kolonilerde uygulamak istediler. İngiltere’deki<br />

olayların farkında olan koloni meclisleri, “haklarını” ve “özgürlüklerini” kabul ettirmeyi<br />

denediler. XVIII. yüzyıla gelindiğinde, koloni meclisleri, İngiltere Parlamentosu’ndakilere<br />

benzer iki belirgin güç elde etmişlerdi: Vergi alınmasında ve harcama yapılmasında oy sahibi<br />

olma hakkı ve sadece valinin önerilerine uygun davranma yerine yasama işlemleri başlatma<br />

hakkı.<br />

Meclisler anılan haklarını, hem kraliyet velilerinin gücünü frenlemek hem de kendi güçlerini ve<br />

etkilerini arttıracak yeni önlemler almak için kullandılar. Meclislerle valiler arasında sık sık<br />

görülen çatışmalar, kolonicilerin, Amerikan ve İngiliz çıkarları arasındaki ayrılıkları<br />

görmelerine yaradı. Çok kez, krallık yetkilileri koloni meclislerince yapılanların önemini<br />

anlamadılar ve onları göz ardı ettiler. Buna karşın, anılan çabalar örnekler ve ilkeler yarattı ve<br />

giderek koloni “<strong>ana</strong>yasalarının” parçası haline geldi.<br />

Koloni meclisleri böylelikle kendi kendini yönetme hakkını geliştirdiler. Zamanla, koloni<br />

yönetiminin merkezi Londra’dan eyalet başkentlerine kaydı.<br />

FRANSIZ VE KIZILDERİLİ SAVAŞI<br />

Fransa ve İngiltere, XVIII. yüzyıl boyunca Avrupa’da ve Antillerde belirli aralıklarla bir dizi<br />

savaşa giriştiler. İngiltere, bu savaşlardan, özellikle şeker üretimi bol olan Antil adalarında<br />

belirli çıkarlar elde ettiyse de, çatışmalardan genellikle bir sonuç alınamadı ve Fransa, 1754’te<br />

Yedi Yıl Savaşı başlay<strong>ana</strong> kadar Kuzey Amerika’daki güçlü konumunu sürdürdü.<br />

O güne gelindiğinde, Fransa, K<strong>ana</strong>da’daki ve Büyük Göller çevresindeki çok sayıda Kızılderili<br />

kabilesiyle güçlü ilişkiler kurmuş, Mississippi Nehri’ni ele geçirmiş ve bir dizi kale ve ticaret<br />

merkezi kurarak Quebec’ten New Orleans’a kadar uz<strong>ana</strong>n hilal biçiminde bir imparatorluk<br />

yaratmıştı. Bunun sonucu olarak İngilizler, Appalachian Dağları’nın doğusundaki dar bir şeride<br />

sıkışıp kalmışlardı. Fransa sadece İngilitere İmparatorluğunu tehdid etmiyor, aynı zamanda,<br />

Mississippi Vadisi’ni elinde tutarak batıya yayılmalarını sınırlayabildiği Amerikan kolonicileri<br />

için de bir tehlike oluşturuyordu.<br />

1754 yılında, günümüzde Pennsylvania’nın Pittsburgh kentinin bulunduğu yerdeki Duquesne<br />

Kalesi’nde Fransız kuvvetleri ile, Virginialı bir büyük çiftlik sahibi ve arazi ölçümcüsü olan, 22<br />

yaşındaki George Washington’un komuta ettiği Virginia milisleri arasında silahlı çatışma çıktı.<br />

Londra’daki Ticaret Kurulu, New York, Pennsylvania, Maryland ve New England kolonilerinin<br />

temsilcilerini bir toplantıya çağırarak, çatışmaya bir çözüm bulmayı denedi. New York’un<br />

Albany kentinde yapılan ve Albany Kongresi diye bilinen toplantıda, 10 Temmuz’dan 19<br />

Temmuz’a kadar Iroquois Kızılderilileri ile görüşülerek, ilişkilerin düzeltilmesine ve onların<br />

İngilizlere karşı sadakatleri güvence altına alınmaya çalışıldı.<br />

Delegeler ayrıca “varlıklarının korunması için kesinlikle gerekli olan” bir Amerikan kolonileri<br />

birliğini ilan ve Albany Birlik Planı’nı kabul ettiler. Benjamin Franklin tarafından kaleme alınan

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!