muglaicd2008.pdf 13675KB May 03 2011 12:00:00 AM

T.C. 

ÇEVRE VE ORMAN 

BAKANLIĞI 

MUĞLA VALİLİĞİ 

İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ 

MUĞLA 

İL ÇEVRE DURUM RAPORU 

2008

MUĞLA VALİLİĞİ 

İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ 

MUĞLA 

İL ÇEVRE DURUM RAPORU 

2008

HAZIRLAYANLAR 

-ÇED ve Planlama Şube Müdürlüğü- 

Sami SALİM ÇED ve Pln Şube Müdürü V. 

Kenan YILDIZ Biyolog 

D.Çağrı ÇİFTELER Şehir Plancısı 

Yeliz KOCAÖZ Bilgisayar İşletmeni 

Ümit KAHVECİ Kadrolu İşçi

İÇİNDEKİLER 

A.COĞRAFİ KAPSAM 

A.1.Giriş 

A.2.İl ve İlçe Sınırları 

A.3.İlin Coğrafi Durumu 

A.4.İlin Topoğrafyası ve Jeomorfolojik Durumu 

A.5.Jeolojik Yapı ve Stratigrafi 

5.1.Metamorfizma ve Mağmatizma 

5.2.Tektonik ve Paleocoğrafya 

B.DOĞAL KAYNAKLAR 

B.1.Enerji Kaynakları 

1.1.Güneş 

1.2.Su Gücü 

1.3.Kömür 

1.4.Doğalgaz 

1.5.Rüzgâr 

1.6.Biyomas(Biyogaz, Odun, Tezek) 

1.7.Petrol 

1.8.Jeotermal Sahalar 

B.2.Flora ve Fauna 

2.1.Ormanlar 

2.2.Çayır ve Mera 

2.3.Sulak Alanlar 

2.4.Endemik Bitkiler 

2.5.Fauna ve Endemik Hayvanlar 

2.6.Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtı ve Tabiat Koruma Alanları 

B.3.Toprak 

B.4.Su Kaynakları 

4.1.İçme Suyu Kaynakları ve Barajlar 

4.2.Yeraltı Su Kaynakları 

4.3.Akarsular 

4.4.Göller ve Göletler 

B.5.Mineral Kaynaklar 

5.1.Sanayi Madenleri 

5.2.Metalik Madenler 

5.3.Enerji Madenleri 

5.4.Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler 

C.1.HAVA (İKLİM VE HAVA) 

C.1.İKLİM VE HAVA 

1.1 Doğal Değişkenler 

1.1.1.Rüzgar

1.1.2.Basınç 

1.1.3.Nem 

1.1.4.Sıcaklık 

1.1.5.Buharlaşma 

1.1.6.Yağışlar 

1.1.6.1.Yağmur 

1.1.6.2.Kar,Dolu,Sis ve Kırağı 

1.1.7.Seller 

1.1.8.Kuraklık 

1.1.9.Mikroklima 

C.1.2.Yapay Etmenler 

1.2.1.Plansız Kentleşme 

1.2.2.Yeşil Alanların Azalması 

1.2.3.Isınmada Kullanılan Yakıtlar 

1.2.4.Endüstriyel Emisyonlar 

1.2.5.Trafikten Kaynaklanan Emisyonlar 

C.2. Havayı Kirletici Gazlar ve Kaynaklar 

2.1.Kükürtdioksit Konsantrasyonu ve Duman 

2.2.Partikül Madde Emisyonları 

2.3.Karbonmonoksit 

2.4.Nitrojen Oksitler 

2.5.Hidrokarbon ve Kurşun Emisyonları 

C.3. Atmosferik Kirlilik 

3.1.Ozon Tabakasının İncelmesinin Etkileri 

3.2.Asit Yağmurlarının Etkileri 

C.4.Hava Kirleticilerinin Çevreye Olan Etkileri 

4.1.Doğal Çevreye Olan Etkileri 

4.1.1.Su Üzerindeki Etkileri 

4.1.2.Toprak Üzerindeki Etkileri 

4.1.3.Flora ve Fauna Üzerindeki Etkileri 

4.1.4.İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri 

4.2.Yapay Çevreye Olan Etkileri 

4.2.1.Görüntü Kirliliği Üzerine Etkileri 

D.SU 

D.1.Su Kaynaklarının Kullanımı 

1.1.Yer altı Suları 

1.2.Akarsular 

1.3.Göller, Göletler ve Rezervuarlar 

1.4.Denizler 

D.2.Doğal Drenaj Sistemleri 

D.3.Su Kaynaklarının Kirliliği ve Çevreye Etkileri 

3.1.Yer altı Suları ve Kirlilik 

3.2.Akarsularda Kirlilik 

3.3.Göller,Göletler ve Rezervualarda Kirlilik 

3.4.Denizlerde Kirlilik 

D.4.Su ve Kıyı Yönetimi, Strateji ve Politikaları 

D.5.Su Kaynaklarında Kirlilik Etkenleri 

5.1.Tuzluluk 

5.2.Zehirli Gazlar 

5.3.Azot ve Fosforun Yol Açtığı Kirlilik 

5.4.Ağır Metaller ve İz Elementler

5.5.Zehirli Organik Bileşikler 

5.5.1.Siyanürler 

5.5.2.Petrol ve Türevleri 

5.5.3.Polikloro Naftalinler ve Bifeniller 

5.5.4.Pestisitler ve Su Kirliliği 

5.5.5.Gübreler ve Su Kirliliği 

5.5.6.Deterjanlar ve Su Kirliliği 

5.6.Çözünmüş Organik Maddeler 

5.7.Patojenler 

5.8.Askıda Katı Maddeler 

5.9.Radyoaktif Kirleticiler ve Su Kirliliği 

E.TOPRAK VE ARAZİ KULLANIMI 

E.1.Genel Toprak Yapısı 

E.2.Toprak Kirliliği 

2.1.Kimyasal Kirlenme 

2.1.1.Atmosforik Kirlenme 

2.1.2.Atıklardan Kirlenme 

2.2.Mikrobiyel Kirlenme 

E.3.Arazi 

E.3.1.Arazi Varlığı 

3.1.1.Arazi Sınıfları 

3.1.2.Kullanma Durumu 

E.3.2.Arazi Problemleri 

F. FLORA-FAUNA VE HASSAS YÖRELER 

F.1.Ormanlar 

1.1.Ormanların Ekolojik Yapısı 

1.2.Bölgenin Orman Envanteri 

1.3.Bölgenin Orman Varlığı 

1.4.Orman Varlığının Yararları 

1.5.Orman Sayılan Alanların Daraltılması 

F.2.Çayır ve Meralar 

2.1.Çayır ve Mera Varlığı 

2.2.Kullanım Amaçları ve Yararları 

F.3.Flora 

3.1.Türler ve Populasyonları 

3.2.Habitat ve Toplulukları 

F.4.Fauna 

4.1.Türler ve Popülasyonları 

4.1.1.Karasal Türler ve Popülasyonları 

4.1.2.Aquatik Türler ve Popülasyonları 

4.1.2.1.Kürklü Hayvanlar 

4.1.2.2.Balıklar 

4.2.Habitat ve Toplulukları 

4.3.Hayvan Yaşama Hakları 

4.3.1.Evcil Hayvanlar 

4.3.1.1.Sahipli Hayvanlar 

4.3.1.2.Sahipsiz Hayvanlar 

4.3.1.3.Nesli Tehlikede Altında Olan ve Olması Muhtemel Olan Evcil Hayvanlar 

4.3.2.Hayvan Hakları İhlalleri 

4.3.3.Valilikler,Belediyeler ve Gönüllü Kuruluşlarla İşbirliği

F.5.Hassas Yöreler 

5.1.Milli Parklar 

5.2.Tabiat Parkları 

5.3.Tabiat Anıtı 

5.4.Tabiat Koruma Alanları 

5.5.Orman içi Dinlenme yerleri 

5.6.Sulak Alanlar 

5.7.Biyogenetik Rezerv Alanları 

5.8.Biyosfer Rezerv Alanları 

5.9.Özel Çevre Koruma Bölgeleri 

5.10.Av Hayvanları Koruma ve Üretme Sahaları 

5.11.Su ürünleri Üretim Sahalarının Çevresindeki Kıyılar 

5.12.Endemik Bitki ve Hayvanların Yaşama Ortamı Olan Alanlar 

5.13.Koruma Altına Alınan Yabani Flora-Faunanun Yaşama Ortamı Olan Alanlar 

5.14.Akdeniz Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin Yaşama ve 

Beslenme Ortamı Olan Alanlar 

5.15.Kültür ve Tabiat Varlıklarının Bulunduğu Koruma Alanları 

5.16.Sit Alanlar 

5.16.1.Kentsel Sit 

5.16.2.Tarihi Sit 

5.16.3.Arkeolojik Sit 

5.16.4.Doğal Sit 

5.17.Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesinde Yer 

Alan Kültürel Miras ve Doğal Miras Statüsü Verilen Kültürel,Tarihi ve Doğal 

Alanlar 

5.17.1..Kültürel Miras Kapsamına Giren Alanlar 

5.17.1.1.Sitler 

5.17.1.2.Anıtlar 

5.17.1.3.Yapı Toplulukları 

5.17.2.Doğal Miras Kapsamına Giren Alanlar 

5.18.Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit Alanları 

5.19.Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğine Göre Belirlenen Kıta İçi Yüzeysel Suları 

Kapsayan İçme ve Kullanma Suyu Rezervuarları 

5.19.1.Mutlak Koruma Alanları 

5.19.2.Kısa Mesafeli Koruma Alanları 

5.19.3.Orta Mesafeli Koruma Alanları 

5.19.4.Uzun Mesafeli Koruma Alanları 

5.20.Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliğinde Belirlenen Hassas Kirlenme Bölgeleri 

5.21.Jeolojik ve Jeomorfolojik Oluşumların Bulunduğu Alanlar 

5.22.Tarım Alanları 

5.22.1.Tarımsal Gelişim Alanları 

5.22.2.1.2.3 Sınıf Tarım Alanları 

5.22.3.Özel Mahsul Plantasyon Alanları 

G.TURİZM 

G.1.Yörenin Turistik Değerleri 

1.1.Yörenin Doğal Değerleri 

1.1.1.Konum 

1.1.2.Fiziki Özellikleri 

1.2.Kültürel Değerler 

G.2.Turizm Çeşitleri 

G.3.Turistik Altyapı

G.4.Turist Sayısı 

G.5.Turizm Ekonomisi 

G.6.Turizm Çevre İlişkisi 

H.TARIM VE HAYVANCILIK 

H.1.Genel Tarımsal Yapı 

H.2.Tarımsal Üretim 

2.1.Bitkisel Üretim 

2.1.1.Tarla Bitkileri 

2.1.1.1.Buğdaygiller 

2.1.1.2.Yem Bitkileri 

2.1.1.3.Endüstriyel Bitkiler 

2.1.1.4.Süs Bitkileri 

2.1.2.Bahçe Bitkileri 

2.1.2.1.Meyve Üretimi 

2.1.2.2.Sebze Üretimi 

2.2.Hayvansal Üretimi 

2.2.1Büyükbaş Hayvancılık 

2.2.2.Küçükbaş Hayvancılık 

2.2.3.Kümes Hayvancılığı (Kanatlı Üretimi) 

2.2.4.Su Ürünleri 

2.2.5.Kürk Hayvancılığı 

2.2.6.Arıcılık ve İpekböceği Yetiştiriciliği 

H.3.Organik Tarım 

H.4.Tarımsal işletmeler 

4.1.Kamu ve Özel İşletmeler 

H.5.Tarımsal Faaliyetler 

5.1.Pestisit Kullanımı 

5.2.Gübre Kullanımı 

I .MADENCİLİK 

I.1.Maden Kanuna Tabi Olan Madenler ve Taş Ocakları Nizamnamesine 

Tabi Olan Doğal Malzemeler 

1.1.Sanayi Madenleri 

1.2.Metalik Madenler 

1.3.Enerji Madenleri 

1.4.Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler 

I.2.Madencilik Faaliyetlerin Yapıldığı Yerlerin Özellikleri 

I.3.Cevher Zenginleştirme 

I.4.Madencilik Faaliyetlerin Çevre Üzerine Etkileri 

I.5.Madencilik faaliyetleri Sonucunda Arazi Kazanım Amacıyla Yapılan 

Rehabilitasyon Çalışmaları 

J .ENERJİ 

J.1.Kaynaklarına Göre Enerjilerin Sınıflandırılması 

1.1.Birincil Enerji Kaynakları 

1.1.1.Güneş Enerjisi 

1.1.2.Rüzgar Enerjisi 

1.1.3.Su Enerjisi 

1.1.4.Biyogaz Enerjisi

1.1.5.Biyomas Enerjisi 

1.1.6.Odun 

1.1.7.Kömür 

1.1.8.Petrol (Fuel-Oil,Motorin,Asfalt,Benzin,LPG) 

1.1.9.Jeotermal Enerji 

1.1.10.Doğalgaz Enerjisi 

1.2.İkincil Enerji Kaynakları 

1.2.1.Termik Enerji 

1.2.2.Hidrolik Enerji 

1.2.3.Nükleer Enerji 

J.2.Enerji Tüketiminin Sektörlere Göre Dağılımı 

2.1.Mesken 

2.2.Ticaret 

2.3.Sanayi 

2.4.Resmi Daire 

2.5.Diğer 

2.6 Belediye 

2.7. Belediye Sokak Aydınlatması 

2.8. Köy Sokak Aydınlatması (Özel İdare) 

2.9.Cami Aydınlatması 

2.10 KİT 

2.11 Tarımsal Sulama 

2.12 Şantiye 

2.13 Kaçak 

2.14 Arıtma Tesisi 

2.15 İçme Suyu 

2.16 Tedaş İşl. Binaları 

J.3.Enerji Tasarrufu İle İlgili Yapılan Çalışmalar 

K.SANAYİ VE TEKNOLOJİ 

K.1.İl Sanayinin Gelişimi,Yer Seçimi Süreçleri ve Bunu Etkileyen Etkenler 

K.1.Genel Alanda Sanayinin Gruplandırılması 

K.3.Sanayinin İlçelere Göre Dağılımı 

K.4.Sanayi Gruplarına Göre İşyeri Sayıları ve İstihdam Durumu 

K.5.Sanayi Gruplarına Göre Üretim Teknolojisi ve Enerji Kullanımı 

K.6.Sanayiden Kaynaklanan Çevre Sorunları ve Alınan Önlemler 

6.1.Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliği 

6.2. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Su Kirliliği 

6.3. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Toprak Kirliliği 

6.4.Sanayi Tesislerinden kaynaklanan Gürültü Kirliliği 

6.5. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Atıklar 

K.7.Sanayi Tesislerinin Acil Durum Planı 

L. ALTYAPI,ULAŞIM VE HABERLEŞME 

L.1.Altyapı 

1.1.Su Sistemi 

1.2.Atıksu Sistemi, Kanalizasyon ve Arıtma Sistemi 

1.3.Yeşil Alanlar 

1.4.Elektrik İletim Hatları 

1.5.Doğalgaz Boru Hatları 

L.2.Ulaşım 

2.1.Karayolları

2.1.1.Karayolları Genel 

2.1.2.Ulaşım Planlaması 

2.1.3.Toplu Taşıma Sistemleri 

2.1.4.Kentiçi Yollar 

2.1.5.Araç Sayıları 

2.2.Demiryolları 

2.2.1.Kullanılan Raylı Sistemler 

2.2.2.Taşımacılıkta Demiryolları 

2.3.Deniz,Göl,Nehir Taşımacılığı 

2.3.1.Limanlar 

2.3.2.Taşımacılık 

2.4.Havayolları 

L.3.Haberleşme 

L.4.İlin İmar Durumu 

L.5.İldeki Baz İstasyonları Sayısı 

M.YERLEŞİM ALANLARI VE NÜFUS 

M.1.Kentsel ve Kırsal Planlama 

1.1.Kentsel Alanlar 

1.1.1.Doğal Özelliklerin Kent Formuna Etkileri 

1.1.2.Kentsel Büyüme Deseni 

1.1.3.Planlı Kentsel Gelişme Alanları 

1.1.4.Kentsel Alanlarda Yoğunluk 

1.1.5.Kentsel Yenileme Alanları 

1.1.6.Endüstri Alanlarda Yer Seçimi 

1.1.7.Tarihi, Kültürel, Arkeolojik ve Turistik Özellikli Alanlar 

1.2.Kırsal Alanlar 

1.2.1.Kırsal Yerleşme Deseni 

1.2.2.Arazi Mülkiyeti 

M.2.Altyapı 

M.3.Binalar ve Yapı Çeşitleri 

3.1.Kamu Binaları 

3.2.Okullar 

3.3.Hastaneler ve Sağlık Tesisleri 

3.4.Sosyal ve Kültürel Tesisler 

3.5.Endüstriyel Yapılar 

3.6.Göçer ve Hareketli Barınaklar 

3.7.Otel,Motel ve Turizm Amaçlı Diğer Yapılar 

3.8.Bürolar ve Dükkanlar 

3.9.Kırsal Alanda Yapılaşma 

3.10.Yerel Mimari Özellikleri 

3.11.Bina Yapımında Kullanılan Yerel Materyaller 

M.4.Sosyo-Ekonomik Yapı 

4.1.Göçler 

4.2.Göçebe İşçiler (Mevsimlik) 

4.3.Kent Toprağının Mülkiyet Dağılımı 

4.4.Konut Yapı Süreçleri 

4.5.Gecekondu Islah ve Önleme Bölgeleri 

M.5.Yerleşim Yerlerinin Çevresel Etkileri 

5.1.Binalarda Ses İzalasyonu 

5.2.Havaalanları ve Çevresinde Oluşturulan Gürültü Zonları 

5.3.Ticari ve Endüstriyel Gürültü

5.4.Kentsel Atıklar 

5.5.Binalarda Isı Yalıtımı 

M.6.Nüfus 

6.1.Nüfus Yıllara Göre Değişimi 

6.2.Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre dağılımı 

6.3.İl ve İlçelerin Nüfus Yoğunlukları 

6.4.Nüfus Değişim Oranı 

6.5.Yer Değiştirme Olayları 

6.6.Turizm ve Seyahat 

6.7.İşsizlik 

N.ATIKLAR 

N.1.Evsel Katı Atıklar 

N.2.Tehlikeli ve Zararlı Atıklar 

N.3.Özel Atıklar 

3.1.Tıbbi atıklar 

3.2.Atık Yağlar 

3.3. Bitkisel ve Hayvansal Atık Yağlar 

3.4.Pil ve Aküler 

3.5.Cips ve Diğer Yakma Fırınlarından Kaynaklanan Küller 

3.6.Tarama Çamurları 

3.7.Elektrik ve Elektronik Atıklar 

3.8.Kullanım Ömrü Bitmiş Araçlar 

N.4.Diğer Atıklar 

4.1.Radyoaktif Atıklar 

4.2.Hayvan Kadavraları 

4.3.Mezbaha Atıkları 

N.5.Atık Yönetimi 

N.6.Katı Atıkların Miktar ve Kompozisyonu 

N.7.Katı Atıkların Biriktirilmesi, Toplanması ve Transfer İstasyonları 

N.8.Atıkların Bertaraf Yöntemleri 

8.1.Katı Atıkların Depolanması 

8.2.Atıkların Yakılması 

8.3.Kompost 

N.9.Atıkların Geri Kazanımı ve Değerlendirilmesi 

N.10.Atıkların Çevre Üzerindeki Etkileri 

O.GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM 

O.1.Gürültü 

1.1.Gürültü Kaynakları 

1.1.1.Trafik Gürültüsü 

1.1.2.Endüstri Gürültüsü 

1.1.3.İnşaat Gürültüsü 

1.1.4.Yerleşim Alanlarında Oluşan Gürültüler 

1.1.5.Havaalanları Yakınında Oluşan Gürültüler 

1.2.Gürültünün Çevreye Olan Etkileri 

1.2.1.Gürültünün Fiziksel Çevreye Olan Etkileri 

1.2.2.Gürültünün Sosyal Çevreye Olan Etkileri 

1.3.Gürültünün İnsanlar Üzerine Olan Etkileri 

1.3.1.Fiziksel Etkileri 

1.3.2.Fizyolojik Etkileri 

1.3.3.Psikolojik Etkileri

1.3.4.Performans Etkileri 

O.2.Titreşim 

P.AFETLER 

P.1.Afet Olayları 

1.1.Depremler 

1.2.Heyelan ve Çığlar 

1.3.Seller 

1.4.Orman ve Otlak Yangınları 

1.5.Fırtınalar 

P.2.Afetler ve Sağlık Zararları 

2.1.Radyoaktif Maddeler 

2.2.Denize Dökülen Petrol ve Diğer Tehlikeli Atıklar 

2.3.Tehlikeli ve Zehirli Maddeler 

P.3.Afetlerin Etkileri ve Yardım Tedbirleri 

3.1.Sivil Savunma Birimleri 

3.2.Yangın Kontrol ve Önleme Tedbirleri 

3.3.İlkyardım Servisleri 

3.4.Afetzedeler ve Mültecilerin Yeniden İskânı 

3.5.Tehlikeli ve Zehirli Maddelerin Sınırlararası Taşınımı İçin Alınan Tedbirler 

3.6.Afetler ve Büyük Endüstriyel Kazalar 

R.SAĞLIK VE ÇEVRE 

R.1.1 Temel Sağlık Hizmetleri 

1.1.Sağlık Kurumlarının Dağılımı 

1.2.Bulaşıcı Hastalıklar 

1.2.1.İçme ve Kullanım Suları 

1.2.2.Deniz suyu analizleri 

1.2.3.Zoonoz Hastalıklar 

1.3.2006 yılı Muğla İli aşılama değerleri 

1.4.Aşılama Çalışmaları 

1.5.Bebek Ölümleri 

1.6.Aile Planlaması Çalışmaları 

R.2.Çevre Kirliliği ve Zararlarından Oluşan Sağlık Riskleri 

2.1.Kentsel Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 

2.2.Su Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 

2.3.Atıkların İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 

2.4.Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 

2.5.Pestisitlerin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 

2.6.İyonize Radyasyondan Korunma 

S.ÇEVRE EĞİTİMİ 

S.1.Kamu Kuruluşlarının Çevre Eğitimi İle İlgili Faaliyetleri 

S.2.Çevre İle İlgili Gönüllü Kuruluşlar ve Faaliyetleri 

2.1.Çevre Vakıfları 

2.2.Çevre Dernekleri 

2.3.Çevreyle İlgili Federasyonlar 

T.ÇEVRE YÖNETİMİ VE PLANLAMA 

T.1.Çevre Kirliliğinin ve Çevresel Tahribatın Önlenmesi 

T.2.Doğal Kaynakların Ekolojik Dengeler Esas Alınarak Verimli

Kullanımı, Korunması ve Geliştirilmesi 

T.3.Ekonomik ve Sosyal Faaliyetlerin, Sonuçlarının Çevrenin Taşıma 

Kapasitesini Aşmayacak Biçimde Planlanması 

T.4.Çevrenin İnsan-Psikososyal İhtiyaçlarıyla Uyumunun Sağlanması 

T.5.Çevre Duyarlı Arazi Kullanım Planlaması

A.COĞRAFİ KAPSAM 

A.1.Giriş 

Muğla İli, Ege Bölgesi’nin Güneybatı ucunda, Ege ve Akdeniz Bölgelerinin iç içe geçtiği 

dağlık bir bölgede yer almaktadır. 

Kendi adıyla anılan ovanın kuzey yönünde, Asar (Hisar) Dağı eteklerinde kurulup, sonradan 

ovaya doğru dağılmakta olan, kendimi has mimarisi, beyaz badanalı duvarları, kırmızı kiremitli 

damları, özgün bacaları ve daracık sokakları ile temiz şirin bir turizm cennetidir. 

İlimiz, Ülkemizin güney-batı köşesinde, Toros kıvrım sistemiyle Batı Anadolu kıvrım 

sisteminin iç içe girdiği dağlık ve engebeliğin Menteşe yöresinde yer almaktadır. Bu dağları örten 

kıyıya inen ormanları ve geçmiş uygarlıkların yapıtlarıyla bezenmiş doyumsuz güzellikleri vardır. 

Kıyılarının uzunluğu 1124 km.dir. Şehir Merkezi Karadağ, Kızıldağ, Masa Dağı, Hamursuz Dağı ile 

çevrelenmiş olup, Hisar Dağından ovaya doğru yayılır. 

İlimiz uluslar arası iki havaalanına sahip olup, İl Merkezinden Dalaman Havalimanına 

uzaklık 90 km, Milas-Bodrum Havalimanına uzaklık 75 km.dir. 

Bölgenin antik çağdaki adı KARYA’dır. Bu adın M.Ö. 3400 yıllarında yöreye gelen kavmin 

başında bulunan ve Argos Hükümdarı Kral Föreneus'ün oğlu KAR’ dan ortaya çıktığı sanılmaktadır. 

Bölgenin bilinen en eski sakinleri, varlıkları M.Ö.3000 yıllarına ait kalıntılardan anlaşılan Lelegler ve 

Karlardır. 

Karya Bölgesini, güneyde “İndus”(Dalaman) çayı ayırır. Kuzeyde “Lidya” bölgesi ile sınırını 

ise Büyük Menderes nehri oluşturur. 

Muğla Karya’daki en eski şehirlerden biridir. Kıyıda yer almadığı için, deniz ticaretinin 

getirdiği canlılığı yaşayamamış, bu nedenle de yöredeki pek çok antik şehirdeki gibi fiziksel özellik 

göstermemiştir. Bulunan bazı tarihi kalıntılarda adı MOGOLA olarak belirtilmekte, bazı kişi ve 

kaynaklara göre de Mobella olduğu ileri sürülmektedir. . 

M.Ö. 13. yüzyılda Anadolu’nun II. Ramses tarafından istilasından sonra Karya Bölgesi, bir 

süre Mısır egemenliliğinde kaldı. Anadolu kavimlerinin Truva Savaşında yenilmesinden sonra M.Ö. 

1000’de Dor’lar yörenin güney kıyılarına yerleştiler. M.Ö. 546’da Pers’lerin Lidya Kralı Kresüs’ü esir 

almaları ile yöre Pers topraklarına katılmış ve Karya kendi soyundan gelen krallar tarafından yönetilen 

bir satraplık (Şehir Devleti) olarak varlığını sürdürmüştür. 

M.Ö. 334'de Anadolu'ya gelen Büyük İskender, kıyıyı izleyerek önce Halikarnassos’u daha 

sonra da Muğla'yı aldı. İskender’in yöreden çekilmesi ile bir süre karışık ve karanlık bir dönem 

yaşayan Muğla; M.Ö. 188'de Roma’nın yardımı ile Bergama Krallığının egemenliğine girmişse de 

Bergama Kralı III.Attalos M.Ö. 133’de ölürken bütün Bergama topraklarını, bu arada, Muğla Yöresini 

de Roma’ya bıraktı. Muğla Yöresi bu tarihten sonra bir Roma Eyaleti haline geldi. Bu dönemde birçok 

general ve Tiran arasında el değiştiren bu topraklar M.S 395 yılında Roma’nın ikiye ayrılmasıyla Doğu 

Roma’ya (Bizans) geçmiştir. 

M.S.800 yılına kadar süren Bizans Hegomanyası Abbasi Halifesi Harun Reşit’in bölgeye 

gelmesiyle noktalanmış ve yöredeki ilk İslam etkileri görülmeye başlamıştır. 

1

M.S.1261’den sonra Menteşe Bey önderliğinde Türkler Muğla ve yöresine yerleştiler.1390 

yılından sonra Yıldırım BEYAZIT Muğla ve yöresini Osmanlı topraklarına kattı. 

1402 yılında Ankara Savaşı’nı kazanan Timur, Anadolu Beyliklerine eski topraklarını geri 

verince Muğla kısa bir süre Menteşe Beyliği’nin egemenliği altına girdi.Fakat 1451 yılında Fatih 

Sultan Mehmet tarafından kesin olarak Osmanlı topraklarına kattı. 

Önceleri Kütahya Merkezli Anadolu Eyaletine bağlanan Muğla 1836 yılında Aydın Eyaletine 

bağlandı.O zamanlar,Muğla adı sadece kent ve kaza için kullanılıyor, yöreye de Menteşe Sancağı 

deniliyordu. 

Cumhuriyetin ilanından sonra İl olan Menteşe Sancağı “Muğla”adını aldı. 

Muğla Evleri 

İlde nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasına oranla düşüktür.Son yıllarda turizmin gelişmesiyle 

yaz aylarında nüfusta büyük oranlarda artış görülmektedir.Tarım önemli gelir kaynakları 

arasındadır.Halkın başlıca geçim kaynağı turizm,tarımsal üretim,orman ürünleri, yer altı kaynakları 

işletmeciliği,geleneksel el sanatları ve balık üretimidir. 

Bodrum: Bodrum, Antik Halikarnassos kenti, kalesi, Mouseleum’u, Sualtı Arkeoloji Müzesi, 

amfi tiyatrosu, alışveriş merkezleri, Gümbet, Bardakçı, Akyarlar, Bitez, Ortakent gibi plajları ve eşsiz 

koyları ile canlı bir turizm merkezidir. 

2

Bodrum 

M.S 15. yy’da Rodos Şövalyeleri tarafından St. Peter adına inşa edilen Bodrum Kalesi Limana 

hakim konumdadır. Yaklaşık 3000 m 2 ’lik alana sahip olan kalede, Fransız kulesi, İngiliz kulesi, 

İtalyan kulesi, Alman kulesi ve Yılanlı kule olmak üzere 5 kule mevcuttur. Kalede bulunan Bodrum 

Müzesi içinde yer alan Su Altı Arkeoloji Müzesi’nde, yörede sünger avcıları tarafından ve çeşitli su altı 

kazılarında ortaya çıkarılmış olan eserler ve amforalar sergilenmektedir. 

Amfi tiyatro, Göktepe’nin güney yamacında olup, 3 bölümden oluşmuştur. Anadolu’nun en 

eski tiyatrolarındandır. 

Dalaman: Bodrum – Milas Havalimanı ile birlikte, Muğla’nın iki uluslar arası hava limanından 

birine sahip, yeşilliklerle örtülü bir ilçesidir. İlçeye adını veren Dalaman Çayı, yüksek debisi nedeni ile 

rafting sporunun yapıldığı önemli bir turizm merkeziydi. Bugün, Dalaman Çayı üzerinde yapılan baraj 

nedeniyle bu spor, Dalaman Çayının yukarı kesimlerinde yapılmaktadır. Ayrıca çeşitli kükürtlü su 

kaynaklarına da sahiptir. 

Dalaman 

3

Datça: İlçe tarihi MÖ 2000’li yıllara dayanır. Yarımada önce Karlar, sonra ise sırasıyla 

Mısırlar, Hititler, İskitler, Asurlular, Dorlar, Persler, Sparta ve Atinalılar, Büyük İskender, Romalılar, 

Bizanslılar, Selçuklular, Osmanlılar egemen olmuşlardır. 

Datça üç tarafı denizlerle çevirili eşsiz doğal güzellikleri, tertemiz denizi, bakir koyları ile 

Akdeniz ile Ege’nin buluştuğu, cennetten bir köşedir. Mavi yolculuğun uğrak noktalarından biridir. 

Datça’ya 28 km. uzaklıktaki Tekir Burnunda bulunan Knidos Antik Kenti, M.Ö 7. yy’da 

adalardan gelen Dorlar tarafından kurulmuştur. Kalıntılar arasında 10.000 kişilik küçük tiyatro, 20.000 

kişilik büyük tiyatro, Odeon, Apollon ve Venüs’e ait çeşitli mabetler bulunmaktadır. Şehrin 6 km’den 

uzun bir alanında yer alan Nekropol dünyanın en geniş mezar alanlarından biri olarak tanınmaktadır. 

Datça Afrodit Tapınağı 

Fethiye: Antik çağda Anadolu’nun en önemli uygarlıklarından biri olan Lykia’nın Karya ile 

oluşturduğu sınırda yer alır. 

Fethiye; adaları, Ölüdeniz, Göcek, Küçükkargı – Günlük, Katrancı, Kıdrak gibi doğa 

güzellikleri, Xanthos, Letoon, St. Nicholas Adası, Kayaköy, Tlos, Pınara, Cadianda, Sidyma v.b. tarihi 

ören yerleriyle çok önemli turistik merkezlerdendir. 

Fethiye Kaya Köyü 

Göcek Koyları Yat Turizmi için vazgeçilmez yerlerdendir. Ayrıca Marinaları modern bir 

şekilde donatılmış olup, her türlü ihtiyacı karşılayacak niteliktedir. 

Saklıkent Kanyonu ilgi çekici olup, Babadağ Yamaç paraşütü sporu için elverişli bir merkezdir. 

4

Kavaklıdere:Muğla’nın kuzeyinde yer alan küçük ilçe çok eskilere dayanan geleneksel bakır 

işlemeciliği ile tanınır. 

Kavaklıdere 

Menteşe beldesine bulunan Yer Küpe mağarası ve çeşitli mesire yerleri bulunan ilçede 

geleneksel Yağlı Güreşleri Festivali yapılmaktadır. 

Köyceğiz: Roma döneminde orman yangını ve erozyona uğraması nedeniyle tabiat şartlarının 

değişmesiyle nüfus oldukça azalmıştır. Bizans devrinde bataklıklar kurutulmuş olan yöre 1921 yılında 

Türklerin eline geçmiştir. 

Köyceğiz Gölü kenarında yer alna ilçe Sultaniye Kaplıcaları ve çamur banyoları, Günlük 

Ağaçları, Yayla Turizmine olanak sağlayan jeep safari turları yapılan Ağla Yaylası ile ünlüdür. 

İlçeye yaklaşık 10 km. uzaklıkta bulunan bir de şelale vardır. Sandras Dağı ve Çiçek Baba 

Tepesi, kayak merkezi çalışmaları yapılan ve bölgeye alternatif turizm olanağı sağlayacak bir merkez 

olma yolundadır. 

Köyceğiz Gölü 

5

Marmaris: Tarihi M.Ö 3000 yıllarına dayanan Marmaris 7. yy’da Lydia, 6. yy’da Pers 

hakimiyetine girer. MÖ 334’de B.İskender’in saldırısına uğrar. Daha sonra Seleukoslar, Bergama 

Krallığı, Romalılar, Bizanslılar hakim olur. 13. yy’da Menteşe oğullarının egemenliğine geçen yöre 

1451 yılında Osmanlı topraklarına katılır. 

Ülkemizin önde gelen Turizm merkezlerinden biri olan Marmaris, denizi, kumu, meşhur çam 

balı, Physkos, Loryma, Amos, Hydas gibi ören yerleriyle dikkat çeker. 

Marmaris Körfezi’nin doğal bir liman oluşu yat turizmine olanak sağlamaktadır. Bozburun 

beldesinde gulet bakım ve onarımı yapılmaktadır. Gümücek Piknik yeri, Yalancıboğaz, Cennet adası, 

Fosforlu Mağara, Turunç, Kumlubük, Çiftlik, Şelale ve Bayır da Marmaris’in görülmeye değer diğer 

yerlerindendir. 

Marmaris Çubucak Orman Kampı 

Milas: Sodra dağının eteklerinde kurulan Milas'ın kuruluşu M.Ö.birinci bin’ e kadar 

uzanmaktadır. Antik Mylassa kenti üzerinde kurulan Milas’ın sınırları içinde 27 antik kentin kalıntıları 

vardır. Bunlardan İassos Labranda, Euromos ve Herakleia, ziyaret edilebilecek olanlarıdır. Milas' a 5 

km. uzaklıkta Menteşe Beyliği’nin merkezliğini de yapmış olan Beçin Kalesi ve ören yerleri de ziyaret 

edilebilir. 

Milas'ta 19. yüzyıldan kalma geleneksel Türk mimarisinin özelliklerini yansıtan, koruma altına 

alınmış ahşap taş yapılı evler dikkat çekmektedir. Ayrıca köylerinde, özellikle Çomakdağ evleri ve 

bacaları, özgün mimarisiyle görülmeye değerdir. İlçe Merkezinde, Bodrum’daki Mausoleum’dan 

esinlenerek yapılmış olan Gümüşkesen mezar anıtı Milas’ın sembolü gibidir.Milas-İzmir Karayolu 

üzerindeki M.O. 5.yüzyılda kurulan Euromos’ da hala ayakta olan Zeus Tapınağı, tiyatro ve agorasıyla 

ziyaret edilebilir. Antik Labranda ve İassos kentlerinin kalıntıları da görülmeye değerdir. 

6

Milas Euromos 

Milas ve çevresinde dokunan Milas Halıları da dünyaca ünlüdür. 

Ortaca: Yörenin tarihi M.Ö 3000 yıllarına dayanmaktadır. 1921 yılında Menteşe Beyliğinin 

eline geçen yöre 1424 tarihinde Osmanlı yönetimine bağlanmıştır. İ.Ö 3000 yılında kurulan Pisilis 

Antik kentinin kurulduğu Sarıgerme Ortaca İlçesi sınırlarında yer almaktadır. 

Ortaca İlçesine bağlı olan Dalyan adını 5 mil uzunluğundaki kanaldan alır. Kanalın denize 

ulaştığı boğazdan başlayarak doğuya doğru devam eden Caretta – caretta kaplumbağaların 

yumurtladıkları İztuzu sahili, delta ile deniz arasında yer alır. Kaunos antik kenti, Göl ile deniz 

arasında kanalın kenarında kurulmuştur ve tarihi M.Ö 3000 yıllarına kadar dayanır. Kentte akropol, 

agora, askeri ve ticari 2 liman, tiyatro, tapınak, hamam gibi kalıntılar görülebilir. 

Ortaca/Dalyan İztuzu 

Ula: Şehrin M.Ö 6.yy’da kurulduğu tahmin edilmektedir. 

Kendine özgü mimarisi ile geleneksel kültürümüzü yansıtan Ula evleri günümüze uyarlanmış 

tipleriyle Akyaka Beldesinde de bulunmaktadırlar. 

7

Sedir Adası’nda Hellenistik – Roma döneminden kalma Cedrai ören yeri bulunmaktadır. 

Gökova Körfezini besleye azmak içinde nesli tükenmekte olan koruma altına alınmış deniz 

canlıları bulunmaktadır. 

Ula Kanyonu 

Kanyonun İçindeki Şelale 

Yatağan: Tarih öncesi devirlerde adı Karya diye anılan Yatağan, daha sonraları ise Menteşe 

olarak anılmıştır.M.Ö IV. Yy’da Suriye Hükümdarlarından Selehukos bu yörede hakimiyet kurmuştur. 

M.Ö. III. Yy’da bölge Roma İmparatorluğunun, 1071’den sonra Menteşe beyliğinin hakimiyetine 

girmiştir. İlçeye ilk yerleşenler Ahilerdir. 

Kömür ocakları, termik santral ve kültür zenginlikleri ile bilinen bir ilçedir. 

Yatağan Lagina 

Yatağan’ın 6-7 km. batısında bulunan Strotonikeia antik kenti, M.Ö 3. yüzyılın başında 

kurulmuştur. Kentte akropol, tiyatro ve küçük bir tapınağın kalıntıları vardır. Ayrıca Turgut Yolu 

üzerindeki ve Strotonikeia’ya kutsal yolla bağlanan Lagina antik kentinin kalıntıları da bulunmaktadır. 

8

Muğla, 1/500.000 ölçekli Denizli Paftası, Ege Denizi’nin doğusunda ve Akdeniz’in kuzey 

kısmında 27-30 meridyenleri ile 36-88 paralelleri arasında kalan sahayı içine almaktadır. 

Paftanın kuzeyindeki İzmir Paftası ile olan sınır çizgisi, batıda Kuşadası Körfezi’nde Küçük 

Menderes mansabından, doğuda Acı Göl’ün yaklaşık olarak kuzeydoğu ucuna kadar gider. Buradan 

itibaren doğudaki Konya Paftası ile olan sınır çizgisi de, Tefenni Ovası’nın doğu kısmından ve 

Beydağları’nın batı yamaçlarından geçerek Fenike Körfezi’nde Akdeniz’e erişir. 

Paftada, kristalin Menderes masifinin güney kısmı ile Toros sisteminin batı ucu olan Teke 

Dağları yer almaktadır. Bu dağlarda Ed.Suess (1901) tarafından, bazı karakteristik formasyonların 

bulunması dolayısıyla (büyük ofiyolit kitleleri, radyolaritler, flişlerle sonuçlanan kalın kalker serileri), 

silsilelerin devamlılığını göstermek istediği, Dinarik-Toros kavsinin (Arc dinaro-taurique) doğu kolu 

ile batı kolu birbirlerine bağlanmaktadır. 

Bu bölge çok ilginç ve karışın tanjansiyel tektoniğe bir misal teşkil etmektedir.düzensiz bir 

surette birbiri üzerine gelmiş ekaylar ve naplar sonradan faylar ve fleksürlerle kesilmiş ve böylece 

çözülmesi müşkül bir yapı meydana gelmiştir. Türkiye’nin ekonomisinde çok önemli bir rol oynayan 

krom cevherleri, paftada çok geniş sahaları kaplayan peridotitler içinde bulunmaktadır. 

A.2.İl ve İlçe Sınırları 

İl ve İlçe sınırları gösteren harita 

HARİTA 1. 

9

Muğla İli’nin ilçeleri alfebetik sırayla şöyledir: 

1.Bodrum 

2.Dalaman 

3.Datça 

4.Fethiye 

5.Kavaklıdere 

6.Köyceğiz 

7.Marmaris 

8.Milas 

9.Ortaca 

10.Ula 

11.Yatağan 

A.3.İlin Coğrafi Durumu 

Muğla İli, Batı Anadolu’nun güney ucunda 36˚ 17 ı ve 37˚ 33 ı 

29˚ 46 ı doğu boylamları arasında yer almaktadır. 

kuzey enlemleri ile 27˚ 13 ı ve 

İlin en doğusunda Fethiye Doğanlar Köyü, Karatepe Mevkii yer alırken , en batısında Bodrum 

Gümüşlük, İnceburun Mevkii bulunmaktadır. 

İlin en güneyindeki en uç noktası, Fethiye Kumluova’dır (Eşen Çayı). Kuzeyindeki en uç 

noktada ise Oltalı Gedik bulunmaktadır. 

Yüzölçümü ise 13.338 km 2 ’olan Muğla İli kuzeyden Aydın, kuzeydoğudan Denizli, Burdur, 

doğuda Antalya, güney ve batıda Akdeniz ve Ege Denizi ile çevrilidir. 

2008 İstatistik verilerine göre ilin genel nüfusu 791.424 kişidir. 

İlçelere göre coğrafi durum: 

Ortaca; Ege ve Akdeniz Bölgesinin birleştiği yerde Muğla-Fethiye Karayolu üzerinde, düz bir 

alanda kurulmuş 27.771,5 hektar yüzölçümüne sahip olup, doğusu Dalaman Çayı, batısı Dalyan 

Kanalı, kuzeyi Köyceğiz İlçesi ve güneyi Akdeniz ile çevrilidir. 

Ortaca İlçesi, Muğla Merkezine 79 km., Dalaman Havaalanına 12 km. mesafededir. İlçe ve köyleri 

tamamen düzlük bir alanda kurulmuş sadece Gökbel Köyü alçak bir dağ yapısı üzerinde yer almıştır. 

Dalyan Beldesi doğusu Okçular Köyü, batısı Kanal ve Antik Kaunos Kenti, kuzeyi Eskiköy Köyü, 

güneyi Gökbel Köyü ve Akdeniz’le çevrili 20.000 dekar arazili bir beldedir. 

Dalyan Beldesi Köyceğiz Gölü’nü Akdeniz’e bağlayan 5 deniz mili uzunluğundaki fiyort tipi tabi 

kanalın kenarında düz bir ovanın üzerinde kurulmuştur. Kuzeyinde Karadağ ve Aladağ, doğusunda 

Marmarlı dağı, güneydoğusunda Göktepe dağı, güneyinde Sulungur dağı, kanalın karşı yakasında da 

Çandır Köyü hudutları içerisinde beldenin batısına düşen bölümde Ölemez dağı mevcuttur. 

Nüfusu 2008 TÜİK verilerine göre 40.649 kişidir. 

Köyceğiz İlçesi 2 belde (Beyobası ve Toparlar) ve 12 köyden (Çandır, Döğüşbelen, Hamitköy, 

Kavakarası, Köyceğiz, Ekincik, Sultaniye, Yangı, Yeşilköy, Pınarköy, Zaferler ve Zeytinalanı) 

oluşmaktadır. Köyceğiz, Muğla iline yaklaşık 75 km uzaklıktadır. Yöre, Köyceğiz çöküntü gölünün 

10

çevresinde yer alan farklı nitelikteki yeryüzü şekillerinden oluşmaktadır. Gölün kuzeydoğu ve 

güneydoğusu düz, diğer kesimler tepelik alanlarla çevrelenmiştir. Köyceğiz Gölü ile deniz arasındaki 

kesim ise 4 adet küçük göl ve sayısız kanallar ile kaplanmıştır. Köyceğiz Gölü doğal bir kanalla 

Akdeniz’e bağlanır. Namnam Çayı, Yuvarlakçay ve Kargıcak Çayı bölgenin en önemli akarsularını 

oluşturur. Bölge yeraltı su kaynakları bakımından da zengindir. Göl ve yakın çevresindeki alüvyal 

ovaları çevreleyen dağlık alan, derin vadilerle kesilmiş sarp yamaçlı, kireçtaşı ve serpantin tepelerden 

oluşmuştur. Köyceğiz Gölü’nün doğu ve batısında alçak tepeler yer alırken, kuzeyinde Sandras 

(Çiçekbaba) Dağı 2294 metreye kadar yükselir. 

Coğrafik olarak Köyceğiz ve çevresi, Güneybatı Anadolu'da Gökova Körfezi'nin güneyi ile Fethiye 

Körfezi'nin kuzey-kuzeybatısında yer alır. Likya Napları'nın Alt Langiyen'de bölgeye yerleşmelerine 

bağlı olarak dağ oluşumu hareketleri gelişmiş ve günümüze değin devam eden düşey hareketler 

neticesinde de bölge bugünkü topografyasını kazanmıştır. Kıyıya yakın kesimlerde yükseltiler fazla 

olmamasına rağmen bu düşey hareketler neticesinde, topoğrafya çok sarp ve keskin bir görünüm 

kazanmıştır. Bölgede orta ölçekte de olsa horst ve grabenler gelişmiştir. Graben alanları Türkiye 

ölçeğinde küçük-orta dereceli ovaları meydana getirmiştir. Bunlar Köyceğiz-Dalyan ve Ortaca- 

Dalaman Ovaları'dır. Çok kısa bir geçmişte denizin bir parçası olan Köyceğiz Gölü Dalaman Çayı'nın 

getirdiği alüvyonla denize bakan kesimi doldurulmuş ve bugünkü göl konumuna gelmiştir. Körfez 

içindeki adacıklar ise bugün Dalyan Ovası'nda küçük tepeler halinde görülmektedir. 

Bölgedeki geniş düzlükleri oluşturan ovalar genç tektoniğin (düşey hareketler) kontrolü altında 

gelişmiştir. Pliyosen ve bilhassa Kuvaterner’ deki hızlı yükselmeler, çöküntü alanlarına aşınmalar 

neticesinde çok fazla malzemenin gelmesine sebep olmuş ve bugünkü ovalar meydana gelmiştir. 

Dalaman ve Namnam Çayı'nın akaçlama havzalarının da çok büyük olması nedeniyle bahsedilen 

çöküntü alanlarının doldurulmasında da diğer etken bir nedendir. Bahsedilen bu ovalar Köyceğiz- 

Dalyan Ovası, Ortaca-Dalaman Ovası, Beyağaç (Eskere) Ovası'dır. Bunlar Üst Pliyosen ve Kuvaterner 

boyunca düşey hareketlerin kontrolünde doldurularak bugünkü konumlarını kazanmıştır. Bölgedeki 

diğer, küçük ovalarda genç tektoniğin kontrolünde gelişmiştir. 

Güneybatı Anadolu'da Ege ve Akdeniz'in birleştiği bölgede yer alan inceleme alanında yüzeylenen 

kaya birimleri çökelimlerini kısa süreli aralıklarla da olsa Üst Karbonifer'den günümüze değin 

sürdürmüşlerdir. Bölgedeki kaya birimlerinin bir kısmı otokton (Beydağları Otoktonu) konumlu, diğer 

kısım allokton (Likya Napları) konumludur. Allokton konumlu kaya birimleri, bölgede oldukça geniş 

alanda yüzeyler ve çeşitli ortam koşullarında oluşmuş çökel kayalar ve üst manto kökenli ofiyolit 

kayalarla temsil edilir. Bölgedeki kaya toplulukları Alp Orojenezinin çeşitli fazlarının etkisi ile 

kıvrılmış, kırılmış, birbirinin üzerine ekaylanarak, büyük çapta sürüklenerek Beydağları'nın üzerine 

yerleşmişlerdir. Bu sürüklenme esnasında, kaya birimleri kırılarak parçalanmış, stratigrafik konumları 

çok büyük oranda bozulmuş ve yapısal konumları çok karmaşık hale gelmiştir. Likya napları ise kendi 

içinde kiremit istifi gibi dizilerek Beydağları Otoktonu üzerinde bir çatı oluşturmuştur. Likya Napları 

alttan üste doğru Tavas Napı, Bodrum Napı, Gülbahar Napı ve Marmaris Ofiyolit Napı olmak üzere 

dört ana allokton kütleden oluşur. 

Bölgede hakim olarak Mesozoyik-Senozoyik yaşlı kaya birimleri ile küçük tektonik dilimler 

şeklinde Paleozoyik yaşlı kaya birimleri bulunur. Bunların çoğunluğu allokton konumlu olup, Likya 

Napları olarak bilinir. Tektonik pencereler halinde yüzeylenen otokton konumlu kaya birimleri ise 

Beydağları Otoktonu olarak tanımlanmıştır. Ayrıca Beydağları Otoktonu ile Likya Napları arasında, 

ara zon olarak tanımlanan Yeşilbarak Napı yer alır. Bölgede bir kısım allokton kütleler üzerinde 

gelişmiş Tersiyer yaşlı örtü birimleri ve Kuvaterner yaşlı çökeller yüzeylenir. 

2008 TÜİK Verilerine göre nüfusu 32.347 kişidir. 

11

Marmaris İlçesi ; Marmaris’in Güneybatı Anadolu – Reşadiye Yarımadası ve Kerme Körfezi batısında 

küçük bir koy üzerinde yer aldığı belirtilir. Kuzeyden güneydoğuya doğru uzanan Balan Dağı (999 m.), 

kuzeybatıda Karadağ (627 m.), güneybatıda Palamut Dağı (879 m.) ve Eren Dağı (817 m.); Marmaris’i 

kuşatan yüksekliklerdir. Denizden de Adaköy ve Keçiadası ile güneyden çevrilen; Marmaris kapalı bir 

koy durumundadır. Ormanlarla kaplı yüksek dağlar, eğimli bir topoğrafya görüntüsüyle denize ulaşır. 

Deniz ile orman arasındaki dar düzlüklerde, bant biçiminde meskun alan oluşmuştur. 

Meskun alanın yer aldığı kesim; dağ oluşumları sırasındaki kırılmalara ve denize ulaşan 

yerüstü dere ve yağmur sularının birikintilerinin oluşturduğu % 0-5 eğimli ve ortalama 10m. 

yüksekliğindeki alüvyonal düzlüklerden oluşur. Dolayısıyla planlama alanında, fiziki eşik oluşturacak 

topoğrafik bir yapı söz konusu değildir. Eğimin başladığı yamaçlar, orman alanları ile kaplı 

olduğundan planlama alanı dışındadır. 

2008 TÜİK Verilerine göre nüfusu 41.982 kişidir. 

Dalaman İlçesi İlin en önemli vadisi Dalaman Vadisidir. Bu vadi Boncuk Dağlarının kuzey 

yamaçlarından başlar, Atakent (Bezkese)’den sonra genişleyerek Sarısu yöresinde Akdeniz’e açılır. 

Vadinin bir bölümünde ilin en önemli ovası Dalaman Ovası bulunur. 

Dalaman Çayı,başlıca akarsuyumuz olup;Atakent (Bezkese)’de dar vadiden çıkarak taşıdığı 

alivyonlarla Dalaman Ovasına girer.Akış ovada hızlıdır.Dalaman Çayı, Sarısu yöresinde sığ bir 

bataklık ile denize ulaşır.Su toplama havzası yaklaşık 3500 Km2.dir. 

Dalaman İlçes Nüfusu 2008 verilerine göre 32.367 kişidir. 

A.4.İlin Topoğrafyası ve Jeomorfolojik Durumu 

Muğla İli, Batı Anadolu’nun güney ucunda 36˚ 17 ı ve 37˚ 33 ı kuzey enlemleri ile 27˚ 13 ı ve 

29˚ 46 ı doğu boylamları arasında yer almaktadır. Yüzölçümü ise 13.338 km 2 ’olan Muğla İli kuzeyden 

Aydın,, kuzeydoğudan Denizli,Burdur, doğuda Antalya, güney ve batıda Akdeniz ve Ege Denizi ile 

çevrilidir. 

Muğla İli’nde tüm yeryüzü şekillerine rastlanır. Sarp ve dağlık kesimler il alanının %77’sini 

kapsamaktadır. Dağlık alanların %12,3’lük bölümünü platolar, %10,7’lik bölümünü de ovalar 

oluşturur. 

İlin %77’sini oluşturan dağlar; genellikle kıyıya paralel ve düzenli sıralar oluşturur. Denize 

yakın kesimlerde tek tek yükseltilere de rastlanır. Yörede Doğu Menteşe Dağları (1.862 m.), Batı 

Menteşe Dağları (1.396 m.), İlbir Dağı (1.083 m.), Yaran Dağı (87 m.), Gölgeli Dağlar (2.295 m.), 

Balaban Dağı (999 m.), Boncuk Dağları (2.265 m.), Akdağlar (3.015 m.), Babadağ (1.969 m.) 

yükseltilidir. 

İl alanının %12,3’ünü oluşturan platolar doğu ve batı Menteşe Dağları’nın eteklerinde sıralanır. 

Genellikle Menteşe Platoları adıyla anılır. Boncuk ve Akdağlar’ın Eşen Havzası’na uzanan eteklerinde 

önemli platolar vardır. Bunlar Ski Yaylaları adıyla anılır. 

Batı Anadolu ve Güney Anadolu yeryüzü şekillerinin iç içe geçtiği bir bölge olduğundan yer 

yer kalkerli yapının yaygınlığı nedeniyle il alanında önemli vadiler oluşturmuştur. İlin en önemli vadisi 

12

olan Dalaman Vadisi; Boncuk Dağları’nın kuzey yamaçlarından başlar, Bezkese’den sonra hızla 

genişleyerek Sarısu yöresinde Akdeniz’e açılır. Vadinin bir bölümünde ilin en önemli ovası olan 

Dalaman Ovası bulunur. Muğla Burdur sınırında birbirine yaklaşan Bonvuk Dağları ve Akdağlar 

arasında oluşan çöküntü havzası Eşen Vadisi’ni oluşturur. Kınık’tan sonra vadi tabanı birden genişler 

ve Akdeniz’e açılır. Genişleyen kesimde taşınan alüvyonla kaplı saha Eşen Ovası (Kumluova) 

oluşmuştur. 

Oyuklu Dağı’nın güney batı etekleri ile Menteşe Dağları’nın kuzey doğu eteklerinden çok 

sayıda kollar halinde başlayan Dipsiz Çayı Vadisi çöküntü alanı yakında genişleyerek birleşir. 

Dipsiz Çayı Vadisi’nin genişleyen tabanında yer alan Yatağan Ovası, Dipsiz Çayı alüvyonları 

ile kaplıdır. 

Çok sayıda büyüklü küçüklü düzlüklerin birleşmesinden oluşan Sarıçay Vadisi’nin en önemli 

düzlükleri Hamzabey ve Yaşyer Ovalarıdır. Yörede başlıca akarsular şunlardır: Dalaman Çayı, 

Bezkese’de dar vadiden çıkarak taşıdığı alüvyonlarla Dalaman Ovası’na girer. Akış ovada hızlıdır. 

Ancak denize yakın Kızılkurt yakınlarında akış yavaşlamaya başlar. Dalaman Çayı, Sarısu yöresinde 

sığ bir bataklıkla denize ulaşır. Dalaman Çayı’nın su toplama havzası 3.500 km 2 dolayındadır. Eşen 

Çayı, Muğla İli’nin Batı Akdeniz havzasında kalan ikinci büyük akarsuyu olup, 100 km dolayındadır. 

Eşen Çayı, Akdağlar kuzey batı yamaçlarından doğarak Ören’e ulaşır. Ören’den sonra çok geniş bir 

vadide güneye doğru akmaya başlayan Eşen Çayı, Eşen Ovası’nda Muğla-Antalya sınırında Akdeniz’e 

dökülür. Muğla İli’nin Batı Akdeniz havzasına giren bölümünde yer alan ve Köyceğiz Gölü’ne 

dökülen Kargıcık Çayı küçük bir akarsudur. Köyceğiz Gölü’ne dökülen ikinci akarsu olan Namnam 

Çayı, Ula İlçesi’nin 5-6 km. kadar doğusundan doğar, önce kuzeydoğudan güneybatıya, sonra 

güneybatıdan güneydoğuya doru akarak Günlük Düveç yöresinde göle dökülür. Büyük Menderes 

Havzası’nda yer alan Dipsiz Çayı, Doğu Menteşe Dağları’nın güneybatı yamaçlarından doğar. 

Yatağan Ovası’nın ortasında birleşerek Yatağan Ovası’nı sulamaktadır. Milas yöresinde küçük bir 

akarsu olan Sarıçay, Milas Ovası’nı sulayarak Güllük Körfezine dökülür. 

Başlıca göller; Köyceğiz Gölü, Hacat Gölü, Bafa Gölü, Denizcik Gölü, Akarcadere Sulama 

Gölü olarak göze çarpar. 

Köyceğiz Gölü: Dar bir boğazla Akdeniz’e bağlanan göl, 25-150 m. derinliğindedir. Tektonik 

çukurluğun sularla dolmasıyla oluşan göl, denizle olan bağlantısından dolayı suyu tuzludur. 

Hacat Gölü: Sarıçay’ın denize açılan noktasında akarsu alüvyonlarının taşınmasıyla oluşmuş 

olup, sığ bir göldür. 

Bafa Gölü: Milas’ın kuzeybatı ucunda yer alan göl, Büyük Menderes’in getirdiği birikintilerin 

Lotmos Körfezi’nin batı kesimlerini doldurmasıyla oluşmuştur. 

Denizcik Gölü: Beçin Platosu üzerinde küçük bir krater gölüdür. 

Akarca Sulama Göleti: Ula İlçesi’nin batısında yer alan göl, havzasında 1.673.000 m 3 su 

birikir. 

13

A.5.Jeolojik Yapı ve Stratigrafi 

Muğla il alanında, hemen hemen bütün jeolojik zamanlarda ortaya çıkmış oluşumlara 

rastlanır. İldeki prekambriyen (ilk zaman) serileri, Yatağan ve Milas İlçelerinin kuzeyindeki dağlık 

kesimden başlayıp,daha kuzeye doğru geniş alanlarla yayılan gnays, mikaşist, ince taneli şist ve 

kuwarsit gibi oluşumlardır. Bu yapı daha sonra kuzeybatdan-güneydoğuya doğru uzanmaktadır. İlk 

zaman serilerini, güneyden I. zaman yaşlı greler, mermerler ve şistler örtmektedir. Yatağan–Muğla 

oluğunun güneyinde rastlanan çeşitli mermer ile kristalli kalkerler, killi şistler, greler, konglomeralar, 

silisli şistler ve yer yer de fillatlar bütünüyle I. Zaman Serileridir. 

Muğla’nın doğusundaki dağlık kesimin temelini oluşturan gre, konglomera ve bitki fosilli 

kalkerler ile Göktepe’deki permiyen tabakaları altında yer alan koyu renkli mikaşistler ise ilk zaman 

oluşumlarıdır. 

Muğla-Köyceğiz yolu üzerinde ortaya çıkan gri,kahverengi,bazen soluk pembe renkli şistler ve 

greler çok dalgalı bir yeryüzü şekli oluşturur. Karabörtlen’in kuzeyinde geniş alanlarda yüzeye çıkan 

şist ve gre alüvyonlar altında kalır. Marmaris yöresinde ise açığa çıkar. Gökova’nın güneybatısında 

Çetibeli Köyü çevresindeki dalgalı alanda bu şist ve grelerle kristalleşmiş kalkerler yaygındır. 

A.5.1.Metamorfizma ve Mağmatizma 

A.5.1.Metamorfizma ve Mağmatizma 

METAMORFİZMA:Yukarı Menderes masifindeki gnaysların çoğunun tektonize olmuş bir 

magmatik gnays olmadığı, belki de bir migmatit kompleksi teşkil ettiği ve bu kompleksinde gnays 

sınırlarından itibren, dışa doğru, metamorfizme derecesi gittikçe azalan mikaşistlerler çevrilmiştir. 

Şistlerim şistozitesi, gnayslarla olan kontaktlarına ve ganys içerisindeki yapraklanmaya paraleldir. 

Şistler çok miktarda metamorfik boksit (zımpara-diyasporit) kapsayan bir mermer formasyonu ile 

çevrilmiştir. Şistler arasındaki grafitli şistler içinde genellikle kloritoit bulunmaktadır. Gnays sınırlarına 

yakın yerlerde ve buna paralel olarak, porfiroblastik granatlı mikaşist zonu teşekkül etmiştir. Gnays 

sınırı ile porfiroblastik metamorfizma zonu arasında gayet sıkı münasebetler bulunduğundan hepsinin 

başkalaşımının aynı zamanda meydana geldiğine hükmedilebilir. Aynı münasebetler gnays sınırı ile 

konsantrik olan zımpara mermerlerin metamorfizması için de vakidir. Şu halde porfiroblastik 

metamorfizma ile korindon-diyasporit metamorfizmasının da aynı zamanda vuku bulduğu kabul 

edilebilir. 

Bu metamorfik serilerin içinde metamorfizmanın yaşını tayine yarayacak işaretler çok azdır. 

Boksitlerin başkalaşarak zımparaya dönüşü, masifin diğer kayaçlarının metamorfizmasına bağlı 

olduğuna göre, masifteki metamorfizma olayı herhalde boksitlerin çökeltilmesinden sonra oluşmuştur. 

Göktepede’ki fosilli kalkerler (Koray, Fusuilinidae, Krinoid), Karbonifere (Viseen) veya Permiene 

atfedilmiştir. Zımparalı mermerler, Göktepe kalkerleri ile aynı fasiyestedirler ve fazla olarak bunların 

içinde de aynı fosiller bulunmuştur. Böylece zımparalı mermerlerin de Permo-Karbonifer yaşta 

olmaları muhtemeldir. 

Menderes masifinin stratigrafik olarak en üst seviyelerinde bulunan mermerlerde son 

zamanlarda Lias’a ait alglerin bulunması metamorfizmanın ne zaman vuku bulduğunu bir deceye kadar 

aydınlatmıştır. Milas, Muğla ve Bodrum aralarında, metamorfizmaya uğramamış ve muhtemelen Alt 

Kretaseye, fakat mutlak surette Üst Kretaseye ait kalkerler hafif bir diskordansla masifin üst 

mermerleri ve şistleri üzerinde bulunmaktadır. Tabanda da mermer ve şist çakıllarını kapsayan 

konglomeralar vardır. 

14

MAGMATİZMA: Menderes masifinin kayaçları sık sık, potaslı feldspatlı gnayslara, granitik 

gnayslara geçerler. Gözlü gnayslar, potaslı feldspatlar yanında ince taneli kuvarsla şistli bir doku 

gösterirler. Gnayslarla, granitleşmiş gnayslar ve ganyslaşmış esdimentler arasında ilkel sınırlar takip 

olunamaz. Bunun için orto materyalin derinlerde bulunduğu ve enjeksiyonlarla aslında metamorfize 

olmuş sedimenter karakterli granitoit kayaçların sub-mağmatik sıcaklıkta, yaklaşık olarak granit 

bileşiminde, alkalice zenginleştirilmiş, migmatit-gnayslara dönüşmüş olması muhtemeldir. Büyük 

masifler halinde granitoit kayaçlar Beşparmkadağları, Tekeler Dağı, Turgut Dağı ve Oyukbaba 

Dağı’nda bulunmaktadır. 

Peridotitler: Paftada Datça Yarımadası’ndan itibaren Marmaris Bölgesi’nden geçerek kuzeye 

doğru ve Fethiye kuzeyinden Acı Göl’e kadar çok yaygın ve büyük bir peridotit sahası vardır. Ofiyolit 

adı altında birleştirilen bazik ve ultrabazik kayaçlara ait magmanın yüzeyde akışı veya intruzyonu ile 

hasıl olan ilkel durumları orojenik basınçlarla bozulmuş ve değişmiştir. Bu kayaçlar bilhassa 

ortopiroksnli kocaman perdiotit masiflerdir ve yer yer kromit kütlelerini kapsayan dunitlere geçerler. 

Peridotit masiflerinin kenarında tali olarak iri plajıyoklaz ve olivinli gabrolar bulunabilir. Peridotitlerin 

ilkel kontaktları tektonik ve serpantinizasyon dolayısıyla görülmez. 

Volkanik Kayaçlar: Andeizn ve ojit fnokristalli ofitik diyabazların büyük kısmı denizaltında 

püskürülmüş volkanik kayaçlardır; hemen daima sineretik, şeritli tüflerle ve pillovlarla birlikte 

bulunurlar. Üst Kretase detritikleri içeisinde spilitik breşlerin bulunması, diyabaz dayklarının Paleozoik 

üzerindeki Mesozoiki ve pridotları kesmiş olmaları, diyabazların Permien yaşında olması ihtimalini 

kuvvetlendirir. Gerçekten bu kayaçların Paleozoik yaşta olsukları, Karadağ’da, Çenger civarlarında, 

Çaldağ ekayları içinde v.b. yerlerde daima fosilli Permien kalkerlerine bağlı olarak bulunmalarıyla 

kuvvet kazanır. 

Harita sahası içinde genç volkanik kayaçlar iki grupta ayrılabilirler. Bunlaradn biri tamamen 

dağların yapısına girmiş olan andezit grubudur. Bunların büyük kütlesi Bodrum Yarımadası’nın 

batısında bulunur, andezitik ve bazaltik kayaçlar Denizli’nin güneydoğusunda, Acıpayam Ovası 

kuzeyinde ve Karamanlı’dan Korkuteli’ne giden yolun üstündeki dislokasyon zonlarında da vardır. 

İkinci grup bunlardan daha yeni dasitik tüflerdir, dağların yapısına girmemişlerdir ve herhalde bu 

yapıdan daha gençtirler. Bu lav ve tüfler, hiç şüphesiz Ege Denizi’nin çökmesiyle ilgili yeni erüpsiyon 

sikline aittirler. 

A.5.2.Tektonik ve Paleocoğrafya 

Muğla yöresi,III.Zaman ve IV.Zamanda yoğun tektonik hareketlerle alçalma ve yükselmelere 

uğradığından, yer yer ilk zaman ve I. Zaman oluşumları açığa çıkmıştır. Yörenin çok engebeli 

oluşunda da bu gelişmenin payı büyüktür. 

Alp kıvrımlaşması sırasında, Toroslar ve Batı Anadolu Dağları oluşurken, il alanında yoğun 

tektonik hareketler yaşanmış, çok sayıda çöküntü alanı ortaya çıkmıştır. Böylece, bölgede çok sayıda 

neojen gölü oluşmuştur. Sonradan bu göllerin bir bölümü kurumuş ya da denize boşalmıştır. Bu 

nedenle, il topraklarındaki çöküntü alanları ile vadilerin bazı bölümlerinde III.Zaman yaşlı göl 

tortullarına rastlanmaktadır. 

Neojen göllerinin denize boşalmasıyla ortaya çıkan alanlar, kıyıya yakın kesimlerde daha yoğun 

olmak üzere, IV.Zaman alüvyonları ile dolmuştur. 

15

III. ve IV. zamanlarda sık sık aktif hale gelen Muğla yöresi,faylar üzerindedir. Fethiye’nin 

doğusu, Ula-Köyceğiz-Marmaris arası, Milas’ın doğusu ve Yatağan’ın doğu ve batısı depremlerin çok 

olduğu tektonik çukurlar ve kırıklar dizisi üzerinde kalır. 

Muğla-Bodrum çizgisinin doğusunda ve güneyinde kalan bölgenin büyük bölümü şiddetli 

sarsıntılar görülen I.derece deprem kuşağı içine girmektedir. İlde sarsıntıların zararsız geçtiği tehlikesiz 

bölgeler, Milas ve Merkez İlçe’nin batısında ve kuzeyinde kalan kesimlerdir. 

16

KAYNAKLAR 

JEOLOJİK HARİTA 

HARİTA 

-İl Köy Hizmetleri Müdürlüğü 

-İl Turizm ve Kültür Müdürlüğ 

17

B.DOĞAL KAYNAKLAR 

B.1.Enerji Kaynakları 

B.1.1.Güneş 

Enlem :37.13 

Boylam :28.22 

Yükseklik :646 m. 

İstasyonun Çalışma Süresi :2008 

Rasat Süresi (Yıl) :1 

Tablo B.1 Güneşlenme Süreleri 

AYLAR Günlük Ortalama Güneşlenme Günlük Ortalama Güneşlenme Şiddeti 

Süresi (saat,dakika) 

(cal/cm^2.dak.) 

Ocak 02:37 151.92 

Şubat 04:39 252.08 

Mart 05:55 354.99 

Nisan 06:12 390.83 

Mayıs 08:00 466.52 

Haziran 09:12 Aktinograf ölçümleri yapılmamaktadır. 

Temmuz 10:13 Aktinograf ölçümleri yapılmamaktadır. 

Ağustos 10:16 Aktinograf ölçümleri yapılmamaktadır. 

Eylül 09:33 Aktinograf ölçümleri yapılmamaktadır. 

Ekim 07:30 Aktinograf ölçümleri yapılmamaktadır. 

Kasım 06:18 Aktinograf ölçümleri yapılmamaktadır. 

Aralık 02:58 Aktinograf ölçümleri yapılmamaktadır. 

Yıllık 06:57 - 

TABLO B.2. Aylık En Yüksek Güneşlenme Şiddetleri (cal/cm^2.dak.) ise; 

AYLAR 

En Yüksek Güneşlenme Şiddeti (cal/cm^2.dak.) 

Ocak 1.00 

Şubat 1.19 

Mart 1.41 

Nisan 1.45 

Mayıs 1.64 

Yıllık 1.64 

B.1.2.Su Gücü 

B.1.2.Su Gücü 

İlimiz su kaynakları ve hidroelektrik enerji potansiyeli aşağıdaki gibidir. 

18

İlimiz yüzölçümü 12.504.km², İl Merkezi rakamı ise 625 m.dir.Yıllık ortalama yağış miktarı 

950 mm.,ortalama akış verimi 13.63 (1/sn)km²,ortalama akış/yağış oranı ise 0.42’dir. 

İlimiz Su Kaynakları Potansiyeli: 

Yer üstü suyu (İl Çıkışı toplam ort.Akım) 

Yer altı suyu (İldeki toplam Emniyetli Rezerv) 

Toplam Su Potansiyeli 

Toplam Su Yüzeyi 

;6.500 hm³/yıl 

; 412 hm³/yıl 

;6.812 hm³/yıl 

;10.403 ha. 

SULAMA TESİSLERİ 

1994 

1.266 

1999 

528 

1971 

1997 

1.750 

2000 

1.108 

1971 

3.109 

1967 

2.130 

1998 

32 

1997 

144 

1998 

133 

13.312 

Mumcular 

Barajı 

Kazan Göleti 

Ören 

Regülatörü 

Paşalı Reg. III 

Karaçay 

Pompa 

İstasyonu 

İşletmeye Açılış Tarihi 

Paşalı Reg. II 

Sulama Sahası 

Paşalı Reg.I 

Eşen P1 

İstasyonu 

Eşen 2 

İstasyonu 

Eşen P3 

İstasyonu 

ENERJİ 

TABLO B.3.Sulama Tesislerinin Gücü 

MUĞLA İLİ DSİ HES PROJELERİ (Mayıs/2008 yılı itibariyle) 

Yıllık Ortalama 

Kurulu Güç (MW) Enerji (GWh) 

A. Master Planı Hazır Projeler 0 0 

B. Ön İnceleme Raporu Hazır Projeler 0 0 

C. Planlama Raporu Hazır Projeler 0 0 

D. İnşa Halinde Olan Projeler 115,50 343,00 

1 Aşağı Dalaman Projesi-Akköprü Barajı ve HES 115,50 343,00 

İl Toplamındaki Payı 20,92% 15,63% 

E. İşletmede Olan Projeler 0 0 

TOPLAM 115,50 343,00 

19

MUĞLA İLİ ÖZEL SEKTÖR HES PROJELERİ (Mayıs/2008 yılı itibariyle) 

Yıllık 

Ortalama 


A. Ön raporu Verilen Projeler 42,91 207,60 

1 Akyürek HES 1,50 7,50 

2 Aziz HES 1,00 3,50 

3 Erçin HES 2,09 8,36 

4 Bayırköy HES 3,90 19,00 

5 Güldürtaş HES 2,00 5,00 

6 Gökçay HES 2,00 12,60 

7 Güvez HES 0,35 1,06 

8 Kargı HES 1,95 13,48 

9 Seher HES 3,00 9,50 

10 Sude HES 1,40 11,80 

11 Kemer HES 3,50 15,00 

12 Kılcan HES 0,89 4,30 

13 Kozaklı HES 4,83 24,00 

14 Nevbahar HES 10,00 50,00 

15 Sarıçay HES 3,00 15,00 

16 Yemişendere HES 1,50 7,50 


MUĞLA İLİ ÖZEL SEKTÖR HES PROJELERİ (Mayıs/2008 yılı itibariyle) 

Yıllık Ortalama 


B. Fizibilite Raporu Verilen Projeler 150,10 553,64 

1 Akçay I Barajı HES 15,00 57,62 

2 Akçay II Barajı ve HES 10,00 38,94 

3 Çayanköy HES 1,20 7,34 

4 Eşen I Barajı ve HES* 60,00 185,23 

5 Göcek HES 1,49 9,13 

6 Güvez HES 3,27 1,13 

7 Çukurincir HES 1,11 6,83 

8 Aşağı Eşen I,II,III,IV HES 29,80 143,90 

9 Buldurat HES 5,64 26,86 

10 Çökek HES 9,52 20,63 

11 Gürleyik HES 2,83 10,21 

12 Maltepe HES 1,43 4,30 

13 Sandras I HES 2,00 12,19 

14 Sandras II HES 1,98 12,10 

15 Tirkemiş HES 4,83 17,23 


C. Su Kullanım Anlaşması Yapılan Projeler 34,77 165,60 

1 Yuvarlakçay HES* 3,15 19,54 

2 Bereket VI HES 8,12 44,50 

3 Çaygözü HES 0,60 3,93 

20

4 Kavakçalı HES 11,02 49,20 

5 Keserali HES 1,51 8,88 

6 Namnam HES 3,72 12,84 

7 Sekiyaka II HES 6,65 26,71 


D. İnşa Halinde Olan Projeler 101,49 390,91 

1 Çaldere HES 8,00 35,00 

2 Demirciler HES 9,30 32,00 

3 Eceana I HES 2,63 6,60 

4 Eceana II HES 1,56 0,11 

5 Narlı Barajı ve HES* 80,00 317,20 


E. İşletmede Olan Projeler 107,29 533,35 

1 Fethiye HES* ** 16,50 89,66 

2 Eşen II HES* 42,00 192,90 

3 Bağcı HES 0,34 2,93 

4 Bereket I,II,III,IV,V HES*** 37,50 204,50 

5 Gökyar HES 10,95 43,36 


TOPLAM 436,56 1851,10 

İL TOPLAMI 552,06 2194,10 

* DSİ Projesi içinde yer almıştı. 

** YİD modeli ile işletilmektedir. 

*** Güç değişikliği ek mukavelesi yapılmış. 

SU KAYNAKLARI POTANSİYELİ 

Yerüstü suyu 

(İl çıkısı toplam ortalama akım) : 6 500 hm 3 /yıl 

Dalaman çayı : 2 400 hm 3 /yıl 

Eşen çayı : 1 800 hm 3 /yıl 

Diğer akarsular : 2 300 hm 3 /yıl 

Yer altı suyu 

(İldeki toplam emniyetli rezerv) : 412 hm 3 /yıl 

Toplam su potansiyeli : 6 912 hm 3 /yıl 

Doğal göl yüzeyleri : 8 539 ha 

Bafa gölü : 2 519 ha 

Köyceğiz gölü : 5 500 ha 

Sülüngür gölü : 260 ha 

Kocagöl : 260 ha 

Baraj rezervuarı yüzeyleri : 519 ha 

Geyik barajı : 374 ha 

Mumcular Barajı : 145 ha 

Gölet rezervuarı yüzeyi : 64,4 ha 

Muğla-Ula Akarcadere göleti : 26,4 ha 

21

Muğla-Bayır-Kazan Göleti : 38,0 ha 

Akarsu yüzeyleri : 1 280,6 ha 

Dalaman nehri : 550 ha 

Eşen çayı : 600 ha 

Namnam çayı : 130,6 ha 

Toplam su yüzeyi : 10 403 ha 

Köyceğiz ilçesindeki soğuk su kaynakları: 

Yuvarlakçay Kaynağı: İnceleme alanındaki en büyük kaynaklardan biridir. Beyobasının kuzeydoğusunda 

bulunan Çayyüzü Mahallesinin kuzeyindeki kanyondan boşalır. Kaynağın ana boşalım ağzı 

kanyonun girişinden yaklaşık 300 m kadar içeride, tabandadır. Ayrıca bu noktadan mansaba doğru 

kanyon içinde sağ ve sol sahil boyunca irili ufaklı birçok boşalım ağzı da vardır. 

Göçgediği formasyonu kireçtaşlarının çatlaklarından çıkan kaynak, akış yolu üzerindeki diğer 

boşalımları da toplayarak Yuvarlakçay’ı oluşturur. Uzun yıllar ortalama debisi 5.2 m 3 /s olan 

kaynaktaki su sıcaklığı örnekleme döneminde 13-14.5 0 C arasında değişiklik göstermiştir (Güner, 

1997). Yuvarlakçay kaynağının bir kısmı kapalı sac borularla mansaptaki köylerin içme suyu için 

alınmakta, kalan kısmı da akışa geçip Yuvarlak çayı oluşturmaktadır. 

Asar Kaynağı: Asar Kaynağı, Köyceğiz’in batısında bulunan Çayırköy’ün kuzey-doğusundaki 

Asar Tepenin güneyinden boşalmaktadır. Babadağ kireçtaşı ile alüvyon kontağından boşalan kaynağın 

uzun yıllara ait ortalama debisi 1200 l/s, sıcaklığı ise 13.9-17.4 0 C dir (Güner, 1997). Kaynağın yüzeye 

çıktığı noktada küçük bir gölcük oluşmuştur. Bu gölcükten kanallara alınan su sulamada 

kullanılmaktadır. 

Yangı Kaynağı: Asar Kaynağının 1 km, Yangı Köyünün yaklaşık 750 m kadar kuzeyinden 

boşalmaktadır. Babadağ kireçtaşı ile alüvyon kontağından boşalan kaynağın Ağustos-1996 tarihinde 

ölçülen ortalama debisi 150 l/s, sıcaklığı ise 15.3 0 C dir (Güner, 1997). Kaynak bir çiftçinin evinin 

bahçesinden çıkmaktadır. Kaynağın çıktığı yer beton bir kanalla kaptaja alınmıştır. Bu kaptajdan alınan 

su kaptajın önünde bir gölcük oluşturmuştur. Bu gölcükten kanallara alınan su sulamada 

kullanılmaktadır. 

Büyükmaar Kaynağı: Yangı Kaynağının 1,5 km kadar kuzeyinde, Kavakderesi Mahallesi 

civarından çıkmaktadır. Şubat–1996 ve Ağustos–1996 tarihlerinde ölçülen sıcaklık değerleri 14,6 – 16 

0 C, debi değerleri ise 365 ve 15 l/s olarak ölçülmüştür (Güner, 1997). Debiler arasında yüksek bir fark 

olması, boşalımın karstik kanallar yoluyla olabileceğini işaret etmektedir. 

Değirmendere Kaynağı: Köyceğiz Gölünün batısında, Sultaniye’nin kuzeybatısında Marmaris 

Peridoditi ile alüvyon kontağından boşalmaktadır. 

Yukarıda bahsedilen kaynaklarla birlikte sahada Karagöl, Akpınar, Vardiyasırtı, Karadağ, 

Sırtlancık Dere, Kirsele, Aydoğdu Dere kaynakları gibi daha birçok kaynak bulunmaktadır. 

22

B.1.3.Kömür 

İlimizde 2008 yılına ait linyit yataklarının dağılımı aşağıdaki gibidir. 

TABLO B.4. Linyit Yatakları 

SAHA ADI 

AÇIK OCAK 

İŞLETME 

(GÖRÜNÜR 

REZERV) 

HAZIR 

KÖMÜR 

YER ALTI 

İŞLETMESİ 

TOPLAM 

Yatağan (Eskihisar) 43.435.000 874.000 - 44.309.000 

Yatağan (Tınaz) 30.893.000 173.000 - 31.066.000 

Tınaz (Bağyaka) 8.069.000 - - 8.069.000 

Yatağan (Bayır) 26.431.000 - - 26.431.000 

Yatağan (Turgut) 6.165.000 - - 6.165.000 

Yatağan (Taşkesiği) 51.843.000 - - 51.843.000 

Milas (Sekköy) 14.235.000 - 13.178.000 27.413.000 

Milas (İkizköy) 36.590.000 - 37.623.000 74.213.000 

Milas (Alatepe) 1.278.000 - 12.181.000 13.459.000 

Milas (Karacahisar) 85.770.000 - - 85.770.000 

Milas (Hüsamlar) 82.492.000 - - 82.492.000 

Milas (Çakıralan) - - - - 

TOPLAM 387.201.000 1.047.000 62.982.000 506.230.000 

B.1.4.Doğalgaz 

B.1.5.Rüzgar 

İlimiz sınırları içerisinde doğalgaz rezervi bulunmamaktadır. 

Tablolar halinde açıklanmıştır. 

TABLO B.5. En Hızlı Esen Rüzgarlar 

En Hızlı Esen Rüzgarın Yönü 

En Hızlı Esen Rüzgarın Hızı (m/s) 

SSE 16.1 

SSW 19.6 

N 16.8 

NNE 13.9 

NNE 10.1 

NW 12.7 

NNW 12.1 

NE 10.4 



NW 13.0 

WNW 18.1 

SSW 19.6 

23

TABLO B.6. Rüzgarların Esiş Hızları 

Sa:07’deki 

Ort.Rüz.Hız 

(m/s) 

Sa:14’deki 

Ort.Rüz.Hız. 

(m/s) 

Sa:21’deki 

Ort.Rüz.Hızı 

(m/s) 

Ort.Rüz.Hızı 

(m/s) 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

1.5 2.0 1.5 1.4 1.0 2.1 2.5 2.0 1.8 1.3 1.0 1.2 1.6 

2.2 2.9 2.9 2.7 2.8 2.6 2.9 2.6 2.9 2.7 1.9 2.1 2.6 

1.2 2.1 1.8 1.5 0.9 1.1 1.9 1.4 1.5 1.3 1.1 1.5 1.4 

1.6 2.3 2.1 1.9 1.6 1.9 2.4 2 2.1 1.8 1.3 1.6 1.9 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

İlimizde rüzgar enerjisinden faydalanmak için Datça İlçesi’nde Dores A.Ş. tarafından Rüzgar 

Enerji Santrali kurulması planlanmaktadır. Söz konusu projenin, ÇED Yönetmeliği hükümleri 

gereğince süreç tamamlanmış olup, arazi hazırlığı aşamasındadır. 

B.1.6.Biyomas (Biyogaz,Odun,Tezek) 

B.1.7.Petrol 

İlimiz sınırları içerisinde petrol rezervi bulunmamaktadır. 

B.1.8.Jeotermal Sahalar 

İlimiz şifalı su kaynakları bakımından zengin sayılabilecek bir bölgede yer almaktadır. 

Muğla il sınırları içerisinde; Asrın Çeşmesi, Sepetçiler İçmesi, Kayırlı Maden Suyu Bozüyük 

Ilıcası, Kalenya İçmesi, Gebeler Ilıcası yer almaktadır. 

24

Köyceğiz ilçesindeki sıcak su kaynakları: 

İnceleme alanında Köyceğiz Gölü’nün güneybatısında bir bölgede, Dalyan Kanalı’nın batısında 

3 farklı bölgede sıcak su kaynak çıkışları bulunmaktadır. Sıcak su kaynakları bölgede özellikle turistik 

açıdan büyük önem arz etmektedirler. 

Sultaniye Kaynakları: Sultaniye Kaynakları, Köyceğiz Gölünün güneybatısında, Sultaniye’nin 

güneydoğusunda, Ülemez Tepe’nin Köyceğiz Gölü tarafındaki eteklerinden 3 farklı gözeden 

boşalmaktadır. Bu gözelerden Kubbeli Hamam ve Sultaniye (Küçük) Hamam adı ile anılan iki göze 

kaptaja alınarak bir havuzda toplanmış ve üzerlerine bina yapılarak termal tedavi amaçlı hamamlar 

olarak kullanıma açılmıştır. Üçüncü göze ise bir çatlaktan boşalarak Köyceğiz Gölünün yanındaki 

havuza akmaktadır. Bu göze aynı zamanda mide ve bağırsak hastalıkları için şifa olan bir içmece 

olarak da kullanılmaktadır. 

İçmece kaynağı Köyceğiz Gölü su seviyesinden 50 cm, diğer iki kaynak göl su seviyesinden 5 – 

10 cm yüksektedir (Şentürk ve Tamgaç, 1992). Güner (1997)’e göre her üç gözenin kurak dönem 

içindeki fiziksel ve kimyasal özellikleri hemen hemen aynıdır. Söz konusu üç gözenin sıcaklıkları 

35- 38 °C arasında, elektriksel iletkenlik değerleri 50000 µS/cm’den fazla, pH değerleri 6.68 – 6.72 

arasındadır. Ancak yağışlı dönemde yapılan ölçümlerde, kaynakların yağmur suyu ve seviyesi 

yükselen Köyceğiz Gölünün suyu ile etkileşiminden dolayı farklılıklar görülmüştür. 

Delibey (Velibey) Girmesi: Bu kaynağın adı bazı yayınlarda Delibey, bazı yayınlarda da 

Velibey Girmesi olarak geçmektedir. Kaynak, Köyceğiz Gölünü Akdeniz’e bağlayan Dalyan Kanalının 

batısında, göl ile kanalın birleştiği bölgeden yaklaşık 1 km güneyde, sağ sahilde yan yana iki gözeden 

çıkmaktadır. Kaynaklara düzenli bir kaptaj yapılmamakla birlikte, kaynağı şifa amaçlı kullanan halk 

kendi olanaklarıyla kaynaklara birer küçük kaptaj havuzu yapmıştır. 

Kaynağın iki gözesinden çıkan su, küçük bir dere oluşturarak sağ sahildeki bataklıktan Dalyan 

Kanalına boşalır. Şubat-1996 ve Ağustos-1996 tarihlerinde ölçülen sıcaklık değerleri 34 ve 37 0 C, debi 

değerleri ise 140 l/s ve 55 l/s olarak ölçülmüştür (Güner, 1997). 

Rızaçavuş Girmesi: Dalyan Kanalının doğusunda, Horozlar Mahallesinin yaklaşık 250 m 

kuzeyinde, Balıklı tepenin kuzeyinden çıkmaktadır. Göçgediği Formasyonundan bir hat boyunca üç 

gözeden boşalmaktadır. Bunlardan birincisi havuz yapılarak kapte edilmiştir (Şekil 76). İkincisi çamur 

banyosu olarak kullanılmaktadır (Şekil 77). Bu iki gözeden 50 m batıda bulunan üçüncüsü ise 

kullanılmamaktadır (Şekil 78). 

Güner (1997)’e göre Rızaçavuş Kaynağının sularının fiziksel özellikleri, yaz döneminde 

Sultaniye Kaynaklarıyla aynıdır, ancak yağışlı dönemde Sultaniye Kaynakları gibi göl suyunun 

yükselmesinden etkilenmez. Sıcaklık değerleri 35.1 – 38 0 C arasında değişmektedir. 

Rızaçavuş havuzu ve özellikle çamur banyosu, yerli ve yabancı turistlerin yoğun olarak 

uğradıkları bir yer olması açısından oldukça önemlidir. 

Gelgirme Kaynağı: Rızaçavuş Kaynağının 500 m güneyinde, Balıklı Tepenin kuzeyinden, kanal 

suyunun sokulum yaptığı bir noktadan çıkmaktadır. Göçgediği Formasyonundan 8-10 kadar gözeden 

çıkan sular bir dere oluşturarak Dalyan Kanalına boşalırlar (Şekil 79). Kaynağa karayoluyla ulaşım 

yoktur. Ancak tekneyle Dalyan Kanalı’ndan ulaşım sağlanır. 

25

B.2.Flora ve Fauna 

B.2.1.Ormanlar 

Türlerine Göre Normal Koru Miktarı: 

Pinus brutia (Kızılçam) 404.405,9 ha. 

Pinus nigra (Karaçam) 41.910,0 ha. 

Pinus pinea (Fıstık Çamı) 4.220,0 ha. 

Pinus halepensis (Halep Çamı) 573,5 ha. 

Pinus maritima (Sahil Çamı) 244,0 ha. 

Cedrus libani (Sedir) 2.753,5 ha. 

Juniperus (Ardıç) 6.073,5 ha. 

Cupresus sempervirens (Servi) 

60,0 ha. 

İBRELİ TOPLAM 

460.240,4 ha. 

Rabinia pseuduacacia (Akasya) 

539,5 ha. 

Platanus orentalis-occidentalis (Çınar) 

0,0 ha. 

Castanie sativo (Kestane) 0,0 ha. 

Alnus glutinosa (Kızılağaç) 10,9 ha. 

Quercus (Meşe) 2,5 ha. 

Eucalyptus (Okaliptus) 1.166,4 ha. 

Luquidanber orientalis (Sığla) 

1.164,8 ha. 

Diğer Yapraklılar 

664,5 ha. 

YAPRAKLI TOPLAMI 

3.548,6 ha. 

İbreliler Arası Karışık 

Yapraklılar Arası Karışık 

İbreli Yapraklı 

KARIŞIK TOPLAMI 

KORU TOPLAMI 

26.678,5 ha. 

643,5 ha. 

1.697,1 ha. 

29.019,1 ha. 

492.808,1 ha. 

Türlerine Göre Bozuk Koru Miktarı: 




Pinus halepensis (Halep Çamı) 129,0 ha. 


Cedrus libani (Sedir) 379,0 ha. 



0,0 ha. 

BOZUK İBRELİ TOPLAMI 

154.928,1 ha. 


166,0 ha. 


332,0 ha. 



26

Quercus (Meşe) 11.155,5 ha. 

Eucalyptus (Okaliptus) 295,0 ha. 

Lıquidanber orientalis (Sığla) 

104,0 ha. 


46.968,5 ha. 

BOZUK YAPRAKLI TOPLAMI 

59.021,0 ha. 


Yapraklı Arası Karışık 

İbreli Yapraklı Karışık 

BOZUK KARIŞIK TOPLAMI 

BOZUK KORU TOPLAMI 

NORMAL BALTALIK TOPLAMI 

BOZUK BALTALIK TOPLAMI 

AÇIKLIK ALAN 

GENEL TOPLAM 

15.371,5 ha. 

339,0 ha. 

83.378,5 ha. 

99.089,0 ha. 

318.038,1 ha. 

541,0 ha. 

24.232,9 ha. 

395.815,1 ha. 

1.231.608,0 ha. 

Verimliliklerine Göre: 

Verimli Koru Ormanı 

Verimsiz Koru Ormanı 

Verimli Baltalık Ormanı 

Verimsiz Baltalık Ormanı 


ORMAN VARLIĞININ YARARLARI 

492.808,1 ha. 

318.038,1 ha. 

541,5 ha. 

24.232,9 ha. 

805.520,6 ha. 

Bölgemiz Ormanlarının 835620,6 hektarı devlet, 426 hektarı ise özel orman alanıdır. Özel 

Orman Alanları Milas, Köyceğiz, Dalaman ve Ula ilçeleri sınırları içerisindedir. Özel Orman alanları 

Akdeniz iklim kuşağında yer almaktadır, Bundan dolayı Türkiye’nin Rize’den sonra en çok yağış alan 

ikinci ilidir. Yağışların fazla olmasından ve sellerin oluşturduğu toprak erozyonu açısından 

ormanlarımızın önemi büyüktür. 

İlimiz Turizm merkezlerinin odak noktası sayıldığından denizle’ de iç içe olmasından dolayı 

yaz Turizmi kamping, doğa sporları, av hayvanları koruma alanları ve diğer yönleriyle de önem arz 

etmektedir. 

Ekonomik açıdan ise ilimiz Dalaman ilçesinde bulunan MOPAK Kâğıt fabrikasının büyük 

ölçüde hammaddesini temin etmektedir. 

Ayrıca maden ocaklarının ihtiyacı olan maden direklerini ve ağaç işleri endüstrisinin ihtiyacı 

olan keresteyi’de karşılamaktadır. 

Muğla Orman Bölge Müdürlüğü’ne bağlı Köyceğiz Orman İşletme Müdürlüğü’nün Köyceğiz 

Merkez, Beyobası ve Sultaniye İşletme Şeflikleri bulunmaktadır. Orman varlığı ve Orman arazilerinin 

büyüklüğü açısından zengin bir bölgedir. Bölge genelindeki ormanlık alanlar genel yüzölçümünün 

%43’ü dolayındadır. 

Köyceğiz sınırlarında bulunan ormanlardaki ağaç türleri: Kızılçam (Pinus Brutia), Karaçam 

(Pinus Nigra), Sığla (Liqudambar Orientalis), Meşe (Quercus Cessiliflora), Çınar (Platanus Sp.), 

Kızılağaç (AlnusGl.), Ardıç (Juniperus Sp.), Yabani Zeytin (Olea Oleasr.), Okaliptüs (Eucoliptüs) 

27

Ormanların işletme biçimlerine göre dağılımı: koru 96.175,00 ha., baltalık 139,50 ha., ve 

açıklık 22.763,50 ha. 

B.2.2.Çayır ve Mera 

Çayır ve Mera kullanımlı alanlar oluşumlarını su etkisi altında sürdüren interzonal topraklardır. 

Topoğrafyaları düz veya çukur olduğundan tabansuyu yüksektir. Hatta bazı mevsimlerde su yüzeye 

kadar yükselebilir. Tabansuyu seviyesinin düştüğü durumlarda bile alt katmanlar sürekli olarak ıslaktır. 

Tabansuyu seviyesinin altında kalan katmanlar tümüyle gleyleşmiş olup içlerinde bitki köklerinin 

çürümesinden oluşan siyah lekeler görülür. Doğal bitki örtüsüçayır ve mera otları ile saz, kamış veya 

suyu seven diğer bazı bitkilerden oluşmaktadır. Bu alanlarda basit drenaj önlemleri alındığı taktirde 

yem bitkileri ve suya dayanıklı bazı ağaç türleri yetiştirilebilir. 

İlimiz sınırları içerisindeki çayır ve mera’alar toplam 34,349 ha’lık alanı kaplar. Bunların en 

büyük bölümü Merkez İlçe, Fethiye, Yatağan ve Milas İlçeleri’nin sınırları içerisinde bulunmaktadır. 

Çayır ve meraların kullanım amaçları ve yararları; Çayır ve meralarımız köy 

hayvancığımızın temel yan kaynağını teşkil etmektedir. Ayrıca erozyon kontrolü, toprak ve su 

muhafazası,toprak verimliliğinin artırılması,doğanın korunması ve doğal dengenin kurulması gibi pek 

çok bakımdan faydalıdır.Geniş ve klasik anlamda;çayırlar biçilerek,meralar ise otlatılarak 

değerlendirilen doğal ve yeşil alanları ifade etmektedir. 

B.2.3.Sulak Alanlar 

Bafa Gölü: 

HARİTA Bafa Gölü 

28

Bafa Gölü A Sınıfı Sulak Alandır. Göl 08.07.1994 tarihinde Tabiat Parkı ilan edilerek koruma 

altına alınmıştır. 37 o 29 ’ Kuzey 27 o 28 ’ doğu koordinatlarında yer almaktadır. Eskiden Ege Denizi’nin 

bir körfezi olan Larmos Körfezi’nin, Menderes Nehri’nin taşıdığı alüvyonlarla kaplanması ve yaklaşık 

300 km 2 ’lik körfezin dolması sonucunda bugünkü Bafa Gölü meydana gelmiştir. İdari olarak Muğla ve 

Aydın il sınırları içerisinde yer almaktadır. Göl alanı, ortalama su seviyesinde (2.kotunda) 6.708 hektar 

olup, göl su seviyesi ve alanı mevsimlere ve yıllara göre değişiklik göstermektedir. 1962-1990 rasat 

periyodunda; en yüksek seviye 1984 yılında 5.39 metre olarak, en düşük seviye ise 1990 tarihinde 0.15 

metre olarak tespit edilmiştir. Bu seviye kuzeydeki Serçin Gölü tamamen kurumuştur. Gölün 

beslenmesi, göl alanına düşen yağışlar, mevsimlik akarsular, kıyılardan çıkan pınarlar, dip kaynaklar 

ve Menderes Nehri ile olan bağlantı kanalıyla olmaktadır. Kuzeyde ortalama derinliği 2 metre 

civarında olan gölün, orta kesimleri 21 metreye ulaşmaktadır. Göl üzerinde antik kalıntıların 

bulunduğu 4 ada vardır. Ekolojik yönden bol gıdalı özellik arz eden gölün, güneybatı kesimlerinde saz 

toplulukları, kuzeybatı uzunda sazlarla birlikte ılgın, söğüt ve kındıra toplulukları bulunmaktadır. 

Menderes Nehri ile göl arasında taşkın önleme seddesi yapılmadan önce 300 tonun üzerinde olan balık 

üretimi, su seviyesinin düşmesi, sazlıkların kurması ve ekolojik dengenin bozulması sonucu önemli 

ölçüde azalmıştır. Göl de sazan, yayın, sarıbalık, kızılkanat ve kefal bulunmaktadır. Kuş varlığı 

yönünden son derece zengin olan gölde, pek çok kuş türünün yanı sıra, nesli tehlikede olan türlerden 

cüce karabatak ve deniz kartalı kuluçkaya yatmakta ve kış mevsiminde de yüz binlerce ördek ve su 

kuşu tarafından beslenme ve barınma yeri olarak kullanılmaktadır. 

Köyceğiz Gölü: B Sınıfı sulak alandır. 8.000 ha’lık yüz ölçüme sahiptir. Göl; kanal, bataklık, sazlık, 

kumul ve subasar sığla ormanı gibi değişik ekosistemlerden oluşmuştur. Hafif tuzlu bir göldür. Başta 

Namnam Deresi olmak üzere çok sayıda dere, kaynak ve drenaj kanallarının taşıdığı sularla beslenir. 

Dalyanın en önemli özelliği nesli tehlike altındaki adı deniz kaplumbağalarının yumurtlama alanı olan 

kumsaldır. Yine tehlike altında olan yumuşak kabuklu Nil kaplumbağası, kumsalın göl tarafında 

yumurtlar. Alan, aralarında karabatak, küçük karabatak, Macar Ördeği ve Sakar Meke’nin de 

bulunduğu büyük sayıda kışlayan su kuşuna ev sahipliği yapmaktadır. Alan, 1988’de ilan edilen ve 

1990 yılında sınırları genişletilen Köyceğiz Gölü Özel Çevre Koruma Gölgesi içerisinde yer 

almaktadır. Göl ve delta geniş tarım toprakları ve tepelerle çevrilidir. Pamuk, susam, mısır, turunçgiller 

ve buğday bölgede yetiştirilen başlıca tarım ürünleridir. Daha yükse noktalarda zeytinlikler 

bulunmaktadır. Seracılık gün geçtikçe artmaktadır. Balıkçılık, sulak alandaki en önemli geçim 

kaynağıdır. Köyceğiz Gölü’nü denize bağlayan 12 km uzunluğunda ve 1.53 m. derinliğindeki kanal 

üzerinde çok sayıda dalyan bulunur. Bölgede pek çok balık türü yaşamaktadır. 

Diğer sulak alanlarımız; 

ADI 

Namnam Çayı 

Alagöl 

Sülüngür Gölü 

Dalaman Çayı 

Koca Göl 

Baldırnaz Gölü 

Kargın Gölü 

Kükürtlü Göl 

Akköprü Barajı 

Bereket Barajı 

Bodrum Karaova Barajı 

Milas Geyik Barajı 

Sarıçay 

MEVKİSİ 

Köyceğiz İlçesi 


Ortaca İlçesi 

Dalaman İlçesi 







Bodrum İlçesi 

Milas İlçesi 


29

Hacat Gölü 

Denizcik Gölü 

Bayır Kazan Göleti 

Dipsiz Çay 

Kargıcık Çayı 

Eşen Çayı 

Akgöl (Karaot) 

Aksazlar 

Akarca Dere Göleti 



Yatağan İlçesi 


Fethiye İlçesi 


Fethiyeİlçesi 


Ula İlçesi 

B.2.4.FLORA 

Bir ülke ya da bölgedeki türlerin listesine Flora denir. Flora terimi daha çok Eğreltiler ve 

Tohumlu Bitkiler gibi iletim demetli bitkiler (Vasküler Bitkiler) için kullanılmaktadır. Diğer bitki 

grupları için Liken Florası, Karayosun Florası gibi özel ifadeler kullanılır. 

Bir yerin florası o yerde uzun yıllar yapılan arazi çalışmaları sonucu toplanan bitki 

materyallerinin değerlendirilmesi ile ortaya çıkarılabilir. İletim Demetli Bitkiler (Vasküler Bitkiler), 

doğada çok değişik taksonomik özelliklere sahip olan birçok familya ve bu familyalara ait cins ve 

türler bulunmaktadır. 

Dünyadaki Yaşam Kuşakları (Biyomlar), bitkilerinin oluşturduğu vejetasyon tiplerine veya 

formasyonlarına göre adlandırılır. Tropikal Yağmur Ormanları, Savan, Çöl, Ilıman Bölgenin Yaprak 

Döken Ormanları, Tayga (İğne Yapraklı Ormanlar), Tundra gibi. Bunun nedeni dünyanın her yerinde 

yeryüzünün aspektine (görünüşüne) bitkilerin egemen olmasıdır. 

Köyceğiz Bölgesinde; Orman vejetasyonu, Maki ve Frigana vejetasyonu, Kumul vejetasyonu, 

Bataklık (Makrofitik) ve Segetal vejetasyon olmak üzere 5 farklı vejetasyon tipi tespit edilmiştir. 

Endemik Bitkiler: 

Bupleurum anatolicum Microsciadum minutum Aristolochia poluninii 

Alkanna macrosiphon Campanula hagielia Ampanula podocarpa 

Arenaria pamphylica subsp Arenaria turcica var. Trigonella lycica 

Ouercus eucheri 

Hypericum avicularifolium Hypericum depilatum subs. 

Hypericum bourgoer var. Gladiolus anatolius Ornithogalum algigenum 

B.2.5.Fauna 

Fauna omurgasız ve omurgalı faunası olmak üzere iki bölümde oluşmaktadır. 

Omurgasızlar 

Biyolojik çeşitliliğin önemli göstergelerinden olan omurgasız hayvanlar, bunun yanı sıra 

ekolojik dengenin de korunması için oldukça önemli rol oynamaktadır. Biyolojik mücadelede 

kullanılan çeşitli böcek türleri doğal ortamlarında doğal biyolojik mücadelelerini devam 

ettirmektedirler. 

30

Omurgalılar 

Amfibi ve Sürüngenler 

Köyceğiz merkez ve çevresinde yapılan arazi çalışmaları sonucunda tespit edilen türler; 

Mertensiella luschani, Bufo bufo, Bufo viridis, Rana ridibunda, Mauremys rivulata, Testudo 

graeca, Lacerta danfordi, Lacerta trilineata, Ophisops elegans, Cyrtopodion kotschyi, Ablepharus 

kitaibellii, Mabuya aurata, Blanus strauchi, Laudakia stellio, Ophisaurus apodus, Blanus strauchi, 

Typhlops vermicularis, Eirenis modestus, Natrix natrix, Natrix tessellata, Coluber jugularis, Coluber 

collaris, Telescopus fallax, Malpolon monspessulana, Vipera xanthina. 

Köyceğiz ve civarında 15 lokalitede yapılan çalışmalar sonucunda ve literatür bilgisi 

değerlendirildiğinde Amphibia (İki Yaşamlılar) sınıfına dahil iki ordo(takım)’dan 5 tür [bir Urodela 

(Semender, Kuyruklu Kurbağa) türü, 4 Anura (Kurbağa) türü], Reptilia (Sürüngenler) sınıfına dahil 

iki ordo [Testudinata (Kaplumbağalar) ve Squamata (pullular)]’dan toplam 29 türün yaşadığı tespit 

edilmiştir [Testudinata’dan 1 kara kaplumbağası, 2 tatlısu kaplumbağası ve 2 deniz kaplumbağası türü 

olmak üzere 5 tür, Squamata ordosu Lacertilia (Kertenkeleler) subordo(alttakım)’sundan 11 tür ve 

Squamata ordosu Ophidia (Yılanlar) subordosundan 13 tür]. 

Köyceğiz Bölgesinde toplanan amfibi ve sürüngen örnekleri Türkiye geneli ile 

karşılaştırıldığında, amfibi tür çeşitliliği bakımında çok zengin olmamakla birlikte mevcudiyeti tehlike 

altında olan bir urodel türünü (Mertensiella luschani) içermesi bakımından büyük bir önem arz 

etmektedir. Ayrıca araştırma sahası kaplumbağa türü çeşitliliği bakımından oldukça zengindir. 

Kertenkele ve Yılan tür çeşitliliği bakımından da araştırma sahasının büyüklüğü dikkate alındığında 

oldukça zengin bir potansiyele sahip olduğu söylenebilir. 

Kuşlar 

Türkiye coğrafi konumu, geniş toprakları, topoğrafik yapısı ve farklı iklim bölgeleri sebebiyle, 

ornitolojik açıdan özel bir önem taşımaktadır. Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının kesişme noktasında 

bulunan Türkiye, Batı Palearktik bölgeyi kuşların güneydeki kışlama alanlarına bağlayan tabii bir 

köprü meydana getirmektedir. Türkiye, Palearktik bölgedeki büyük kuş göç yolları üzerindedir ayrıca 

coğrafik yapısı ve iklim çeşitliliği, pek çok kuş türü için uygun yaşamı ortamı sağlamaktadır (Beaman 

1997, Erdoğan 1998, Kiziroğlu 1989, Roselaar 1995). Gerek Boğazlar ve Çoruh Vadisi’nden yapılan 

göçler gerekse belirli sulak alanlardaki kuş yoğunluğu, Türkiye’nin ornitolojik önemini 

vurgulamaktadır 

1946’dan 1989’a kadar çeşitli araştırmacılar tarafından yapılan çalışmalarla, Köyceğiz-Dalyan 

bölgesinde 180 kuş türü belirlenmiştir. Turaç (Francolinus francolinus) bölgede son olarak 1960’da 

gözlenmiştir ve bölgenin tamamında yok olduğu kesindir. Büyük batağan (Podiceps cristatus), Küçük 

batağan (Tachybaptus ruficollis), Küçük karabatak (Phalacrocorax pygmeus) ve Sakarmeke (Fulica 

atra) gibi bazı su kuşları kışı bu bölgede geçirmektedir (Kılıç ve Kasparek 1989). Sıkı (1991)’nın 

yaptığı çalışmada ise, 22-30 Nisan 1991 tarihleri arasında yapılan gözlemlerde 60 kuş türü 

belirlenmiştir. 

Memeliler 

Türkiye Memeli faunasına (Classis: Mammalia) ait türler Mammalia sınıfının içindeki 8 ordoya 

dahildir. Bu ordolar; 

Insectivora (Böcekçil memeliler) 

31

Chiroptera (Yarasalar) 

Lagomorpha (Tavşanlar) 

Rodentia (Kemiriciler) 

Carnivora (Yırtıcılar) 

Pinnipedia (Deniz memelileri) 

Artiodactyla (Çift Toynaklılar) 

Cetacea (Balina ve Yunuslar) 

Genel olarak bakıldığında Türkiye’de 160 dan fazla memeli hayvan türünün yayılış gösterdiği 

bilinmektedir Buna göre sayılar yaklaşık olmakla birlikte yukarıda bahsedilen ordolardan Türkiye’de 

Insectivora’dan 18, Chiroptera’dan 34, Lagomorpha’dan 2, Rodentia’dan 66, Carnivora’dan 20, 

Pinnipedia’dan 1, Artiodactyla’dan 9 ve Cetacea’den 10, toplamda ise 160 kadar tür yayılış 

göstermektedir. Buradaki ordolardan Pinnipedia ve Cetacea türleri Köyceğiz bölgesinde 

bulunmamaktadır. Pinnipedia ordosu Fokları, Cetacea ise deniz memelileri olan balina ve yunusları 

içine almaktadır. 

Bölgede sulak alanlar, tarım alanları ve dağlık alanları içeren çok farklı ekosistemler 

bulunmaktadır ve bu ekosistemlerin barındırdığı türler de farklı olup memeli faunası için ayrı ayrı 

önem taşımaktadır. 

Accipiter nisus 

Aegolius faunereus 

Alcedo atthis 

Alectrois graeca 

Anas plattyrhynchos 

Anser albifrons 

Anthus prtensis 

Anthus trivialis 

Aquila rapax 

Ardea cinerea 

Asio otus 

Bubo bubo 

Buteo buteo 

Canis aureus 

Canis lupus 

Capra aegagrus 

Caprimulus europaeus 

Carduelis carduelis 

Caretta caretta 

Chriptera 

Ciconia ciconia 

Cinclus cinclus 

Columba livia 

Columba oenas 

Columba palunbus 

Corvidae 

Corvus corax 

Corvus corona cornix 

Coturnix coturnix 

Cuculus canorus 

Şahin 

Paçalı Baykuş 

Yalıçapkını 

Çil 

Bıldırcın 

Yeşilbaş 

Çayır İncir Kuşu 

Ağaç İncir Kuşu 

Akbaba 

Beyaz Balıkçıl 

Kulaklı Orman Baykuşu 

Puhu 

Arı Şahini 

Yaban Domuzu 

Kurt Çakal 

Karakulak 

Çobanaldatan 

Saka 

Deniz Kaplumbağası 

Tepeli Karabatak 

Küçük Atmaca 

Su Kuşu 

Tahtalı 

Güökçe (mavi) Güvercin 

Üveyik 

Saksağan 

Leş Kargası 

Kınalı Keklik 

Guguk 

32

Dendrocopos major 

Dendrocops syriacus 

Dryocopus martius 

Egretta alba 

Erinaceus europaeus 

Falco peregrinus 

Falco tinnunculus 

Felis silvestris 

Fulica atra 

Gallinula chloropus 

Hirundo rustica 

Hystrix cristata 

Larus melannocephalus 

Lepus europeus 

Lutra lutra 

Lynx caracal 

Martes fonina 

Martes martes 

Meles meles 

Merops apiaster 

Monachus monachus 

Mustela nivalis 

Neophron percnopterus 

Oriolus oriolus 

Panurus biarmicus 

Parus ater 

Passer domesticus 

Passer hispaniolensis 

Passer montanus 

Perdix perdix 

Pernis apivorus 

Phalacrocorax aricstotelis 

Phalacrocorax carbo 

Phalacrocorax pygmeus 

Phylloscospus nitudus 

Pica pica 

Picus canus 

Picus viridis 

Prinia gracilis 

Rallus aquaticus 

Saxicola torquata 

Sciurus vulgaris 

Streptopelia decaocto 

Streptopelia turtur 

Sturnus vulgaris 

Sus scrofa 

Turdus merula 

Turdus pilaris 

Tyto alba 

Upupa epops 

Ağaçkakan 

Suriye Ağaçkakanı 

Kara Ağaçkakan 

Leylek 

Oklu Kirpi 

Kerkenez 

Ayı 

Sakarmeke 

Saz Tavuğu 

Kırlangıç 

Yarasa 

Akdeniz Martısı 

Tavşan Sakarca 

Gelincik 

Yaban Kedisi 

Ağaç Sansarı 

Porsuk 

Sincap 

Arı Kuşu 

Akdeniz Foku 

Kaya Sansarı 

Doğan 

Sarı Asma 

Bıyıklı Baştankara 

Çam Baştankarası 

Serçe 

Söğüt Serçesi 

Dağ Serçesi 

Kızkuyu 

Yırtıcı Kartal 

Karabatak 

Cüce Karabatak 

Gri Balıkçıl 

Yeşil Bülbül 

Kara Karga 

Gri Ağaçkakan 

Yeşil Ağaçkakan 

Dik Kuyruklu Ardıç Kuşu 

Su Tavuğu 

Taş Kuşu 

Kirpi 

Kumru 

Karatavuk 

Sığırcık 

Kargagiller 

Dağ Keçisi 

Ardıç Kuş 

Peçeli Baykuş 

Çavuşkuşu-İbibik 

33

Ursus arctus 

Vanellus vanellus 

Vulpes vulpes 

ENDEMİK HAYVANLAR 


Chelonra mydas 


Rupicapra rupicapra 

Tryonyx triungus 

Vipera lebentina 

Tilki 

Kaya Güvercini 

Su Samuru 


Kamplumbağa 

Akdeniz Foku 

Çengel Boynuzlu Dağ Keçisi 

Nil Kaplumbağası 

Engerek Yılanı 

B.2.6.Milli Parklar,Tabiat Parkları,Tabiat Anıtı ve Tabiatı Koruma Alanları 

Saklıkent Milli Parkı : 

İli :Muğla 

İlçesi :Fethiye 

Alanı :12.390 hektar 

Milli parkın ana kaynak değerini ve özelliğini Eşen Çayı’nın bir kolu olan Karaçay Deresi 

üzerindeki 1.000-1.100 metre yüksekliğindeki oldukça dik vadi ve yamaçlara sahip Saklıkent Kanyonu 

oluşturmaktadır. 

Milli park alanında orman formasyonu Kızılçam (Pinus brutia), Karaçam (Pinus nigre), 

Sedir’den (Cedrus libani) meydana gelmektedir. Bunlar sahadaki jeomorfolojik basamakların 

bulunduğu yüksekliğe göre sırayla maki, Kızılçam, Karaçam ve Sedir şeklinde sıralanmaktadır. 

Saklıkent kanyonu 18 km. uzunluğunda 200 metre derinliğinde vahşi ve dik yapısıyla görülmeye değer 

bir yerdir. Kanyonun girişindeki suyun debisi 14-17 m 3 /sn’dir. 

Milli park Muğla İli Fethiye İlçesi ile Antalya İli Kaş İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. 

Muğla İl sınırları içerisinde 4.169 hektarlık saha mevcuttur. 

Ulaşım; Saklıkent’e güneyden Kaş-Kalkan-Yeşilova yol ayrımından Palamut Köyü yolu ile, 

kuzeyden ise Fethiye-Kemer yolu ile ulaşılmaktadır. 

Marmaris Milli Parkı: 

İli :Muğla 

İlçesi :Marmaris 

Alanı :33.350 hektar 

Marmaris Milli Parkı 1996 yılında 33.350 hektar sahada ilan edilmiştir. Milli parkın master 

planı hazırlanmış olup onay aşamasındadır. Sahanın jeolojik yapısı peridodit ile kireç taşları ile 

alüvyon ve yamaç molozlarından oluşmuştur. 

Milli parkın orman formasyonu maki topluluğu ve Kızılçam (Pinus brutia) ağaçları 

oluşturulmaktadır. Bununla birlikte endemik bir tür olan Sığla Ağacı (Luquidambar orientalis) 

sahasının taban suyu yüksek düz arazilerde ve dere yataklarında yayılış gösterir. Vadi içerisinde ise 

34

Kızılçam, Meşe, Çınar ve Kızılağaç farklı, karışık ve etkileyici peyzaj değerleri sunar. Milli Park 

Yaban Hayatı bakımından da oldukça zengindir. 

Milli Park sahasında antik Physkos Şehri (Marmaris), Amos (Hisarönü) Şehri yer almaktadır. 

Antik çağda bu bölge Karia Bölgesi olarak tanınmaktadır. Marmaris Milli Parkı bakir kıyıları, bitki ve 

hayvan topluluğu açısından zenginliği ile başta cennet adası ve diğer adalar görülmeye değerdir. 

Ulaşım, Milli park Muğla iline 60 km. uzaklıkta olup E 550 ve E 400 devlet karayolu ile 

ulaşılmaktadır. Ayrıca deniz yoluyla da ulaşım imkanına sahiptir. 

Tabiat Parkları 

Ölüdeniz-Kıdrak Tabiat Parkı: 

İli :Muğla 


Alanı :950 hektar. 

Fethiye’ye 12 km. uzaklıkta Babadağ’ın eteklerinde önceleri orman içi dinlenme yeri olarak 

tesis edilmişken 1983 yılında Tabiat Parkı olarak ilan edilmiştir.Kıdırak’ta, Ölüdeniz’de geniş 

kumsallara ve temiz bir denize sahiptir. 

Ağaç türlerinden; Mersin, Menengiç, Kızılçam, Fıstık Çamı ve Kıbrıs Akasyası vardır. 

Kumburnu ve Ölüdeniz lagünü görülmeye değerdir. Her türlü deniz sporları yanında 2.000 metre 

yüksekliğindeki Babadağ zirvesinde yamaç paraşütçülüğü (Paragliding) imkanı bulunmaktadır. 

Ölüdeniz bu heycn verici spor için dünyanın en uygun parkurudur. Bu atlayış için Babadağ zirvesine 

Jeep’le tırmanırken Kızılçam, Sedir ve Ardıç ağaçlarının belirli yüksekliklerde size eşlik ettiklerini 

göreceksiniz. Yat girişinin yasak olduğu Ölüdeniz lagünü Kaptan Cousteau tarafından incelenmiş ve 

buranın tek hücreli mikroorgnizmalardan deniz kaplumbağalarına kadar birçok canlıyı barındıran doğal 

bir akvaryum olduğu belirtilmiştir. Sahanın batısında Aya Nikola (Gemiler) Adası da mutlaka 

görülmesi gereken Noel Baba (Saint Nicholas) bu adada yaşamış ve ölmüştür. 

Ulaşım; Fethiye’den minibüslerle her zaman ulaşılır. 

Tabiat Anıtı 

ANIT AĞACIN TÜRÜ 

1.Çınar 

2.Çınar 

3.Çınar 

4.Çınar 

5.Çınar 

6.Çınar 

7.Çınar 

8.Çınar 

9.Pinar 

10.Çınar 

11.Çınar 

12.Çınar 

YERİ 

Yağcılar Hanı girişi-Muğla 

Şemsiana Çeşmesi yanı-Muğla 



Saburhane Camiiyanı-Muğla 

Saburhane Meydanı-Muğla 

Arasta içi-Muğla 

Yeşilyurt-Muğla 

Çiftlik Köyü-Bodrum 

Peksimet Köyü-Bodrum 

Yalıkavak Çeşme yanı-Bodrum 

Kavak Meydanı-Reşadiye-Datça 

35

13.Palmiye Ağacı 

14.Ardıç 

15.Okaliptüs 

16.Harnup (Keçi Boynuzu) 

17.Sakız Ağacı 

18.Dut Ağacı 


20.Çınar 

21.Çınar 

22.Çınar 

23.Çınar 

24.Çınar 

25.Çınar 

26.Çınar 

27.Çınar 

28.Palamut 

29.Çınar 

30.Ardıç 

31.Menengüç 

32.Pinar 

33.Menengüç 

34.Pinar 

35.Çınar 

36.Çınar 

37.Palamut 

38.Palamut 

39.Çınar 

40.Çınar 

41.Çınar 

42.Çınar 

43.Karaağaç 

44.Çınar 

45.Andız 

46.Andız 

47.Andız 

48.Çınar 

49.Karaçam 

50.Çınar 

51.Çınar 

52.Çınar 

53.Pinar 

54.Pinar 

55.Çınar 

56.Çınar 

57.Çınar 

58.Çınar (12 Adet) 

59.Çınar (60 Adet) 

60.Çınar 

61.Çınar 

62.Çınar 

Datya Mahallesi-Datça 







Paspatır Mevkii-Fethiye 

Yaka Köyü-Fethiye 


Hisarönü Köyü-Fethiye 

Kaya Köy-Fethiye 

Keçiler Köyü-Fethiye 

Seki-Yenice Mahallesi-Fethiye 

Temel Köyü-Fethiye 


Kaya Köyü-Fethiye 



Ovacık-Fethiye 





Ölüdeniz-Fethiye 



Fethiye-Antalya karayolu 

Kabaağaç-Ağla-Fethiye 

Kabaağaç-Fethiye 

Kumluova Köyü-Fethiye 

Saklıkent Köyü-Fethiye 

Döğer Köyü-Fethiye 



Arsa Köyü-Fethiye 


Bağlı Ağaç Köyü-Fethiye 











Kınık Köyü-Fethiye 

Bekçiler Köyü-Fethiye 

36

63.Kara Kavak 

64.Çınar 

65.Pinar 

66.Çınar 

67.Meşe Ağacı 

68.Çınar 

69.Çınar 

70.Çınar 

71.Meşe 

72.Meşe 

73.Çınar 

74.Palmiye 

75.Palmiye 

76.Palmiye 

77.Palmiye 

78.Palmiye 

79.Palmiye 

80.Okaliptüs 

81.Sığla Ağaç Topluluğu 


Çaltılar Köyü-Fethiye 

Günlükbaşı-Fethiye 

Karadere Köyü-Fethiye 

Ağla Köyü-Köyceğiz 

Selimiye Köyü-Marmaris 

Bayır Köyü-Marmaris 



Bozalan Köyü-Milas 



Güllük-Milas 






Akçapınar-Ula 

Okçular Köyü-Ortaca 

Yerbeleni-Ortaca 

Tabiatı Koruma Alanları 

Sırtlandağ Halep Çamı Tabiatı Koruma Alanı: 

İli :Muğla 

İlçesi :Milas 

Alanı :760 hektar 

Ülkemizde az rastlanan bir tür olan Halep Çamı (Pinus helepensis) Türkiye’deki iki tabii yayılış 

alanlarından birini teşkil eden nadir bir ekosistemi oluşturmaktadır. Bölge zengin bir yaban hayatı 

potansiyeline sahip olup tehlikeye maruzdur. 

Tabiatı koruma alanı içerisinde Halep Çamı başta olmak üzere Kızılçam (Pinus brutia), Sakız 

Ağacı (Piztacia lamtiscus), Pırnal Meşesi (Quescus ilex), Yabani Zeytin (Olea oleaster), Akçameşe 

(Philyea media), Defne (Laurus nobilis), Laden (Cistus sp.), Dağ Çileği (Arbutus endrachnea), Ardıç 

(Juniperus nana) ağaçları ve yaban hayvanlardan tilki, çakal, yaban domuzu, tavşan, kirpi, keklik, 

benekli su tavuğu, karatavuk bulunmaktadır. 

B.3.Toprak 

Ulaşım; Tabiat koruma alanı Milas’a 13 km., Bodrum’a 25 km., Muğla’ya 81 km uzaklıktadır. 

Muğla ilinde büyük toprak grublarına göre toprak dağılımı: 

KIRMIZI AKDENİZ TOPRAKLARI 

Büyük Menderes ve Batı Akdeniz havzalarına giren il alanında dağların yüksek kesimleriyle 

havza tabanları arasında geniş yer kaplar.Bu topraklar,bir yandan kırmızı kahverengi Akdeniz 

topraklarıyla,bir yandan da havza tabanlarına doğru alüvyal ve kalüvyal topraklarla geçişli olarak 

37

yayılır. Dalgalı ve eğimli alanlardan oluşmuştur. Toprak genellikle sığ ya da çok sığdır. Çoğunlukla 

tam bir tabakalaşma yoktur. 

Kırmızı Akdeniz Topraklarının büyük bölümü ormanlık ve fundalıktır.Havza tabanlarına yakın 

kesimlerde bazı alanlar ise ya mer’a ve bağ-bahçe kullanımı altında ya da kuru ve sulu tarıma 

ayrılmıştır. 

KAHVERENGİ ORMAN TOPRAKLARI 

İlin dağlık kesimleri yer yer kestane rengi topraklarla ve kahverengi orman toprakları ile 

kaplıdır. Ana madde kireçli marn ve kalkerlidir. Bunlar yarı olgun topraklardır. 

Yayılım alanlarında eğim yüksektir. Bu toprakların doğal bitki örtüsü orman, ağaç ve 

ağaççıklardan oluşmaktadır. 

ALLÜVİYAL ve KOLLİVİYAL TOPRAKLAR 

Alanca çok büyük önem taşımakla birlikte il tarımı açısından önemi büyük olan toprak grubu 

allüviyal topraklardır. 

Vadi tabanları,ovalar ve iç kesimlerdeki çöküntü düzlükleri allüviyal topraklarla 

kaplıdır.Akarsuların taşıdığı maddelerin yığılmasıyla oluşan bu genç topraklarda taşınma yoğunluğuna 

göre çeşitli tabakalar ortaya çıkmıştır.Bu toprakların özellikleri ırmak yataklarından uzaklaştıkça 

değişmeye başlar.Bu topraklarda hemen hemen tüm tarım ürünleri yetiştirilebilir. 

İlde allüviyal toprakları çevreleyen az eğimli alanlar, kolliviyal topraklarla kaplıdır.Bunlar 

yüzey sularının yakın yerlerden taşıdığı maddelerin,eğim azaldığı için kesimlerde birikmesiyle 

oluşmuştur.Bu toprak grubunda allüviyal toprak grubunda olduğu gibi hemen hemen tüm tarım 

ürünleri yetiştirilir. 

Allüviyal ve kolliviyal topraklarla kaplı yörelere komşu kesimlerde, yer yer kestane rengi 

topraklar oluşmuştur. Marn, yumuşak kalker ve konglomeralar üzerinde oluşan bu olgun topraklarda 

tabaklanma düzeyi yüksektir. 

RENDZİNA TOPRAKLAR 

Kıyı kuşağında rastlanan bir toprak grubudur. Bunlar ovaların yüksek eğimli kesimlere yakın 

yerlerdeki III.zaman yaşlı, çok kireçli marnlar ve yumuşak kalkerler üzerinde oluşmuş yarı olgun 

topraklardır. Rendzina toprakların yayılım alanında eğim yüksek değildir,dalgalı bir yapı vardır. Bu 

toprakların doğal bitki örtüsü makilerle otsu bitkiler oluşturmaktadır. İlde yetişen tüm maki türlerine bu 

topraklar üzerinde rastlanabilir. 

Muğla ilinde bu ana toprak grubları dışında, öbür toprak grublarına da rastlanır. 

Bunların başlıcaları; tuzlu-alkali topraklar, yüksek dağ-çayır toprakları, kalkersiz kahverengi 

topraklar, kalkersiz kahverengi orman toprakları ve kırmızı–kahverengi Akdeniz topraklarıdır. 

38

Köyceğiz Gölü ve çevresindeki tektonik bölge, peridotit anakayalarla dağlık bölgeye 

bağlanmaktadır. Bu anakayalar üzerindeki kırmızımsı ve sarımtrak kırmızı renkli topraklar bitki besin 

maddeleri yönünden fakir, magnezyumca zengindir. Genelde sığ ve çakıllı, ancak kimi yerlerde derin 

olan kırmızı topraklar kireçtaşı ana kayaların çatlaklarında yaygın olarak bulunur. Kireçtaşı 

anakayaların üstünde genelde terra rossa, terra fusca ve kahverengi orman toprakları vardır. Gerek 

peridotit ve gerek kireçtaşı anakayalar üzerinde kızılçam (P. Brutia) ve/veya maki toplulukları egemen 

bitki örtüsünü oluşturur. 

Dağların eteklerinden başlayıp alüvyal ovalara kadar uzanan alanlarda, oldukça taşlı ve çakıllı 

kolüvyal topraklar bulunur. Bu topraklar üzerinde, yer yer 200 m yüksekliğe varan kesimlerde tarımsal 

üretim yapılmaktadır. 

Alandaki diğer bir temel toprak grubu ise, Köyceğiz Gölü ve akarsuların çevresinde bulunan 

ovalardaki alüvyal topraklardır. Bu alüvyal ovalar ile 1.,2. ve 3. arazi kullanım kabiliyet sınıfına giren 

diğer topraklar yaygın biçimde tarımsal üretime tahsis edilmiştir 

Alüvyal subasar ovanın küçük bir bölümü de yüksek taban suyu düzeyini tolere edebilen 

endemik sığla (Liquidambar orientalis) ağacı meşcereleri ile halofit ve hidrofil bitkilerin bulunduğu 

bataklık görünümünde alanlarla kaplıdır. Bağlar ve zeytinlikler 4. sınıf topraklar üzerindedir. 

B.4.Su Kaynakları 

B.4.1.İçmesuyu Kaynakları ve Barajları 

TABLO B.7. İl Köy Hizmetleri Müdürlüğünden alınan bilgilere göre İlimizde açılan sondaj kuyuları: 

İlçesi Ünitesi Açıldığı 

Yıl 

Açan/ 

Açtıran 

Kurum 

Derinlik 

(m) 

St.Sv. 

(m) 

Dn.Sv. 

(m) 

Verim 

(Lt/Sn) 

Mevcut 

Durum 

Marmaris Bozburun 88 39 4 24,6 4 İçilir 

Merkez Yeniköy 88 80 14 59 10 İçilir 

Marmaris Söğüt-Taşlıca gr. 88 51 4 9 10 İçilir 

Bodrum Akyarlar 88 48 4,5 28 5 İçilir 

Marmaris Bayır 89 100 Kuru Kuru 

Merkez Kıran 89 32 Kuru Kuru 

Bodrum Kızılağaç-Çiftlik gr. 89 80 20 46 6 İçilir 

Milas Danişment 89 48 20 25 5 İçilir 

Yatağan Akgedik 89 80 33 37 10 İçilir 

Milas Balcılar-Hasanlar gr. 89 71 33 39 5 İçilir 

Milas Kuzukaya 89 60 24 25 12 İçilir 

Milas Hacıahmetler 89 32 11 17 5 İçilir 

Milas İçme 89 40 7 17 10 İçilir 

Milas Çamköy 89 114 32 83 5 İçilir 

Bodrum Konacık 89 120 Kuru Kuru 

Merkez Dutçuluk Tes. 89 90 Kuru Kuru 

Datça Sındı 90 90 Kuru kuru 

Bodrum Güvercinlik 90 43 Kuru Kuru 

Bodrum Ortakent 90 Muhtarlık 100 İçilir 

Datça Emecik 90 100 17 69 7 İçilmez 

39

Datça Yaka 90 80 Kuru Kuru 

Marmaris Turunç 90 64 Kuru Kuru 

Ula Kızılağaç 90 122 1 80 5 İçilir 

Bodrum Sazköy gr. 90 80 22 63 10 İçilir 

Milas Kısırlar 90 76 8 68 1,5 İçilir 

Marmaris Osmaniye 90 70 2 25 6 İçilir 

Merkez İkizce 91 48 Kuru 

Bodrum Güvercinlik 91 43 Kuru 

Bodrum Peksimet 91 Özel İdare 73 2 29 10 İçilir 

Milas Çandır 91 Özel İdare 44 

Milas KHZ Kırcağız Bak.evi 91 67 15 42 3 İçilir 

Ula KHZ Gökova Bak.evi 91 50 13 15 15 İçilir 

Merkez Kıran 91 80 Kuru 

Bodrum Çömlekçi 91 80 11 36 8 İçilir 

Bodrum Dağbelen 91 76 

Bodrum Türkbükü 91 120 

Bodrum Yaka 91 72 

Bodrum Yeniköy 91 116 

Dalaman Şerefler 91 Muhtarlık 36 

Marmaris Hisarönü 91 80 1 2 10 


Milas Beçin 91 116 59 68 8 İçilir 

Milas Kazıklı-1 91 16 Kuru 

Milas Kazıklı-2 91 13 

Milas Kısrılar gr. 91 Muhtarlık 112 

Yatağan Karakuyu 91 80 27 31 12 

Marmaris Karacaköy-Söğüt 91 21 3 4 15 İçilir 

Bodrum Ağaçlı 91 111 

Merkez Kiraz 91 80 Kuru 

Milas Çiftlik 92 37 Kuru 

Milas Kandak 92 32 4 5 15 İçilir 

Milas Kayaönü 92 80 Kuru 

Milas Köşk 92 127 Kuru 

Milas Ekizköy 92 100 6 71 2 İçilir 

Milas Ulaş 92 96 66 85 0,4 İçilir 

Ula Portakallık 92 50 

Merkez Paşapınarı 92 80 44 46 15 

Bodrum Gündoğan 92 119 4 17 3 İçilir 

Ula Elmalı 92 60 

Milas Karapınar 92 66 


Köyceğiz Kürkçüler 93 58 8 10 18 İçilir 

Fethiye Saklıkent-1 93 100 26 35 15 İçilir 

Fethiye Saklıkent-2 93 50 26 33 15 İçilir 

Merkez Çakmak 93 86 Kuru 

Merkez Gazeller 93 40 4 5 18 İçilir 

Merkez Yörükoğlu 93 40 3 5 18 İçilir 

Dalaman Kapıkargın 93 150 

Fethiye Çatlılar 93 64 Kuru 

Fethiye Sarıyer 93 40 2 31 9 İçilir 

Datça Yaka 93 Muhtarlık 

Marmaris Bayır 94 150 Kuru 

Milas Etrenli 94 48 17 21 10 İçilir 

40

Milas Gökçeler 94 44 15 24 10 İçilir 

Milas Menteş 94 105 Kuru 


Merkez Ortaköy 94 82 23 27 18 İçilir 

Milas Kapıkırı 94 32 

Ula Armutçuk 94 93 Kuru 

Dalaman Kapıkargın 94 Muhtarlık 44 5 9 10 İçilmez 

ve 

boru yrd. 

Ula Kızılağaç 94 Muhtarlık 76 15 18 13 İçilir 

ve boru 

Bodrum Bahçeyaka 94 Muhtarlık 140 

ve boru 

Merkez Yenice 94 80 4 15 15 İçilir 


Bodrum İslamevleri-2 95 156 Kuru 

Fethiye Temel-1 95 120 Kuru 

Fethiye Çukurincir-İzzettin gr. 95 170 Kuru 

Merkez Derinkuyu 95 86 45 47 4 İçilir 


Bodrum Dereköy 95 60 6 21 15 İçilir 

Fethiye Doğanlar 95 92 7 57 5 İçilir,inşaatı 

devam. 

Fethiye Temel-2 96 48 6 8 25 İçilir 

Fethiye Yayla-Atlıdere-Boğalar 95 72 1 28 10 İçilir,inşaat 

devam. 

Marmaris Osmaniye 96 200 Kuru 

Milas Boğaziçi 96 31 7 9 10 İçilir 

K.dere Nebiler 96 120 Kuru 

Ula Turgut 95 24 3 11 5 İçilir 

Ula Ataköy 96 20 9 12 15 İnşaatı 

devam 

Ortaca Dereköy 96 50 9 11 25 İçilir 

Milas Pınarcık 96 44 20 22 6 

Merkez Emlakdere 96 Özel idare 118 60 70 20 İçilir 

Köprübaşı Kazaklı gr. 96 Özel idare 132 0 56 6 İçilir 


Bodrum Yahşi 95 72 14 52 3 İçilir 

K.dere Kurucaova 96 32 0 12 5 İçilir 

Milas Dörttepe 96 38 5 8 20 İçilir 

Milas Kemikler 96 28 Kuru 

Milas Kızılcakuyu 96 52 18 20 6 İçilir 

Milas Menteş 95 103 24 56 4,8 İçilir 

Milas Ulaş 95 İhale 142 81 93 4,5 İçilir 

Marmaris Orhaniye-Keçibükü 96 Özel idare 32 14 18 6 

Marmaris Bayır 96 Özel idare 140 Kuru 

Datça Yazıköy 97 28 10 22 2 Tortu 

Merkez Akçaova 97 120 40 46 10 İçilir 

Bodrum İslamevleri 97 100 8 39 8 İçilir 

Datça Karaköy 97 106 14 21 5 İçilir 

Ula Yeşilova 97 50 39 40 15 İçilir 

Yatağan Bozarmut 97 44 11 14 18 İçilir 

Datça Yaka-1 97 96 Kuru 

41


Ula Armutçuk 97 66 39 40 15 İçilir 

Merkez Kıran 97 144 5 40 4 İçilir 

Milas Akçalı 98 30 10 18 4 İçilir 

Milas Aslanyakası 98 165 126 4 İçilir 

Milas Bahçeburun-2 98 48 5 21 15 İçilir 

Milas Karacaağaç 98 92 Kuru 

Milas Çamköy 98 120 36 39 15 İçilir 

Bodrum Yalıkavak-Gökçebel 98 108 Kuru Projesi yok 

Merkez Kafaca 99 72 

Datça Hızırşah 99 40 25 35 2,5 İçilir 

Milas Çamova-Bağcılar Mh. 99 92 0,2 Kuru 

Ortaca Karadonlar 99 88 3 5 20 İçilir, inşaatı 

devam 

Ortaca Yeşilyurtlar 99 76 0 6 20 

Ula Kıyra-Oyrualanı Mh. 99 28 11 14 15 İçilir, inşaatı 

devam 

Yatağan Bahçeyaka 99 76 23 24 15 İçilir 

Milas Narhisar 99 28 6 17 5 Tortulu 

Ula Çörüş 99 25 4 13 10 İçilir 

Merkez Çiftlik 99 140 8 97 0,3 Program 

ödeneği var. 

Merkez İkizce 99 120 8 85 5 İçilir 

Yatağan Kavak 2000 Özel idare 108 46 87 6 İçilir 

Yatağan Çakırlar 2000 Özel idare 100 48 80 4 

Bodrum Bahçeyaka 2000 Özel idare 128 35 41 5 İçilir 

Bodrum Dağbelen 2000 Özel idare 170 Tortulu, 

proje 

yapılacak 

Marmaris Yeşilbelde 2000 Özel idare 36 1,5 29 3 Ödeneği 

yok 

Milas Kalınağıl 2000 Özel idare 88 14 80 2,5 Yetersiz 

Marmaris Hisarönü-Değirmenyanı 2000 Özel idare 64 12 35 7 İçilir 

Milas Kıyıkışlacık-kazıklı gr 2000 Özel idare 160 İçilir 

Milas Çökertme 2000 Özel idare 145 Kuru 

Milas Günlük 2000 Özel idare 60 18 46 3 Projesi yok 

Bodrum Dereköy 2000 Özel idare 114 

Bodrum Çamlık 2000 180 Kuru 

Datça Yaka 2000 200 Kuru 

Milas Hasanlar 2000 72 22 23 18 İçilir 

Milas B.Dibekderesi 2000 40 6 8 1,5 İçilir 

Datça Cumalı 2000 32 14 20 8 İçilir 

Marmaris Çamlıyurt 2000 22 7 9 7 İçilir 

Milas Günlük 2000 24 Kuru Projesi yok 

Milas Gürçamlar 2000 62 Projesi 

yapılacak 

Milas Kapıkırı 2000 20 İçilir 

Ortaca Gökbel 2000 60 32 33 15 İçilir 

Bodrum Mazı 2000 20 7 16 3 

Milas Koru 2000 80 

Milas Epçe 2001 32 10 19 2 İçilir, 

projesi yok 

Merkez Çiftlik 2001 80 32 40 2 Projesi yok 

42

Bodrum Dağbelen 2001 100 13 40 6 Projesi yok 

Marmaris KHZ İçmeler Tes. 2001 52 11 33 2 Projesi yok 

Milas İkizköy 2001 123 

Milas Kayabükü 2001 100 Kuru 

Yatağan Gökpınar 2001 52 16 17 6 İçilir,inşaatı 

devam 

Ula Yeşilçam 2001 76 Kuru 

Köyceğiz Sultaniye 2001 36 13 19 3 Projesi yok 

Milas Karahayıt 2001 36 11,5 22 6 Projesi yok 

Merkez Kuzluk 2001 Özel idare 115 20 55 4 İçilir 

Marmaris Taşlıca 2001 Özel idare 158 Susuz 

Datça Emecik 2001 Özel idare 150 Susuz 

Marmaris Söğüt 2001 Özel idare 120 Susuz 

Milas Alatepe 2001 Özel idare 160 Susuz 

Datça Yaka 2001 Özel idare 128 Susuz 

Merkez Kıran-Turnalı 2002 36 1,5 

K.dere Çamlıyurt 2002 162 5 97 3 Prj. 

yapılacak 

Yatağan Doğanköy 2002 124 27 79 6 Projesi 

yapılacak 

Fethiye Boğziçi-Dodurga gr. 2002 250 susuz 

Milas Eğridere 2002 48 Projesi 

yapılacak 

Milas Gürçamlar 2002 62 14 24 6 Projesi 

yapılacak 

Milas Kafaca 2002 40 

Milas Kayabükü 2002 84 16 63 2 

Ortaca Osmaniye 2002 24 Susuz 

Ula Şirinköy 2002 44 4 18 3 

Marmaris Karacasöğüt 2002 92 18 78 2 

Dalaman Hava Meydan Kom. 2002 100 6 48 15 Projesi 

yapılacak 

Milas Kızılcayıkık 2002 Özel idare 60 12 45 6 İçilir 

Milas Kısırlar 2002 Özel idare 88 12 53 2,5 İçilir 

Yatağan Elmacık 2002 Özel idare 94 0 19,5 3 Projesi 

yapılacak 

Fethiye Uzunyurt 2003 48 2 

Marmaris Söğüt 2003 36 Susuz 

Milas Kafaca 2003 40 66 İçilir 

Bodrum Çölekçi 2003 124 6 İçilir 

Milas Çamovalı 2003 

Milas Çomakdağ-Kızılağaç 2003 273 Susuz 

Milas Sarıkaya 2003 163 Susuz 

Fethiye Gölbent 2003 40 15 İçilir 

Fethiye Dodurga 2003 40 1 İçilir 

Merkez 11.P.Tug.73.P.A.A2P. 2003 36 Susuz 

Milas Menteşe 2003 154 8 İçilir 

43

TABLO B.8.Muğla İlindeki Baraj ve Göletler ile Depolama Yapılarının Özellikleri 

GÖLÜN ADI YERİ AMACI AŞAMASI GÖL 

ALANI 

GÖL 

HACMİ 

NORMAL 

SU KOTU 

(ha) (rezerv) (m) 

(hm 3 ) 

Bayır Barajı Muğla-Yatağan Sulama İşletmede 45 7,12 571,5 

Mumcular Barajı Muğla-Milas Sulama-İçme ve İşletmede 143 19,4 60 

Kullanma Suyu 

Akgedik Barajı Muğla-Milas Sulama İşletmede 145 29 100 

Geyik Barajı Muğla-Milas Sulama-İçme ve İşletmede 380 41,1 474,5 

Kullanma Suyu 

Marmaris Barajı Muğla-Marmaris Sulama-İçme Suyu İşletmede 232 30 60 

Temini 

Kazan Gölet Muğla Sulama İşletmede 363 3 464,36 

Akköprü Barajı Muğla-Köyceğiz Sulama+Enerji+Taşk İnşaat halinde 892 384,5 200 

ın Koruma 

Girme Barajı Muğla-Yatağan Sulama Kesin Prj. 

84 12,75 441,4 

Biten 

Derince Barajı Muğla- Milas Sulama Kesin Prj. 

93 20,6 119 

Biten 

Seki Barajı Fethiye Sulama Kesin Prj. 

170 24,5 1216 

Biten 

Hayırlı Barajı Muğla-Yatağan Sulama Kesin Prj. 

285 43,1 396,5 

Biten 

Çataloluk Brajı Fethiye Sulama Planlama 115 17,71 1394,5 

Hisarönü Barajı Marmaris İçme Suyu Temin Planlama 255 29,20 44,5 

MUĞLA İLİNDEKİ İÇME VE KULLANMA SUYU PROJELERİ 

FAALIYET 

DURUMU 

ILI TESİSİN ADI İKES’e verilecek 

su miktarı 

(hm 3 /yıl) 

İnş 4,7 

Muğla 

İçmesuyu Tesisleri ve İsale Hattı 1 

Kısım İnşaatı İçmesuyu Tesisleri ve İsale 

Hattı 2 Kısım İnşaatı Arma Tesisi 

İşletme 

Muğla 

32,39 

32,39 

Geyik Barajı 

5 

Marmaris 

22,39 

Barajı 

5 

Mumcular 

Kesin Pr Tamam 

Muğla 

37,35 

37,35 

4,7 

4,7 

Bodrum Yarımadası İçmesuyu Temini 37,35 

Ön İnceleme 18,94 

Muğla 18,94 

Hisarönü Barajı 18,94 

Genel Toplam 93,38 

44

A) BODRUM YARIMADASI ACİL İÇMESUYU PROJESİ İÇMESUYU TESİSLERİ VE 

İSALE HATTI 1. KISIM İNŞAATI 

Bodrum Yarımadası Acil İçmesuyu Projesi İçmesuyu Tesisleri ve İsale Hattı 1. Kısım İnşaatı” işidir. 

Bodrum Yarımadasındadır. Bodrum Yarımadasının içme ve kullanma suyu ihtiyacını Geyik 

Barajından ve Çamköy YAS kuyularından temin edilme işidir. Ana isale hattı, Kuzey ve Güney 

Dağıtım Hattı, Kuzey ve Güney Depo bağlantı hatlarından olmak üzere; 05.05.2008 tarihi itibariyle;Bu 

hatlarda 114 787 m Toplam kazı yapılmış olup bunlardan 62 087 m CTP + 38 677 m HDPE + 4 679 m 

ÇELİK olmak üzere Toplam 105 443 m boru döşenmiştir. Boruların hidrostatik test çalışmaları devam 

etmektedir. Ayrıca 9 adet deponun kaba inşaatı bitirilmiş olup kalan depoların bir kısmı kazı bir 

kısmında ise beton döküm işleri devam etmektedir. Sanat yapıları ve diğer mekanik işler boru döşeme 

aşamasında yapılmaktadır. 

B) BODRUM YARIMADASI ACİL İÇMESUYU PROJESİ İÇMESUYU ARITMA TESİSİ 

İNŞAATI 

Bodrum Yarımadası Acil İçmesuyu Projesi İçmesuyu Arıtma Tesisi İnşaatı” işidir. Bodrum 

Yarımadası Güvercinlik yerleşim yeri, ambarlı sırtındadır. Bodrum Yarımadasının içme ve kullanma 

suyu ihtiyacını Geyik Barajından ve Çamköy YAS kuyularından temin edilme işidir. 

C) BODRUM YARIMADASI ACİL İÇMESUYU PROJESİ İÇMESUYU TESİSLERİ VE 

İSALE HATTI 2. KISIM İNŞAATI 

Bodrum Yarımadası Acil İçmesuyu Projesi 2. Kısım İçmesuyu İsale Hattı İnşaatı” işidir. Milas 

Çamköy - Bodrum Yarımadasındadır.Bodrum Yarımadasının içme ve kullanma suyu ihtiyacını Geyik 

Barajından ve Çamköy YAS kuyularından temin etme işidir. İsale hattı; Yaklaşık 10 km hattın 

platform kazısı tamamlanmış olup boru döşeme işine en kısa zamanda başlanacaktır. Depolar; 

Çamköy’deki derin kuyu terfi merkezleri, toplama deposu ve yükleme depolarının inşaatına 

başlanmıştır. Ayrıca Bodrum merkezde yapılacak olan 4 adet depodan 3 adedinin temel kazıları 

tamamlanmak üzeredir. 

D) MİLAS-GEYİK BARAJI : 

Türkiye Elektrik Kurumuna ait 420 bin kilovat kurulu gücünde inşaa edilen Milas Yeniköy Termik 

Santrali’ne yılda 22.8 milyon m 3 soğutma ve kül suyu temin etmek amacı ile yapılmıştır. Depolama 

hacmi 42.20 hm 3 olup, göl alanı 374 ha‘dır. Geyik Barajından Bodrum yarımadası’na yılda 5 hm 3 

İçme Suyu verilmesi planlanmaktadır. 

E) MARMARİS BARAJI 

Marmaris barajı Mariç-Belbir’e devredilmiştir. Barajın inşaatı bitmiştir. 

F) MUMCULAR BARAJI 

Su Kaynağı : Batış ve Gökpınar dereleri 

Yağış alanı : 94,1 km2 (Gökpınar derivasyonu dahil) 

Yıllık ortalama su : 13,6 hm3/yıl * 

Toplam depolama hacmi : 19,4 hm 3 

Aktif Hacim : 17,6 hm 3 

Toplam göl hacmi : 19,4 hm 3 

45

G) HİSARÖNÜ BARAJI 

PROJENİN YERİ 

AMACI 

SU KAYNAKLARI 

İÇME SUYU 

: Muğla ili Marmaris ve Datça ilçesi sınırları içinde 

: İçmesuyu 

: Kazandere 

: 18,94 hm³/yıl 

Muğla İlindeki Barajların Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’nin Tablo-1’e göre analiz sonuçları. 

ıstasyon 

A B C D 

ıstasyon Adı Durum Zaman Kalite Grup 

No 

Sınıf Sınıf Sınıf Sınıf 

08-21-00- 

008 

KOCAALAN DERESI-MARMARIS 

GELIBOLU BARAJ AKSI 2008- 3 B C 2 3 3 2 

08-21-02- 

058 

BODRUM KOCADERE- 

MUMCULAR BARAJI ÇIKISI 2008- 3 A 3 2 2 2 

08-21-02- 

059 

MILAS SARIÇAY-AKGEDIK 

BARAJI ÇIKISI 2008- 3 A B 3 3 2 2 

08-21-02- 

060 SARIÇAY-GEYIK BARAJI ÇIKISI 2008- 4 A 4 3 2 2 

B.4.2.Yer altı Su Kaynakları 

TABLO B.9.DSİ 21.Bölge Müdürlüğü İl Bazında yer altı suyu Envanteri; 

HAVZASI OVASI İŞL 

TAHSİS EDİLEN REZERV 

(TOPLAM-hm3/yıl) 


TAHSİS 

KALAN 

REZERV 

Alt havzası REZER. İçme Sulama (Toplam) 

Sanayi (hm3/yıl (hm3/yıl) 

(hm3/yıl) suyu DSİ Belgeli Sul. 

Sul+Koop. 

B.Menderes 7 Yatağan 11 2,63 - 0,73 0,315 3,675 6.995 

7/25 

B.Menderes 7 K.dere - 0,008 - 0,25 - 0,258 - 

Batı Akdeniz (8) Muğla 

30 9,82 - 1,65 - 11,47 17,4 

Merkez 8/7 

“ Ula 8/8 - 1,08 - 0,05 - 1,13 - 

“ Milas 8/2 18 7,6 - 5,98 - 13,58 4,42 

“ Selimiye 38,5 - - - - - - 

Ekinambarı 

8/3 

“ Karaova - - - - - - 

8/5 

“ Bodrum 10 5,26 1,8 1,88 - 8,94 1,06 

Yarımadası 

8/4 

“ Datça 8/10 13 3,2 - 1,05 - 4,25 3,59 

“ Marmaris 

8/9 

- 4,6 - 0,56 - 5,16 - 

46

“ Köyceğiz - 11,735 - 3,36 - 15,095 - 

8/11 

“ Ortaca 80 - - 0,016 - 0,016 47,139 

Dalaman - 8,54 - 9,21 - 17,75 - 

Çayı 

Havzası 

8/12 

“ Fethiye 20 6,78 - 0,8 - 7,58 12,24 

8/16 

“ Ören 8/6 - - - - 17 17 - 

TOPLAM 220,5** 61,253 1,8 25,536 17,315 105,904 92,844 

**Savranköy,Ekinambarı ve Gökova Kaynakları rezervi dahil değildir. 

Tablo B.7. Muğla İli Sınırları İçindeki Yeraltı Suyu Sulama Tesisleri 

2008- YILI DSİ 21. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 

MUĞLA TOPRAK-SU KOOPERATİFLERİNCE İŞLETİLEN SULAMALAR 

Bulunduğu 

Sulama Sulama Yer İşletmeye Sulama Alanı Net (ha) Kuyu Adedi 

Adı Ünitesi Açıldığı Brüt 2008 Yılı 2009 Yılı 2008Yılı 2009 Yılı 

Adı İl İlçe Yıl Kesin Proğram Kesin Proğram 

Sazköy Sazköy Muğla Bodrum 1979 - 75 75 3 3 

Bozarmut Bozarmut Muğla Bodrum 2000 - 135 135 1 1 

Kızılyaka Muğla Ula 2006 - 200 200 6 6 

Çamköy Çamköy Muğla Milas 2008 - 150 150 4 4 

213.Şube Müd.-Muğla Toplamı - 560 560 10 14 

B.4.3.Akarsular 

Muğla İli toprakları, Büyük Menderes havzası ve Batı Akdeniz havzasına girer. Bu iki havza, 

ülkenin orta büyüklükteki havzasıdır. 

1.BATI AKDENİZ HAVZASI 

Muğla’nın Gökova Körfezi ile Akdağlar arasında kalan kesimi bu havzaya girer. Su toplama 

alanı 21.000 km 2 olan havzanın ortalama yıllık hacmi 7 milyar m 3 ‘e yakındır. Havzada 322.000 hektar 

ovalık alan vardır. Bunun 211.500 hektarı sulanabilir niteliktedir.Batı Akdeniz havzasının suları 

Dalaman ve Eşen Çaylarıyla Akdeniz’e boşalmaktadır.Bu çaylar aynı zamanda ilin en önemli iki 

akarsuyudur. 

DALAMAN ÇAYI : 

Dalaman Çayı Boncuk Dağlarının kuzey yamaçlarından kaynaklanır. Kuzeydoğu yönünde 

akarak Burdur’un Gölhisar çukurluğuna ulaşır.Bu çöküntü alanında Akdağlar’ın Burdur il alanına 

47

dökülen uzantılarından doğan,çok sayıda küçük akarsu ile beslenir.Doğudan ve batıdan bu iki dağdan 

doğan,kısa ama bol sulu derelerle beslenen Dalaman Çayı, Oğlansini‘nin Kuzeyinden Muğla 

topraklarına girer. Doğudan Hüsniye ve Gürlek Çaylar’ını, batıdan Gök Çayı Ören Çayı‘nı ve 

Cehennem deresini alarak genişler.Dalaman Çayı’na karışan bu akarsulardan özellikle Hüsniye ve 

Gürlek Çayları Boncuk Dağları‘nın Akdeniz‘in nemli rüzgarlarına açık kesimlerde doğduklarından 

sürekli bol sulu çaylardır.Buna karşılık batıdan karışan Gök Çay, Ören Çayı ve Cehennem Deresinin 

suları kış aylarında çok bol, yaz aylarında çok azdır. Yazın dar ve derin vadileri kuru-oluklar 

durumundadır. 

Dalaman Çayı,Bezkese’de dar vadiden çıkarak taşıdığı alüvyonlarla Dalaman Ovasına 

girer.Akış ovada hızlıdır.Ancak denize yakın Kızılkurt yakınlarında akışı yavaşlamaya başlar.Dalaman 

Çayı,Sarısu yöresinde sığ bir bataklıkla denize ulaşır. 

Dalaman Çayı’nın su toplama alanı 3.500 km 2 dolayındadır.Su toplama alanı pek geniş 

olmamasına karşın,suyu genellikle çok boldur.Çünkü akarsuyun yukarı havzası bol yağış alan yüksek 

dağlarla çevrilidir.Dalaman Çayı’nın saniyede taşıdığı en az su miktarı Ağustos başında10 m 3 ’e ulaşır. 

EŞEN ÇAYI : 

Muğla İli’nin Batı Akdeniz havzasında kalan ikinci büyük akarsuyudur. Akış rejimi ve havza 

özellikleri açısından Dalaman’a benzeyen Eşen Çay’ı Akdağlar’ın kuzeybatı yamaçlarından doğar, 

Seki Yaylası’na dek güneybatı yönünde akar. Batı’dan Boncuk Dağları’ndan, doğudan Akdağlar’dan 

kaynaklanan çok sayıda küçük dereler ile birleşir. Daha sonra batıdan güneybatıya doğru geniş bir yay 

çizerek Ören’e ulaşır.Ören‘den sonra çok geniş bir vadide güneye doğru akmaya başlayan Eşen Çayı, 

Eşen Ovası‘nda Muğla-Antalya sınırında Akdeniz’e dökülür. 

Eşen Çayı’nın hemen hemen tümü il alanı içinde kalır. Suyu yaz-kış bol, ama yazın Dalaman 

Çayı‘na göre biraz daha azdır. 

KARGICIK ÇAYI : 

Muğla İli‘nin Batı Akdeniz havzasına giren bölümünde yer alan Köyceğiz Gölü‘ne dökülen 

küçük bir akarsudur.Akarsu,Köyceğiz-Ağla Köyü‘nün kuzeydoğusundan doğar güneybatı yönünde 

yaklaşık 17-18 km aktıktan sonra Yüksekbük yöresinden Köyceğiz Gölü’ne dökülür. 

NAMNAM ÇAYI : 

Köyceğiz Gölü’ne dökülen, önemli sayılabilecek ikinci akarsudur. Ula İlçesi’nin 5-6 km kadar 

doğusundan doğar.Önce kuzeydoğudan güneybatıya sonra güneybatıdan güneydoğuya doğru akarak 

Köyceğiz Gölü’nün kuzeybatısındaki Günlük-Düveç yöresinde göle dökülür. 

Uzunluğu 30 km kadar olan Namnam Çayı kışın ve ilkbaharda taşmaktadır. Yazın ise suyu 

iyice azalmaktadır. 

2.BÜYÜK MENDERES HAVZASI : 

Bu havza,Güneybatı Anadolu’da Büyük Menderes Irmağı, doğrudan denize ulaşan kimi küçük 

akarsular ve birkaç gölün havzasından oluşur. Su toplama alanı yaklaşık 25.000 

m 2 ‘dir.Havzanın,ortalama yıllık su hacmi 4,5milyar m 3 dolayındadır. Büyük Menderes havzasında 

812.000 hektar ovalık alan vardır.Bunun yaklaşık 590.000 hektarı sulanabilir niteliktedir. 

48

DİPSİZ ÇAYI : 

İlin Büyük Menderes havzasında kalan en önemli akarsuyudur.Kaynaklarını Doğu Menteşe 

Dağları’nın güneybatı yamaçları ile, Batı Menteşe Dağları’nın kuzeydoğu yamaçlarından almaktadır. 

Bu kollar Yatağan yakınında birleşerek Dipsiz Çayını oluşturur. Kuzeybatı yönünde akarak Yatağan 

Ovası’nın ortasından geçen Dipsiz Çayı daha sonra kuzeye yönelerek Aydın topraklarına girer ve 

Büyük Menderes Irmağı ile birleşir. Akarsudan yararlanılarak Yatağan Ovası sulanmaktadır. 

SARI ÇAY : 

Kısa bir akarsu olan Sarı Çay, yazın tümüyle kurumaktadır. Kışın ise yer yer bataklıklar 

oluşturarak Güllük Körfezi‘ne dökülür. 1970’lerde kurutma çalışmalarıyla bu bataklıklar tarım 

alanlarına dönüştürülmüştür. 

Tablo D.2 Muğla İli Sınırları içerisinde bulunan önemli su kaynakları 

Suyun Adı Min. Akım (m³/sn) Max. Akım (m³/sn) Ort. Akım (m³/sn) 

Dalaman Çayı 9,51 1050 43 

Kargıcak Çayı 

(Köyceğiz AGİ) 

0,35 22,8 1,33 

Eşen Çayı (Ören Reg. 

AGİ) 

1,65 271 14,9 

Namnam Çayı (Döğüş 

belen AGİ) 

0,014 556 9,65 

Dipsiz Çayı 0,114 - 4,707 

Sarıçay (Kocakavak 

AGİ) 

- 220 1,32 

Karaçulha Deresi 0,001 2,2 0,071 

Batış Deresi (Karaova 

AGİ) 

- 35,4 0,189 

Kaynak DSİ 21. Bölge Müd. (Uzun Yılar Ort.) 2008 

B.4.4.Göller ve Göletler 

1. KÖYCEĞİZ GÖLÜ : 

Köyceğiz’in güneyinde yaklaşık 65 km 2’ lik alanı kaplamaktadır. Derinliği 25-150 m arasında 

değişen göl, 8 km uzunluğunda dar bir boğazla Akdeniz’e bağlanmaktadır. Eski bir tektonik 

çukurluğun sularla dolmasıyla oluşmuştur. Yüzeyinin yükseltisi 6 m’dir.Kışın göl kabararak 

Köyceğiz’e yaklaşır. Kabarma sürerse, fazla su boğaz aracılığı ile denize boşalır. Denizle sürekli 

bağlantılı olduğundan gölün suyu tuzludur. Gölde başta Kefal olmak üzere çeşitli balıklar yaşar. 

Köyceğiz Gölü’nü Akdeniz’e bağlayan boğazın ucunda, bu göle bağlı SÜLÜNGÜR GÖLÜ adı verilen 

küçük bir göl daha vardır. 

2.HACAT GÖLÜ : 

Milas yakınındaki Hacat Gölü, Sarı Çay’ın denize açılma noktasında,eski bir koy ağzının 

akarsuyun taşıdığı alüvyonlarla kapanması sonucu oluşmuştur. Derinliği en çok 1,5 m olan sığı bir 

49

göldür. Bol balık bulunan gölde,denize açılan boğazda bir dalyan kurulmuştur. Kışın kabaran gölün 

denize boşalışı kolayca izlenebilmektedir. 

3.BAFA GÖLÜ : 

Milas İlçesi’nin kuzeybatı ucunda yer alan Bafa Gölü, Büyük Menderes Irmağı’nın yüzyıllar 

boyu getirdiği birikintilerin, eski Latmos Körfezi’nin batısını doldurmasıyla oluşmuştur.Yüzölçümü 

yaklaşık 64 km 2 olan gölün 28 km 2’ si Muğla, kalan bölümü ise Aydın ilinde kalmaktadır. Bol balık 

bulunan gölün Söke kesiminde bir dalyan kurulmuştur. 

4.DENİZCİK GÖLÜ : 

Milas İlçesi‘nde Beçin Platosu üzerinde yer alan küçük bir krater gölüdür. Yaklaşık 4 km 2 ‘lik 

bir alanı kaplayan gölün derinliği 18-28 m arasında değişmektedir. 

5.SÜLÜNDÜR GÖLÜ : 

Ortaca İlçesi’nin 10 kilometre güneybatısında yer almakta olup, göl yüzeyi 260 hektardır. 

6.KOCA GÖL : 

Dalaman İlçesi’ne 10 kilometre mesafede olup, göl yüzeyi 260 hektardır. 

7.AKARCADERE SULAMA GÖLETİ : 

Muğla İli, Ula İlçesi‘nin batısında yer alan Akarcadere Göleti 2254 da‘lık sahayı sulama 

amacıyla yapılmıştır.Gölet yağış havzasında yıllık su verimi 4.492.800 m 3 olup göletteki faydalı su 

hacmi 1.673.000 m 3 ’tür. 

8.BAYIR-KAZAN GÖLETİ : 

Bahçeyaka,Gökpınar,Gökdere ve Bozüyük köylerine ait 518 hektar tarım arazisinin sulanması 

amacıyla yapılmıştır.Depolama hacmi 2.93 hm 3 olup,alanı 0.30 km 2 ‘dir. 

9. BODRUM-KARAOVA ( MUMCULAR ) BARAJI : 

Bodrum-Karaova ovasında 1266 ha tarım arazisinin sulanması ile Bodrum Yarımadasına yılda 

2.7 hm 3 içme suyu temin edilmesi amacı ile yapılmıştır. Depolama hacmi 19.4 hm 3 , göl alanı 145 

ha’dır. 

10. MİLAS-GEYİK BARAJI : 

Türkiye Elektrik Kurumuna ait 420 bin kilovat kurulu gücünde inşaa edilen Milas Yeniköy 

Termik Santralı’na yılda 22.8 milyon m 3 soğutma ve kül suyu temin etmek amacı ile yapılmıştır. 

Depolama hacmi 42.20 hm 3 olup, göl alanı 374 ha‘dır. 

50

B.5.Mineral Kaynaklar 

B.5.1.Sanayi Madenleri 

Zımpara; Yatağan-Milas (İsmaildağı, Bencik, Kayaderesi, Savrandağı) Yataklarıdır. 

Tenör: Esas cevher minerali diyasporittir. %52-61 Al 2 O 3 , %4-9 SiO 2 

Rezerv:Etibank tarafından işletilmektedir. Milas civarında toplam 15.500.000 ton görünür 

rezerv+muhtemel. Yatağan civarında ise 1.875.000 ton muhtemel rezerv olup, ekonomik değildir. 

Mermer: Kalınağıl Köyü “Ege Bordo” kırmızı renkte, şistli dokulu olup, işletilmektedir. 

Kavaklıdere-Salkım, Başalan “Kavaklıdere Mermerleri” işletilmektedir. Ayrıca demir yeşil ve 

baloniksi bilinen diğer mermerlerdir. Milas, Yatağan, Kavaklıdere İlçelerinde mermer yatakları 

mevcuttur. 

Dolomit: Fethiye İncirköy Yatağı’nda tenör: %33-34 CaO, %19-20 MgO olup rezervi 

140.000.000 ton mümkündür. Fethiye Sekiköy Yatağı’nda tenör: %32-33 CaO, %20-21 MgO olup 

rezervi 60.000.000 ton jeolojik’tir. Milas Ören Yatağı’nda tenör: %30.6 CaO, %22 MgO olup, rezervi 

80.000.000 ton jeolojik’tir. 

Asbest: Marmaris Armutlan Yatağı’nda Tenör: %30 asbest, lif uzunlukları 1.5 mm olup, 9.000 

ton muhtemel rezerv’dir. 

Feldspat: Milas İlçesi İkiztaş, Çukurköy, Ketendere Köyleri ve civarında Sodyum feldspat 

(albit) yatakları. Tenör: orta-iyi kaliteli, seramikte kullanılabilir niteliktedir. Rezervi 28.470.297 ton 

muhtemeldir. Bazıları, önceki yıllarda özel sektör tarafından işletilmiştir. 

Kalsit: Milas-Yatağan yatakları. Tenör: %89-91 CaCO 3 olup çok büyük rezerv yatakları vardır. 

Kireçtaşı: Yatağan Aldağ Tepe Yatağı: Tenör: %92.4 CaCO 3 , %

B.5.3.Enerji Madenleri 

TABLO B.10.İlimizdeki Linyit Yatakları 

Saha Adı 

Rezerv (1.000 ton) 

Kullanım Yeri 

İşletme Şekli 

Görünür Muh. Müm. Toplam Genel 

Toplam 

İşletilen 

Milas Karacasalih 85.770 - - 85.770 85.770 49.000 Teshin Santral Kapalı 

Milas Ekizköy 37.623 - - 37.623 37.623 20.314 Santral Kapalı 

Milas Ekizköy 53.357 - - 53.357 53.357 36.820 Santral Açık 

Milas Sekköy 70.500 - - 70.500 70.500 48.670 Santral Açık 

Milas Sekköy 13.180 - - 13.180 13.180 8.350 Santral Kapalı 

Milas Hüsamlar 88.846 - - 88.846 88.846 79.961 Santral Açık 

Milas Alakilise 9.013 - - 9.013 9.013 6.720 Teshin Kapalı 

Milas Alakilise 1.079 - - 1.079 1.079 971 Teshin Açık 

Milas Çakıralan 15.621 - - 15.621 15.621 12.415 Teshin Santral Açık 

Yatağan Tınaz 41.752 - - 41.752 41.752 35.600 Santral Açık 

Yatağan Bağyaka 11.897 - - 11.897 11.897 10.800 Santral Açık 

Yatağan Eskihisar 89.664 - - 89.664 89.664 84.400 Santral Açık 

Yatağan Eskihisar 10.616 - - 10.616 10.616 - Santral Kapalı 

Yatağan Turgut 70.000 60.000 - 130.000 130.000 - Teshin Santral Kapalı 

Yatağan Bayır 109.063 - - 109.063 109.063 - Teshin Kapalı 

TOPLAM 707.981 60.000 - 767.981 767.981 394.021 

B.5.4.Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler 

TABLO B.11.Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler 

Sıra 

Adı Soyadı İlçe Köyü Mevkii Alan 

No 

1 İrfan TEZBİNER Köyceğiz Çandır Horozlar 500 

2 Karayolları 13.Bölge Fethiye Zorlar Boynuzdere 110125 

3 Karayolları 2.Bölge Müdürlüğü Ula Gökova Kozlukkuyu 88650 

4 Özsoylar Ltd.Şti. Merkez Meke Kaldırek 16032 

5 Beyhan AKCAN Ula Kızılağaç Kahveyanı 1000 

6 ERS İnşaat San.Tic.A.Ş. Bodrum Konacık Açıkkıran 7299 

7 S.S.129 Nolu Damperli Fethiye Korubükü Günlüklü 5000 

Taşıyıcılar Kooperatifi 

8 Üçkar Otomotiv Ltd.Şti. Merkez Karşıyaka Mh. Düzeyn 4988 

9 Kayalılar Nakliyat Tic.Ltd.Şti. Dalaman Akıncı Dikmekavak 4511 

10 Elektrik Üretim A.Ş.Genel Md. Yatağan Şahinler Aldağ Tepe 19200 

Kır 

11 Deniz Mad.Ltd.Şti. Bodrum Çiftlik Alazeytin 6000 

12 Karayolları 2.Bölge Müdürlüğü Datça Emecik Ktenyeri 1000 

13 Yükseler İnşaat Ltd.Şti. Milas Burgaz Mh. Hacıokman 5156 

14 Mustafa YÜKSEL Milas Bahçeburun Çamlıbelen 6300 

15 Kumsan Ltd.Şti. Milas Kızılcayıkık Sandak 5000 

16 Turan KABAK Milas Bahçeburun Çamlıbelen 5050 

17 Hayri BALCI Milas Kızılcayıkık Sandak 7100 

18 Hakan Komman Şirketi Milas Kızılcayıkık Sandak 8950 

52

19 Nebi KADEM Merkez Karşıyaka Mh. Düzeyn 1108 

20 Aysel KARATAŞ Merkez Karşıyaka Mh. Düzeyn 2300 

21 Urantaş,Uranlar A.Ş. Fethiye Çamurköy Hortlaklar 5039 

22 Karayolları 13.Bölge Md. Fethiye İzzettin Hapisboğaz 115000 

23 Özkayalar Madencilik Ltd.Şti. Merkez Meke Kazançukuru 31789 

24 İTS İleri Tkn. Sistem Ltd.Şti. Milas Menteş Karaçamlık 10000 

25 EÜAŞ Elektrik Üretim A.Ş. Milas Sekköy Pirenlitepe 253330 

26 Üstün İnş.San.Tic.Ltd.Şti. Ula Karabörtlen Namnam 62500 

27 Karayolları 13.Bölge Md. Fethiye İncirköy Kırgıçlıboğaz 156250 

28 Karayolları 13.Bölge Md. Fethiye Bayır Çatalpelit 163500 

29 Çiftlik Belediye Başkanlığı Fethiye Çiftlik Kanalüstü 2523 

30 Muzaffer TOP Bodrum Kızılağaç Ardıçlıtepe 1526 

31 Muslular Sanayi Tic.Ltd.Şti. Dalaman Atakent Mh. Bülüçlü 32358 

32 TKİ Yneiköy Linyitleri İşl.Bölge Milas Bağdamlar Kırtepe 5000 

Md. 

33 DSİ XXI.Bölge Md. Yatağan Kafacakaplancı Çırpı Ovası 228277 

34 DSİ 213.Şube Müdürlüğü Milas Yusufça Yaylıdağ 290675 

35 Karayolları 13.Bölge Md. Dalaman Atakent Mh. Kıcılbıçık 450000 

36 DSİ 213.Şube Müdürlüğü Dalaman Taşlıburun 138500 

37 E. AYDINLIK-M. ÖZTEKİN Bodrum Kızılağaç İmamsarnıcı 1500 

38 DSİ 213.Şube Müdürlüğü Merkez Bayır Deveöldü 4750 

39 Karayolları 2.Bölge Merkez Bayır Bozalan 88731 

40 DSİ XXI.Bölge Müdürlüğü Merkez Muratlar Gökdere 2500 

41 İlgün YILMAZ-Cenk YILMAZ Merkez Meke Alakırı 3499 

42 Kocaoğlu Taş Ocağı Mad.İnş. Bodrum Kızılağaç Alankırı 2500 

43 Urantaş-Uranlar A.Ş. Fethiye Çaykenarı Gökçebeler 4675 

44 Karayolları 13.Bölge Md. Fethiye Ceylan Koyunini 18000 

45 Mehmet PEHLİVAN Bodrum Çiftlik Alazeytin 2295 

46 Mustafa BABIŞÇU Bodrum Çiftlik Alazeytin 2340 

47 C.C.İnş.Tic.Ta.İth.İhr.Ltd.Şti. Bodrum Kızılağaç İmamsarnıcı 3229 

48 Eşref YANAR-HGG İnş.Ltd. Fethiye İncirköy Beldibi 500 

49 Yarbay İnş.Turizm Tic.Ltd.Şti. Merkez Akkaya Çevlik 5342 

50 Öntaş Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Datça Mesudiye Ürküntülük 1070 

51 Haluk URAN Fethiye Koru Deveyanı 2500 

52 Dalaman Belediye Başkanlığı Dalaman Kayadibi Hocalar 5020 

53 Kayrak İnş.Ltd.Şti. Milas Kızılcayıkık Sandak 4900 

54 DLH 6.Bölge Müdürlüğü Milas Avşar Köprüyanı 5000 

55 Dalaman Belediye Başkanlığı Dalaman Şerefler Türbeyanı 9903 

KAYNAKLAR 

-Çevre ve Orman Bakanlığı Devlet Meteoroloji Genel Md.2008 yılı verileri 

-Türkiye Kömür İşletmeleri Yatağan ve Milas Md. 2008 yılı verileri 

-www.milliparklar.gov.tr 

-DSİ 213.Şube Müdürlüğü/MUĞLA 

-Muğla Orman Bölge Müdürlüğü 

-Muğla Özel İdare Müdürlüğü 

53

C.HAVA (ATMOSFER VE İKLİM) 

C.1.İklim ve Hava 

C.1.1.Doğal Değişkenler 

C.1.1.1.Rüzgar 

Enlem :37.13 

Boylam :28.22 




TABLO C.1. Aylık Ortalama Rüzgar Hızı (m_sec) 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

2008 1,6 1,6 1,6 1,5 1,9 2,0 2,0 1,8 1,7 1,5 1,3 1,5 

YILLIK 

TABLO C.2.En Hızlı Esen Rüzgarların Hızı 

En Hızlı Esen Rüzgarın Yönü 

En Hızlı Esen Rüzgarın Hızı (m/s) 

WNW 6.8 

SE 13.7 

SW 13.0 

ESE 11.6 

ESE 7.0 

NE 9.2 

W 7.6 

ESE 9.8 

ESE 7.9 

N 11.7 

NW 7.7 

NE 13.6 

SE 13.7 

C.1.1.2.Basınç 

Enlem :37.13 

Boylam :28.22 




54

TABLO C.3. Aylık Ortalama Basınç (hPa) 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

2008 944,5 945,6 937,5 939,2 939,0 937,4 934,9 934,7 937,9 943,3 943,6 943,7 

C.1.1.3.Nem 

Enlem :37.13 

Boylam :28.22 




TABLO C.4. Aylık Ortalama Nisbi Nem (%) 

YIL 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

% ortalama nem 69,1 71,9 75,2 69,3 49,9 37,7 33,0 35,4 54,5 62,2 77,4 78,5 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

C.1.1.4.Sıcaklık 

Enlem :37.13 

Boylam :28.22 


İstasyonun Çalışma Süresi :2008-2008 


TABLO C.5. Aylık Maksimum Sıcaklık (°C) 

Maksimum 

sıcaklık 

(C) 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

14,4 19,7 23,0 30,3 33,7 38,5 39,9 41,0 37,8 27,2 27,2 20,6 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

55

TABLO C.6. Aylık Minimum Sıcaklık (°C) 

Minumum 

sıcaklık 

(C) 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

-5,6 -7,2 -0,6 0,8 4,1 11,2 16,8 17,6 9,1 6,7 1,4 -5,0 

TABLO C.7.Aylık Ortalama Sıcaklık (°C) 

Ortalama 

sıcaklık 

(C) 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

4,0 5,3 10,2 13,0 18,2 25,0 27,6 28,4 21,5 15,9 11,8 6,9 

56

TABLO.C.8.En Düşük Sıcak Gün Sayıları(2008 yılı verileri) 

Düşük Sıc. 

< = - 0.1 C 

old. 

Ort.gün 

say. 

Düşük Sıc. 

= 

-5 C Old. 

Ort. gün 

say. 

Düş.Sıc.>= 

-10 C Old. 

Ort. gün 

say. 

Düş.Sıc.>= 

-15 C Old. 

Ort. gün 

say. 

Düş.Sıc.>= 

-20 C Old. 

Ort. gün 

say. 

Düş.Sıc.>= 

20 C Old. 

Ort. gün 

say. 

Düş.Sıc.>= 

15 C Old. 

Ort. gün 

say. 

Düş.Sıc.>= 

10 C Old. 

Ort. gün 

say. 

Düş.Sıc.>= 

5 C Old. 

Ort. gün 

say. 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

14.0 8.0 2.0 2.0 10.0 36.0 

5.0 2.0 4.0 11.0 

1.0 2.0 1.0 4.0 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

8.0 18.0 16.0 2.0 44.0 

6.0 16.0 31.0 30.0 23.0 2.0 108.0 

6.0 16.0 31.0 30.0 23.0 2.0 108.0 

14.0 18.0 30.0 31.0 31.0 19.0 19.0 1.0 173.0 

5.0 7.0 11.0 29.0 31.0 30.0 31.0 31.0 30.0 31.0 11.0 5.0 252.0 

57

Enlem :37.13 

Boylam :28.22 




Aylık Ortalama Buharlaşma (mm) 

Yil Ay Ort. Acik yuzey 

Buharlasma(mm) 

2008 4 2.9 







TABLO C.9.Buharlaşma Oranları(2008 yılı verileri) 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

Ort.Açık Yüzey 

Buharlaşma (mm) 

Günlük Ort.. 

Güneşlenme 

Süresi(saat) 

Günlük Ort. 

Güneşlenme 

Şidt.(cal/cm^2.dak) 

205.20 4,1 

234.28 5,0 

366.08 6,1 

2,9 5,0 7,1 7,9 7,2 4,4 2,6 

7,1 

8,5 

10,2 

10,7 

10,7 

9,6 

7,4 

496.66 

597.36 

619.38 

588.70 

591.94 

450.04 

321.15 

243.30 5,1 

193.98 3,7 

409.01 

Aylık 

En 

Yük.Güneşlenme 

Şidt.(cal/cm^2.dak) 

1.17 

1.26 

1.55 

1.58 

1.69 

1.59 

1.48 

1.27 

1.30 

1.28 

1.11 

0.86 

1.69 

58

C.1.1.6.Yağışlar 

C.1.1.6.1.Yağmur 

Enlem :37.13 

Boylam :28.22 




TABLO C.10.Yağış Miktarları(mm) 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

Aylık Maksimum 

Yağış (mm) 

23,1 

54,5 

20,6 

25,8 

4,8 

0,1 

0,0 

2,6 

23,0 

25,6 

72,2 

13,4 

Ort.toplam 

miktarı (mm) 

yağış 

51,0 

77,2 

79,8 

82,4 

7,2 

0,1 

00 

2,6 

26,7 

34,8 

145,2 

57,6 

YIL 

NYİ 

indeksi 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

0,67 -0,07 -1,31 -0,69 -0,97 -,054 1,32 -0,24 -0,06 1,24 1,00 -0,06 

Hafif 

nemli 

Hafif 

kurak 

Orta 

dercede 

kurak 

C.1.1.6.2.Kar,Dolu,Sis ve Kırağı 

Enlem :37.13 

Boylam :28.22 




Hafif 

kurak 

Hafif 

kurak 

Hafif 

kurak 

Orta 

nemli 

Hafif 

kurak 

Hafif 

kurak 

Orta 

nemli 

Orta 

nemli 

Hafif 

kurak 

59

TABLO C.11.Karlı, Sisli ve Kırağılı Günler 2008 

Ortalama Kar Örtülü 

gün sayısı 

Kırağılı Günler 

Sayısı 

Ortalama sisli Günler 

Kalınlığı 

OCAK 

ŞUBAT 

2 1 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

14 1 3 

5 4 1 1 2 8 

YILLIK 

TABLO C.12. Toprak Üstü Sıcaklıklar 

Ortalama toprak üstü 

minimum sıcaklık 

En düşük toprak üstü 

sıcaklık 

Top us. Min. Sıc.

Ortalama 20 cm 

toprak sıcaklığı (c) 

En düşük 20 cm 


Ortalama 50 cm 


En düşük 50 cm 


Ortalama 100 cm 


En düşük 100 cm 


5.5 6.5 10. 

1 

15. 

9 

2.9 3.3 7.2 12. 

9 

7.3 7.1 10. 14. 

0 7 

5.5 5.5 8.4 12. 

4 

8.6 7.6 9.4 12. 

9 

7.4 7.1 8.7 11. 

1 

21. 

1 

15. 

9 

18. 

8 

15. 

9 

16. 

1 

14. 

5 

27. 

2 

23. 

6 

24. 

6 

22. 

7 

21. 

0 

19. 

5 

29. 31. 

6 0 

25. 29. 

1 

26. 28. 

8 4 

24. 27. 

7 8 

23. 25. 

6 4 

22. 24. 

6 6 

26. 

1 

19. 

6 

25. 

8 

21. 

7 

24. 

6 

22. 

4 

18. 

2 

13. 

6 

19. 

6 

15. 

5 

20. 

3 

17. 

9 

10. 6.6 17. 

4 4 

7.8 2.0 2.0 

13. 

0 

11. 

2 

14. 

9 

13. 

3 

9.4 17. 

1 

5.8 5.5 

11. 16. 

5 3 

9.2 7.1 

TABLO C.13. Bulutluluk oranı 

Saat 07 deki ortalama 

bulutluluk (0-10) 





Ortalama Bulutluluk 

(0-10) 

Ort. Açık Günler 

Sayısı (bult.0.0-1.9) 

Ort. Bulutlu Günler 


Ort. Kapalı Günler 


OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

4.1 6.4 5.7 5.0 1.5 1.4 0.5 0.1 1.9 3.9 3.2 2.5 3.0 

5.4 6.5 6.4 5.8 5.2 3.6 3.9 1.1 3.7 5.2 4.2 4.3 4.6 

3.9 5.0 4.3 3.0 1.5 1.2 0.5 0.2 1.7 3.9 3.2 2.8 2.6 

4.5 5.9 5.5 4.6 2.7 2.1 1.6 0.4 2.4 4.3 3.5 3.2 3.4 

11.0 5.0 5.0 6.0 14. 

0 

10.0 12. 19. 22. 16. 

0 0 0 0 

10.0 11. 

0 

AĞUSTOS 

17. 

0 

23. 

0 

28. 

0 

18. 

0 

10. 

0 

14. 

0 

14. 

0 

165 

.0 

13. 8.0 3.0 12. 17. 12. 15. 159 

0 

0 0 0 0 .0 

7.0 4.0 4.0 2.0 41. 

0 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

TABLO C.14. Ortalama fırtınalı gün sayısı 

Ort. Fırtınalı Gün 

Sayısı (ruz. 

Hız>=17.2m/s) 

Ort. Kuv Ruz Gün 

Sayısı (ruz. 

Hız>=10.8-17.1m/s) 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 

YILLIK 

0.0 

1.0 1.0 2.0 1.0 3.0 8.0 

61

C.1.1.7.Seller 

İlimizde son yıllarda sel vakası bulunmamaktadır. 

C.1.1.8.Kuraklık 

Muğla ili için yapılan kuraklık değerlendirmesi sonucu, 2008 yılının uzun yıllar (1971-2000) 

ortalamalarına göre daha nemli geçtiği görülmektedir. Buradaki kuraklıktan maksat mutlak bir kuraklık 

olmayıp, hesaplamalarda kullanılan Akdeniz metodunun kuraklık indisindeki yerini ifade eder. 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 

ISLAK ISLAK ISLAK NEMLİCE ÇOK KURAK NEMLİCE ÇÖL ÇÖL KURAK KURAKÇA ISLAK ISLAK 1971-2000 

ISLAK ISLAK ISLAK NEMLİ NEMLİCE ÇOK KURAK ÇÖL ÇÖL ÇÖL NEMLİCE ISLAK ISLAK 

AYDENİZ METODU’NA GÖRE KURAKLIK DERECELENDİRİLMESİ 

ÇÖL 

ÇOK KURAK 

KURAK 

KURAKÇA 

NEMLİCE 

NEMLİ 

ISLAK 

C.1.1.9.Mikroklima 

İlimiz merkezinde Akdeniz İklimi hakimdir. Ancak, deniz seviyesinden birden rakım 

yükseldiğinden iklim değişiklik göstermektedir. 

C.1.2.Yapay Etmenler 

C.1.2.1.Plansız Kentleşme 

Nazım İmar Planı onaylanmıştır ve Muğla Belediyesi ve mücavir alanlarımız içinde tanımsız 

alan kalmamıştır. 

C.1.2.2.Yeşil Alanların Azalması 

Muğla Merkez’de 329.276m2 yeşil alan bulunmaktadır.kişi başına düşen yeşil alan 5.35 m2 dir. 

Köyceğiz İlçesi’nde; Köyceğiz İmar Planına göre kişi başına düşen yeşil alan 7.00 m 2 ’dir. 

C.1.2.3.Isınmada Kullanılan Yakıtlar 

Muğla Belediye Başkanlığı’ndan alınan bilgilere göre ilimizde kullanılan yakıtlar; katı yakıt, 

furl-oil, LPG’dir. 

Muğla ilinde ısınmada kullanılan yakıt kriterlerine ilişkin 2006-2007 yılı Kömür Programı 

aşağıda yer almaktadır. 

29.06.2006 tarih ve 142 karar No’lu M.Ç.K. Yakıt Programının, 04.07.2006 tarih ve 2006/17 

sayılı “ Hava Kirliliğinin Kontrolü Genelgesi “ kapsamında tekrar değerlendirilmesi istenildiğinden 

buna göre; 

62

A) YAKIT PROGRAMI 

İlimizde hava kalitesinin geliştirilmesi amacıyla, Çevre ve Orman Bakanlığı’nın 27.05.2005 

tarih ve 2005/6 sayılı Genelgesinde belirtildiği gibi kalıcı tedbirler olarak Isınmadan Kaynaklanan 

Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ve Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü 

Yönetmeliği gereğince İlimiz genelinde kullanılacak yakıtlar için bir program tespiti yapılmıştır. 2007- 

2008 yılı içinde diğer bir kurul kararına kadar geçerli olmak üzere aşağıdaki kararlar alınmıştır. 

Amaç : 

İlgili Mevzuatlar gereği 2007- 2008 kış dönemi ve bu kapsamda bir sonraki dönem için Mahalli 

Çevre Kurulu Kararı yürürlüğe girinceye kadar İlimizdeki hava kalitesinin korunması, hava kirliliğinin 

önlenmesi ve enerji ekonomisinin sağlanmasına yönelik tedbirlerin alınmasını ve uygulanmasını 

sağlamaktır. 

Tanımlar : 

Hava Kirliliği 

: Toz, gaz, aerosol (havada askıda bulunan toz ve buhar gibi 

parçacıklar), koku, duman ya da buhar gibi kirleticilerin insan, bitki ve hayvan yaşamına veya maddi 

nesnelere zarar verecek yada yaşamdan ve maddi nesnelerden rahatça yararlanmasına engel olacak 

miktar, yoğunluk ve zamanda atmosferde bulunmasıdır. 

Hava Kirleticiler : Havanın tabii bileşimini değiştiren is, aerosol, duman, toz, gaz, buhar 

halindeki kimyasal maddelerdir. 

Emisyonlar : Yakıt ve benzerlerinin yanmasıyla; sentez, ayrışma, buharlaşma ve 

benzeri işlemlerle, maddelerin yığılması, ayrılması, taşınması ve bu gibi diğer mekanik işlemler 

sonucu bir tesisten atmosfere yayılan kirleticilerdir. 

Ateşçi 

: Ateşçi yetiştirme kurslarında eğitim alarak bir yakma sistemini 

işletebilecek şekilde ateşçi ehliyeti almış kişilerdir. 

Yasal Dayanaklar : 

a) 2872 Sayılı Çevre Kanununda değişiklik Yapılmasına Dair 5491 sayılı Kanun 

b) 5393 sayılı Belediye Kanunu 

c) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 31.08.1998 tarih ve 1998/1 sayılı 

Genelgesi 

d) 08.05.2003 tarih ve 25102 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun 

e) 19.11.1984 tarih ve 18580 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Mevcut Binalarda Isı Yalıtımı ile Yakıt Tasarrufu Sağlanması ve Hava Kirliliğinin 

Azaltılmasına Dair Yönetmelik” 

f) 02.11.1986 tarih ve 19269 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği” 

g) 15.04.2008 tarih ve 25434 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Çevre ve Orman Bakanlığı Mahalli Çevre Kurulları Çalışma Esas ve Usulleri 

Yönetmeliği” 

h) 08.05.2000 tarih ve 24043 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği” 

63

i) 28.07.1993 tarih ve 21651 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kalorifer Kazanları 

Hakkındaki Tebliği 

j) 13.01.2005 tarih ve 25699 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

‘’Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’’ 

k) 30.03.2005 tarih ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu 

l) Çevre ve Orman Bakanlığı’nın 04.07.2006 Tarih ve 2006/17 Sayılı Genelgesi, 

A) GENEL ESASLAR 

Hava kirliliğinin esas kaynağı yanma olayıdır. Yanma olayının gerçekleşmesi için gerekli olan 

parametrelerden biri de yakıtlardır. Evsel ısınmada kullanılan düşük nitelikteki yakıt ve bunlar arasında 

da kükürt ve kül oranı yüksek, kalori değeri düşük kömürler hava kirliliğinin daha fazla yaşanmasına 

neden olmaktadır. Bu çerçevede, kullanılacak yakıtların seçimi önem arz etmektedir. Bu bağlamda; 

Isınmada kullanılan soba ve kalorifer kazanlarının standartları sağlamaması ve uygun 

koşullarda yakılmaması durumunda hava kirliliğini arttırdığı bilinmektedir. Bu çerçevede, soba ve 

kalorifer kazanların standartlara uygun olması, daha az yakıt tüketilmesi ve daha verimli yakılması 

için önem taşımaktadır. Belgeli ve üstten yakmalı sobalarda yakıt tüketiminin % 25–30 oranında 

azaldığı ve buna paralel olarak hava kirliliğine neden olan emisyonlarda da azalma olduğu ifade 

edilmektedir. Bu çerçevede, 

1.Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’nin 5. maddesinde 

ısınma amaçlı kullanılabilecek ve kullanılması yasaklanan yakıtlar (katı, sıvı ve gaz) belirtilmiş olup, 

başta petrol koku, kükürt içeriği azami % 1 olan ithal ve % 1.5 olan yerli fuel-oil dışında fuel-oil, 

kullanılmış mineral yağ, araba plastiği parçaları, lastik, tezek, katı atıklar ve tekstil artıkları, kablolar, 

ıslak odun, boyalı odun, plastikler, gazete hariç olmak üzere ev eşyaları ve yemek artıkları gibi evsel 

atıklar, özel atıklar, tıbbi atıklar, asfalt ve asfalt ürünleri, boya ve boya ürünleri ile fuel-oil kaplarının 

ısınma amacıyla yakılmasının yasaklanmasına, 

2.Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nce ilimiz Muğla ve 

Yatağan ilçe merkezleri I. Grup kirlilik grubuna, diğer ilçeler ise II. Grup kirlilik grubuna, belde ve 

köyler ise diğer yerler kirlilik grubuna dahil edildiğinden bu merkezlerde bu gruplarla ilgili tablolarda 

verilen kalitede yakıt kullanılmasına, 

3.İlimiz sınırları içerisinde ısınma amaçlı olarak sadece izin verilen kömürlerin temini, kaçak kömür 

kullanılmasının önüne geçilmesi, kömür üretici ve satıcısının bilinmesi, denetimin etkili uygulanması, 

kömürlerin açıkta satışının önlenmesi, kömürlerin taşınması, doldurulması ve boşaltılması sırasında 

kömür kaybını ve bu işlemlerde oluşacak tozumayı önlemek açısından ithal ve yerli kömürlerin 

torbalanarak satışa sunulmasının sağlanmasına, sanayide ise; Emisyon İznine Tabi Olan/Olmayan 

Tesislerde Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’ndeki hüküm ve sınırlara 

uygun faaliyet gösterilmesi için gerekli tedbirlerin alınması, uygun yakma teknolojisine sahip 

olduğunun belgelenmesi (Tesislerde kullanılacak kazanlarda, kazan ve baca sistemi birbirleri ile 

uyumlu olmalıdır. Kazanların ısı tekniği, ekonomi, işletme ve bakımları TSE’nin ilgili standartlarına 

uygun olmalıdır. Kazanlarda ısı veriminin uluslar arası normlara uygunluğu tesis sahibi tarafından 

belgelenecektir.), emisyon izni almış olması ve/veya emisyon ölçüm raporunu İl Çevre ve Orman 

Müdürlüğüne sunmuş ve ölçüm sonuçlarının ilgili yönetmelikteki sınır değerlere uygun olması ve 

çevre kirliliğine neden olmayacak şekilde gerekli önlemlerin alınması kaydı ile sanayi tesislerinde her 

kalite ve boyutta (toz dahil) yerli kömür kullanılabilmelerine, 

Sanayicilerin tesislerinde kullanacağı kömür özelliklerini ilgili İl Çevre ve Orman 

Müdürlüğüne bildirmeleri gerekmektedir. Tozumayı önleyici her türlü tedbirin kömürü satan, taşıyan 

ve sanayi tesisi sahibi tarafından ilgili mevzuata göre alınması koşulu ile sanayi amaçlı tüketilecek 

64

yerli ve ithal kömürlerin torbalanması gerekmemektedir. Ayrıca, sanayi tesislerinde kullanılacak ithal 

kömürlerin sanayi amaçlı ithal edilecek kömürlerde aranacak özelliklere sahip olmasına, 

4.İlimiz sınırları içerisinde kömür satışı yapmak isteyen satıcı bayilerin Valiliğimiz İl 

Çevre ve Orman Müdürlüğü’nden Satış İzin Belgesi almasına, ocak sahiplerinin ve torbalama tesis 

sahiplerinin ise ilgili Valilikten alacakları Uygunluk Belgesini İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’ne 

ibraz ederek Valiliğimizden Satış İzin Belgesi almalarına, Uygunluk Belgesi ve Satış İzin Belgesinin 

verilmesinde esas olan şartları yerine getirmelerine, şartları yerine getirmeyen firmaların belgesinin 

iptal edilmesine, 

5.İthal kömür satışı yapacak kömür satıcı bayilerinin de Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan 

alınacak olan Kontrol Belgesini kömür satış izni alınması aşamasında Valiliğimize ibraz etmesine, 

6.Torbalanan tüm kömürlerin Mahalli Çevre Kurul Kararı’nda belirtilen özelliklere 

uygunluğu konusunda pazarlama zincirinde yer alan üretici, torbalayıcı ve satıcı firmaların müştereken 

ve müteselsilen sorumlu olmalarına, 

7.Valiliğimizce Uygunluk Belgesi ve Satış İzin Belgesi verilen firma veya şahıs 

isimlerinin Çevre ve Orman Bakanlığına bildirilmesine, 

8.Valiliğimizce ceza verilmiş ve uygunluk, satış izin belgesi iptal edilmiş ithalatçı 

üretici ve satıcıların isim, adres ve markalarının Çevre ve Orman Bakanlığı’na bildirilmesine, 

9.Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’nde verilen torba 

örnekleri dışında bilgi içeren torbaların tespiti halinde, 2872 sayılı Çevre Kanununda Değişiklik 

Yapılmasına Dair 5491 sayılı Kanunun ilgili maddeleri uyarınca ceza uygulanmasına, kömür 

doldurulacak torbaların ekte verilen torba esaslarını sağlamasına, 

10. Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nde özellikleri 

belirlenmiş briket kömürlerinin kullanılması ve tesisin bulunduğu yerdeki İl Çevre ve Orman 

Müdürlüğü’nden uygunluk belgesi alınan ve torbalanmış briket kömürlerinin ilimizde de 

kullanılmasına, 

11. İlimiz sınırları içerisinde, konutlarda ve işyerlerinde pirinanın aşağıdaki tabloda 

verilen standartları sağlaması şartıyla ısınma ve sanayide kullanılmasına, 

12. İlimiz sınırları içerisinde kullanılacak kömürlerin izin belgesi olan firmalardan 

alınmasına, 

13. Isınma ve sanayi amaçlı kullanılan tüm kazanları yakanların ateşçi ehliyet belgesine 

sahip olmalarına ve bir ateşçinin en fazla bir apartmanın kaloriferini yakmasına, 

14. Dış ortam sıcaklığı gece ve gündüz 15 o C nin üzerinde olduğu günlerde kalorifer ve 

sobaların yakılmamasına, 

15. Kalorifer ve sobaların, işyerlerinde bina iç ortam sıcaklığı 18 o C, konutlarda ise 20 o C 

den yukarıda olmayacak şekilde yakılmasına, 

16. Yakma kazanları emisyonlarının Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü 

65

Yönetmeliği’nde verilen emisyon sınır değerlerini sağlamasına, 

17.Kömür kullanılan kalorifer kazanlarının zorunlu olmadıkça söndürülmeyerek, sürekli 

yanmasının sağlanmasına, ayrıca sönen kaloriferlerin ilk yakış saatlerinin sabahları 06: 00 -08: 00 , 

akşamları 16: 00 -18: 00 saatleri dışında olmasına, 

18.Yaz aylarında su ısıtma amaçlı kullanılan kazanlarının geceleri sadece 03: 00 - 05: 00 saatleri 

arasında yakılmasına, 

19Hastaneler, yatılı ve gündüzlü okullar, öğrenci yurtları, yaşlılar ve güçsüzler yurtları, 

kreşler, terminaller ve kolluk binaları, kalorifer ve sobaların iç ortam sıcaklığı 20 o C dan yukarı 

olmayacak şekilde devamlı olarak, ancak hava kirliliğine neden olmayacak şekilde yakılması, 

20.Kalorifer tesisatlarının iyi izole edilerek ısı kayıplarının önlenmesine, tüm ısıtma 

tesisatının bakımı ve temizliğinin gereği gibi yapılmasına, kazan dairelerinin yeterince 

havalandırılmasına ve işletme talimatlarına uygun olarak işletilmesine, bacaların periyodik temizliğinin 

yapılıp yapılmadığının denetlenmesine, 

21. Başta resmi bina ve okullar olmak üzere yeni bina yapımında ısı yalıtım projelerinin 

uygulanmasına, 

22. Mevcut resmi binalar ve okullar başta olmak üzere diğer binalarda da ısı yalıtımı 

sağlayıcı tedbirlerin alınmasına, 

23. Özellikle kış gelmeden önce binalarda ısı kaçağı olan noktalarda (pencere ve 

dış kapılarda) alınacak önlemlerle ilgili olarak halkın bilinçlendirilmesi, camların çift camlı olmasının 

yakıt tüketimindeki faydalarının halka anlatılması ve binalarda özellikle dıştan yalıtım yapıldığından 

yakıt tüketiminde ne kadar azalma olacağı konusunda bilgilendirilmesine, 

24.Okullarda ve resmi binalarda değiştirilmesi gereken pencerelerin ısı camlı pencere 

kullanılacak şekilde değiştirilmesi ve kaloriferli okullarda radyatörlerde termostatlı vana 


25. Okullarda ve resmi binalarda giriş kapısının kendiliğinden kapanabilir ve hava 

sızdırmaz yapılmasına, 

26. Kurulacak yakma tesisleri (kazanlar) için Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 

verilecek Tip Emisyon İzin Belgesi'nin alınmış olmasına, 

27. Stokerli sistemlerde; 

- tam yanmanın gerçekleşmesi için bu sistemlerin otomatik yüklemeli, fanlı ve döner ızgaralı 

olmasına, 

- ilk yanma sırasında bacadan atılan partikül madde emisyonlarını kontrol etmek amacıyla ön 

yanmayı temin edecek şekilde bu sistemlerin sürekli (non-stop) yanmasının sağlanması, ayarlarının 

iyi yapılmış olması, sürekli kontrol edilmesi ve ehil kişilerce yakılmasına, 

- ısınma amaçlı kullanılmasına izin verilen ithal ve yerli (ilimizdeki kirlilik derecesine göre 

belirlenen) kömür özelliğini sağlayan ve piyasada fındık diye tabir edilen 10 -18 mm çapındaki 

yıkanmış ve elenmiş kömürlerin torbalanarak stokerli sistemlerde kullanılması ve bu sistemlerin 

kullanıldığı binalarda da sıkı denetimlerin yapılmasına, 

66

28.İlimizde kalorifer kazanlarının tekniğine uygun yakılması ve kazan bakımı işlerinde 

çalışacaklar için “yetkili kalorifer ateşçisi” kursları düzenlenmesine yönelik çalışmaların 

yapılmasına, bu kapsamda kalorifer ateşçisi ve bina yöneticilerinin ilgili belediyeler tarafından 

eğitilmesine ve denetlenmesine, 

29.Yakıt kullanan bacasız ısıtıcıların kapalı alanda ısınma amaçlı kullanımının 

önlenmesine, 

30.Gerektiğinde sıvı yakıt (mazot, fuel-oil ve diğer akaryakıt) numunelerinin ilgili 

kanun gereğince İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü’nce alınarak tahlil sonucunun İl Çevre ve Orman 

Müdürlüğüne iletilmesine, 

31. Isı yalıtımı ile ilgili olarak 14 Haziran 1999 tarih ve 23725 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 

“TSE 825 Binalarda Isı Yalıtım Kuralları” standardı 14 Haziran 2000 tarihinde mecburi standart olarak 

yürürlüğe girmiştir. Yeni binalarda gerekli tedbirlerin alınması hava kirliliği açısından büyük önem arz 

etmektedir. İllerde bu standardın ve 8 Mayıs 2000 tarihinde yayımlanan “Isı Yalıtım Yönetmeliği” ile 

mevcut binalarda ısı yalıtımı ile yakıt tasarrufu sağlanması açısından Enerji ve Tabii Kaynaklar 

Bakanlığı’nın 19 Kasım 1984 tarih ve 18580 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Mevcut Binalarda Isı Yalıtım ile Yakıt Tasarrufu Sağlanması ve Hava Kirliliğinin Azaltılmasına Dair 

Yönetmeliğin” uygulanması ve kamuoyunun bu yönetmelik ve mecburi standarda riayet etmesi için 

teşvik edici mekanizmaların oluşturulmasına, 

32. Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’nin 27. maddesine göre; ısınma 

amaçlı katı yakıtların torbalanması; yerli kömürün çıkarıldığı bölgede, ithal kömürün ise ithalatın 

gerçekleştirildiği limana yakın alanda yapılması esastır. Ancak, torbalamanın belirtilen alanlarda 

yetersiz olduğu durumlarda, kömür üretici ve ithalatçıları, kömürün üretildiği veya ithalatın 

gerçekleştirildiği ilin valiliği ile Valiliğimizden(İl Çevre ve Orman Müdürlüğü) izin almak kaydıyla 

torbalama işlemini ilimiz sınırları içerisinde yapabilir veya bayisi olan/anlaşma yaptığı gerçek ve tüzel 

kişilere yaptırabilir. Ancak, ithalatçı/üretici kendisine ait bir tesiste torbalama yapamıyorsa, torbalama 

tesisine sahip ve torbalama işlemini yapacak olan gerçek veya tüzel kişiler ile arasında anlaşma 

yaptığını belgelemesi gerekmektedir. Ayrıca, torbalama işlemi kömürün çıkarıldığı veya ithalatın 

gerçekleştirildiği ilin dışında ilimiz sınırları içerisinde yapılacaksa, Valiliğimizden(İl Çevre ve Orman 

Müdürlüğü) torbalama tesisi olduğuna ve tesiste sözkonusu kömürün torbalanacağına dair bir belgenin 

alınarak kömürün üretildiği veya ithalatının gerçekleştirildiği ilin valiliğine(İl Çevre ve Orman 

Müdürlüğü) verilmesi sonrası kömürün torbalama yapılacak ile gönderilmesine izin verilmesine, Bu 

belge(anlaşma, sözleşme) ve yazıların denetim sırasında istenildiğinde gösterilmesinin zorunlu 

kılınmasına, 

67

B) YAKIT ÖZELLİKLERİ 

a) Yerli Kömürlerde Aranacak Özellikler 

1. Grup Kirli Bölgeler: Muğla Merkez ve Yatağan İlçe Merkezi 

Yerli Kömürlerin Özellikleri 

1.Grup kirli yerler 

Toplam Kükürt (kuru bazda) max. % 2 

Alt Isıl Değer (orijinalde) min. 4000 Kcal/kg (-200 tolerans) 

Toplam Nem (satışa sunulan) max. %25 

Kül (kuru bazda) max. %25 

Şişme İndeksi* max. 1 

Boyut** 

18–150 mm (18 mm altı max. %10 tolerans 

150 mm üstü max. % 10 tolerans) 

* Uygunluk Belgesi verilme aşamasında dikkate alınır. 

**Mekanik beslemeli yakma tesisleri için kömür boyutu 10–18 mm olabilir. 

2. Grup Kirli Bölgeler: Milas, Ula, Dalaman, Ortaca, Datça, Fethiye, Kavaklıdere ilçe 

merkezleri. 


2.Grup kirli yerler 

Toplam Kükürt (kuru bazda) max. % 2,3 

Alt Isıl Değer (orijinalde) min. 3500 Kcal/kg (-200 tolerans) 

Toplam Nem (satışa sunulan) max. %30 

Kül (kuru bazda) max. %30 

Şişme İndeksi* max. 1 

Boyut** 

18–150 mm (18 mm altı max. %10 tolerans, 

150 mm üstü max.% 10 tolerans) 

* Uygunluk Belgesi verilme aşamasında dikkate alınır. 

**Mekanik beslemeli yakma tesisleri için kömür boyutu 10–18 mm olabilir. 

3. Diğer Yerler: Kömür yakılmasına izin verilen diğer tüm belde ve köyler 


Toplam Kükürt (kuru bazda) 

Alt Isıl Değer (orijinalde) 

Boyut 

Diğer yerler 

: max. % 2,5 

: min 3000 Kcal/kg (-200 tolerans) 

: 18–150 mm 

(18 mm altı ve 150 mm üstü için max. %10 tolerans) 

4. Köyceğiz(Merkez), Bodrum, Marmaris, ve Fethiye (Ölüdeniz), Ula (Akyaka) ilçelerinde 

kömür kullanımı yasağının devam etmesine, 

68

) Isınma Amaçlı İthal Kömürlerde Aranacak Özellikler 

Özellikler 

Sınırlar 

Toplam Kükürt (kuru bazda) : max. % 0,9 

Alt Isıl Değer (orijinalde) : min 6200 Kcal/kg (- 400 tolerans) 

Uçucu Madde (kuru bazda) : % 12–28 (+1 tolerans) 

Toplam Nem (orijinalde) : max. % 10 

Kül (kuru bazda) 

: max. %14 (+1 tolerans) 

Şişme İndeksi : max. 1 

Boyut* : 18–150 mm (18 mm altı ve 150 mm üstü için max. %10 

tolerans) 

*Mekanik beslemeli yakma tesisleri için kömür boyutu 10–18 mm olabilir. 

bazda) 

bazda) 

c) Sanayi Amaçlı İthal Edilecek Kömür Özellikleri 

Alt Isıl Değeri (orijinalde) : min 6000 kcal/kg (-500 kcal/kg tolerans) 

Toplam Kükürt (kuru : max. % 1 

Uçucu Madde (kuru 

Boyut 

: max. % 36 

: 0-50 mm 

d) Sanayi Amaçlı Kullanılacak Yerli Kömür Özellikleri 

bazda) 

bazda) 

Özellikler 

Alt Isıl Değeri (orijinalde) 

Toplam Kükürt (kuru 

Uçucu Madde (kuru 

Boyut 

Sınırlar 

Emisyon İznine Baca gazında EKHKKY’nde 

belirtilen sınır değerlerin sağlanması koşuluyla 

kısıtlama yok. 

Tozumayı önleyici her türlü tedbirin alınması 

koşuluyla boyut ve torba kısıtlaması yok 

EBHKKY: Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği 

69

e) Kömür Briketlerinin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri 

ÖZELLİK SINIF 1 SINIF 

2 

Alt Isı Değeri (1) (Kcal/kg) en az 5000 4000 

Baca gazına geçen kükürt oranı (%), m/m, enfazla 0,8 1,0 

Düşme Sağlamlığı (%) m/m, en az 90 80 

Aşınma Sağlamlığı (%) m/m, en az 75 65 

Kırılma 

Sağlamlığı 

Yastık veya Yumurta 

Şeklindeki Briketlerde (Kgf), en az 

Tabanı Düzgün Geometrik 

80 

130 

60 

100 

Şekilli Briketlerde (Kg/cm 2 ), en az 

Suya Dayanım (2) (%) en az 70 70 

Isıl Verimi (%) en az 75 75 

Duman Emisyon Oranı (g/kg), en fazla 8 12 

1) Bu özellik, orijinal (satışa sunulan) briket bazındadır. 

2) Su geçirmeyen torbalar içerisinde satılan briketlerde bu özellik aranmaz 

Bağlayıcı Madde: Petrol ve petrol türevlerinden üretilmiş herhangi bir bağlayıcı madde 

kullanılmayacaktır. Nişasta/melas gibi akademik kuruluşlarla bağlayıcı olarak kullanılabilirliliği kabul 

edilmiş ve belgelenmiş, insan ve çevre sağlığı açısından zararlı olmayan benzer maddeler 


d) Sıvı Yakıtta Aranacak Özellikler: 

- Kükürt içeriği azami % 1 olan ithal fuel-oil ile kükürt içeriği azami % 1.5 olan yerli fuel-oil ve 

01.01.2007 tarihinden itibaren ise kükürt içeriği azami % 1 olan yerli fuel-oil, ayrıca motorin, gaz yağı 

ve etanol gibi sıvı yakıtlardır. 

- Sanayi amaçlı yakıt olarak TÜPRAŞ tarafından üretilen yüksek kükürt içeren 6 nolu fueloilin, 

kükürtdioksit emisyonunu Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’nde 

belirtilen sınır değerlere uygun olarak arıtan bacagazı arıtım tesisine/teknolojisine sahip sanayi 

tesislerinde kullanımına izin verilir. Bu koşullar dışında 6 nolu fuel-oil kullanımının önlenmesi, sıvı 

yakıt taşıyıcı ve satıcı firmaların bu konuda uyarılmasına, 

- Sanayi tesislerinde TÜPRAŞ spektlerine uygun %1 kükürt ihtiva eden ve Enerji ve Tabii 

Kaynaklar Bakanlığı’ndan izin alınarak ithal edilen fuel-oil kullanılabilir. Bu yakıtın anma ısıl gücü 

düşük, yanma boyu kısa kazanlarda kullanımında yanma verimi açısından, akışkanlığın arttırılması 

amacıyla ön ısıtma yapılması, 

- Bacasından siyah duman atan işyerlerinin ve sanayi tesislerinin belediyeler ve mücavir 

alanları içinde ilgili belediyelerce, mücavir alan dışında kalan yerlerde ise İl Çevre ve Orman 

Müdürlüğü ve ilgili Kaymakamlıklarca denetlenmesi, kullanılan yakıt ve bacadan atmosfere verilen 

emisyonlar dikkate alınarak sanayiden kaynaklanan hava kirliliğinin denetim altına alınması ve gerekli 

yasal işlemin yapılmasına, 

e) Pirina Kullanımında Uyulacak Hususlar: 

Muğla İli sınırları içerisinde evsel ısıtma ve sanayi amaçlı pirina kullanımında Çevre ve Orman 

Bakanlığı tarafından yayınlanan Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ve 

Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği uyarınca aşağıdaki şartlara 

70

uyulacaktır. Tablo 1’deki özellikleri sağlamayan pirinanın ısınma ve sanayi amaçlı kullanılması 

yasaktır. Bu yasağa uymayanlara Çevre Kanunu’nun ilgili maddelerine göre cezai işlem yapılacaktır. 

Tablo- 1:Pirinanın özellikleri 

Parametreler 

Özellikler 

Kalori 

3700 kcal/kg 

Nem 

% 15 max 

Yağ % 1.5 

Sodyum (Na) 

300 mg/kg 

Boyut 6 mm.(min.) (6mm.’den küçük ağırlıkça %5 ‘i 

geçemez) 

Sanayi amaçlı pirina kullanımında; 

1.Yakıt beslemeli, sekonder hava beslemeli, yakma özelliğine sahip olan anma ısıl gücü 500 

kW’ın altında olan tesislerde yakıt olarak kullanılabilir. 

2.Yılda 120 günden uzun sürmeyen mevsimlik faaliyetlerini sürdüren zeytinyağı üretim 

tesislerinde yağhanelerde pirinanın yakıt olarak kullanımına izin verilmektedir. Bu işletmeler tablo- 

2’de verilen emisyon sınır değerlerinden muaf olmakla birlikte, atık gazlarındaki islilik derecesi 

Bacharach Skalasına göre en çok 4 olmalıdır, 

3.Pirinanın yakıt olarak kullanıldığı ve anma ısıl gücü 500 kW’ın üzerinde olan zeytinyağı 

üretim tesisleri ve diğer yakma tesisleri (enerji üretim tesisleri, çimento ve kireç fabrikaları vb.) 

otomatik yakıt beslemeli, sekonder hava beslemeli, yakma sistemi özelliğine sahip olmak zorunda 

olup, tablo-2’de verilen baca gazı emisyon değerlerini sağlamak zorundadır. 

Tablo- 2 Sanayi Amaçlı Pirinanın Baca Gazı Emisyon Sınır Değerleri 

Kirletici 

Parametreler 

CO 

(mg/Nm 3 ) 

NO 

(mg/Nm 3 ) 

SO x 

(mg/Nm 3 ) 

HCI 

(mg/Nm 3 ) 

HF 

(mg/Nm 3 ) 

PM 

(mg/Nm 3 ) 

TOC 

(mg/Nm 3 ) 

500 kW-15 460 - 200 - - 375 - 

MW 

15 MW-50 460 - 200 200 30 375 30 

MW 

>50 MW 460 400 200 200 30 280 30 

(Baca gazında; % 6 hacimsel oksijen ile 0 0 C ve 1atm basınca tekabül eden normal şartlar ve 

kuru baz dikkate alınır.) 

Pirinanın evsel ısınmada kullanılması için aranan şartlar: 

1.Pirina, evsel ısınma amaçlı stoker yakmalı, süspansiyon yakmalı ve silikon yakmalı kazan 

sistemlerinde kullanılacaktır. 

2.Pirina yakan evsel ısınma tesislerinde kullanılacak pirina torbalı olarak satılmalı ve tablo 1’de 

verilen özellikleri sağlamalıdır. 

3. Pirina yakan evsel ısınma sistemlerinin baca gazı emisyon sınır değerleri ise tablo 3’de 

tanımlanan sınır değerlere uygun olmalıdır. 

71

Kullanılan 

Yakıt 

Pirina 

Tablo- 3 Isınma Amaçlı Pirinanın Baca Gazı Emisyon Sınır Değerleri 

Yakma Oksijen Toz Karbonmonoksit 

Tesisinin içeriği(%) Emisyonu Emisyonu 

Isıl Gücü 

(mg/Nm 3 ) (mg/Nm 3 ) 

(kW) 

15’den 

büyük 

1000’den 

küçük 

f) Petrokok Kullanımı: 

13 150 4000 1 

İslilik 

(Ringelman 

skalası) 

Petrol kokunun ısınma amaçlı yakılmasının yasaklanmasına, yalnızca Çevre ve Orman 

Bakanlığı’nca uygun görülen ve izin verilen çimento ve kireç fabrikalarında kullanımına izin 

verilmesine, 

C) MOTORLU TAŞITLARDAN KAYNAKLANAN EGZOZ GAZI EMİSYON 

KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN ESASLAR 

İl sınırları dahilinde motorlu kara taşıtlarının egzoz gazlarının yarattığı hava kirliliğinin önüne 

geçmek ve hava kirliliğinin kontrol altına alınması amacıyla; 

- 8 Temmuz 2003 tarih ve 25162 sayılı Resmi Gazetede “Motorlu Kara Taşıtlarının Egzoz 

Emisyonlarının Ölçüm ve Denetlenmesine İlişkin Tebliğ”de belirlenen esaslar göz önüne alınarak, 

motorlu taşıtlardan kaynaklanan egzoz gazlarının kontrolü için denetimlerin yapılması, 

- Benzinli ve dizel motorlu araçlarda egzoz gazlarının kontrolü için şok denetimlerin yapılarak 

araçların sürekli bakımlarının sağlanması, 

- Servis araçları ile ilgili kuralların getirilmesi ve egzozundan siyah duman atan servis 

araçlarının trafikten men edilmesi, 

-Çevre ve Orman Bakanlığınca Egzoz Gazı Emisyon Ölçüm Yetki Belgesi verilmiş olan 

egzoz gazı emisyon ölçüm istasyonlarının İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce denetlenerek, Yetkili 

Servis Belgesi ve TSE Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesinin geçerlilik tarihlerinin takip edilmesine, söz 

konusu belgelerin geçerlilik sürelerinin bitimi tarihinden itibaren, belgelerin yenilenmemesi halinde 

imzalanan protokolün fesih edilerek, Çevre ve Orman Bakanlığına bilgi verilmesine, 

- Hava kirliliğinin uyarı kademelerine ulaştığı günlerde tek çift plaka uygulamasına giderek 

trafiğin sınırlandırılması, 

- Toplu taşım araçlarının kullanımın desteklenmesi, 

- Sinyalizasyon sisteminin sabit hızda gidildiği takdirde durmayı önleyecek şekilde 

düzenlenerek yeşil dalga sisteminin oluşturulması ve bu sayede gereksiz beklemenin ortadan 

kaldırılarak egzoz emisyonunun en aza indirilmesinin sağlanması, 

- Egzoz emisyonlarından en çok zarar görebilecek çocukların oyun alanlarının (park, bahçe vs.) 

mümkün olduğunca trafiğin yoğun olduğu yerlerden uzakta planlanması ve yapılması, imar planlarında 

bisiklet yollarının planlamaya alınarak düzenlenmesi, yeni imara açılacak yerlerde yolların rüzgar 

iletimini sağlayacak şekilde boydan boya şehri kaplayacak şekilde planlanmasına, 

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 30 uncu maddesinin 1 inci fıkrasının (b) bendine 

göre İl Jandarma Komutanlığı trafik timleri ve Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı trafik ekiplerince, 

çevredekileri rahatsız edecek derecede duman ve gürültü çıkaran taşıtların uygun duruma 

getirilmesinin sağlanması ve uygun duruma getirilmediğinin tespiti halinde, taşıtların trafikten men 

edilmesine, 

72

D) YAKITLARIN ÜRETİMİ, SATIŞI-PAZARLANMASI TORBALANMASI VE 

İZİNLELE İLGİLİ ESASLAR 

a.) Isınma amaçlı, her ne miktarda olursa olsun açıkta ve torbasız kömür satılmasının ve 

yakılmasının yasaklanmasına, torba üzerinde 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 

ilgili maddesi uyarınca, üretici firma adı, kömürün menşei, torbanın kaç kg olduğu, B- maddesinin (1) 

bendi (a, b, c) alt bentlerindeki tablolarda kömür değerlerini gösteren bilgiler, kömürün Çevre ve 

Orman Bakanlığı’nın 04.07.2006 tarih ve 2006/17 sayılı Genelgesinde belirtilen hava kirliliği 

açısından kaçıncı derece kirlilik bölgelerinde kullanılacağının belirtilmesine ve torbaların üzerinde “bu 

torbanın yakılması zararlı ve yasaktır” ibaresinin de bulunmasına, sadece 1. ve 2.derece kirlilik 

bölgeleri dışında (Belde ve Köyler ) kullanılabilir kalitede olan kömürlerin siyah renkli torbalar içinde 

satışa sunularak bu kömürlerin 1. ve 2. derece kirlilik bölgelerinde kullanılamayacağının kolaylıkla 

ayırt edilebilmesine, 

b.) Kömür Zenginleştirme/İyileştirme/Paketleme tesislerinden elde edilen kömürlerin bu 

Mahalli Çevre Kurulu Kararlarında gösterilen özellikleri sağlaması halinde bu tesislere izin 

verilmesine, 

c.) Satışa sunulan kömürlerin satışa sunumu sırasında Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin 

Kontrolü Yönetmeliğinde belirtilen özellikleri sağlaması esastır. Eğer belirlenen özellikler 

sağlanamıyorsa çevre ve insan sağlığının korunması için kömürlerde satışa sunulmadan önce 

iyileştirme yapılmasına, 

Muğla il sınırları içerisinde üretilen kömür üreticileri veya satıcılarının Muğla Valiliğinden 

satış izni almalarına, 

ç.) Muğla ili haricindeki diğer illerde üretilip, İlimiz sınırları içerisinde satış yapmak isteyen 

kömür üreticilerinin kömürün çıkarıldığı ilin Valiliğinden alınmış Uygunluk Belgesi ile Valiliğimize 

müracaat etmesi durumunda başkaca bir izin belgesine gerek kalmaksızın ilgili Valilikçe verilen, 

Uygunluk Belgesi ile kömür satışına izin verilmesine, 

d.) Yerli kömür üreticilerinin ürettikleri kömürlerin ilk aşamasından başlayarak nihai tüketim 

aşamasına kadar sorumlu sayılmalarına, 

e.) Belirtilen kömür değerlerine uymayan, isimsiz ve/veya bilgileri eksik üretim ve satış izin 

belgesi almamış kömürlerin taşındığı, üretildiği, depolandığı, satıldığı ve kullanıldığının tespiti halinde 

kaçak yakıt muamelesi yapılmasına, 

f.) Kömür bayilerinin denetimlerinde alınan kömür numunesi analizlerinin Çevre ve Orman 

Bakanlığı Çevre Referans Laboratuarında veya akredite olmuş laboratuarlarda yaptırılmasına, analiz 

ücretlerinin kömür üreticileri ve satıcıları tarafından ödenmesine ve tüketicilere yansıtılmamasına, 

Kömür satış izin belgeleri; ithal kömürlerde ithalatçılara, yerli kömürlerde ise kömür 

üreticilerine verilir. Kömür satış izin belgesi için istenilen; 

1) Mahrukatçılar odasına veya Sanayi ve Ticaret Odasına kayıtlı olduğuna dair belge ( oda 

sicil kaydı) 

2) Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan alınmış kontrol belgesinin fotokopisi, analiz raporunun 

fotokopisi (ithal kömürler için) 

73

3) Kömürün çıkarıldığı ilin Valiliğinden alınmış Uygunluk Belgesi (yerli kömürler için) 

4) İlgili kurum / kuruluştan alınmış çalışma ruhsatı veya işyeri açma ruhsatı 

5) İmza sirküleri, 

6) Taahhütname (İl Çevre ve Orman Müdürlüğünden temin edilecek) 

Belgelerle Valiliğimize başvurulmasına, 

g.)Kömür üretici veya ithalatçılar kömürlerini sözleşme yaptıkları satıcıları (bayi/mahrukatçı) 

aracılığıyla satmak istiyorlarsa, satış izni başvurusu aşamasında; taahhütname ile birlikte kömür ticareti 

faaliyeti için gerekli şartları sağlayan (oda sicil kaydı, vergi levhası, imza sirküleri) ve bu konu 

kapsamında mevzuatta öngörülen izinleri (çalışma ruhsatı veya işyeri açılma ruhsatı) almış olan 

satıcıların (bayi/mahrukatçı) isim/isimlerini (kömür ithalatçı/üretici ile satıcılar arasında yapılmış 

sözleşme/protokol belgesi ile birlikte) Valiliğe vermek zorundadır. Valilikçe yapılan inceleme ve 

değerlendirme sonucunda uygun görülen kömür üretici veya ithalatçılara kömür satış izni belgesi 

verilmesine ve bu belgeye satıcıların da isminin eklenmesine, satıcılar da kendi isimlerinin yer aldığı 

satış izin belgesini denetimlerde bulundurmalarının zorunlu olmasına, 

h.) Satış izin belgesi, satış izin belgesinin alınması aşamasında verilen kontrol belgesi(ithal 

kömür) veya uygunluk belgesi(yerli kömür) kapsamındaki yakıtlar için geçerli olmasına, başka kontrol 

belgesi veya uygunluk belgesi kapsamında yakıtın satışı için Valiliğimize (İl Çevre ve Orman 

Müdürlüğü) yeniden başvuru yapılmasına, 

ı.) Analiz ücretini kömür ithalatçıları, üreticileri ve satıcıları tarafından ödenmek üzere 

gümrük sahalarından, depolardan, kömür satış yerleri ile apartmanlardan TS 5125 ve TS 4744 sayılı 

standartların belirlediği numune alma esaslarına göre kömür numuneleri alınarak analizlerinin 

yaptırılmasına, torbadaki her kömür parçasının belirlenen özellikleri sağlaması esas olduğundan, en az 

üç torbadan veya en az üç farklı yerden(torbalanmamış kömürler için) alınarak hazırlanan birinci 

denetim numunesinin analiz sonucunun uygun çıkmaması durumunda Çevre Kanunu gereğince cezai 

işlemin uygulanmasına, aynı kontrol belgesi/uygunluk belgesi veya başka kontrol belgesi/uygunluk 

belgesi kapsamındaki kömürler için ikinci denetimde analiz sonucunun uygun çıkmaması durumunda 

ise kömür üreticileri, ithalatçıları ve/veya satıcıların izin belgelerinin iptal edilmesine, analiz 

bedellerinin vatandaşlara yansıtılmamasına, 

i.) Vatandaşların uygunluk ve satış izin belgesi olmayan yerlerden kömür almamaları 

konusunda uyarılması ve bilinçlendirilmesine, 

j.) Uygunluk ve satış izin belgesi verilen firma veya şahısların isimleri ile il/ilçelerinde satılan 

kömür miktarı ve özellikleri hakkındaki bilgilerin Nisan ayının sonuna kadar Çevre ve Orman 

Bakanlığına bildirilmesine, 

k.) Yetki devri yapılmış Belediyeler ya da İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce ceza verilen ve 

satış izin belgesi iptal edilmiş kömür ithalatçı, üretici ve/veya satıcıların isimlerinin, adresleri ve 

markalarının Çevre ve Orman Bakanlığına bildirilmesine, 

E) TÜKETİCİLERİN SORUMLULUKLARI 

1. Tüketicilerin denetimler sırasında denetim ekibine; yakıta ait sevk irsaliyesini veya faturayı, 

İtfaiye Müdürlüğünden alacakları baca temizlik belgesi ve yakma kazanını işleten ateşçinin ehliyet 

belgesini ibraz etmekle yükümlü olmalarına, 01.01.2006 tarihinden sonra kurulan kalorifer kazanlarına 

ait tip emisyon izin belgesini göstermelerine, 

74

2. Mahalli Çevre Kurul Kararına uygun olmayan yakıtların kullanılması durumunda veya izin 

belgesi bulunmayan firmalardan yakıt satın alınması durumunda, yakıtın satın alma kararını veren bina 

yöneticiliğinin sorumlu tutulmasına, 

3. Tüm konut ve işyerlerine ait bacaların periyodik olarak temizlenmesinin sağlanmasına, 

4. Tüm konut ve işyerleri kalorifer kazanlarının ve tesisatının işletme bakımlarının düzenli 

olarak yaptırılmasına, TSE standartlarına uygun olan ve yakıtı en yüksek verimle yakabilen soba ve 

yakma kazanlarının kullanılmasına, 

5. Kömür kullanılan kalorifer kazanlarının zorunlu olmadıkça söndürülmeyerek, sürekli 

yanmasının sağlanmasına, ayrıca sönen kaloriferlerin ilk yakış saatlerinin sabahları 06: 00 - 08: 00 , 

akşamları 16: 00 - 18: 00 saatleri dışında olmasına, 

6. Yaz aylarında su ısıtma amaçlı kullanılan kazanlarının akşamları 17: 00 - 20: 00 saatleri ile geceleri 

04: 00 - 06: 00 saatleri arasında yakılmasına, 

F) DENETİM, ÖLÇME DEĞERLENDİRME İLE İLGİLİ ESASLAR 

1. Isınma amaçlı kömür üreten ocakların, kömür torbalama tesislerinin İl Çevre ve 

Orman Müdürlüğü’nce denetlenmesine, satıcıların ise il merkezinde İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce, 

ilçe merkezlerinde ise Kaymakamlıklarca ve ilgili belediyelerce denetlenmesine, 

2. Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’nin 32. maddesi 

gereğince, Bakanlığın denetim yetkisi saklı kalmak şartı ile belediyeler ve mücavir alanı içinde 

belediyeler, belediyeler ve mücavir alanları dışındaysa Valiliğimiz ve ilgili kaymakamlığın, bu 

yönetmelikte belirlenen kurallara uygun olmayan yakıtları üretenler, satışa sunanlar ile ısıtma kazanları 

üretenler ve işletenleri denetlemek ve haklarında 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5326 sayılı Kabahatler 

Kanunu ve Çevre Kanunu’nun ilgili maddelerine göre cezai işlem yapmakla yükümlü olmalarına, 

3. Belediyeler ve mücavir alanları içindeki konut ve işyerleri denetimlerinin ilgili 

belediyelerce yapılarak denetim sonuçlarını aylık olarak Valiliğimiz (İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne) 

gönderilmesine, 

4. Denetimlerde, denetim elemanları tarafından tespit yapılarak tutanak düzenlenmesi, 

gerekli görüldüğü hallerde satıcı, pazarlamacı, nakliyeci, torbalama tesisi, konut ve işyerlerinden yakıt 

numunesi alınması ve analiz sonucu uygun olmayan veya torbalanmamış olarak yakalanan katı yakıtın 

yed-i emine alınarak ilgili belediye başkanlığının gösterdiği yerde muhafaza edilmesi ve şehir dışına 

çıkarılmasının sağlanmasına, 

5. Katı yakıt yüklü araçların denetiminin Belediyeler ve mücavir alan sınırları içerisinde 

zabıta görevlilerince, dışında karayolu güzergahında ise Emniyet Müdürlüğü ve Jandarma 

Komutanlıklarınca yapılmasına, 

6. Denetimler sırasında numune alınan ithal kömürler için tutulan tutanaklarda yakıta ait Kontrol 

Belgesi ve Gümrük Giriş Beyannamesi tarih ve sayısına da yer verilmesine, 

7. İl merkezinde ve ilçelerde yapılan denetimler sonucunda, Mahalli Çevre Kurulu 

kararına aykırı durumların tespit edilmesi durumunda, İl Merkezinde 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 

5326 sayılı Kabahatler Kanununa göre belediyece veya Çevre Kanuna göre işlem yapılmak üzere bir 

üst yazı ile birlikte Valiliğimize (İl Çevre ve Orman Müdürlüğü) gerekli bilgi ve belgelerin 

gönderilmesine, İlçelerde ise; belediyeler ve mücavir alanları içerisinde 5393 sayılı Belediye 

Kanunu’na ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununa göre ilgili belediyelerce işlem yapılmasına, 

belediyeler ve mücavir alanları dışında ise ilgili kaymakamlıkça gerekli tutanaklar tutulup deliller 

toplandıktan sonra Çevre Kanununa göre işlem yapılmak üzere Valiliğimize (İl Çevre ve Orman 

Müdürlüğü) gönderilmesine, 

75

8. Soba ve kalorifer kazanlarının kış gelmeden önce temizlenmesi yanma verimini arttırdığı ve 

buna paralel olarak yakıt tüketimi ve bacadan atılan kirletici emisyonlarını azalttığı için baca ve soba 

temizliğine önem verilip, temizliğin kış gelmeden önce yapılması ve bu konuda, Belediyelerin, 

Gönüllü Kuruluşlarla işbirliği yaparak eğitim programları düzenlenmesine, 

9. Kalorifer tesisatlarının iyi izole edilerek ısı kayıplarının önlenmesi, tüm ısıtma tesisatının 

bakımı ve temizliğinin gereği gibi yapılması, kazan dairelerinin yeterince havalandırılması ve işletme 

talimatlarına uygun olarak işletilmesi, bacaların periyodik temizliğinin yapılıp yapılmadığının ilgili 

Belediyelerce düzenli olarak denetlenmesine, 

10. İlgili belediyece kalorifer kazanlarının tekniğine uygun yakılması ve kazan bakımı işlerinde 

çalışacaklar için “Yetkili Kalorifer Ateşçisi Kursları” düzenlenmesine yönelik çalışmaların 

yapılmasına, bu kapsamda kalorifer ateşçisi ve bina yöneticilerinin eğitilmesi ve denetlenmesine, 

G) DİĞER HUSUSLAR 

1. İlimiz genelinde, hava kirliliği ile ilgili olarak kamuoyu ve vatandaşların 

bilgilendirilmesi, çevre bilincinin geliştirilmesi için İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’nce afiş, broşür vb. 

hazırlanarak kirlilik olan merkezlere dağıtılmasına, 

2. İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’nce, Mahalli Çevre Kurul Kararlarının ilgili taraflara 

(kömür satıcılarına, kömür pazarlamacılarına, torbalama tesislerine, tüketicilere, ilimize kömür 

getirilen illerin Valiliklerine) basın-yayın, gazete ilanı yolu ile duyurulmasına, 

H ) CEZA VERİLMESİNDE ESAS ALINAN KANUNLAR VE CEZA UYGULAMASI 

Bu kararda belirtilen kurallara ve yasaklara riayet etmeyenlere; 

- 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu hükümlerinin, 

- 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 526. madde hükümlerinin, 

- Çevre Kanunu’nun ilgili madde hükümlerinin, 

- “Mevcut Binalarda Isı Yalıtımı ile Yakıt Tasarrufu Sağlanması ve Hava Kirliliğinin Azaltılmasına 

Dair Yönetmelik” hükümlerinin, 

- “Isıtma ve Buhar Tesislerinin Yakıt Tüketiminde Ekonomi Sağlanması ve Hava Kirliliğinin 

Azaltılmasına Dair Yönetmeliği”nin “Yapılacak kontroller ateşçilere ve işverenlere uygulanacak 

cezalar” başlıklı 9. madde hükümlerinin, 

- 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun ilgili madde hükümlerinin uygulanmasına, 

- 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ilgili madde hükümlerinin uygulanmasına, 

- 5326 sayılı Kabahatler Kanunun ilgili madde hükümlerinin uygulanmasına, 

- 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun ilgili madde hükümlerinin uygulanmasına, 

- 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerinin 

uygulanmasına, 

1. Satış izin belgesi olmadan kömür satışının yapılması veya denetim anında belge ibraz 

edilmemesi durumunda; 

Kömür üreten ve satan firmaya; 

- Çevre Kanunu gereğince uyarı verilerek izin alıncaya kadar faaliyetinin durdurulmasına, 

76

2. Uygunluk ve satış izin belgelerinin verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde konutlardan, 

depodan, taşıma aracından, satış yerinden ve ocaklardan alınan numune sonucunun olumsuz 

çıkması halinde; 

— Birinci analiz sonucunun uygun çıkmaması durumunda, Çevre Kanunu’nun ilgili 

maddeleri gereğince idari para cezası verilmesine, 

— İkinci denetimde analiz sonucunun uygun çıkmaması durumunda ise aynı kanunun ilgili 

maddesi gereğince izin belgelerinin iptal edilmesine, şehir içerisinde bulunan tüm kömürlerin firma 

tarafından toplatılmasına ve toplatılmadığının tespiti halinde Türk Ceza Kanunu uyarınca işlem 

yapılmasına, 

3. Muğla İli genelinde belirlenen özellikleri taşısa bile torbalanmamış kömürlerin satışının 

yapılması durumunda, 

-Çevre Kanunu’nun ilgili maddeleri gereğince tüketici ve satıcıya idari para cezası verilerek, ilgili 

belediye ve kaymakamlıklarca oluşturulacak yed-i emin marifetiyle, torbalanmamış kömürlerin teslim 

alınarak sorumluluğuna göre satıcı veya ocak sahibi tarafından ocağa geri taşınmasının sağlanmasına, 

I ) HAVA KİRLİLİĞİ UYARI KADEMELERİ İLE İLGİLİ OLARAK: 

Hava kirliliği meydana gelmesi ve uyarı kademelerinin aşılması durumunda; Meteoroloji 

İstasyon Müdürlüklerinin ileriye yönelik olarak günlük sıcaklık, nem, basınç değerleri ve inversiyon 

tahminlerini İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü ile İl Özel İdaresi ve ilgili 

belediyelere bildirmesine, 

Dünya Sağlık Örgütünün en alt sınır olarak tespit ettiği standart hava kirliliği derecesi 

75 µg Kükürtdioksit, 

150 µg Duman, 

normal kabul edilebilir sınırlar, 

250 µg/m 3 Kükürt dioksit, 

300 µ/m 3 Duman 

a) Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliğine göre; 

UYARI KADEMELERİ SO 2 (µg/m 3 ) PM(Duman) (µg/m 3 ) 

1.KADEME 700 400 

2.KADEME 1000 600 

3.KADEME 1500 800 

4.KADEME 2000 1000 

# Nispi nem %90 ‘ın üzerinde ise kirlilik %10 eksiği ile uygulanır. 

77

1.Uyarı Kademesi: 

24 saatlik ölçüm ortalamaları 700 µg/m 3 SO 2 ve 400 µg/m 3 PM olduğu zaman; 

1) İkinci ve Üçüncü Sınıf GSM lerin %50 kapasitede çalışmasına, 

2) Kalorifer ve sobaların günde yalnız iki defa 4 er saat yakılmasına,(05. 00 - 09: 00 ve 

17: 00 - 21: 00 ) 

2. Uyarı Kademesi: 

24 saat ölçüm ortalamaları 1000 µg/m 3 SO 2 ve 600 µg/m 3 PM olduğunda; 

1) Birinci Sınıf GSM lerin %50 kapasitede çalışmasına, 

2) Kalorifer ve sobaların günde yalnız 2 defa 3 er saat yakılmasına,(05: 00 -08: 00 ve 17: 00 - 20: 00 ) 


24 saatlik ölçüm ortalamaları 1500 µg/m 3 SO 2 ve 800 µg/m 3 PM olduğunda; 

a) 1. 2. ve 3.sınıf GSM ler ve emisyon yayan bütün işyerlerinin faaliyetlerinin tamamen 

durdurulmasına, 

b) İlk ve Orta dereceli okulların tatil edilmesine, 

c)Tek ve çift plaka uygulamasına geçilmesine, 


24 saatlik ölçüm ortalamaları 2000µg/m 3 SO 2 ve 1000µg/m 3 PM olduğunda; Birinci, İkinci ve 

Üçüncü kademe önlemlerine ek olarak, 

1) Zorunlu ihtiyaç maddeleri üreten ve halk sağlığını doğrudan ilgilendiren iş yerleri 

dışında tüm işyerlerinin faaliyetlerinin durdurulmasına, 

2) Tüm okul, işyerleri ve resmi dairelerin tatil edilmesine, 

3) Askeri, Emniyet, İtfaiye, Sağlık ve zorunlu ihtiyaç maddeleri taşıyan araçlar, 

Kordiplomatik otolar ve taksiler hariç bütün motorlu araçların trafikten men edilmesine, 

4) Kalorifer ve bacalar tamamen söndürülerek hastane ve benzeri halk sağlığını 

ilgilendiren kuruluşlarda elektrikli ısınma cihazlarının kullanılmasına, 

5) Tüm kamu ve özel hastanelerin ihtiyacı karşılayacak şekilde yatak, ilaç ve diğer 

malzemeleri hazır bulundurmalarına, 

6) Özel Ambulansların en kısa sürede İl Sağlık Müdürlüğü emrine verilmesine, 

Belirlenen katı ve sıvı yakıtlar dışında yakıt kullananlar, kalorifer kazanlarını kullanılan kömürün 

cinsine göre tekniğine uygun yakmayanlar, ateşçi belgesi bulunmayan kalorifer kazanı ateşçisi 

çalıştıranlar, kazan duman borularının temizliğini zamanında yapmayanlar, hava kirliliğinin yoğun 

olduğu ve yakma saatlerine kısıtlama getirildiği günlerde yakma saatlerine uymayanlar, araçların egzoz 

emisyon ölçümlerini yıl içinde yaptırmayanlar hakkında, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 5326 sayılı 

Kabahatler Kanunu ile Çevre Kanununun ilgili maddelerini ihlal gerekçesiyle ve Çevre ve Orman 

Bakanlığınca her yıl yayımlanan genelgeler doğrultusunda cezai işlemler uygulanmasına 

C.1.2.4.Endüstriyel Emisyonlar 

Konuyla ilgili bilgi temin edilememiştir. 

78

C.1.2.5.Trafikten Kaynaklanan Emisyonlar 

Muğla kent merkezinde 1 adet sabit, 1 adette seyyar egsoz ölçüm istasyonu mevcuttur. Egsoz 

ölçümleri Muğla’ya Hizmet Vakfı ve Çevre Koruma Vakfı tarafından yapılmaktadır. 2005 yılı 

içerisinde ölçümü yapılan araçların sayısının dağılımı aşağıdaki gibidir: 

Aylar/ 

İlçeler 

Tablo C.17: 2008 yılı Muğla ve ilçeleri egzoz emisyon ölçüm sayısı 

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam 

Merkez 1929 1419 2076 1620 1613 1654 1671 1432 1137 1060 1122 2703 19436 

Fethiye 900 8450 5900 1571 168 93 59 17 16 - 31 101 17306 

Dalaman - - 2936 - 142 80 - - - - 37 53 3248 

Ortaca 152 89 836 574 213 205 84 65 54 62 59 118 2511 

Köyceğiz 112 73 89 204 140 201 55 79 61 63 89 134 1300 

Marmaris 498 246 402 535 1582 531 475 423 416 450 362 563 6483 

Datça 70 34 45 68 210 - 151 66 78 73 54 172 1021 

Ula - 39 - - - - - 40 - - - 30 109 

Bodrum 755 341 615 645 543 952 502 797 767 772 866 870 8425 

Milas 600 273 292 370 262 453 2365 516 318 405 334 562 6750 

Yatağan 138 66 57 71 159 86 373 60 63 58 51 179 1361 

K.Dere - - 50 - 181 - - - 43 - - - 274 

Toplam 5154 11030 13298 5658 5213 4255 5735 3495 2953 2943 3005 5485 68224 

Muğla il genelinde toplam 68224 adet aracın ölçümü yapılmıştır. 

İlimizde Bodrum-Milas Havaalanı ve Dalaman Havaalanı olmak üzere toplam 2 adet havaalanı 

bulunmaktadır. 

C.2.Havayı Kirletici Gazlar ve Kaynaklar 

C.2.1.Kükürtdioksit Konsantrasyonu ve Duman 

İnsan sağlığının korunması, çevrede kısa ve uzun vadeli olumsuz etkilerin ortaya çıkmaması 

için atmosferdeki hava kirleticilerinin, bir arada bulunduklarında değişen zararlı etkileri göz önüne 

alınarak tespit edilmiş, konsantrasyon birimleriyle ifade edilen seviyelere “Hava Kalitesi Sınır 

Değerleri” denmektedir. Tablolarda verilen “Kısa Vadeli Sınır Değer (KVS)” terimi, maksimum 

günlük ortalama değerler veya istatistiki olarak bütün ölçüm sonuçlarıyla değerlerinin büyüklüğüne 

göre dizildiğinde, ölçüm sonuçlarının %95’ini aşmaması gereken değerleri, “Uzun Vadeli Sınır Değer 

(UVS)” terimi ise aşılmaması gereken bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değerleri 

ifade etmektedir. 

Bu sınır değerler Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği’nde SO 2 ve PM için aşağıdaki 

şekilde belirtilmiştir; 

SO 2 (mg/m 3 ) PM (mg/m 3 ) 

KVS: 400 150 

UVS: 300 150 

79

C.2.2.Partikül Madde Emisyonları 

Yatağan ilçesinde Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı kapsamında kurulan istasyonda hava 

kirliliği ölçümlerine Eylül 2005 'de başlanılmıştır. İstasyonda sürekli olarak kükürtdioksit ve toz 

ölçümü yapılmaktadır. Yatağan hava kirliliğinin standartların üzerine geçmesi durumunda yani saatlik 

metreküpte 900 mikrogramı geçmesi durumunda ve anlık değerlerin hızla aşılması durumunda Termik 

Santralin ünitelerinin çalışmasına Yatağan Kaymakamlığı tarafından müdahale edilerek yük düşümüne 

gidilmekte veya duruma göre üniteler devre dışı bırakılmaktadır. 

Ölçüm sonuçlarına göre Yatağan ilçe merkezinde kirlilik tespit edilmesi durumunda Yatağan 

Termik Santrali İşletmesi Müdürlüğü'ne cezai işlem yapılmaktadır. 

Ayrıca Muğla il merkezinde de yine bu ağ kapsamında hava kalitesi izleme istasyonu kurulması 

planlanmakta ve yer seçimi yapılmış olup, ihale aşamasındadır. 

Diğer taraftan Valiliğimiz İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından B Grubu emisyon iznine tabi 

tesisler de denetlenerek uygun olanlara MÇK'da emisyon izni verilmektedir. 

C.2.3.Karbonmonoksit 

Hava kirleticilerinden biri olan Karbonmonoksit gazı atmosferde yaygın olarak bulunmaktadır. 

Bu gaz, yapay ve doğal olmak üzere iki kaynaktan meydana gelir. Egsoz gazlarında yoğun olarak 

bulunmaktadır. Yapay aktivitelerde ise yanma iyi olmadığı zaman da karbonmonoksit gazı 

oluşmaktadır. CO konsantrasyonunun 100 ppm’in üzerinde olduğu zaman insan sağlığına olumsuz 

etkileri olduğu yapılan çalışmalar sonunda ortaya çıkmıştır. CO’ın insanlar üzerinde etkisi ise, kanda 

bulunan hemoglobinle reaksiyona girerek, oksihemoglobin halinde vücuttaki hücrelere, hücrelerde 

meydana gelen karbondioksiti akciğerlere taşımaktadır. Bu reaksiyon sonunda karboksihemoglobin 

oluşmaktadır. Bunun sonucunda da oksijenin taşınması zor olmaktadır. 

C.2.4.Nitrojen Oksitler 

Atmosferdeki azot oksitleri N 2 O, NO, NO 2 ’dir. Atmosfere karışan N 2 O gazının tamamı azotlu 

maddelerin mikrobik bozulmaları sonucunda oluşur. NO gazı ise doğal kaynaklardan ve yapay 

kaynaklardan oluşur. NO 2 gazının ana kaynağı NO gazıdır. NO gazının bir kısmı Oksijen ile 

yükseltgenerek NO 2 haline dönüşür. Yapay kaynaklardan meydana gelen NO gazı daha çok yerleşim 

merkezlerinde meydana geldiği için bazı bölgelerde konsantrayonu yükselebilir. Bu da insan sağlığı 

açısından tehlikelidir. 

NO ve NO 2 gazları insan sağlığına zararlıdır. NO 2 burun ve boğazı tahriş eden bir gazdır. Bu 

gazın kokusunun alınma eşik sınırı 1-3 ppm’dir. Havadaki konsantrasyonu 10 ppm’in üzerine çıkınca 

gözde ve mukozada yanmalar meydana gelir. Troposferde bulunan NO gazından bir kısmı 

yükseltgenmeden stratosfere sızabilir. Bu sızan NO gazı doğrudan ozon tabakasına karışır ve ozon 

tabakasının parçalanmasına neden olur. 

C.2.5.Hidrokarbon ve Kurşun Emisyonları 

C.2.1.bölümünde açıklanmıştır. 

C:3.Atmosferik Kirlilik 

C.3.1.Ozon Tabakasının İncelmesinin Etkileri 

Atmosferdeki ozonun yaklaşık 5.90’ı yeryüzünden itibaren başlayarak 10-40 Km arası 

yükseklikte stratosfer tabakasında bulunur. Bu bölgedeki ozonun özelliği tüm canlı varlıkları, doğal 

80

kaynakları ve tarımsal ürünleri olumsuz yönde etkileyen morötesi radyasyonu yani ultraviyole 

ışınlarını absorbe etmesidir. Bu ışın tutma işlemi, Oksijen’in ozana parçalanarak tekrar oksijene 

dönüşmesi sırasında ultraviole ışınlarını kullanması sonucunda meydana gelmektedir. Dışarıdan 

herhangi bir kimyasal madde ilavesi olmadığı takdirde ozon oluşumu ve parçalanması devamlı şekilde 

sürmekte ve sonuçta zarar ultraviole ışınları bu tabaka tarafından tutulmuş olmaktadır. Doğal bazı 

olaylar (sıcaklık değişimi, hava akımları gibi) ozon dengesini zaman zaman bozmakla birlikte bu 

durum ozon miktarında önemli değişikliğe yol açmaktadır. 

Ozon yoğunluğunun ultraviole ışınlarını tutma görevi yapmayacak kadar azalması ozon 

tabakasının delinmesi olarak adlandırılmaktadır. Bu durum gerçekte ozon tabakasındaki bir delik 

olmayıp ozon tabakasındaki incelme olayıdır. Stratosfer tabakasındaki ozonun yararlı olmasına karşın 

Dünyamızın yüzeyine yakın atmosfer tabakasında %10 oranında bulunan ozonun yıkıcı etkisi vardır. 

Atmosferdeki diğer moleküllerle reaksiyona giren bitki ve hayvanların canlı dokularına zararı vardır. 

C.3.2.Asit Yağmurlarının Etkisi 

Çeşitli endüstriyel faaliyetler, konutlarda ısınma amaçlı olarak kullanılan yakıtlar, motorlu 

taşıtlardan çıkan egsoz gazları ile fosil yakıtlara dayalı olarak enerji üreten termik santrallerin 

faaliyetleri sonucu hava kirlenmekte ve kükürtdioksit, azotoksit, partikül madde ve hidrokarbon 

molekülleri atmosfere yayılmaktadır. 2 ile 7 gün arasında havada asılı kalabilen bu kirleticiler zaman 

zaman çok uzaklara taşınabilmekte, atmosferdeki su partikülleri ve diğer bileşenlerle tepkimeye girerek 

sülfiroz ait (H x SO X ), sülfirikasit (H x SO X ), nitrik asit (HxNO X ) oluşumuna sebebiyet vermektedir. 

Bunların geri dönüşleri kuru ve yaş asit depolaması şeklinde olur. Yaş depolamada atmosferde oluşan 

bütün ürünler, yağmur ve kar içindeki çözülmüş halde taşınırlar. Kuru depolamada atmosferdeki 

partiküllerin ve gazların yeryüzüne taşınması esnasında yağmur ve kar bulunmaz, sis içindeki aerosol 

şeklinde bulunurlar. 

Hiçbir yabancı maddeyle kirletilmemiş bir atmosferde bile yağmur suyu hafif asit karakterdedir 

ve pH derecesi 5.6’dır. çeşitli yanma olayları sonucu havaya karışan SO x , NO x gibi gazlar yağışla 

birleşerek asit meydana getirebilmekte, bunların yeryüzüne yağması ile asit yağmurları oluşmaktadır. 

Asit yağmurlarının zararları; 

1- Asit yağmurları göl, akarsularda asit dengesini bozarak, önce hassas canlılar olmak üzere 

tüm canlıları etkilemekte, hatta bazı türlerin ölümüne yol açmaktadır. 

2- Tarihsel kalıntıların çelik köprülerin, demiryollarının aşınmasına ve tahribatına neden 

olmaktadır. 

3-En büyük etki ormanlar üzerinde görülmektedir. Asidik yağışlar ağaçların en önemli organı 

olan yapraklardaki büyüme ve gelişmeyi engellemektedir. 

4-Yeryüzüne inen asit yağmurları suya ve toprağa geçerek onların fizikokimyasal yapısını 

değiştirmekte, neticede toprak ve suyla ilişkide olan canlılar etkilenmektedir. 

C.4.Hava Kirleticilerinin Çevreye Olan Etkileri 

C.4.1.Doğal Çevreye Olan Etkileri 

C.4.1.1.Su Üzerindeki Etkileri 

Yüzeysel su kirliliğini, yer altı suyu kirliliğinden ayrı tutmak mümkün değildir.Yağmur suyu 

yeryüzüne indiği andan itibaren kirlilik yükünde ani bir artış olur. Organik ve anorganik partiküller, 

81

hayvansal ve bitkisel atıklar, doğal ve yapay gübreler, pestisidler, mikroorganizmalar su ve yeraltı 

suyunun kirlenmesine neden olurlar. 

Yeraltı suyunun kirlenmesinin en büyük nedeni evsel ve endüstriyel atıkların arıtılmadan alıcı 

ortamlara verilmesidir. Katı, sıvı ve gaz atıklar alıcı ortama verildikten sonra, iklim durumuna, 

toprağın yapısına, topografya yapısına, atığın cinsine ve zamana bağlı olarak yeraltı sularına taşınırlar. 

Zirai mücadele ilaçlarının da aşırı ve bilinçsiz kullanımı büyük bir sorundur. Evsel atıkların 

doğrudan toprağa verilmesi sonucu, özellikle kanalizasyon sistemlerinin olmadığı yerlerde fosseptik 

çukurlardan sızan sular yer altı suyuna taşınmaktadır. 

Mikroorganizmalar, yer altı suyuna taşınım sırasında doğal olarak temizlenmeye uğrar. Ancak 

deterjan gibi parçalanmaya karşı dayanıklı bileşikler yer altı suyuna ulaşarak içme suyu açısından 

sorun yaratabilmektedir. 

Çöplerin açık alanlarda depolanması ve kirliliği azaltıcı faaliyetlerin uygulanmaya konmaması 

önemli sorunlara neden olmaktadır. 

İlimiz sınırları içerisinde henüz çevre mevzuatına göre gerekli tedbirlerin alınmadığı bölgelerde 

yukarıda sayılan nedenlere bağlı olarak kirlilik yükünün yoğun olduğu bölgeler yer almaktadır. İl 

Müdürlüğümüz bu konuda gerekli çalışmalarına devam etmektedir. 

C.4.1.2.Toprak Üzerine Etkileri 

SO2 ve partiküllerin , bitkilere olan bu direk etkisi ve yöredeki yağışların fazlalığı topraktaki 

asitleşmeyi arttırıcı, bazlarda fakirleştirici ve mikrobiyolojik aktiviteyi yok edici bir etkide bulunarak, 

dolaylı olarak bitkilerin direncinin azalmasına neden olur. Bu direnç zayıfladığında zararlı böcek ve 

mantarların üremesi için gerekli ortamı oluşturur. Bu böcek ve mantarlar bitki örtüsünü ve kalitesini 

giderek yok ederler.Ayrıca; SO2 ve partiküllerin asit yağmuru şeklinde toprağa geçmesi ve toprağın 

kimyasal yapısının zamanla değişmesi, bilhassa ilimiz sınırları içerisinde mevcut 3 adet termik 

santralların baca küllerinin kül yağmuru olarak toprağa yağması ve toprağın fiziksel ve kimyasal 

yapısının zamanla değişmesi,asit yağmurları sonucu ormanların kuruması ve bu alanlardaki topraklarda 

su erozyonunun hızlanması gibi etkileri sınırlarımız içerisinde görülmektedir. 

Bu olumsuzluğun önüne geçebilmek için termik santrallara baca gazı arıtma tesisleri 

kurdurulmuştur. 

C.4.1.3.Flora ve Fauna Üzerindeki Etkileri 

Bitkiler ve insanlarda görülen hava kirliliği etkilerine, bir ölçüde hayvanlarda da 

rastlanmaktadır. İnsanlar ve hayvanlar dışında bitkiler de hava kirliliğinin etkileri ile karşı karşıyadır. 

Hava kirliliğini meydana getiren bazı gazlar, bitkilerin solunumu sırasında gözeneklerinden içeriye 

girerek fotosentezi yavaşlatırlar. Özellikle tarım bitkilerideki bu olumsuz etki, Ürün kalitesinde düşme 

ve azalmaya sebep olur. Kükürt dioksitin en çok etkilediği bitki türleri, bazı önemli tahıl ürünleridir. 

Ağaçların yapraklarında görülen renk bozulmaları da hava kirliliğinin bitki hayatında sebep olduğu 

ayrı bir bozulmadır. 

Hava kirliliğinin bitkilere olan etkisinin en iyi örneği, kömürlü santrallerden atılan SO2 gazının 

atmosferde girdiği reaksiyonlar sonucu meydana gelen H2SO4 ‘in yağmur suyu ile yıkanması sonucu 

meydana gelen asit yağmurlarının geniş orman alanlarına verdiği zararlardır. 

İlimizde benzeri zararların varlığı konusunda yapılmış lokal çalışmalar neticesinde, bazı 

endemik vasıflı bitki varlığının yok olduğu ortaya çıkmıştır. 

C.4.1.4.İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri 

Kirli havada bulunan karbon parçacıkları, ozon, karbon monoksit, kükürt dioksit, doymamış 

hidrokarbonlar, aldehitler, kanserojen maddeler gibi kirleticiler, insanların solunum yollarını 

82

etkileyerek normal mekanizmasını bozar. Bronşlarda iltihaplara, daralmalara sebep olur, bu değişimler 

sonunda da kronik bronşit ve amfizem gibi rahatsızlıklar meydana gelir. 

Ayrıca kirli hava; aşırı nefes darlığına, sıkıntılara yol açar. Araştırmalar, akciğer kanserinin 

meydana gelmesi ve artmasında da hava kirliliğinin önemli bir rolü olabileceğini göstermektedir. 

C.4.2.Yapay Çevreye Olan Etkileri 

C.4.2.1.Görüntü Kirliliği Üzerine Etkileri 

Hava kirliliği, binalarda aşınma ve yıpranmalara neden olmaktadır. 

KAYNAKLAR 

-Çevre ve Orman Bakanlığı (Devlet Meteoroloji İşleri Genel Md.) 2008 yılı verileri 

-2007 Muğla Çevre Durum Raporu 

-Muğla Belediye Başkanlığı 

D.1.Su Kaynaklarının Kullanımı 

D.1.1.Yer altı Suları 

D.SU 

TABLO D.1.DSİ 21.Bölge Müdürlüğü İl Bazında Yer Altı Suyu Envanteri; 

HAVZASI OVASI İŞL 

TAHSİS EDİLEN REZERV 

(TOPLAM-hm3/yıl) 


TAHSİS 

KALAN 

REZERV 

Alt havzası REZER. İçme Sulama (Toplam) Sanayi (hm3/yıl (hm3/yıl) 

(hm3/yıl) Suyu DSİ 

Sul+Koop. 

Belgeli 

Sul. 

B.Menderes Yatağan 11 2,63 - 0,73 0,315 3,675 6.995 

7 

7/25 

B.Menderes K.dere - 0,008 - 0,25 - 0,258 - 

7 

Batı Akdeniz Muğla 

30 9,82 - 1,65 - 11,47 17,4 

(8) Merkez 8/7 

“ Ula 8/8 - 1,08 - 0,05 - 1,13 - 

“ Milas 8/2 18 7,6 - 5,98 - 13,58 4,42 

“ Selimiye 38,5 - - - - - - 

Ekinambarı 

8/3 

“ Karaova - - - - - - 

8/5 

“ Bodrum 10 5,26 1,8 1,88 - 8,94 1,06 

Yarımadası 

8/4 

“ Datça 8/10 13 3,2 - 1,05 - 4,25 3,59 

“ Marmaris - 4,6 - 0,56 - 5,16 - 

8/9 

“ Köyceğiz - 11,735 - 3,36 - 15,095 - 

8/11 

“ Ortaca 80 - - 0,016 - 0,016 47,139 

83

Dalaman - 8,54 - 9,21 - 17,75 - 

Çayı 

Havzası 

8/12 

“ Fethiye 20 6,78 - 0,8 - 7,58 12,24 

8/16 

“ Ören 8/6 - - - - 17 17 - 

TOPLAM 220,5** 61,253 1,8 25,536 17,315 105,904 92,844 

**Savranköy,Ekinambarı ve Gökova Kaynakları rezervi dahil değildir. 

Tablo B.7. Muğla İli Sınırları İçindeki Yeraltı Suyu Sulama Tesisleri 

2008-2009 YILI DSİ 21. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 

MUĞLA TOPRAK-SU KOOPERATİFLERİNCE İŞLETİLEN SULAMALAR 

Bulunduğu 

Sulama Sulama Yer İşletmeye Sulama Alanı Net (ha) Kuyu Adedi 

Adı Ünitesi Açıldığı Brüt 2008 Yılı 2009 Yılı 2008 Yılı 2009 Yılı 

Adı İl İlçe Yıl Kesin Proğram Kesin Proğram 

Sazköy Sazköy Muğla Bodrum 1979 - 75 75 3 3 

Bozarmut Bozarmut Muğla Bodrum 2000 - 135 135 1 1 

Kızılyaka Muğla Ula 2006 - 200 200 6 6 

Çamköy Çamköy Muğla Milas 2009 - 150 150 4 4 

D.1.2.Jeotermal Kaynaklar 

D.1.3.Akarsular 

Muğla İli toprakları, Büyük Menderes havzası ve Batı Akdeniz havzasına girer. Bu iki havza, 

ülkenin orta büyüklükteki havzasıdır. 

1.BATI AKDENİZ HAVZASI 

Muğla’nın Gökova Körfezi ile Akdağlar arasında kalan kesimi bu havzaya girer. Su toplama 

alanı 21.000 km 2 olan havzanın ortalama yıllık hacmi 7 milyar m 3 ‘e yakındır. Havzada 322.000 hektar 

ovalık alan vardır.Bunun 211.500 hektarı sulanabilir niteliktedir.Batı Akdeniz havzasının suları 

Dalaman ve Eşen Çaylarıyla Akdeniz’e boşalmaktadır.Bu çaylar aynı zamanda ilin en önemli iki 

akarsuyudur. 

DALAMAN ÇAYI : 

Dalaman Çayı Boncuk Dağlarının kuzey yamaçlarından kaynaklanır. Kuzeydoğu yönünde 

akarak Burdur’un Gölhisar çukurluğuna ulaşır.Bu çöküntü alanında Akdağlar’ın Burdur il alanına 

dökülen uzantılarından doğan,çok sayıda küçük akarsu ile beslenir.Doğudan ve batıdan bu iki dağdan 

doğan,kısa ama bol sulu derelerle beslenen Dalaman Çayı, Oğlansininin Kuzeyinden Muğla 

topraklarına girer. Doğudan Hüsniye ve Gürlek Çaylarını, batıdan Gök Çayı Ören Çayı‘nı ve 

Cehennem deresini alarak genişler.Dalaman Çayı’na karışan bu akarsulardan özellikle Hüsniye ve 

Gürlek Çayları Boncuk Dağları‘nın Akdeniz‘in nemli rüzgarlarına açık kesimlerde doğduklarından 

sürekli bol sulu çaylardır.Buna karşılık batıdan karışan Gök Çay, Ören Çayı ve Cehennem Deresinin 

suları kış aylarında çok bol, yaz aylarında çok azdır. Yazın dar ve derin vadileri kuru-oluklar 

durumundadır. 

84

Dalaman Çayı,Bezkese’de dar vadiden çıkarak taşıdığı alüvyonlarla Dalaman Ovasına 

girer.Akış ovada hızlıdır.Ancak denize yakın Kızılkurt yakınlarında akışı yavaşlamaya başlar.Dalaman 

Çayı,Sarısu yöresinde sığ bir bataklıkla denize ulaşır. 

Dalaman Çayı’nın su toplama alanı 3.500 km 2 dolayındadır.Su toplama alanı pek geniş 

olmamasına karşın,suyu genellikle çok boldur.Çünkü akarsuyun yukarı havzası bol yağış alan yüksek 

dağlarla çevrilidir.Dalaman Çayı’nın saniyede taşıdığı en az su miktarı Ağustos başında10 m 3 ’e ulaşır. 

EŞEN ÇAYI : 

Muğla İli’nin Batı Akdeniz havzasında kalan ikinci büyük akarsuyudur. Akış rejimi ve havza 

özellikleri açısından Dalaman’a benzeyen Eşen Çay’ı Akdağlar’ın kuzeybatı yamaçlarından doğar, 

Seki Yaylası’na dek güneybatı yönünde akar. Batı’dan Boncuk Dağları’ndan, doğudan Akdağlar’dan 

kaynaklanan çok sayıda küçük dereler ile birleşir. Daha sonra batıdan güneybatıya doğru geniş bir yay 

çizerek Ören’e ulaşır.Ören‘den sonra çok geniş bir vadide güneye doğru akmaya başlayan Eşen Çayı, 

Eşen Ovası‘nda Muğla-Antalya sınırında Akdeniz’e dökülür. 

Eşen Çayı’nın hemen hemen tümü il alanı içinde kalır. Suyu yaz-kış bol, ama yazın Dalaman 

Çayı‘na göre biraz daha azdır. 

KARGICIK ÇAYI : 

Muğla İli‘nin Batı Akdeniz havzasına giren bölümünde yer alan Köyceğiz Gölü‘ne dökülen 

küçük bir akarsudur.Akarsu,Köyceğiz-Ağla Köyü‘nün kuzeydoğusundan doğar güneybatı yönünde 

yaklaşık 17-18 km aktıktan sonra Yüksekbük yöresinden Köyceğiz Gölü’ne dökülür. 

NAMNAM ÇAYI : 

Köyceğiz Gölü’ne dökülen, önemli sayılabilecek ikinci akarsudur. Ula İlçesi’nin 5-6 km kadar 

doğusundan doğar.Önce kuzeydoğudan güneybatıya sonra güneybatıdan güneydoğuya doğru akarak 

Köyceğiz Gölü’nün kuzeybatısındaki Günlük-Düveç yöresinde göle dökülür. 

Uzunluğu 30 km kadar olan Namnam Çayı kışın ve ilkbaharda taşmaktadır. Yazın ise suyu 

iyice azalmaktadır. 

2.BÜYÜK MENDERES HAVZASI : 

Bu havza,Güneybatı Anadolu’da Büyük Menderes Irmağı, doğrudan denize ulaşan kimi küçük 

akarsular ve birkaç gölün havzasından oluşur. Su toplama alanı yaklaşık 25.000 

m 2 ‘dir.Havzanın,ortalama yıllık su hacmi 4,5milyar m 3 dolayındadır. Büyük Menderes havzasında 

812.000 hektar ovalık alan vardır.Bunun yaklaşık 590.000 hektarı sulanabilir niteliktedir. 

DİPSİZ ÇAYI : 

İlin Büyük Menderes havzasında kalan en önemli akarsuyudur.Kaynaklarını Doğu Menteşe 

Dağları’nın güneybatı yamaçları ile, Batı Menteşe Dağları’nın kuzeydoğu yamaçlarından almaktadır. 

Bu kollar Yatağan yakınında birleşerek Dipsiz Çayını oluşturur. Kuzeybatı yönünde akarak Yatağan 

Ovası’nın ortasından geçen Dipsiz Çayı daha sonra kuzeye yönelerek Aydın topraklarına girer ve 

Büyük Menderes Irmağı ile birleşir. Akarsudan yararlanılarak Yatağan Ovası sulanmaktadır. 

85

SARI ÇAY : 

Kısa bir akarsu olan Sarı Çay, yazın tümüyle kurumaktadır. Kışın ise yer yer bataklıklar 

oluşturarak Güllük Körfezi‘ne dökülür. 1970’lerde kurutma çalışmalarıyla bu bataklıklar tarım 

alanlarına dönüştürülmüştür. 

Tablo D.1.3 Muğla İli Sınırları içerisinde bulunan önemli su kaynakları 

Suyun Adı Min. Akım (m³/sn) Max. Akım (m³/sn) Ort. Akım (m³/sn) 

Dalaman Çayı 9,51 1050 43 

Kargıcak Çayı 

(Köyceğiz AGİ) 

0,35 22,8 1,33 

Eşen Çayı (Ören Reg. 

AGİ) 

1,65 271 14,9 

Namnam Çayı (Döğüş 

belen AGİ) 

0,014 556 9,65 

Dipsiz Çayı 0,114 - 4,707 

Sarıçay (Kocakavak 

AGİ) 

- 220 1,32 

Karaçulha Deresi 0,001 2,2 0,071 

Batış Deresi (Karaova 

AGİ) 

- 35,4 0,189 

Kaynak DSİ 21. Bölge Müd. (Uzun Yılar Ort.) 2008 

D.1.4.Göller,Göletler ve Rezervuarlar 

1. KÖYCEĞİZ GÖLÜ : 

Köyceğiz’in güneyinde yaklaşık 65 km 2’ lik alanı kaplamaktadır. Derinliği 25-150 m arasında 

değişen göl, 8 km uzunluğunda dar bir boğazla Akdeniz’e bağlanmaktadır. Eski bir tektonik 

çukurluğun sularla dolmasıyla oluşmuştur. Yüzeyinin yükseltisi 6 m’dir.Kışın göl kabararak 

Köyceğiz’e yaklaşır. Kabarma sürerse, fazla su boğaz aracılığı ile denize boşalır. Denizle sürekli 

bağlantılı olduğundan gölün suyu tuzludur. Gölde başta Kefal olmak üzere çeşitli balıklar yaşar. 

Köyceğiz Gölü’nü Akdeniz’e bağlayan boğazın ucunda, bu göle bağlı SÜLÜNGÜR GÖLÜ adı verilen 

küçük bir göl daha vardır. 

2.HACAT GÖLÜ : 

Milas yakınındaki Hacat Gölü, Sarı Çay’ın denize açılma noktasında,eski bir koy ağzının 

akarsuyun taşıdığı alüvyonlarla kapanması sonucu oluşmuştur. Derinliği en çok 1,5 m olan sığı bir 

göldür. Bol balık bulunan gölde,denize açılan boğazda bir dalyan kurulmuştur. Kışın kabaran gölün 

denize boşalışı kolayca izlenebilmektedir. 

3.BAFA GÖLÜ : 

Milas İlçesi’nin kuzeybatı ucunda yer alan Bafa Gölü, Büyük Menderes Irmağı’nın yüzyıllar 

boyu getirdiği birikintilerin, eski Latmos Körfezi’nin batısını doldurmasıyla oluşmuştur.Yüzölçümü 

86

yaklaşık 64 km 2 olan gölün 28 km 2’ si Muğla, kalan bölümü ise Aydın ilinde kalmaktadır. Bol balık 

bulunan gölün Söke kesiminde bir dalyan kurulmuştur. 

4.DENİZCİK GÖLÜ : 

Milas İlçesi‘nde Beçin Platosu üzerinde yer alan küçük bir krater gölüdür. Yaklaşık 4 km 2 ‘lik 

bir alanı kaplayan gölün derinliği 18-28 m arasında değişmektedir. 

5.SÜLÜNDÜR GÖLÜ : 

Ortaca İlçesi’nin 10 kilometre güneybatısında yer almakta olup, göl yüzeyi 260 hektardır. 

6.KOCA GÖL : 

Dalaman İlçesi’ne 10 kilometre mesafede olup, göl yüzeyi 260 hektardır. 

7.AKARCADERE SULAMA GÖLETİ : 

Muğla İli, Ula İlçesi‘nin batısında yer alan Akarcadere Göleti 2254 da‘lık sahayı sulama 

amacıyla yapılmıştır.Gölet yağış havzasında yıllık su verimi 4.492.800 m 3 olup göletteki faydalı su 

hacmi 1.673.000 m 3 ’tür. 

8.BAYIR-KAZAN GÖLETİ : 

Bahçeyaka, Gökpınar, Gökdere ve Bozüyük köylerine ait 518 hektar tarım arazisinin sulanması 

amacıyla yapılmıştır. Depolama hacmi 2.93 hm 3 olup,alanı 0.30 km 2 ‘dir. 

9. BODRUM-KARAOVA ( MUMCULAR ) BARAJI : 

Bodrum-Karaova ovasında 1266 ha tarım arazisinin sulanması ile Bodrum Yarımadasına yılda 

2.7 hm 3 içme suyu temin edilmesi amacı ile yapılmıştır. Depolama hacmi 19.4 hm 3 , göl alanı 145 

ha’dır. 

10. MİLAS-GEYİK BARAJI : 

Türkiye Elektrik Kurumuna ait 420 bin kilovat kurulu gücünde inşaa edilen Milas Yeniköy 

Termik Santrali’ne yılda 22.8 milyon m 3 soğutma ve kül suyu temin etmek amacı ile yapılmıştır. 

Depolama hacmi 42.20 hm 3 olup, göl alanı 374 ha‘dır. 

Su kaynakları potansiyeli 

1.Yerüstü suyu ( il çıkışı toplam ortalama akım ) : 6.500 hm3/yıl 

2.Dalaman Çayı 

: 2.400 hm3/yıl 

3.Eşen Çayı 


4.Diğer Akarsular 


5.Yeraltı suyu ( ildeki toplam emniyetli rezerv ) : 412 hm3/yıl 

TOPLAM SU POTANSİYELİ 

:13.412 hm3/yıl 

87

Doğal göl yüzeyleri 

Bafa Gölü 

: 2.519 ha. 


: 5.500 ha. 

Sülüngür Gölü : 260 ha. 

Koca Göl : 260 ha. 

Baraj Rezervuarları Yüzeyi 

Geyik Barajı : 374 ha. 

Mumcular Barajı : 145 ha. 

Toplam : 519 ha. 

Akarsu Yüzeyleri 

Dalaman Nehri : 550 ha. 

Eşen Çayı : 600 ha. 

Namnam Çayı : 130.6 ha. 

Toplam Akarsu Yüzeyi 

: 1.280.6 ha. 

Muğla İlindeki Barajların Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’nin Tablo-1’e göre analiz sonuçları. 

ıstasyon 

A B C D 

ıstasyon Adı Durum Zaman Kalite Grup 

No 

Sınıf Sınıf Sınıf Sınıf 

08-21-00- 


KOCAALAN DERESI-MARMARIS 

GELIBOLU BARAJ AKSI 2008- 3 B C 2 3 3 2 

08-21-02- 

058 

BODRUM KOCADERE- 

MUMCULAR BARAJI ÇIKISI 2008- 3 A 3 2 2 2 

08-21-02- 

059 

MILAS SARIÇAY-AKGEDIK 

BARAJI ÇIKISI 2008- 3 A B 3 3 2 2 

08-21-02- 

060 SARIÇAY-GEYIK BARAJI ÇIKISI 2008- 4 A 4 3 2 2 

D.1.5.Denizler 

Muğla İli’nin güneyi Akdeniz, batısı Ege Denizi ile çevrilidir. Ege Denizi , Akdeniz’in Anadolu 

ve balkan yarımadası arasına sokulmuş koludur. 

Kuzeyde Çanakkale Boğazı, Güneyde Kythira ,Girit ,Kerpe ve Rodos’un oluşturduğu adalar 

yayı meydana getirir. Ege Denizi, bu adalar arasındaki gedikler vasıtasıyla Akdeniz’e bağlanır. 

Doğudan batıya genişliği 150 ile 400 km. arasında değişir. Ortalama derinliği 350m. kadar olan Ege 

Denizinin tabanı, çok daha derin olan Karadeniz (1300m ) ve Akdeniz (1500m) çanaklarını birbirinden 

ayıran engebeli bir eşik ya da bir denizaltı platosu özelliğini gösterir. 

Ege Denizini ikiye bölen S biçimindeki bu derin çukurlar dizisinin doğusundaki ve batısındaki 

geniş şelf alanları üzerinde yüzlerce ada ve adacıklar yükselmektedir. 

“Egeid” adı verilen eski bir karanın bulunduğu bu alanda yerkabuğu, pliosen ve kuarternerdeki 

levha hareketleri sonucunda gerilmelere uğrayarak incelmiş,yer yer faylarla parçalanarak çökmüş ve 

bunun sonucunda Akdeniz sularının sokulmasıyla Ege denizi oluşmuş,bu arada eski karanın yüksek 

yerleri birer adaya dönüşmüştür: 

Dağ sıraları denize yer yer sokulmuştur. Ayrıca,yer yer kıyıya koşut, yer yer denize dik ya da 

açılı uzanan I.II ve III. zaman oluşumlarının,akarsular ve denizlerce dayanıklılık derecelerine göre 

farklı şekillerde aşındırılmasıyla, çok girintili çıkıntılı bir kıyı şeridi oluşmuştur. İkincisi,yörede, III. 

zaman sonlarıyla, IV. zamanda yoğun tektonik hareketler oluşmuş, çökme ve yükselmeler ortaya yeni 

koy ve burunların çıkmasına yol açmıştır. 

88

Çökmeler sonucu, akarsuların açtığı vadiler deniz sularıyla dolmuş,ana ve yan vadiler karaya 

iyice sokulan koylar ve körfezlere dönüşmüştür.Bu oluşumun özgün örneklerine Fethiye-Katrancı, 

Göcek ve Datça çevrelerinde rastlanmaktadır. 

Muğla’nın Ege ve Akdeniz‘e olan kıyıları bir bütün olarak ele alındığında çok sayıda 

yalıyar,küçük liman,burun ve yarımadanın birbirlerini izlediği görülür.Bu yapıyı kıyıdaki doğal 

kumsallar ve denizin kıyıya yakın kesimlerinde yer alan adacıklar bütünler. 

İlin her iki denize olan kıyıları da girintili çıkıntılıdır. Bu yapı iki nedene bağlı olarak 

oluşmuştur. Birincisi kıyı yakınında,Toros sisteminin Akdeniz Bölgesi‘ne özgü denize koşut 

doğrultusu yerine,Batı Anadolu’ya özgü denize dik doğrultu egemen duruma gelmiştir. 

Ege Denizinin hidrolik ve biyolojik koşullarını belirleyen etkenler, Karadeniz ve Akdeniz’den 

havzaya sokulan su kütleleridir.Çanakkale boğazından gelen serin ,az tuzlu (%025) ve besin maddeleri 

bakımından zengin sular güneye doğru ,hızı ortalama saatte 2,5 km. kadar olan bir genel yüzey akıntısı 

halinde güneye doğru yayılır ve Akdeniz’e ulaşır.Buna karşılık çok tuzlu (%039-40) Akdeniz suları 

daha çok Anadolu kıyılarını izleyerek alttan kuzeye doğru ilerleyen bir akıntı oluşturur. Bunun 

sonucunda Ege denizinde de tuzluluk kuzeyden güneye artar. Ege denizinin suları oksijen bakımından 

zengindir. 

İlin Yatağan dışında kalan tüm ilçeleri kıyı ilçesidir. Kıyı uzunluğu, Fethiye’de 102, Ula’da 5, 

Merkez’de 30, Milas’ta 159,Bodrum‘da 174 km’dir. Marmaris, Köyceğiz ve Datça’nın toplam kıyı 

uzunluğu ise 644 km’ye ulaşmaktadır. 

Muğla’nın turizm bakımından hayli gelişmiş ilçesi olan Bodrum’da ortalama deniz suyu 

sıcaklığı 19.6 o C’dir.Yörede en düşük deniz suyu sıcaklığı Ocak ayında görülür.(7 o C). Deniz suyu 

sıcaklığı Ağustos’ta 31.2 o C’ ye kadar yükselir. 

Muğla’nın kıyılardaki en önemli limanları; Bodrum, Marmaris, Fethiye ve Güllük (Milas) 

limanlarıdır. Önemli turizm merkezleri olan Bodrum ve Marmaris’te birer yat limanı vardır. İlin en 

büyük körfezleri; Fethiye,Kerme ve Mandalya Körfezidir. Önemli yarımadaları ise Bodrum 

(Ortakent), Marmaris (Bozburun), Datça (Reşadiye), Fethiye (Faralya) Yarımadalarıdır. 

D.2.Doğal Drenaj Sistemleri 

İlimiz sınırları içerisinde kalkerli ,karstik arazi çok geçirimli olduğundan ,yüzeyden akan akarsu 

gelişmemiş,karamuğla ve kandere gibi sel rejimli derelerin yataklarında ancak kış aylarında su 

bulunur.Muğla İlindeki akarsular 3 gruba ayrılır. 

Bütünüyle İl Sınırları İçerisinde olanlar 

1-NAMNAM ÇAYI: Sandras (Çiçekbaba dağı) dağının batısından doğar ve 33 km. uzunluğu ile Ula 

ve Köyceğiz Ovaları’nı drene ederek Köyceğiz Gölü’ne ulaşır. Kış ve İlkbahar aylarında artan rejimi, 

yaz aylarında kuraklık ve şiddetli buharlaşma ile çok azalmaktadır. 

2-KARGINCIK DERESİ: Köyceğiz Ağla Köyünün kuzeyindeki Sandras Dağı eteklerinden doğar.17 

km.lik kısa boyuna rağmen kış ayları ve ilkbaharda kar erimeleri ile beslenerek Köyceğiz Gölüne 

dökülür. Yazları tamamen kurumaktadır. 

3- KARGI ÇAYI: Fethiye Yanıklar Köyünün kuzeyindeki Çal dağlarından doğar. Fethiye Körfezinden 

Akdeniz’e dökülür. 

4- KARAÇULHA DERESİ: Fethiye ovası köylerinin can damarı olan bu dere Fethiye’nin içinden 

körfeze ulaşır. 

89

5- KOCADERE: Bodrum Mumcular çevresindeki yaran dağlarının sularını karaova üzerinden Güllük 

Körfezine boşaltır. Üzerinde Mumcular sulama barajı bulunmaktadır. 

6-SARIÇAY: Milas’ın kuzey doğusundaki Turgut ve Kurukümes dağlarındaki Labranda suyu ile ünlü 

kaynaklardan beslenen bu dere üzerinde geyik ve Akgedik barajları bulunmaktadır. 

BÜYÜK MENDERESE DÖKÜLEN AKARSULAR 

1-ÇİNE ÇAYI: karagedik dağlarından beslenen 359 km. uzunluğundaki bu çayın yukarı kesimleri 

Muğla İlinde ter alır. Çine Çayı vadisi turistlerin ilgisini çekmektedir. 

2- AKÇAY: Köyceğiz’in kuzeyinde Göleli dağlarından doğarak Muğla-Denizli il sınırını çizer ve 

avcılar deresi ile birleşerek kemer barajına ulaşır.karıncalı dağlarından geçer. Sultanhisarın güneyinde 

Büyük Menderes ırmağı ile birleşir. 

MUĞLA İL DIŞINDAN BESLENENLER: 

1-DALAMAN ÇAYI: fethiyenin kuzeyindeki Göktepe dağından doğarak Acıpayam ve gölhisar polye 

ovalarını sulayan çayın boyu 190 km. dir. 65 km.lik kısmı Muğla İli sınırlarında kalır. Çeşitli dere ve 

çaylarla birleşerek Akdeniz’e dökülür. İlimizin en fazla akımı olan ırmağıdır. Dalaman çayı üzerinde 

“rafting” adı verilen su sporu yapılmaktadır. 

2.EŞEN ÇAYI (Kocaçay) : Antalya sınırlarındaki Akdağlar’ın kuzeyindeki Kızılcadağ’dan doğan eşen 

çayı vadisinde genç akarsu taraçaları görülür. Yağışlara bağlı olarak kış aylarında ve özellikle kar 

erimelerinden dolayı ilkbaharda rejimi artar. Yaz kuraklığına rağmen gür karstik kaynaklarla beslenen 

kolları (saklıkent kanyonu) ile eşen delta ovasını oluşturarak Akdeniz’e ulaşır.128 km boyundaki çayın 

80 km. si Muğla İli sınırlarında bulunmaktadır. 

Eşen Çayı Fethiye İlçesi’nin kuzey doğusunda 2000 kotlarından O kotuna ininceye kadar yaklaşık 160 

km’lik güzergahı boyunca akarak Akdeniz’e ulaşır. Doğudan yan kol olarak Akçay katılır. 

D.3.Su Kaynaklarının Kirliliği ve Çevreye Etkileri 

D.3.1.Yer altı Suları ve Kirlilik 

Muğla ili yurdumuzun kıyı şeridi en uzun olan ilidir. Muğla ilinin kıyı ilçeleri ülkemiz 

turizminde önemli bir yer tutmaktadır.İlimizin kıyı yönetiminde en etkin rolü Belediyeler 

oynamaktadır.Yurdumuzun bütün kıyı illerinde olduğu gibi Muğla ilinde de kıyı kesimlerde hızlı bir 

yapılaşma mevcuttur. 

Mevcut yerleşimden kaynaklanacak olan kirliliğin denize ve çevreye etkilerini azaltmak için 

ilimizde, Mahalli Çevre Kurulu‘nun 26/08/1996 tarihinde özellikle kıyıda ki tesislerin arıtma 

sistemlerinden çıkan arıtılmış suların denize deşarjını yasaklayan prensip kararı ile denizlerimizin 

kirlenmesinin önüne geçilmiştir. 

90

İlimizde turizm mevsiminin uzun olması nedeniyle kıyılarımızda yapılan turistik tesislerin 

denetimi sürekli olarak yapılmaktadır. İşletmelerin atıksuları da düzenli bir şekilde analiz edilerek 

yönetmeliğe uygunluğu takip edilmektedir. 

Ayrıca ilimizde bulunan göletlerde koruma havzalarının korunmasına dikkat edilmektedir. 

Mumcular Barajı‘nın 1 Şubat 1997 tarih ve 22865 sayılı Resmi Gazete’de 4. sayfasında 

yayımlanan mutlak koruma koordinatlarının aplikasyonu tamamlanarak koruma altına alınmıştır. 

D.3.2.Akarsularda Kirlilik 

Akarsular, küçük dereler, yağmur, kar ve kaynak sularıyla beslenirler. Kanalizasyon suları, 

fabrika artıkları ile havayı kirleten etkenlerin yağmur ve yüzey akışlarıyla taşınması, tarımsal 

faaliyetler sonucu oluşan pestisit ve gübre gibi kimyasal atıklar, akarsuları kirleten etkenlerdir. 

İlimizde akarsuları kirlilik tehdidi altında bırakan etmenlerin başında gıda ve maden sektörü 

gelmektedir. 

İlimiz sınırlarında faaliyet gösteren zeytin sıkma tesislerinden kaynaklanan karasuyun yer altı 

ve yerüstü su kaynaklarını kirletmemesi yönünde önlem alınması amacıyla karasuyun lagünlerde 

bertaraf edilmesi öngörülmüştür. 

Dalaman ve Fethiye sınırları dahilinde bulunan akarsular üzerinde kurulu ve faaliyette olan 

alabalık üretme çiftliklerinden kaynaklanan kirliliğin önlenmesi amacıyla Su Kirliliği Kontrol 

Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde arıtma tesisi kurulması öngörülmüştür. 

Kurulu ve faal olan mermer işleme tesislerinden kaynaklanan atıksuların bertaraftı için de 

arıtma tesisi kurulması zorunluluğu getirilmiştir. 

D.3.3.Göller,Göletler ve Rezervuarlarda Kirlilik 

Göl kirlenmesinin ana unsurları akarsular ve atmosferik olaylardır. Akarsularla taşınmış ve 

askıdaki maddelerin önemli miktarları erozyon ve kimyasal çözünme sonucu oluşur. 

İlimiz sınırlarında bulunan göller ve göletlere kirlilik girdisinin önlenebilmesi için Su Kirliliği 

Kontrol Yönetmeliği hükümlerine göre önlemler aldırılmaktadır. 

D.3.4.Denizlerde Kirlilik 


D.4.Su Kıyı Yönetimi, Strateji ve Politikalar 

İlimizde su yönetimi uygulamaları; 2872 sayılı Çevre Kanununun Su Kirliliği Kontrol 

Yönetmeliği doğrultusunda Çevre ve Orman Bakanlığı taşra teşkilatı yapmaktadır. Su kirliliğinin 

önlenmesi için Yönetmelik hükümleri dışında Mahalli Çevre Kurulu Kararları ile bazı kısıtlamalar 

getirilmektedir. Bunlardan bazıları ise; denize deşarj yasaklanmıştır. Mermer fabrikalarına Atıksu 

Arıtma Tesisi kurma zorunluluğu getirilmiştir. 

İlimizde su ile ilgili Çevresel Yasal Uygulamalar; 2872 sayılı Çevre Kanununa bağlı Su 

Kirliliği Kontrol Yönetmeliği kapsamında yürütülmektedir. 

D.5.Su Kaynaklarında Kirlilik Etkenleri 

D.5.1.Tuzluluk 


91

D.5.2.Zehirli Gazlar 


D.5.3.Azot ve Fosforun Yol Açtığı Kirlilik 


D.5.4.Ağır Metaller ve İz Elementler 


D.5.5.Zehirli Organik Bileşikler 


D.5.5.1.Siyanürler 


D.5.5.2.Petrol ve Türevleri 


D.5.5.3.Polikloro Naftalinler ve Bifeniller 


D.5.5.4.Pestisitler ve Su Kirliliği 


D.5.5.5.Gübreler ve Su Kirliliği 


D.5.5.6.Deterjanlar ve Su Kirliliği 


D.5.6.Çözünmüş Organik Maddeler 


D.5.7.Patojenler 


92

D.5.8.Askıda Katı Maddeler 


D.5.9.Radyoaktif Kirleticiler ve Su Kirliliği 


KAYNAKLAR 

-DSİ 21.Bölge Müdürlüğü 2008. 

-İl Çevre Durum Raporu 2007 

E.1.Genel Toprak Yapısı 

E.TOPRAK VE ARAZİ KULLANIMI 

Muğla ilinde gerek iklim gerekse topografya farklılıkları nedeniyle çeşitli topraklar oluşmuşsa 

da, bunların yanı sıra toprak örtüsünden yoksun bazı arazi tipleri de görülmektedir. 

Alüviyal Topraklar: 

Bu topraklar, akarsular tarafından taşınıp depolanan materyaller üzerinde oluşan (A) C profilli 

topraklardır. Mineral bileşimleri akarsu havzasının litolojik bileşimi ile jeolojik periyotlarda yer alan 

toprak gelişimi sırasındaki erozyon ve birikme devirlerine bağlı olup heterojendir. Profillerinde 

horizonlaşma ya hiç yok ya da çok az belirgindir. Buna karşılık değişik özellikte katlar görülür, çoğu 

yukarı arazilerden yıkanan kireççe zengindir. 

Alüviyal topraklar, bünyelerinde veya bulundukları bölgelere yahut evrim devrelerine göre 

sınıflandırılırlar. Bunlarda üst toprak alt toprağa belirsiz olarak geçiş yapar. İnce bünyeli ve taban suyu 

yüksek olanlarda düşey geçirgenlik azdır. Yüzey nemli ve organik maddece zengindir. Alt toprakta 

hafif seyreden bir indirgenme olayı hüküm sürer. Kaba bünyeliler iyi direne olduğundan yüzey katları 

çabuk kurur. 

Üzerlerindeki bitki örtüsü iklime bağlıdır. Bulundukları, iklime uyabilen her türlü kültür 

bitkilerini yetiştirilmesine elverişli ve üretken topraklardır. 

Muğla ilinde bu topraklara Datça ve Yatağan İlçeleri dışında tüm ilçelerde rastlanılmaktadır. 

Toplam alanları 40.848 hektardır. (%3.3) Bazı bölgelerde tuzluluk ve sodiklik (Alkalilik), diğer bazı 

bölgelerde ise hem tuzluluk hem de sodiklik tespit edilmiştir. 

Hidromorfik Alüvyal Topraklar: 

Hidromorfik Alüvyaller, oluşumlarına su etkisi altında sürdüren interzonal topraklardır. 

Topografyaları düz veya çukur olduğundan taban suyu yüksektir. Hatta bazı mevsimlerde su satha 

kadar çıkabilir. 

93

Taban suyu seviyesinin düştüğü durumlarda bile alt katları sürekli olarak yaştır. Taban suyu 

seviyesindeki yükselip alçalan su seviyesinin üstünde kalan katlarda, artarda gelen yükseltgenme ve 

indirgenme olaylarına yol açar. 

Dolayısıyla bu katlarda mavimsi gri indirgenme ve kırmızımsı yükseltgenli (oksitlenme, pas) 

lekeleri oluşmuş. Taban suyu düzeyinin altındaki katlar tümüyle gleyleşmiş olup içlerinde bitki 

köklerinin çürümesinden oluşan siyah lekeler görülür. 

Derinlikleri fazla ise de gleyleşmiş katlar bitki kök bölgesini sınırlandırmaktadır. Doğal bitki 

örtüleri çayır ve mer’a otları ile saz, kamış veya suyu seven diğer bazı bitkilerden oluşmaktadır. Basit 

drenaj önlemleri alınması halinde yem bitkileri ve suya dayanıklı bazı ağaç türleri yetiştirilebilir. 

Bu topraklara Datça, Marmaris ve Yatağan İlçeleri dışında tüm ilçelerde rastlanmaktadır. 

Toplam alanları 3811 hektardır. (%0,3) Çayır ve Mer’a kullanımı altındadır. 

Kolüvyal Topraklar: 

Genellikle dik eğimleri eteklerinde ve vadi ağızlarında yer alırlar. Yerçekimi, toprak kayması, 

yüzey akışı ve yan derelerle taşınarak biriken materyaller üzerinde oluşmuş (A) C profilli genç 

topraklardır. Ayrıca, özellikleri bakımından daha çok çevredeki yukarı arazi topraklarına benzerse de, 

ana materyalde derecelenme ya hiç yok ya da yetersizdir. 

Profilde yağışın veya yüzey akışın yoğunluğuna ve eğim derecesine göre değişik parça 

büyüklüğü içeren katlar görülür. Bu katlar, alüvyal topraklarda olduğu gibi birbirine paralel durumda 

olmayıp düzensizdir. Dik eğimler ve vadi ağızlarında bulunanlar çoğunlukla az topraklı olup kaba taş 

ve molozları içerir. 

Yüzey akış hızının azaldığı oranda parçaların çapları küçülür. Eğim çok azaldığı yerlerde, 

parçacıklardaki küçülmeler alüvyum parçaları düzeyine geldiğinden bu gibi yerlerde kolüvyal toprak, 

toprak geçişli olarak alüvyal topraklara karışır. 

Bunlarda eğim tek tip olup materyalin geldiği yöne doğru akmaktadır. Arasıra taşkına maruz 

kalırlarsa da eğim ve bünye nedeniyle drenajları iyidir. Tuzluluk ve sodiklik gibi sorunları yoktur. 

Kolüvyal topraklar, il içinde daha çok Fethiye ve Milas ilçelerinde yaygın olarak görülmekle 

birlikte tüm ilçelerde rastlanmaktadır. Toplam alanları 83541 hektardır.( %6.7) 

Tuzlu- Sodik Topraklar: 

Tuzlu toprakları saturasyon ekstraktundaki elektriki kondaktivite değerleri 4 milimhosdan 

fazladır. Sodik topraklarda ise yer değiştirebilir. Sodyum %15’den fazladır. 

Bunlara genellikle buharlaşmanın fazla olduğu ve drenaj problemi olan arid iklimlerde tesadüf 

edilir. Solaneta ve soloncak olanlar belirli profil karakterleri ile tanınırlar. Esas olarak çorak 

formasyona sahip olan topraklar bu grup altında toplanırlar. 

94

Alüvyal Sahil Bataklıkları: 

Göl ve deniz sahillerinde yer alan hem göllerin veya denizlerin hem de yüzey akışları etkisiyle 

devamlı veya yılın büyük bir bölümünde yaş kalan ya da bataklık durumunda olan topraklardır. 

Tuzsuz, hafif tuzlu, sodik, hafif tuzlu-sodik ve ya tuzlu-sodik olabilirler. 

Özellikleri itibarıyla tarımsal değeri olmayan bu araziler, av hayvanı barınağı olarak işe 

yararlar. Ayrıca üzerinde yetişen sazlardan da yararlanılabilir. 

Kahverengi Orman Toprakları: 

Kahverengi orman toprakları yüksek kireç içeriğe sahip ana madde üzerinde oluşurlar. Profiller 

A (B) C şeklinde olup horizonlar birbirine tedricen geçiş yaparlar. Bunlarda A horizonu çok gelişmiş 

olduğundan iyice belirgindir. 

Koyu kahverenginde ve dağılgandır. Gözenekli veya granüler bir yapıya sahiptir. Reaksiyonu 

genellikle kalevi bazen de nötürdür. B horizonlarında renk açık kahve ile kırmızı arasında değişir. 

Reaksiyon genellikle kalevi, bazende nötürdür. Yapı granüler veya yuvarlak köşeli bloktur. Çok 

az miktarda kil birikmesi olabilir. Horizonun aşağı kısımlarında CaCo3 bulunur. 

Bu topraklar genellikle geniş yapılı orman örtüsü altında oluşur. Bunlarda etkili olan toprak 

oluşum işlemleri kalsifikasyon ve birazda podozollaşmadır. Drenaj iyidir. Çoğunlukla orman veya 

otlak olarak kullanılırlar. Tarıma alınmış olanlarda temel ve bölgesel ürünler yetiştirilmekte olup 

verimleri iyidir. 

A (B) C profillerine sahiptir. A horizonu iyi teşekkül etmiş gözenekli yapı arzeder. A 

horizonundaki organik madde genellikle asit karakterli olup mineral kısımdan ayrı veya çok az bir 

karışma gösterirler. 

(B) horizonu zayıf teşekkül etmiş kahverengi veya koyu kahverengi granüler veya yuvarlak 

köşeli blok yapıdadır.(B) horizonunda kil birikmesi yok veya pek azdır.(B) horizonun baz saturasyonu 

ortadan yavaşa kadar değişir.(%60’dan az) Profilin aşağılarına doğru gidildikçe PH 6.0 dan daha 

düşüktür,veya yüzeyde daha düşüktür.Silikat killeri kaolin veya illit grubundadır.Horizon hudutları 

geçişli ve tedricidir.Derinlikleri normal olarak 40-70cm arasındadır. 

Tabii vejetasyon esas olarak yaprağını döken orman ağaçlarıdır. Ilık humid bölgelerinde ve 

yıllık yağışın 50–750 mm. olduğu bölgelerde bulunur. Ana madde miosen ve Pliosene ait kumlu kil 

taşı, kum killi veya çakıllı depozitlerden ibarettir. 

Bu topraklar Muğla ilinde 401.467 hektar alan ile yüzölçümünün %32‘sini temsil etmektedir. 

Kireçsiz Kahverengi Topraklar: 

A (B) C profilli topraklardır. Kahverengi veya açık kahverengi dağılabilir, üst toprağa ve soluk 

kırmızımsı kahverengi B horizonuna sahiptir.(B) Horizonu dahil solum sulandırılmış asitle muamelede 

köpürme göstermez. 

Genellikle yıkanma mevcut olup üst toprak alt toprağa nazaran daha asidik bir karakter arzeder. 

Alt toprakta kalevilik hakimdir. Bazı ahvalde alt toprakta çok az olarak serbest karbonatlar görülebilir. 

Tabii vejetasyon ot ve ot-çalı karışığı olarak görülür. 

95

İklim, semiarit ve subhumit, yağış 400-750mm. Ana madde çakıllı, kumlu, killi, killi 

depozitelerle bilhassa tecezziye uğramış, kalkerli kumlu kil ve kumlu kil taşlarıdır. 

Bu topraklar Muğla İlinde 48.622 hektarlık alan ile il yüzölçümünün %3,9’unu temsil 

etmektedir. 

Kestane rengi Topraklar: 

Kestane rengi topraklar ot, çalı veya seyrek ağaç örtüsü altında kalsifikasyon sonucu oluşurlar. 

Profilleri AC, ABC veya AB+C şeklinde olup bol miktarda kalsiyum ihtiva ederler. 

A horizonu genellikle koyu kahve veya grimsi kahve renklerde ise de bazen daha açık tonlarda 

da olabilirler. Kalınlığı 30-50 cm arasında değişir. Granüler yapıda ve dağılan kıvamdadır. Organik 

madde içeriği orta, reaksiyonu nötr veya hafif kalevidir. 

A horizonundan B‘ye geçiş tedricidir. B horizonu kahverengi veya kırmızımsı kahverenginde 

olup zayıf prizmatik yapılıdır. Üst ve orta kısımlarda kil birikmesi, alt kısımlarda da yoğun ve 

sertleşmiş halde kireç birikmesi görülür. Bazen kireç birikme horizonu altında bir de jips birikme 

horizonu olabilir. 

Kestane rengi topraklar orta derecede kireçlidir. CaCo3 miktarı alt katlara doğru artış gösterir. 

Bunlarda biyolojik etkinlik fazla ve doğal drenaj iyidir. Üzerindeki bitki örtüsü tahrip olduğunda 

kolayca erozyona uğrarlar. İşlemeli tarım altında olanlarda daha çok tahıl ve özellikle Buğday 

yetiştirilir. Yağış yeterli olduğunda verimleri oldukça yüksektir. 

Muğla İlinde bu topraklara lokal olarak Merkez ve Yatağan ilçelerinde rastlanılmıştır. 

Yüzölçümü 283 hektardır. İl genelinin % 0.02‘sini kapsar. 

Kırmızı Kestane Rengi Topraklar: 

Solunum rengi hariç hemen hemen diğer bütün özellikleri Kestane Renkli Toprakların aynı 

veya benzeridir. 

A horizonunun rengi koyu kırmızı kahverengi, nötr veya kalevi reaksiyondadır. 

B horizonu rengi kırmızımsı kahverengidir. 

Isının ve yağışı Kestane Renkli Topraklara nazaran daha fazla olduğu yerlerde oluşur.Ortalama 

yıllık yağışı 450-700 mm.dir. Fazla ısı topraktaki demiri fazla okside ettiğinden kırmızılaşır. Keza 

organik madde parçalanmasını arttırdığından düşük organik madde muhtevasına sebep olur. 

Bu topraklar Muğla ilinde 9.558 hektar alan ile il yüzölçümünün %0,8’ini temsil etmektedir. 

Kırmızı Akdeniz Toprakları (T) : 

ABC horizonlu topraklardır. Akdeniz iklim bölgesindeki kireç kayaları üzerinde 600 mm. veya 

daha fazla yağış altında teşekkül eden koyu kırmızı renkli topraklardır. Bazı hallerde kalkersiz ana 

madde de oluşabilir. 

96

B horizonu bünyeseldir ve ped yüzeylerindeki kilin baz saturasyonu % 40‘dan fazladır. Renk 

yüksek kromaya sahibtir. (Kırmızı veya sarı). Baz saturasyonu derinlikle daha da artmaktadır.B 

horiznunda yapı blok veya prizmatik, pet yüzeylerinde veya boşluklarda kalın kil zarları görülür. B 

horizonundaki dominant killer 2:1 tipindeki killerdir. Muhtelif derinliklere sahip topraklardır. 

Tabii vejetasyon ot, maki ve muhtelif orman ağaçlarıdır. 

İklim kurak mevsimli hümid ve subhamid’dir. Toprak yılın birçok aylarında kurudur. Fakat 

yılın serin devresinde ve yağışlı mevsimlerinde rutubetlidir. Yıllık ortalama yağış 500–1100 mm.dir. 

Ana madde sert kalker, esas olarak kireç taşı dolomit, kalkerli kumtaşı, kalkerli kum ve çakıl, kalkerli 

kil taşı, kalkerli konglomera, kısmen de kil taşı ve volkanik kayalardır. 

Bu topraklar Muğla ilinde 155.245 hektar alan ile il yüzölçümünün %12’sini oluşturmaktadır. 

Kırmızı Kahverengi Akdeniz Toprakları (E) : 

ABC profiline sahip topraklardır. A1 horizonu iyi gelişmiş orta derecede organik maddeye 

sahip ve organik madde mineral madde ile iyice karışmıştır. Zayıf bir A2 horizonu da görülebilir. A1 

horizonu kırmızı veya kahverengi, köşeli blok ve prizmatik yapıya sahip haiz bünyesel B horizonu 

içine tedricen geçer. 

B horizonunda kil zarları görülür. Killer illit ve kaolonit grubuna dahildir. Baz saturasyonu 

%35‘den fazladır. Kurak mevsimlerde A ve B horizonu serttir. 

Kurak mevsimli, hamid ve subhumit iklimlerde görülür. Yıllık ortalama yağış 400-100 mm.dir. 

Ana madde esas olarak kalker, dağlık bölgelerde granit, kil taşı, muhtelif metamorfik kristal kayalardır. 

Bu topraklar Muğla ilinde 351.046 hektar alan ile il yüzölçümünün %28‘ini oluşturmaktadır. 

Rendzina Topraklar: 

İnterzonal toprakların kalsimorfik grubuna dahildir. Yüksek derecede kirece sahiptir. AC 

profilli topraklardır. 

A horizonu ince olup granüle yapıda, koyu renkte kalevi reaksiyondadır. Kalevi olmadığında 

nötr’dür. Baz saturasyonu büyük profilde yüksektir. Tabii vejetasyon ot, çayır ve fundadır. Serin 

mutedil soğuk ve humid iklimlerde yer alır. Yıllık ortalama yağış 500–750 mm.dir. 

Ana madde kalker, dolomit, marn ve tebeşirdir. Bu topraklar Muğla ilinde 4.140 hektar alan ile 

il yüzölçümünün %0,3’ünü oluşturur. 

Regosol Topraklar: 

A zonal toprak sırasına dahil (A) C profilli topraklardır. Bu topraklar kaba bünyeli veya 

yumuşak sedimentlerden veya bağımsız sertleşmemiş depozitlerden ibarettir. 

A horizonu esas olarak mineraldir. Zayıf teşekkül etmiş sığ veya orta derin olup C horizonuna 

bariz bir geçiş yapmaz ve aynı zamanda taşlılık arz eder. 

97

Regosoller bütün iklimlerde oluşabilir. Daha ziyade kum yığınlarında lösler, volkanik kül ve 

meyilli buzul birikintileri üzerinde görülür. 

Bu topraklar Muğla ilinde 3.664 hektar alan ile il yüzölçümünün %0,3’ünü teşkil eder. 

Sazlık Bataklık Araziler: 

Alüvyal sahil bataklıkları dışında kalan sazlık-bataklık arazileridir. Muğla ilinde 17 hektar alanı 

kapsar. 

Sahil Kumları: 

Herhangi bir toprak developmanı bulunmayan ve bu sebeple arazi tipi olarak mütalaa edilen 

denizlerin ve göllerin sahillerinden esas olarak rüzgar olmak üzere kısmen de dalga hareketleri ile 

taşınarak muayyen sahalara depo edilmiş kumlardan ibarettir. Muğla ilinde 2.051 hektarlık alanı 

kapsamaktadır. 

Irmak Yatakları: 

Irmakların taşkın yataklarındaki kumlu, çakıllı, molozlu materyalin bulunduğu sahaları 

kapsamına alır. Muğla ilinde bu alanlar 3.928 hektarlık alanı kapsamaktadır. 

Çıplak Kaya ve Molozlar: 

Üzerinde toprak katı bulunmadığı cihetle herhangi bir toprak developmanı bariz mevzu 

olmayan ve bu sebeple arazi tipi olarak müteala edilen parçalanmamış veya kısmen parçalanmış sert 

kaya veya taşlarla kaplı sahalardır. 

Muğla ilinde 53.620 hektarlık bir alanla il yüzölçümünün %4’ünü oluştururlar. 

Köyceğiz İlçesi 161200 ha yüzölçümlü Köyceğiz İlçesi İl yüzölçümünün %12.9 nu 

kapsamaktadır. Arazilerin büyük bir bölümü 137983 ha (%85.4) VI. ve VII. sınıftır. İlçede dik ve çok 

dik eğimli arazilerde şiddetli ve çok şiddetli erozyon cereyan etmektedir. Erozyon sorunu olmayan 

8397 ha alan ilçe genelinin %5.5 ni kapsamaktadır. Köyceğiz İlçesinde 1793 ha alanda yaşlılık, 3075 

ha alanda çoraklık sorununun olduğu tespit edilmiştir. İlçe hudutlarının toplam 83048 ha alan taşlık 

olup, ilçe yüzölçümünün %18 ni içermektedir. Taşsız kayasız alanlar ise 23904 ha olup, ilçe genelinin 

%15.8 ni kapsamaktadır.13080 ha lık tarım alanının 9200 hektarı sulanmakta olup, 3880 hektarı 

susuzdur. 

Göl ve çevresindeki tektonik bölge, peridotit anakayalarla dağlık bölgeye bağlanmaktadır. Bu 

anakayalar üzerindeki kırmızımsı ve sarımtrak kırmızı renkli topraklar bitki besin maddeleri yönünden 

fakir, magnezyumca zengindir. Genelde sığ ve çakıllı, ancak kimi yerlerde derin olan kırmızı topraklar 

kireçtaşı ana kayaların çatlaklarında yaygın olarak bulunur. Kireçtaşı anakayaların üstünde genelde 

terra rossa, terra fusca ve kahverengi orman toprakları vardır. Gerek peridotit ve gerek kireçtaşı 

anakayalar üzerinde kızılçam (P. Brutia) ve/veya maki toplulukları egemen bitki örtüsünü oluşturur. 

98

Dağların eteklerinden başlayıp alüvyal ovalara kadar uzanan alanlarda, oldukça taşlı ve çakıllı 

kolüvyal topraklar bulunur. Bu topraklar üzerinde, yer yer 200 m yüksekliğe varan kesimlerde tarımsal 

üretim yapılmaktadır. 

Alandaki diğer bir temel toprak grubu ise, Köyceğiz Gölü ve akarsuların çevresinde bulunan 

ovalardaki alüvyal topraklardır. Bu alüvyal ovalar ile 1.,2. ve 3. arazi kullanım kabiliyet sınıfına giren 

diğer topraklar yaygın biçimde tarımsal üretime tahsis edilmiştir 

Alüvyal subasar ovanın küçük bir bölümü de yüksek taban suyu düzeyini tolere edebilen 

endemik sığla (Liquidambar orientalis) ağacı meşcereleri ile halofit ve hidrofil bitkilerin bulunduğu 

bataklık görünümünde alanlarla kaplıdır. Bağlar ve zeytinlikler 4. sınıf topraklar üzerindedir. 

E.2.Toprak Kirliliği 

E.2.1.Kimyasal Kirlenme 


E.2.1.1.Atmosferik Kirlenme 


E.2.1.2.Atıklardan Kirlenme 

Evsel atık vahşi deponi alanı olarak kullanılan alanlarda süzüntü suyundan kaynaklanan toprak 

ve zaman içinde oluşacak yeraltı suyu kirliliği söz konusudur. Düzenli depolama alanına geçiş için 

ilimiz sınırları içerisindeki belediyelerle sürekli, yazışmalar yapılmaktadır. 

E.2.2.Mikrobiyal Kirlenme 


E.3.Arazi 

E.3.1.Arazi Varlığı 

E.3.1.1.Arazi Sınıfları 

Tarımsal Alanların Sınıfsal Dağılımı: 

I.Sınıf Arazi 

: 57.785 ha. 

II. Sınıf Arazi 

: 73.402 ha. 

III. Sınıf Arazi 

: 90.642 ha. 

IV. Sınıf Arazi 

: 27.942 ha. 

V.Sınıf Arazi 

: 8.750 ha. 

VI. Sınıf Arazi 

: 1.165 ha. 

VII. ve VIII. Sınıf Arazi : 831 ha. 


:260.516 ha. 

99

E.3.1.2.Kullanma Durumu 

Arazi Kullanım Şekli Alan (Ha.) (%) 

Kültür Arazisi 260.516 19 

Çayır-Mer’a Alanları 34.349 3 

Ormanlar 830.154 62 

İşe Yaramayan Araziler 199.680 16 

TOPLAM 1.324.700 100 

E.3.2.Arazi Problemleri 

İl toprakları topoğrafik yönden, meyillilik bakımından çeşitlilik arz eden derin, orta derin ve yer 

yer sığ özellikte olup, genelde Köyceğiz, Dalyan, Milas yöresinde yer yer drenaj problemi olan araziler 

mevcuttur. Dolayısıyla bu arazilerde tuzluluk söz konusu olabilir. 

İl genelinde topografyanın farklı durum arz etmesi nedeni ile gerekli çalışmaların sonucunda 

erozyon alanları mevcut olmasına rağmen kısmen önlenmiş durumdadır. Köyceğiz Gölü çevresinde ve 

Bafa Gölü çevresinde ekilebilir ve ziraata elverişli yanında bataklık durumda araziler mevcuttu 

KAYNAKLAR 

—İl Tarım Müdürlüğü 

F.FLORA-FAUNA VE HASSAS YÖRELER 

F1. EKOSİSTEM TİPLERİ 

Yeni dönem plan çalışmaları 2008 yılında Muğla merkez işletmesinden başlamak üzere; yeni 

dönem planlarla devam edilecektir. Diğer işletme müdürlükleri sırasıyla avans ile planları yapılana 

kadar çalışmalarını yürüteceklerdir. 

Yeni yapılan planlama sırasında ormanlar Ekolojik, ekonomik ve sosyal olmak üzere 3 ana 

fonksiyon altında ele alınmış ve bunun sonucunda örnek olarak fonksiyonel planlama yapılmıştır. Bu 

planlama sonucunda ormanların daha verimli işletilmesi sağlanacak, orman halk münasebetleri olumlu 

bir seyir izleyecektir. Yörede yaşayan ve yöreye turist olarak gelen insanların rekreasyon ihtiyaçları 

önemli oranda karşılanacaktır. 

İ L İ 

İŞL. 

MÜD.SAY. 

AYDIN 2 

KORU 

BALTALIK 

Normal Bozuk Normal Bozuk 

146.915 144.442 10.592 12.784 


ALAN (Ha.) 

AÇIKLIK GENEL OR. ALANA 

ALAN (Ha.) TOPLAM (Ha.) ORANI (%) 

314.733 502.321 817.054 38 

MUĞLA 10 497.173 315.516 528 22.252 835.469 396.081 1.231.550 68 

TOPLAM 12 644.088 459.958 11.120 35.036 1.150.202 898.402 2.048.604 56 

100

F.1.1.Ormanlar 

F.1.1.1.Ormanların Ekolojik Yapısı 

Orman Ağaçlarıyla diğer bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalargibi canlı çevre ile, iklim, toprak, 

rölüyef gibi fiziksel çevrenin birlikte oluşturdukları doğal ekolojik sistemlerdir. Ormanlar yetişme ve 

geliştirmelerini sağlayan ve onları sürekli olarak etkisi altında bulunduran bir ortamda varlıklarını 

sürdürebilmektedirler. Bu ortam veya çevreye “Orman Yetişme Ortamı” dönmektedir. Her canlıda 

olduğu gibi ormanın çevresi veya içindeki yaşadığı ortam Fiziksel, Kimyasal ve Biyolojik (Biyotik) 

föktörlerin bütünlüğü olarak tanımlanabilir (Bunlara Ekolojik Faktörler) de denmektedir. 

Bu faktörler teker teker orman üzerinde etkili oldukları gibi, ortak etkilerede sahiptir. Bu 

etkilenme şekli faktörlerin türüne göre değiştiği gibi bu Faktörlerin şiddet derecesi de bu hususta rol 

oynamaktadır. 

Örneğin optimum derecedeki sıcaklık, ışık, hava nemi ve hava hareketleri, toprağın besin 

maddeleri, suyu, havası, mikroorganizmaları ormanın yaşama ve gelişmesini olumlu yönde 

etkilemektedir. Bunların ekstrem derecedeki şiddetleri ise don zararları, yanık zararları, kuraklık 

zararları, rüzgar devreği, bitkisel ve hayvansal canlıların (mantar ve böcek) meydana getirdiği zararlar 

şeklinde olabilir. 

Fakat insan müdahalesi olmadığı sürece tüm ekolojik faktörler “doğal döngü” süreçleri ile 

belirli bir denge içinde etkilerini sürdürürler. 

Jeolojik ve Mineorolojik yapı peridodit ve kalker yerli kaya mastraları ile alüvyon, yamaç 

molozu, birikinti konisi ve turba gibi çöküntü elemanlarından oluşmuştur.Peododitler; kuzey ve batıda 

görünürler, bunlar kızıl renkli görünümdedirler.Genel olarak sağlamdırlar.Kalkerler;doğuda, geniş bir 

alanda görülür.Gri renkli yoğun ve sert bir özelliğe sahip kalkerlerin bir kısmı tabakalı görünüm arz 

eder.Alüvyon; dere yataklarında ve göl yataklarında olmak üzere iki ayrı özellik gösteriri.Göl alüvyonu 

çok ince malzemeden oluşmuştur.Graben çöküntüsü olan göl alanı altında alüvyon kalınlığı 

fazladır.Yamaç molozu;yerli kayanın bloktan ayrılıp, parçalanması sonucunda oluşmuştur.Köyceğiz 

Gölü’nün küçük bir kısmı ve Dalyan Boğazı’nın önemli bir bölümü turba şeklindedir. 

Alpin hareketleri NS yönünde fayları meydana getirmiştir.Köyceğiz Gölü böyle iki fay arasında 

graben havzadır. 

Köyceğiz İşletme Müdürlüğü sınırları içerisinde en önemli akarsu Namnam Çayı, Yuvarlak Çay 

ve Dalaman Çayıdır.İşletme Müdürlüğü sınırları içerisinde bunlara ilave olarak sulu ve kuru dereler 


Köyceğiz İşletme Müdürlüğü ormanları Akdeniz Sahil Şeridi üzerinde bulunmaktadır.Bölgede 

yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı Tipik Akdeniz iklimi hüküm sürmektedir.Normal olarak 

düşük rakımlı yerlerde vejetasyon süresi uzundur.Rakımın yüksek olduğu yerlerde ise Aralık-Mart 

ayları arası vejetasyon durur. 

Köyceğiz İşletme Müdürlüğü ormanları ılıman iklim geçiş zonunda bulunduğundan yazları 

sıcak, kışları ılık ve yağışlıdır. 

Rakıma, bakıya ve yöne göre sıcaklık, yağış vb. gibi ikilim faktörleri değişkenlik gösterir. 

101

F.1.1.2 İlin Orman Envanteri 

Aydın İlindeki ormanlık alanın genel sahaya oranı % 39 , Muğla İlinde % 68 ‘dir. Orman Bölge 

Müdürlüğümüzde bu oran % 56 olup Türkiye ortalamasının üstündedir.(Türkiye Ortalama Oranı % 

26.6 ) Muğla Orman Bölge Müdürlüğünde orman varlığımızın % 56 ‘i verimli, % 44 ‘u ise verim gücü 

düşük yada verimsiz alanlardır. Plan, program ve belirlenen hedefler çerçevesinde bozuk orman 

alanlarının verimli hale dönüştürülmesi çalışmaları devam etmektedir. 

Diğer 

68926 

6% 

Sığla 


1% 

Sedir 


1% 

Okaliptus 

1371 

1% 

Fıstıkçamı 

Ardıç 

10877 

30869 

2% 

4% 

Karaçam 

Kızılçam 

64901 

8% 

77% 

644820 

5 

Ülke Geneli 

Bölge Müdürlüğü 

Ormanlık 

56% 

Diğer 

44% 

MUĞLA İLİ ORMANLIK ALAN 

YÜZDESİ 

Ormanlık 

27% 

Diğer 

73% 

Ormanlık 

Muğla İli 

Diğer 

32% 

BOZUK 

ORMAN 

ALANI 

40% 

VERİMLİ 

ORMAN 

ALANI 

60% 

68% 

3 

4 

Ormancılık kamu ve işletmecilik hizmetleri, 6831 Sayılı Orman Kanunu, 3234 sayılı 

Orman Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunun, Devlet Orman İşletmesi ve 

Döner Sermayesi Yönetmeliği ve diğer mevzuat ile Orman Genel Müdürlüğümüze verilmiş 

bulunmaktadır. Orman Bölge Müdürlüğümüz belirlenen mevzuat doğrultusunda kamu hizmeti gören 

bir Devlet Kuruluşu, bunun yanında da devlet ormanlarını işleten iktisadi bir kuruluş niteliğindedir. 

Özetlendiği takdirde başlıca görevlerimiz “ Ormanların korunması, imar, ıslah ve bakımını sağlamak, 

ormanların geliştirilmesi teknik ve ekonomik şartlara göre idare edilmesi işletilmesi, orman ürünlerinin 

üretim, taşıma, depolama iş ve işlemlerinin yapılması ve yaptırılması, bu ürünlerin pazarlanması, yani 

orman tesisi için ağaçlandırmalar yapmak, orman kadastro ve mülkiyeti ile ilgili işlerin yürütülmesi, 

ormanların korunması, üretim ve gençleştirme çalışmaları için gerekli yol ve bina inşaatlarının 

yapılması, yaptırılması, bakım ve onarımı, devlet ormanları ile tüzel kişiliğe haiz kamu ve özel 

ormanların planlarının yaptırılması, orman zararlıları ile mücadelenin yapılması ve yaptırılması “ 

şeklindedir. 

Ayrıca Rio’da 1992 yılında toplanan Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı 

(UNCED) düzenlenmiş ve Dünya ormancılığını derinden etkileyecek ve köklü yapısal değişikliklere 

götürecek ve kısaca “Rio Süreci” denilen bir sürecin başlangıcı olmuştur. Bu süreç UNFF ( 

102

Uluslararası Orman Bakanları Toplantısı) ile görevlerimiz arasına Sürdürülebilir orman yönetimi ile 

aşağıda zikredilen ve bizimde ülke olarak imza koyduğumuz uluslararası sözleşmeleri katmıştır. 

* Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi 

* Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi 

* İklim Değişikliği Çerçeve sözleşmesi 

AĞAÇ TÜRÜ Kızılçam Karaçam Ardıç Sedir Halep Çamı Fıstık Çamı Maritima Radiata Meşe 

ALANI (Ha.) 801.898 98.011 34.662 12.583 710 27.558 141 122 37.310 

% 70 9 3 1 0,1 2,4 0,01 0,01 3 

AĞAÇ TÜRÜ Akasya Kestane Çınar Kızılağaç Sığla Okaliptus Ilgın Diğer Yap. TOPLAM 

ALANI (Ha.) 1.491 892 65 20 1.284 1.406 332 131.717 1.150.202 

% 0,1 0,1 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 11,5 100 

DİKİLİ KABUKLU 

GÖVDE HACMİ 

Önceki Envanter Yılı 

1990-1999 

Son Envanter Yılı 

2000-2009 

Değişim 

Verimli Bozuk Toplam Verimli Bozuk Toplam Toplam 

% 

TOPLAMORMANLAR 34,252 11,096 45,348 34,368 20,838 55,206 22 

DEVLET ORMANLARI 34,228 11,096 45,324 34,344 20,838 55,182 22 

ÖZEL ORMANLAR 24 24 24 24 0 


896,853 

291 

446,777 

35,783 

50,742 

36,501 

50,906 

518,174 

3,872 

7,665 

11 

Türlerine Göre Normal Koru Miktarı: 




Pinus halepensis (Halep Çamı) 573,5 ha. 


Cedrus libani (Sedir) 2.753,5 ha. 



60,0 ha. 

İBRELİ TOPLAM 

460.240,4 ha. 


539,5 ha. 


0,0 ha. 



Quercus (Meşe) 2,5 ha. 

Eucalyptus (Okaliptus) 1.166,4 ha. 


1.164,8 ha. 


664,5 ha. 

YAPRAKLI TOPLAMI 

3.548,6 ha. 


Yapraklılar Arası Karışık 

İbreli Yapraklı 

KARIŞIK TOPLAMI 

KORU TOPLAMI 

26.678,5 ha. 

643,5 ha. 

1.697,1 ha. 

29.019,1 ha. 

492.808,1 ha. 

104

Türlerine Göre Bozuk Koru Miktarı: 




Pinus halepensis (Halep Çamı) 129,0 ha. 


Cedrus libani (Sedir) 379,0 ha. 



0,0 ha. 

BOZUK İBRELİ TOPLAMI 

154.928,1 ha. 


166,0 ha. 


332,0 ha. 



Quercus (Meşe) 11.155,5 ha. 

Eucalyptus (Okaliptus) 295,0 ha. 


104,0 ha. 


46.968,5 ha. 

BOZUK YAPRAKLI TOPLAMI 

59.021,0 ha. 


Yapraklı Arası Karışık 

İbreli Yapraklı Karışık 

BOZUK KARIŞIK TOPLAMI 

BOZUK KORU TOPLAMI 

NORMAL BALTALIK TOPLAMI 

BOZUK BALTALIK TOPLAMI 

AÇIKLIK ALAN 

GENEL TOPLAM 

Verimliliklerine Göre: 

Verimli Koru Ormanı 

Verimsiz Koru Ormanı 

Verimli Baltalık Ormanı 

Verimsiz Baltalık Ormanı 


15.371,5 ha. 

339,0 ha. 

83.378,5 ha. 

497.173,1 ha. 

315.515,6 ha. 

528,0 ha. 

22.224,4 ha. 

396.081,1 ha. 

1.231.550,2 ha. 

497.173,1 ha. 

315.515,6 ha. 

528,0 ha. 

22.224,4 ha. 

835.469,1 ha. 

Muğla ilindeki Ormanlık Alanın Genel sahaya oranı % 68 dir. Orman Bölge Müdürlüğümüzde 

bu oran Türkiye’nin üstündedir. ( Türkiye Ortalama Oranı % 26,6) Muğla Orman Bölge Müdürlüğü 

Muğla İl bazında orman varlığımızın % 59’u verimli % 41’i ise verim gücü düşük ya da verimsiz 

ormanlardır. 

Plan, program ve belirlenen hedefler çerçevesinde bozuk orman alanlarının verimli hale 

dönüştürülmesi çalışmaları devam etmektedir. 

F.1.1.3 Orman Varlığının Faydaları 

Ormanların yapacak, yakacak ve tali ürünlerle sağladığı değerlerdir. Ormanın ilk bakıştaki faydası, 

105

ürünlerin çeşitli iş ve sanayi kollarında hammadde olarak kullanılması veya tüketimi şeklinde göze 

çarpmaktadır. İnşaatta, kimya ve diğer sanayi kuruluşlarında, madencilik, ulaştırma, bayındırlık gibi 

ekonomik faaliyetlerde odun hammaddesinin kullanış yerleri gün geçtikçe artmaktadır. Odun 

hammaddesinin bu derece önem kazanmasının sebebi, sahip olduğu teknolojik vasıflarından ve 

devamlı üreyebilen; iyi bakıldığı taktirde tükenmez bir kaynağı olmasından ileri gelmektedir. 

Teknolojinin gelişmesi ve elektrik enerjisi, petrol, maden kömürüü gibi çeşitli enerji maddelerinin 

bulunmuş olmasına rağmen odun, yakacak maddesi olarak önemini sürdürmektedir. Dünya odun 

üretiminin hemen hemen % 50'si yakacak olarak kullanılmakta ve özellikle gelişmekte olan ülkelerde 

bu oran % 80'e varmaktadır. 

Ormandan elde edilen tali ürünler, parfümeri, boya, ilaç, dericilik, tecrit malzemesi gibi endüstri 

kuruluşlarının ham maddesini meydana getirmektedir. 

Türkiye'de üretilen orman tali ürünlerinin başlıcaları; reçine, sığla yağı, palamut, mazı, defne yaprağı, 

çam fıstığı, sumak, kestane, ıhlamur çiçeği, mahlep, meyan kökü ve keçiboynuzu vb.dir. 

Kollektif faydaları 

Ormanın bu yöndeki hizmetleri, maddi faydaları ile ölçülemeyecek kadar fazladır. 

Bulundukları muhit iklimini, kara iklim tipinden ılıman iklim tipine yöneltirler. Bu sayede don, 

kuraklık, aşırı sıcaklık, fırtına gibi zararları önlemek ve azaltmak suretiyle faydalı olurlar. Ormanın 

etkisi altında kalan sahaların nisbi rutubeti fazla olduğu gibi, akarsu ve kaynakların verimi, düzenli ve 

devamlıdır. 

Ormanların tarımı, hayvancılığı, bayındırlık tesislerini koruması; karada ve deniz kıyılarında 

kumulların teşekkülüne engel olması; bataklıkları kurutmak, havaya saf oksijen vermek, gürültüyü ve 

hava kirliliğini önlemek suretiyle insan sağlığına yardım etmesi; çeşitli av hayvanlarını barındırıp 

beslemekle yurdun tabii varlığını ve güzelliğini zenginleştirmesi gibi hususlar kollektif hizmetlerinin 

başlıcalarını teşkil eder. 

Ormanlar, yaşayan, çoğalan, ekonomik ve teknik yararlanma olgusu içinde tükenmez kaynak 

özelliği gösteren, bu yanıyla insanoğluna esin kaynağı olan ve ona güç veren, insanlığın kalkınmasını, 

mutluluğunu, refahını sağlayan önemli bir anahtardır. Ormanın fonksiyon değerleri evrensel olarak 

bütün dünyada olanca hızıyla sürüp giden çevre sorunları “orman kavramını ve ormanın çevresi için 

sağladığı fonksiyonlara” ait kavramları ön plana çıkarmaktadır. 

“ Bir ağacın ömrü boyunca ürttiği fonksiyenel değer, odun hammaddesi olarak ürettiği 

değerin 2000 katıdır.” 

Bu değerlere ait bazı örnekler aşağıda verilmiştir. 

* Orman 1m2. Yaprak yüzeyi 1 saatte 2 gram şeker üretmektedir. Böylece bir hektarlık orman 

yılda 16 tona kadar biyolojik kütle oluşturur. 

* Orman yüzeysel akışla su kaybını, çıplak toprağa kıyasla 15–17 kat azaltır, infiltrasyon 

kapasitesini % 100 oranında arttırır. 

* Orman doğal bir filitre olarak endüstri kentleri üzerinde havaya kıyasla is ve toz tanecikleri 

miktarı bakımından 1000 kat daha temiz bir hava sağlar. 

* 15–20 adet orman ağacının ya da 150 m2 toplam yüzeye sahip ağaçlarının bir yılda ürettiği 

oksijen miktarı, bir insanın yıllık oksijen gereksinimi karşılayabilmektedir. 

* Gürültü şiddeti 80 desibel ( db ) olan bir gürültü kaynağı kıyısında başlayan 250 m 

genişliğindeki bir orman şeridinin öbür kıyısında gürültü şiddeti 40 db yani insana rahatsız etmeyen 

huzur içinde çalışma ve dinlenme sağlayan gürültü şiddeti derecesine indirgemektedir. 

* İlaç hammaddesinin % 25’ i tropik ormanlardan gelmektedir. 

Sınırlı sayıda belirtilmiş bulunan bu fonksiyenel değerler yanında ormanlar, yağışları arttırma, 

hava hareketlerinin yönünü ve hızını değiştirme “ su koruma ormanları” yetiştirlmesine özendirecek 

106

kadar suları temizleme veya su niteliğini iyileştirme, doğal bir süzgeç olarak havanın tozlarını 

düzenleme gibi sınır taşımayan evrensel düzeyde etkili işlevlere sahiptir. 

Özet olarak ormanlar dünya üzerinde yüksek derecede ekonomik değer taşıyan doğal 

kaynakların başında gelmektedir. Ürettikleri odun hammaddesi dışında tüm canlıların yaşamasında 

önemli yeri olan ekolojik süreçler bakımından da büyük değerlere sahiptir. İklim resmini düzenleme, 

erozyonu engelleme, oksijen üretip, karbondioksit tüketme, insanlara sağlık kazandırma gibi işlevsel 

değerleri evrensel bir önem taşımaktadır. 

F.1.1.4 Kadastro Mülkiyet Konuları 

2008 yılı kadastro çalışmaları yatırım programımız (Muğla İli) 

KADASTRO PROJELERİ 

Birimi Program Tutar (TL) Gerçekleşme Tutar (TL) 

2008 YILI 40.000 151.000 13.567 200.226 

Orman Kadastrosu 

Ha 

Muğla İlimizin 465 köyünün 458 inde kadastro çalışmaları tamamlanmıştır 

2008 Yılı sonu itibarı ile devam eden izinlerden 22.009.764 TL Bedel Tahsilatı yapılmıştır. 

Köyceğiz İlçesinde Sultaniye Bölgesi Çandır Köyü’nde 3302 devam etmektedir. 

-Köyceğiz Orman İşletme Müdürlüğü Ormanlarının tamamında 3116 çalışması yapılmıştır. 

-Köyceğiz Orman İşletme Müdürlüğü’ nde yıl içerisinde 2/B ile orman sınırları dışına çıkarılan alan 

mevcut değildir. 

-Köyceğiz Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içinde şimdiye kadar 3214,185 Ha.’lık alan 2/B ile 

orman sınırları dışına çıkartılmıştır. 

-2007 yılı içerisinde toplam üç (3) adet tapulu kesim yapılmıştır ve miktarı 1,1490 Ha. dır. 

-Köyceğiz Orman İşletme Müdürlüğü Ormanları içerisinde özel ormanlar mevcuttur.Bu Özel Ormanlar 

216.5 Ha’lık bir alanı kaplamaktadır. 

-6831 Sayılı Orman Kanunu’nun 16.,17. ve 18. maddelerine göre 181 Adet , 1.141,0857 Ha.’lık 

sahada izin verilmiştir. 

F.2.Çayır ve Meralar 

F.2.1.Çayır ve Mera Varlığı 

İlimiz sınırları içerisindeki çayır ve mera’alar toplam 34,349 ha’lık alanı kaplar. Bunların en 

büyük bölümü Merkez İlçe, Fethiye, Yatağan ve Milas İlçeleri’nin sınırları içerisinde bulunmaktadır. 

F.2.2.Kullanım Amaçları ve Yararları 

Çayır Mer’alarımız köy hayvancılığımızın temel yan kaynağını teşkil etmektedir. Ayrıca 

erozyon kontrolu, toprak ve su muhafazası, toprak verimliliğinin arttırılmaı, doğanın korunması ve 

doğal dengenin kurulması gibi pek çok bakımdan faydalıdır. 

Geniş ve klasik anlamda; çayırlar biçilerek, mer’alar ise otlatılarak değerlendirilen doğal ve 

yeşil alanları ifade etmektedir. 

107

F.3.Flora 

F.3.1.Türler ve Populasyonları 

Topografik yapısı iklim ve toprak farklılıkları Türkiye Ormanları bitki çeşitliliği açısından 

zengin kılmıştır. 

Orman ekosistemlerine doğal olarak dağılmış olan 40’ın üzerinde ekonomik açıdan önemli 

orman ağacı türü bulunmaktadır. Yurdumuz yerli orman ağacı çeşidi açısından zengin bir ülkedir. 

Muğla Orman Bölge Müdürlüğü, Muğla ili ormanlarında yerli tür olarak iğne yapraklılardan 

Kızılçam, Karaçam, Fıstıkçamı, Halepçamı (Türkiye deki toplam alanın % 95’i Milas ve Gökovada 

dır) Ardıç, Sedir, Servi, bulunmaktadır. Geniş yapraklılardan ise Meşe, Söğüt, Sığla, Kestane, 

Okaliptus, Akasya, Kızılağaç ve Zeytin ormanlarımızda doğal olarak yetişmektedir. 

Ayrıca yöremiz ormanlarında, orman ekosisteminde ekonomik açıdan önemli olan bitki 

türlerinin sayısıda yüksektir. Bunlardan odun dışı ürünler elde edilmektedir. Bunlardan genel olarak 

Defne, Adaçayı, Kekik, Sıklamen, Sakız, Harnup (Keçi Boynuzu) ….vs. 

Bölge Müdürlüğü hudutları dahilinde 2006 yılı içerisinde yanan 2798,1 hektar sahada 

ağaçlandırma yoluyla orman yetiştime faaliyetleri devam etmektedir. 

* Yüzeysel Üretim Yapan Kuruluşların Neden Olduğu Orman Kayıpları. 

Linyit kömürü, taş ocağı ve maden işletmeleri gibi açık ocak işletme yöntemlerine göre orman 

içinde faaliyet gösteren işletmeler, çoğu zaman yükümlülüklerini yerine getirmeden üretim alanını terk 

ettiklerinden bu yerler orman arazisi niteliğini kaybetmektedirler. 

Bölge Müdürlüğümüz Muğla ili ormancılık arazilerinde çalışan maden işletmelerinden 2006 yılı 

için arazi tesliminde yapılan şartname ve sözleşme gereği saha tesliminde kayıp söz konusu 

olmamıştır. 

* Orman alanlarının daraltılmasına neden olan etkenlerden biri de endüstriyel fabrikalar ve termik 

santrallerinin bacalarından çıkan gazların çevre ormanlarında meydana getirdiği zararlardır. 

1982 yılında faaliyete geçen Muğla – Yatağan Termik Santrali çevre ormanlarda büyük 

sahalardaki ormanın hastalanmasına ve ölmesine neden olmuştur. Fabrika bacasına kurulan arıtma 

sistemi ile son yıllarda gaz zararlarında münferit olarak kayıplara yol açması söz konusudur. 

Muğla ili ve çevresi flora bakımından oldukça zengindir. Muğla İli’nde özellikle kıyı 

kesimlerde yaşanan hızlı yapılaşma sonucunda bitkilerin korunması gün geçtikçe güçleşmektedir. 

İlimizde bulunan bitki türleri; 

Odunsu Bitkiler 

Pinus brutia Pinus nigra Cedrus libani 

Juniperus Populus tiremula Arbutus andachne 

Callistemon linearis Phyleria Spartium junceum 

Cistus Ricinus communis Astragalus 

Lantana camara Rubus frutiosa Phonix dactylifera 

Pictacia lentiscus 

Trachycarpus fortunei Erica mediterannia 

Chamaerops humilis Rosa canina Crataegus monogina 

Pteridium aguilinneum Myrtus comminus Daphne 

Alnus glutinosa Spartium junceum Staphyllea pinnota 

Ouercus coccifera Nerium oleander Rubus sp. 

Hedera helix Cistus creticus Vitex agnus-castus 

Baugainvillea glabra Ficus carica Agave americana 

108

Laurus nobilis Styras offininalis Liquidambar orintalis 

Asparagus acutifolius Morus alba Hibiscus rosa sinensis 

Yucca filamentosa Musa paradisiaca Pittosporum tobira 

Pistacia terebinthus Carex sp. Arbutus onedo 

Eucalyptus camadulensis Caesalpinia gilliesil Cercis siliquastrum 

Robinia pseudoacacıa Sarcopoterium spinosum Arbutus andrachne 

Buxus sempervirens Dracaena deremensis Hydrangea macrophylla 

Schefflera sp. Pinus picea Ficus elastica 

Rosa centifolla Albizzia julibrissin Citrus limon 

Citrus nobilis Populus canescens Cupressus sempervirens 

Phragmites communis Paliurus spina christi Erica arborea 

Jasminum fruticans Calicotome villosa Thuja orientalis 

Eriobotrya japonica Dracaena marginata Opuntia ficus-indica 

Thuja occidentalis Abies alba Asparagus tensiflorus 

Pyracantha coccinea Erythrina sp. Chaenomeles speciosa 

Olea europaea Acacıa cyanophylla Philadeiphus coronrıus 

Prunus cerasifera Viburnum tinus Juncus inflexus 

Campsis radicans Fatsia japonica Jasminum officinale 

Jasminum primulinum Kerria japonica Lonicera periclymenum 

Parthenocissus quinquefolia Wisteria sinensis Nephrolepis exaitata 

Schinus molie Scindapsus sp. Ampelospis sp. 

Acacia horrida Parkinsonia aculeata Ficus benjamina 

Hibicus syrıacus Albe arborescens Salix alba 

Cetrum pupurea Phllyrea latifolia Pyrus amygdaliformis 

Quercus ilex Quercus infectoria Pistacia vera 

Cistus albidus Cistus sinensis Araucaria excelsa 

Juniperus omxycedrus Tamarix smyrnensis Cycas media 

Dracaena fragrans Cyperus longus Codiaeum variegatum 

Morus nigra 

Otsu Bitkiler 

Epharbia Cimilax exelsa Graminea 

Spartium junceam Horaeum bulbosum Matricaria chanomilla 

Avena barbata Inula viscosa Bromus tectorum 

Capsella bursa pastoris Sinapis alba Trifolium stellatum 

Malva sylvestris Lupinus angustifolius Rumex acetocella 

Matthiola tricuspidata Daucus carota Alyssum murale 

Viola tricolor Dactylis glomerata Muscari sp. 

Erodium malacoides Lavandula stoeches Asphodelus aestivus 

Calendula arvensis Torilis arvensis Tagates sp. 

Ranunculus acer Vicia villosa Sisymbrium altissimum 

Knautia integrifolia Leontodon tuberosus Dianthus sp. 

Cırsıum arvense Chrysanthemum segetum Trifolium resupinatum 

Verbascum sinuatum Amaranthus retroflexus Agrostis stolinifera 

Salvia splendens Lolium perenne Bellis perennis 

Myosotis sp. Granium dioscetum Strellaria media 

Rubia peregrina Calendula arvensis Pleargonium zonale 

Urtica dioıca Papaver rhoeas Trifolium hidrida 

Carpobrotus acinaciformis Poa bulbosa Galium aparine 

Crepis fetida Cynodon dactylon Ranunculus aquatica 

109

Mentha longifolia Euphorbia spiendens Sanquisorba minor 

Lathyrus sp. Drginea maritima Digitalis sp. 

Taraxacum seratinum Trigonella sp. Chenopodium album 

Anthemis cretica Malva neclectum Bromus medritensis 

Stachys cretica Hypericum perforatum Geum urbanum 

Geranium lucidum Origanum onites Limonium sinuatum 

Lagoecia cuminoides Anchusa azurea Erythrina sp. 

Centaurea spinosa Tritoma sp. Limodorum abortivum 

Viola odorata Tragopogon longısrostris Gzania longiscapa 

Silybum marianum Vinca minor Euphorbia helioscopia 

Agenratum sp. Sonchus asper Lantana camara 

Medicago orbicularis Antirrhinum majus Bromus diandrus 

Gomphrena globrossa Vicia sativa Ruscus aculeatus 

Senecio vulgaris Briza minima Scorpiurus muricatus 

Tordylium apulum Valerianella sp. Iris pseudacorus 

Hordeum murinum Scrophularia canina Sideritis sp. 

Gypsophila sp. Sonchus oleraceus Doronicum orientale 

Trifolium uniflorum Centarium erythraea Aegilops ovata 

Geranium pyronaicum Mentha pulegıum Briza maxima 

Trifolium campestre Gyruna sp. Convolvulus arvensis 

Fuchsia sp. Tamus communis Esholtzia sp. 

Phlox sp. Zınnia sp. Canna sp. 

Cheiranthus cheiri Vinca rosae Anthemis punctata 

Althea officinais Mirabilis jalapa Lamium amqlexicule 

Mentha suncess Lotus corniculatus Smilax aspera 

Arum italicum Plantago maritima Linum sp. 

Silene italica Sinapis arvensis Istaics gluca 

Tritolium globosum Solanum nigrum Alyssum pterocarpum 

Plantago lanceolata Euphorbia peplis Crepis sancta 

Endemik Bitkiler 







Ballota pseudodrctamnus Stachys bombycina Veronica lycica 

F.3.2.Habitat ve Toplulukları 


F.4.Fauna 

F.4.1.Türler ve Populasyonları 

F.4.1.1.Karasal Türler ve Populasyonları 

Accipiter nisus 

Aegolius faunereus 

Şahin 

Paçalı Baykuş 

110

Alcedo atthis 

Alectrois graeca 

Anas plattyrhynchos 

Anser albifrons 

Anthus prtensis 

Anthus trivialis 

Aquila rapax 

Ardea cinerea 

Asio otus 

Bubo bubo 

Buteo buteo 

Canis aureus 

Canis lupus 

Capra aegagrus 

Caprimulus europaeus 

Carduelis carduelis 


Chriptera 

Ciconia ciconia 

Cinclus cinclus 

Columba livia 

Columba oenas 

Columba palunbus 

Corvidae 

Corvus corax 

Corvus corona cornix 

Coturnix coturnix 

Cuculus canorus 

Dendrocopos major 

Dendrocops syriacus 

Dryocopus martius 

Egretta alba 

Erinaceus europaeus 

Falco peregrinus 

Falco tinnunculus 

Felis silvestris 

Fulica atra 

Gallinula chloropus 

Hirundo rustica 

Hystrix cristata 

Larus melannocephalus 

Lepus europeus 

Lutra lutra 

Lynx caracal 

Martes fonina 

Martes martes 

Meles meles 

Merops apiaster 


Mustela nivalis 

Yalıçapkını 

Çil 

Bıldırcın 

Yeşilbaş 

Çayır İncir Kuşu 

Ağaç İncir Kuşu 

Akbaba 

Beyaz Balıkçıl 

Kulaklı Orman Baykuşu 

Puhu 

Arı Şahini 

Yaban Domuzu 

Kurt Çakal 

Karakulak 

Çobanaldatan 

Saka 


Tepeli Karabatak 

Küçük Atmaca 

Su Kuşu 

Tahtalı 

Güökçe (mavi) Güvercin 

Üveyik 

Saksağan 

Leş Kargası 

Kınalı Keklik 

Guguk 

Ağaçkakan 

Suriye Ağaçkakanı 

Kara Ağaçkakan 

Leylek 

Oklu Kirpi 

Kerkenez 

Ayı 

Sakarmeke 

Saz Tavuğu 

Kırlangıç 

Yarasa 

Akdeniz Martısı 

Tavşan Sakarca 

Gelincik 

Yaban Kedisi 

Ağaç Sansarı 

Porsuk 

Sincap 

Arı Kuşu 

Akdeniz Foku 

Kaya Sansarı 

111

Neophron percnopterus 

Oriolus oriolus 

Panurus biarmicus 

Parus ater 

Passer domesticus 

Passer hispaniolensis 

Passer montanus 

Perdix perdix 

Pernis apivorus 

Phalacrocorax aricstotelis 

Phalacrocorax carbo 

Phalacrocorax pygmeus 

Phylloscospus nitudus 

Pica pica 

Picus canus 

Picus viridis 

Prinia gracilis 

Rallus aquaticus 

Saxicola torquata 

Sciurus vulgaris 

Streptopelia decaocto 

Streptopelia turtur 

Sturnus vulgaris 

Sus scrofa 

Turdus merula 

Turdus pilaris 

Tyto alba 

Upupa epops 

Ursus arctus 

Vanellus vanellus 

Vulpes vulpes 

Doğan 

Sarı Asma 

Bıyıklı Baştankara 

Çam Baştankarası 

Serçe 

Söğüt Serçesi 

Dağ Serçesi 

Kızkuyu 

Yırtıcı Kartal 

Karabatak 

Cüce Karabatak 

Gri Balıkçıl 

Yeşil Bülbül 

Kara Karga 

Gri Ağaçkakan 

Yeşil Ağaçkakan 

Dik Kuyruklu Ardıç Kuşu 

Su Tavuğu 

Taş Kuşu 

Kirpi 

Kumru 

Karatavuk 

Sığırcık 

Kargagiller 

Dağ Keçisi 

Ardıç Kuş 

Peçeli Baykuş 

Çavuşkuşu-İbibik 

Tilki 

Kaya Güvercini 

Su Samuru 

Endemik Hayvanlar 


Chelonia mydas 






Kamplumbağa 

Akdeniz Foku 




F.4.1.2.Aquatik Türler ve Populasyonları 

ALGLER 

Alcidium helminthochorton 

Gelidium spp. 

Gigartina cicularia 

Gracilarla verrucosa 

Phyllophora nervosa 

Porphyra leucostrica 


Tipulidae 

Cystoseria spp. 

Ulva rigida 

Omurgasızlar 

Dolichopeza (s.str.) graeca Mannheims, 1954 

Nephrotoma appendiculata appendiculata (Pierre, 1919) 

Nephrotoma cornicina (Linnaeus, 1758) 

Nephrotoma croceiventris lindneri (Mannheims, 1951) 

Nephrotoma guestfalica guestfalica Westhoff, 1880 

Nephrotoma quadrifaria quadrifaria Meigen, 1804 

Nephrotoma scalaris scalaris Meigen, 1818 

Nephrotomatheowaldi Oosterbroek, 1978 

Tipula (Acutipula) isparta Vermoolen, 1983 

Tipula (Acutipula) latifurca Vermoolen, 1983 

Tipula (Lunatipula) bimacula Theowald, 1980 

Tipula (Lunatipula) cillibema Koç, 2008 

Tipula (Lunatipula) decolor Mannheims, 1963 

Tipula (Lunatipula) dracula Theischinger, 1977 

Tipula (Lunatipula)dedecor Loew, 1873 

Tipula (Lunatipula) franzressli Theischinger, 1982 

Tipula (Lunatipula) furcula Mannheims, 1954 

Tipula (Lunatipula) helvola Loew, 1873 

Tipula (Lunatipula) horsti Theischinger,1982 

Tipula (Lunatipula) huberti Theischinger, 1982 

Tipula (Lunatipula) istriana Erhan & Theowald, 1961 

Tipula (Lunatipula) mendli Martinovský, 1976 

Tipula (Lunatipula) micropeliostigma Mannheims, 1965 

Tipula (Lunatipula) murati Koç, 2008 

Tipula (Lunatipula) ornithogona Theischinger, 1982 

Tipula (Lunatipula) peliostigma peliostigma Schummel, 1833 

Tipula (Lunatipula) pseudopeliostigma Mannheims, 1965 

Tipula (Lunatipula) pseudowolfi Theischinger, 1979 

Tipula (Lunatipula) quinquespinis Theischinger, 1980 

Tipula (Lunatipula) rhynchos Theischinger, 1977 

Tipula (Lunatipula) russula Theischinger, 1977 

Tipula (Lunatipula) selenis Loew, 1873 

Tipula (Lunatipula) soosi izmirensis Theischinger, 1987 

Tipula (Lunatipula) teunisseni Theischinger, 1979 

Tipula (Lunatipula) vermooleni Theischinger, 1987 

Tipula (Savtshenkia) rufina rufina Meigen, 1818 

Tipula (s.str.) orientalis Lackschewitz, 1930 

Tipula (Yamatotipula) caesia Schummel, 1833. 

Tipula (Yamatotipula) lateralis Meigen, 1804 

Limoniidae 

Phllolabis kocmani n.sp. 

Paradelphomyia (Oxyrhiza) senilis (Haliday, 1833) 

113

Austrolimnophila (s.str.) brevicellula Starý, 1977 

Dactylolabis (s.str.) jonica Lackschewitz, 1940 

Eloeophila maculata (Meigen, 1804) 

Pseudolimnophila sepium (Verrall, 1886) 

Hexatoma (Cladolipes) simplex (Loew, 1865) 

Hexatoma (Eriocera) chirothecata (Scopoli, 1763) 

Baeoura alexanderi Mendl et Tjeder, 1974 

Scleroprocta balcanica Starý, 1976 

Symplecta (Psiloconopa) stictica (Meigen, 1818) 

Symplecta (s.str.) hybrida (Meigen, 1804) 

Molophilus (s.str.) propinquus (Egger, 1863) 

Dicranoptycha (s.str.) fuscescens (Schummel, 1829) 

Dicranoptycha savtshenkoi Mendl, 1976 

Ellipteroides (Protogonomyia) quadridens loehmeri Mendl, 1987 

Gonomyia (s.str.) conoviensis Barnes, 1924 

Gonomyia (s.str.) sicula Lackschewitz, 1940 

Idiocera (s.str.) pulchripennis (Loew, 1856) 

Helius hispanicus Lackschewitz, 1928 

Antocha (s.str.) vitripennis (Meigen, 1830) 

Dicranomyia (s.str.) chorea (Meigen, 1818) 

Dicranomyia (s.str.) goritiensis (Mik, 1864) 

Dicranomyia (s.str.) lucida De Meijere, 1818 

Dicranomyia (s.str.) mitis (Meigen, 1818) 

Dicranomyia (s.str.) modesta (Meigen, 1818) 

Dicranomyia (s.str.) signata Lackschwitz, 1941 

Dicranomyia (Glochina) sericata (Meigen, 1830) 

Dicranomyia (Melanolimonia) rufiventris (Strobl, 1901) 

Limonia macrostigma (Schummel, 1829) 

Limonia maculipennis (Meigen, 1818) 

Limonia nubeculosa Meigen, 1804 

Limonia phragmitidis (Schrank, 1781) 

Neolimnomyia (Brachylimnophila) adjuncta (Walker, 1848) 

Erioptera (Mesocyphona) bivitata (Loew, 1873) 

Cheilotrichia (Empeda) cinerascens (Meigen, 1804) 

Dicranomyia (Melanolimonia) hamata Becker, 1908 

Agromyzidae 

Liriomyza sativae Blanchard, 1938 

Agromyza frontella (Rondani, 1875) 

Ceradontha denticornis (Panzer, 1806) 

Chromatomyia horticola (Goureau, 1851) 

Liriomyza trifolii (Burgess, 1880) 

Liriomyza huidobrensis (Blanchard, 1926) 

Liriomyza congesta (Becker, 1903) 

Liriomyza pascuum (Meigen,1838) 

Ophiomiyia cunctata (Hendel, 1920) 

114

Phytomyza aconitophila Hendel, 1927 

Phytomyza petoei Hering, 1924 

Phytomyza aconitophila Hendel, 1927 

Ephemeroptera 

Baetis buceratus Eaton, 1870 

Baetis fuscatus (Linneaus, 1761) 

Baetis rhodani (Pictett, 1843) 

Baetis scambus Eaton, 1870 

Baetis vernus Curtis, 1834 

Baetis pavidus Grandi, 1949 

Cloeon dipterum ( Linnaeus, 1761) 

Centroptilum luteolum (Müller, 1776) 

Caenis macrura (Stephens, 1835) 

Caenis luctuosa (Burmeister, 1839) 

Heptagenia flava Rostock, 1878 

Heptagenia sulphurea (Muller, 1776) 

Heptagenia coerulans Rostock, 1878 

Ecdyonurus venosus (Fabricius, 1775) 

Rhitrogena semicolorata (Curtis, 1834) 

Electrogena antalyensis (Kazancı & Braasch, 1986) 

Epeorus alpicola (Eaton, 1871) 

Isonychia ignota Walker, 1853 

Oligoneuriella rhenana (Imhoff, 1852) 

Potamanthus luteus (Linneaus, 1767) 

Haproploides modesta 

Haprophlebia lauta Eaton, 1884 

Ephemerella ignita (Poda, 1761) 

Odonata 

C. splendens splendens (Harris, 1782) 

Lestes. barbarus (Fabricius, 1798) 

Platycnemis pennipes (Pallas, 1771) 

Ischnura elegans ebneri Schmidt, 1938 

Platycnemis pennipes (Pallas, 1771) 

Anax imperator Leach, 1815 

Gomphus flavipes lineatus Bartenev, 1929 

G. schneideri Sélys, 1850 

Orthetrum brunneum (Fonscolombe, 1837) 

Libellula depressa Linnaeus, 1758 

Orthetrum brunneum (Fonscolombe, 1837) 

O. anceps (Schneider, 1845 

Crocothemis erythraea (Brullé, 1832) 

Sympetrum fonscolombei (Sélys, 1840) 

S. meridionale (Sélys, 1841) 

115

Neuroptera 

Osmylus fulvicephalus (SCOPOLI, 1763) 

Italochrysa italica (ROSSI, 1790) 

Chrysopa dorsalis BURMEISTER, 1839 

Chrysopa formosa BRAUER, 1850 

Chrysopa viridana SCHNEIDER, 1845 

Chrysopa pallens (RAMBUR, 1838) 

Dichochrysa flavifrons (BRAUER, 1850) 

Dichochrysa prasina (BURMEISTER, 1839) 

Dichochrysa zelleri (SCHNEIDER, 1851) 

Dichochrysa clathrata (SCHNEIDER, 1845) 

Chrysoperla carnea (STEPHENS, 1836) 

Hymenoptera 

Colpa (Heterelis) q. quinquecincta (Fabricius, 1793) 

Scolia (Biscolia) hirta (Schrank, 1781) 

Coleoptera 

Helophorus brevipalipis Bedel, 1881 

Laccobius simulatrix d’Orchymont, 1932 

Laccobius syriacus Guillebeau, 1896 

Enochrus segmentinotatus (Kuwert, 1888) 

Laccobius (Dimorpholaccobius) simulatrix d'Orchymont, 1932 

Tabanidae 

Chrysops (s.str.) flavipes MEIGEN, 1794 

Tabanus exlusus PANDELLE, 1883 

Mollusca 

Theodoxus subthermalis Issel, 1865 

Theodoxus fluviatilis fluviatilis (L., 1758) 

Potamopyrgus antipodarum (Gray, 1843) 

Melanopsis praemorsa (L., 1758) 

Melanopsis costata (Olivier, 1804) 

Melanoides tuberculatus (O. F. Müller, 1774) 

Bithynia tentaculata (L., 1758) 

Valvata naticina Menke, 1845 

Radix peregra (O.F. Müller, 1774) 

Ancylus fluviatilis O.F. Müller, 1774 

Physella acuta (Draparnaud, 1805) 

Gyraulus albus (O. F. Müller, 1774) 

Planorbarius corneus (L., 1758) 

116

Planorbis planorbis (L., 1758) 

Oxyloma elegans (Risso, 1826) 

Pisidium casertanum (Poli, 1791) 

4.1.2.2 Balıklar 

Muğla Deniz Balıkları Listesi 

ALTSINIF: CHONDRICHTHYES (KIKIRDAKLI BALIKLAR) 

TAKIM : PLEUROTREMATA (KÖPEKBALIKLARI) 

1. Familya : HEXANCHIDAE (CAMGÖZLER) 

Heptranchias perlo (Bonnaterre, 1788) (Boz camgöz) 

2. Familya : SCYLIORHINIDAE (KEDİBALIKLARI) 

Scyliorhinus canicula (Linnaeus, 1758) (Kedi Balığı) 

3. Familya : CARCHARINIDAE (HARHARYASLAR) 

Carcharhinus plumbeus (Nardo, 1827) (Büyük Camgöz) 

4. Familya : TRIAKIDAE (KAYGAN DERİLİ KÖPEKBALIKLARI) 

Mustelus asterias Cloquet, 1821 (Köpek balığı) 

Mustelus mustelus (Linnaeus, 1758) (Köpek Balığı) 

5. Familya : OXYNOTIDAE (DOMUZBALIKLARI) 

Oxynotus centrina (Linnaeus, 1758) (Domuz Balığı) 

6. Familya : SQUALIDAE (KATRANBALIKLARI) 

Dalatias licha (Bonnaterre, 1788) (Küt burunlu köpekbalığı) 

Squalus acanthias Linnaeus, 1758 (Mahmuzlu Camgöz) 

Squalus blainvillei (Risso, 1826) (Mahmuzlu Camgöz) 

7. Familya : SQUATINIDAE (DENİZ MELEKLERİ, KELERLER) 

Squatina oculata Bonaparte, 1840 (Keler) 

Squatina squatina (Linnaeus, 1758) (Keler) 

8. Familya : Dalatiidae 

Etmopterus spinax (Linneaus, 1758) (Işıklı köpek balığı) 

TAKIM : HYPOTREMATA (VATOZLAR) 

1. Familya : RHINOBATIDAE (KEMANVATOZLARI) 

Rhinobatos rhinobatos (Linnaeus,1758) (Kemane Balığı) 

2. Familya : TORPEDINIDAE (ELEKTRİKLİ VATOZLAR) 

Torpedo marmorata Risso, 1810 (Elektrikli Vatoz, çarpan) 

3. Familya : RAJIDAE (VATOZLAR) 

Raja clavata Linnaeus, 1758 (Dikenli Vatoz) 

Raja miraletus Linnaeus, 1758 (Vatoz) 

Dipturus oxyrinchus (Linnaeus, 1758) (Vatoz) 

Leucoraja naevus Müller& Henle, 1841 (Vatoz) 

4. Familya : DASYATIDAE (DİKENLİ VATOZLAR) 

Dasyatis pastinaca (Linnaeus,1758) (Rina Balığı, Dikenli Vatoz) 

5. Familya : MYLIOBATIDAE (KARTAL VATOZLAR, FOLYALAR) 

Myliobatis aquila (Linnaeus, 1758) (Çiçuna) 

SINIF: HOLOCEPHALI (TÜMBAŞLILAR) 

TAKIM : CHIMAEREA (CHIMAERIFORMES) 

1. Familya : CHIMAERIDAE (SIÇANBALIKLARI) 

Chimaera monstrosa Linnaeus, 1758 (Sıçan Balığı,Tavşan Balığı) 

ALTSINIF: OSTEICHTHYES (KEMİKLİ BALIKLAR) 

TAKIM : ISOSPONDYLI (CLUPEIFORMES) (ESAS SARDALYALAR) 

1. Familya : CLUPEIDAE (SARDALYALAR) 

Argyropelecus hemigymnus Cocco, 1829 

Sardina pilchardus (Walbaum, 1792) (Sardalya) 

Sardinella aurita Valenciennes, 1847 (Büyük Sardalya) 

Sprattus sprattus (Linnaeus, 1758) (Çaça) 

2. Familya : ENGRAULIDAE (HAMSİLER) 

Engraulis encrasicolus (Linnaeus,1758) (Hamsi) 

3. Familya : CHAULIODONTIDAE (ENGEREK BALIKLARI) 

Chauliodus sloani Schneider, 1801 (Engerek Balığı) 

4. Familya : ARGENTINIDAE (CAMGÖZLÜLER) 

Argentina sphyraena Linnaeus, 1758 (Derinsu Gümüş Balığı) 

117

TAKIM : INIOMI (SCOPELIFORMES) (IŞIKLI SARDALYALAR) 

1. Familya : AULOPIDAE (FİLAMENTLİ ZURNA BALIKLARI) 

Aulopus filamentosus (Bloch,1792) (Filamentli Zurna Balığı) 

2. Familya : SYNODONTIDAE (KERTENKELE BALIKLARI, ZURNA BALIKLARI) 

Synodus saurus (Linnaeus,1758) ( Lokum Balığı, İskarmoz) 

Saurida undosquamis (Richardson, 1848) (Zurna Balığı, Lokum Balığı, İskarmoz) 

3. Familya : CHLOROPHTHALMIDAE (YEŞİL GÖZLÜLER, ÖRÜMCEK BALIKLARI) 

Chlorophthalmus agassizi Bonaparte, 1840 (Yeşilgöz Balığı) 

TAKIM :SYNGNATHİFORMES 

1.Fam: Syngnathidae 

Hippocamphus hippocamphus (Linnaeus,1758), 

Hippocamphus ramulosus Leach, 1814, 

Syngnathus acus Linnaeus,1758 

2.Fam: Gasterosteidae 

Gasterosteus aculeatus Linnaeus, 1758 

TAKIM : APODES (ANGUILLIFORMES) (YILANBALIKLARI) 

1. Familya : ANGUILLIDAE (YILANBALIKLARI) 

Anguilla anguilla (Linneaeus, 1758) (Tatlısu Yılan Balığı) 

2. Familya : MURAENIDAE (MÜRENLER) 

Muraena helena Linnaeus, 1758 (Müren Balığı) 

3. Familya : CONGRIDAE (MIĞRILAR) 

Conger conger ([Artedi, 1738] Linnaeus, 1758) (Mığrı) 

4. Familya : OPHICHTHIDAE (YILANKURDU BALIKLARI) 

Echelus myrus (Linnaeus, 1758) (Mırmır Yılan Balığı) 

TAKIM : SYNENTOGNATHI (BELONIFORMES) (ZARGANALAR) 

1. Familya : BELONIDAE (ZARGANALAR) 

Belone belone gracilis Lowe, 1839 (Zargana) 

TAKIM : MICROCYPRINI (CYPRINODONTIFORMES) 

1. Familya : CYPRINODONTIDAE (DİŞLİ SAZANCIKLAR) 

Aphanius fasciatus (Nardo, 1827) (Dişli Sazancık) 

TAKIM : SOLENICHTHYES (SYNGNATHIFORMES) (BORU BALIKLARI) 

1. Familya : MACRORHAMPHOSIDAE (BORU BALIKLARI) 

Macroramphosus scolopax (Linnaeus, 1758) (Boru Balığı) 

TAKIM : ANACANTHINI (GADIFORMES) (MEZGİTLER) 

1. Familya : MACROURIDAE (FARE KUYRUKLULAR) 

Coelorhynchus coelorhynchus (Risso, 1810) (Fare Balığı) 

Hymenocephalus italicus Giglioli, 1884 (Kılkuyruk Fare Balığı) 

Nezumia sclerorhynchus (Valenciennes, 1838) (Fare Balığı) 

2. Familya : MERLUCCIIDAE (BERLAM BALIKLARI) 

Merluccius merluccius (Linnaeus, 1758) (Bakalyaro-Berlam) 

3. Familya : GADIDAE (MEZGİT BALIKLARI) 

Gadiculus argenteus argenteus Guichenot, 1850 (Pamukçuk Balığı) 

Merlangius merlangus (Linnaeus,1758) (Mezgit) 

Phycis phycis (Linnaeus, 1766) (Gelincik Balığı) 

TAKIM : BERYCOMORPHI (BERYCIFORMES) 

1. Familya : TRACHICHTHYIDAE (KEMİKBAŞLILAR) 

Hoplostethus mediterraneus Cuvier, 1829 (Kütük Balığı) 

2. Familya : HOLOCENTRIDAE (ASKER BALIKLARI) 

Sargocentrum rubrum (Forsskal, 1775) (Asker Balığı, Hindistan Balığı, Naylon Balığı, Sincap Balığı) 

TAKIM : ZEOMORPHI (ZEIFORMES) 

1. Familya : ZEIDAE (DÜLGER BALIKLARI) 

Zeus faber Linnaeus, 1758 (DÜlger Balığı, Peygamber Balığı) 

2. Familya : CAPROIDAE (PERİ BALIKLARI) 

Capros aper (Linnaeus, 1758) (Peri Balığı) 

TAKIM : PERCOMORPHI (PERCIFORMES) (LEVREKLER) 

1. Familya : SERRANIDAE (HANİ BALIKLARI) 

Anthias anthias (Linnaeus, 1758) (Berber Balığı) 

Epinephelus aeneus (E.Geoffroy Saint-Hilarie, 1817) (Lahos) 

Ephinephelus haifensis Ben-Tuvia, 1953 (Orfoz, Börtlek, Arap) 

Epinephelus guaza (Linnaeus, 1758) (Orfoz) 

Epinephelus alexandrinus (Valenciennes, 1828) (Lahos ) 

Serranus cabrilla (Linnaeus, 1758) (Asıl Hani) 

Serranus hepatus (Linnaeus, 1758) (Benekli Hani) 

Serranus scriba (Linnaeus, 1758) (Çizgili Hani) 

118

2. Familya : MORONIDAE (LEVREK BALIKLARI) 

Dicentrarchus labrax (Linnaeus, 1758) (Levrek) 

3. Familya : APOGONIDAE (KARDİNAL BALIKLARI) 

Apogon imberbis (Linnaeus, 1758) (Kardinal Balığı) 

4. Familya : CEPOLIDAE (KURDELA BALIKLARI) 

Cepola rubescens Linnaeus, 1766 (Kurdele Balığı) 

5. Familya : POMATOMIDAE (LÜFERLER) 

Pomatomus saltator (Linnaeus, 1766) (Lüfer) 

6. Familya : CARANGIDAE (İSTAVRİTLER) 

Alectis alexandrinus (E.Geoffroy Saint-Hilaire, 1817) (İskender Balığı) 

Caranx crysos (Mitchill, 1815) (Kral Balığı) 

Lichia amia (Linnaeus, 1758) (Akya) 

Seriola dumerili (Risso, 1810) (Sarı Kuyruk) 

Trachinotus ovatus (Linnaeus, 1758) (Yaladerma) 

Trachurus mediterraneus (Steindachner, 1868) (Sarıkuyruk İstavrit) 

Trachurus trachurus (Linnaeus, 1758) (Karagöz İstavrit) 

7.Familya : CORYPHAENIDAE (LAMBUGA BALIKLARI) 

Coryphaena hippurus Linnaeus, 1758 (Lambuga) 

8. Familya : LEIOGNATHIDAE (EKSİ BALIKLARI) 

Leiognathus klunzingeri (Steindachner, 1898) (Eksi Balığı) 

9. Familya : SCIAENIDAE (GÖLGE BALIKLARI) 

Sciaena umbra Linnaeus, 1758 (Kaya Levreği, İşkine) 

Umbrina cirrosa (Linnaeus, 1758) (Minakop, Kötek Balığı) 

10. Familya : MULLIDAE (BARBUNYALAR) 

Mullus barbatus Linnaeus, 1758 (Barbunya) 

Mullus surmuletus Linnaeus, 1758 (Tekir) 

Upeneus moluccensis (Bleeker,1855) (Paşa Barbunu) 

Upeneus asymmetricus Lachner, 1954 

11. Familya : SPARIDAE (MERCAN BALIKLARI) 

Boops boops (Linnaeus, 1758) (Kupes) 

Dentex dentex (Linnaeus, 1758) (Sinagrit) 

Dentex gibbosus (Rafinesque, 1810) (Trança) 

Dentex macrophthalmus (Bloch, 1791) (Patlakgöz Mercan) 

Dentex maroccanus Valenciennes, 1830 (Fas Mercanı) 

Diplodus annularis (Linnaeus, 1758) (Isparoz) 

Diplodus puntazzo (Cetti,1777), (Isparoz) 

Diplodus sargus (Linnaeus, 1758) (Sargos) 

Diplodus vulgaris (E. Geoffroy Saint-Hilaire, 1817) 

Lithognathus mormyrus (Linnaeus, 1758) (Mırmır) 

Oblada melanura (Linnaeus, 1758) (Melanura, Minanur) 

Pagellus acarne (Risso, 1826) (Yabani Mercan) 

Pagellus bogaraveo (Brunnich, 1768) (Mandagöz Mercan) 

Pagellus erythrinus (Linnaeus, 1758) (Kırma Mercan) 

Pagrus pagrus (Linnaeus, 1758) (Fangri) 

Sarpa salpa (Linnaeus, 1758) (Salpa) 

Sparus aurata Linnaeus, 1758 (Çipura) 

Spondyliosoma cantharus (Linnaeus,1758) (Iskatari) 

12. Familya : CENTRACANTHIDAE (İZMARİTLER) 

Spicara flexuosa Rafinesque, 1810 (İzmarit) 

Spicara smaris (Linnaeus, 1758) (Istrangilos) 

Spicara maena (Linnaeus, 1758) (Beyazgöz) 

13. Familya : POMACENTRIDAE (PAPAZ BALIKLARI) 

Chromis chromis (Linnaeus, 1758) (Papaz Balığı, Çatalkuyruk) 

14. Familya : LABRIDAE (LAPİNLER) 

Coris julis (Linnaeus, 1758) (Gelin Balığı) 

Symphodus tinca (Linnaeus, 1758) (Çırçır) 

Symphodus roissali (Risso, 1810) (Çırçır) 

Symphodus ocellatus (Forsskal, 1775) (Çırçır) 

Symphodus cinereus (Bonnaterre, 1788) (Çırçır) 

Thalassoma pavo (Linnaeus, 1758) (Gün Balığı) 

Xyrichthys novacula (Linnaeus, 1758) (Ustura Balığı) 

15. Familya : SCARIDAE (PAPAĞAN BALIKLARI) 

Sparisoma cretense (Linnaeus, 1758) (Iskaroz, Papağan Balığı) 

16. Familya : TRACHINIDAE (TRAKONYALAR) 

119

Trachinus draco Linnaeus, 1758 (Trakonya) 

Trachinus radiatus Cuvier, 1829 (Trakonya) 

Trachinus araneus Cuvier, 1829 (Kum Trakonyası) 

17. Familya : URANOSCOPIDAE (GÖĞE BAKANLAR) 

Uranoscopus scaber Linnaeus, 1758 (Tiryaki Balığı, Kurbağa Balığı) 

18. Familya : SIGANIDAE (SOKAR BALILARI) 

Siganus luridus (Ruppell, 1828) (Sokar Balığı) 

Siganus rivulatus Forsskal, 1775 (Esmer Sokar Balığı) 

19. Familya : TRICHIURIDAE (KILKUYRUK BALIKLARI) 

Lepidopus caudatus (Euphrasen, 1788) (Palaska Balığı) 

Trichiurus lepturus Linnaeus, 1758 (Kılkuyruk Balığı) 

20. Familya : SCOMBRIDAE (USKUMRULAR) 

Auxis rochei (Risso, 1810) (Gobene Balığı) 

Euthynnus alletteratus (Rafinesque, 1810) (Yazılı Orkinos) 

Katsuwonus pelamis (Linnaeus, 1758) (Çizgili Tonito) 

Sarda sarda (Bloch, 1793) (Palamut) 

Scomber japonicus Houttuyn, 1782 (Kolyoz) 

Scomber scombrus Linnaeus, 1758 (Uskumru) 

Scomberomorus commerson (Lacepede, 1800) (Palamut Kolyozu) 

Thunnus thynnus (Linnaeus, 1758) (Ton Balığı) 

21. Familya : XIPHIIDAE (KILIÇ BALIKLARI) 

Xiphias gladius Linnaeus, 1758 (Kılıç Balığı) 

22. Familya : GOBIIDAE (KAYA BALIKLARI) 

Gobius vittatus Vinciguerra, 1883 (Çizgili Kayabalığı) 

Lesueurigobius friesii (Malm, 1874) (Kayabalığı) 

Gobius niger Linnaeus, 1758 (Kömürcü Kayabalığı) 

Oxyurichthys papuensis (Valenciennes,1837) (Kayabalığı) 

23. Familya : BLENNIIDAE (HOROZBİNALAR) 

Blennius ocellaris Linnaeus, 1758 (Horozbina) 

Blennius fluviatilis Asso, 1801, 

Blennius canevae (Lipophrys canevai Vinciguerra, 1880, 

Blennius sangiunolentus (Pallas, 1810), 

Parablennius gattorugine (Brunnich, 1786) (Horozbina) 

24. Familya : SPHYRAENIDAE (İSKARMOZ BALIKLARI) 

Sphyraena viridensis Cuvier, 1829 (Turna Balığı) 

Sphyraena sphyraena (Linnaeus, 1758) (Turna Balığı, Iskarmoz) 

Sphyraena chrysotaenia Klunzinger, 1884 (Turna Balığı, Iskarmoz) 

Sphyraena flavicauda Rüppell, 1838 (Turna balığı) 

25.Fam: Sebastidae 

Helicolenus dactylopterus (Delaroche, 1809) 

26. Familya : MUGILIDAE (KEFALLER) 

Liza aurata (Risso, 1810) (Kefal, Altınbaş Kefal) 

Liza saliens (Risso, 1810) (Kefal) 

Liza ramada (Risso, 1826) (Kefal, Ceyran) 

Mugil cephalus Linnaeus, 1758 (Kefal, Has Kefal) 

Oedalechilus labeo (Cuvier, 1829) (Kefal, Dudaklı Kefal) 

Chelon labrosus (Risso, 1826) (Kefal, Mavraki) 

TAKIM : ATHERINIFORMES (GÜMÜŞ BALIKLARI) 

1. Familya : ATHERINIDAE (GÜMÜŞ BALIKLARI) 

Atherina boyeri Risso, 1810 (Gümüş Balığı) 

TAKIM : SCLEROPAREI (SCORPAENIFORMES) 

1. Familya : SCORPAENIDAE (İSKORPİTLER) 

Scorpaena notata Rafinesque, 1810 (Benekli İskorpit) 

Scorpaena scrofa Linnaeus, 1758 (İskorpit) 

Scorpaena porcus Linnaeus, 1758 (Lipsoz) 

2. Familya : TRIGLIDAE (KIRLANGIÇ BALIKLARI) 

Chelidonichthys lucerna (Linnaeus, 1758) 

Chelidonichthys lastoviza (Bonnaterre, 1788) 

Trigla lucerna Linnaeus, 1758 (Kırlangıç) 

Trigloporus lastoviza (Brunnich, 1768) (Kırlangıç, Mazak) 

Trigla lyra Linnaeus, 1758 (Kırlangıç, Öksüz balığı) 

3. Familya : PERISTEDIIDAE (ÖKSÜZ BALIKLARI) 

Peristedion cataphractum (Linnaeus,1758) (Dikenli Öksüz) 

4. Familya : DACTYLOPERIDAE (UÇAN KIRLANGIÇLAR) 

120

Dactylopterus volitans (Linnaeus,1758) (Uçan Kırlangıç Balığı) 

TAKIM: HETEROSOMATA (PLEURONECTIFORMES) 

1. Familya : CITHARIDAE (KANCAAĞIZ PİSİ BALIKLARI) 

Citharus linguatula (Linnaeus,1758) (Kancaağız Pisi Balığı) 

2. Familya : SCOPHTHALMIDAE (KALKANLAR) 

Lepidorhombus boscii (Risso, 1810) (Benekli Pisi) 

3. Familya : BOTHIDAE (PİSİ BALIKLARI) 

Arnoglossus laterna (Walbaum, 1792) (Küçük Pisi Balığı) 

Bothus podas (Delaroche, 1809) (Pisi Balığı) 

4. Familya : PLEURONECTIDAE (DERE PİSİLERİ) 

Platichthys flesus luscus (Pallas, 1811) (Dere Pisisi) 

Microchirus ocellatus (Linnaeus, 1758) 

5. Familya : SOLEIDAE (DİL BALIKLARI) 

Microchirus ocellatus (Linnaeus, 1758) (Benekli Dil Balığı) 

Solea impar Bennett, 1831 (Dil Balığı) 

Monochirus hispidus Rafinesque, 1814 (Küçük Dil Balığı) 

Microchirus variegatus (Donovan, 1808) (Lekeli Dil Balığı) 

Solea vulgaris Quensel, 1806 

6.Fam: Scophthalmidae 

Lepidorhombus whiffiagonis (Walbaum, 1792) 

TAKIM : DISCOCEPHALI (ECHENEIFORMES) 

1. Familya : ECHENEIDIDAE (VANTUZ BALIKLARI) 

Echeneis naucrates Linnaeus, 1758 (Kılavuz Balığı, Vantuz Balığı) 

TAKIM : PLECTOGNATHI (TETRAODONTIFORMES) 

1. Familya : BALISTIDAE (ÇÜTRE BALIKLARI, TETİK BALIKLARI) 

Balistes carolinensis Gmelin, 1789 (Çütre Balığı, Yasemin Balığı) 

2. Familya : MONACANTHIDAE (DİKENLİ ÇÜTRELER) 

Stephanolepis diaspros Fraser & Brunner, 1940 (Dikenli Çütre) 

3. Familya : TETRAODONTIDAE (BALON BALIKLARI) 

Sphoeroides pachygaster (Muller & Troschel, 1848) (Balon Balığı) 

TAKIM : PEDICULATI (LOPHIIFORMES) 

1. Familya : LOPHIIDAE (FENER BALIKLARI) 

Lophius budegassa Spinola, 1807 (Fener Balığı) 

Lophius piscatorius Linnaeus, 1758 (Fener Balığı) 

Muğla Tatlı Su Balıkları Listesi 

Ordo: Anguilliformes 

Familya: Anguillidae 

1. Species: Anguilla anguilla Linnaeus, 1766 (Yılan balığı) 

Ordo: Cypriniformes 

Familya: Cyprinidae (Sazangiller) 

2. Species: Leuciscus cephalus Linnaeus, 1758 (Tatlısu kefali) 

3. Species: Leuciscus smyrnaeus Boulenger, 1896(Tatlısu kefali) 

4. Species: Leuciscus borysthenicus (Kessler, 1859) (Tatlısu kefali) 

5. Species: Barbus plebejus escherichi Steindachner, 1897 (Bıyıklı balık) 


6. Species: Barbus capito pectoralis Heckel, 1843 (Sarı balık) 

7. Species: Capoeta capoeta bergamae Karaman, 1971 (Çay balığı) 

8. Species: Ladigesocypris ghigii ghigii Gienferrari, 1927 

9. Species: Cyprinus carpio Linnaeus, 1758 (Pullu sazan) 

10. Species: Carassius carassius Linnaeus, 1758 (Havuz balığı) 

11. Species: Pseudorasbora parva (Temminck and Schegel, 1842) 

12. Species: Acanthobrama mirabilis Ladiges, 1960 (Tahta balığı) 

13. Species: Alburnus escherichi Steindachner, 1897 (İnci balığı) 

14. Species: Alburnus orontis Sauvage, 1882(İnci balığı) 

15. Species: Alburnoides bipunctatus (Bloch, 1782) (Noktalı inci balığı) 

16. Species: Vimba vimba tenella Nordmann, 1840 (Eğrez) 

Familya: Cobitidae 

17. Species: Cobitis taenia Linnaeus, 1758 (Çöp yiyen) 

18. Species: Cobitis simplicispina Hanko, 1924(Çöp yiyen) 

Familya: Balitoridae 

19. Species: Orthrias angorae Steindachner, 1897 

Familya: Siluridae 

20. Species: Siluris glanis Linnaeus, 1766 (Yayın balığı) 

Ordo: Salmoniformes 

Familya: Salmonidae 

21. Species: Salmo trutta macrostigma Dumeril, 1858 (Dere Alabalığı) 

Ordo: Cyprinodontiformes 

Familya: Poecilidae 

22. Species: Gambusia affinis (Baird and Girard, 1853) (Sivrisinek balığı) 

Familya: Cichlidae 


23. Species: Tilapia zilli (Gervais, 1848) 

Familya: Cyprinodontidae 

24. Species: Aphanius fasciatus Cuvier and Valenciennes, 1821 

Ordo: Perciformes 

Familya: Centrarchidae 

25. Species: Lepomis gibbosus (Linnaeus, 1758) (Güneş balığı) 

Familya: Blennidae 

26. Species: Blennius fluviatilis Asso, 1801 (Horozbina) 

Muğla İli Kurbağaları (Amphibia) 

Sınıf: Amphibia 

Takım: Urodela (Kuyruklu Kurbağalar) 

Familya: Salamandrıdae (Semenderler) 

Mertensiella luschani luschani (Steindachner, 1891) (Kara semenderi) 

Mertensiella luschani helverseni Piper, 1963 (Kara semenderi) 

Takım: Anura (Kuyruksuz Kurbağalar) 

Familya: Pelobatıdae (Sarmısaklı Kurbağalar, Çamura Dalanlar) 

Pelobates syriacus Boettger, 1889 (Toprak Kurbağası) 

Familya: Bufonıdae (Kara Kurbağaları) 

Bufo bufo bufo (Linnaeus, 1758) (Siğilli Kurbağa) 

Bufo viridis Laurenti, 1768 (Gece Kurbağası) 

Familya: Hylıdae (Ağaç Kurbağaları, Yaprak Kurbağaları) 

Hyla arborea (Linnaeus, 1758) (Ağaç Kurbağası) 

Familya: Ranıdae (Su Kurbağaları) 

Rana ridibunda ridibunda Pallas 1771 (Ova Kurbağası) 


Muğla İli Sürüngenleri (Reptilia) 

Sınıf: Reptılıa (Sürüngenler) 

Takım: Testudınata (Kaplumbağalar) 

Familya: Testudınıdae (Tosbağagiller) 

Testudo graeca (Linnaeus, 1758) (Yaygın Tosbağa) 

Familya: EMYDIDAE (BATAKLIK Ve NEHİR KAPLUMBAĞALARI) 

Emys orbicularis (Linnaeus, 1758) (Benekli Kaplumbağa) 

Familya: Bataguridae (Eski Tatlısu Kaplumbağaları) 

Mauremys caspica rivulata (Gmelin 1774) (Çizgili Kaplumbağa) 

Familya: Chelonııdae (Deniz Kaplumbağaları) 

Caretta caretta Linnaeus, 1758 (Deniz Kaplumbağası) 

Chelonia mydas (Linnaeus, 1758) (Yeşil Kaplumbağa) 

Familya: Trıonychıdae (Yumuşak Kaplumbağalar) 

Trionyx triunguis (Forskal, 1775) (Nil Yumuşak Kabuklu Kaplumbağası) 

Takım: Squamata (Pullu Sürüngenler) 

Familya: Gekkonıdae (Gekolar, Ev Kelerleri) 

Hemidactylus turcicus (Linnaeus, 1758) (Geniş Parmaklı Keler) 

Familya: Agamıdae (Kelerler) 

Agama (= Laudakia) stellio (Linnaeus, 1758) (Dikenli Keler) 

Familya: Chamaeleonıdae (Bukalemunlar) 

Chamaeleo chamaeleon (Linnaeus, 1758) (Bukalemun) 

Familya: Scıncıdae (Parlak Kertenkeleler) 

Ablepharus kitaibeili kitaibeili Bibron et Bory, 1833 (İnce Kertenkele) 

Chalcides ocellatus Forskal, 1775 (Benekli Kertenkele) 


Mabuya aurata (Linnaeus, 1758) (Tıknaz Kertenkele) 

Familya: Lacertıdae (Asıl Kertenkeleler) 

Lacerta danfordi pelesgiana Mertens, 1959 (Toros Kertenkelesi) 

Lacerta trilineata Bedriaga, 1886 (Büyük Yeşil Kertenkele) 

Lacerta trilineata diplochondrodes Wettstein, 1952 

Ophisops elegans macrodactylus Berthold, 1842 (Tarla Kertenkelesi) 

Familya: Anguınıdae (Yılanımsı Kertenkeleler) 

Ophisaurus apodus thracius Obst,1978 (Oluklu Kertenkele) 

Familya: Amphısbaenıdae (Kör Kertenkeleler) 

Blanus strauchi strauchi (Bedriaga, 1884) (Kör Kertenkele) 

Familya: Typhlopıdae (Kör Yılanlar) 

Typhlops vermicularis Merrem, 1820 (Kör Yılan) 

Familya: Boıdae (Boa Yılanları) 

Eryx jaculus turcicus (Oliver,1801) (Mahmuzlu Yılan) 

Familya: Colubrıdae (Yılanlar) 

Coluber caspius Gmelin, 1789 (Hazer Yılanı) 

Coluber jugularis Linnaeus, 1758 (Kara Yılan) 

Coluber najadum (Eichwald, 1831) (İnce Yılan) 

Coluber ravergieri nummifer Reuss, 1834 (Kocabaş Yılan) 

Eirenis modestus (Martin, 1838) (Uysal Yılan) 

Elaphe quatuorlineata (Lacépède, 1789) (Sarı Yılan) 

Natrix natrix (Linnaeus, 1758) (Yarı Sucul Yılan, Küpeli Su Yılanı) 

Natrix tessellata (Laurenti, 1768) (Su Yılanı) 

Telescopus fallax fallax (Fleischmann, 1831) (Kedi Gözlü Yılan) 

Familya: Vıperıdae (Engerekler) 


Vipera ammodytes meridionalis Boulenger, 1903 

Vipera xanthina (Gray, 1849) (Şeritli Engerek) 

Muğla İli Memelileri (Mammalia) 

Sınıf: Mammalıa (Memeliler) 

Takım: Insectıvora (Böcekçiller) 

Familya: Erınaceıdae (Kirpiler) 

Erinaceus concolor Martin, 1838 (Kirpi) 

Familya: Sorıcıdae (Sivri Fareler) 

Neomys anomalus Cabrera, 1907 (Sivriburunlu Bataklıkfaresi) 

Crocidura suaveolens (Palas, 1811) (Sivriburunlu Bahçefaresi) 

Crocidura leucodon (Hermann, 1780) (Sivriburunlu Fare) 

Familya: Talpıdae (Köstebekler) 

Talpa levantis levantis Thomas, 1906 (Akdeniz Köstebeği) 

Takım: Chıroptera (Yarasalar) 

Familya: Rhınolophıdae (Nalburunluyarasalar) 

Rhinolophus ferrumequinum (Schreber, 1774) (Nalburunlu Büyükyarasa) 

Rhinolophus hipposideros (Bechstein, 1800) (Nalburunlu Küçükyarasa) 

Rhinolophus euryale Blassius, 1853 (Akdeniz Nalburunluyarasası) 

Rhinolophus blasii Blassius, 1853 (Nalburunluyarasa) 

Familya: Vespertılıonıdae (Düzburun Yarasalar) 

Myotis blythii (Tomes, 1857) (Farekulaklı Küçükyarasa) 

Pipistrellus pipistrellus (Schreber, 1774) (Cüce Yarasa) 

Miniopterus schreibersii (Kuhl, 1819) (Uzunkanatlı Yarasa) 


Takım: Lagomorpha (Tavşanlar) 

Familya: Leporıdae (Tavşanlar) 

Lepus europaeus Pallas, 1778 (Yabani Tavşan) 

Oryctalagus cuniculus (Linnaeus,1758) (Ada Tavşanı) 

Takım: Rodentıa (Kemiriciler) 

Familya: Scıurıdae (Sincaplar) 

Sciurus anomalus Chreber, 1758 (Kafkas Sincabı) 

Familya: Murıdae (Fareler, Sıçanlar) 

Arvicola terrestris (Linnaeus, 1758) (Susıçanı) 

Apodemus mystacinus (Danford ve Alston, 1877) (Kayalık Orman Faresi) 

Apodemus sylvaticus (Linnaeus, 1758) (Orman Faresi) 

Mus domesticus (Linnaeus, 1758) (Siyah Ev Faresi) 

Rattus rattus (Linnaeus, 1758) (Evsıçanı) 

Rattus norvegicus (Berkenhout, 1769) (Göçmen Sıçan) 

Familya: Glırıdae (Yediuyurlar) 

Dryomys Nitedula (Pallas, 1779) Hasancık 

Familya: Hystrıcıdae (Oklu Kirpiler) 

Hystrix İndica Kerr, 1792 (Oklukirpi) 

TAKIM: Carnıvora (Yırtıcı Memeliler) 

Familya: Canıdae (Köpekler) 

Canis lupus (Linnaeus, 1758) (Kurt) 

Vulpes vulpes (Linnaeus, 1758) (Kızıl Tilki) 

Familya: Ursıdae (Ayılar) 

Ursus arctos (Linnaeus, 1758) (Boz Ayı) 

Familya: Mustelıdae (Sansarlar) 


Mustela nivalis (Linnaeus, 1766) (Gelincik) 

Martes martes (Linnaeus, 1758) (Ağaç Sansarı) 

Martes foina (Erxleben, 177) (Kaya Sansarı) 

Meles meles (Linnaeus, 1758) (Porsuk) 

Lutra lutra (Linnaeus, 1758) (Su samuru) 

Familya: Felıdae (Kediler) 

Felis silvestris Schreber, 1777 (Yaban Kedisi) 

Caracal (= Felis) caracal Schreber, 1777 (Karakulak, Step Vaşağı) 

Panthera pardus tulliana Valenciennes, 1856 ( Anadolu Leoparı, Anadolu Parsı) 

Takım: Pınnıpedıa (Yüzgeçayaklılar) 

Takım: Artıodactyla (Çift Toynaklılar) 

Familya: Suıdae (Eskidünya Domuzları) 

Sus scrofa scrofa (Linnaeus, 1758) Yaban domuzu 

Familya: Camelıdae 

Camelus drome darius (Linnaeus, 1758), (Tek Hörgüçlü Deve) 

Familya: Cervıdae (Geyikler) 

Cervus dama (Linnaeus, 1758) (Ulu Geyik, Kızıl Geyik) 

Familya: Bovıdae (Koyunlar) 

Capra aegagrus Erxleben, 177 (Yaban Keçisi) 

Takım: Cetacea (Balinalar, Yunuslar) 

Familya : Phocoenıdae (Nehir Yunusları, Domuz Balinaları) 

Phocaena phocaena ((Linnaeus, 1758)) (Yunus, Mutur) 


Familya: Delphınıdae (Yunuslar) 

Delphinus delphis (Linnaeus, 1758) (Yunus, Tırtak) 

Tursiops truncatus (Montagu, 1821) (Afalina) 

Muğla İli Kuşları 

Familya: Phalocrococıdae (Karabatakgiller) 

Phalacrocorax carbo (Karabatak) 

Phalacrocorax pygmeus (Cüce Karabatak) 

Familya: Ardeidae ( Balıkçıllar) 

Ixobrychus minutus Cüce Balaban 

Ardea cinera (Gri Balıkçıl, Okar) 

Ardea purpurea (Erguvani Balıkçıl) 

Nycticorax nycticorax ( Gece Balıkçıl) 

Botaurus stellaris (Balaban Kuşu) 

Arddeola ralloides (Alaca Balıkçıl) 

Ergetta alba (Beyaz Balıkçıl) 

Familya: Anatidae (Ördekler) 

Aythya nyroca ( Bataklık Ördeği) 

Anas querquedula (Bağırtlak Ördeği) 

Anas platyrhynchos (Yeşilbaş Ördek) 

Anas strepera (Boz Ördek) 

Familya: Phasianidae (Tavuksular) 

Coturnix coturnix (Bıldırcın) 

Alectoris chukar (Kınalı Keklik) 


Familya: Rallidae (Yelvegiller) 

Gallinula chloropus (Saz Tavuğu) 

Fulica atra (Sakar Meke) 

Rallus aquaticus (Su Yelvesi, Su Tavuğu) 

Familya: Scolopacidae (Çullukgiller) 

Tringa totanus (Kızılbacak) 

Scolopax rustricola (Orman Çulluğu) 

Familya: Laridae ( Martıgiller) 

Larus argentatus (Gümüş Martı) 

Familya: Columbıdae ( Güvercingiller) 

Streptopelia decaocto (Kolyeli Kumru, Dere Kumrusu) 

Familya: Cuculıdae (Gugukkuşugiller) 

Cuculus canorus ( Guguk Kuşu) 

Familya: Strıgıdae ( Baykuşgiller) 

Strix aluco (Alaca Baykuş) 

Otus scops (İshak Kuşu, Cüce Baykuş) 

Familya: Alcenıdae ( Yalıçapkınıgiller) 

Alcedo atthis ( Yalıçapkını) 

Halcyon smyrnensis (İzmir Yalıçapkını) 

Familya: Meropıdae (Arıkuşugiller) 

Merops apiaster ( Arı Kuşu) 

Familya: Alaudıdae ( Tarlakuşugiller) 

Galerida cristata ( Tepeli Tarla Kuşu) 

Familya: Hırundınıdae (Kırlangıçgiller) 

Delichon urbica (Şehir Kırlangıcı) 

130

Hirundo rustica (Kır Kırlangıcı) 

Familya: Motacılldae ( Kuyruksallayangiller) 

Motacilla flava ( Sarı Kuyruksallayan ) 

Motacilla alba ( Ak Kuyruksallayan) 

Familya: Troglodytıdae ( Çit Kuşları) 

Troglodytes troglodytes (Çit Kuşu) 

Familya: Turdıdae (Ardıçkuşugiller) 

Erithacus rubecula (Nar Bülbülü) 

Luscinia megarhynchos (Bülbül) 

Oenanthe isabellina (Kara Kulaklı Kuyrukkakan) 

Oenanthe oenanthe (Kuyrukkakan) 

Familya: Sylrıdae ( Ötleğengiller) 

Cisticola juncidis ( Yelpaze Kuyruklu Ötleğen) 

Regulus regulus Çalı Kuşu) 

Familya: Parıdae (Baştankaragiller) 

Parus major ( Büyük Baştankara) 

Familya: Corvıdae (Kargagiller) 

Pica pica ( Saksağan) 

Corvus corone (Leş Kargası) 

Corvus monedula ( Küçük Karga, Çavga) 

Familya: Sturnıdae ( Sığırcıkgiller) 

Sturnus vulgaris (Sığırcık) 

Familya: Passerıdae (Serçegiller) 

Passer domesticus (Ev Serçesi) 

Passer hispaniolensis ( Bataklık Serçesi) 

131

Familya: Pelecanıdae (Pelikanlar) 

Pelecanus onocrotalus (Akpelikan) 

Muğla’nın Endemik Türleri 

Pınaceae 

Cedrus libani A.Rich. var. stenocoma (O.Schwarz) Frankis 

Dıcotyledones 

Ranunculaceae 

Ranunculus reutarianus Boiss. 

Papaveraceae 

Roemeria carica A.Baytop 

Papaver apokrinomenon Fedde 

Papaver guerlenkense Stapf 

Papaver argemone L. subsp. davisii Kadereit 

Cordydalis wendelboi Liden subsp. wendelboi 

Crucıferae 

Isatis pinatiloba Davis 

Iberis carica Bornm. 

speciosum Boiss. & Huet subsp. compactum Hartvig & Strid 

Thlapsi leblebici Gemici & Görk 

Thlapsi carinense A.Carlström 

Ricotia cornosula Boiss. & Heldr. 

Alyssum lepidotum Boiss. 

A. propinquum Baumg. 

A. masmenaeum Boiss. 

A. discolor Dudley & Hub.- Mor. 

A. giosnanum Nya’r 

A. pterocarpum Dudley 

A. caricum Dudley & Hub.- Mor. 

Barberea minor C.Koch var. anfractuosa Hartvig & Strid 

Aubrieta canescens (Boiss.) Barnm. subsp. canescens 

Aethionema 

132

Erysimum kotschyanum Gay 

E. caricum Boiss. 

Caryophyllaceae 

Arenaria tmolea Boiss. 

A. deflexa Dec. subsp. microsepala 

A. luschanii McNeill 

A. carinensis A.Carlström 

A. ledebouriana Fenzl var. pauciflora Mcneill 

A. acerosa Boiss. 

Minuartia recurva ( All ) Schinz & Thell. subsp. carica McNeill 

M. dionthifolia (Boiss.) Hand.-Mazz. subsp. dianthifolia 

M. umbellulifera ( Boiss.) McNeill subsp. fimbriata McNeill 

M. verna (L.) Hien subsp. brevipetala Hartvig & Strid 

M. leucocephaloides ( Bornm.) Bornm. 

Cerastium dominici Kit Tan & R.Mill 

Bufonia calyculata Boiss. & Bal. 

Spergularia lycia Monnier & Quezel 

Dianthus eretmopetalus Stapf 

Petrorhagia lycica (Davis ) Ball & Heywood 

Velezia hispida Boiss. 

V. pseudorigida Hub. – Mor . 

Saponaria chlorifolia Kunze 

S. pinetorum Hedge 

Gysophila davisii Bark. 

G. conferrtifolia Hub.- Mor. 

Balanthus frankenioides ( Boiss.) Bark. var. fasciculatus ( Boiss. & Heldr. ) Bark. 

B. stenopetalus Hartvig & Strid 

Silene urvillei Schott 

S. tunicoides Boiss. 

S. brevicalyx Harvig & Strid 

S. echinospermoides Hub. & Mor 

S. delicatula Boiss. subsp. delicatula 

S. sordida Hub.- Mor. & Reese 

S. carinensis Boiss. 

133

Illecebraceae 

Herniaria saxatilis Brummitt 

Paronychia mughlaei Chaudhri 

P. chionaea Boiss. 

Polygonaceae 

Polygonum salebropsum Coode & Cullen 

P. karacae Ziel. & Boratynski 

Chenopodıaceae 

S. canescens (Moq.) Boiss. subsp. serpentinicola Freitag & E. Özhatay 

Guttıferae 

Hypericum aviculariifolium Jaub & Spach subsp. avuculariifolium var. aviculariifolium 

H. aviculariifolium Jaub & Spach subsp. avuculariifolium var.albiflorum Hub.-Mor. 

Lınaceae 

Linum boissieri Aschers. & Sint. 

L. obtusatum ( Boiss.) Stegf 

Rutaceae 

Haplophyllum pumiliforme Hub.-Mor. & Reese 

Aceraceae 

Acer undulatum Pojark . 

Rhamnaceae 

Rhamnus pyrellus O.Schwarz 

R. picleri Schneider & Bornm. ex Bornm. 

Fabaceae 

Chamaecytisus gueneri H. Duman 

Genista sandrasica Hartvig & Strid 

134

Astragalus oxytropifolius Boiss. 

A. hartvigii Kit Tan 

A. angustifolius Ç.Koch subsp. anatolicus ( Boiss.) Chamberlain 

A. prusianus Boiss. 

A. anthylloides Lam. 

A. cariensis Boiss. 

Trifolium caudatum Boiss. 

Trifolium rhizomatosum O.Schwarz 

Trigonella caria Hub.-Mor. 

T. pseudocapitata Contandr. & Quezel 

Cytisopsis dorycniifolia Jaub & Spach subsp. reeseana ( Guyot) Hub.-Mor. 

Securigera carinata Lassen 

Ebenus reesi Hub.- Mor. var. reesei 

E. pisidica Hub. –Mor. & Reese 

Rosaceae 

Crataegus aronia (L.) Bosc. ex DC. var.dentata Browicz 

Pyrus hakkiarica Browicz 

Crassulaceae 

Rosularia globulariifolia (Fenzl) Berger 

R. chrysanta ( Boiss.) Tahkt. 

R. serpentinica (Werder mann) Muirhead 

Sedum samium Dunem. & Greuter 

S. caricum A.Carström 

Prometheum sepentinicum (Werdermann) ‘t Hart var. gigantium (Eggli) ‘t Hart 

Rosularia sempervivum (M.Bieb) A.Berger subsp. glaucophylla Eggli 

Sedum ursi ‘t Hart 

Sedum eriocarpum Sibth. & Sm. subsp. caricum ( Carlström) ‘t Hart 

Hamamelıdaceae 

Liquidambar orientalis Miller. var. orientalis 

L. orientalis Miller. var. integriloba Fiori 

135

Apıaceae ( Umbellıferae) 

Eryngium thorifolium Boiss. 

E. pseudothorilfolium 

E. kotschyi Boiss. 

Scandix balansae Reuter ex Boiss. 

Oenanthe cyclocarpa Pimenov & Klijuykov 

Bupleurum heldreichii Boiss. & Bal. 

Bupleurum anatolicum Hub.-Mor.& Reese 

Microsciadium minutum (d’Urv.) Briq. 

Ferulago sandrasica Peşmen & Que’zel 

F. humilis Boiss. 

F. humilis Boiss. 

Peucedanum chryseum (Boiss. & Heldr.) Chamberlain 

Tordylium pestalozzae Boiss. 

Tordylium ebracteatum Al-Eisawi & Jury 

Laserpitium petrophilum Boiss. & Heldr. 

Dıpsacaceae 

Cepholaria lycica Mattheus 

Ptorocephalus pinardii Boiss. 

Asteraceae ( Composıtae ) 

Inula anatolica Boiss. 

Erigeron cilicicus Boiss. ex Vierh. 

Senecio sandrasicus P.H. Davis 

Anthemis karacae Güner 

Anthemis cuneata Hub.-Mor. & Reese 

A. rosea Sm. subsp. carnea (Boiss.) Grierson 

Achillea teretifolia Willd. 

Tanacetum praeteritum ( Horwood ) Heywood subsp. praeterium 

Tanacetum praeteritum ( Horwood ) Heywood subsp. massicyticum Heywood 

Matricaria macrotis Rech. 

Onopordum caricum Hub.- Mor. 

Cirsium dirmilense R.M.Burton 

136

Cirsium sipyleum Q. Schwarz 

C. sintenisii Freyn 

C. libanaticum DC. subsp. lycaonicum ( Boiss. & Heldr. ) Davis & Parris 

Plilostemon afer ( Jacg.) Greuter subsp. eburneus Greuter 

Carduus rechingeranus Kazmi 

Centaurea austro-anatolica Hub.-Mor. 

C. solstitialis L. subsp. pyracantha ( Boiss.) Wagenitz 

C. ensiformis P.H. Davis 

Amphoricarpos exsul O.Schwarz 

Carlina oligocephala Boiss. & Kotschy subsp. oigocephala 

Scorzonera eriophora DC. 

Scorzonera sandrasica Hartvig & Strid 

Tragopogon olympicus Boiss. 

T. oligolepis Hartvig & Strid 

Hieracium artabirense ( Zahn) Juxip 

Pilosella sandrasica Hartvig & Strid 

Campanulaceae 

Campanula lyrata Lam. subsp. lyrata 

C. hagielia Boiss. 

C. betonicifolia Sm. 

C. telmessi Hub. - Mor. & Phitos 

C. teucrioides Boiss, 

C.koyuncui H.Duman 

C. fruticulosa ( Schwarz & Davis ) Damboldt 

C. padocarpa Boiss. 

Asyneuma babadaghensis Yıldız & Kit Tan 

Asyneuma linifolium (Boiss. & Heldr. ) Bornm. subsp. linifolium 

A. michauxioides (Boiss.) Damboldt 

A. virgatum (Labill.) Bornm. subsp. cichoriiforme (Boiss. ) Damboldt 

Prımulaceae 

Cyclamen mirabile Hilderb. 

C. trochopteranthum O. Schwarz 

137

Asclepıadaceae 

Vincetoxicum canescens (Willd.) Decne. subsp. pedunculata Browicz 

Gentıanaceae 

Centaurium serpentinicola A. Carlström 

Boragınaceae 

Paracoryum aucheri (A.DC.) Boiss. 

Onosma nanum DC. 

Onosma nanum DC. 

Alkanna tubulosa Boiss. 

Alkanna mughlae Güner 

Alkanna macrosiphon Boiss. & Heldr. 

Alkanna areolata Boiss. var. areolata 

Scrophularıaceae 

Verbascum trapifolium (Stapf) Hub.-Mor. 

Verbascum adenophorum Boiss. 

Verbascum demirizianum Hub.-Mor. 

V. pinardii Boiss. 

V. cariense Hub.-Mor. 

V. dalamanicum Hub.-Mor. 

V. parviflorum Lam. 

Verbascum lydium Boiss. var.lydium 

Verbascum lydium Boiss. var. heterandrum 

V. propontideum Murb. 

V. renzi Hub.-Mor. 

V. bellum Hub.-Mor. 

V. splendidum Boiss. 

V. symes Murb. & Rech. fil. 

V. chrysochaete Stoph 

V. orgyale Boiss. & Heldr. 

V. cherionthifolium Boiss. var. asperulum (Boiss.) Murb. 

138

Scrophularia pinardii Boiss. 

Scrophularia depauperata Boiss. 

S. floribunda Boiss. & Bal. 

Digitalis davisiana Heywood 

Digitalis cariensis Boiss. ex Jaub. & Spach 

Veronica donii Römpp 

V. lycica E. Lehm. 

V. cuneifolia D.Don subsp. cuneifolia 

Acanthaceae 

Acanthus hirsutus Boiss. 

Globularıaceae 

Globularia dumulosa O. Schwarz 

Labıatae ( Lamıaceae ) 

A. bombycina Boiss. 

Teucricum sandrasicum O,Schwarz 

T. alyssifolium Stapf 

T. odontites Boiss. & Bal. 

Lavandula stoechas L. subsp. cariensis (Boiss. ) Rozeira 

Scutellaria rubicunda Hornem. subsp. brevibracteata (Stapf) Edmondson 

Phlomis bourgaei Boiss. 

P. lycia D. Don 

P. armeniaca Willd. 

P. angustissima Hub.-Mor. 

P. carica Rech. fil. 

Lamium lycium Boiss. 

L. pisidicum R.Mill 

L. microphylum Boiss. 

L. sandrasicum P.H. Davis 

Balbota psudodictammus (L.) Bentham 

B. glandulosissima Hub.-Mor. & Patzak 

Acinos troodi (Post) Leblebici subsp. vardaranus Leblebici 

139

Acinos troodi (Post) Leblebici subsp. grandiflorus Hartvig & Strid 

Micromeria cristata (Hampe) Griseb. subsp. xylorrhiza (Boiss. & Heldr. ) Davis 

Thymus cilicicus Boiss. & Bal. 

Thymus cariensis Hub.- Mor. & Jalas 

T. sipyleus Boiss. subsp. sipyleus 

Thymbra spicata L. var. intricata P.H. Davis 

Salvia nydeggeri Hub.-Mor. 

Salvia cadmica Boiss. 

S. chrysophylla Stapf 

S. dichorantha Stapf 

Plumbagınaceae 

Limonium effusum (Boiss.) O.Kuntze 

Acantholimon ulicinum (Willd. ex Schultes ) Boiss. var. purpurascens (Bakhari) Bakhari & 

Endmonson 

Arıstolochıaceae 

Aristolochia poluninii Davis & Khan 

A. hirta L. 

A. guichardii Davis & Khan 

Eubhorbıaceae 

Euphorbia austroanatolica Hub.- Mor. & M.S. Khan 

E. falcata L. subsp. macrostagia (Bornm.) O.Schwarz 

E. erythrodon Boiss. & Heldr. 

Fagaceae 

Quercus aucheri Jaub. & Spach 

Betulaceae 

Alnus orientalis Decne. var. pubescens Dippel 

140

Rubıaceae 

Asperula bryoides Stapf 

A. lycia Stapf 

A. teunifolia Boiss. 

A. stricta Boiss. subsp. monticola Ehrend. 

A. brevifolia Vent. 

A. serotira (Boiss. & Heldr. ) Ehrend. 

Galium campanelliferum Ehrend. & Schrönd.-Tem. 

G. tmoleum Boiss. 

G. incanum Sm. subsp. centrale Ehrend. 

G. dumosum Boiss. 

G. brevifolium Sm. subsp. brevifolium 

G. globuliferum Hub.-Mor. & Reese 

Aracceae 

Biarum tenuifolium (L.) Schott var. zeleboni (Schott) Engler 

Lılıaceae 

Asphodeline anatolica E.Tuzlacı 

Allium deciduum N. Özhatay & Kollmann subsp. deciduum 

A. sandrasicum Kollmann 

A. stylosum O. Schwarz 

A. reuterianum Boiss. 

Allium fethiyense N.Özhatay & B. Mathew 

Chionodoxa forbessii Baker 

Ornithogalum alpigenum Stapf 

M. bourgaei Baker 

M. sandrasicum Karlen 

Fritillaria crassifolia Boiss. & Huet subsp. crassifolia 

F. bithynica Baker 

F. sibthorpiana (Sm.) Baker 

F. sibthorpiana (Sm.) Baker subsp. enginiana Byfield & N.Özhatay 

141

F. forbesii Baker 

F. carica Rix subsp. carica 

F. elwesii Boiss. 

Tulipa armena Boiss. var. lycica (Baker) Marais 

Gagea bithynica Pascher 

Colchicum balansae Planchon 

C. chalcedonicum Azn. Subsp. punctatum K.M.Perss 

C. sanguicolle K.M. Pers. 

Amaryllıdaceae 

Sternbergia candida Mathew & T. Baytop 

Irıdaceae 

Iris xanthospuria B.Mathew & T. Baytop 

I. unguicularis Poiret subsp. carica (Wer.Schulze) A.P.Davis & Jury var. carica 

I. purpureobractea B. Mathew & T. Baytop 

Crocus fleischeri Gay 

C. gargaricus Herbert 

C. biflorus Miller subsp. nubigena (Herbert) Mathew 

C. biflorus Miller subsp. isauricus ( Siehe ex Bowles)Mathew 

C. antalyensis Mathew 

Crocus mathewii Kerndorff & Pasche 

C. cancellatus Herbert subsp. lycius Mathew 

Gladiolus anatolicus (Boiss.) Stapf 

G. micranthus Stapf 

Orchıdaceae 

Ophryus holoserica (Burm.fil.) Greuter subsp. heterochila Renz & Taub. 

O. phaseliana D. Rückbrodt & U. Rückbrodt 

O. labiosa Kneutz 

O. lesbis Gölz & H.R. Reinhard 

O. calypsus Hirth & Spaeth 

O. homeri Hirth & Spaeth 

142

Juncaceae 

J. sparganiifolius Boiss. & Kotschy ex Buchenau 

Cyperaceae 

C. cilicica Boiss. subsp. muglaica Ö. Nilson 

Gramıneae (Poaceae) 

Apera baytopiana M. Doğan 

Poa davisii Bor 

Muğla’nın Tür Listesi 

Selagınellacae 

Selaginella denticulata ( L.) Link 

Ophıoglossaceae 

Ophioglossum lusitanicum L. 

Sınopterıdaceae 

Cheilantes fragrans ( L.fil.) Sw. 

Cheilantes morontae (L.) Damin 

Cheilantes catanensis ( Cos .) Fuchs 

Gymnogrammaceae 

Anogramma leptophylla (L.) Link 

Asplenıaceae 

Asplenium bourgaei Milde 

Asplenium cuneifolium Viv. 

Ceterach officinarum DC. 

Athyrıaceae 

Cystopteris fragilis (L.) Bernh. 

143

Polypodıaceae 

Polypodium australe Fe’e 

Pınaceae 

Cedrus libani A.Rich. 

Cedrus libani A.Rich. var. stenocoma (O.Schwarz) Frankis -muhtemelen -Endemik 

Pinus brutia Ten. 

P. brutia Ten. var. pendulifolia Frankis 

Cupressaceae 

Juniperus phoenica L. 

Juniperus foetidissima Willd. 

Juniperus excelsa Bieb. 

J. excelsa M.Bieb. subsp. excelsa 

Dıcotyledones 

Ranunculaceae 

Nigella arvensis L. var. glauca Boiss. 

Nigella arvensis L. var. palaestina (Zohary) Zohary & Feinbr. 

Nigella arvensis L. var. involuctrota Boiss. 

Delphinium staphisagria L. 

Delphinium peregrinum L. 

Consolida orientalis (Gay) Schröd. 

Anemone blanda Schott & Kotschy 

Anemaone coronaria L. 

Clematis vitalba L. 

Adonis flammea Jacg. 

Ranunculus brevifolius Ten. 

R . sericeus Banks & Sol. 

R . neopolitanus Ten. 

R . velutinus Ten. 

R . repens L. 

R . constantinapolitanus (DC. )d’Urv. 

144

R . poludosus Poiret 

R . sprunerianus Boiss. 

R . reuterianus Boiss. -Endemik 

R . asiaticus L. 

R . millefoliatus Vahl. 

R . isthmicus Boiss. subsp. stepporum Davis 

R . marginatus d’Uvr. var. trachycarpus ( Fisch. & Mey. ) Azn. 

R . muricatus L. 

R . chius DC. 

R . ophioglossifolius Vill. 

R . ficaria L. subsp. ficariiformis Rouy & Fouc. 

R . rionii Lagger 

R . trichophyllus Chaix 

Berberıdaceae 

Berberis vulgaris L. 

Papaveraceae 

Glaucium flavum Crantz 

Roemeria carica A.Baytop -Endemik 

Papaver apokrinomenon Fedde – Endemik 

Papaver guerlenkense Stapf -Endemik 

Papaver argemone L. subsp. nigrotinctum (Fedde) Kadereit 

Papaver argemone L. subsp. davisii Kadereit -Endemik 

Cordydalis wendelboi Liden subsp. wendelboi -Endemik 

Cordydalis solida (L.) Swartz subsp. solida 

Fumaria judaica Boiss. 

Fumaria petteri Reichb. 

Crucıferae 

Hirschfeldia incona (L.) Lag.-Foss. 

Raphanus raphanistrum L. 

Rapistrum rugosum (L.) All. 

Cakile moritima Scop. 

145

Cordonia draba (L.) Desv. subsp. chalepensis (L.) O.E.Schulz 

Isatis pinnatiloba Davis - Endemik 

Isatis glauca Aucher ex Boiss. subsp. glauca 

Isatis lusitanica L. 

Isatis buschiana Schischkin 

Iberis sempervirens L. 

Iberis attica Jord. 

Iberis carica Bornm. –Endemik 

Bliscutella didyma L. 

Aethionema speciosum Boiss. & Huet subsp. compactum Hartvig & Strid -Endemik 

Thlapsi arvense L. 

Thlapsi perfoliatum L. 

Thlapsi leblebici Gemici & Görk -Endemik 

Thlapsi carinense A.Carlström -Endemik 

Bunias erucago L. 

Ricotia cornosula Boiss. & Heldr. -Endemik 

Alyssum foliosum Bary & Chaup. var. melonocarpum Hal. 

A.minutum Schlecht. ex DC. 

A. smyrnacum Meyer 

A. fuluescens Sibth. & Sm. var. fuluescens 

A. strigosum Banks & Sol. subsp. strigosum 

A. strigosum Banks & Sol . subsp. cedrorum ( Schott & Kotschy) Dudley 

A. lepidotum Boiss. – Endemik 

A. propinquum Baumg. - Endemik 

A. corsicum Duby 

A. masmenaeum Boiss. - Endemik 

A. discolor Dudley & Hub.- Mor. - Endemik 

A. giosnanum Nya’r - Endemik 

A. pterocarpum Dudley – Endemik 

A. caricum Dudley & Hub.-Mor. –Endemik 

Erophila verna (L.) Chevall. subsp. verna 

E. verna (L.) Chevall. subsp. praecox (Stev. ) Walters 

E. verna (L.) Chavall. subsp. macrocarpa ( Baiss. & Heldr. ) Waters 

Arabis ionocalyx Boiss. 

146

A. verna (L.) DC. 

Turritis laxa ( Sibth. & Sm. ) Hayek 

Rorippa sylvestre (L.) Bess. 

Barbarea verna (Mill.) Aschers. 

Barberea minor C.Koch var. anfractuosa Hartvig & Strid -Endemik 

Cardomina hirsuta L. 

Aubrieta deltoidea ( L.) DC. 

A. canescens (Boiss.) Barm. subsp. canescens - Endemik 

Malcolmia chia ( L.) DC. 

Erysimum kotschyanum Gay - Endemik 

E. caricum Boiss. – Endemik 

Sisymbrium officinale (L.) Scop. 

S. altissimum L. 

Capparaceae 

Capparis spinosa L. var. inermis Turra 

Cleome ornithopodioides L. 

C. iberica DC. 

Cıstaceae 

Cistus parviflorus Lam. 

Helianthemum ledifolium (L.) Miller var. lasiocarpum (Wilk.) Bornm. 

Fumana arabica (L.) Spach var. arabica 

F. aciphylla Boiss. 

Tuberaria guttata (L.) Fourr. var. inconspicua (Thib.) Batt. 

Vıolaceae 

Viola sandrasea Melchior 

V. kitaibeliana Roem. & Schult. 

V.heldreichiana Boiss. 

Polygalaceae 

Polygala supina Screb. 

P. comosa Schkuhr 

147

Portulaceae 

Montia rivularis Gmelin 

Caryophyllaceae 

Arenaria tmolea Boiss. -Endemik 

A. deflexa Dec. subsp. deflexa 

A. deflexa Dec. subsp. microsepala -Endemik 

A. luschanii McNeill - Endemik 

A. oxypetala Sibth 

A. rhodia Boiss. var. rhodia 

A. carinensis A.Carlström -Endemik 

A. serpyllifolia L. 

A. ledebouriana Fenzl var. pauciflora McNeill -Endemik 

A. acerosa Boiss. -Endemik 

Minuartia recurva ( All) Schinz & Thell. subsp. carica McNeill -Endemik 

M. dionthifolia (Boiss.) Hand.-Mazz. subsp. dianthifolia - Endemik 

M. umbellulifera ( Boiss.) McNeill subsp. fimbriata McNeill -Endemik 

M. verna (L.) Hien subsp. brevipetala Hartvig & Strid -Endemik 

M. multinervis (Boiss.) Bornm. 

M. leucocephaloides ( Bornm.) Bornm. -Endemik 

M. mesogitana ( Boiss.) Hand.-Mazz. subsp. mesogitana 

M. hybrida (Vill.) Schischk. subsp. hybrida 

M. hybrida (Vill.) Schischk. subsp. turcica McNeill 

M. mediterranea (Ledeb.) K. Maly 

Stellaria media (L.) Vill subsp. postii Holmboe 

Cerastium glomeratum Thuill 

C. brachypetalum Pers. subsp. roeseri ( Boiss.& Heldr.) Nyman 

C. ligusticum Viv. 

C.dominici Kit Tan & R.Mill -Endemik 

C. illyricum Ard. subsp.comatum ( Desv.) P.D.Sell & Whitehead 

Moenchia mantica (L.) Bartl. subsp. caerulea ( Boiss.) Clapham 

Bufonia calyculata Boiss. & Bal. -Endemik 

B. tenufolia L. 

148

Spergularia marina ( L. ) Gris. 

Spergularia lycia Monnier & Quezel -Endemik 

Polycarpon tetraphyllum ( L.) L. 

Telephium imperati L. subsp. orientale ( Boiss.) Nyman 

Dianthus tripunctatus Sibth .& Sm. 

D. strictus Bank & Sol. var. strictus 

D. eretmopetalus Stapf -Endemik 

Petrorhagia lycica (Davis ) Ball & Heywood -Endemik 

P. alpina ( Halb.) Ball & Heywood subsp. olympica (Boiss.) Ball & Heywood 

P. velutina ( Guss.) Ball & Heywood 

Velezia hispida Boiss. -Endemik 

V. quadridentata Sibth. & Sm. 

V. rigida L. 

V. pseudorigida Hub. – Mor . -Endemik 

Saponaria pumilio Boiss. 

S. chlorifolia Kunze -Endemik 

S. pinetorum Hedge -Endemik 

Gysophila davisii Bark. -Endemik 

G. conferrtifolia Hub.- Mor. -Endemik 

Balanthus frankenioides ( Boiss.) Bark. var. fasciculatus ( Boiss. & Heldr. ) Bark. -Endemik 

B. stenopetalus Hartvig & Strid -Endemik 

Vaccaria pyramidata Medik. var. grandiflora ( Fisch. ex DC.) Cullen 

Silene gigantea L. var. gigantea 

S. gigantea L. var. incana (Griseb.) Chowdh. 

S. bulpleuroides L. 

S. armena Boiss. var. armena 

S. supina Bieb. subsp. pruinosa (Boiss.) Chowdh. 

S. odontopetala Fenzl 

S. vulgaris (Moench) Garcke var. vulgaris 

S. fabaria ( L.) Sibth. & Sm. 

S. urvillei Schott -Endemik 

S. tunicoides Boiss . -Endemik 

S. brevicalyx Harvig & Strid -Endemik 

S. compacta Fischer 

149

S. rigudila Sibth. & Sm. 

S. echinospermoides Hub. & Mor. -Endemik 

S. delicatula Boiss. subsp. delicatula -Endemik 

S. sordida Hub.- Mor. & Reese -Endemik 

S. behen L. 

S. carinensis Boiss. -Endemik 

S. cretica L. 

S. tenuiflora Guss. 

S. nocturna L. 

S. discolor Sibth. & Sm. 

S. gallica L. 

S. lydia Boiss. 

Agrostemma githago L. 

A. gracilis Boiss. 

Llecebraceae 

Herniaria hirsuta L. 

H. saxatilis Brummitt -Endemik 

Paronychia argentea Lam. var. argentea 

P. echinulata Chater 

P. macrosepala Boiss. 

P. mughlaei Chaudhri -Endemik 

P. chionaea Boiss. -Endemik 

Polygonaceae 

Polygonum amphibium L. 

P. salebropsum Coode & Cullen -Endemik 

P. karacae Ziel. & Boratynski -Endemik 

P. cognatum Meissn. 

Rumex scutatus L. 

R. tuberosus L. subsp. creticus ( Boiss.) Rech. 

R. conglomeratus Murray 

Emex spinosus ( L.) Campd. 

150

Chenopodıaceae 

Chenopodium ambrodioides 

Chenopodium foliosum ( Moench) Aschers. 

Atriplex hastata L. 

Halimione portulacoides (L.) Aellen 

Salicornia europae L. 

S.perennis Mill. 

Suaeda splendens (Pouret) Gren. & Godron 

Salsona ruthenica I’sin 

S. canescens (Moq.) Boiss. subsp. serpentinicola Freitag & E. Özhatay -Endemik 

Cynocrambaceae 

Theligonium cynocrambe L. 

Tamarıcaceae 

Tamarix hampeana Boiss. & Heldr. 

T. tetrandra Palas ex Bieb. 

T.parviflora DC. 

Frankenıaceae 

Frankenia pulverulenta L. 

Guttıferae 

Hypericum empetrifolium Willd. 

H. atomarium Boiss. 

H. perfoliatum L. 

H. montbretii Spach 

H. aviculariifolium Jaub & Spach subsp. avuculariifolium var. aviculariifolium -Endemik 

H. aviculariifolium Jaub & Spach subsp. avuculariifolium var.albiflorum Hub.-Mor. - Endemik 

H. perforatum L. 

H. trigetrifolium Turra 

151

Malvaceae 

Malope malacoides L. 

Malva cretica Cav. 

M. nicaeensis All. 

Lavatera cretica L. 

L. bryoniifolia Miller 

Althaea officinalis L. 

Lınaceae 

Linum arboreum L. 

L. boissieri Aschers. & Sint. -Endemik 

L. trigynum L. 

L. virgultorum Boiss. & Heldr. 

L. obtusatum ( Boiss.) Stegf -Endemik 

L. bienne Miller 

L. catharticum L. 

Geranıaceae 

Geranium lucidum L. 

G. purpureum Vill. 

G. rotundifolium L. 

G. molle L. subsp. molle 

G. pyrenaicum Burm. 

Erodium hoefftianum C.A. Meyer 

E. grunium (L.) L’Hérit 

E. botrys (Cav.) Bertol. 

E. malacoides (L.) L’Hérit 

E. cicutarium (L.) L’Hérit subsp. cicutarium 

E. moschatum (L.) L’Hérit 

Pelargonium endlicherianum Fenzl 

Oxalıdaceae 

Oxalis corniculata L. 

152

Rutaceae 

Haplophyllum suaveolens (DC.) G. var. suaveolens 

H. pumiliforme Hub.-Mor. & Reese -Endemik 

Citrus medica L. 

C.limon (L.) Burm.fil. 

C.unshiu Marc. 

C.deliciosa Ten. 

C.grandis (L.) Osbeck 

C.paradisi McFad. 

C.aurantiifolia ( Christm.) Swingle. 

C.aurantium L. 

C.sinensis (L.) Osbeck . 

Aceraceae 

Acer sempervirens L. 

Acer undulatum Pojark . -Endemik 

Vıtaceae 

Vitis sylvestris Gmelin 

Rhamnaceae 

Paliurus spina-christi Miller 

Sageretia spinosa Wettst. 

Rhamnus oleoides L. subsp. graecus ( Boiss. & Rest. ) Holmboe 

R. pyrellus O.Schwarz -Endemik 

R. picleri Schneider & Bornm. ex Bornm. -Endemik 

Anacardıaceae 

Cotinus coggyria Scop. Hibrit 

Pistasia.x saportae Burnat 

Pistacia lentiscus L. 

P. terebinthus L. subsp. palaestina ( Boiss. ) Engler 

153

Fabaceae ( Legumınosae) 

Ceratonia siliqua L. 

Cercis siliquastrum L. subsp. siliquastrum 

Cercis siliquastrum L. subsp. hebecarpa ( Bornm.) Yalt. 

Anagyris foetida L. 

Chamaecytisus gueneri H. Duman -Endemik 

Genista sandrasica Hartvig & Strid -Endemik 

Genista anatolica Boiss. 

Genista acanthoclada Dc. 

Spartium junceum L. 

Calicotome villosa ( Poiret ) Link 

Adenocarpus complicatus ( L.) Gay 

Lupinus angustifolius L. 

Biserrula pelecinus L. 

Astragalus asterias Stev. 

A. hamosus L. 

A.oxytropifolius Boiss. -Endemik 

A. hartvigii Kit Tan -Endemik 

A. lusitanicus Lam. subsp. orientalis Chater & Meikle 

A. angustifolius Ç.Koch subsp. anatolicus ( Boiss.) Chamberlain -Endemik 

A. creticus Lam. 

A. prusianus Boiss. -Endemik 

A. parnassi Boiss. subsp. cylleneus ( Boiss. & Heldr. ) Hayek 

A. anthylloides Lam. -Endemik 

A. cariensis Boiss. -Endemik 

Psoralea bituminosa L. 

Cicer montbretii Jaub. & Spach 

Vicia villosa Roth. subsp. villosa 

V. villosa Roth. subsp. dasycarpa (Ten.) Cav. 

V. villosa Roth. subsp. ericocarpa ( Hausskn.) P.W. Ball 

V. villosa roth. subsp. microphylla (d’Urv.) P.W.Ball 

V.cassia Boiss. 

V.cretica Boiss. & Heldr. 

154

V. articulata Hornem. 

V. ervilla (L.) Willd. 

V. pubescens (DC.) Link 

V. laxiflora Brot. 

V. hirsuta (L.) S.F. Gray 

V. lunata (Boiss. & Heldr.) Boiss. var. lunata 

V. peregrina L. 

V. hybrida L. 

V. cuspidata Boiss. 

V. lathyroides L. 

V. sativa L. subsp. sativa 

V. sativa L. subsp. incisa (Bieb) Arc.F. var. cordata (Wulfen ex Hoppe) Arc. 

V. galilaea Plitm. & Zoha 

Lathyrus laxiflorus ( Desf.) O.Kuntze subsp. laxiflorus 

L. setifolius L. 

L. gorgoni Parl. var. gorgoni 

L. cicera L. 

L. clymenum L. 

L. aphaca L. var. affinis ( Guss.) Arc 

L. aphaca L. var. pseudoaphaca ( Boiss.) Davis 

Pisum sativum L. var. elatius 

Pisum sativum L. var. pumilio Meikle 

P. fulvum Sibth. & Sm. 

Vavilovia formosa ( Stev.) A. Fed. 

Ononis adenotricha Boiss. var. adenotricha 

O. natrix L. subsp. natrix 

O. reclinata L. 

O. pubescens L. 

O. pusilla L. 

O. spinosa L. subsp. antiquorum (L.) Briq. 

Trifolium uniflorum L. 

T. hybridum L. var. anatolicum (Boiss.) Boiss. 

T. nigrescens Viv. subsp. petrisavii (Clem.) Holmboe 

T. speciosum Willd. 

155

T. mesogitanım Boiss. 

T. campestre Schreb. 

T. spumosum L. 

T. physodes Stev. ex Bieb. var. physodes 

T. tomentosum L. 

T. glanduliferum Boiss. var. glanduliferum 

T. caudatum Boiss. -Endemik 

T. stellatum L. var. stellatum 

T. scabrum L. 

T. lucanicum Gasp. 

T. hirtum All. 

T. lappaceum L. 

T. cherleri L. 

T. angustifolium L. var. angustifolium 

T. dasyurum C.Presl. 

T. globosum L. 

T. subterraneum L. 

Trifolium rhizomatosum O.Schwarz -Endemik 

Melilotus neapolitana Ten 

Trigonella balanse Boiss. & Reuter 

T. spinosa L. 

T. velutina Boiss. 

T. strangulata Boiss. 

T. caria Hub.-Mor. -Endemik 

T. monspeliaca L. 

T. pseudocapitata Contandr. & Quezel -Endemik 

T. carinensis Boiss. 

Medicago orbicularis (L.) Bart. 

M. lupulina L. 

M. coronata (L.) Bart. 

M. minima (L.) Bart. var. minima 

M. disciformis DC. 

M. polymorpha L. var. polymorpha 

M. polymorpha L. var. vulgaris (Benth.) Shinners 

156

M.marina L. 

M. littoralis Rohde ex Lois. var. littoralis 

M. rigidula ( L.) All. var.rigudula 

M. contricta Dur. 

M. turbinata (L.) All. var. chiotica Urb. 

Cytisopsis dorycniifolia Jaub & Spach subsp. reeseana ( Guyot) Hub.-Mor. -Endemik 

Dorycnium hirsutum (L.) Ser. 

Lotus edulis L. 

L. peregrinus L. 

L. halophilus Boiss. & Sprun. var. halophilus 

L. angustissimus L. 

L. palustris Willd. 

L. corniculatus L. var. teniufolius L. 

L. corniculatus L. var. alpinus Ser. 

Tetragonolobus purpureus Moench. 

Hymenocarpus circinnatus (L.) Savi 

Anthyllis hermanniae L. 

A. vulneraria L. subsp. praepropera (Kerner) Bornm. 

A. tetraphylla L. 

Securigera carinata Lassen -Endemik 

Coronilla emerus L. subsp. emeroides (Boiss. & Sprun ) Uhrova 

C. glauca L. 

C. scorpioides (L.) Koch 

C. parviflora Willd. 

C. varia L. subsp. varia 

Ornithopus compressus L. 

Scorpiurus muriticatus L. var. subuillous (L.) Flori 

Onobrychis caput-galli (L.) Lam. 

O. aequidendata ( Sibth. & Sm. ) d’Urv. 

Ebenus reesi Hub.- Mor. var. reesei -Endemik 

E. pisidica Hub. –Mor. & Reese -Endemik 

Alhagi pseudalhagi (Bieb.) Desv. 

157

Rosaceae 

Cerasus mahaleb (L.) Miller. var. mahaleb 

Amygdalus graeca Lindley 

Rubus sanctus Schreber 

Potentilla rupestris L. 

Sanguisorba minor Scop. subsp. muricata (Spach)Brig. 

Alchemilla alicotricha Juz. 

Rosa pulverulenta Bieb. 

Rosa horrida Fischer 

Crataegus aronia (L.) Bosc. ex DC. var. aronia 

C. aronia (L.) Bosc. ex DC. var.dentata Browicz -Endemik 

C. monogyna Jacg. subsp. azarella (Gris.) Franco 

Sorbus umbellata ( Desf. ) Fritsch var. umbellata 

Pyrus communis L. subsp. caucasia (Fed.) Browicz 

P. amygdaliformis Vill. var. amygdaliformis 

P. hakkiarica Browicz -Endemik 

Amelanchier parviflora Boiss. var. parviflora 

Myrtaceae 

1/1. Myrtus communis L. subsp. communis 

Lythraceae 

Lythrum junceum Bank. & Sol. 

Onagraceae 

Epilobium parviflorum Schreber 

E. lanceolatum Seb. & Mavri 

E. anatolicum Hausskn. subsp. anatolicum 

E.frigidum Hausskn. 

Callıtrıchaceae 

Callitriche stagnalis Scop. 

C. lenisulca Clavaud 

158

Cucurbıtaceae 

Ecballium elaterium (L.) A. Rich. 

Bryonia cretica L. 

Crassulaceae 

Crassula tillaea Lester-Garland 

Umbilicus erectus DC. 

U. rupestris (Solisb.) Dandy 

U. horizontalis (Guss.) DC. var. horizontalis 

Rosularia sempervivum (M.Bieb) A.Berger subsp. glaucophylla Eggli -Endemik 

Rosularia sempervivum (M.Bieb) A.Berger subsp. persica (Boiss.)Eggli 

Rosularia globulariifolia (Fenzl) Berger -Endemik 

R. serrata (L.) Berger 

Phedimus stellatus (L.) Raf. 

R.libanotica (Lab.) Muirhead Group C Sam . 

R. chrysanta ( Boiss.) Tahkt. -Endemik 

R. serpentinica (Werder mann) Muirhead -Endemik 

Sedum amplexicaule DC. 

S. laconicum Boiss.& Heldr. 

S. album L. 

S. magellense Ten. 

Sedum ursi ‘t Hart -Endemik 

Sedum eriocarpum Sibth. & Sm. subsp. caricum ( Carlström) ‘t Hart -Enemik 

Sedum eriocarpum Sibth. & Sm. subsp. orientale ‘t Hart 

S. sempervivoides Bieb. 

S. cepaea L. 

S. nanum Boiss. 

S. litoreum Guss. 

Sedum samium Dunem. & Greuter -Endemik 

S. hispanicum L. var. hispanicum 

S. pallidum Bieb. var. pallidum 

S. caricum A.Carström -Endemik 

Prometheum sepentinicum (Werdermann) ‘t Hart var. gigantium (Eggli) ‘t Hart -Endemik 

159

Saxıfragaceae 

Saxifraga cymbalaria L. var. huetiana (Boiss.) Engler & Irmscher 

S. hederacea L. var. hederacea 

Hamamelıdaceae 

Liquidambar orientalis Miller. var. orientalis -Endemik 

L. orientalis Miller. var. integriloba Fiori -Endemik 

Apıaceae ( Umbellıferae) 

Eryngium thorifolium Boiss. -Endemik 

E. pseudothorilfolium -Endemik 

E. bourgatii Gouan subsp. heldreichii (Boiss.) Davis 

E. glomeratum Lam. 

E. kotschyi Boiss. -Endemik 

Lagoecia cuminoides L. 

Anthriscus nemorosa (Bieb.) Sprengel 

Scandix pecten-senesis L. 

S. balansae Reuter ex Boiss. -Endemik 

S. australis L. subsp. grandiflora (L.) Thell. 

Scaligeria napiformis (Sprengel) Grande 

Smyrnium olusatrum L. 

S. rotundifolium Miller. 

S. creticum Miller. 

Bunium microcarpum (Boiss.) Freyn subsp. microcarpum 

B. ferulaceum Sm. 

B. pestalozzea Boiss. 

Huetia cynapioides (Guss.) P.W.Ball. subsp. macrocarpa (Boiss. & Spruner) 

Pimpinella cretica Poiret var. cretica 

Pimpinella tragium Vill. subsp. lithophila (Schischkin) Tutin 

Oenanthe globulosa L. 

O. pimpinelloides L. 

Oenanthe cyclocarpa Pimenov & Klijuykov -Endemik 

Heptoptera anisoptera (DC.) Tutin 

Heptaptera anatolica (Boiss.) Tutin 

160

Hippomorathrum crassilobum Boiss. 

Bupleurum heldreichii Boiss. & Bal. -Endemik 

B.gracile d’Urv. 

B. euboeum Beauverd 

B. anatolicum Hub.-Mor.& Reese -Endemik 

B. falcatum L. subsp. cernuum (Ten.) Arc. 

Microsciadium minutum (d’Urv.) Briq. -Endemik 

Apium nodiflorum (L.) Lag. 

Ammi visnoga (L.) Lam. 

Johrenia dichotoma DC. subsp. dichotoma 

Ferula communis L. subsp. communis 

F. tingitana L. 

Ferulago sandrasica Peşmen & Que’zel -Endemik 

F. humilis Boiss. -Endemik 

F. mughlae Peşmen -Endemik 

F. trachycarpa Boiss. 

Opoponax hispidus (Friv.) Gris. 

Peucedanum chryseum (Boiss. & Heldr.) Chamberlain -Endemik 

P. arenarium Waldst. & Kit. subsp.neumeyeri (Vis.) Stoj. & Stef. 

Pastinaca trysia Stapf & Wettst. –Tam olarak bilinemeyen tür 

Malabaila aurea (Sm.) Boiss. 

Tordylium apulum L. 

T. aegaeum Runem. 

T. pestalozzae Boiss. -Endemik 

Tordylium ebracteatum Al-Eisawi & Jury -Endemik 

Ainswarthia trachycarpa Boiss. 

Laser tribolum (L.) Barkh. 

Laserpitium petrophilum Boiss. & Heldr. -Endemik 

Thopsia garganica L. 

Torilis webbii Jury 

Torilis arvensis (Huds.) Link subsp. elongota (Hoffmanns .& Link) Cannon 

Orlaya daucoides (L.) Greuter 

Daucus corota L. 

Daucus corota L. subsp. carota 

161

Daucus corota L. subsp. major ( Vis.) Arc. 

Daucus corota L. subsp. maritumus (Lam.) Batt. 

D. broteri Ten. 

D. involucratus Sm. 

Pseudorlaya pumila (L.) Granda 

Caprıfolıaceae 

Lonicera etrusca Santi var. etrusca 

Valerıanaceae 

Valeriana dioscaridis Sm. 

Centranthus calcitrapa (L.) Dufr. 

Valerianella echinata (L.) DC. 

V. orientalis ( Sclecht.) Boiss. & Bal. 

V. costata (Stev.) Betcke 

V. turgida (Stev.) Betcke 

V. coronata (L.) DC. 

V. discoidea (L.) Lois. 

V. obtusiloba Boiss. 

V. vesicaia (L.) Moench 

Dıpsacaceae 

Cepholaria lycica Mattheus -Endemik 

Knautia integrifolia (L.) Bert. var. bidens (Sm.) Borbas 

Scabiosa variifolia Boiss. 

S. polykratis Rech .fil. 

S. reuteriana Boiss. 

Ptorocephalus plumosus (L.) Coulter 

P. pinardii Boiss. -Endemik 

Asteraceae ( Composıtae ) 

Pallenis spinosa (L.) Cass. 

Inula heterolepis Boiss. 

I. anatolica Boiss. -Endemik 

162

I. viscosa (L.) Aiton 

Pulicaria arabica (L.) Cass. 

Phagnalon graecum Boiss. 

Helichrysum stoechas (L.) Moench subsp. barrelieri (Ten.) Nyman 

H. orientale (L.) DC. 

H. pallassi (Sprengel) Ledeb. 

Filago eriocephala Guss. 

Logfia gallica (L.) Cosson & Gernm. 

Evax palaestina Boiss. 

Erigeron cilicicus Boiss. ex Vierh. -Endemik 

E. acer L. subsp. acer 

Bellis annua L. 

Senecio aquaticus Hill subsp. erraticus (Bertol.) Mattheus 

S. sandrasicus P.H. Davis -Endemik 

S. vernalis Waldst. & Kit. 

S. viscous L. 

Anthemis cretica L. subsp. anatolica (Boiss.) Grierson 

Anthemis cretica L. subsp.leucanthemoides (Boiss.) Grierson 

Anthemis karacae Güner -Endemik 

A. cuneata Hub.-Mor. & Reese -Endemik 

A. rosea Sm. subsp. carnea (Boiss.) Grierson -Endemik 

A. tomentosa L. subsp. tomentosa 

A. rigida Boiss. ex Heldr. 

A. chia L. 

Anthemis karacae Güner 

Chamaemetum mixtum (L.) All. 

Achillea falcata L. 

A. teretifolia Willd. -Endemik 

A. cretica L. 

Chrysanthemum segetum L. 

C. coronanjum L. 

Tanacetum praeteritum ( Horwood ) Heywood subsp. praeterium -Endemik 

Tanacetum praeteritum ( Horwood ) Heywood subsp. massicyticum Heywood -Endemik 

Matricaria chamomilla L. var. chamomilla 

163

Matricaria chamomilla L. var. poppulosa Margot & Reuter 

Matricaria macrotis Rech. -Endemik 

Tripleurospermum decipiens ( Fisch. & Mey. ) Bornm. 

Tripleurospermum disciforme ( C.A. Meyer ) Schultz Bip. 

Artemisia arborencens L. 

Onopordum myriacanthum Boiss. 

O. bracteatum Boiss. & Heldr. 

O. caricum Hub.- Mor. -Endemik 

O. sibthorpianum Boiss.& Heldr. 

Cirsium dirmilense R.M.Burton -Endemik 

Cirsium sipyleum O. Schwarz -Endemik 

C. sintenisii Freyn -Endemik 

C. lappaceum ( Bieb.) Fischer subsp. anatolicum Petrak 

C. libanaticum DC. subsp. lycaonicum ( Boiss. & Heldr. ) Davis & Parris -Endemik 

C. libanaticum DC. subsp. libanoticum 

C. arvense (L.) Scop. subsp. vestitum (Wimmer & Grab.) Petrak 

Picnomon acarna (L.) Coss. 

Lamyropsis cynaroides ( Lam.)Dittrich 

Plilostemon afer ( Jacg.) Greuter subsp. eburneus Greuter -Endemik 

P. chamaepeuce ( L.) Less. 

Notobasis syriaca (L.) Cass. 

Carduus rechingeranus Kazmi -Endemik 

C. argentatus L. 

Carduus acicularis Bertol 

C. pycnocephalus L. subsp. pycncephalus 

Jurinea consanguinea DC. 

J.mollis (L.) Reichb. 

Centaurea cariensis Boiss. subsp. maculiceps ( O.Schwarz) Wagenitz 

Centaurea cariensis Boiss. subsp. niveotomentosa (Hub.-Mor.) Wagenitz 

Centaurea cariensis Boiss. subsp.cariensis 

Centaurea cariensis Boiss. subsp.microlepis (Boiss.) Wagenitz 

C. austro-anatolica Hub.-Mor. -Endemik 

C. dichroa Boiss. & Heldr. 

C. drabifolia Sm. subsp. austro-occidentalis Wagenitz 

164

C. drabifolia Sm. subsp. cappadocica (DC.) Wagenitz 

C. solstitialis L. subsp. pyracantha ( Boiss.) Wagenitz -Endemik 

C. urvillei DC. subsp. urvillei 

C. reuterana Boiss. var. reuterana 

C. cyanus L. 

C. ensiformis P.H. Davis -Endemik 

Amphoricarpos exsul O.Schwarz -Endemik 

Carlina corymbosa L. 

C. oligocephala Boiss. & Kotschy subsp. oigocephala -Endemik 

Echinops viscosus DC. subsp. bithynicus ( Boiss.) Rech. 

Cichorium pumilum Jacg. 

Tolpis barbata (L.) Gaertner 

T. virgata ( Desf.) Bertol. 

Hyoseris scabra L. 

Scorzonera elata Boiss. 

Scorzonera eriophora DC. -Endemik 

Scorzonera sandrasica Hartvig & Strid -Endemik 

Tragopogon longirostris Bisch .ex Schultz Bip. var. longirostris 

T. latifolius Boiss. var. angustifolius Boiss. 

T. olympicus Boiss. -Endemik 

T. oligolepis Hartvig & Strid -Endemik 

Geropagon hybridus (L.) Schultz Bip. 

Hypochoreis glabra L. 

H. achyrophorus L. 

Leontodon hispidus L. var. hispidus 

L. oxylepis Boiss. & Heldr. var. oxylepis 

Urospermum picroides (L.) F.W. Schmidt 

Hedypnois cretica (L.) Dum.- Cours. 

Rhagadiolus stellatus (L.) Gaertner var. stellatus 

Rhagadiolus stellatus (L.) Gaertner var. edulis ( Gaertner) DC. 

Aetheorhiza bulbosa (L.) Cass. subsp. microcephala Rech. fil. 

Hieracium artabirense ( Zahn) Juxip -Endemik 

Pilosella hoppeana ( Schultes) C.H. & F.W. Schultz subsp. troica ( Zahn) Sell & West 

P. piloselloides (Vill.) Sojak subsp. piloselloides 

165

Pilosella sandrasica Hartvig & Strid -Endemik 

Cephalorrhynchus tuberosus (Stev.) Schchian 

Lactuca serriola L. 

L. intricata Boiss. 

Scariola acanthifolia (Willd.) Sojak 

Taraxacum bessarabicum (Harnem.) Hand.-Mazz. subsp.bessaribicum 

T. assemanii Blanche 

T. serotinum ( Waldst. & Kit.) Poiret 

T. syriacum Boiss. 

Crepis alpina L. 

C. foetida L. subsp. commutata (Spreng. ) Babcock 

C. sancta (L.) Babcock 

C. dioscoridis L. 

C. micrantha Czer. 

Crepis setosa Hall. fil. 

Campanulaceae 

Campanula lyrata Lam. subsp. lyrata -Endemik 

C. hagielia Boiss. -Endemik 

C. betonicifolia Sm. -Endemik 

C. telmessi Hub. - Mor. & Phitos -Endemik 

C. teucrioides Boiss. -Endemik 

C.koyuncui H.Duman -Endemik 

C. cymbalaria Sm. 

C. fruticulosa ( Schwarz & Davis ) Damboldt -Endemik 

C. stricta L. var. libanotica (A.DC.) Boiss. 

C. erinus L. 

C. drobifolia Sm. 

C. delicatula Boiss. 

C. padocarpa Boiss. -Endemik 

C. phrygia Jaub. & Spach 

C. peregrina L. 

Asyneuma babadaghensis Yıldız & Kit Tan -Endemik 

Asyneuma limonifolium (L.) Janchen subsp. limonifolium 

166

A. linifolium (Boiss. & Heldr. ) Bornm. subsp. linifolium -Endemik 

A. michauxioides (Boiss.) Damboldt -Endemik 

A. virgatum (Labill. )Bornm. subsp. virgatum 

A. virgatum (Labill.) Bornm. subsp. cichoriiforme (Boiss. ) Damboldt -Endemik 

Legousia speculum-veneris (L.) Chaix 

L. pentagonia (L.) Thellung 

Erıcaceae 

Erica arborea L. 

E. manipuliflora Salisb. 

Arbutus unedo L. 

A. andrachne L. 

Pyrola chlorontha Swartz 

Lentıbularıaceae 

Pinguicula crrystallina Sm. 

Prımulaceae 

Primula auriculata Lam. 

Cyclamen hederifolium Aiton 

C. graecum Link. 

C. mirabile Hilderb. -Endemik 

C. coum Miller var. coum 

C. trochopteranthum O. Schwarz -Endemik 

Lysimachia dubia Sol. 

L. atropurpurea L. 

L. linum-stellatum L. 

Anagallis arvensis L. var. arvensis 

Styracaceae 

Styrax officinalis L. 

167

Oleaceae 

Fraxinus angustifolia Vahl. subsp. angustifolia 

Olea europea L. var. europea 

O. europea L. var. slyvestris (Miller) Lehr. 

Phillyrea latifolia L. 

Apocynaceae 

Nerium oleander L. 

Asclepıadaceae 

Cynonchum acutum L. subsp. acutum 

Vincetoxicum canescens (Willd.) Decne. subsp. canescens 

Vincetoxicum canescens (Willd.) Decne. subsp. pedunculata Browicz -Endemik 

V. tmoleum Boiss. 

Cionura erecta (L.) Griseb. 

Gentıanaceae 

Centaurium erythraea Rafn subsp. turcicum (Velen.)Melderis 

C. erythraea Rafn subsp. rhodense (Boiss. & Reuter) Melderis 

C. erythraea Rafn subsp. rumelicum (Velen.) Melderis 

Centautium teuniflorum (Hoffmonns. & L.ink) Fritsch subsp. teuniflorum 

Centaurium serpentinicola A. Carlström -Endemik 

C. spicatum (L.) Frits 

Pedalıaceae 

Sesamum indicum L. 

Convolvulaceae 

Convolvulus cantabrica L. 

C. oleifolius Desr. 

C. compactus Boiss. 

C. libanoticus Boiss. 

C. pentapetaloides L. 

168

C. siculus L. 

C. arvensis L. 

C. althaeoides L. 

C. elegantissimus Miller 

C. betonicifolius Miller subsp. Betonicifolius 

C. scammonia L. 

Cuscutaceae 

Cuscuta palaestina Boiss. susbp. palaestina 

C. planiflora Ten. 

Boragınaceae 

Heliotropium hirsutissimum Grauer 

Myosotis cadmaea Boiss. 

Myosotis ramosissma Rachel ex Schultes subsp. ramosissima 

M. refracta Boiss. subsp. refracta 

Paracoryum aucheri (A.DC.) Boiss. -Endemik 

Paracoryum lithospermifolium (Lam.) Grande subsp. cariense (Boiss.) R.Mill var. cariense 

Cynoglossum creticum Miller 

C. montanum L. 

C. columnae Ten. 

Lithodora hispidula (Sm.) Griseb. 

Buglossoides incrassata (Guss.) Johnston 

Echium plantagineum L. 

E. parviflorum Moench 

Onosma frutescens Lam. 

Onosma nanum DC. -Endemik 

Onosma tauricum Pallas ex Willd. var.brevifolium DC. 

O. roussaei DC. 

Cerinthe minor L. subsp. auriculata (Ten.) Domac 

Anchusa undulata L. subsp. hybrida (Ten.) Cautinho 

A. azurea Miller var. azurea 

Nonea obtusifolia (Willd.) DC. 

Alkanna orientalis (L.) Boiss. var. orientalis 

169

Alkanna tubulosa Boiss. -Endemik 

Alkanna mughlae Güner -Endemik 

A. tinctoria (L.) Tausch subsp. tinctoria 

A. tinctoria (L.) Tausch subsp. anatolica 

Alkanna macrosiphon Boiss. & Heldr. -Endemik 

Alkanna areolata Boiss. var. areolata -Endemik 

Solanaceae 

Solanum nigrum L. subsp. nigrum 

S. alatum Moench 

Lycium europaeum L. 

Mandragora autummalis Bertol 

Hyoscyamus niger L. 

Hyoscyamus aureus L. 

Scrophularıaceae 

Verbascum trapifolium (Stapf) Hub.-Mor. -Endemik 

Verbascum adenophorum Boiss. -Endemik 

Verbascum demirizianum Hub.-Mor. -Endemik 

V. pinardii Boiss. -Endemik 

V. cariense Hub.-Mor. -Endemik 

V. dalamanicum Hub.-Mor. -Endemik 

V. parviflorum Lam. -Endemik 

V. sinuatum L. var. adenosepalum Murb. 

Verbascum lydium Boiss. var.lydium -Endemik 

Verbascum lydium Boiss. var. heterandrum -Endemik 

V. propontideum Murb. -Endemik 

V. renzi Hub.-Mor. -Endemik 

V. mucronatum Lam. 

V. bellum Hub.-Mor. -Endemik 

V. splendidum Boiss. -Endemik 

V. symes Murb. & Rech. fil. -Endemik 

V. chrysochaete Stoph -Endemik 

V. orgyale Boiss. & Heldr. -Endemik 

170

V. cherianthifolium Boiss. var. cherianthifolium 

V. cherianthifolium Boiss. var. asperulum (Boiss.) Murb. -Endemik 

Hibritler 

- Verbascum cariense Hub.- Mor. x sinuatum L. 

( Verbascum x sinuatifolium Hub.-mor.) 

-Verbascum cherianthifolium Boiss. x pycnostachyum Boiss. & Heldr. 

( Verbascum x simoniaum Hub.-Mor. ) 

-Verbascum cherianthifolium Boiss. x splendidum Boiss. 

( Verbascum x keklikoluense Hub.-Mor. ) 

-Verbascum lydium Boiss. var. heterondrum Murb. x splendidum Boiss. 

( Verbascum x pseudolydium Hub.-Mor.) 

-Verbascum parviflorum Lam. x splendidum Boiss. 

(Verbascum x muglense Hub.-Mor. & Reese) 

-Verbascum parviflorum Lam. x symes Rech.fil. & Murb. 

(Verbascum x austro anatolicum Hub.-Mor.) 

- Verbascum sinuatum L. x symes Murb.& Rech. 

(Verbascum x austro anatolicum Hub.-Mor.) 

Scrophularia peregrina L. 

S. umbrosa Dum. 

S. pinardii Boiss. -Endemik 

S. lucida L. 

Scrophularia depauperata Boiss. -Endemik 

S. floribunda Boiss. & Bal. -Endemik 

Misopates orontium (L.) Rafin. 

Linoria chalepensis (L.) Miller var. chalepensis 

Linoria simplex (Willd.) DC. 

L. pelisseriana (L.) Miller 

Cymbalaria microcalyx (Boiss.) Wettst. 

Kickxia commutata (Bernh .ex Reichb.)Fritsch subsp. graeca (Bory & Choub.) R. Fernandes 

Kickxia elatine (L.) Dumort. subsp.crinita ( Mabille) Greuter 

Digitalis ferruginea L. subsp. ferruginea 

Digitalis davisiana Heywood -Endemik 

Digitalis cariensis Boiss. ex Jaub. & Spach -Endemik 

171

Veronica arvensis L. 

Veronica praecox All. 

V. donii Römpp -Endemik 

V. biloba Screber 

V. trichadena Jorsdan & Fourr. 

V. lycica E. Lehm. -Endemik 

V. anagallis-aquatica L. 

V. scardica Griseb. 

V. anagalloides Guss. 

V. cuneifolia D.Don subsp. cuneifolia -Endemik 

Odontites aucheri Boiss. 

Odontites glutinosa (Bieb.) Benthom 

Parentucellia latifolia (L.) Caruel subsp. latifolia 

Bellardia trixago (L.) All. 

Orobanchaceae 

Orobanche ramosa L. 

O. nana Noö ex G. Beck 

Orobanche rechingeri Gilli 

O. caucasica G. Beck 

O. crenata Forskal 

O. pubescens d’Uvr 

Acanthaceae 

Acanthus hirsutus Boiss. -Endemik 

A. spinosus L. 

Globularıaceae 

Globularia dumulosa O. Schwarz -Endemik 

Verbanaceae 

Verbena officinalis L. 

Vitex agnus-castus L. 

172

Labıatae ( Lamıaceae ) 

Ajuga orientalis L. 

A. chamaepitys (L.) Schreber subsp. chia ( Schreber ) Arcangeli var. chia 

A. chamaepitys (L.) Schreber subsp.palaestina (Boiss. ) Barnm. 

A. chamaepitys (L.) Schreber subsp. mesogitana (Boiss.) Bornm. 

A. chamaepitys (L.) Schreber subsp.cuneatifolia (Stapf) P.H. Davis 

A. chamaepitys (L.) Schreber subsp.cypria P.H. Davis 

A. bombycina Boiss. -Endemik 

Teucricum sandrasicum O.Schwarz -Endemik 

T. brevifolium Schreber 

T. alyssifolium Stapf -Endemik 

T. scordium L. subsp. scordium 

T. scordium L. subsp. scordioides (Schreber) Maire & Petitmengin 

T. chamaedrys L. subsp. syrpirense 

T. chamoedrys L. subsp. tauricoum 

T. divaricatum Sieber subsp. divaricatum 

T. divaricatum Sieber subsp. villosum (Celak) Rech.fil. 

T. polium L. 

T. odontites Boiss. & Bal. -Endemik 

Lavandula stoechas L. subsp. stoechas 

Lavandula stoechas L. subsp. cariensis (Boiss. ) Rozeira -Endemik 

Prasium majus L. 

Scutellaria rubicunda Hornem. subsp. brevibracteata (Stapf) Edmondson -Endemik 

Scutellaria orientalis L. subsp. pinnatifida Edmonson 

Phlomis samia L. 

P. pungens Willd. var. laxiflora Velen. 

P. grandiflora H.S. Thompson var. grandiflora 

P. bourgaei Boiss. -Endemik 

P. lycia D. Don -Endemik 

P. armeniaca Willd. -Endemik 

P. angustissima Hub.-Mor. -Endemik 

P. carica Rech. fil. -Endemik 

173

Hibritler ( Hibritler) 

-Phlomis bourgaei Boiss. x grandiflora H.S. Thompson 

(P. x mobullensis Hub. -Mor. ) 

-Phlomis grandiflora H.S. Thompson x lycia D. Don 

(P. x muglensis Hub. -Mor. ) 

Lamium lycium Boiss. -Endemik 

L. cariense R. Mill 

L. pisidicum R.Mill -Endemik 

L. microphylum Boiss. -Endemik 

L. sandrasicum P.H. Davis -Endemik 

L. amplexicaule L. 

L. moschatum Miller var. moschatum 

Moluccella spinosa L. 

Ballota acetabulosa (L.) Bentham 

B. psudodictammus (L.) Bentham -Endemik 

B. glandulosissima Hub.-Mor. & Patzak -Endemik 

B. nigra L. subsp. foetida Hayek 

Morrubium bourgaei Boiss.subsp bourgaei -Endemik 

M.globosum Montbret & Aucher ex Bentham subsp. globosum -Endemik 

Siderites lanata L. 

S.curvidens Stapf 

S.stricta Boiss. & Heldr apud Bentham -Endemik 

S.leptoclada O.Schwarz & P.H.Davis -Endemik 

S.albiflora Hub.-Mor. - Endemik 

S. libanotica Labill. subsp. linearis (Bentham) Bornm. Endemik 

S. pisidica Boiss. & Heldr. Apud Bentham -Endemik 

Stachys germanica L. subsp. heldrichii (Boiss.) Hayek 

S. cretica L. subsp. smyrnaea Rech. fil. -Endemik 

S. bombycina Boiss. -Endemik 

S. spinulosa Sm. 

S. arvensis (L.) L. 

Melissa officinalis L. subsp. officinalis 

Melissa officinalis L. subsp. altissima (Sm.)Arcangeli 

174

Nepeta isaurica Boiss.& Heldr. Apud Bentham - Endemik 

N. viscida Boiss. - Endemik 

Prunella laciniata (L.) L. 

Origanum hypericifolium O. Schwarz & P. H. Davis -Endemik 

O. sipyleum L. -Endemik 

O. onites L. 

O. vulgare L. subsp. hirtum (Link) Ietswaart 

Satureja thymbra L. 

S. cuneifolia Ten. 

S. spinosa L. 

Calamintha incana (Sm.) Boiss. 

Acinos troodi (Post) Leblebici subsp. vardaranus Leblebici -Endemik 

Acinos troodi (Post) Leblebici subsp. grandiflorus Hartvig & Strid -Endemik 

Micromeria nervosa (Desf.) Bentham 

M. cristata (Hampe) Griseb. subsp. xylorrhiza (Boiss. & Heldr. ) Davis -Endemik 

Thymus cilicicus Boiss. & Bal. -Endemik 

Thymus cariensis Hub.- Mor. & Jalas -Endemik 

T. sipyleus Boiss. subsp. sipyleus -Endemik 

T. sipyleus Boiss. subsp. rosulans (Barbas) Jalas 

T. longicaulis C. Presl subsp. chaubardii (Boiss. & Heldr. ex Reichb.fil.) Jalas var. alternatus Jalas 

Coridotyhmus capitatus (L.) Reichb.fil. 

Thymbra spicata L. var. intricata P.H. Davis -Endemik 

Mentha spicata L. subsp. spicata 

Mentha spicata L. subsp. tomentosa (Briq.) Harley 

Mentha x rotundifolia (L.) Hudson 

Ziziphora taurica Bieb. subsp. taurica 

Salvia fruticosa Miller 

Salvia nydeggeri Hub.-Mor. -Endemik 

S. cadmica Boiss. -Endemik 

S. viridis L. 

S. sclarea L. 

S. chrysophylla Stapf - Endemik 

S. candidissima Vahl subsp. occidentalis Hedge 

S. dichorantha Stapf -Endemik 

175

Plumbagınaceae 

Plumbago europaea L. 

Limonium sinuatum (L.) Miller 

L. gmelinii (Willd.) O.Kuntze 

L. effusum (Boiss.) O.Kuntze -Endemik 

L. virgatum (Wild.) Fourr. 

Acantholimon puberulum Boiss. & Bal. var. puberulum 

Acantholimon ulicinum (Willd. ex Schultes ) Boiss. var. purpurascens (Bakhari) Bakhari & 

Endmonson -Endemik 

Plantagınacea 

Plantago coronopus L. subsp. communata (Guss.) Pilger 

P. holosteum Scop. 

P. media L. 

P. gentianoides Sm. subsp. gentianoides 

P. lanceolata L. 

P. lagopus L. 

P. cretica L. 

P. bellardii All. 

P. scabra Moench 

P. afra L. 

Thymelaeaceae 

Daphne sericea Vahl. 

D. gnidioides Jaub. & Spach 

Thymelaea tartonraria (L.) All var. linearifolia K. Tan 

T. hirsuta (L.) Endl. 

Lauraceae 

Laurus nobilis L. 

Santalaceae 

Thesium procumbens C.A Meyer 

Osyris alba L. 

176

Rafflesıaceae 

Cytinus hypocistus L. subsp. kermesinus ( Guss.) Wettst 

Arıstolochıaceae 

Aristolochia parvifolia Sm. 

A. poluninii Davis & Khan -Endemik 

A. hirta L. -Endemik 

A. guichardii Davis & Khan -Endemik 

Acantholimon ulicinum ( Willd. ex Schultes ) Boiss. 

Eubhorbıaceae 

Chrozophora tinctoria (L.) Rafin. 

Mercurialis annua L. 

Euphorbia peplis L. 

E. chamaesyce L. 

E. dendroides L. 

E. acanhothamnos Heldr. & Sart. Ex Boiss. 

E. hierosolymitana Boiss. 

E. apios L. 

E. austroanatolica Hub.- Mor. & M.S. Khan -Endemik 

E. platyphyllos L. 

E. stricta L. 

E. valerianifolia Lam. 

E. helioscopia L. 

E. exigua L. var. exigua 

E. peplus L. var. peplus 

E. taurinensis All. 

E. falcata L. subsp. falcata var. falcata 

E. falcata L. subsp. macrostagia (Bornm.) O.Schwarz -Endemik 

E. herniariifolia Willd. var. glaberrima Hall. 

E. rigida Bieb. 

E. erythrodon Boiss. & Heldr. -Endemik 

E. kotschyana Fenzl. 

E. characias L. subsp. wulfenii (Hoppe ex W. Koch) A.R. 

177

Urtıcaceae 

Urtica membranacea Poiret 

U. pilulifera L. 

Parietaria lusitanica L. 

Moraceae 

Morus nigra L. 

Ficus carica L. subsp. carica 

Platanaceae 

Platanus orientalis L. 

Fagaceae 

Quercus infectoria Oliver subsp. boissieri 

Q. pubescens Willd. 

Q. cerris L. var. cerris 

Q. ihtaburensis Decne susbp.macrolepis (Kotschy) Hedge & Yalt. 

Q. aucheri Jaub. & Spach -Endemik 

Betulaceae 

Alnus orientalis Decne. var. orientalis 

Alnus orientalis Decne. var. pubescens Dippel -Endemik 

Salıcaceae 

Salix alba L. 

Populus alba L. 

Rubıaceae 

Sherardia arvensis L. 

Asperula bryoides Stapf -Endemik 

A. lycia Stapf -Endemik 

A. teunifolia Boiss. -Endemik 

A. stricta Boiss. subsp. monticola Ehrend. -Endemik 

178

A. brevifolia Vent. -Endemik 

A. serotira (Boiss. & Heldr. ) Ehrend. -Endemik 

Galium verum L. subsp. verum 

G. heldreichii Hal. 

G. campanelliferum Ehrend. & Schrönd.-Tem. -Endemik 

G. tmoleum Boiss. -Endemik 

G. incanum Sm. subsp. centrale Ehrend. -Endemik 

G. graecum L. subsp. graecum 

G. dumosum Boiss. -Endemik 

G. canum Reg. ex DC. subsp. ovatum Ehrend. 

G. aparine L. 

G. brevifolium Sm. subsp. brevifolium -Endemik 

G. globuliferum Hub.-Mor. & Reese -Endemik 

G. murale (L.) All. 

Valantia hispida L. 

Rubia tenuifolia d’Urv. subsp. tenuifolia 

Rubia tenuifolia d’Urv. subsp. brachypoda (Boiss.) Ehrend. & Schönb.-Tem. 

Alısmataceae 

Alisma lanceolatum With. 

A. gramineum Lej. 

Juncagınaceae 

Triglochin bulbosa L. subsp. barrelieri (Loisel.) Rouy 

Najadaceae 

Najas minor All. 

Potamogetonaceae 

Potamogeton trichoides Cham. & Schlecht. 

P. pectinatus L. 

Groenlandia densa (L.) Fourr. 

179

Ruppıaceae 

Ruppia maritima L. 

R. cirrhosa (Petagna)grande 

Zosteraceae 

Zostera marina L. 

Posidonia oceanica (L.) Delile 

Palmae ( Arecaceae) 

Phoenix theophrasti Greuter 

Chamaerops humilis L. 

Washingtonia filifera (J.Linden ex Andre) H. Wendl. 

Aracceae 

Arum byrzantinum Blume 

A. maculatum L. 

A. creticum Boiss. & Heldr. 

Biarum tenuifolium (L.) Schott var. zeleboni (Schott) Engler -Endemik 

B. davisii Turril 

B. bovei Blume 

Arisarum vulgare Targ.-Tozz. subsp. vulgare 

Lemnaceae 

Lemna trisulca L. 

L. minor L. 

Lılıaceae 

Smilax excelsa L. 

S. aspera L. 

Ruscus aculeatus L. var. angustifolius Boiss. 

Polygonatum orientale Desf. 

Asphodelus fistulosus L. 

Asphodeline brevicaulis (Bertol.) J. Gay ex Boker subsp. brevicaulis var. brevicaulis 

A. anatolica E.Tuzlacı -Endemik 

180

Allium subhirsutum L. 

Allium cassium Boiss. 

A. roseum L. 

A. cupani Rafin. subsp. hirtovaginatum (Kunth) Stearn 

A. callimischon Link subsp. haemostictum Stearn 

A. paniculatum L. subsp. paniculatum 

A. paniculatum L. subsp. fuscum (Waldst. & Kit.) Arc. 

A. pallens L. subsp. pallens 

A. sipyleum Boiss. 

A. deciduum N. Özhatay & Kollmann subsp. deciduum -Endemik 

A. stamineum Boiss. 

A. ampeloprasum L 

A. sandrasicum Kollmann -Endemik 

A. scorodoprasum L. subsp. rotundum (L.) Stearn 

A. sphaerocephalon L. subsp. sphaerocephalon 

A. sphaerocephalon L. subsp. trachypus (Boiss. & Spruner) K.Richter 

A. stylosum O. Schwarz -Endemik 

A. reuterianum Boiss. -Endemik 

A. phanerantherum Boiss. & Husskn. subsp. phanerantherum 

A. amethystinum Tausch 

A. guttatum Steven subsp. guttatum 

A. junceum Sm. subsp. junceum 

Allium fethiyense N.Özhatay & B. Mathew -Endemik 

Urginea maritima (L.) Baker 

Scilla bifolia L. 

Scilla hyacinthoides L. 

Chionodoxa forbesii Baker -Endemik 

Ornithagalum sphaerocarpum Kermer 

Ornithagalum montanum Cry. 

O. lanceolatum Labill. 

O. gussonei Ten 

O. comosum L. 

O. orthophyllum Ten. 

O. alpigenum Stapf -Endemik 

181

Muscari macrocarpum Sweet. 

Muscari comosum (L.) Miller 

M. bourgaei Baker -Endemik 

M. sandrasicum Karlen -Endemik 

Belleualia trifoliata (Ten.) Kunth 

Lilium candidum L. 

Fritillaria acmopetala Boiss. subsp. acmopetala 

Fritillaria crassifolia Boiss. & Huet subsp. crassifolia -Endemik 

F. bithynica Baker -Endemik 

F. sibthorpiana (Sm.) Baker -Endemik 

F. sibthorpiana (Sm.) Baker subsp. enginiana Byfield & N.Özhatay -Endemik 

F. forbesii Baker -Endemik 

F. carica Rix subsp. carica -Endemik 

F. pinardii Boiss. 

F. elwesii Boiss. -Endemik 

Tulipa saxatilis Sieber ex Sprengel 

Tulipa orphanidea Boiss. ex Heldr. 

Tulipa armena Boiss. var. lycica (Baker) Marais -Endemik 

Gagea graeca (L.) Terracc. 

Gagea bithynica Pascher -Endemik 

G. peduncularis (J. & C. Presl.) Pascher 

G. villosa (Bieb.) Duby var. villosa 

Colchicum burttii Meikle 

C.balansae Planchon -Endemik 

C. lingulatum Boiss. & Spruner ex Boiss. 

C. lingulatum Boiss. & Spruner 

C. chalcedonicum Azn. Subsp. punctatum K.M.Perss -Endemik 

C. variegatum L. 

C. macrophyllum B.C. Burtt 

C. cilicicum ( Boiss.) Dammer 

C. sanguicolle K.M. Pers. -Endemik 

Amaryllıdaceae 

Agave americana L. 

182

Sternbergia lutea (L.) Ker-Gawl. ex Sprengel 

S. sicula Tineo ex Guss 

S. fischeriana (Herbert) Rupr. 

S. candida Mathew & T. Baytop -Endemik 

S. clusiana (Ker-Gawl.) Ker-Gawl. ex Sprengel 

Galanthus elwesii Hooker fil. 

G. gracilis Celak 

Narcissus serotinus L. 

N. tazetta L. subsp.tazetta 

Irıdaceae 

Iris pseudacorus L. 

I. xanthospuria B.Mathew & T. Baytop -Endemik 

I. unguicularis Poiret 

I. unguicularis Poiret subsp. carica (Wer.Schulze) A.P.Davis & Jury var. carica -Endemik 

I. germenica L. 

I. purpureobractea B. Mathew & T. Baytop -Endemik 

I. suaveolens Boiss. & Reuter 

Gynandriris sisyrinchium (L.) Parl. 

Crocus fleischeri Gay -Endemik 

C. gargaricus Herbert -Endemik 

C. chrysanthus (Herbert) Herbert 

C. biflorus Miller subsp. nubigena (Herbert) Mathew -Endemik 

C. biflorus Miller subsp. isauricus ( Siehe ex Bowles)Mathew -Endemik 

C. antalyensis Mathew -Endemik 

Crocus mathewii Kerndorff & Pasche -Endemik 

C. cancellatus Herbert subsp. mazziaricus (Herbert) Mathew 

C. cancellatus Herbert subsp. lycius Mathew -Endemik 

Romulea tempskyana Freyn 

Gladiolus italicus Miller 

G. illyricus W. Koch 

Gladiolus anatolicus (Boiss.) Stapf -Endemik 

G. micranthus Stapf -Endemik 

183

Orchıdaceae 

Listera ovata (L.) R.Br. 

Cephalanthera rubra (L.) L.C.M. Richard 

C. longifolia (L.) Fritsch 

Limodorum abortivum (L.) Swartz 

Limodorum abortivum (L.) Swartz var. rubrum Sundermann ex Kreutz 

Spiranthes spiralis (L.) Chevall. 

Platanthera bifolia (L.) L.C.M. Richard 

P. chlorantha (Custer) Reichb 

Ophrys vernixia Brot. subsp. vernixia 

O. fusca Link 

O. iricolor Desf. 

O. omegaifera Fleischm. 

O. lutea Cav. Subsp.minor (Guss.) O.& E.Danesch 

O. mammosa Desf. 

O. ferrum-equinum Desf. 

O. argolica Fleischm. Susbp. argolica 

O. reinholdii Spruner ex Fleischm. subsp. reinholdii 

O. holoserica (Burm.fil.) Greuter subsp. holoserica 

O. holoserica (Burm.fil.) Greuter subsp.candica (Nelson ex Soo) Renz & Taub 

O. holoserica (Burm.fil.) Greuter subsp. heterochila Renz & Taub. -Endemik 

O. tenthredinifera Willd. 

O. oestrifera Bieb. subsp. oestrifera 

O. umbilicata Desf. subsp. umbilicata 

O. apifera Hudson 

O. bombyliflora Link 

O. blitopertha Paulus & Gack 

O. cinereophila Paulus & Gack 

O. leucadica Renz 

O. phaseliana D. Rückbrodt & U. Rückbrodt -Endemik 

O. sitiaca Paulus 

O. phryganae J. Devillers – Terschuen & P.Devillers – Terschuen 

O. labiosa Kneutz -Endemik 

O. lesbis Gölz & H.R. Reinhard -Endemik 

184

O. calypsus Hirth & Spaeth -Endemik 

O. episcopalis Poir. 

O. homeri Hirth & Spaeth -Endemik 

O. minoa ( C. & A. Alibertis ) P. Delforge 

O. bremifera Stevwn 

Hibritler 

-Ophrys ferrum-equinum Desfontaines x O. heterochila ( Renz & Taubenheim) P. Delforge 

( O.x carica subsp.carica H. Baumann & Künkele) 

-O. ferrum-equinum Desfontaines x O. reinholdii H. Fleischmann 

( O. x kalteiseniana B. & H. Baumann) 

-O. heterochila (Renz & Taubenim ) P. Delforge x O. holoserica ( N.L.Buman) Greuter 

( O. holoserica subsp. halicarnassia H. Baumann & Künkele ) 

Serapias cordigera L. 

S. vomeracea (Burm.fil.) Brig. subsp.orientalis Greuter 

S. vomeracea (Burm.fil.) Brig. subsp. laxiflora (Soo) Gölz & Reinhard. 

S. orientalis (Greuter) H.Baumann & Künkele subsp. carica H.Baumann & Künkele 

S. politisii Renz 

Hibrit 

-Serapias bergonii E.G.Camus x S. cordigera L. 

( S. x halacsyana (Renz ex Soo’) Renz) 

Aceras anthropophorum (L.) Aiton fil. 

Barlia robortiana (Loisel.) 

Anacamptis pyramidalis (L.) L.C.M.Richard 

Neotinea maculata (Desf.) Stearn 

Comperia comperiana (Steven) Aschers. & Graebn. 

Orchis coriophora L. 

O. sancta L. 

O. tridentata Scop. 

O. simia Lam. 

O. italica Poiret 

O. morio L. subsp. morio 

O. morio L. subsp. picta (Loisel) K. Richter 

O. papilionacea L. var. papilionacea 

185

O. papilionacea L. subsp. heroica (E.D.Clarke) H. Baumann 

O. spitzelii Suter ex W.Koch 

O. anatolica Boiss. 

O. provincialis Balbis ex DC. 

O. laxiflora Lam. 

O. sezikiana B. & H. Baumann 

Dıoscoreaceae 

Tamus communis L. subsp. communis 

Tamus communis L. subsp.cretica (L.) Kit Tan 

Juncaceae 

Juncus acutus L. 

J. littoralis C. M. Meyer 

J. heldreichianus Marsson ex Parl. subsp. heldreichianus 

J. subulatus Forsskal 

J. inflexus L. 

J. compressus Jacq. 

J. gerardi Loisel. subsp. libanoticus (Thieb) Snog. 

J. tenageia Ehrh. Ex L. fil. 

J. bufonius L. 

J. hybridus Brot. 

J. turkestanicus V. Krecz. & Gontsch. 

J. sparganiifolius Boiss. & Kotschy ex Buchenau -Endemik 

J. articulatis L. 

J. alpinus Vill. subsp. alpinus 

Luzula forsteri (Sm.) DC. 

L. nodulosa (Bory & Chaub.) E. Meyer 

L. spicata (L.) DC. 

Cyperaceae 

Cyperus longus L. 

C. rotundus L. 

C. glaber L. 

186

C. capitatus Vandelli 

Juncellus laevigatus (L.) C.B. Clarke susbp.distachyos (All.)P.H.Davis 

Eleocharis atropurpurea (Retz.) C. Presl. 

E. palustris (L.) Roemer & Schultes 

E. mitrocarpa Steudel 

E. uniglumis (Link) Schultes 

Schoenoplectus lacustris (L.) Palla subsp. lacustris 

S. litoralis (Schrader) Palla 

Bolboschoenus maritumus var. cymosus (Reichb.) Kit Tan & Oteng – Yeboah 

Scirpoides holoschoenus (L.) Sojak 

Blysmus compressus (L.) Panzer ex Link 

Cladium mariscus (L.) Pohl 

Carex distachya Desf. var. distachya 

C. otrubae Podp. 

C. divulsa Stokes subsp. divulsa 

C. divisa Hudson 

C. distans L. 

C. cilicica Boiss. subsp. muglaica Ö. Nilson -Endemik 

C. extensa Good. 

Carex cilicica Boiss. subsp. muglaica Ö.nilsson 

Gramineae (Poaceae) 

Brachypodium sylvaticum (Hudson ) P. Beauv. 

Trachynia distachya (L.) Link 

Elymus tauri (Boiss. & Bal.) Melderis subsp.tauri 

Aegilops umbellulata Zhuhousky subsp. umbellulata 

Ae. biuncialis Vis. 

Ae. geniculata Roth. 

Triticum aestivum L. 

Dasyprum villosum (L.) Land. 

Hordeum murinum L. subsp. leporinum (Link) Arc. var. leporinum 

Hordeum distinchon L. 

Bromus intermedius Guss. 

B. japonicus Thunb. susbp. japonicus 

187

B. scoparius L. 

B. tectorum L. 

B. madritentis L. 

B. fascilatus C. Presl 

Bromus diandrus Roth 

Avena barbata Pott ex Link subsp. barbata 

A. wiestii Stevdel 

A. sterilis L. subsp. sterilis 

Rostraria obtusiflora (Boiss.) Holub subsp. amblyantha (Boiss.) M. Doğan 

R.cristata (L.) Tzvelez var. cristata 

R.cristata (L.) Tzvelez var. glabriflora (Trautv)M.Doğan 

Aira elegantissima Schur subsp. elegantissima 

Aira elegantissima Schur subsp.ambigua (Arc.)M.Doğan 

Corynephorus divaricatus (Pourr.) Breistr. 

Apera baytopiana M. Doğan -Endemik 

Polypogon viridis (Gouan) 

P. maritimus Willd. subsp. maritimus 

P. maritimus Willd. subsp. subspathaceus (Reg.) Aschers. & Graebn. 

P. monspeliensis (L.) Desf. 

Lagurus ovatus L. 

Gastridium phleoides (Nees & Meyen ) C. E. Hubbard 

Milium vernale Bieb. subsp. vernale 

Phalaris aquatica L. 

P. minor Retz. 

P. coerulescens Desf. 

P. paradoxa L. 

Alopecurus utriculatus Sol. subsp. utriculatus 

A. setarioides Gren. 

Cornucopiae cucullatum L 

Phleum subulatum (Savi.) Aschers. & Graebn. subsp. ciliatum (Boiss.) C.J.Humphries Pseudophleum 

boissieri Bornm. 

Bellardiochloa carica R. Mill 

Bellardiochloa carica R.Mill 

Lolium persicum Boiss. & Hohen . ex Boiss. 

188

L. rigidum Gaudin var. rottbollioides Heldr. & Boiss. 

Vulgia ciliata Dumort subsp. ciliata 

Catapodium marinum (L.)C.E. Hubbard 

C. rigidum (L.) C.E. Hubbard ex Dony subsp. rigidum var. rigidum 

Psilurus incurvus (Govan) Schinz & Thell. 

Poa annua L. 

Poa davisii Bor -Endemik 

P. compressa L. 

P. bulbosa L. 

Dactylis glomerata L. subsp. hispanica (Roth) Nyman 

Cynosurus echinatus L. 

Briza maxima L. 

B. minor L. 

Parapholis incurva (L.) C.E.Hubbard 

P. marginata Punem. 

Sesleria alba Sm. 

Melica minuta L. 

M. ciliata L. subsp. ciliata 

M. ciliata L.subsp. magnolii (Gran. & Godr.) Husnot 

Glyceria plicata (Fries)Fries 

Stipa capensis Thunb. 

S. holosericea Trin. 

Piptatherum miliaceum (L.) Cosson subsp. miliaceum 

Piptatherum miliaceum (L.) Cosson subsp. thomasii (Duby) Freitag 

P. coerulescens (Desf.) P.Beauv. 

Arundo donax L. 

Phragmites australis (Cav.) Trin. Ex Steudel. 

Aristata caerulescens Desf. 

Cynodon dactylom (L.) Pers. var. dactylon 

Crypsis schoenoides (L.) Lam. 

Panicum repens L. 

Pennisetum orientale L.C.M.Richard 

Spodiopagon pogonanthus (Boiss. & Bal. ex Bal.)Boiss. 

189

Saccharum strictum (Host) Sprengel 131/1. Sorghum halepense (L.) Pers. var. muticum 

(Hackel)Grossh. 

Andropogon distachyos L. 

Hyparrhenia hirta (L.) Stapf 

F.4.1.2.1.Kürklü Hayvanlar 


F.4.1.2.2.Balıklar 

Mugil aurata Serranus cabrilla Gadus merkangus 

Mullus barbatus Trigla gurnardus Merluccius merluccius 

Maena maena Boops salpa 

F.4.2.Habitat ve Topluluklar 

F.3.1 ve F.4.1.bölümünde açıklanmıştır. 

F.4.3.Hayvan Yaşama Hakları 

F.4.3.1.Evcil Hayvanlar 

İlimiz turistik bölgelerinde yaz aylarında yazlıkçıların gelmesi ile birlikte evcil hayvanların 

sayısında artış olmaktadır. Yazlıkçılar yazın evlerinde besledikleri yavru kedi ve köpekleri sezon 

sonunda yerleşim alanlarının yakınlarına terk edebilmektedir. 

Son zamanlarda 5199 sayılı Hayvan Hakları Kanunu doğrultusunda kalıcı ve geçici barınaklara 

verilen önem artmakta olup; Marmaris, Fethiye, Bodrum ve Muğla merkezinde barınaklar 

faaliyetlerine devam etmektedir. 

F.4.3.1.1.Sahipli Hayvanlar 

İlimiz genelinde keçi, koyun, inek, tavuk, kaz, ördek, v.b. gibi hayvanlar beslenmektedir. 

Bunlar tarım il ve ilçe müdürlüklerince takip edilmekte gerekli aşı vb. müdahaleler yapılmaktadır. 

F.4.3.1.2.Sahipsiz Hayvanlar 

İlimiz genelinde, sokaklara terk edilen başıboş kedi ve köpekler Belediyeler tarafından 

toplanarak hayvan dernekleri ile işbirliği içinde kısırlaştırma çalışmaları yapılmaktadır. Belediyeler 

tarafından yapılan çalışmalarda sahipsiz hayvanlar düzenli şekilde toplanıp aşıları ve kısırlaştırma 

işlemleri yapıldıktan sonra alındıkları ortama bırakılmaktadır. 

F.4.3.1.3.Nesli Tehlike Altında Olan ve Olması Muhtemel Olan Evcil Hayvanlar 

İlimizde nesli tükenme tehlikesi içinde olan evcil hayvan bulunmamaktadır. 

190

F.4.3.2.Hayvan Hakları İhlalleri 

İl Çevre ve Orman Müdürlüğü bünyesindeki Doğa Koruma ve Milli Parklar Mühendisliklerimiz 

Hayvanları Koruma Kanunu çerçevesinde koruma, kontrol ve bilgilendirme çalışmaları yapılmaktadır. 

Muğla ve İlçelerinde halkında hayvanlara yönelik çok fazla ihlaller gözlenmemektedir 

Zaman zaman tarım zehiri vb. ile kimliği belirsiz kişi ve kurumlar tarafından hayvan hakları 

ihlali olmaktadır. Bunların tesbiti halinde gerekli cezai yaptırımlar uygulanmaktadır 

F.4.3.3.Valilikler, Belediyeler ve Gönüllü Kuruluşlarla İşbirliği 

— İl ve ilçelerimizde sokaklara terk edilen kedi ve köpekler Belediyeler tarafından toplanarak 

hayvan dernekleri ile işbirliği içinde kısırlaştırma çalışmaları yapılmaktadır. 3 ayda bir Muğla Valiliği 

başkanlığında sivil toplum örgütleri ve kurum temsilcilerinden oluşan Hayvan Hakları Kurulu 

toplanmakta barınaklar, kısırlaştırma, koruma vb. konularda kararlar alınmakta ve uygulanması için 

gerekli önlemler alınmaktadır. 

F.4.1.9. 6831 Sayılı Orman Kanunu Gereğince Orman Alanı Sayılan Yerler 

Köyceğiz Orman İşletme Müdürlüğü ormanlarının işletme Biçimlerine göre dağılımı; Koru 96175,0 

Ha., Baltalık 139,5 Ha. ve Açıklık 22763,5 Ha. dır. Toplam 119078,0 Ha.bir alanı oluşturmaktadır.Bu 

ormanların büyük bir kısmının mülkiyeti Devlete aittir..İşletme Müdürlüğümüz sınırları içerisinde Özel 

Ormanlar da mevcuttur.Bunlar; Kula-Hacılar Yurdu Özel Sığla-Dişbudak Ormanı 23,0 Ha., Çayırköy- 

Gülpınar Özel Sığla Ormanı 193,5 Ha. 

F.4.3.6.Mesire Yerleri; 6831 Sayılı Orman Kanununa Tabi Alanlarda Halkın Rekreasyonel 

Kullanımını Düzenleyip, Kullanımının Doğal Yapının Tahribine Neden Olmadan 

Yönlendirilmesini Sağlamak Üzere Ayrılan Anlalar 

AKKÖPRÜ KÖYÜ DEĞİRMENBAŞI C-TİPİ PİKNİK MESİRE YERİ 

İLİ 

: MUĞLA 

İLÇESİ 

: KÖYCEĞİZ 

KÖYÜ 

: AKKÖPRÜ 

MAHALLESİ 

: AKKÖPRÜ 

KÖY NÜFUSU : 1210 

İŞLETMESİ 

: KÖYCEĞİZ 

BÖLGESİ 

: AKKÖPRÜ 

MEVKİİ 

: DEĞİRMENBAŞI 

ALANI 

: 2.0 Ha. 

BÖLME NO : 197 

MEŞCERE TİPİ 

: Çzbc3 

SAHANIN KULLANIM KABİLİYETİ : Piknik amaçlı manzara seyir, kır 

Gazinosu ve yürüyüş. 

ALT YAPI TESİSİ 

: Yol , Su ve Elektrik bulunmaktadır. 

ONAY TARİHİ : O.G.M.nün 13.04.2005 tarih ve 85 

Sayılı OLUR’ları ile 

KİRAYA VERİLİŞ TARİHİ 

: 02.05.2005 Akköprü Köyü 

Muhtarlığı Tüzel Kişiliğine. 

YILLIK KİRA BEDELİ(KDV Hariç) : 2.000,00-YTL 

191

YILLIK KİRA ARTIŞ ŞEKLİ 

: Maliye Bakanlığı’nca yayınlanan 

Taahhüt ve Sözleşme tasarılarının 

Vizelerine ilişkin Genelgeye göre 

Kira Artış Oranı. 

YAYLA KÖYÜ PİKNİK MESİRE YERİ 

İLİ 

: MUĞLA 

İLÇESİ 

: KÖYCEĞİZ 

KÖYÜ 

: YAYLA 

MAHALLESİ 

: YAYLA 

KÖY NÜFUSU : 324 

İŞLETMESİ 

: KÖYCEĞİZ 

BÖLGESİ 

: AĞLA 

MEVKİİ 

: ACILIK 

ALANI 

: 70.000 m2 

BÖLME NO : 210 

MEŞCERE TİPİ 

: Çzd2, Çzc2, Çzdı-ı 

SAHANIN KULLANIM KABİLİYETİ : Piknik Alanı 

ALT YAPI TESİSİ 

: Bulunmamaktadır 

ONAY TARİHİ : O.G.M.nün 02.04.1998 tarih ve 224 

Sayılı OLUR’ları ile 

KİRAYA VERİLİŞ TARİHİ 

: 21.08.1998 Yayla Köyü 

Muhtarlığı Tüzel Kişiliğine. 

YILLIK KİRA BEDELİ(KDV Hariç) : Bedelsiz 

YILLIK KİRA ARTIŞ ŞEKLİ 

: Bedelsiz 

F.5.HASSAS YÖRELER 

F.5.1.Milli Parklar 

a)Saklıkent Milli Parkı: 

İli :Muğla 


Alanı :12.390 hektar 

Fethiye’ye 45 Km. mesafede Antalya - Muğla sınırında Bakanlar Kurulunun 96 / 8238 sayılı 

kararı ile milli park olması kararlaştırılmış, 06 HAZİRAN 1996 yılında Resmi Gazetede ilan edilmiştir. 

Eşen çayının bir kolu olan ve Antalya - Muğla İl sınırı olan Karaçay deresi üzerinde bulunmaktadır. 

Saklıkent 18 Km. uzunluğu ve 200 mt. Derinliği olan bir kanyondur. Kanyon girişindeki suyun debisi 

ortalama 14-17 M3 / saniyedir. Kanyon genişliği bazı yerlerde 2 mt.ye kadar düşer. Sınırları içinde 

Fethiye (Bağlıağaç, Kayadibi ve Arsa), Kaş (Aklar, Y.Çamlıköy ve Y.Palamut) köyleri bulunmaktadır. 

12.390Ha. genişliğindedir. (4169 Ha. Muğla, 8221 Ha. Antalya İli sınırlarındadır.) Saklıkent Milli 

Parkının en önemli özellikleri çok uzun, derin ve dar kanyonu, toplu olarak kayalardan çıkan buz gibi 

suyu ve zengin bitki örtüsüdür. Çoğunluğu yabancı turist olmak üzere yıllık ortalama 180.000 – 

210.000 arasında ziyaretçisi bulunmaktadır. Muğla yöresine gelen turların uğrak yeridir. Gerek 

Saklıkent kanyon içi girişinde, gerekse Saklıkent ’e giden yollar üzerindeki bir çok köylerdeki 

192

vatandaşlarımız turistik eşya, lokanta (gözleme-ayran) ve diğer ürünleri satarak geçimlerini 

sağlamaktadır. 1997 yılında giriş ve temizlik hizmetleri İdaremizce yapılırken 1998 yılında Muğla 

Özel İdare Müdürlüğüne protokolle verilmiştir. Muğla Valiliği protokoldeki belirsizliğin giderilmesi 

için Genel Müdürlüğümüzden protokolün yenilenmesi talebinde bulunmuş ve yenilenmiştir.2008 

Yılında idaremizce işletilmiştir.2008. Yılı geliri 545.877,00-YTL’dir. 

b)Marmaris Milli Parkı: 

İli :Muğla 



Bakanlar Kurulunun 96/7861 sayılı kararı ile Milli Park olarak belirlenmiş 30/01/1996 tarihli 

Resmi Gazete de ilan edilmiştir. Muğla İli Marmaris İlçesi sınırlarında yer alan Marmaris Milli Parkı 

Kuzeyde; Balan Tepe, Belekçe alan Tepe, Kale Tepe ve sırtları Güneyde, Akdeniz, Doğusunda; Deve 

Taşı, Kabakargı Tepe,Yırtma Tepe ve sırtı takiben Balan Tepe, Batısında; Karaören, burnundan 

başlayarak Yumru Tepe, Karacabalan Tepe, Kuşyuvası Tepesi, Zeytin Tepe, Günocak Tepe ve Sakızlı 

Tepe ile sınırlı 33.350 Ha. lık bir alanı kapsamaktadır. Düzenlenen master planıyla Marmaris Milli 

Parkı mevcut doğal güzelliklerin korunması ve bozulan doğal çevrelerin restorasyonu yapılacaktır. 

Marmaris Milli Parkı 2008 Yılı geliri 394.308,29-YTL’dir. Marmaris Milli Parkında izin-irtifak hakkı 

verilen 123saha mevcuttur. 

F.5.2.Tabiat Parkları 

Ölüdeniz-Kıdrak Tabiat Parkı: 

İli :Muğla 



ÖLÜDENİZ - KIDRAK TABİAT PARKI: 

Muğla İli Fethiye İlçesi sınırları içerisinde yer alan tabiat parkımız 1978 yılında günü birlik 

Orman İçi Dinlenme Yeri olarak tesis edilmiş olup 29/12/1983 gün ve MP.1/5–311 sayılı Bakanlık 

Oluru ile Kıdrak Orman İçi Dinlenme Yeri ile birlikte 950 Ha.’ lık alan Tabiat Parkı olarak ilan 

edilmiştir. Tabiat Parkımız 13.11.1982 gün A–4020 sayılı Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıları Yüksek 

Kurulunca 1.derece doğal sit alanı olarak ilan edilmiştir. Aynı zamanda Özel Çevre Koruma Bölgesi 

içindedir. Tabiat Parkı olarak ilan edilmesi ile birlikte peyder pey bütün tesisler yapılmış ve 

tamamlanmıştır. 

2008 yılında Özel Çevre Koruma Kurulu uhdesinde bulunmaktadır. 

F.5.3.Tabiat Anıtı 

ANIT AĞACIN TÜRÜ 

1.Çınar 

2.Çınar 

3.Çınar 

4.Çınar 

5.Çınar 

6.Çınar 

7.Çınar 

8.Çınar 

YERİ 

Yağcılar Hanı girişi-Muğla 




Saburhane Camiiyanı-Muğla 

Saburhane Meydanı-Muğla 

Arasta içi-Muğla 

Yeşilyurt-Muğla 

193

9.Pinar 

10.Çınar 

11.Çınar 

12.Çınar 

13.Palmiye Ağacı 

14.Ardıç 

15.Okaliptüs 

16.Harnup (Keçi Boynuzu) 

17.Sakız Ağacı 



20.Çınar 

21.Çınar 

22.Çınar 

23.Çınar 

24.Çınar 

25.Çınar 

26.Çınar 

27.Çınar 

28.Palamut 

29.Çınar 

30.Ardıç 

31.Menengüç 

32.Pinar 

33.Menengüç 

34.Pinar 

35.Çınar 

36.Çınar 

37.Palamut 

38.Palamut 

39.Çınar 

40.Çınar 

41.Çınar 

42.Çınar 

43.Karaağaç 

44.Çınar 

45.Andız 

46.Andız 

47.Andız 

48.Çınar 

49.Karaçam 

50.Çınar 

51.Çınar 

52.Çınar 

53.Pinar 

54.Pinar 

55.Çınar 

56.Çınar 

57.Çınar 

58.Çınar (12 Adet) 

Çiftlik Köyü-Bodrum 

Peksimet Köyü-Bodrum 

Yalıkavak Çeşme yanı-Bodrum 

Kavak Meydanı-Reşadiye-Datça 








Paspatır Mevkii-Fethiye 




Kaya Köy-Fethiye 


Seki-Yenice Mahallesi-Fethiye 














Fethiye-Antalya karayolu 

Kabaağaç-Ağla-Fethiye 

Kabaağaç-Fethiye 

Kumluova Köyü-Fethiye 

Saklıkent Köyü-Fethiye 















194

59.Çınar (60 Adet) 

60.Çınar 

61.Çınar 

62.Çınar 

63.Kara Kavak 

64.Çınar 

65.Pinar 

66.Çınar 

67.Meşe Ağacı 

68.Çınar 

69.Çınar 

70.Çınar 

71.Meşe 

72.Meşe 

73.Çınar 

74.Palmiye 

75.Palmiye 

76.Palmiye 

77.Palmiye 

78.Palmiye 

79.Palmiye 

80.Okaliptüs 





Kınık Köyü-Fethiye 

Bekçiler Köyü-Fethiye 

Çaltılar Köyü-Fethiye 

Günlükbaşı-Fethiye 

Karadere Köyü-Fethiye 

Ağla Köyü-Köyceğiz 

Selimiye Köyü-Marmaris 













Akçapınar-Ula 

Okçular Köyü-Ortaca 

Yerbeleni-Ortaca 

F.5.4.Tabiatı Koruma Alanları 

Sırtlandağ Halep Çamı Tabiatı Koruma Alanı: 

İli :Muğla 

İlçesi :Milas 

Alanı :760 hektar 

Ülkemizde az rastlanan bir tür olan Halep Çamı (Pinus helepensis) Türkiye’deki iki tabii yayılış 

alanlarından birini teşkil eden nadir bir ekosistemi oluşturmaktadır. Bölge zengin bir yaban hayatı 

potansiyeline sahip olup tehlikeye maruzdur. 

Tabiatı koruma alanı içerisinde Halep Çamı başta olmak üzere Kızılçam (Pinus brutia), Sakız 

Ağacı (Piztacia lamtiscus), Pırnal Meşesi (Quescus ilex), Yabani Zeytin (Olea oleaster), Akçameşe 

(Philyea media), Defne (Laurus nobilis), Laden (Cistus sp.), Dağ Çileği (Arbutus endrachnea), Ardıç 

(Juniperus nana) ağaçları ve yaban hayvanlardan tilki, çakal, yaban domuzu, tavşan, kirpi, keklik, 

benekli su tavuğu, karatavuk bulunmaktadır. 

Ulaşım; Tabiat koruma alanı Milas’a 13 km., Bodrum’a 25 km., Muğla’ya 81 km uzaklıktadır. 

F.5.5.Orman İçi Dinlenme (Mesire) Yerleri 

İlimiz dahilinde 44 adet C tipi mesire yeri tesisi için müracaat yapılmış olup, 2006 yılı için 17 

adetinin tescili yapılmıştır. 

Tescili olan 17 adet mesire yerinden; 

195

*Köyceğiz İlçesi Değirmenbaşı mesire yeri, Akköprü Köy tüzel kişiliğine 3 yıl kullanım süreli 

olarak, 

*Ortaca İlçesi, Uzunbent Mesire Yeri, Dalyan Belediye Başkanlığı’na 10 yıl kullanım süreli, 

*Muğla Merkez Soğuk Su Mesire Yeri, Boz Ağaç Köy Tüzel Kişiliğine 10 yıl süreli olarak 

*Muğla Yılanlı Soğuk Su Mesire Yeri, Kavakçalı Köy Tüzel Kişiliğine 3 yıl Kullanım Süreli 

Olarak 

* Ortaca İlçesi Yer Belen Soğuk Su Mesire Yeri Ortaca Belediye Başkanlığı’na 10 yıl kullanım 

süreli 

*Ula İlçesi Oyru Mesire Yeri Kıyra mKöy Tüzel Kişiliğine 10 yıl kullanım süreli 

*Ula İlçesi Göktepe Mevkii Mesire Yeri Ula Belediye Başkanlığı’na 10 yıl Süretli Olarak 

bedelleri karşılığında işletilmek üzere devredilmiştir. 

Orman Bölge Müdürlüğünün 11.10.2005 tarih ve 337 sayılı Olurları ile; Muğla İli Merkez 

Orman İşletme Müdürlüğü hudutları dahilindeki 1025 Ha.lık sahada “Kent Ormanı” olarak tesis edilen 

mesire yeri 2005 yılı içerisinde “Kent Ormanı” nın işletilmesi, işbirliği protokulü çerçevesinde Muğla 

İli ile Ula İlçesi Köylere Hizmet Götürme Turizmi Geliştirme ve Çevreyi Koruma Birliği 

Başkanlıklarına protokol çerçevesinde bedelsiz ve süresiz olarak kiraya verilmiştir. 

1.GÖKOVA (A TİPİ) 

İli :Muğla 

İlçesi :Ula 


Muğla’ya 28 Km mesafede Kerme körfezi kıyısında ve Ula İlçesi sınırları içindedir. 1964 

yılında tesis edilmiş 31 Ha.’ lık kızılçam ormanını kaplamaktadır. 3.000.-Kişi günü birlik, 150 

çadır/geceleme ve 10 adet 50 yataklı Bungalov, 4 adet 20 yatak kapasiteli kagir bina kapasitelidir. 

Kırgazinosu, sıhhi tesis kompleksleri, soyunma kabinleri, çocuk oyun alanları, basketbol, 

voleybol, tenis kordu gibi spor tesisleri ve alt yatırımları mevcuttur. Her çadıra yeraltı kablosu ile 

elektrik verilmektedir. Yerleşim projesine uygun olarak bütün tesisler yapıldığından yeni bir yatırıma 

ihtiyaç yoktur. 

Gökova Mesire Yerinin 2008 yılı içersinde Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı’na 

devredilme işlemleri tamamlanmıştır. 

2.ÇUBUCAK ORMAN İÇİ DİNLENME YERİ (A TİPİ): 

İli :Muğla 



Marmaris - Datça kara yolunun 22. Km si üzerinde ve Hisarönü Körfezi kıyısında 1971 yılında 

tesis edilmiştir. Kızılçam, mersin, defne ve sığla ağaçları ile kaplıdır. 1.800 mt sahil şeridi vardır. 400 

çadır, 35 karavan ve 1000 kişi / gün ziyaretçi kapasitelidir. Özellikle bu sahamıza çok talep 

olduğundan çadır sayısı sezonun yoğun günlerinde 850’ye kadar çıkmaktadır. Alış-veriş üniteleri, sıhhi 

tesis kompleksleri, spor sahası, su, elektrik, telefon ve kanalizasyon tesisi mevcuttur. Yerleşim 

projesine uygun bütün tesisler yapılmıştır. 2005 yılında Biyolojik Tip Atık Su Arıtma tesisi yapılması 

planlanmaktadır. 2003 yılında 5 yıl süre ile Alış-Veriş Ünitesi (Kırgazinosu, Satış Büfesi, Manav, Bar, 

Kafeterya, Kasap) işletmeciliği ihale edilmiştir. 2008 yılında 10 yıl süre ile Kapı giriş, alış-veriş 

196

ünitesi, çadır ve karavan alanı işletmeciliği ihale edilmiştir. 2008 Yılı geliri 37.032,16-TL olarak 

gerçekleşmiştir. 

3.İNBÜKÜ ORMAN İÇİ DİNLENME YERİ(A TİPİ): 

İli :Muğla 


Hisarönü Körfezi kıyısında, Çubucak’tan 16 Km. mesafede, 10 Ha. Bir alanda 1984 yılında 

tesis edilmiştir. İnbükü, Çökertme ve Mağara koyu olmak üzere 3 koydan ibarettir. 150 Çadır, 20 

karavan kapasitelidir. 

Sığla, Defne, Mersin ve Kızılçam ağaçları ile kaplıdır. Atık su arıtma tesisi 2008 yılında 500 

kişi/Gün kapasiteli Paket Tipi Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi Yapılmıştır. 

2003 yılında 5 yıl süre ile giriş kapısı, satış büfesi, çadır, karavan yeri işletmeciliği ihale 

edilmiştir.. 2008 Yılı geliri 68.591,37 YTL dir. Ulaşım; Marmaris-Datça minibüsleri sahanın 3 km. 

uzağından geçmektedir. 

4.KATRANCI ORMAN İÇİ DİNLENME YERİ(A TİPİ): 

İli :Muğla 



Fethiye-Muğla kara yolu üzerinde Fethiye’ye 18 Km. mesafededir. 20 Ha.lık kızılçam koru 

ormanı içinde 1965 yılında tesis edilmiştir. Bu saha Katrancı, Kızlar, Mersin, Defne ve Karaağaç 

koylarını kapsar. 240 çadır-karavan ve 1.000 kişi / gün ziyaretçi kapasitelidir. Sıhhi tesis kompleksleri, 

soyunma kabinleri, su, elektrik, telefon ve kanalizasyon gibi bütün alt yapılar tamlanmıştır. 1000 

kişi/gün kapasiteli Biyolojik Tip Atık Su Arıtma tesisi kurulmuştur. 1968 yılından beri çadır 

kurulmaktadır. 2003 Yılında 5 yıl süre ile giriş kapısı, satış büfesi, çadır ve karavan yeri işletmeciliği 

ihale edilmiştir. 2008 Yılı geliri 77.355,54 TL dir. 

5.KÜÇÜK KARGI ORMAN İÇİN DİNLENME YERİ(A TİPİ): 

İli :Muğla 


Alanı :125 hektar. 

Fethiye-Muğla kara yolunun 20.km.sinden 1 Km. mesafelidir. Toplam alanı 125 Ha. Sığla 

ormanı ile kaplı olduğundan mahalli ismi günnük olarak bilinir. 2008 yılında B tipine dönüştürülerek 

günübirlik alan olmuştur. 2008 Yılı geliri 22.641,54 TL 

6.AŞI İSKELESİ ORMAN İÇİN DİNLENME YERİ(A TİPİ): 

İli :Muğla 

İlçesi :Ortaca 

Ortaca İlçesine 15 Km. mesafede, Aşı koyu üzerinde, 10 Ha. lık bir alanda 1984 yılında 

tesis edilmiştir. 150 çadır, 300 günü birlik kişi kapasitelidir. Yolunun asfalt olmayışı nedeni ile tam 

kapasite ile faaliyete geçememiştir. Kırkahvesi,sıhhi tesis kompleksi ve piknik üniteleri mevcuttur. 

197

2003 yılında 5 yıl süre ile Kapı giriş, Kır gazinosu ve genel saha temizliği işletmeciliği ihale edilmiştir. 

2008 Yılı geliri 14.429,50.-YTL dir. 

Ulaşım; Aşı İskelesi’ne Ortaca İlçesi’ne bağlı Mergenli Köyü üzerinden gidilir. 

7.BUCAK ORMAN İÇİN DİNLENME YERİ(B TİPİ): 

İli :Muğla 



Marmaris-Muğla kara yolunun 15.Km’sindeki Çamlık Köyü sapağından 5 Km. mesafede 

Kerme Körfezi üzerinde 5 Ha’lık bir alandadır. Büfe, WC, telefon, su, yol ve elektrik hizmetleri 

tamlanmıştır. Turistik ve tarihi Sedir Adasına deniz motorları buradan kalkmaktadır. 2008 Yılında 10 

yıl süre ile büfe işletmeciliği ve genel saha temizliği işletmeciliği ihale edilmiştir. 2008 yılı geliri 

5.684,43-YTL gelir elde edilmiştir. 

Ulaşım;Muğla-Marmaris karayolu Taşhan Mevkiinden Çamlı Köyü üzerinden ulaşılır. 

8.ÇETİBELİ ORMAN İÇİN DİNLENME YERİ(B TİPİ): 

İli :Muğla 



Marmaris-Muğla kara yolunun 20.Km.sindedir. Kızılçam, çınar ve sığla ağaçları ile kaplı 5 Ha. 

lık bir alanda 1984 yılında tesis edilmiştir. Yol kenarı ve günü birlik bir sahadır. Muğla Mimarisine 

uygun kırgazinosu çok kaliteli suyu olan çeşmesi mevcuttur. 2008 yılında 10 yıl süre ile kırgazinosu 

işletmeciliği ihale edilmiştir. 2008 yılı geliri 15.93,12 TL dir. 

Ulaşım; Muğla-Marmaris karayolu üzerinde olduğundan her zaman ve her vasıtayla ulaşım 

imkânı vardır. 

9.DEĞİRMENBAŞI ORMAN İÇİN DİNLENME YERİ(B TİPİ): 

İli :Muğla 



Fethiye merkezine 7 Km.lik mesafede, 9 Ha. lık alanda 1974 yılında kurulmuştur. Ziyaretçi 

kapasitesi 500 kişi / gün dür.. Fethiye’ye yakınlığı nedeni ile bilhassa ilkbahar aylarında rağbet 

görmektedir. Günü birlik hizmete uygun alt yapılar tamamlanmıştır. WC ve su izale hattı revizyondan 

geçmiştir. 2008 yılında 10 yıl süre ile Kapı giriş, satış büfesi genel saha işletmeciliği ihale edilmiştir. 

2008 Yılı geliri 3.162,44-YTL’dir. 

Ulaşım; Özel araçlarla, Fethiye-Üzümlü minibüsleri ile gidilebilmektedir. 

198

10.GÜNNÜCEK ORMAN İÇİN DİNLENME YERİ(B TİPİ): 

İli :Muğla 



Marmaris Körfezi üzerinde Marmaris’e bitişik 1968 yılında 26 Ha’lık bir alanda tesis edilmiştir. 

Kapasitesi 3.000. kişi / gündür. Ağaç türü sığla ve defnedir. Halk arasında sığla ya günnük ağacı 

dendiği için Günnücek adı verilmiştir. Alt yapıları tamamlanmıştır. Atık suların şehir kanalizasyon 

şebekesine bağlanması gerekmektedir. 2003 yılında 5 yıl süre ile kırkahvesi işletmeciliği ihale 

edilmiştir. 2008 Yılında 4 yıl Süre ile Kapı Giriş ve Genel Saha Temizliği işletmeciliği ihale edilmiştir. 

2008 yılı sonu itibarı ile 13.200,00-YTL gelir elde edilmiştir. 

11.KIZILDAĞ ORMAN İÇİN DİNLENME YERİ(B TİPİ): 

İli :Muğla 

İlçesi :Merkez 


Muğla kent girişindeki 13 ha’lık güzel bir Kızılçam ormanı içinde 1968 yılında tesis edilmiştir. 

Kapasitesi 500 kişi/gün’dür. Kent merkezinin 2,5 km. bitişiğinde şehir merkezinden 125 m. daha 

yüksektir. (750 m). Bu nedenle hem panoramik bir şehir manzarasına, hem de oldukça serin bir havaya 

sahip bulunan piknik yeri, bahar ve yaz aylarında hayli rağbet görmektedir. Yol, su, elektrik sorunu 

yoktur. Sahada kır kahvesi, otopark, manzara seyir terasları, wc, piknik masaları ve çocuk oyun alanı 

bulunmaktadır. 2008 yılında Orman Genel Müdürlüğüne devredilmiştir. 

13- PAMUCAK (A TİPİ) : 

İli :Muğla 


Alanı : 42.059 m2 

Marmaris merkezine 8 Km’lik mesafede, 42.059 m2’lik alanda kızılçam koru ormanı içerisinde 

kurulmuştur. Sahada yol, su, elektrik, kanalizasyon, otopark, wc, giriş kontrol, 36 adet çift katlı blok, 

15 adet tek katlı blok, hizmet binası, mutfak, 2 adet soğuk hava deposu, gazino, 5 adet idare binası, 2 

katlı servis binası ve spor sahası mevcut olup, sahada su sporları da yapılabilmektedir. Saha 255 yatak 

38250 kişi-gün kapasitelidir. 2003 yılında 10 yıl süre ile Konaklama Üniteleri, Gazino, genel saha 

işletmeciliği ihale edilmiştir. İşletmeci tesislere işletme ruhsatı alamadığı için hiç ödeme yapmamış, 

yazışmalar devam etmektedir. 

14- KÜÇÜK KARGI ÖMER EŞEN (A TİPİ) : 

İli :Muğla 


Alanı : 4.172 

Fethiye merkezine 25 Km’lik mesafede sığla ormanları içerisinde 4.172 Ha’lık bir alanda 

kurulmuştur. Sahada 26 adet baraka, 1 adet kafeterya-restaurant, 1 adet mutfak, wc, otopark elektrik, 

su, kanalizasyon ve giriş kontrol kulübesi mevcuttur. Saha 134 yatak 10720 kişi-gün kapasitelidir. 

199

2003 yılında 10 yıl süre ile K.Kargı Ömer EŞEN Mesire Yeri işletmeciliği ihale edilmiştir. 2008 Yılı 

geliri 54.987,88-YTL dir. 2008 Yılı geliri 77.355,40-YTL’dir. 

15- GÜVERCİNLİK (A TİPİ) : 

İli :Muğla 

İlçesi :Bodrum 

Alanı : 25.768 Ha 

Bodrum merkezine 20 Km, Milas merkezine 25 Km’lik mesafede 25.768 Ha’lık bir alanda 

kurulmuştur. Sahada su sporları yapılabilmekte ve 2 adet iskele mevcuttur. 2 katlı, 3 bloklu, 6 daireli 2 

bina, 5 adet tek katlı müstakil ev, apart şeklinde bitişik 3 adet tek katlı bina, kamp şefi evi, bekçi 

kulübesi, bekçi evi, çamaşırhane, deniz kenarında yemekhane (lokal), umumi tuvalet ve duşlar, arıtma 

tesisi, elektrik tesisi, otoparkı, binaların tamamında su deposu, güneş enerjisi ve sahanın kendi suyu 

(artezyen) mevcut olup, kampın belli noktalarında çeşmeler mevcuttur. Saha 89 yatak 8900 kişi-gün 

kapasitelidir. Güvercinlik Mesire Yeri kapı giriş ve tüm tesislerin işletmeciliği 2003 yılında 10 yıl süre 

ile ihale edilmiştir. Ödeme sorunu yaşandığı için mahkeme süreci devam etmektedir. 

16- KOVANLIK (A TİPİ) : 

İli :Muğla 

İlçesi :Datça 

Alanı : 42.100 Ha 

Datça merkezine 30 Km’lik mesafede 42.100 Ha’lık kızılçam koru ormanı içerisinde kurulmuştur. 

Sahada 8 adet betonerme bina, 2 adet yemekhane, 9 adet ahşap bina, 6 adet ahşap baraka, 1 adet 

pergole, direk tipi özel trafo, büfe, su deposu, wc ve giriş kontrol binası bulunmaktadır. Saha 65 yatak 

5850 kişi-gün kapasitelidir. Kovanlık Mesire Yeri kapı giriş ve tüm tesislerin 2003 yılında 10 yıl süre 

ile ihale edilmiştir.2008 Yılı geliri 179.881,68-YTL’dir. 

17- USULUK (A TİPİ) : 

İli :Muğla 



Bodruma 5 Km mesafede 14 Ha’lık alanda kurulmuş olup, sahada herhangi bir tesis 

bulunmamaktadır. 62.675,85-YTL muhammen bedelle 14.12.2008 tarihinde ihaleye çıkmış olup, %234 

arttırımla 209.337,34YTL tutar ile işletmeciliği ihale edilmiştir.İlgili firma 03.01.2005 tarihinde sahayı 

teslim almıştır. İşletme süresi 29 yıldır. 2008 Yılı geliri 194.015,67-YTL’dir. 

18- BABADAĞ (B TİPİ) : 

İli :Muğla 



810 Ha’lık sahada yamaç paraşütü sporu yapılabilmesi amacıyla tesis edilmiştir. Ancak Orman 

Genel Müdürlüğüne iade edilmiştir. 


19-MERSİNLİDERE (B TİPİ) : 

İli :Muğla 


Alanı :42.100 Ha 

55 Ha’lık sahada B Tipi Mesire Yeri olarak 13.08.2008 tarihinde tescili yapılmıştır Ancak 

Orman Genel Müdürlüğüne iade edilmiştir. 

F.5.6.Sulak Alanlar 

Bafa Gölü: 

Bafa Gölü A Sınıfı Sulak Alandır. Göl 08.07.1994 tarihinde Tabiat Parkı ilan edilerek koruma 

altına alınmıştır. 37 o 29 ’ Kuzey 27 o 28 ’ doğu koordinatlarında yer almaktadır. Eskiden Ege Denizi’nin 

bir körfezi olan Larmos Körfezi’nin, Menderes Nehri’nin taşıdığı alüvyonlarla kaplanması ve yaklaşık 

300 km 2 ’lik körfezin dolması sonucunda bugünkü Bafa Gölü meydana gelmiştir. İdari olarak Muğla ve 

Aydın il sınırları içerisinde yer almaktadır. Göl alanı, ortalama su seviyesinde (2.kotunda) 6.708 haktar 

olup, göl su seviyesi ve alanı mevsimlere ve yıllara göre değişiklik göstermektedir. 1962–1990 rasat 

periyodunda; en yüksek seviye 1984 yılında 5.39 metre olarak, en düşük seviye ise 1990 tarihinde 0.15 

metre olarak tespit edilmiştir. Bu seviye kuzeydeki Serçin Gölü tamamen kurumuştur. Gölün 

beslenmesi, göl alanına düşen yağışlar, mevsimlik akarsualr, kıyılardan çıkan pınarlar, dip kaynaklar 

ve Menderes Nehri ile olan bağlantı kanalıyla olmaktadır. Kuzeyde ortalama derinliği 2 metre 

civarında olan gölün, orta kesimleri 21 metreye ulaşmaktadır. Göl üzerinde antik kalıntıların 

bulunduğu 4 ada vardır. Ekolojik yönden bol gıdalı özellik arz eden gölün, günybatı kesimlerinde saz 

toplulukları, kuzeybatı uzunda sazlarla birlikte ılgın, söğüt ve kındıra toplulukları bulunmaktadır. 

201

Menderes Nehri ile göl arasında taşkın önleme seddesi yapılamdan önca 300 tonun üzerinde olan balık 

üretimi, su seviyesinin düşmesi, sazlıkların kurması ve ekolojik dengenin bozulması sonucu önemli 

ölçüde azalmıştır. Göl de sazan, yayın, sarıbalık, kızılkanat ve kefal bulunmaktadır. Kuş varlığı 

yönünden soz derece zengin olan gölde, prkçok kuş türünün yanısıra, nesli tehlikede olan türlerden 

cüce karabatak ve deniz kartalı kuluçkaya yatmakta ve kış mevsiminde de yüz binlerce ördek ve su 

kuşu tarafından beslenme ve barınma yeri olarak kullanılmaktadır. 

Köyceğiz Gölü: B Sınıfı sulak alandır. 8.000 ha’lık yüzölçüme sahiptir. Göl; kanal, bataklık, 

sazlık, kumul ve subasar sığla ormanıgibi değişik ekosistemlerden oluşmuştur. Hafif tuzlu bir göldür. 

Başta Namnam Deresi olmak üzere çok sayıda dere, kaynak ve drenaj kanallarının taşıdığı sularla 

beslenir. Dalyanın en önemli özelliği nesli tehlike altındaki adı deniz kaplumbağalarının yumurtlama 

alanı olan kumsaldır. Yine tehlike altında olan yumuşak kabuklu Nilkaplumbağası, kumsalın göl 

tarafında yurmutlar. Alan, aralarında karabatak, küçük karabatak, Macar Ördeği ve Sakar Meke’nin de 

bulunduğu büyük sayıda kışlayan su kuşuna ev sahipliği yapmaktadır. Alan, 1988’de ilan edilne ve 

1990 yılında sınırları genişletilen Köyceğiz Gölü Özel Çevre Koruma Gölgesi içerisinde yer 

almaktadır. Göl ve delta geniş tarım toprakları ve tepelerle çevrilidir. Pamuk, susam, mısır, turunçgiller 

ve buğday bölgede yetiştirilen başlıca tarım ürünleridir. Daha yükse noktalarda zeytinlikler 

bulunmaktadır. Seracılık gün geçtikçe artmaktadır. Balıkçılık, sulak alandaki en önemli geçim 

kaynağıdır. Köyceğiz Gölü’nü denize bağlayan 12 km uzunluğunda ve 1.53 m. derinliğindeki kanal 

üzerinde çok sayıda dalyan bulunur. Bölgede pek çok balık türü yaşamaktadır. 

Diğer sulak alanlarımız; 

ADI 

Namnam Çayı 


Alagöl 

Sülüngür Gölü 

Dalaman Çayı 

Koca Göl 

Baldırnaz Gölü 

Kargın Gölü 

Kükürtlü Göl 

Akköprü Barajı 

Bereket Barajı 

Bodrum Karaova Barajı 

Metruk Tuzla 

Milas Geyik Barajı 

Sarıçay 

Hacat Gölü 

Denizcik Gölü 

Bayır Kazan Göleti 

Dipsiz Çay 

Kargıcık Çayı 

Eşen Çayı 

Akgöl (Karaot) 

Aksazlar 

Akarca Dere Göleti 

MEVKİSİ 




Ortaca İlçesi 








Bodrum İlçesi 










Fethiyeİlçesi 


Ula İlçesi 

202

F.5.7.Biyogenetik Rezerv Alanları 

İlimiz sınırları içerisinde biyogenetik rezerv alanları bulunmamaktadır. 

F.5.8.Biyosfer Rezerv Alanları 

İlimiz sınırları içerisinde biyosfer rezerv alanları bulunmamaktadır. 

F.5.9.Özel Çevre Koruma Bölgeleri 

Özel Çevre Koruma Bölgeleri (ÖÇKB); tarihi, doğal, kültürel vb. değerler açısından bütünlük 

gösteren gerek ülke gerekse dünya ölçeğindeki ekolojik önemi olan alanlardır. Ülkemizde 13 adet Özel 

Çevre Koruma Bölgesi mevcuttur. Bu ÖÇKB’ lerinden en önemli 5(beş) tanesi ÖÇKB’si Muğla İlinde 

olup, Muğla İlinin yaklaşık % 26’sı ÖÇKB’ sidir. Toplam Özel Çevre Koruma Alanlarının % 30’luk 

bir kısmı ise Muğla İli sınırları içerisindedir. 

Muğla İli Özel Çevre Koruma Bölgelerinin 

Tüm ÖÇK Bölgelerindeki Alan Dağılımı 

Fethiye 

Köyceğiz 

Datça 

Gökova 

Patara 

Toplam 

77% 

5% 

3% 

10% 

4% 

1% 

Muğla ÖÇK Bölgelerinin Toplam ÖÇK Bölgelerindeki Dağılımı 

Fethiye-Göcek Bölgesi 

Fethiye 

Fethiye, Anadolu’nun güneybatısında, Muğla İli’nin Akdeniz Bölgesi sınırları içinde yer alır. 

Yerleşim yeri olarak Mendos Dağı’nın eteğinde, iç körfezin hemen doğu kenarında bulunmaktadır. 


774 km 2 ’lik bir alanı kapsayan bölge, sahip olduğu eşsiz doğal güzellikleri, kıyıları, tarihi ve 

kültürel özellikleri, yat turizmi açısından Göcek Körfezi ve Ölüdeniz (Belceğiz koyu) gibi henüz çok 

fazla tahribata uğramamış değerleri nedeniyle, 12.06.1988 tarih ve 88/13019 sayılı Bakanlar Kurulu 

Kararı ile “ Özel Çevre Koruma Bölgesi “ olarak tespit ve ilan edilmiştir. 

Köyceğiz-Dalyan Bölgesi 

Köyceğiz 

Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesi Muğla ili sınırları içinde, ilin güneydoğusunda 

bulunan bir yerleşim alanıdır. Gerek sahip olduğu eşsiz doğal güzellikleri, tarihi, göl ve kanalları, 

gerekse flora ve fauna zenginliği nedeniyle Köyceğiz-Dalyan yöresi, 12.06.1988 tarih ve 88/13019 

sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Özel Çevre Koruma Bölgesi“ olarak tespit ve ilan edilmiştir. 

Dalyan 

Kanallarla Akdeniz’e bağlanan Köyceğiz Gölü’nün de içinde bulunduğu bölge, 461,4 km 2 lik 

bir alanı kapsamaktadır. 

Gökova Bölgesi 

204

Gökova, doğal güzellikleri, koyları ve tarihi eserleri ile gelecek kuşaklara aktarılması gereken önemli 

bir beldedir. Bu nedenle; 12.06.1988 tarih ve 88/13019 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “ Özel Çevre 

Koruma Bölgesi “ olarak tespit ve ilan edilmiştir. 

Gökova-Akyaka 

Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi; Muğla ili sınırları içinde Fethiye Marmaris karayolu 

üzerinde ve ilin güneyinde 576.9 km 2 bir alanı kapsar. 

Datça-Bozburun Bölgesi 

Datça-Bozburun 

Bölge, Muğla ilinin güneybatısında, kuzeyde Gökova Körfezi, güneyde Hisarönü Körfezi 

arasında batıya doğru 70 km’lik uzantısı olan bir yarımada üzerindedir. Yarımada dağlık ve engebeli 

bir yapıya sahiptir. 

205

Bozburun 

Datça-Bozburun Özel Çevre Koruma Bölgesi birbirinden güzel el değmemiş koyları, çok 

zengin bitki örtüsü, bol oksijenli havası ve tarihi kalıntılarından dolayı 22.10.1990 tarih ve 90/1117 

sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “ Özel Çevre Koruma Bölgesi “ olarak tespit ve ilan edilmiştir. 

Bölgenin alanı 1443.6 km 2 dir. 

Patara Bölgesi 

Bölge; tarihi ve kültürel eserlere, eşsiz doğal zenginliğe ve güzelliğe sahiptir. Bu değerlerin 

korunması, geliştirilmesi ve gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla bölge 18.01.1990 tarih ve 90/77 

sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “ Özel Çevre Koruma Bölgesi ” olarak tespit ve ilan edilmiştir. 

Patara 

Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi’nin büyük bir kısmı Antalya İli Kaş İlçesi, diğer bir kısmı 

ise Muğla İli sınırları içinde yer almaktadır. Alan olarak 189.8 km 2 ‘yi kapsayan bölgenin kıyı 

uzunluğu 20 km ve deniz yüzeyi 4.200 ha.dır. 

ÖÇKB’LERİNİN KORUMA STATÜLERİ 

Fethiye-Göcek 

Kültür Bakanlığı’na bağlı İzmir II nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 

“ Doğal Sit ve Arkeolojik Sit Alanı “ olarak ilan edilmiştir. 

12.06.1988 tarih ve 88/13019 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “ Özel Çevre Koruma Bölgesi 

“ olarak tespit ve ilan edilmiştir. 

206

22.05.2000 tarih ve 2000/580 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Fethiye-Göcek Özel Çevre 

Koruma Bölgesinde sınır genişletilmesi yapılmıştır. 

Köyceğiz-Dalyan 


“ Doğal Sit ve Arkeolojik Sit Alanı “ olarak ilan edilmiştir. 


” olarak tespit ve ilan edilmiştir. 

22.05.2000 tarih ve 2000/580 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre 

Koruma Bölgesinde sınır genişletilmesi yapılmıştır. 

Gökova 


“Doğal Sit ve Arkeolojik Sit Alanı ” olarak ilan edilmiştir. 


” olarak tespit ve ilan edilmiştir. 



“Doğal Sit ve Arkeolojik Sit Alanı” olarak ilan edilmiştir. 

22.10.1990 tarih ve 90/1117 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Özel Çevre Koruma Bölgesi ” 

olarak tespit ve ilan edilmiştir. 

ÖÇKB’LERİNİN ZENGİNLİKLERİ 

Ekolojik Ve Tarihi Zenginlikler 

Fethiye-Göcek 

Fethiye ve yöresindeki kıyılarda (600 m.’den az yüksekliklerde ) maki toplulukları, daha 

yükseklerde konifer ormanları yer almaktadır. Bu ormanlar karaçam, kızılçam ve sedir ormanlarıdır. 

Kıyılarda ise fundalıklar, zeytinlikler, meşelikler, narenciye bulunmaktadır. Ayrıca; Göcek, İnlice, 

Küçük Kargı, Yanıklar ve Günlükbaşı’nda yetişen sığla-günlük ağacıda endemik bir türdür. 

Bölge diğer koruma bölgelerinde olduğu gibi fauna varlığı açısından oldukça zengindir. 

207

Fethiye Bölgesinden Görüntüler 

Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde; Şövalye Adası’ndan başlayarak, Fethiye 

Körfezi’nin batı ve kuzey batısında irili ufaklı adalar vardır. “Oniki Adalar” olarak anılan bu adaların 

her biri ayrı güzelliğe sahip tarihi ve kültürel eserlerle doludur. 

Göcek Körfezi eskiden Pazaryeri olarak kullanılan bir liman olmasına rağmen günümüzde yat 

turizminin yoğun olduğu bir merkez durumundadır. 

Fethiye 

208

İlk kuruluşunun M.Ö. 16. yy’da olduğu sanılan Fethiye, Anadolu’nun en eski yerleşim 

merkezlerinden birisidir. Antik adı Telmessos olan kentin önemli tarihi eserleri kaya mezarlarıdır. 

Ayrıca; Telmessos Tiyatrosuna ait antik duvar kalıntıları da önem taşımaktadır. Osmanlı döneminden 

kalan en önemli eser ise Cezayirli Camii’dir. 

Köyceğiz-Dalyan 

Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesi, flora ve fauna varlığı açısından oldukça zengin 

bir bölgedir. Akdeniz ikliminin etkisinde bulunması nedeniyle bu iklimin tipik florasına sahiptir. 

Bölgede üç ana vejetasyon hakimdir.Bunlardan birincisi, Köyceğiz Gölü-Dalyan Deltası ve yakın 

çevresindeki sulak ve bataklık alanları kaplayan kamışlık ve sazlıklardır.İkincisi, Akdeniz’in tipik maki 

örtüsüdür. Üçüncüsü ise bölgenin % 60’ını kaplayan ormanlardır. Bu ormanlarda yer alan sığla ağacı 

(Liguidambar Orientalis ) bölgeye has, endemik bir türdür . Sığla Ağacı, dünyada sadece Honduras’ta 

ve Türkiye’nin güneybatı kıyılarında yetişmektedir. 

Fauna ve Flora 

Yapılan araştırmalar sonucu; bölgede 7 farklı kuş habitatında, yaklaşık 180 kuş türünün 

gözlendiği, göller ve delta çevresinde bol miktarda yaban kazı, ördek, balıkçıl ve sakarmeke bulunduğu 

tespit edilmiştir. Ayrıca; bölge, ülkemizde oldukça az rastlanan pelikan kuşunun nadir konaklama 

bölgelerinden biridir. 

Köyceğiz lagün sistemi ve bağlantılı su kaynaklarında kefal, çipura, levrek, akya, yılan balığı, 

mercan, sazan, yayın ve gümüşbalığı gibi türler yaşamaktadır. 

Dalyan ve İztuzu’ ndan görüntüler 

Dalyan-İztuzu Kumsalı nesli tükenmekte olan deniz kaplumbağası (Caretta caretta)’nın Türkiye’deki 

17 önemli yuvalanma bölgesinden birisidir. 

209

İztuzu Kumsalı ve Deniz Kaplumbağaları 

Kazancı 

Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesinde, Köyceğiz Gölü ve 4 adet küçük göl 

(Sülüklü, Alagöl, Sülüngür ve İztuzu gölleri) sayısız kanallar ile Köyceğiz Gölü’nün güneyinde, kuzey 

batıdan güney doğuya uzanan bir fay hattı boyunca sıralanmış, Sultaniye, Velibey (Delibey), Çavuş 

(Rıza çavuş) ve Gel Girme olarak anılan 5 sıcak su, 2 soğuk su kaplıca kaynağı bulunmaktadır. 

Dalyan Kaunos ve Ekincik Kumsalı 

Ayrıca; Dalyanağzı-İztuzu kumsal şeridi, Ekincik ve Kargıcak plajları deniz kıyılarını 

oluşturduğu gibi bugün Dalyan Belediyesi sınırları içinde kalan antik Kaunos (Caunos) kenti de 

bölgenin önemini artırmaktadır. Kuruluş tarihi kesin olarak bilinmeyen antik kentin bazı kalıntıları ve 

kaya mezarları günümüze kadar gelebilmişlerdir 

210

Gökova-Akyaka 

Akdeniz bitki topluluğunun ve tarım ürünlerinin çoğu bulunmaktadır. Bölge Akdeniz doğal 

bitki örtüsünün tüm örneklerini bulunduran bir laboratuvar niteliği taşımaktadır. 

Gökova 

Gökova Körfezinin kuzey kıyısında, Kıran Dağları yamaçları kaliteli orman örtüsüne sahiptir. 

Flora arasında sığla-günlük ormanlarının önemi büyüktür. Yurdumuzun sadece güney-batı 

kıyılarında yetişen sığla-günlük ağaçları Gökova Körfezinin güney kıyısında bulunan küçük koylar 

gerisindeki taban arazilerde yer almaktadır. 

Günlük Ağacı Akbük Su Samuru 

Azmak 

Azmak Deresi 

211

Bölge fauna varlığı açısından oldukça zengindir. Bölgede su samuru (Lutra lutra)’nun varlığı, 

oldukça yüksek bir populasyona sahip olduğu tespit edilmiştir. Gene dünyanın en kaliteli süngerleri 

bölgede yetişmektedir. 

Sedir Adası 

Gökova Bölgesinin büyük bir bölümü arkeolojik sit alanıdır. Sedir Adası (Kedrai) ve Gelibolu 

(Galliopolis) önemli sit alanlarındandır. Sedir Adasında bir tiyatro, bir tapınak sur ve kale kalıntıları 

mevcuttur, Gelibolu civarında ve koyda tarihi kalıntılar olmasına rağmen burası hakkında ayrıntılı bilgi 

elde edilememiştir. 


Datça Yarımadası’nda flora bakımından toplam 999 takson sahip olup, bunların 30’u 

endemiktir. Özellikle serpantin tipi kayalıklar endemik türlerin günümüze ulaşması bakımından en 

önemli rolü oynamışlardır. 

Datça Körfezi 

Diğer yandan, yarımadada belirlenen endemiklerin 8 tanesi ülkemizde sadece Datça ve civarında 

bulunmaktadır. Bu türler içerisinde Datça Hurması özel bir öneme sahip olup, ortalama 10–12 m. 

boylanabilen ince uzun gövdeli bir ağaçtır. Datça’nın kuzey kesiminde yer alan Eksera Deresi’nde 15 

m. boyunda Datça Hurması’na rastlanmıştır. 


Knidos 

Kızıl Ada 

Kum Zambağı Datça Hurması Datça’ya özgü bitki 

Diğer yandan, yarımadada belirlenen endemiklerin 8 tanesi ülkemizde sadece Datça ve 

civarında bulunmaktadır. Bu türler içerisinde Datça Hurması özel bir öneme sahip olup, ortalama 10– 

12 m. boylanabilen ince uzun gövdeli bir ağaçtır. Datça’nın kuzey kesiminde yer alan Eksera 

Deresi’nde 15 m. boyunda Datça Hurması’na rastlanmıştır. 

Memeli türler bakımından çok zengin olmayan Datça Yarımadası’nda yaşam ortamlarının 

bozulması ile nesli her geçen gün azalan yaban keçisi ve boz ayının varlığı saptanmıştır. 

Patara 

Ülkemizin Akdeniz sahillerinde deniz kaplumbağalarının (Caretta caretta) 17 önemli üremeyumurtlama 

bölgesi vardır. Patara kumsalı bu alanlar içerisinde en önemlisi olup, flora bakımından 

oldukça zengin bir bölgedir. 

213

Patara Kumsalı 

Lycia Caretta caretta Yuva içine bırakılan yumurtalar 

Patara antik kentinin bir bölümü, özellikle Nekropol, Gelemiş Köy yerleşimi altında yer 

almaktadır. Ancak; kentin önemli anıtsal yapıları, lahit mezarları ve kent yerleşimi, tarımsal alanlar ile 

orman alanları ve kum altındadır. 

Patara antik kentinin bir bölümü, özellikle Nekropol, Gelemiş Köy yerleşimi altında yer 

almaktadır. Ancak; kentin önemli anıtsal yapıları, lahit mezarları ve kent yerleşimi, tarımsal alanlar ile 

orman alanları ve kum altındadır. 

Patara 

214

Kent üç yönden yükselen tepelerin arasındaki bir çanak boyunca yayılmıştır. Antik kentin 

ortasında büyük bir bölümü bataklığa dönüşmüş olan Gelemiş Gölü bulunur. 

F.5.10.Av Hayvanları Koruma ve Üretme Sahaları 

Köyceğiz Yaban Hayatı Koruma Sahası: 

İli :Muğla 

İlçesi: :Köyceğiz 


1992 yılında Köyceğiz İlçesi, Sultaniye, Çandır, Kürkçüler, Döğüşbelen ve Hamitköy sınırları 

içerisinde Doğusu Köyceğiz Gölü ve Namnam Çayı, Güneyi Akdeniz, Batısı Marmaris İşletmesi 

sınırını teşkil eden sahada tesis edilmiştir. 

Sahanın % 95’i Kızılçam, Kızılağaç, Çınar, Karaağaç, Sığla Ağaçları ile kaplıdır. Ayrıca çeşitli 

türlerde ağaçcıklar ve çalılar ile çayır otları, sazlıklar, böğürtlen, sütleğen gibi münferit türlerde 

mevcuttur. 

Sahada Yaban Keçisi başta olmak üzere Ayı, Tavşan, Tilki, Sincap, Karakulak, Yaban Domuzu 

mevcuttur. Sahanın Doğu ve Güney kısmındaki Köyceğiz Gölü’nde göçmen kuşlara rastlanır. Bunlar; 

Bozkaz, Angıt, Yeşilbaş, Boz Ördek, Sakar Meke, Su Tavuğu, Karabatak olup kış aylarında gelir yazın 

giderler. Sahadaki koruma hizmetleri Köyceğiz Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Mühendisliği 

tarafından yapılmaktadır. 

Ulaşım; ise yaban hayatı koruma sahasına Marmaris ve Köyceğiz’den ulaşılabilir. 

Marmaris Adaköy Yarımadası Yaban Hayatı Koruma Sahası: 

İli :Muğla 



1969 yılında Doğusu Bozburun Körfezi Batı sahilinden başlayıp Kurucabük sivrisi sırtını 

takiben gözetleme tepesine, Kuzeyi gözetleme tepesinden Küçükbalan-Çamlıdüz, Eğriderebaşı- 

Karakuz Tepe-Büyükbalan Zirvesi, Batısı Büyükbalan zirvesinden Asmateep sırtlarını takiben Yrtma 

Tepeye, Güneyi Yırtma Tepeden başlayıp Karadağ Yarımadası’nın Kuzey-Doğu sınırını takiben Aksaz 

Bayırı, Mezarlık Tepe ve Karasu Azmağı ve deniz ile çevrili sahada tesis edilmiştir. Asli ağaç türü 

kızılçam’dır. Karasu Vadisi’nde Günlük (Sığla) meşçereleri mevcuttur. Bozuk orman sahasında maki 

florası bitkileri, fundalar, gramineler, otsu bitkiler vardır. 

Sahada Yaban Keçisi, Yaban Domuzu, Çakal, Tilki, Ayı, Keklik vardır. Yaban Keçisi diğer 

türlere nazaran daha fazladır. Sahanın tamamı Marmaris Milli Parkı içinde kalmıştır. 

Ulaşım; Sahaya Marmaris-Aksaz yolu ile ulaşılır. 

Bodrum-Gündoğan Yaban Hayatı Koruma Sahası: 

İli :Muğla 

İlçesi :Bodrum 

Alanı :1.495 hektar. 

215

1997 yılında Bodrum İlçesi, Gündoğan Beldesi, Farilya Mevkiinde tesis edilmiştir. Sahaya Ege 

Denizi’nde bulunan Küçük Ada, Pırasa Adası, Küçük Tavşan Adası ve Fener Adası dahildir. Saha 

içerisinde Kızılçam, Ardıç, Yabani Zeytin, Pırnal Meşesi, Ahlat, Zakkum, çalılar ve otsu bitkilerden 

Geven, Laden, Kaktüs mevcuttur. Yaban hayvanları Keklik, Bıldırcın, Şahin, Sürüngenler, Tavşan, 

Tilki, Porsuk, Çakal, Yaban Domuzu’dur. Ayrıca deniz kuşları da vardır. Sahada özellikle Keklik ve 

Tavşan bol miktarda bulunmakta ve koruma hizmetleriyle daha da çoğalmaktadır. Koruma hizmetleri 

Bodrum Milli Parklar Av-Yaban Hayatı Mühendisliğince yapılmaktadır. 

Ulaşım; Sahaya Bodrum-Gündoğan Beldesi üzerinden ulaşılır. 

Çakmak-Kocatepe Koruma ve Üretme Sahası: 

İli :Muğla 

İlçesi :Merkez 

Alanı :1.435 hektar. 

1988 yılında doğusu Sarnıç Sırtları, Batısı Örmece Sırtları, Kuzeyi Yemişendere Köyü, Oturma 

Çayı, Güneyi Çakmak Köyü ile çevrili sahada tesis edilmiştir. Saha Kızılçam ve Karaçam Ağaçları ile 

kaplıdır. İçerisinde Yaban Keçileri bulunmaktadır. Koruma hizmetleri Muğla Milli Parklar ve Av- 

Yaban Hayatı Başmühendisliği tarafından yapılmaktadır. 

AV ÜRETME İSTASYONLARI 

İstasyonlar kapatılmıştır. 

F.5.11.Su Ürünleri Üretim Sahalarının Çevresindeki Kıyılar 

İlimizde, Yeşilova Körfezi’nde; Kızılada ile karşısındaki Taşlıca Ada arasında çekilen hattın 

doğusunda kalan sahada, Hisarönü Körfezi’nde; Dil Burnu ile karşısındaki Kargı Adasını birleştiren 

hattın doğusunda kalan saha içerisinde, Gökova Körfezi’nde; Gerence Burnu ile Mersincik Burnu‘nu 

birleştiren hattın doğusunda kalan saha içerisinde, Ören Burnu ile karşısındaki Teke Burnu‘nu 

birleştiren hattın doğusunda kalan sahada, Güllük Körfezi‘nde;Kazıklı Limanında,Kapalı Burnu ile 

Teke Burnu arası,Çam Limanında Teke Burnu ile İncegöl Burnu arası,Asin Körfezi‘nde İncegöl Burnu 

ile İnce Burun arası,Güvercinlik Körfezi‘nde;İnce Burun ile Saplı Burun ve Kızılyar Burnu arasında 

çekilen hattın doğusunda kalan sahada her türlü trol ile su ürünleri avcılığı yasaktır. 

Ortaca İlçesi, Sülüngür Gölü‘nde Kuzuluk hariç, dönem boyunca her türlü su ürünleri avcılığı 

yasaktır. 

Köyceğiz Gölü ve deltasında ağ ile Kefal Balığı avcılığı dönem boyunca yasaktır. 

Fethiye Körfezi‘nde Paçarız Burnu ile Fethiye Adası ve Eğrikum Burnu doğusunda kalan 

sahada dönem boyunca sürütme ve gırgır ağları ile su ürünleri avcılığı yasaktır. 

İlimiz iç sularından Mumcular Barajı ve Bencik Gölü‘nde avlanmak yasaktır. 

216

F.5.12.Endemik Bitki ve Hayvanların Yaşama Ortamı Olan Alanlar 

ENDEMİK BİTKİLER 







Ballota pseudodrctamnus Stachys bombycina Veronica lycica 

Liquidambar orientalis 

ENDEMİK HAYVANLAR 


Chelonra mydas 






Kamplumbağa 

Akdeniz Foku 




F.5.13.Koruma Altına Alınan Yabani Flora-Faunanın Yaşama Ortamı Olan Alanlar 

İlimiz Marmaris ve Fethiye İlçeleri’nde Günlük Ağaçları (Liquidambar orientalis), 

Sırltandağı’nda Halep Çamı koruma altına alınan floranın yaşama alanlarıdır. 

F.5.14.Akdeniz’e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin Yaşama ve Beslenme Ortamı Olan 

Alanlar 

AKDENİZ FOKU (Monachus monachus) 

Akdeniz Foku bütün dünya nesli tehlike altında bulunan türler içinde ilk sırada yer almaktadır. 

IUCN ( Dünya Doğayı Koruma Birliği ) tarafından koruma altına alınan 12 canlı türünden biri olup, 

bilim adamlarına göre dünyadaki sayılarının 200 - 300 civarında olduğu, Türkiye sularında da 50 adet 

civarında da yaşadıkları tahmin edilmektedir. 

İlimizde Bodrum Yarımadası’nda yaşamaktadır. 

Caretta caretta; Nesli tehlikede olan ve nesillerinin devamlılığı bakımından ülkemizin 

Akdeniz kıyılarına ihtiyaç duyan türlerdendir. Ekincik, Dalyan, Fethiye-Çalış, Dalaman, Patara ilimiz 

sınırları içerisindeki üreme alanlarıdır. 

217

F.5.15.Kültür ve Tabiat Varlıklarının Bulunduğu Koruma Alanları 

F.5.16.Sit Alanları 

TABLO F.1.Sit Alanları 

MUĞLA SİT ALANLARI SAYISAL DÖKÜMÜ 

YERLEŞME ADI KENTSEL SİT ARKEOLOJİK SİT DOĞAL SİT 

MERKEZ (Muğla) 2 3 3 

BODRUM 3 15 12 

DATÇA 2 9 9 

FETHİYE 2 16 12 

DALAMAN - 2 3 

ORTACA - 2 1 

MARMARİS 1 12 12 

MİLAS 2 13 6 

YATAĞAN 1 3 - 

KÖYCEĞİZ - 2 - 

ULA - 3 3 

TOPLAM 13 80 61 

GENEL SİT ALANI SAYISI TOPLAMI 154 

218

İLÇE 

LER 

ARKEOLOJİK SİT 

DOĞAL SİT 

KENTSEL 

SİT 

YOK 

1.DERECE 

2.DERECE 

3.DERECE 


1.DERECE 

2.DERECE 

3.DERECE 


3.DERECE 


SAYISI 

ALANI 

KM² 

SAYISI 

ALANI 

KM² 

SAYISI 

ALANI 

KM² 

SAYISI 

ALANI 

KM² 

SAYISI 

ALANI 

KM² 

SAYISI 

ALANI 

KM² 

SAYISI 

ALANI 

KM² 

SAYISI 

ALANI 

KM² 

ALANI 

KM² 

SAYISI ALANI 

KM² 

SAYISI 

Bodrum 12 24.595 2 1.720 5 23.750 19 50.065 8 133.297 6 21.182 6 37.914 20 192.393 0.000 0 0 0 

Datça 5 17.170 2 2.000 3 28.400 10 47.570 13 669.120 3 3.000 2 2.620 18 674.740 0.000 0 0 0 

Dalaman 1 0.230 1 0.070 0 0.000 2 0.300 5 77.340 0 50.000 1 0.000 6 127.340 0.000 0 0.000 0 

Fethiye 11 4.580 7 3.230 3 0.580 21 8.390 5 3.920 0 0.000 7 13.490 12 17.410 0.000 1 2.100 0 

Kavaklıdere 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0.000 0 0.000 0 

Köyceğiz 2 5.000 1 0.120 2 0.690 5 5.810 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0.000 0 0.000 0 

Marmaris 3 13.170 0 0.000 4 26.400 7 39.570 3 321.060 3 3.160 1 1.620 7 0 0.000 0 0.000 

219

Merkez 5 1.944 0 0.000 2 0.425 7 2.369 0 0.000 0 0.000 2 14.340 2 0 0.000 0 0.000 

Milas 14 10.620 0 0.000 12 13.176 26 23.796 2 66.190 0 0.000 3 68.340 5 1 0.470 0 0.000 

Ortaca 0 31.690 0 0.000 0 5.200 0 36.890 2 0.000 0 0.000 2 0.000 4 0 0.000 0 0.000 

Ula 0 0.000 0 0.000 0 1.040 0 1.040 1 0.000 0 0.000 1 0.000 2 0 0.000 0 0.000 

yatağan 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0 0.000 0 0 0.000 0 0.000 

TOPLAM 53 108.999 13 7.140 31 99.661 97 215.800 39 1270.927 12 77.342 25 138.324 76 2 3 0 0 

220

ADI YERİ ÖZELLİKLERİ YAPILAŞMA DURUMU 

1.ve 3.Derece Arkeolojik Bodrum- Ana kayaya oyulmuş Yerleşim alanı içi 

Sit 

Yalıkavak yapılar 

1.Derece Doğal Sit Bodrum-Gölköy - Yerleşim alanı içi 

1.Derece Arkeolojik Sit Bodrum-Gölköy - Yerleşim alanı içi 

1.Derece Arkeoloji Sit Bodrum-Gölköy - Yerleşim alanı içi 




1.Derece Doğal Sit Bodrum-Gölköy - Yerleşim alanı içi 




1.Derece Arkeolojik Sit Bodrum-Türkbükü - Yerleşim alanı içi 







1.Derece Arkeolojik Sit Bodrum Türkbükü - Yerleşim alanı içi 



1.Derece Arkeolojik Sit Bodrum- - Yerleşim alanı içi 

Gündoğan 


Yalıkavak 

1. ve 3.Derece Arkeolojik Bodrum-Konacık Antik yapılar mevcut Yerleşim alanı içi 

Sit 

1.Derece Arkeolojik Sit Muğla-Karan Hellenistik döneme ait Yerleşim alanı dışı 

Sahili 

1.ve 3. Derece Arkeolojik Fethiye-Ölüdeniz - Yerleşim alanı içi 

Sit 

1.Derece Arkeolojik Sit Fethiye-Ovacık Tepe üzerinde sur - 

duvarları 

1.Derece Arkeolojik Sit Fethiye-Hisarönü Roma yapı kalıntıları - 

1.Derece Arkeolojik Sit Marmaris- Hellenistik dönem kale - 

Karacasöğüt kalıntısı 

1.ve 3.Derece Arkeolojik Marmaris- Physcos antik kenti Yerleşim alanı içi 

Sit 

Höyüktepe devamı 

1.Derece Arkeolojik Sit Marmaris- İyilikkayası devamı Yerleşim alanı içi 

İyilikkayası 

1.ve 3.Derece Doğal Sit Ortaca-Sarıgerme - - 

221

F.5.16.1.Kentsel Sit 

ADI SİT DERECESİ YERİ 

1. Muğla-Merkez Kentsel SİT MUĞLA 

2. Karabağlar Kentsel SİT Karabağlar – MUĞLA 

3. Yeşilyurt Kentsel SİT Yeşilyurt 

4. Bözüyük Kentsel SİT Bozüyük 

5. Ula Kentsel SİT Ula 

6. Eski Karakaya Köyü Kentsel SİT Turgutreis – Bodrum 

7. Halikarnassos Kentsel SİT Bodrum 

8. Reşadiye Kentsel SİT Datça 

9. Knidos Örenyeri Kentsel SİT Datça 

10. Telmessos Kentsel SİT Fethiye 

11. Tersane Adası 3. Derece Kentsel SİT Fethiye 

12. Mylasa Kentsel SİT Milas 

13. Güllük (Pessala) Kentsel Milas 

F.5.16.2.Tarihi Sit 

F.5.16.3.Arkeolojik Sit 

TABLO F.2.Arkolojik Sit Alanları 

ADI YERİ ÖZELLİKLERİ YAPILAŞMA DURUMU 

1.ve 3.Derece Arkeolojik Bodrum- Ana kayaya oyulmuş Yerleşim alanı içi 

Sit 

Yalıkavak yapılar 


1.Derece Arkeoloji Sit Bodrum-Gölköy - Yerleşim alanı içi 














1.Derece Arkeolojik Sit Bodrum Türkbükü - Yerleşim alanı içi 




Gündoğan 


Yalıkavak 

1. ve 3.Derece Arkeolojik Bodrum-Konacık Antik yapılar mevcut Yerleşim alanı içi 

222

1.Derece Arkeolojik Sit Muğla-Karan Hellenistik döneme ait Yerleşim alanı dışı 

Sahili 

1.ve 3. Derece Arkeolojik Fethiye-Ölüdeniz - Yerleşim alanı içi 

Sit 

1.Derece Arkeolojik Sit Fethiye-Ovacık Tepe üzerinde sur - 

duvarları 

1.Derece Arkeolojik Sit Fethiye-Hisarönü Roma yapı kalıntıları - 

1.Derece Arkeolojik Sit Marmaris- Hellenistik dönem kale - 

Karacasöğüt kalıntısı 

1.ve 3.Derece Arkeolojik Marmaris- Physcos antik kenti Yerleşim alanı içi 

Sit 

Höyüktepe devamı 

1.Derece Arkeolojik Sit Marmaris- 

İyilikkayası 

İyilikkayası devamı Yerleşim alanı içi 

Bunlardan başka; 

ADI SİT DERECESİ BULUNDUĞU YER 

1.Günlüce Köyü 3.Derece Arkeolojik Günlüce/Muğla 

2.Telmessus 1.Derece Arkeolojik Gökçebel/Bodrum 

3.Kadianda 1.ve 3.Derece Arkeolojik Gölköy/Bodrum 

4.Badem Adaları 1. Derece Arkeolojik Türkbükü/Bodrum 

5.Carianda (Sıralık Kalesi) 1. Derece Arkeolojik Bodrum 

6.Salih Adası 3. Derece Arkeolojik Bodrum 

7.Kocadağ 1. Derece Arkeolojik Bodrum 

8.Kovuk Çal 1. Derece Arkeolojik Bodrum 

9.Arcomesus 1. Derece Arkeolojik Bodrum 

10.Büyük Keneli Tepesi 1. Derece Arkeolojik Bodrum 

11.Bitez ve Mezarlıklar 2. Derece Arkeolojik Bodrum 

12.Büyük Çevrim 1. Derece Arkeolojik Kızılağaç Köyü/Bodrum 

13.Siyangela (Alazeytin Kalesi) 1. Derece Arkeolojik Çiftlik Köyü/Bodrum 

14.Thaengela 1. Derece Arkeolojik Çiftlik Köyü/Bodrum 

15.Çilek Kalesi 1. Derece Arkeolojik Kızılağaç Köyü/Bodrum 

16.Termera 1. Derece Arkeolojik Akyarlar/Bodrum 

17.Termerion Çıfıt Kale 1.ve 3. Derece Arkeolojik Akyarlar-Bodrum 

18.Pedesa ve Gökçeler Kalesi 1. Derece Arkeolojik Konacık/Bodrum 

19.Ören Avlusu 1. Derece Arkeolojik Dağbelen/Bodrum 

20.Oyuklu Dağ 1. Derece Arkeolojik Dağbelen/Bodrum 

21.Güvercinlik 3. Derece Arkeolojik Bodrum 

22.Uranıum (Burgaz Kale) 1. Derece Arkeolojik Yalıkavak/Bodrum 

23.Myndos Antik Kenti 

1.2.ve 3.Derece Arkeolojik Gümüşlük/Bodrum 

24.Gebe Kilise Tümülüsü 1. Derece Arkeolojik Torba/Bodrum 

25.Halikarnassos Arkeolojik Sit Bodrum 

26.Tonozlu Mezar 1. Derece Arkeolojik Bodrum 

27.Domuz Adası 2. Derece Arkeolojik Dalaman 

28.Cyra 2. ve 3.Derece Arkeolojik Dalaman 

29.Armys ve Lydai 3. Derece Arkeolojik Dalaman 

30.Lyssa 3. Derece Arkeolojik Dalaman 

31.Alycanda 1. Derece Arkeolojik Dalaman 

32.Höyük Tepe 2. Derece Arkeolojik Dalaman 

223

33.Arap Mezarlığı Arkeolojik Sit Dalaman 

34.Mezarlık 1. Derece Arkeolojik Dalaman 

35.Yolluca Adası 1. Derece Arkeolojik Datça 

36.Mesudiye 3. Derece Arkeolojik Datça 

37.Kargı Köyü 3. Derece Arkeolojik Datça 

38.Hızırşah Mevkii 3. Derece Arkeolojik Datça 

39.Karaincir Mevkii 3. Derece Arkeolojik Datça 

40.Burgaz Mev.AntikTaş Ocakları 1. Derece Arkeolojik Datça 

41.İskele Mahallesi 1. Derece Arkeolojik Datça 

42.Eski Zeytinyağı Üretim Merkezi 1. Derece Arkeolojik Datça 

43.Reşadiye 3. Derece Arkeolojik Datça 

44.Bybassos 1. ve 3.Derece Arkeolojik Datça 

45.Triopion 1. Derece Arkeolojik Datça 

46.Eski Knidos 1. Derece Arkeolojik Datça 

47.Seramik Atölyeleri 1. Derece Arkeolojik Mesudiye-Datça 

48.Ova Burnu 1. Derece Arkeolojik Mesudiye-Datça 

49.Körmen Körfezi 1. Derece Arkeolojik Datça 

50.Knidos Örenyeri Arkeolojik Sit Datça (D) 

51.Cumalı Köyü,Murdala Mevkii 1.ve3. Derece Arkeolojik Datça 

52.Emecik Köyü 3. Derece Arkeolojik Datça 

53.Bozburun 1.ve3. Derece Arkeolojik Datça 

54.Pınara Örenyeri 1.Derece Arkeolojik Fethiye (D) 

55.Letoon 1.ve 3.Derece Arkeolojik Fethiye (D) 

56.Tlos 1.Derece Arkeolojik Fethiye 

57.Karmalassos (Kaya Köyü) 3.Derece Arkeolojik Fethiye 

58.Sidyma Örenyeri 

1.2. ve 3.Derece Arkeolojik Fethiye 

59.Asar Ardı Koyu 2.Derece Arkeolojik Fethiye 

60.Sancaklı Koyu 2.Derece Arkeolojik Fethiye 

61.Gözlengiç Tepe 2.Derece Arkeolojik Fethiye 

62.Yağlı 2.Derece Arkeolojik Fethiye 

63.Gemile (Aya Nikola) 1. Derece Arkeolojik Fethiye (D) 

64.Karacaören Adası 1. Derece Arkeolojik Fethiye 

65.Tuzla Burnu 1. Derece Arkeolojik Fethiye 

66.Eşşek Kurtaran Tepeve Tüllüce 2. Derece Arkeolojik Fethiye 

67.Akkulak Mevkii Arkeolojik Sit Fethiye 

68.Keçiler-Asartepe 1. Derece Arkeolojik Fethiye 

69.Telmessos 1.ve 3.Derece Arkeolojik Fethiye 

70.Şovalye Adası 1.ve 3.Derece Arkeolojik Fethiye 

71.Çalış Tepe 1. Derece Arkeolojik Fethiye 

72.Kum Kale 3. Derece Arkeolojik Fethiye 

73.Daidalos 2. Derece Arkeolojik Fethiye 

74.Araxa Örenyeri 1. ve 3. Derece Arkeolojik Fethiye 

75.Balbura Örenyeri 1 Derece Arkeolojik Fethiye 

76.Y.Çatılar (Höyük Tepe) Arkeolojik Sit Fethiye 

77.Gölbent Köyü yol Kenarı 1. Derece Arkeolojik Eşen-Fethiye 

78.Küçük Telmessos 1. Derece Arkeolojik Fethiye 

79.Perdikia I. Arkeolojik Sit Fethiye 

80.Perdikia II. Arkeolojik Sit Fethiye 

81.Alacain 1. Derece Arkeolojik Fethiye 

82.Hıdırlık 1. Derece Arkeolojik Fethiye 

224

83.Karagözler Mh. 28 Ada 1 Parsel 1. Derece Arkeolojik Fethiye 

84.Narlık Kale 1. Derece Arkeolojik Çayan Köyü-Fethiye 

85.Siyamlar Mahallesi 1. Derece Arkeolojik Çayan Köyü-Fethiye 

86.Seki Bucağı Arkeolojik Sit Fethiye 

87.İnlice 1. Derece Arkeolojik Fethiye 

88.Girmeler Mağarası 1. Derece Arkeolojik Fethiye 

89.Tahtacı Yurdu 1. Derece Arkeolojik Yakabağ-Fethiye 

90.Kiliseli Tepe 1. Derece Arkeolojik Yakabağ-Fethiye 

91.Kaya Köyü Nekropolü 1. Derece Arkeolojik Kayaköy-Fethiye 

92.56.Parsel ve Çevresi 1. Derece Arkeolojik Keçiler-Fethiye 

93.Ören Tepe 2. Derece Arkeolojik Karadere-Fethiye 

94.Antik Nekropol 1. Derece Arkeolojik Karakaya Köyü-Fethiye 

95.Hyllarima 1. ve 3. Derece Arkeolojik Derebağ-Kavaklıdere 

96.Kaunos 1. ve 3. Derece Arkeolojik Çandır Köyü-Köyceğiz (D) 

97.Asar Pınarı antik Yerleşimi 1.Derece Arkeolojik Yangı Köyü-Köyceğiz 

98.Asar Tepe Yerleşimi 1. Derece Arkeolojik Yangı Köyü-Köyceğiz 

99.Baybassino 1. Derece Arkeolojik Marmaris 

100.Calliopolis 1. ve 3.Derece Arkeolojik Marmaris 

101.Saranda 3. Derece Arkeolojik Marmaris 

102.Tymos 3. Derece Arkeolojik Marmaris 

103.Loryma 1. Derece Arkeolojik Marmaris 

104.Amos 1. Derece Arkeolojik Marmaris 

105.Cennet Adası 1. Derece Arkeolojik Marmaris 

106.Hisarönü Körfezi Arkeolojik Sit Turgut Köyü-Marmaris 

107.Patakis (Kızıl Ada) Arkeolojik Sit Marmaris 

108.Çubucak-Hisarönü 1. ve 2.Derece Arkeolojik Marmaris 

109.Asartepe (Physcos) 1. Derece Arkeolojik Marmaris 

110.Tavşanbükü 1. ve 3.Derece Arkeolojik Marmaris 

111.Gavur Sancağı 1. Derece Arkeolojik Marmaris 

112.Hydas 1. Derece Arkeolojik Marmaris 

113.Pyrnos 1. Derece Arkeolojik Marmaris 

114.Erine 1. Derece Arkeolojik Marmaris 

115.Bargilya 1. Derece Arkeolojik Milas 

116.İasos 1. ve 2.Derece Arkeolojik Milas (D) 

117.Labranda 1. Derece Arkeolojik Milas (D) 

118.Heraklia 1. Derece Arkeolojik Milas (D) 

119.Euromos 1. ve 3.Derece Arkeolojik Milas (D) 

120.Beçin 1. ve 3.Derece Arkeolojik Milas (D) 

121.Alagün 1. ve 3. Derece Arkeolojik Milas 

122.Keramos 1. ve 3. Derece Arkeolojik Milas 

123.Mylasa 1. ve 3. Derece Arkeolojik Milas 

124.Beçin ve Denizcik Gölü 3. Derece Arkeolojik Milas 

125.Beşikkale 1. ve 3.Derece Arkeolojik Milas 

126.Cindya 1. Derece Arkeolojik Dörttepe-Milas 

127.Cirit Osman Tepesi 1. ve 3.Derece Arkeolojik Danişment-Milas 

128.Hydisos Antik Kenti 1.ve 3.Derece Arkeolojik Karacahisar Köyü-Milas 

129.Kayaönü Köyü 18-9 Parseller 1.Derece Arkeolojik Kayaönü Köyü-Milas 

130.Karagöl Tepe 1.Derece Arkeolojik Kazıklı Köyü-Milas 

131.Sarıgerme (Psilis) 3.Derece Arkeolojik Ortaca 

132.Kaya Mezarları 1.Derece Arkeolojik Ortaca 

225

133.Baba Adası 1.Derece Arkeolojik Ortaca 

134.Kaya Mezarları Arkeolojik Sit Dalyan-Ortaca 

135.İdyma 3.Derece Arkeolojik Ula 

136.İdyma Akropolü 1.Derece Arkeolojik Ula 

137.Ortacağ Kalesi 1.Derece Arkeolojik Ula 

138.Kaya Mezarları 1.Derece Arkeolojik Akyaka-Ula 

139.Sedir Adası 1.Derece Arkeolojik Ula (D) 

140.Lagina 1. ve 3. Derece Arkeolojik Turgut-Yatağan 141.Stratonikeias 

1.Derece Arkeolojik Eskihisar-Yatağan (D) 

F.5.16.4.Doğal Sit 

ADI SİT DERECESİ BULUNDUĞU YER 

1.Özlüce Köyü Doğal Sit Özlüce-Muğla 

2.Karabağlar Yaylası Doğal Sit Muğla 

3.Arcomesus 2.Derece Doğal Sit Kara Ada-Bodrum 

4.Ada Boğazı 2.Derece Doğal Sit Bodrum 

5.Bitez ve Mezarlıklar 2.Derece Doğal Sit Bitez Köyü-Bodrum 

6.Ilıcabükü Koyu 2.Derece Doğal Sit Gölköy-Bodrum 

7.Cyra 3.Derece Doğal Sit Dalaman 

8.Armysa ve Lydai 3.Derece Doğal Sit Dalaman 

9.Trafo Merkezi 1.Derece Doğal Sit Dalaman 

10.Yarı Açık Cezaevi 1.Derece Doğal Sit Dalaman 

11.Atakent 1.Derece Doğal Sit Dalaman 

12.Kapıdağ Yarımadası 3.Derece Doğal Sit Dalaman 

13.Dalaman Sahil Kesimi 1.ve 2.Derece Doğal Sit Dalaman 

14.Gavur Deresi 1.Derece Doğal Sit Datça 

15.Balıkaşıran Mevkii 1.Derece Doğal Sit Datça 

16.Bencik Limanı 1.Derece Doğal Sit Datça 

17.Kuyulu Burnu-Hazine Koyu 1.Derece Doğal Sit Datça 

18.Bozburun Yarımadası Derece Doğal Sit Datça 

19.Perdikia I. 3.Derece Doğal Sit Fethiye 

20.Perdikia II. 3.Derece Doğal Sit Fethiye 

21.Oyuktepe 3.Derece Doğal Sit Fethiye 

22.Saz Tokat Mevkii 1.Derece Doğal Sit Fethiye 

23.Saklıkent 1.Derece Doğal Sit Fethiye 

24.Küçükkargı 3.Derece Doğal Sit Fethiye 

25.Günübirlik Koyu 1.Derece Doğal Sit Fethiye 

26.Kargılık Koyu 1.Derece Doğal Sit Fethiye 

27.Atbükü Koyu 1.Derece Doğal Sit Fethiye 

28.Boynuzbükü Koyu 1.Derece Doğal Sit Fethiye 

29.Kara Ot Ak Gök 1.Derece Doğal Sit Fethiye 

30.Kelebek Vadisi 1.Derece Doğal Sit Uzunyurt Köyü-Fethiye 

31.Şelale ve Doğal Göletler 1.Derece Doğal Sit Uzunyurt Köyü-Fethiye 

32.Orman Alanı Doğal Sit Kumluova-Fethiye 

33.Gemile Koyu Vadisi Doğal Sit Gemile-Fethiye 

34.Eceler Höyüğü 1.Derece Doğal Sit Girmeler Köyü-Fethiye 

35.Yerküpe Mağarası 1.Derece Doğal Sit Menteşe-Kavaklıdere 

36.Cennet Adası 2.Derece Doğal Sit Marmaris 

226

37.Keçi ve Bedir Adaları 1.Derece Doğal Sit Marmaris 

38.Kamelya Adası 1.Derece Doğal Sit Marmaris 

39.Heraklia 3.Derece Doğal Sit Milas 

40.Denizcik Gölü 1.Derece Doğal Sit Beçin-Milas 

41.İncirli Mağara 1.Derece Doğal Sit Gökçeler Köyü-Milas 

42.Çaylı Değirmen Tepe 1.Derece Doğal Sit Ortaca 

43.Sığla Ağaç Topluluğu 1.Derece Doğal Sit Değirmentepe-Ortaca 

44.Gökova Körfezi Doğal Sit Akyaka-Ula 

45.Cedrai Örenyeri 1.Derece Doğal Sit Ula 

Muğla Merkez Tescilli Anıtsal ve Sivil Yapılar 

Merkez -Muğla 

Anıtsal-26 

Sivil 296 

Merkez Karabağlar Yaylası 

40 adet Tek yapı tescili 

Muğla Kafaca Beldesi 

Sivil 11 

MUĞLA MERKEZ TESCİLLİ KORUNMASI GEREKLİ 

KÜLTÜR VARLIĞI YAPILAR LİSTESİ 

Muğla-Merkez İlçe 

-322 Adet 

Muğla-Karabağlar Mah. 

-40 Adet 

Muğla-Kafaca Beldesi 

-11 Adet 

MUĞLA MERKEZ TESCİLLİ SİT ALANLARI LİSTESİ 

-Eski Muğla Kentsel Sit Alanı 

-Mabolla Antik Kenti I. Derece Arkeolojik Sit Alanı 

-Karabağlar Yaylası Kentsel ve III. Derece Doğal Sit Alanı 

-Akbük,Kıran,Sarnıç I.ve III. Derece Doğal Sit Alanları 

-Sarnıç I. ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı 

-(Merkez) Yeniköy I. ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı 

-Merkez Özlüce Köyü I. Derece Doğal Sit Alanı 

227

Fethiye Kaya Mezarları 

Bodrum Mazı Köyü 

Yatağan Stratonikia 

F.5.17.Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesinde Yeralan “Kültürel 

Miras” ve Doğal Mira” Statüsü Verilen Kültürel,Tarihi ve Doğal Alanlar 

F.5.17.1.Kültürel Miras Kapsamına Giren Alanlar 

F.5.17.1.1. Sitler 

MUĞLA MERKEZ: 

1.Mabolla Antik Kenti I.Derece Arkeolojik Sit Alanı 

2.Sarnıç I ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı 

3.Merkez Yeniköy I.ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı 

228

BODRUM 

1.Yalı Beldesi I.Derece Arkeolojik Sit Alanı 

2.Bodrum Merkez Kentesel ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı 

3.Bodrum, Merkez, Halikarnassos Antik Kenti I.II. ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanları 

4.Göltürkbükü Beldesi I. Ve II. Derece Arkeolojik Sit Alanı 

5.Bitez Beldesi I.Derece Arkeolojik Sit Alanı (Nekropol) 

6.Konacık Beldesi Pedesa Antik Kenti I.Derece Arkeolojik Sit Alanı 

7.Turgutreis Beldesi, Akyarlar Köyü, Termera (Aspat Kalesi) Antik Kenti I.ve II 

Derece Arkeolojik Alanları 

8.Turgutreis Beldesi, Kadıkalesi Köyü I.veIII. Derece Arkeolojik Sit Alanları 

9.Gümüşlük Beldesi, Myndos Antik Kenti I.II. III. Derece Arkeolojik Sit Alanları 

10.Yalıkavak Beldesi Küdür Yarımadası I.Derece Arkeolojik Sit Alanı 

11.Yalıkavak Beldesi Sandıma Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanları 

Alanı 

12.Yalıkavak Beldesi, Gökçebel Köyü, Termessos Antik Kenti I.ve II. Derece Arkeolojik Sit 

13.Gündoğan Beldesi, Peynirçiçeği Mağarası I.Derece Arkeolojik Sit Alanları 

14.Mumcular Beldesi (Carianda Antik Kenti) I.veIII. Derece Arkeolojik Sit Alanı 

15.Mazı Köyü I.ve II. Derece Arkeolojik Sit Alanı 

DATÇA 

1.Emecik Köyü (Bybassos Antik Kenti) I.ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanları 

2.Alavara Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

3.Kızlan Köyü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

4.Datça Merkez Dadya ve Reşadiye Mahalleri III. Derece Arkeolojik Sit 

5.Datça Burgaz ve İskele Mahalleri I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

6.Hızırşah Köyü I.Derece Arkeolojik Sit 

229

7.Mesudiye Köyü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

8.Yakaköy I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

9.Yazıköyü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit (Knidos Antik Kenti) 

FETHİYE 

1.Merkez Telmessos Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

2.Merkez Şovalye Adası I.Derece Arkeolojik Sit 

3.İnlice Köyü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

4.Yanıklar Köyü I.Derece Arkeolojik Sit 

5.Kayaköy I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

6.Ölüdeniz III. Derece Arkeolojik Sit 

7.Uzunyurt Köyü I.II. ve III. Derece Arkeolojik Sit 

8.Yakaköy (Tlos Antik Kenti) I.Derece Arkeolojik Sit 

9.İzzetinköy Sdyma Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

10.Minare Köyü Pınara Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

11.Yeşilüzümlü Köyü Kadyanda Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

12.Seki Beldesi I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

13.Yayla Ceyla Köyü Oneanda Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

14.Ören Köyü Atoksa Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

15.Göcek Adaları I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

16.Gemiler Adası I.Derece Arkeolojik Sit 

KÖYCEĞİZ 

1.Çandır Köyü Kaunos Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

2.Sultaniye Köyü I.II. ve III. Derece Arkeolojik Sit 

MARMARİS 

1.Çamlı Köyü Gallipolis Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

230

2.Karacasöğüt Köyü I.Derece Arkeolojik Sit 

3.Marmaris Merkez I.Derece Arkeolojik Sit 

4.İçmeler I.Derece Arkeolojik Sit 

5.Turunç Beldesi Osmaniye Köyü Amos Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

6.Bayır Köyü I.Derece Arkeolojik Sit 

7.Hisarönü Köyü I.Derece Arkeolojk Sit (Erine AntikKenti) 

8.Orhaniye Köyü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

9.Turgut Köyü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

10.Selimiye Köyü I.Derece Arkeolojik Sit 

11.Bozburun Beldesi I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

12.Söğüt Köyü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

MİLAS 

1.Merkez Mylasa Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

2.Beçin I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

3.Ören Beldesi Keramos Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

4.Piğnar Köyü I.Derece Arkelojik Sit 

5.Güllük Beldesi İasos Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

6.Güllük Beldesi Passala Antik Kenti I.Derece Arkeolojik Sit. 

7.Boğaziçi Köyü Bargilya Antişk Kenti I.Derece Arkeolojik Sit 

8.Selimiye Köyü Euromos Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

9.Ortaköy Labranda Antik Kenti I.Ve III. Derece Arkeolojik Sit 

10.Kapıkırı Köyü Meraklio Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

11.Pınarcık Köyü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

12.Bafa Gölü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

13.Eğirdere Köyü I.ve II. Derece Arkeolojik Sit 

231

ULA 

1.Akyaka Beldesi İdyma Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

2.Gökova Beldesi I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

3.Yeşilova Köyü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

YATAĞAN 

1.Eskihisar Köyü stratonikea Antik Kenti I.Derece Arkeolojik Sit 

2.Turgut Beldesi Lagina Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

3.Bozüyük Beldesi I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

4.Nebiköy I.Derece Arkeolojik Sit 

DALAMAN 

1.Kapıkargın Köyü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

2.Şerefler Köyü alycanda Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

ORTACA 

1.Osmaniye Köyü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

2.Mergenli Köyü I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

KAVAKLIDERE 

1.Derebağ Köyü Hylarima Antik Kenti I.ve III. Derece Arkeolojik Sit 

F.5.17.1.2Anıtlar 

İlimiz sınırları içerisinde Muğla Merkez İlçede 322 adet, Muğla Karabağalr Mahalelesinde 40 

adet, Muğla Kafaca Beldesinde 11 adet, Bodrum İlçesinde 450 adet, Datça İlçesi Datya Mahallesinde 

126 adet, Datça Reşadiye Mahallesinde 154 adet, Fethiye ilçesinde 162 adet, Köyceğiz İlçesinde 32 

adet, Marmaris İlçesinde 130 adet, Milas İlçesi (Merkez) 96 adet, Milas Beçin Beldesinde 20 adet, Ula 

İlçesinde 17 adet, Yatağan Bozüyük Beldesinde 24 adet, Yatağan Eskihisar Köyü’nde 28 adet olmak 

üzere toplam1603 adet Tescilli Korunması Gerekli Kültür Varlığı Yapıları mevcuttur. 

İlimizde bulunan mimari zenginliklerimizin bazıları; 

232

TABLO F.3.Mimari Zenginliklerimiz. 

Mimari Eserin 

Yeri 

Yapıldığı Kullanım Amacı Özellikleri 

Adı 

Tarih 

Sarnıç Ula-Akyaka-İskele Mevk. Osmanlı Su Sarnıcı Daire planlı, yığma taş, 

yuvarlak kemerli aynalı ve 

çeşmeli 

Kaya Mezarı Ula-Kozlukuyu Köyü- - Mezar Kaya mezarı 

Çaydere Mevkii 

Oda Mezarı Yatağan-Yeşilbağcılar- M.Ö.400- Anıt Mezar Taş örgülü,oda mezar 

Börükçü Mevkii 


Sarnıç 

Bodrum-Demirçiftliği 

Mevkii 

- Su sarnıcı Yuvarlak planlı, kubbeli, 

yığma taştan 

Sarnıç 

Bodrum-Demirçiftliği - Su sarnıcı Dikdörtgen planlı, tonozlu 

Mevkii 

Sarnıç 

Bodrum-Demirçiftliği - Su sarnıcı Dikdörtgen planlı, tonozlu 

Mevkii 

Konut 

Bodrum-Göltürkbükü- 

Köyiçi Mevkii 

20 y.y. Konut Dikdörtgen planlı, iki katlı taş 

yapı 

Konut 

Bodrum-Göltürkbükü-Yalı 

Mevkii 

20 y.y. Konut Yığma taşlı, iki katlı, kiremit 

çatılı 

Cami Bodrum-Türkbükü Osmanlı Cami Yöresel planlı, tek kat 

Konut Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Konut Yöresel planlı, avlulu 

Konut Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Konut Yöresel planlı,avlulu 

Konut Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Konut Yöresel planlı,avlulu 

Konut Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Konut Yöresel planlı, dikdörtgen 

planlı 

Konut Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Konut Yöresel planlı, kare, tek kat 

Konut Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Konut Yöresel planlı, dikdörtgen 

planlı 

Konut Bodrum-Göltürbükü Osmanlı Konut Yöresel planlı, dikdörtgen 

planlı 

Konut Bodrum-Mazı-Kisebükü - Konut İki katlı, taş yapı 

Konut Bodrum-Mazı-Kisebükü - Konut Dikdörtgen planlı, yıkık 

durumda 

Kaplıca Bodrum-Mazı-Kisebükü - Kaplıca Tonoz, üst örtüsü yıkılmış 

Kaplıca Bodrum-Mazı-Kisebükü - Kaplıca Yığma tekniği ile yapılmış, 

yıkılmış 

Hamam Bodrum-Mazı-Kisebükü - Hamam Yıkılmış 

Bazalika ve Bodrum-Mazı-Kisebükü M.S.IV. y.y. Vaftizhane - 

Vaftizhane 

Konut Bodrum-Mazı-Küsebükü - Konut Beden duvarları ayakta 

Sarnıç Bodrum-Mazı-Küsebkü - Sarnıç Taş yapı, kubbeli 

Kilise Bodrum-Mazı-Kisebükü - Kilise Yığma yapı, beden duvarları 

sağlam 

Kubbeli yapı Bodrum-Mazı-Küsebükü - Kubbeli yapı - 

Konut Bodrum-Gündoğan 18-19 yy. Konut Yığma taştan kule yapı 

Deniz feneri Bodrum-Eskiçeşme Mh. - Deniz Feneri Tek yapı taştan 

Konut Bodrum-Gündoğan - Konut Taş yapı 

Kaya mezarı Bodrum-Gündoğan - Konut Kaya kütlüye oyulmuş 

Konut Bodrum-Gündoğan - Konut Yığma,kiremit çatılı 

Konut Bodrum-Gündoğan - Konut Kare planlı, yığma taş, tek kat 

233

Konut Bodrum-Gündoğan - Konut Yığma,kiremitli, dikdörtgen 

plan 

Konut Bodrum-Gündoğan - Konut Yığma,kiremitli kare plan 

Lahit Mezar Milas-Beçin Kalsik Devir Mezar Blok taşlardan oluşmuş 

Cami Milas-Alatepe Köyü Geç Dönem Cami Yığma taş, ahşap tavanlı, 

kiremit çatılı 

Sıhhiye Binası Fethiye-Karagözler Mh. Cumhuriyet Konut 

İki katlı, taş yapı, çatısız 

Dönemi 

Mezar Fethiye-Ölüdeniz - Mezar Tonozlu 

Sarnıç Fethiye-Ölüdeniz Geç Roma Su sarnıcı Yığma taştan, tonozlu 

Konut Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Konut Yöresel planlı, avlulu, kiremit 

çatılı 

Konut Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Konut Yöresel planlı, tek kat, avlulu 

Konut Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Konut Yöresel planlı, tek kat, avlulu 


çatılı 


çatılı 


çatılı 


çatılı 




çatılı 


Gözetleme Evi Bodrum-Göltürkbükü Roma Gözetleme Evi Dikdörtgen planlı, tonoz 

örtülü 

Hamam Bodrum-Göltürkbükü Antik Roma Hamam Sekizgen plan, şemalı, kubbe 

örtülü 

Sarnıç Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Su sarınıcı Daire plan, şemalı, kubbe 

Sarnıç Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Su sarnıcı Daire plan, şemalı, kubbe 

örtülü 

Sarnıç Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Su sarnıcı Daire plan, şemalı, kubbe 

örtülü 

Okul Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Okul Daire plan, şemalı, 

Sarnıç Bodrum-Göltürkbükü Osmanlı Su sarnıcı Daire plan, kubbe örtülü 

Konut Bodrum-Mazı-Kisebükü - Konut Yığma moloz, taş yapı 

Kilise kalıntısı Bodrum-Mazı-Kisebükü Hellenistik Kilise - 

Konut Bodrum-Mazı-Kisebükü - Konut Tek katlı,taş yapı 

Şapel Fethiye-Ölüdeniz Geç Roma Şapel Tonozlu,çatı örtülü 

Konut Marmaris-Çamlı Cumhuriyet Konut Taş yapı, beşik kiremit çatılı 

Şapel Datça-Domuzçukuru Bizans Şapel Dikdörtgen planlı, kubbeli 

Sarnıç Datça-Kargı Osmanlı Sarnıç Taş malzemeli,kubbeli 

Mezarlık Datça-Çeşmeköy Osmanlı Mezarlık Eskiköy mezarlığı 

Konut Datça-Domuzçukuru Geç Dönem Konut Tal malzemeli, dikdörtgen 

formlu 

234

F.5.17.1.3.Yapı Toplulukları 

Muğla Merkez Kentsel Sit Alanı 

Muğla Karabağlar Yaylası Kentsel Sit Alanı 

Bodrum Gümüşlük Beldesi eski Karakaya Köyü Kentsel Sit Alanı 

Datça Merkez Dadya ve Reşadiye Mahalleri Kentsel Sit Alanı 

Fethiye Merkez Kentsel Sit Alanı 

Fethiye Kayaköy Kentsel Sit Alanı 

Milas Merkez Mylasa Antik Kenti Kentsel Sit Alanı 

Milas Danlıboğaz köyü Kentsel Arkeolojik Sit 

Marmaris Merkez Kentsel Sit Alanı 

F.5.17.2.Doğal Miras Kapsamına Giren Alanlar 

MERKEZ 

1.Karabağlar Yaylası III. Derece Doğal Sit 

2.Akbük, Kıran, Sarnıç I.ve II. Derece Doğal Sit 

3.Merkez Özlüce Köyü I. Derece Doğal Sit 

BODRUM 

1.Yalı Beldesi I.II. ve III. Derece Doğal Sit 

2.Bodrum Merkez I.II. veIII. Derece Doğal Sit 

3.Göltürkbükü Beldesi I.ve III. Derece Doğal Sit 

4.Bitez Beldesi I. Ve III. Derece Doğal Sit 

5.Konacık Beldesi I.ve III. Derece Doğal Sit 

6.Ortakent Beldesi III. Derece Doğal Sit 

7.Turgutreis Beldesi, Kadıkalesi Köyü III. Derece Doğal Sit 

8.Gümüşlük Beldesi Myndos Antik Kenti III. Derece Doğal Sit 

235

9.Gümüşlük Beldesi, eski Karakaya Köyü III. Derece Doğal Sit 

10.Yalıkavak Beldesi Küdür Yarımadası I.ve III. Derece Doğal Sit 

11.Gündoğan Beldesi Peynirçiçeği Mağarası I. Derece Doğal Sit 

12.MazıKöyü II. Derece Doğal Sit 

13.Bodrum İlçesi, Adalar I.II. ve III. Derece Doğal Sit 

DATÇA 

1.Emecik Köyü I. Derece Doğal Sit 

2.Kızlan Köyü I. Derece Doğal Sit 

3.Datça Merkez Reşadiye Mahallesi I. Derece Doğal Sit 

4.Datça Merkez İskele Mahallesi I. Derece Doğal Sit 

5.Cumalı Köyü I. Derece Doğal Sit 

6.Mesudiye Köyü I.II. ve III. Derece Doğal Sit 

7.Yakaköy I.II.ve III. Derece Doğal Sit 

8.Yazıköyü I.II. ve III. Derece Doğal Sit 

FETHİYE 

1.Şövalye Adası III. Derece Doğal Sit 

2.Merkez III. Derece Doğal Sit 

3.Göcek III. Derece Doğal Sit 

4.İnlice Köyü I. Derece Doğal Sit 

5.Yanıklar Köyü I. Derece Doğal Sit 

6.Kayaköy III. Derece Doğal Sit 

7.Ölüdeniz I. Ve II. Derece Doğal Sit 

8.Uzunyurt Köyü I. Ve III. Derece Doğal Sit 

9.Kumluova ve Karadere Köyü Sahil Kesimi I.Derece Doğal Sit 

236

10.Kayadibi Köyü I. Derece Doğal Sit 

11.Göcek Adaları III. Derece Doğal Sit 

12.Gemiler Adası I. Derece Doğal Sit 

MARMARİS 

1.Çamlı Köyü I. Ve III. Derece Doğal Sit 

2.Çetibeli Köyü I.ve III. Derece Doğal Sit 

3.Karacasöğüt Köyü I.ve III. Derece Doğal Sit 

4.Adaköy I. Ve II. Derece Doğal Sit 

5.Bayır Köyü I. Ve III. Derece Doğal Sit 

6.Değirmenyanı Köyü I. Derece Doğal Sit 

7.Hisarönü Köyü I.II. ve III. Derece Doğal Sit 

8.Orhaniye Köyü I. Ve II. Derece Doğal Sit 

9.Turgut Köyü I. Derece Doğal Sit 

10.Selimiye Köyü III. Derece Doğal Sit 

11.Bozburun Beldesi I. Derece Doğal Sit 

12.Söğüt Köyü I.II. ve III. Derece Doğal Sit 

MİLAS 

1.Milas Merkez I. Ve III. Derece Doğal Sit 

2.Ören Beldesi Keramos Antik Kenti I.Derece Doğal Sit 

3.Kultak Alatepe Köyleri I. Ve III. Derece Doğal Sit 

4.Piğnar Köyü I. Derece Doğal Sit 

5.Kapıkırı Köyü Meraklio Antik Kenti I. Ve III. Derece Doğal Sit 

6.Pınarcık Köyü I.II. Derece Doğal Sit 

7.Bafa Gölü I. Ve III. Derece Doğal Sit 

ULA 

237

1.Gökova Kıyı Kesimi I. Ve III. Derece Doğal Sit 

2.Akçapınar Köyü I.ve III. Derece Doğal Sit 

3.Gökçe Köyü I. Ve II. Derece Doğal Sit 


1.Kıyı Kesimi I. Derece Doğal Sit (Kocagöl, Kükürtlü Göl, Kapıdağ Yarımadası) 

2.Kapukargın Köyü I. Ve III. Derece Doğal Sit 

3.Dalaman Merkez I. Derece Doğal Sit 

ORTACA 

1.Osmaniye Köyü I. Ve II. Derece Doğal Sit 

KAVAKLIDERE 

1.Menteşe Beldesi Yerküpe Mağarası I. Derece Doğal Sit 

F.5.18.Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit Alanları 

Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit Alanları İlimiz sınırları içerisinde 

bulunmamaktadır. 

F.5.19.Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ne Göre Belirlenen “Kıta İçi Yüzeysel Suları 

Kapsayan İçme ve Kullanma Suyu Rezervuarları” 

F.5.19.1.Mutlak Koruma Alanları 

Milas İlçesinde bulunan Metruk Tuzlası koruma alanı kapsamındadır. 

F.5.19.2.Kısa Mesafeli Koruma Alanları 


F.5.19.3.Orta Mesafeli Koruma Alanları 


F.5.19.4.Uzun Mesafeli Koruma Alanları 


238

F.5.20.Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliği’nde Belirlenen Hassas Kirlenme Bölgeleri 

İlimiz Yatağan İlçesi’nde yaşanan yoğun hava kirliliğinden dolayı 19.12.2000 tarih ve 24265 

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak “ÖZEL KORUMA BÖLGESİ” ilan edilmiştir. 

F.5.21.Jeolojik ve Jeomorfolojik Oluşumların Bulunduğu Alanlar 

Yaşı Belli Olmayan Formasyonlar: Büyük Menderes Vadisiyle ikiye bölünmüş olan Menderes 

masifinin kuzey kısmı ise tümü pafta alanına girmektedir. Metamorfik kristalin kayaçlardan vücuda 

gelmiş olan masifin yapısı ve tarihçesi henüz pek az bilinmektedir. Aslında masif, bir gözlü gnays 

çekirdeği ve bunun etrafında gnayslarla konsantrik olarak değişen bin metre kalınlıkta metamorfik 

şistler ve mermerlerle yapılı büyük bir kubbe (dom) biçiminde strüktürdür. 

Gnaysların içinde poltaslı feldspat gözleri, kara ve beyaz mika, plajiyoklaz ve ek mineral olarak 

da turmalin, apatit, fen ve zirkon bulunur. 

Gözlü gnayslar, il görünüşte homojen, iri potaslı feldspat gözleri olan, nadiren plajiyoklazlı, 

muskovit ve biyotitli gnayslardır. Kayaçta WNW ya eğik düzenli bir yapraklanma görülür. Aralarına 

giren, oldukça devamlı, kalınlığı yer yer değişen bir kuvarsit tabakası ile farklı fasiyesle ikiye 

bölünmüştür. Bu kılavuz tabakanın bir tarafındaki gözlü gnayslar arasına ince taneli, bozan bol 

turmalinli, feldspatlaşmamış mikaşistler girmiştir. Diğer taraftaki gözlü gnayslar arasında ise 

mikaşistler yoktur. 

Masifteki gnayslar aşağıdaki sebeplerden dolayı “paragnays” cinsinden gnayslar olarak kabul 

olunur. 

1-Gnays foliasyonu yapraklanması ile örtüsündeki mikaşist, mermer ve kuvarsitlerin kontakta 

paralel olması, 

2-Gnayslar içinde, konkordan tabakalanmış, çeşitli beleşimde, hatta bazen çapraz tabakalanma 

gibi sedimentasyon ve strüktür kalıntılarının bulunması, 

3-gözlü gnays numuneleri içinde detritik orijinli zirkon mineralinin bulunması, 

4-Gnayslarda ara sıra grafitli lekelere rastlanması, 

Böylece gnaysların, tektonize olmuş magmatik bir garafitin başkalaşması ile meydana gelmiş 

olması, yani ortognays olması ihtimali ortadan kalkar. Masifin içinde paragnayslar hakim durumda 

olmakla beraber, orto kayaçların hiç bulunmayacağı da kesin olarak söylenemez. Eski serilerin 

içerisine intruzyonlarla gelmiş orto materyallerin, sonradan başkalaşarak ortognays haline gelmesi de 

mümkündür. 

Menderes masifindeki kayaçların yaşı hakkındaki bilgilerimiz henüz çok azdır ve muhtelif 

yazarların görüşleri de başka başkadır. Zımparalı memerlerin üst seviyelerindeki kalkerlerde bazı 

Mollüsk ve Brakyopod izleri, Dsycladaceae kesitleri görülmüşse de, tanımlamaları yapılmamıştır. 

Masifin kenarında, Kavaklıdere ile Muğla arasındaki Göktepe’de, tanımlamalar Viseene ait Koraylar 

ve Fusulinide’ler (önay, 1950) ve Permiene ait fosiller bulunmakla beraber, bunların zımparaları 

mermerlere nazaran durumları kesin olarak çözümlenmemiştir. Mermerlerin üst kısımlarında, 

Paleozoik olmadıklarını gösteren Foraminiferler, hatta Liasa atfolunabilicek bir Ammonit bulunmuştur. 

Böylece yaş hakkında yazarların yorumları ancak hipotekniktir. 

Önay, Metz, Van der Kaaden ve Schuiling’e göre Göktepe, kalkerli Paleozoikin sonuna aittir; 

diğer formasyonların stratigrafisi ise şöyledir; 

239

Permo-Karbonifer (kalınlık 200 m.): Göktepe bütün kalkerli, şistli ve kuvarsitleri. 

Devonien (kalınlık 1.000 m.): Zımparalı mermerler. 

Siluren (kalınlık 1.2000 m.): Serisitli ve kloritli şistler, Biyotitli, granatlı mikaşistler, Gnayslara 

geçiş zonu. 

Kambrien: Gözlü gnayslar. 

Brinkman şu stratigrafiyi bildirmektedir.: 

Karbonat kayaçları (Göktepe mermerleri): Lias 

Kirstalinliği tabana doğru artan mermer serisi: Trias, üst Paleozoik 

Bilhassa silikatlı kiratalin kayaçlar; moramrfizma derecesi derine doğru artan Serisit-kloritli 

flikatlar: Alt Paleozoik 

Biyotit-granatlı mikaşistler, gnays ve migmatitler: Prekambrien 

Babadağ masifini tetkik etmiş olan İ.Yalçınlar, dağın kuzey eteklerinde metamorfik şistler 

üzerinde kuvarsit, fillat ve mermerleşmiş kalkerlerde eski Paleozoiki temsil etmesi muhtemel fosillerin 

bulunduğundan (Kambrien, Ordovisien) bahsetmiştir. Böylece Menderes gnayslarının Antekambriene 

ait eski bir temel olduğu ve Babadağ Kaledonien masifinin bunun etrafında teşekkül etmiş olduğu 

neticesine varmıştır. 

Paleozik: Menderes masifinin örtüsünü teşkil eden mikaşist ve mermer serilerinden başka, pafta 

içinde muhtemelen Paleozik’e ait kayaçlar tespit edilmiş ve bunlara muhtelif jeologlar Karabörtlen 

serisi, Honoz şistleri, Komprehansif seri, Karaova serisi, Manganezli Tavas serisi gibi adlar 

vermişlerdir. 

Menderes masifinin güneyinde, Ula ile Karabörtlen arasında kalın bir şist serisi mostra verir. 

Bunlar Karabörtlen şistleri olarak adlandırılmıştır; aralarında kalkerler, fillat tipinde şistler bulunur. 

Doğuya doğru, Akçay Vadisi’nin kuzeyinde kalkerler mermer masifleri halini alarak dağları 

teşkil ederler. Buna nazaran Karabörtlen şistleri mermerlerin fasiyel bir temsilcisidir. Bahis konusu 

olan mermerler Ula Yaylası’nda geniş sahalarda mostra verirler. Bundan dolayı bunlara Ula mermerleri 

denilmiştir. Ula mermerlerinin tavanında, fakar arada bir şist zonu olarak ayrılmış olarak Muğla Ovası 

etrafında, büyük mermer kütleleri mostra verir. A.Philippson bu üst mermerlere Muğla Yarı 

Mermerleri adını vermiştir. Aralarında çok miktarda diyasporit yatakları bulunur. 

1915’te A.Philippson, Milas ve Bodrum arasında Karaova mahallinde mvcut, alacalı şist, 

kumtaşı ve kuvarsitlerden bileşik, detritik alacalı bir seriden bahsetmiş ve Karaova şistleri olarak 

adlandırmıştır. Şist serisi Bodrum Yarımadası’ndaki Mesozoik kalkerlerinin tabanın da bulunmaktadır. 

Bu tip alacalı kayaçlara, Yerkesik’in batısında, Marçal Dağları’ndaki Mesozoik kalkerlerinin tabanında 

restlanılmıştır. Yine bunlara benzer kayaçlar Göktepe’nin güneybatısı’nda, denizek Permienin içinde 

mevcuttur. 

Babadağ’ın güney yamacında bulunan ve çoğunlukla yeşilimsi, ya da gri yeşilimsi metamorfik 

pelitler K.Nebert tarafından Honoz şistleri olarak adlandırılmıştır. Bunlar kuvarsça zengin, 

kalsitleşmiş, kloritli şistler, kalkerli kloritli fillatlar ve albitli kuvarslı şistlerdir. 

Menderes masifinin güneyinde Çenger ile Kıloluk arasındaki Nif bölgesinde ve Karadağ 

ünitesinde Karbonifer ve Permien mostraları bulunmuştur. 

Mesozoik: Bodrum’un batısında koyu renkli Diploporlu orta Trias masif kaker ve dolomitler 

halinde, ekseriya kalın seriler şeklinde Trias bulunmuş ve fasiyes bakımdan Mesozoik’in daha yüksek 

seviyelerindeki plaket kalkerlerinden ayırt edilmişti. Triasa ait masif kalker ve dolomitler yer yer 

240

kesintilerle Kerme Körfezi kuzey kıyılarında Ören mahalline kadar devam ederler. Philippson, 

Diplopor’lu olan bu kalkerlere Kerme kalkerleri adını vermişti. Paftanın Fethiye bölgesinde de Trias 

önemlidir. Buralarda çok kalın masif, gri renkli dolomitik kalkerlerin içinde lag bakıyeleri arasında 

Macroporella sp.li Trias tanımlanmıştır. Alt mesozoike ait masif kalkerlerin üzerinde birçok yerlerde, 

Marmaris bölgesinde, buranın doğusunda ve batısında, Bodrum sahasında, batı Yunanistan ve Gritte’ki 

Olonos-Pindos fasiyesine benzeyen sileksli-radyolaritli plaket kalkerleri bulunur. Köyceğiz’in 

kuzeydoğusunda Karadoruk tepesinin altında bu kalkerlerin arasında bulunan kumlu kalkerler içinde; 

Siderolites calcitrapodies Lamarck, Siderolites vidali Douville, Orbitoides media d’Archiac gibi 

Mestrihtien faunası tespit olmuştur. Yeşilova bölgesinde resif kalkerler, doğrudan peridotitlerin üzerine 

transgresiftirler ve kale duvarları gibi dik yarlar teşkil ederler. 

Tersiyer: 

Nummulitik: Fethiye Körfezi akan derenin yukarı mecrasında, Karacaören’de Nummulites’li 

ve Discocyclina’lı kalkerlerinin üzerinde konkardan olarak bir konglomerası ile başlayan klastik bir 

seri mevcuttur. 

Söğüt Gölü’nün kuzeyinde ve doğusunda flişler çok büyük kalınlıklarla geniş sahalarda 

gelişirler; ancak, Tefenni depresyonunun batısına geçmezler. Köyceğiz ve Fethiye doğusunda ve Acı 

Göl sahasında Oligosen, Üst Eosen gibi fliş fasiyesindedir. 

Neojen: Ula’nın doğusunda tektonik bir çöküntü içerisinde kömürlü Akitanien tabakları 

bulunmaktadır. Fethiye bölgesinde zengi bir mikrofaunalı (Miogypsina) ve Lamellibranşlı Miosen 

kalker ve marnlar vardır. Akçay ve Yukarı Dalaman Çayı sahasında konglomeralar 100 metreden fazla 

bir yükseklikte bulundukları halde, sahillere doğru inen fay bölgelerinde kırıldıkları ve bugünkü 

sahillere doğru çöktükleri görülür. 

Karasal Pliosen: Muğla’nın kuzeybatısında Akgedik ve Bayır Köyleri arasında zengin ve iyi 

muhafaza edilmiş Ponsiene ait bir omurgalı faunası keşfedilmiştir. 

F.5.22.Tarım Alanları 

E. Bölümünde açıklanmıştır. 

F.5.22.1.Tarımsal Gelişim Alanları 

Tarım konu başlağında ayrıntılı olarak incelenmiştir. 

F.5.22.2.1.2.3.Sınıf Tarım Alanları 


F.5.22.3.Özel Mahsul Plantasyon Alanları 


KAYNAKLAR 

-www.cevreorman.gov.tr 

-İl Çevre ve Orman Müdürlüğü 

241

-Köyceğiz Özel Çevre Koruma Kurumu Md.Çalışmaları 

-İl Turizm ve Kültür Müdürlüğü 

-Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurumu Md. 


-Muğla Ünivesitesi Biyoloji Bölümü Çalışmaları 

-Fethiye Kaymakamlığı 

-Bodrum Kaymakamlığı 

-Marmaris Kaymakamlığı 


Marmaris Sedir Adası Dalaman Sarsala Koyu Göcek Koyları 

Fethiye Ölüdeniz Marmaris Bördübet Bodrum Aspat 

Bodrum Türkbükü Datça Hayıtbükü Köyceğiz 

242

Ortaca Ekincik 

Ula Çınar Plajı 

G.1.Yörenin Turistik Değerleri 

G.1.1.Yörenin Doğal Değerleri 

G.TURİZM 

1.MUĞLA KENT ORMANI: 

ALANI 

:1.025 Hektar 

RAKIMI :650-900 M. 

BAKISI 

:Kuzey-Güney 

BİTKİ ÖRTÜSÜ :Kızılçam, Karaçam, Fıstık Çamı, Ardıç, Kızılağaç, Meşe, Çınar, Sandal, 

Akça kesme, Menengiç, Yabani Ahlat, Sakız, Böğürtlen, Yemişen, Katır Tırnağı, Zakkum, Tespih, 

Eğrelti Otu, Geven, Yabani Gül, Çayır Otları. 

HAYVAN TÜRLERİ :Yaban Domuzu, Kurt, Tilki, Tavşan, Yabani Güvercin, Üveyik, Karga, 

Saksağan, Keklik 

TOPLAM ORMAN YOLU UZUNLUĞU:22 Km. 

YÜRÜYÜŞ-KOŞU PARKURU UZUNLUĞU:7 Km. 

PATİKA UZUNLUĞU:3,5 Km. 

YARAŞ GİRİŞ-ULA GÖLETİ:12 Km. 

MUĞLA KENT MERKEZİNE UZAKLIĞI:13 Km. 

Ülkemizde yeni bir kavram olan “Kent Ormanı”, sınırlı sayıda ve genişlikte kent parkları 

dışında insanların bedensel, kültürel ve ruhsal gereksinimini karşılayabileceği açık yeliş alanlar olarak 

düşünülmektedir. Bu düşünce doğrultusunda belirtilen amaçlara uygun olarak yapılan tesis ve 

düzenlemeler aşağıdaki gibidir: 

Giriş Kapısı, Otopark ve Soyunma Kabini: Kent Ormanı girişinde ortalama 40-50 cm. çapında 

ve 5-12 m. boylarında Çz tomrukları kullanılarak oldukça heybetli bir “GİRİŞ KAPISI” yapılmıştır. 

Yapımında kullanılan malzeme, herhangi bir makineli işleme tabi tutulmayarak doğal görünümlerinin 

bozulmaması amaçlanmış, sadece kumlama ve emprenye işlemi yapıldıktan sonra kullanılmıştır. 

Sonuç olarak gövde üzerindeki budak yerlerinin, reçine kanal yaralarının v.b.tüm doğallığıyla 

görülebildiği tomruklar giriş kapısına ayrı bir güzellik katmıştır. 

Ziyaretçilerin araçlarını Kent Ormanı girişinde güvenli şekilde bırakabilmeleri amacıyla 50 

araçlık bir “OTOPARK” düzenlemesi yapılmış, ayrıca spor malzemelerini giyebilmeleri ve eşyalarını 

tekrar araçlarına bırakabilmelerini sağlamak için otopark kenarına 3 adet “SOYUNMA KABİNLERİ” 

yapılmıştır. 

243

Yürüyüş ve Koşu Parkurları, Germe ve Kuvvet Çalışma İstasyonları: Ziyaretçilerin özellikleri; 

spor yapma istekleri düşünülerek, 2 farklı uzunlukta “YÜRÜYÜŞ VE KOŞU PARKURU” 

oluşturulmuştur. Bunlardan birincisi olan büyük parkur 7 Km. uzunluğunda olup, yürüyüş, koşu yapma 

ve bisiklete binme amaçlıdır. 2.parkur ise 3.5 Km. uzunluğundadır. Ayrıca giriş kapısından itibaren 

yine spor ve gezi amaçlı yürüyüş patikaları oluşturulmuştur. 

Yine bu patikanın 3 ayrı noktasında Muğla Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu 

(BESYO) ile ortaklaşa olarak açma, germe ve güçlendirme çalışmalarına yönelik olarak “GERME VE 

KUVVET ÇALIŞMA İSTASYONLARI” halinde planlanmış ve yapımı halen devam etmektedir. Bu 

istasyonlarda; 5 adet bar aleti, 4 adet paralel aleti, 4 adet çoklu mekik aleti, 4 adet yer merdiveni aleti, 4 

adet kedi merdiveni aleti, 4 adet 5 basamaklı merdiven aleti ve 20 adet oturma ve çeşitli yer 

hareketlerini yapmaya yönelik banklar kullanılmıştır. 

Çocuk Oyun Alanı, Kameriye, Ahşap Köprü, Çeşme, WC, Oturma Bankları: Kısa yürüyüş 

parkuru ile kombine olacak şekilde giriş kapısından yaklaşık 300 m. uzaklıkta “ÇOCUK OYUN 

ALANI” oluşturulmuş, bu alanı kontrol edebilecek şekilde oturma ve korunma amaçlı “KAMERİYE” 


Yine bu bölgedeki düzenleme amacına uygun olarak dere üstünde yaya geçişi için “AHŞAP 

KÖPRÜ”, alandaki ziyaretçilerin ihtiyaçları için de “ÇEŞME” ve “WC” yapılmıştır. Kent Ormanı 

girişi ile Oyun Alanı ve yürüyüş parkurlarının çeşitli noktalarında yapılan çeşmeler; doğal görünümü 

bozmadan çınar v.b. kütükleri içine gizlenmiş, WC de dikkat çekmeyecek şekilde çam ağaçları 

arasında, korunaklı bir alana inşa edilmiştir. 

Yürüyüş parkuru ve patikaların kenarlarında dinlenme, oturma, kitap okuma v.b. amaçlı 

“OTURMA BANKLARI” yapılmıştır. 

Seyir Terası ve Gözetleme Kulesi: Çocuk oyun alanının devamında bu alana, yaklaşık 700 m. 

uzaklıkta ve Kent Ormanının kuzey bakıda yer alan tüm kısmına hakim olan tepe üzerine 10 m. 

yükseklikte ahşaptan “GÖZETLEME KULESİ” yapılmıştır. Kulenin görüş alanı adeta bir “Orman 

Denizi” hissi vermektedir. 

Gözetleme Kulesine uzun yürüyüş parkuru başlangıcından oluşturulan yaklaşık 700 m.lik bir 

patika ile çıkılmaktadır. Bu patika üzerinde hakim görüş alanı olan bir noktada “SEYİR TERASI” 

oluşturulmuştur. Seyir Terasının uzaklığı da patika başlangıcına 450 m.dir. 

Ula Göleti: Muğla Kent Ormanı alanı daha önceden yapay olarak oluşturulmuş ve büyüklüğü 

yaklaşık 10 ha. Olan “ULA GÖLETİ” ni içine alacak şekilde planlanmıştır. Ula Göleti çevresi 

Kızılçam ve Fıstık Çamı mesçeresiyle çevrilidir. Gölet alanında çevre düzenlemesi ve yürüyüş parkuru 

oluşturulması çalışmaları devam etmektedir. 

Tanıtım, Uyarı ve Yön Levhaları: Muğla Kent Ormanı içindeki mevkilerin adları, yön bilgileri, 

tesislerin yerleri v.b. gösteren, 120 adet “TANITIM, UYARI VE YÖN LEVHALARI” hazırlanmıştır. 

Kent Ormanı giriş kapısı üzerindeki isim levhası, Çevre ve Orman Bakanlığı ve Genel 

Müdürlük amblemleri, Tanıtım ve Yerleşim Planı da dahil olmak üzere tüm bu levhalar; doğal 

görünümü olabildiğince korunmaya çalışılmış, sadece emprenye edilen ahşap üzerine oyma yazı 

yazılarak hazırlanmış ve kullanılmıştır. 

244

Ayrıca Kent Ormanında bulunan 4 adet ana ağaç türlerimizin genel özelliklerini belirten bilgi 

künyeleri ve giriş kapısı çevre düzenlemesinde kullanılan ağaç, ağaçcık ve çalı türleri için de 27 adet 

isim künyeleri oluşturularak, ziyaretçilerin bilgilendirilmesi amaçlanmıştır. Ancak bu künyeler 

yazıların özelliği ve küçüklüğü nedeniyle metal levhalar halinde hazırlanabilmiştir. 

Orienteering Sporu Hazırlıkları:Muğla Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu 

(BESYO) ile ortaklaşa olarak, ülkemizde yeni tanınmaya ve yapılmaya başlanan “Orienteering” sporu 

için alt yapı hazırlıkları devam etmektedir. 

Bu sporda amaç harita ve pusula kullanarak, özel bir topoğrafya haritasında işaretlenmiş bir 

dizi kontrol noktasını bulup varış noktasına en kısa zamanda ulaşmaktır. Dolayısıyla doğa ile iç içe 

yapılabilen en güzel sporlardan biridir. Bunun için öncelikle 1/10.000 ölçekli ve 1-10 Km2’lik alanı 

gösteren eş yükselti eğrili temel harita hazırlanmasına başlanılmıştır. 

Ayrıca hem harita hem de arazi üzerinde bulunması gereken noktaların planlaması ve buna 

bağlı olarak her yarışma için Orienteering Haritalarının oluşturulması planlanmıştır. Böylece 

önümüzdeki yıllarda Muğla Kent Ormanında Ulusal ve Uluslar arası düzeyde çeşitli kategorilerde 

Orienteering yarışmalarının yapılması ve bu sporun tanıtımı ve yaygınlaşması sağlanmış olacaktır. 

2.GÖKOVA: Kerme Körfezi kıyısında ve Muğla‘ya 28 km uzaklıktadır.1964 yılında 29 ha‘lık 

güzel bir Kızılçam ormanı içinde kurulmuştur. Günübirlik alan, çadır-karavan kamp alanı, bungalov 

alanı olarak üç bölüme ayrılmıştır. 

Günlük ziyaretçi kapasitesi 3000 kişidir.150 çadır yeri olan sahada, beş yataklı 10 adet 

bungalow mevcuttur. Kır gazinosu, büfe, sıhhi tesis kompleksi, WC, soyunma kabinleri, çocuk oyun 

alanı, basketbol-voleybol sahası, tenis kortu, piknik üniteleri ve manzara seyir alanı vardır. 

Tüm diğer kamp sahalarında olduğu gibi yeraltı kablo hattı ile her çadır ve karavana elektrik 

verilmektedir. 

245

Ağa Han özgün mimari ödülü alan, tipik Muğla evlerini Akyaka beldesinde görülmektedir. 

3.ÇUBUCAK:Marmaris-Datça karayolunun 22 km‘si üzerinde ve Hisarönü körfezi kıyısında 

tesis edilmiştir.Kızılçam,Mersin-Defne ve Sığla ağaçlarıyla kaplı 34 ha‘lık bir alandır.1800 m.sahil 

şeridi vardır.Çadır-Karavan kamping alanı olarak Türkiye’nin yurtiçi ve yurtdışı en fazla rağbet gören 

alanıdır.Ayrıca Turgut Köyündeki şelale,Bayır Köyündeki 3 m. çapındaki tabiat anıtı Çınar ve Selvi 

Ağaçları,antik piramit mezar,tabiat severleri büyüleyici niteliktedir. 

4.İNBÜKÜ :Çubucak orman içi dinlenme yerinden 6 km daha batıda ve anayoldan 3 km 

içeride,Hisarönü Körfezi kıyısında bulunmaktadır.1984 yılında ve 10 ha‘lık alanda tesis 

edilmiştir.İnbükü,Çökertme ve Mağara koyu olmak üzere üç küçük koydan ibarettir.Sahada 

Mersin,Defne,Sığla ve Çam ağaçlarının çokluğu nedeniyle,çok güzel amber ve reçine kokusu 

vardır.Sahanın 2-3 km yakınlarında Küçük Günnük Limanı adıyla anılan nefis bir koy daha 

vardır.Denizin daralıp küçük bir dere halini aldığı bu koyun çevresinde Günnük ağaçlarıyla 

kaplıdır.Yerli ve yabancı ziyaretçiler tarafından bu olağan üstü doğa parçası “Amazon”diye 

anılmaktadır. 

5.KATRANCI : Fethiye –Muğla karayolu üzerinde,Fethiye‘ye 18 km uzaklıktadır. 20 ha‘lık 

Kızılçam koru ormanı içinde tesis edilmiştir.Muğla ilinin ilk çadırlı kamp alanıdır.Bu 

saha;Katrancı,Kızlar,Mersin,Defne ve Karaağaç adlı beş koydan meydana gelmiştir.II.derece doğal sit 

alanı olan dinlenme yerinin doğusundaki Akgölde Yalıçapkını, Akbalıkçıl, Su çulluğu, Kaz, Ördek, Su 

tavuğu gibi 24 tür göçmen kuş beslenmektedir. 

6.KÜÇÜK KARGI : Fethiye –Muğla karayolunun 20.Km‘si üzerinde kurulmuştur. 

“Günnüklü” diye de anılır.Zira 125 ha‘lık saha,tamamen Günnük Ağacı da denilen Sığla Ağacı ile 

kaplıdır.Bu yüzden,hem gölge serinliği hem de nefis amber kokusu bu dinlenme yerinin en büyük 

özelliğidir. 

7.AŞI İSKELESİ :Köyceğiz‘e 42,Ortaca‘ya 15 km uzaklıktaki 10 ha‘lık nefis bir koyda tesis 

edilmiştir.Yolun 7 km‘si orman içinden geçmekte olup,stabilizedir. Buraya ancak özel araçla ya da 

deniz yoluyla gidilebilir.Bu yüzden bilhassa yatçılar tarafından çok rağbet görmektedir. Koy içinde 

dalış meraklılarının hayli ilgisini çeken 3 adet sualtı mağarası vardır. Bunların en büyüğünün 110 m 

içerisinde ise bir kara parçası bulunmaktadır. 

Aşı İskelesi 

246

Aşı İskelesi dinlenme yerinin güneydoğusu‘nda Sarı germe Plajları,kuzeybatısında ise Caretta 

caretta ların vatanı Dalyan İz tuzu sahilleri bulunmaktadır.Bundan başka Köyceğiz-Ortaca yolu 

üzerindeki Yuvarlak çay köprüsünden kuzeye sapılarak 4 km asfalt olan 7 km yol geçildikten sonra bir 

doğa harikası olan Yuvarlak çayın yüzlerce kaynağı görülmeye değerdir.Yörenin en büyük alabalık 

üretim istasyonunun suyu da buradan gitmektedir. 

8.BUCAK: Kerme Körfezi kıyısında Marmaris-Muğla karayolunun 15.Km‘sindeki Çamlık 

Köyü sapağından 5 km içerdedir.Saha Kızılçam ormanı ile kaplıdır. Marmaris‘in en ünlü turizm 

noktalarından biri olan Sedir Adası‘na teknelerle buradan gidilmektedir.Sahamıza 40 dakikalık bir 

uzaklıkta olan ve Kleopatra Adası olarak da bilinen bu adanın sahillerinde çok ilginç kum vardır.Bu 

kum,silisyumdan değil,irmik tanesi iriliğindeki renkli deniz hayvancıkları kabuklarından 

oluşmuştur.Ada üzerinde Antik tiyatro,Agora ve Apollon Tapınağı bulunmaktadır.Bitki örtüsü zeytin 

ağaçlarından ibarettir. 

9.ÇETİBELİ: Marmaris-Muğla karayolunun 20.km. üzerindedir.Çınar, Sığla ve Kızılçam 

ağaçlarıyla kaplı 5 ha‘lık bir alanda da kurulmuştur.Sık bitki örtüsü nedeniyle çok serin olması,bol sulu 

çeşmeye ve güzel bir kır gazinosuna sahip bulunması ilgiyi arttırmaktadır. 

10.DEĞİRMENBAŞI: Fethiye kent merkezine 7 km uzaklıkta 9 ha‘lık bir alandır. Günlükbaşı- 

Üzümlü karayolunun 4.km.’si üzerinde bulunmaktadır. 

11.SAKLIKENT : Fethiye-Antalya karayolu üzerindeki Tlos Harabeleri yakınında ve 18 km 

uzunluğundaki bir kanyon olan Saklıkent‘in derinliği 200 m., genişliği ise bazı yerlerde 2 m.‘ye kadar 

düşer.Tabanda akan çok soğuk çay, kanyon ağzındaki alabalık üretme istasyonunun can damarıdır.Bir 

tabiat harikası olan Saklıkent, doğal sit alanı statüsündedir. 

12.GÜNNÜCEK : Marmaris Körfezi üzerinde ve Marmaris‘e 2 km uzaklıktadır. 1968 yılında 

26 ha‘lık alanda tesis edilmiştir. Ana ağaç türü,dünyada sadece Muğla yöresinde doğal olarak yetişen 

Anadolu Sığlası‘dır. Bu ağaca mahalli halk Günnük dediği için sahaya da Günnücek adı verilmiştir. 

13. KIDRAK: Tabiat Parkı statüsündeki bu saha Fethiye‘ye 14 km uzaklıktadır. 2000 m. 

yüksekliğindeki Babadağ‘ın eteklerinde 20 ha‘lık bir çam ormanı içinde tesis edilmiştir. Geniş bir 

kumsalı vardır. 

14.KELEBEK VADİSİ : Kıdrak‘ın 3 km ilerisinde dünyaca ünlü ve I. derece sit alanı olan 

Kelebek Vadisi de mutlaka görülmesi gereken bir doğa harikasıdır.Burada yaşayan Kaplan Kelebeği 

(Jersey tiger) dünyada sadece Ölüdeniz ve Rodos Adasında bulunmaktadır. 

15.KIZILDAĞ : Bu günübirlik dinlenme yeri,Muğla kent girişindeki 13 ha‘lık güzel bir 

Kızılçam ormanı içinde tesis edilmiştir.Kapasitesi 500 kişi/gün‘dür.Kent merkezinin 2 km.bitişiğinde 

ancak oradan 125m. daha yüksektir. (750 m) Bu nedenle hem panoramik bir şehir manzarasına,hem de 

oldukça serin bir havaya sahip bulunan piknik yeri,bahar ve yaz aylarında hayli rağbet görmektedir. 

16.YARAŞ : Muğla-Denizli karayolunun 18.km‘si üzerinde kurulmuştur.17 ha‘lık alanı 

kaplar.Saha Kızılçam ve yer yer Karaçam ağaçlarıyla kaplıdır. 

17. ÖLÜDENİZ : Fethiye‘ye 12 km uzaklıkta olan ve 1983 yılında Tabiat Parkı statüsüne 

alınan bu yeryüzü cenneti 20 ha‘lık bir alanı kaplar.Mevcut ağaç türleri; Kıbrıs Akasyası,Mersin ve 

Fıstık çamıdır.Bu dinlenme yerinde her türlü deniz sporları yanında yamaç paraşütçülüğü ( parasyling ) 

imkanları da bulunmaktadır. Zira Ölüdeniz,bu heyecan verici spor için dünyanın en uygun 

parkurudur.2000 m. yükseklikteki Babadağ zirvesinde yapılan atlayışla Ölüdeniz üzerinde yaklaşık bir 

247

saat süreyle uçup, Kumburnuna inilmektedir.Atlayış için jeeple zirveye tırmanırken, Kızlçam, Sedir ve 

Ardıç ağaçlarının belirli yüksekliklerde size eşlik ettiğini görürsünüz.Uçma zevkini tatmaya giderken 

nefis bir orman safarisiyle yeşile de doyacaksınız. 

Yat girişinin yasak oluğu Ölüdeniz lagünü,Kaptan Cousteau tarafından incelenmiş ve 

buranın,tek hücreli mikroorganizmalardan, deniz kaplumbağalarına kadar bir çok canlıyı barındıran 

doğal bir akvaryum olduğu belirtilmiştir.Sahamızın batısında ki Aya Nikola (Gemiler) Adası da 

mutlaka görülmesi gereken yerlerden biridir. Japon arkeologların yaptığı araştırmaya göre Noel Baba 

(Saint Nicholas) bu adada yaşamış ve burada ölmüştür. 

G.1.1.1.Konum 

Muğla İli, yurdumuzun güneybatı köşesinde, Ege ve Akdeniz’de kıyısı bulunan,Antalya, 

Denizli, Aydın ve Burdur il sınırlarıyla çevrilidir. 

Muğla, 1.124 km’lik kıyı uzunluğu ile, Ülkemizde denize en çok kıyısı bulunan il 

konumundadır. 

Doğal güzellikleri tarihi ve kültürel zenginlikleriyle Ülkemiz turizminin rengi konumundaki 

ilimiz, “Mavi Yolculuğu” ile ünlü, Ülkemiz yat turizminin merkezi durumundadır. Bu özellikleriyle 

Muğla İli, yerli ve yabancı turistler tarafından “Yeryüzü Cenneti” ve “Güzelliklerin Buluştuğu Yer” 

olarak tanımlanır. 

İklim şartlarının elverişliliği, doğal güzellikleri ve özellikleri, yılın on iki ayında da turizm 

yapma imkanının bulunması nedeniyle, 1970 yıllarında filizlenmeye başlayan turizm, 1972 yılında 

çıkarılan “1618 Sayılı Türkiye Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu” ile 1982 

yılında çıkarılan “2634 Sayılı Turizmi Teşvik Yasası” ile getirilen düzenlemelerden sonra hızla 

gelişmeye başlamış, günümüzde de dünya turizmi içerisinde yer almıştır. 

248

Ülkemizi bir yılda ziyaret eden ortalama 10 milyon turistin 2 milyonu aşan kısmı Muğla İlini 

ziyaret etmektedir. Turizm faaliyetlerinin planlı bir şekilde gelişmesi ve yürütülmesi için ilin bazı 

bölgeleri Bakanlar Kurulu Kararıyla “Turizm Alanı, Turizm Merkezi, Özel Çevre Koruma Bölgesi” 

olarak ilan edilmiştir. Kara ve deniz ulaşımı yanı sıra Dalaman ile Milas-Bodrum Hava Limanlarıyla 

turizm ulaşımı kolaylaştırılmıştır. 

İlin turizmi, tarihi, doğa, deniz ve güneş olgusunu aşarak daha değişik alternatif ortama kayarak 

turizmin çeşitlendirilmesine yönelmiş ve yılın on iki ayında turizm yapılmaya başlanılmıştır. 

İlin Merkez İlçesiyle birlikte, başta Bodrum, Marmaris, Fethiye ve Datça olmak üzere Milas, 

Köyceğiz, Ortaca, Dalaman, Ula İlçeleri de önemli turistik yöreleri arasında yer almaktadır. 

G.1.1.2.Fiziki Özellikler 

İlimizin fiziki özellikleri doğal değerleri bölümünde ayrıntılı biçimde açıklanmıştır. 

G.1.2.Kültürel Değerler 

Tarihi boyunca çeşitli kültürlere ev sahipliği yapmış olan Muğla İli ve İlçelerinde Kültür ve 

Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu ve Anıtlar Yüksek Kurulunca tescillenmiş 102 adet antik kent 


Kültürel değerlerimiz il ve ilçelerimizde bulunan müzelerde sergilenmektedir. İl merkezimizde 

bulunan müzede salon açılmıştır. Bu salonlar; 

a) DOĞAL TARİHİ SALONU:1993 yılından beri Muğla Müze Müdürlüğü Başkanlığı’nda 

başlatılan Muğla Merkez İlçesi, Özlüce Köyü’nde ki kazılar hala devam etmektedir. Bu kazılardan gün 

ışığına çıkan soyu tükenmiş hayvan kalıntıları; 

1.Domuzgiller ( Suidae ) 

2.Sırtlangiller (Hyaenidae ) 

3.Filgiller ( Gomphotheriidae) 

4.Hortumlu Memeliler ( Proboscidae ) 

5.Zürafagiller ( Giraffidae ) 

6.Atgiller ( Equidae ) 

7.Gergedangiller ( Rhinocerotidae ) 

familyalarına aittir. Bu kalıntılar 9-5 milyon yıl öncesine tarihlenen TUROLİAN 

dönemindedir. 

Bu bölge doğal sit alanıdır. 

b)ETNOGRAFYA SALONU: Bu salonda yörenin el işlemeleri, kıyafetleri, bakır mutfak 

eşyaları ve ahşap eşyalar sergilenmektedir. Bunlar; 

1.Kökboyalı ipek iğne oyası 

2.Mangal 

3.Ahşap havan, ahşap ibrik 

4.Ahşap kahve soğutucusu, çıkrık, kahve değirmeni 

5.Yöresel heybe,yün kolonları 

249

6.Kilim yastıkları 

7.Tezgah dokuma ipek çarşaf 

8.Bakır mutfak eşyaları 

Bodrum ilçemizde 1965 yılında Kale içinde açılan Arkeoloji Müzesi, Sualtı Arkeoloji Müzesi, 

olarak kullanılmaktadır. 

Müzedeki TUNÇ DEVRİ SALONU Gotik tarzda yapılan Şapelin iç kısmında düzenlenmiştir. 

Burada Gelidonya Burnu Batığı, Apsisinde Şeytan Deresi Batığı, Miken Eserleri, Amphora Parkı 

sergilenmektedir. 

BİZANS DEVRİ SALONU‘nda bu devre ait eserler, FRANSIZ KULESİ‘nde Orta Çağ ve Sup 

Miken Arkalk Devri eserleri, İTALYAN KULESİ‘nde sikke ve mücevherat,klasik devir eserleri ve 

Hellenistik devir eserleri sergilenmektedir. 

Diğer ilçelerimizde bulunan müzelerde de Etnografik eserler ve arkeolojik eserler yer 

almaktadır. 

Yöre Halkının Kültürü: 

Gelenek, Görenek ve Halk İnançları: 

Yemekler: 

Çorbalar: Tarhana, Ara, Dutmeç 

Et ve Balıklar: Çopur, Et Terbiyelisi, Döş Dolması, Büryan, Balıklen, Karın Kumbar 

Dolması 

Sebzeler: Çıntar Kavurması, Ot Ekşilemesi, Galli Patlıcan, Ebe Gümeci Kavurması, 

Börülce Kavurması, Teltorlu Börülce 

Hamur İşleri – Tatlılar: Keşkek, Otlu Saç Böreği, Yalankı, Zerde, Katmer, Badem ve 

cevizli sucuk, Üzüm Köftesi, Ballı Kabak, Ekmek Dökmesi, 

Reçel ve Şuruplar: Bestel, Üzün, Patlıcan, Dülek Reçeli, Gül Suyu 

Geleneksel Giyim: 

Kadın Giysileri: 

BAŞA: 

Sakağı: Kenarları tamamen kesilmiş bir fesin ortasına dik durmasını sağlayan, göbeği mavikoyu 

kırmızı taşlı, işli, düşük ayar gümüşten ve değişik alaşımlardan yapılmış telkari bir tepelik takılır. 

Tepeliğin tüm çevresi, bir sıra bant üzerine sıkça dizilmiş 20'lik altınlarla çevrilir. Fesin önüne de gene 

bant üzerine sıkça dizilmiş, yarım sıra 70'lik veya 80'lik altınlar dizilir. Fesin düşmemesi için iki 

ucundan tutturulan ayrı bir bant da çene altından geçirilir. Ve bu bandın üzerine de gene sıkça dizilen 

20'lik altınlar takılır. Bu tür başlığa yörede "Sakağı" adı verilir. Genç kızlık döneminde ve ekonomik 

gücü olmayan ailelerde ise, bu başlıkta altın yerine bakır üzerine sarı kaplama taklitleri kul1amlırdı ki, 

bu tür altın benzeri malzemeye yörede “Marçıl-Mançur” denir. 

Çeki: Sakağının hemen altından sadece alnı kapatacak şekilde baş çevresinin tamamını saran 

ipek krem rengi krepten bir bant bağlanır. Bu banda Çeki adı verilir. 

Üsküf: Başın tamamı ise ince delikli tülden yapılan üzeri tel işli olan üsküfle örtülür. Bazı 

yerleşim birimlerinde bu tür örtüye Heril adı verilir. Baş bazense Şamı adı verilen ipek cinsi bir örtü ile 

kapatılır. 

250

Mevsim Çiçeği ve Dal Elmas: Baş bezemede canlı mevsim çiçeği ve dal elmaslar kullanılır. 

Çiçeklerin cinsi ve takılış biçimleri ise değişik anlamlar ifade eder. 

Sakağı, başa yanlamasına takıldığında Eğribaş, çeki üsküfün üzerinden dolandığında ise baş 

Çetebaşı adını ele alır. 

İÇE: 

Bürümcek - Yüznakma Gömlek: İçe yerli doğal ipek dokuma, krem rengi yakasız,önden üçdört 

veya tek düğmeli, kol yenleri geniş uçları pembe boncuklarla bezenmiş, iğne ayalı uzun bir 

gömlek giyilir. Bu gömleğin saf ipek alanına “Bürümcek”, ipek-iplik karışımı olmasına ise 

“Yüzünakma” adı verilir. Gömleğin alt kısmı bazen topdondan aşağıya sarkıtılır. Bazen de içine 

sokulur. 

ÜSTE: 

Fermene: Altı Parmak, Çitare, mavi-mor-Lacivert tonlarında çuha ve kadife kumaşlardan 

yapılan fermenelere yörede kadın cepkeni de denir. Bu fermeneler dar kesimli, sadece göğüsleri 

örtecek kadar kısa ve kolludur. Kol yenleri kertmeli (dilimli) olup, yenleri kol yanları ve ön kısımları 

ile sırt uçları sarı malzemeden şal motif işlidir. Önden tek kopça veya bir bağla iliklenir. 

Topdon - Topandon: Altı Parmak, Çitare ve boyama (pembe-lacivert-uçuk mavi-eflatun) düz 

yerli dokuma kumaşlardan yapılan topdonların ağı yaklaşık 2-2,5 metredir. Kasıktan büzülerek 

bağlanan bu donların ayak bile ği kısmı da büzgülüdür. Uçkurları enli olarak farklı kumaşlardan 

yapılır. Uçkur bağı ise ipekten, uçları tel işlidir. Topdonlar özel kazanlarda kaynatılarak buruşturulur 

ve bükülerek saklanır. Yaklaşık 8 metre tek en kumaştan yapılan topdona yörede, Topandon-Kırıkdon 

da denir. Düz dokuma ve boyama türünde alanlardan bazıları kumaş özelliğinden dolayı Suriye Don 

adını alır. 

Kuşak (Bel Bağı): Bu tür giyside iki cins kuşak kullanılır. Bunlardan biri, ipek dokumadan 

olan Trablus veya Kalbur Kuşaktır. Diğeri ise çoğunlukla kırsal kesimlerde kullanılan renkli ve desenli 

yün dokumadan uçları vişne renginde ipek kozalı bağlarla bezenmiş kuşaktır. Bu kuşaklar, topdonun 

üstüne üçgen olarak katlanan uç kısmı ya arkaya yada yana sarkacak şekilde bağlanır. 

AYAĞA: 

Çorap : Krem rengi yün veya benzeri özellikte çorap kullanılır. 

Ayakkabı: Ayağa, kırmızı veya değişik renklerde Yemeni türü hafif ayakkabılar giyilir. 

Boyuna ise Beşibirlik ve Kum İnci gibi takılar takılır. Göz ve kaşlara Rastık çekilir. Orta 

yaşlardan itibaren başa kına yakılır. Nişan, düğün gibi günlerde yüze allık gibi boyalar sürülür. 

Gelinler ise yüzlerine yaldızlı küçük yıldızlar yapıştırılır. Kızların saçları gelin oluncaya kadar 

kesilmez ve saçları, iki tane veya Kırkdenem saçı şeklinde örülür. Nadiren saç serbest bırakılır. En çok 

kullanılan renkler al, mavi, pembe ve sarıdır. Kollara ise, altın veya gümüşten Şişe Bilezik takılır. 

251

BAŞA: 

Erkek Giysileri: 

Fes: Nar çiçeği veya bordo renkte kısa veya uzun püsküllü bir fes kullanılır. Fes, yağlık türü 

bezlerle beslenir ve bunun üzerine iğne ayalı Kefıye sarılır. Püskül arkadan sarkar. Fes, beslenmeyip 

sadece üzerine iğne ayalı ipek yazma da sarılabilir. Bu durumda, yazmanın bir ucu püskülle birlikte 

yandan sarkıtılır. Fes'in püskülleri kısa olursa buna "Dmgıl Koza" adı verilir. Zeybek fesinin yörede 

halk üç işlevi olduğuna inanılır. 

Fes efenin yastığıdır. Yumuşak olması sebebiyle bu görevi görür. 

Efe veya zeybeği, yatağan darbesinden korur. çünkü üstüne takılan kefiye veya yazma, ipek 

olduğu için yatağan işlemez. Yani yatağanı kaydırır. 

Efenin başı doğada mevcut çiçeklerden esinlenerek yapılan iğne oyaları ile bezendiği için 

baskın anında fes kamuflaj görevi görür. 

İÇE: 

Bürümcek_Yüzünakma Gömlek: İçe yerli dokumadan krem renginde ve uzun kollu ve kolları 

iğne ayalı, yakasız, önden yirik-düğmeli bir gömlek giyilir. Saf ipek alanına bürümcek, ipek-iplik 

karışımı olanına da yüzünakma denir. 

ÜSTE: 

Cepken: En üste mavi çuha üzerine tamamen siyah kaytan veya ibrişim işli (sıvama iş) kolları 

açık ve arkadan sarkan, bazen de kopçaları ile camadanın kollarına tutturulan cepken giyilir. 

Camadan: Cepkenin altına giyilen camadan, Muğla'da iki türde karşımıza çıkmaktadır. Aynı 

renk ve işlemede yapılmış olan (siyah kaytanla şal desen işli) bu camadanların bazılarının önü açıktır. 

Yani çapraz iliklenmez. Bu tür camadan kullanıldığında mutlaka içe Kavuşturma giyilmesi gerekir. 

Diğer türüne gelince, mavi veya siyah çuha kumaş üzerine siyah kaytan işli, çapraz iliklenen 

camadanlardır. Camadanlar dar kesimli sadece göğüs memelerini örtecek kadar kısadırlar. 

Kavuşturma (Delme): Mintan üzerine kolsuz yelek türünde, çapraz iliklenen, göğüs 

memelerini örtecek kadar kısa olan ve önü mavi çuha üzerine siyah kaytan veya ibrişim işlemeli, sırtı 

ise, siyah kadife kumaş üzerine sarı veya turuncu renkte ibrişim işlemeli olan kavuşturma giyilir. 

Kavuşturmanın halk arasında ki adı Delmedir. 

Dolgu Kuşak: Beli beslemek amacıyla sarılan bir çarşaf veya uzunca kuşak türüdür. 

Trablus Kuşağı: Dolgu kuşağın üzerine göğüs memelerinin alt kısmından kasıklara kadar 

genişlikte Kalbur Kuşak da denilen Trablus Kuşağı veya şalı sarılır. Bu kuşak renkli, desenli ve 

ipektendir. Bazen de bu kuşağın üzerine enli dokuma Kolan sarılabilir. 

Silahlık: Trablus Kuşağı'nın üzerine ise, koyu kahverengi deriden yapılmış, kat kat cepleri 

olan işlemeli silahlık özel kayışları ile bağlanır. Silahlık, zeybeğin bir tür gardırobudur. Gözlerine 

değişik amaçlarla kullanılacak olan her türden silah ve malzeme konur. 

252

Topdon - Tapandon: Mavi çuha kumaş üzerine ön kısımları siyah kaytan işli olan topdonların 

ağı, yaklaşık 2,5 metredir. Kasıktan büzülerek bağlanan bu toptanların uçkurlukları ise vişne rengi 

kumaştan yapılmıştır. Don, alttan ancak diz kapaklarına kadar iner. Ayrıca giyildiğinde hem önden 

hem arkadan büzülerek bele bağlanır. 

Saldırına: Zeybeklerin kullandığı sapı kulaklı türde uzun bir bıçaktır. Bu bıçağa Yatağa n 

veya Kocabıçak adı da verilir. Bıçağın sırt kısmı küt, iç kısmı ise keskindir. Eğimi ise aşağıya 

doğrudur. Bıçak silahlık üzerine tam ortadan dengeli bir vaziyette takılır. Eğimin aşağıya doğru olması 

silahlık üzerinden çekme kolaylığı sağlar. 

Yağlık: ipek kumaş üzerine tel işleme ile yapılan yağlıklar, silahlıkların yanına takılır. 

Köstek: Tamamen gümüşten olan köstekler iki çeşittir. Biri boyundan geçen ve minel klipsi 

ile ortadan tutturulan Arnavut türü; diğeri ise, omuzdan kopçalanan uçları tokurgaçlı Gid türüdür. Saat 

aksesuarı olarak kullanılır. Muğla'da daha çok Arnavut türü kullanılır. 

Hamayıl-Pazubant-Musaflık: Hamayıl boyna, pazubant kala, musaflık ise omuza takılır. Üçü 

bir arada kullanılmaz. Hamayıl ve pazubantlar gümüşten, musaflık ise işlemeli deride] yapılmıştır. 

içlerine musaf ve değişik dualar yazılarak konur. 

Maşa: Silahlığın yanında aşağıya sarkıtılan, ucu çatal olan bir demir çubuktur. Ma zeybeğin 

kendi silahlarını bilemesi ve hasmının silahlarını köreltmesi için kullanılırdı.. 

- Diğer Aksesuar ve Malzemeler: Tabanca, Fişeklik (Kargılık), Gümüş Hançer veya Kol Altı 

Bıçağı, iki okka ağırlığında Yapağı, Kav, Çakmak Taşı, Kehribar Ağızlık, Gümüş Tütün Tabakası ve 

Kehribar Tespih. 

AYAĞA: 

Tozluk: Bacaklara mavi çuha kumaş üzerine siyah kaytan işli arkası boydan boya sık 

şekilde kopçalı olan Tozluk’lar takılır. . 

Tozluk Bağı: Tozlukların düşmemesi için üst kısımlarına koza ve püskülleri dışa gelecek 

şekilde tozluk bağları bağlanır. Tozluk bağları, vişne renginde yerli ipek dokumadan yapılır. Uç 

kısımlarında ise koza ve püsküller bulunur. Püskül uçlarında da beyaz şeffaf veya sarı-pirinç küçük 

boncuklar takılıdır. 

Tulumbacı: Ayağa yün çorap (krem rengi) giyilir. Ayakkabı türü olarak da siyah, ökçesiz 

Tulumbacı kullanılır. 

Kepmen – Kayalık: Çuha tozluk kullanılmadığı zamanlar bunun yerine üzeri işlemeli meşinden 

yapılan ve Kepmen adı verilen deri tozluklar kullanılır. Ayrıca, sadece Efelerin giydiği Kayalık adı 

verilen özel işlemeli çizmeler de kullanılırdı. 

G.2.Turizm Çeşitleri 

Kültür Turizmi: 

253

Ülkemizin en önemli turizm ilçelerinin bağlı olduğu “Muğla” il merkezi sivil mimarinin en 

güzel örneklerini barındırmaktadır. Kentin ortasındaki arasta, dükkanları ve şadırvanlarıyla 20.yüzyılın 

başında donmuş gibidir. “Tarihi Muğla Evleri”nin en güzel örnekleri Sabunhane’dedir. 

Saburhane, Osmanlı döneminde Rumlar ve Türk’lerin bir arada dostça yaşadığı, Rumların 1924 

mübadelesinde göç etmesinin ardından eski özelliğini bozmadan sürdürdüğü bölgesidir. Bu bakımdan 

Saburhane, Rumlar içinde ayrı bir önem kazanmaktadır. 

Muğla Müzesi, Bodrum Kalesi ile Sualtı Arkeoloji Müzesi, Milas Müzesi ve Fethiye 

Müzelerinin yanı sıra; Yatağan İlçesi’ndeki Stratonikeia ve Lagina, Milas İlçesi’ndeki İassos, 

Labranda, Herakleia, Euromos antik kentleri ve Gümüşkesen Anıt Mezerları ve Beçin Kalesi, Fethiye 

İlçesi’ndeki Kaya Köyü ile Kadyanda, Letoon Telmessos, Pınara, Sidyma ve Kaya Mezarları, Datça 

İlçesi’ndeki; Knidos, Köyceğiz İlçesi’ndeki; Kaunos Antik Kenti, Gökova Körfezi’nde Sedir Adası ilin 

kültür turizmi için önemli tarihi değerlerdir. 

A)BODRUM: 

Kıyı ve Deniz Turizmi: 

Bodrum diğer tatil kentlerinden farklıdır. Bodrum da gece yaşamı sabah sona erer. 

“Sanmaki sen geldiğin gibi gideceksin senden öncekiler de böyledirler. Akıllarını hep 

Bodrum’da bırakıp gittiler” Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir KABAAĞAÇLI böyle yazmıştı. Bodrum 

için Türkiye’nin yöreleri içinde hiçbir yer, Bodrum kadar değişik bir imaja sahip değildir. 

İlçenin en büyük geçim kaynağı turizmdir. Doğal güzelliği, kültür zenginliği ve halkın çok 

hoşgörülü olması, Bodrum turizmini çekici kılan unsurların başında gelmektedir. 

Bodrum İlçesi’ne yaklaşık 18 km. uzaklıkta olan Turgut reis, ilçe merkezinden sonra en büyük 

yerleşim yeridir. Adını büyük denizci Turgut reis’ten alır. 

Yalıkavak, Bodrum’a 18 km. uzaklıkta şirin ve sevimli tatil beldesidir. Yalıkavak, konumu 

itibarıyla açık denize baktığından sürekli rüzgar alır. Bodrum Yarımadası’nda yaprak kıpırdamadığı 

günlerde bile burası püfür püfür esmesiyle ünlüdür. Yalıkavak’ta liman dışında her yerden denize 

girmek olasıdır. Günübirlik tekne turlarına katılıp, Alacain, Paşalimanı, Tilkicik, Presen gibi cennet 

koylarda da denize girilebilir. 

254

Yalıkavak’ın 3 km. doğusunda, denizden 2 km.içeride yer alan Gökçebel günümüzde Aşağı 

Gökçebel ve Yukarı Gökçebel olarak bilinen şirin bir tatil beldesidir. 

Gümüşlük, güneşi, denizi, doğası, tarihiyle Bodrum Yarımadası’nın en şirin yerlerinden 

biridir. Gümüşlük, Bodrum’a 15 km. mesafededir. Gümüşlük, antik kent Myndos’un yerinde 

kuruludur. Depremler sonucu kentin bir bölümü sular altına gömülmüştür. 

Gümüşlük’te en ideal tatil ayı Ekim’dir. Bu ayda, deniz, göl görünümündedir. Denizi, sığ ve 

küçük çocukların bile rahatlıkla girebileceği durgunluktadır. Koy içinde bulunan Tavşanlı Ada ile sahil 

arasında, denizin bir karış altında kalan doğal bir bağlantı vardır. Adını buradan yaşayan tavşanlardan 

alan adacığa geçmek için yapılması gereken tek şey, paçaları sıvamak ve denizde yürümeye 

başlamaktadır. 

Bodrum’a 25 km uzaklık, pırıl pırıl bir denizi olan Gündoğan’ın önü boydan boya kumsal, 

yeşillikler arasında eski bir balıkçı köyüdür. Eski adı Farilya olan Gündoğan’da evler begonvil, 

palmiye, muz, mandalina, nar, şeftali, çam ağaçları arasındadır. Gündoğan’ın en büyük özelliği sürekli 

rüzgar almasıdır. Rüzgarın sürekli esmesi, burayı rüzgar sörfü meraklılarının ilgi odağı haline 

getirmiştir. Gündoğan; sessiz, sakin ve nisbeten ucuz bir tatil geçirmek isteyenler için idealdir. 

Tekneyle, Apostos Adası’na ve çevre koylara gidilebilir. 

Göltürkbükü, Bodrum’a 20 km. uzaklıkta, sakin tatil yerlerinden olan Türkbükü eski bir Likya 

kentidir. Türkbükü’nde sahil boydan boya her keseye, her zevke cevap veren motel, pansiyon, cafe-bar 

mevcuttur. Türkbükü, önceki yıl, Göltürkbükü adıyla aynı belediye çatısı altında birleşmiştir. 

Her iki yöre de, Bodrum Yarımadası’nda doğal güzelliklerini koruyabilmiş nadir yerlerdendir. 

Türkbükü’nde bir-iki gün civar koyları dolaşmaya ayrılmalıdır. İkiz Adalar, Kızıl Koy, Hattatlar’ın 

Koyu, Derin Liman ve Apostol ile Tavşan Adası, Gündoğan ve Dikilitaş’a günübirlik turlar 

düzenlenmektedir. 

Bodrum’a 12 km. uzaklıktaki Ortakent, deniz ve güneşten yararlanma ve dinlenme imkanı 

sunan huzur verici güzelliğe sahiptir. Bodrum Yarımadası’ndaki en uzun kumsala sahiptir. Temiz ve 

düzenlidir. Arkaları dağlık ve mandalin bahçeleri ile süslüdür. 

Bitez, sadece şirinliğiyle değil temizliğiyle de dikkati çeker. Bitez, Bodrum’a iki koy uzaklıkta 

olmasına karşın, turizme açılan yerleşim yerlerindendir. Buraya gelirken insanın dikkatini ilk olarak 

sokaklarının düzenli ve temiz olması çeker. Yol gösteren tabelalarından minibüs duraklarına kadar her 

şey özenlidir. 

Yahşi’de olduğu gibi burada da otel, motel ve restaurantlar sahilin hemen arkasında yer alır. 

Oto yolu ise tesislerin arkasındadır. Konaklama yerleriyle deniz arasında yol olmaması, yöreyi 

özellikle çocuklu aileler için hayli cazip kılar. 

Bitez’i terli turistler kadar, yabancılar da tercih eder. Yabancıların buraya tercih etmeleri, 

denizinin ve doğasının eşsiz güzelliğinin yanı sıra, yarımadanın sörf yapmaya en elverişli yerlerinden 

olmasından da kaynaklanıyor. Bitez, gündüzü ayrı, gecesi ayrı keyifli bir tatil yeridir. 

Bodrum’a yürüme mesafesinde bir eğlence merkezidir Gümbet. Burası otellerin yoğunlaştığı 

bir bölgedir. Barlar, lokantalar ve eğlence merkezleri her geçen gün biraz daha çoğalmaktadır. 

Bardakçı Koyu da Bodrum’un önemli koylarındandır. 

255

Bodrum’a 22 km. uzaklıktaki Akyarlar, Bodrum Yarımadası’nın en güzel yerlerinden biridir. 

Düne kadar geçimini balıkçılık ve süngercilikle sağlayan beldede bugün turizm ön plana çıkmıştır. Son 

derece sevimli küçük bir yerleşim yeridir. Ay şeklinde kumsalı vardır. Akyarlar’da boydan boya 

uzanan halka açık plajlarından her türlü etkinliğe katılmak olasıdır. Sörf yapabilir, buradan da 

düzenlenen günlük turlarla çevre koyları dolaşabilirsiniz. 

Turgut reis’in 4 km. Kuzeyindeki Kadı kalesi,yeşili bol, çevresi ve koyları ile güzel bir tatil 

beldesidir. Tepedeki Kadı kalesi, Helenistik devirden kalmadır. Yamaçta, Romalılara ait bir kilise ve 

yine eskiden kalma bir su sarnıcı vardır. 

Karaincir, ince kumlu, 500 m.’lik sahiliyle, incirlerinin nefasetiyle ünlü, Akyarlar’ın yanı 

başında, Aspat yolu üzerindedir. Geniş ve uzun plajı, günün her saati cıvıl cıvıldır. 

Klasik çağdan günümüze kadar çeşitli uygarlıkların kalıntıları bulunan Aspat, devamlı rüzgar 

alan bir yöredir. Sahildeki iki katlı tarihi “Arpanga”’dan, tüm koy görülebilmektedir. Günümüzde de 

teniz denizi ile sahil kenarına yapılan özel plajlar koya canlılık getirmiştir. 

Bodrum’a 14 km. uzaklıkta yer alan Bağla Koyu, Aspat Dağı eteklerinde kurulmuştur. 

Yarmada da denize girmek için en ideal yerlerden biri Bağla’dır. metrelerce derinlikte bile denizin dibi 

çok net biçimde görülebilir. Günlük gezi teknelerinin mutlaka uğradığı koyda, bir de içme suyu 

kaynağı bulunmaktadır. Kamp kurmaya da oldukça elverişlidir. 

Torba, Bodrum’a 6 km. uzaklıkta, küçük, sakin ve sevimli bir yerleşim yeridir. Korumalı bir 

konumda bulunduğu için en sert poyrazda bile koyda yaprak kımıldamaz. Torba sahili boydan boya her 

zevke her keseye cevap veren otel, motel, pansiyon, restoran, cafelerle doludur. Bodrum-Didim 

seferlerinin yapıldığı feribot iskelesi Torba’da bulunmaktadır. İskelenin yanında yeme-içme ve 

konaklama yerlerinin bulunduğu, boydan boya bir sahil bulunur. 

Bodrum’a 25 km. uzaklıkta, yeşil ve mavinin iç içe girdiği harika güzelliğe sahiptir 

Güvercinlik koyu. Güvercinlik bu doğal ve doyumsuz güzelliği yanında, karşısında bulunan Salih 

Adası ile de ilgi çekmektedir. 

Bodrum İlçe merkezine 15 km. mesafededir Yalı çiftlik. Temiz koyları ve modern konaklama 

tesisleri ile yörenin bir turizm cennetidir. 

B) MİLAS 

Uygarlık ülkesi Milas, Güllük, Ören, Kazıklı Koyu, Çökertme, Kıyıkışlacık, Boğaziçi 

köyleriyle önemli bir turizm cennetidir. İlçenin turistik değerlerinin yanı sıra İassos, Heraklia, 

256

Euromos, Labranda gibi antik kentler ile Gümüşkesen Anıt Mezarı ve Beçin Kalesi, Kızılağaç 

Köyü’ndeki özgün mimari evleri, çok sayıda turist ziyaretine sahne olan değerlerdir. 

Ören, Milas’a 40 km. uzaklıkta, şirin bir kasabadır. Yeşil mandalina bahçeleriyle, masmavi 

deniz arasında uzun bir plajı vardır. Sakin bir tatil beldesi olan Ören’de yamaç paraşütü sporu 

yapılabilmektedir. 

Bodrum’dan Mavi Yolculuğa çıkan teknelerin durak yeri olarak vazgeçilmez bir koydur 

Çökertme. Dantel gibi işli Gökbel Köyü’nün bir semti olan Çökertme Sahili tertemiz kumsal, plajlara 

ve çok sayıda koya sahiptir. 

Milas’a 24 km.uzaklıkta olan Güllük Körfezi, küçük koylardan oluşmaktadır. Kıyıkışlacık 

Koyu, körfezin karşı tarafında olup, İassos antik şehri bu koy üzerinde kurulmuştur. Güllük’ten 

teknelerle Kıyıkışlacık Koyu’na ulaşım sağlanmaktadır. 

Ayrıca, karadan Milas’a mesafesi 24 km.dir. Yarımadanın devamında Zeytinlikuyu Koyu, 

Kazıklı Koyu, Kazıklıbucak Koyu bulunmaktadır. Bodrum yolu üzerinden gidildiğinde Adabük ve 

Boğaziçi köyleri görülebilir. Mumcular yoluna dönüldüğü zaman Çökertme Koyu, Ören Koyu 

görülebilir. Bu koylar, Gökova Körfezi’nin koylarıdır. 

Milas-Bodrum karayolunun 2 km. sapağında, Milas’a 25 km., Bodrum’a 30 km. uzaklıktaki 

Boğaziçi Köyü, tam bir balıkçı köyüdür. Eski adı “Bargilya” olan köyün çevresi zeytinliklerle çevrili 

masmavi bir güzel koyu vardır. Koy, eskiden yörenin tuz ihtiyacını karşılayan “Tuzla” denilen alana 

kadar uzanmaktadır. Koy, adeta “Boğaz” görünümünde olduğunda, buradaki köyün adı da Boğaziçi 

Köyü olmuştur. 

Muğla-İzmir karayolu güzergahında, Milas’a 35 km. uzaklıktadır. Büyük Menderes Nehri’nin 

getirdiği alüvyonlar sonucu oluşmuştur. Gölün çevresinde iki ada vardır. Etrafı zeytinliklerle çevrili ve 

kenarında Hereklia Antik Kenti vardır. Göl kenarındaki motel ve pansiyonlarda sakin bir tatil yapma 

imkanı vardır. 

C)ULA 

Akyaka, Muğla-Marmaris karayoluyla Sakartepe’den Gökova’ya inerken, birdenbire karşınıza 

çıkıveren Gökova Körfezi’nin panaromik görüntüsü izleyenleri büyüler. Akyaka’ya ayrılan yol takip 

edilirse, gerçek bir yeryüzü cennetine, yemyeşil bir huzur sığınağına ulaşır. 

Gökova Körfezi kıyısındaki Akyaka Beldesi, sırtını dimdik yükselen Sakartepe’ye dayadığı 

için, sıcacık bir tatil beldesidir. Sakin, huzurlu bir yer olan Akyaka, bünyesinde gizlediği sayısız 

süprizleriyle tatilcilerin gözdesidir. 

257

Akyaka’da su sporları yapmak isteyenler, Akyaka’nın sessizliği ile uyumlu olarak 

motora dayanmayan sörf, kano yapabilirler. Sağ bisikleti faaliyeti yapmak isteyenler tecrübeli 

eğitmenlerden ve ekipmanlarından yararlanabilirler. Kano ile (sea-kayak) kısa veya uzun mesafeli, 

rehber eşliğinde turlar yapılmaktadır. Hafta içerisinde daha sakin olan bu plaj, hafta sonunda civardan 

gelen piknikçilerle yoğunlaşır. Bu yol takip edilirse Akbük Koyu’na, oradan da Milas-Ören Keramos’a 

ulaşılır. 

258

Muğla- Marmaris karayolunun 12.km.sinden sonra soldan ayrılan yoldan 6 km. sonra Sedir 

Adası’na teknelerin kalktığı Çamlı İskelesi’ne ulaşılır. Buradan, teknelerle Sedir Adası’nın dünyada 

eşi bulunmayan kumlarıyla ünlü plaja ulaşılır. Adada, Cedrae Antik kentinin kalıntıları bulunmaktadır. 

D) MARMARİS 

Marmaris, Muğla’ya 60 km. uzaklıktadır. doğal güzellikleri ve her türden modern konaklama 

tesisleriyle Ülkemizin en önemli tatil merkezlerinden biridir. 

Marmaris’ 2 km. uzaklıkta bulunan Günnücek’te dünyada eşi çok az görülen Günlük ormanı 

bulunmaktadır. Bu ağaçlardan elde edilen sığla yağı, ilaç ve parfümeri sanayiinde kullanılmaktadır. 

İlçeye 8 km. uzaklıkta bulunan Yalancı boğaz, bir gemi kaptanının fırtınalı havada burayı 

körfeze açılan boğaz sanıp, gemisini karaya oturtmasından sonra “Yalancı boğaz” adını almıştır. Ağaç 

yapımı, gulet tersanelerinin bulunduğu bu yöre, mutlaka görülmesi gereken yerlerden birisidir. 

İlçeye 10 km. uzaklıkta bulunan İçmeler, plajı denize girmek ve su sporu yapmak isteyenler 

için idealdir. Denizin, suyu temizdir. 

Turunç ve Kumlu bük’e giden tur teknelerinin uğrak yeri olan Fosforlu Mağara, doğal 

akvaryumu andıran yeşil ve turkuaz renkli sularda yüzme imkanı sağlar. 

Marmaris’ten 30 dakikalık bire yolculuk ile ulaşılabilen Cennet Adası, aslında bir yarımada 

olup, tümüyle ormanlarla kaplıdır. Pansiyon ve lokanta gibi hizmet birimlerinin olduğu Cennet adası, 

sezon boyu teknelerin uğrak yerdir ve yüzme, eğlence için elverişli bir bölgedir. 

Marmaris’e 21 km. uzaklıktaki Turunç’a hem deniz yoluyla hem de karayolu ile ulaşabilmek 

mümkündür. Eski bir balıkçı kasabası olduğu bilinen köy, günümüzde her tülü konfora sahip turistik 

tesisleri, pansiyonları ve çardak lokantaları ile yerli ve yabancı turistlerin yoğun ilgisini çekmektedir. 

Turunç’tan 6 km.’lik bir yolla ulaşılabilen Kumlubük, Marmaris’ten deniz yoluyla ulaşabilmek 

mümkündür. Yeşil ile mavinin içiçe girdiği yöre, temiz denizi ve harika kumu ile bölgenin en gözde 

plajlarından biridir. 

259

Selimiye, Marmaris’e 45 km. uzaklıktadır. Selimiye, Bodrum- Marmaris arasında seyreden 

Mavi Yolculuk teknelerinin uğrak yeridir. Köy, yeşillikler içerisinde durgun denizi vardır. 

Selimiye’nin çevresinde 3 kale kalıntısı vardır. 

“Gulet” tipi yat yapımcılığı ile ünlüdür Bozburun. Turizm bakımından bölgenin en bakir 

yerlerinden biridir. Küçük ve kaliteli konaklama tesisleri mevcuttur. Çevresinde teknelerle 

ulaşılabilecek çok sayıda koylar vardır. 

Marmaris’e yaklaşık 40 km. uzaklıkta olan Hisarönü, kendi adıyla anılan körfezin uç 

noktasındadır.Denizi sığ, kumu kiremit renginde olan Hisarönü, sakin bir tatil cennetidir. Esintili, 

nemsiz havası ve temiz suyunun astım ve kalp hastası olanlara iyi geldiği söylenir. Hisarönü’nden 

çevreye tekne turları düzenlenir. 

Marmaris-Datça karayolunun 26.km. sinden de yol ayrımından Bördübet Koyu’na gidilir. 

Koy, çevresindeki en güzel ve bakir koylardan biridir. Çevresi ormanlık, doğal bir liman ve 

fırtınalara karşı güvenlidir. 

Deniz yoluyla 2 saatlik bir yolculukla gidilebilen Çiftlik Köyü’ne, Bakır Köyü üzerinden de 

ulaşmak mümkündür. İri kumu, plajı ve çardak lokantaları ile özellikle yatçıların konaklamak için 

seçtikleri bir koydur. Koyun içinde küçük bir adası bulunan köy, jeep türü araçlar ile safari turu 

yapanlar tarafından da tercih edilmektedir. 

E)DATÇA 

Yarımadanın etrafı birbirinden güzel, dantel gibi 52 koyla çevrilidir. Bunların başlıcaları; 

kuzeyde Ege Denizi tarafında Gökçeler Bükü, Küçük Çatı, Çatı, Kızılağaç, Çakal, Damlacık, 

Mersincik, Murdala ve İskandil Koyları; güneyde Akdeniz yöresinde ise Palamut Bükü, Akvaryum, 

Ova Bükü, Hayıt Büük, Kızıl Bük, Domuz Bükü, Kargı, Karaincir, Sarı Liman, Kara Bük, Çiftlik, 

Kuruca Bük, Günlücek ve Lindos koylarıdır. 

260

Şehir merkezime 3 km. uzaklıkta, kuzey ve güneybatı rüzgarlarına kapalı olup, doğu ve 

güzeydoğu rüzgarlarına açıktır Kargı Koyu. Sessizliği ve doğal güzelliği arayanların tercih ettikleri bu 

berrak koyda, birkaç yeme içme ve dinlenme tesisleri bulunmaktadır. Ulaşım, belediyeye özel halk 

otobüsüyle sağlanmaktadır. 

Datça İlçe merkezine 4 km. uzaklıktadır Gebekum. 7 km. uzunluğundaki kumsalıyla denize 

girmek için çok uygundur. Yatların da uğrak yeri olan Gebekum, su sporlarına elverişlidir. 

Domozbükü, sessiz ve sakin bir yerdir. Karayolu ulaşımı yoktur. Datça’dan tekne yolculuğuyla 

1 saatte ulaşılabilmektedir. Çevresinde küçük bir mağara, ilginç kaya şekilleri vardır. 

Ova ve Hayıt Bükleri, şehir merkezine 20 km. mesafede Mesudiye Köyü’nün koylarıdır. 

Koylarda, bir çok yeme içme ve konaklama tesisi olup, ulaşım köy minibüsleriyle sağlanmaktadır. 

Palamut Bükü, şehir merkezine 25 km., Knidos’a 10 km. mesafede olup, bir çok yeme içme ve 

konaklama tesisleri vardır. Ovasını, Datça’nın ünlü bademleri süslemektedir. Ulaşım, Palamutbükü 

minibüsleriyle sağlanmaktadır. 

Karaincir Koyu, şehir merkezine 15 km. mesafede, Marmaris yolu üzerindedir. İnce kumu, 

plajı ve sığ deniziyle çocuklu aileler için ideal bir deniz banyosu yeridir.koyda, birçok yeme içme ve 

dinlenme tesisleri bulunmaktadır. Ulaşım, Karaincir, Aktur ve Marmaris minibüsleriyle 

sağlanmaktadır. 

Çiftlik Koyu (Ak-Tur), şehir merkezine 25 km. mesafede, Marmaris yolu üzerindedir. İnce 

kumlu, plajı ve temiz deniziyle çocuklu aileler için de ideal harika bir deniz banyosu yeridir. Koyda, 

yeme içme tesisi bulunmamaktadır. 

Kurucabük, Marmaris’ten Datça’ya giderken Çiftlik Koyu’ndan sonra gelir. Burası, şehir 

merkezine 28 km.’dir. Sessizliği ve doğal güzelliği ile herkesi hayran bırakan, yüksek ağaçlar içinde 

yer alan koyda esen rüzgar yaz sıcaklarını yok eder. 

Datça İlçesi’nde her yerde denize girilebilir. Merkezde ya da yarımada etrafındaki koylarda 

birbirinden güzel plajlar vardır. Bunların belli başlıcaları merkezde Hastane altı, Kumluk, Taşlık ve 

Azganlı Plajları; merkez dışında ise şehir merkezinden Perili Köşk plajına kadar ki yaklaşık 13 km. 

uzunluğundaki alan ve koylardaki plajlardır. İlçede her yıl bir çok plajın temizliği ve denize 

elverişliliğiyle Mavi Bayrak ödülü almaktadır. 

F)KÖYCEĞİZ 

Köyceğiz Gölü, 6.300 hektar alana sahiptir. Gölün hemen kenarında Köyceğiz İlçe merkezi 

kurulmuştur. Göl, Dalyan Boğazı ile Akdeniz’e bağlanır. Çevresindeki dağlardan inen sularla beslenir. 

Fazla suyunu Dalyan kanalıyla Akdeniz’e boşaltır. 

Köyceğiz rıhtımından hareketle, göl boyunca Dalyan Boğazını aşarak Akdeniz’e ulaşan tekne 

gezisinde insan kendini büyüleyici güzellikler içerisinde bulur. 

261

Köyceğiz’in 40 km. güneybatısında olan Ekincik Koyu’na karadan ve denizden her zaman 

ulaşabilmek mümkündür. Doğal bir liman olan Ekincik Koyu’na günde ortalama 50-60 yat 

demirlemektedir. Mavi Yolculuğun en önemli duraklarından biri olan koy, iri kumlu plajı ve temiz 

denizi ile yerli ve yabancı turistlerin yoğun ilgisini çekmektedir. 

G) ORTACA 

Dalyan Boğazı’nda Köyceğiz Gölü’nü Akdeniz’e bağlayan tekne turuna katılanlar, kanalda 

nereden girip nereden çıktığı belli olmayan sazlıktan oluşan daracık koridorlar arasında dolaşmakta, 

rotanın sağında ve solunda metrelerce uzunlukta kumsalları ve çam ormanları içindeki koyları 

görebilmektedirler. 

Kaunos Harebeleri 

Çam ormanları ile içiçe kumsalı, temiz mavi denizi ve bol güneşinin yanı sıra dünyada soyu 

tükenmekte olan Caretta caretta kaplumbağalarının üreme ve barındırma alanı olması ile dünya 

çapında üne kavuşmuştur İztuzu. 

Ortaca İlçesi’ne bağlı Sarıgerme, Dalaman Havalimanı’na kuş uçumu 5 km., karayoluyla 20 

km.mesafede olan Sarıgerme Plajı, modern konaklama tesisleri, 7 km. uzunluğundaki kumsalı ve sığ 

deniziyle, Ülkemizin en önemi tatil cennetidir. 

Sarıgerme Sahili, Bakanlar Kurulu Kararıyla 1982 yılında “Turizm Alanı” olarak ilan 

edilmiştir. 

H)DALAMAN 

Çevremize baktığımızda güneşin, toprağın ve suyun müthiş birleşimiyle ortaya çıkmış çam 

ormanlarının örttüğü Kapıdağı Yarımadası’ndaki Sarsala, Büngüş, Sıralıbük, Kurşunlu ve Taşyaka 

Koyları, Mavi Yolculuğa çıkan yatların uğrak yerleridir. Bu koylara, İl Özel İdaresi tarafından yat mola 

noktaları inşa edilmiştir. Bu koylara, Göcek, Fethiye, Marmaris marinalarından gitmek mümkündür. 

Sarsala Koyu, Dalaman İlçesi sınırlarındadır. Mavi Yolculuğa çıkan tekne ve yatların uğrak 

yerlerinden biridir. Karayolu bağlantısı da olan Sarsala Koyu çamlarla denizin kucaklaştığı, hiçbir 

yapılaşmanın olmadığı tertemiz bir deniz ve kumsala sahiptir. 

262

I)FETHİYE 

Fethiye 12 Adalar 

Fethiye Körfezi’nden başlayarak Fethiye Körfezi’nin batı ve kuzey batısındaki irili ufaklı 

adaların tamamına 12 Adalar verilir. Körfezde yer alan bu adaların yanı sıra anakara ile adalar 

arasında oluşan koylar da aynı zamanda berrak masmavi, dalgasız deniziyle yatçılar için adeta 

rüzgardan korunmuş güvenli bir yat limanıdır. 

Oyuktepe Koyları; Aksazlar, Samanlık, Kalemya, Boncuklu. Fethiye’nin batısında yer alan bu 

koylar, ulaşımın kolay olması dolayısıyla ile daha çok günübirlikçilerin tarafından ziyaret edilmektedir. 

Şovalye Adası; Fethiye Körfezi’nin girişinde, Fethiye’ye 1.5 mil uzaklıkta bulunur. Geçmişte 

Rodos Şovalyeleri tarafından kullanılan ve üzerinde aynı dönemden kalma bir kale bulunan ada 

ekseriyetle Fethiye’nin yerli halkı tarafından yazlık olarak kullanılmaktadır. Antik çağda Rodos 

Şovalyelerinin yerleşim alanı olarak kullanılan ada, adını da bu şovalyelerden almaktadır. Günübirlik 

12 Adalar turunun son durağı olmakla beraber yaz ayları boyunca günün her saatinde Fethiye 

İskelesi’nden adaya düzenli motor seferleri yapılmaktadır. 

12 Adaların Başlıcaları: 

Kızılada: Koylardaki kum ve çakılların gün batımında kızılımsı bir görünüm almasıyla bilinen 

adada tek bina olarak hala çalışmakta olan bir deniz feneri bulunmaktadır. 

Deliktaş Adası; Kızılada’nın kuzeybatısında dalış yapmak isteyenlerin tercih ettikleri değişik 

büyüklükte adalardır. 

Yassıca Adaları: Değişik büyüklükte 5 adadan oluşan Yassıca Adaları günübirlik tekne 

turlarının en önemli durağıdır. 

Zeytin Adası: Yassıca Adalarının güney ucunda bulunan ve özel mülkiyete sahip tek adadır. 

Ada üzerinde Osmanlı Döneminden kaldığı sanılan bir zeytin sıkma atölyesi bulunmaktadır. 

Tersane Adası; Fethiye Körfezi’ndeki adaların en büyüğüdür. I.Dünya Savaşı sonundaki 

mübadele zamanında boşaltılmış bir Rum Köyünün yerleşim alanı olan adada, şu anda adanın adını 

aldığı bir tersane ve ayrıca bir gözlem kulesinin kalıntılarına rastlanabilmektedir. Adanın, denizciler 

tarafından yaz ve kış limanı olarak diye isimlendirilen ve mavi yolcular tarafından büyük ilgi çeken iki 

ayrı korunaklı koyu bulunmaktadır. 

263

Domuz (Prens) Adası; ismini ada üzerinde yaşayan yaban domuzlarından aldığına 

inanılmaktadır. Ayrıca bir zamanlar adada yaşadığı düşünülen bir prense ithafen de Prens Adası olarak 

da adlandırılmaktadır. 

Kleopatra Hamamı;kıyısında, yarısı denizin altında kalmış olan bir Bizans Manastırı bulunan 

adanın içlerine doğru Yavansu’dan yaklaşık yarım saatlik bir yürüyüşten sora ulaşılan antik Lydae 

şehrinin kalıntıları görülebilir. 

Bedri Rahmi Koyu; Tersane Adası’nın kuzeybatısında yer alan koyun girişinde 19674 yılında 

ünlü ressam Bedri Rahmi EYÜPOĞLU tarafından bir kaya üzerine yapılmış büyük bir balık resmi 

dikkati çeker. Yamaçlarındaki kaya mezerları ile koy Mavi Yolcularının önemli uğrak yerlerindendir. 

Göbün Koyu; Domuz Adası’nın güneyindeki dar bir boğazın güneyinde yer alan çam ve zeytin 

ağaçları ile kaplı bir koydur. Koyda, Kaunos kaya mezarları ve kalıntılar bulunmaktadır. 

Katrancı Koyu; Fethiye’den Muğla’ya doğru 17. km.de bulunan çam ağaçları ile kaplı bir 

orman içi dinlenme yeridir. Koyun batısına doğru patika takip edilerek Kızlar Koyu’na ulaşılır. 

Küçük Kargı (Günlüklü) Koyu; Muğla yönünde 19.km’de bulunan koy, ilaç ve parfüm 

yapımında kullanılan günlük ağaçlarının dünya üzerinde ender yetiştiği yerlerden biridir. Yaz aylarında 

serin ve yoğun gölgesi ile çadırları ile tatil yapmak isteyenler ve günübirlik ziyaretçiler için bulunmaz 

bir nimettir. 

Çalış; Fethiye’ye 5 km. uzaklıkta bulunan Çalış Plajı, Fethiye’nin belli başlı eğlence ve 

dinlence merkezlerinden birisidir. 5 km.’lik plajı ile de deniz sporları ve sörf tutkunları için bulunmaz 

bir yer olan Çalış’ta ayrıca gün batımı manzarası eşsizdir. 

Gemile Koyu ve Adası; Kayaköy’den batıya doğru uzanan yolun sonundaki çam ve zeytin 

ağaçları ile çevrili küçük koyun karşısında yer alan Gemile Adası içinde bulunduğu koydan adını 

almakla birlikte eski zamanlarda Aya Nicola Adası olarak bilinmektedir. Kara ile arasında yatların 

barınmasına çok elverişli bir boğaz oluşturan adaya Kayaköy üzerinden kara yoluyla ulaşılabildiği gibi, 

Fethiye Körfezi çıkışıyla Şovalye Adası’ndan sonra soldaki kıyları izleyerek, Şahin ve İblis 

Burunlarını içine alan deniz yolu ile de ulaşılabilir. 

Üzerinde denizin içine kadar çok sayıda kalıntı olmasına rağmen adanın tarihi ile ilgili çok 

kesin bilgiler bulunmamaktadır. Bu kalıntıların arasında Bizans Erken Hiristiyanlık döneminden kalma 

kiliseler ve deniz kıyısındaki sarnıç kalıntıları en önemlileri arasındadır. Özellikle iki kilise arasında 

uzanan tünel, bazı kısımlarının yıkılmış olmasına rağmen adadaki en ilginç yapılardandır. 

Tünel içindeki merdiven aralarına yerleştirilen 17 adet durağın, İsa Peygamberin çarmıha 

gerilmek üzere götürülüşü sırasında 17 kez dinlenmesinden esinlenerek yapıldığı rivayet edilmektedir. 

M.S.240-241 tarihleri arasında meydana gelen depremler sırasında adanın 2 m.’lik bir kısmının 

sular altında kaldığı bugün su altında bulunan kalıntılardan anlaşılmaktadır. Pırıl pırıl denizi ve doğası 

ile yerli ve yabancı yatçıların uğrak yeri olan Gemile Adası, çevresindeki Beştaşlar, içinde kaynayan 

tatlı sudan adın alan Soğuk Su, Kısık, denizin oluşturduğu büyük mağarası ile Kısık Koyu’nun 

batısında yer alan Afkule ve daha bir çok koyu ile Fethiye yöresinde görülmesi gereken bir başka 

güzellikler bölgesidir. 

264

Yakapark; Tlos Antik Kenti’nin bulunduğu Yaka Köyü’ne 2 km. mesafede, doğal su 

kaynaklarının ve doğanın insan eliyle işlenmesiyle ortaya çıkan bir güzelliktir Yakapark. Yaz 

güneşinin ilkbahar ve serinliğiyle kucaklaştığı, çevresindeki havuzları, orijinal su değirmeni, çiçekleri, 

ağaçları ve yeşillikler arasında dökülen minik şelaleleri ile, insan elinin doğada yarattığı bu muhteşem 

tablo ziyaretçilerin içlerinde tekrar gelme isteğiyle ayrılmasını sağlar Yakpark’tan. Yakapark ve Tlos’a 

özel ve kiralık araçlarla, seyahat acentalarının düzenlediği günübirlik turlarla gidilebilir. Ancak, yine 

seyahat acentalarının düzenlediği jeep safari turları çevreyi tanımak ve keyifli bir yolculuk için 

idealdir. 

Kelebekler Vadisi; Ölüdeniz’den 7 km. uzaklıkta, ortalama 350 m. yükseklikte dağlarla çevrili 

kanyon, Haziran-Eylül ayları arasında görülen “Jarsey tiger” cinsi kelebeklerden almıştır. Yaz kış akan 

küçük şelale, geniş kumsalı, tertemiz denizi, pırıl pırıl çakıl taşları ve çevrede sıklıkla görülen pembe 

beyaz zakkum çiçekleri ile küçük bir yeryüzü cenneti olan koy her geçen gün daha fazla ilgi 

çekmektedir. Dünya gezginlerinin buluşma noktası olan Kelebekler Vadisi’nde çadırlı kamp alanı, 

restoran, bar, ruf, duş ve kabin gibi hizmet olanakları mevcuttur. Koya ulaşım Ölüdeniz’den teknelerle 

gerçekleştirilmektedir. Kelebekler Vadisi ayrıca Mavi Yolculuk yapanların ve günübirlik tur 

teknelerinin de uğrak yeridir. 

Ölüdeniz; “Tanrının Dünyaya Bağışladığı Cennet” olarak nitelendirilen Ölüdeniz, yaklaşık 3 

km.’lik bir kumsala sahip bulunmaktadır. Ölüdeniz’de açık ve koyu mavinin, açık ve koyu yeşilin iç 

içe geçtiği renk armonisi içinde bulunmanın doyumsuz tadı, yılın on ayında ılık ve durgun suyu ile 

doğal lagün görünümündeki doğası, Ölüdeniz’in yerli ve yabancı turistler tarafından yoğunlukla tercih 

edilmesinde en büyük etkendir. Fethiye şehir merkezine 15 km. uzaklıkta bulunan Ölüdeniz ve 

Belcekız Plajı birbirlerinden Kumburnu ile ayrılır. Ölüdeniz’e Fethiye şehir merkezindeki minibüs 

garajından sabahın erken saatlerinden gecenin geç saatlerine kadar düzenli olarak kakan dolmuş ve 

Ölüdeniz Belediyesi’nin günde 4 kere düzenlediği otobüs seferi ile ulaşmak mümkündür. Ayrıca özel 

araçlar, seyahat acentalarının düzenlediği turlar ve kiralık araçlarla da beldeye ulaşmak mümkündür. 

Kıdrak Plajı; Fethiye’ye 18 km. ve Ölüdeniz’e 3 km. mesafede sık çam ağaçları, temiz ve 

sakin kumsalı ve berrak denizi ile Kıdrak Tabiat Parkı ideal bir günü birlik dinlenme yeridir. 

Ovacık ve Hisarönü; Fethiye-Ölüdeniz yolu üzerinde bulunan tatil yörelerdir. Çam ağaçları 

arasından geçerek ulaşılan bu iki belde yaz aylarında temiz ve kıyıdaki yerleşim bölgelerine göre 

nispeten daha serin olan iklimi ile yerli ve yabancı turistlerin ilgi alanına girmiştir. Son yıllarda turizm 

potansiyellerini konaklama, eğlence ve alışveriş merkezi haline dönüştürmüş bu yerlerin Kayaköy, 

Ölüdeniz ve Babadağ gibi çekim alanlarına yakınlığı da tanınmalarında büyük rol oynamıştır. Günün 

her saatinde Fethiye merkezindeki dolmuş durağından kalkan dolmuşlarla ulaşım mümkündür. 

Göcek; Fethiye-Muğla karayolu üzerinde, çevresindeki koylar ve adalardan dolayı turizm 

alanında büyük önem kazanan küçük bir balıkçı köyüdür. Mavi Yolculuğun önemli uğrak ve çıkış 

yerlerinden olan Göcek’de 3 adet marina faaliyet göstermektedir. Büyük ve küçük gemilerin girebildiği 

kapalı bir limanın yanı sıra, bölgedeki adalar ve koyları gezen yatçılara hizmet veren yat iskelesine 

sahiptir. 

Torosların batı uzantıları, kuzeyden gelen rüzgarlara hakim olduğu için doğal bir limandır 

Göcek. Buna ek olarak limanın yapısı fırtınalı havalarda demirlemeye müsaittir. Göcek’in bir başka 

ilginç çekici özelliği de körfezinin bir iç deniz ya da göl görünümüne sahip olmasıdır. Yatçılar körfez 

içinde birbirlerini rahatsız etmeyecek şekilde demirleyebilmektedir. 

Göcek Körfezi’nden bahsederken koyların da atlanmaması gerekmektedir. Büngüş, Yassıcalar, 

Poruklu, Atbükü, Boynuzbükü, Hamam Koyları da mutlaka görülmelidir. Taşyaka ise asla 

265

unutulmaması gereken koydur. Adı şimdilerde ünlü ressam ve şair Bedri Rahmi EYİPOĞLU olan koy, 

kuzeyindeki kayanın üzerine yapılmış balık resmi ile mavi yolcuların en çok rağbet ettiği yerdir. 

Yat Turizmi: 

Muğla 1.124 km. kıyı şeridi ve 100 ‘e yakın sayıdaki koylarıyla yatçıların özellikle tercih 

ettikleri dinlenme ve uğrak yerleri arasındadır. Muğla’da yolculuk, Kleopatra’nın özel plajına, eski 

uygarlıkların yüzlerce arkeolojik kalıntısına götüren bir zaman tüneli niteliğinde olup, aynı zamanda 

ziyaretçilere kara yerine deniz perspektifinden tarihi deneyim kazandırır. Ayrıca, Muğla’da yapılacak 

yatçılık etkinlikleri, yatçılar ile kıyı kasabalarının sevimli ve konuksever halkı ile yararlı bir kültürel 

etkileşim olanağı sağlayacaktır. 

Mavi Yolculuk; Bodrum’dan güneydoğuya uzanan Gökova Körfezi, Halikarnas Balıkçısı ve 

Azra Erhat’ın keşfettiği bir deniz yolculuğu olarak, onların bu adı vermelerinden beri “Mavi Yolculuk” 

olarak anılır.mavi Yolculuğun güzergahı İstanbul’dan başlayıp Antalya’ya kadar uzanmakta ise de, 

Bodrum’dan Antalya/Derme arasındaki Ege ve Akdeniz koyları, mavi yolculuğun esas ve ağırlıklı 

bölümünü oluşturur. Bodrum’dan demir alan tekneler, Gökova’ya doğru ilerlerken mavi ile yeşilin 

ahengini, berrak suların altındaki güzellikleri keşfeder. 

Bodrum’da yüzlerce yıldır süren tekne yapımı turizm talebi ile artmış, yat turizmi Bodrum için 

en önemli gelir kaynaklarından biri olmuştur. Bodrum’da kiralanan tekne ile veya iştirak edilen bir 

turla Gökova, Knidos, Palamutbükü, Mesudiye, Datça, Bozburun, Çiftlik, Kumlubük, Turunç, 

Marmaris, Ekincik, Göcek, 12 Adalar, Hamam Koyu, Katrancı, Fethiye, Ölüdeniz, Kıdrak,, Patara, 

Kalkan ve Kaş Koylarına yapılacak yolculuk tam bir serüven haline gelebilmektedir. 

Bodrum: Yapım, bakım, onarım ve işletmeciliği kapsayan yat turizminin merkezi Bodrum’dur. 

İçmeler Tersanesi’nde ismi artık neredeyse Bodrum’la özdeşleşmiş gulet tipi tekne yapımı geleneği 

sürdürülmekte, ayrıca modern teknolojisi ile 30 m. uzunluğundaki lüks yelkenli yatlar inşa 

edilebilmektedir. 275 yat kapasiteli bir marinaya sahip olan Bodrum’da ayrıca 12 çekek yerinde, 

yatlara bakım, onarım ve kışlama hizmeti verilmektedir. 

Bodrum yat yarışları tamamıyla deneyimsiz sporcuların profesyonellerle birlikte katılabildiği 

dünyadaki ender yarışlardan biridir. Bodrum Cup 15-30 ö. Uzunluğunda lüks guletlerin yarıştığı en 

konforlu yarıştır. İsteyen kişi yarışa aktif olarak katılmakta ve çevrenin tadını çıkarabilmektedir. 

Bodrum Merkezde Turgutreis ve Yalıkavak’ta 1’er adet yat limanı bulunmaktadır. 

Marmaris: Doğal bir liman olan Marmaris Körfezi, 1.100 kapasiteli 3 marina ve 1.200 yat 

kapasiteli 9 yat çekek yerine sahiptir. Mavi Yolculuğun odak noktasında bulunan yörede yat turizmini 

geliştirmek amacıyla çeşitli festivaller düzenlenmektedir. Uluslar arası Yat Festivali ve Uluslar arası 

Marmaris Yat Yarışları yörenin belli başlı etkinlikleri arasında sayılabilir. Marmaris İlçe ve çevresinde 

7 adet marina faaliyet göstermektedir. 

Datça: Sayısız koyları ile Fethiye, Bodrum arasında uğrak yeri olan Datça yat Turizmine 

elverişlidir. Özellikle Marmaris’e sınır olan Balıkaşıran Mevkiindeki çam ağaçlarıyla kaplı, hiçbir 

yapılaşmanın olmadığı, demirlemeye elverişli bakir koylar yatçıları kendine çeker. Yarımadanın 

ucundaki Knidos antik kenti ise, geçmişinin ve konumunun muhteşemliğiyle ayrı bir önem arz eder. 

Yarımada kıyılarını dolaşan yatçılar, geçmişle bugünün heyecanını bir arada yaşarlar 

Fethiye: Mavi Yolculuğun çıkış noktalarından biri de Fethiye’dir. 3 yat limanına sahip 

Fethiye’den çevredeki koylara ve Antalya-Kaş’a turlar düzenlenmektedir. 

266

Göcek: Fethiye İlçesi’ne bağlı Göcek, yat turizminin en geliştiği yörelerimizden biridir. Mavi 

Yolculuğun hem uğrak yeri hem de çıkış noktası olan Göcek’te 3 adet modern yat limanı turizme 

hizmet vermektedir. 

Su Altı Dalış Turizmi: 

Turist yoğunluğu olan yerleşim birimlerinde birçok lisanslı dalış firması, turistlere verdikleri 

kısa bir eğitim sonunda dalış yasağı olamayan sahalarda, tüplerle denizin diplerine keşif dalışları 

yapmaktadırlar. Dalışa götürülen turistler için yerel otellerden izin alınmaktadır. Datça İlçesi’nde bazı 

özel dalış klüpleriyle yarımda etrafında, dalışa serbest bölgelerde yapılacak dalışlarla yörenin zengin 

sualtı dünyası keşfedilir. Bodrum İlçesi, Karaincir açıklarında bulunan irili ufaklı adacıkların 

çevresinde köpek balığı, Yunus, Akdeniz Foku ve müren gibi deniz canlılarına rastlamak mümkündür. 

Bu dalış merkezleri arasında en çok tercih edileni Datça Yat Limanı’na sonradan bağlanmış küçük 

adacık olan Esenada ve çevresidir. 52 dalış noktası ve çeşitli antik kalıntıların yer aldığı Marmaris’in 

derinlikleri, her dalıcıyı mutlu edecek zenginlikler içermektedir. Dış Boğaz, Kütük Burnu, Cenent 

Adası, Kadırga Feneri ve Kargı Adası başlıca dalış noktalarıdır. Cennet Adası yamaçlarından yapılan 

dalış, birbirinden güzel bitki ve makro yaşam birimlerini gözlemlemek açısından ilgi uyandıran bir 

etkinliktir. Dünyanın sayılı su altı müzelerinden birini barındıran Bodrum, tüm güzelliklerinin yanı sıra 

su altı turizminde de Türkiye’nin dışarıya açılan penceresidir. Bodrum’un doğusundaki Orak Adası, 

derinliği, mağaraları, rengarenk süngerleri ve 100 m.’yi geçen doğu duvarlarıyla bir dalış cennetidir. 

Sığ yerlerdeki taş formasyonu da ayrı bir güzelliğe sahiptir. Antik kalıntıya da rastlanılabilen Kargı ve 

Göcek Adalarının 20–30 m. derinlikleri, makro fotoğrafçılık için uygun irili ufaklı pek çok canlı 

barınmaktadır. Çatal Adası ve karşı sığlıklar ile Gemitaşı Bahçesi’nin kıyıları dalış için sayılabilecek 

diğer ilginç noktalardır. 

Termal Turizmi: 

Köyceğiz Sultaniye Kaplıcası: Hellenistik dönemden beri bilinen kaplıcaların su bileşiminde 

potasyum, hidrosülfat, hisrokarbonat, magnezyum, alüminyum, klornitrat bulunmaktadır. Suyun 

sıcaklığı 30 ile 38 o C arasındadır. Radyoaktif oranı 139 bekerel/lt’dir. Kaplıcanın romatizma, deri, 

karaciğer, ruhi yorgunluklara, kadın hastalıklarına iyi geldiği saptanmıştır. Kaplıcalara Köyceğiz’den 

deniz ve karayolu ile ulaşmak mümkündür. 

Gel Girme Çamur Banyosu: Köyceğiz Gölü’nün Dalyan Kanalı ile birleştiği noktaya yakın bir yerde 

bulunan çamur banyoları, güzellik çamurunun vücuda sürülmesiyle teni yumuşatmakta, kırışıklıkları 

gidermektedir. Romatizma, bel fıtığı, siyatik gibi bazı hastalıklara iyi geldiği söylenmektedir. 

Bodrum Karada Kaplıcası: İlçeye 4 mil uzaklıktaki Karaada’da ısısı 35 o C civarında romatizma, göz 

hastalığı ve kükürtün fayda sağladığı her hastaya iyi gelen, vücudu dinlendiren halka açık bir kaplıca 


Dalaman İncebel Thermemaris Kaplıcası: Dalaman Havalimanı’na 6 km. uzaklıkta bulunan kaplıca, 

28 o C sıcaklıkta olup, bileşiminde Na + , K + , Ca ++ , Mg ++ , S + , Fe + , Se + , Ni + , Ba + , Zn + ,Mn + ,Cu + ,B + 

anyonlarını belli bir karışım ve denge içerisinde bulundurduğundan, O 2 ’nce zengin yapısı nedeniyle 

tüm dokular için yapıcı bir etkiye sahiptir. Romatizmal ve kireçlenme türü hastalıklara, sinirsel 

hastalıklara, sindirim sistemine, kadın hastalıklarına faydalı olduğu bilinmektedir. 

Fethiye (Gebeler Köyü Kaplıcası): Fethiye’ye 35 km. mesafede, Saklıkent yolu üzerinde Girmeler 

(Gebeler) Köyü’ne 100 m.mesafede bulunan Girmeler Kaplıcası, Girmeler Mağarası içinde 

bulunmaktadır. Üç ayrı kaynağın sıcaklığı 36 o C civarındadır. Kaynaklar mağara içinde bulunmaktadır. 

267

Kaynaklarından birinden dışarıya su alınmak suretiyle Köy Tüzel Kişiliğine ait arazide yapılan kapalı 

havuza aktarılmıştır. Diğer kaynaklar, mağara içerisinde oluşturduğu havuzlardan sonra labirentler 

içerisinde kaybolmaktadır. Kaplıcanın bulunduğu mağaraların önünde 50 odalı konaklama üniteleri 

mevcuttur. 

Yayla Turizmi: 

Karabağlar Yaylası: Muğla’nın güneydoğusunda, merkeze 3 k. Mesafede, İrim adı verilen yolları 

örülmüş bir ağ gibi, soğuk suyu, verimli toprakları, yüksek çınarları, bol meyve ağaçları, 

üzümü,sebzesi, tütünü ve yemyeşil ağaçlar arasından görülen bembeyaz badanalı evleri ile güzel bir 

görünüm sağlayan serin bir dinlenme yerdir. Karabağlar Yaylası’nın değişik noktalarına Mayıs 

Ayından itibaren, saatte bir kalkan İlimiz Belediye otobüsleriyle ulaşabilirsiniz. Keyf Oturağında ve 

Süpüroğlu’ndaki resturantlarda yapılan “Kuyu Büryanı” meşhurdur. Karabağlar Yaylası aynı zamanda 

önemli bir tarımsal üretim merkezidir. Her evde bulunan derin,soğuk suyu olan kuyuları ve bu 

kuyulara bağlantılı tulumbaların sesleri, kuş sesleri ile karışınca bambaşka bir doğal güzellik ortaya 

çıkar. Karabağlar, yaklaşık 30-35 evin birleştiği bir alanda kahve denilen ve ayrı ayrı isimlerle anılan 

küçük mahallelerden meydan gelmiş olup, bu kahvelere Keyif Oturağı, süpüroğlu, Ayvalı, Hacı 

Ahmet, Gökkıble, Yanikahve, Vakıf, Narlı, Tozlu gibi isimler verilmiştir. Karabağlar Yaylası’nın 

doğla güzellikleri ve bitki örtüsü korunarak eko turizmin geliştirilmesi sağlanabilir. 

Karabağlar Yaylası 

Seki Yaylası: Fethiye İlçesi’nde olup, Kemer Bucağı ve çevresindekilerin yazın göç ettiği yayladır. 

Fethiye-Antalya karayolu üzerinde, ana yolun yaklaşık olarak 9 km. içerisinde bulunan bir bucak 

merkezidir. Son yıllarda yakınlardaki Eren Dağı’nda bir kış sporları merkezi yapılması proje 

halindedir. Seki Yaylası yakınında Yayla Patlangıç, Yayla Eldirek, Yayla Karaçulha, Çamköy, Yayla 

Esenköy, Yayla Gökben, Yayla Ceylan, Yayla Zorlar, Yayla Atlıdere, Yayla Temel Seki Yaylası 

yakınlarındaki yaylalardır. 

Karanfilli Yaylası: Fethiyede’dir. Çameli sınırının bulunduğu Tuzla Belinin çok yakınında bir 

yayladır Göcek ve yakınındaki Gökçeovacıklı’ların yazın çıktığı bir yayladır. 

Koru Yaylası: Fethiye-Çameli yolunun Arpacık sınırları içindeki bölümünden, Koru Köyü’nün 

Buzaotu Mevkiinden sapılarak 15 dakikalık yürüyüş sonrasında ulaşılabilen, Fethiye’ye en yakın 

268

yayladır. Aynı yol takip edilerek Göktepe eteklerinde Yaşilgöl Yaylası’na ulaşılır. Yanıklar ve Kargı 

köylerinden birkaç aile bu yaylaya çıkarlar. 

Kavacık Yaylası: Fethiye İlçesi, Söğütlü Köyü’nün Yürek Mahallesi’nde oturanların çıktıkları bir 

yayladır. Hayvancılık için elverişli bir yayladır. 

Kırkpınar Yaylası: Fethiye İlçesinde bulunmaktadır. Çameli sınırına yaklaşıldığında yolun sağ 

tarafında bir çeşme görülür. Bu çeşmeden 100 m. sağa sapılarak ulaşılan yer Kırkpınar Yaylası’dır. 

Birçok yerden buz gibi su çıktığı için bu ismi almıştır. 

Ağla Yaylası: Yayla Köyceğiz’in 15 km. kuzeyinde, 800 m. yükseklikte, ormanı ve buz gibi kaynak 

suları ile ünlüdür. Bu harika su kaynaklarının çıktığı bölgede ilginç gövde yapılarıyla en genci 600 

yaşında olan anıtlaşmış ağaçlar vardır. 

Menteşe Yerküpe Yaylası: Kavaklıdere İlçesi, Menteşe Beldesi’nin güneydoğusundaki yaylaya, 8 

km.’lik stabilize yolla ulaşılmaktadır. Ayrıca, beldeden ulaşım aracı bulunabilmektedir. Çam ormanları 

ve çınar ağaçları ile çerçevelenmiş olan yaylada, yöre halkının kullandığı basit yayla evleri 

bulunmaktadır. Kamp için temel gereksinim malzemeleri Menteşe Beldesi’nden karşılanabilir. 

Kavaklıdere Gökçukuru Yaylası: Kavaklıdere İlçesi’nin güneydoğusunda bulunan yaylaya, orman 

içinden geçen 14 km.’lik stabilize yolla ulaşım sağlanmaktadır. 1.700 m. yükseklikteki yayla çam 

ağaçları, dağ çayırları ve kır çiçekleri ile kaplıdır. Doğal ortamda yetişen Toros Lalelerinin (kırmızı ve 

ebruli renkli) bulunduğu yaylada, Kavaklıdere İlçesi’nde üretilen bakır el sanatlarından hediyelik eşya 

satın almak da mümkündür. Orman Bakanlığı’nca yaptırılan oberj biçiminde, genellikle sporculara 

hizmet veren konaklama ünitesi bulunmaktadır. Temel gereksinim malzemeleri yayladan temin 

edilebilir. 

Mağara Turizmi: 

Yerküre Mağarası: Kavaklıdere İlçesi’ne 10 km. mesafede Menteşe Kasabası’na 5 km. yakınlıkta 

Yerküpe Mesire yeri ve Yerküpe Mağarası bulunmaktadır. Yerküpe mesire yeri doğal çimle kaplı 

yeşilliklerle bezenmiş düzlüklerde yükselen asırlık çınarlarıyla ilgi çekicidir. Alanın hemen yakınında 

bulunan Yerküpe Mağarası da ilgi çekicidir. Mağaranın planı Maden Teknik Araştırma Enstütisince 

çıkarılmış olup, ziyaretçiler açısından herhangi bir risk oluşturmamaktadır. Klavuz eşliğinde girilmesi 

halinde damlataşları, sarkıtları, küçük su havuzları ilgiyi çekecektir. 

Mağaranın aydınlatılmasına ilişkin Valilikçe proje yürütülmektedir. SİT Kurulu tarafından 

doğal SİT olarak tescil edilmiş olan mağara, civarındaki mesire yeri ve hemen yakınından geçen Benek 

Çayı’nın yeşillikler arasında oluşturduğu güzelliklerin görülmesi önerilir. 

Gökçeler Mağarası (Uyku Vadisi): Gökçeler Mağarası (345 m.), Milas’a 20 km. uzaklıkta olup, 

belirli dönemlerde yerli ve yabancı turistlerce ziyaret edilmektedir. Mağaranın giriş ağzı dar, içi geniş 

ve karanlıktır. Tavanları sert ve sağlamdır. Tabanda çamur, nemli toprak ve kayganlık mevcuttur. 

Milas İlçesi’ne 20 km. uzaklıkta olan Gökçeler Köyü’nden sonra sola dönülen bir yol marifeti ile 

alabalık çiftliğinin olduğu noktaya varıldığında Uyku Vadisi’nin (Değirmendere) başlangıç noktasına 

ulaşılıyor. Diğer bir yol ise, alabalık çiftliğine sapan yola girmeden, mevcut stabilize yol ile köyden 

çıktıktan sonra tahminen 1.5 km. sonra Manastır Dağı’nın vadiye bakan yamacına doğru sağa orman 

yoluna gidilerek yolun yükseldiği en üst noktadan 500 m.sonradan araç durdurularak vadiye doğru 

dikkatli bir yürüyüşle (300 m.) mağaranın ağzına ulaşılabilir. Gökçeler Mağarası’nın toplam uzunluğu 

345 m.’dir. Mağaranın yüksekliği 2 ila 20 m.’dir. Damlataş bakımından son derece zengindir. Çeşitli 

269

galerilerden oluşan mağaranın bir galerisinde yarasalar koloni halinde yaşamaktadır. Kuvvetli ışıkla 

mağaraya girilmemesi hayvanları ürkütmemek açısından son derece önemlidir. Mağaranın 7 m.’lik 

inişle girilen ikinci bölümüne ip olmadan inilmesi sakıncalıdır. Bunun dışındaki kısma yarasalar 

galerisine girmemek kaydı ile girişte herhangi bir zorluk bulunmamaktadır. 

İntepe Mağarası: Marmaris İlçesi, Karacaköy, Ovacık Mahallesi’nde bulunmaktadır. Köyün 4 km. 

güneydoğusunda Ovacık Mahallesi’nin 1 km. güneydoğusundadır. Mağara tekbir ünite olmayıp bir 

sistem oluşturmaktadır. Somalı Kaya Düdeni olarak da adlandırılan birinci kısmın toplam uzunluğu 

421.5m., derinliği ise 15.5 m. olduğu, iki kesimden oluşan mağaranın 342.5 m. uzunluğundaki 

kısmının aktif olduğu, bünyesinde 2 adet göl bulunduğu, ikinci kısım olan bölümün ise fosil kesimi 

olarak adlandırılarak 79 m. uzunluğunda bir galeriden oluştuğu ve çıkış ağzının bulunduğu tespit 

edilmiştir. Mağara ile ilgili etüt çalışmaları devam etmektedir. 

Agro Turizm; 

Datça; Yarımada toprağın denizle kucaklaştığı sayısız alanları ile bu konuda son derece 

everişli.Domuz Çukuru buna örnek.Dünyada hormonsuz beslenmeye özlem duyan ve önem verenlerin 

sayısı gün geçtikçe artıyor. Bu ihtiyaçtan dolayı organik tarıma dayalı yeni bir turizm türü hızla 

gelişiyor.İlçemizde Mesudiye ve Palamut Bükünde de birçok tesis kendi ürettiği hormonsuz gıdaları 

turistlerin beğenisine sunuyor.Yörenin bozulmadan korunabilmesi ve turizm çeşitliliğinin 

arttırılabilmesi için köylülerin hormonsuz gıda üretimi konusunda bilinçlendirilmeleri ve teşvik 

edilmeleri gerekiyor. 

Akarsu Turizmi: 

Rafting; doğa sporlarından olan rafting, Ülkemizde 1990’lı yıllarda başlamış ve günümüze kadar hızlı 

bir gelişme göstermiştir. Alternatif turizm türleri içinde en çok ilgi görenlerden birisidir. 

Dalaman 

Rafting sporu için son derece elverişli olan Dalaman Çayı, hem doğayla içiçe olmak hem de 

zorlu bir uğraşın heyecanını yaşamak isteyenler için ideal bir yerdir. Dalaman Çayı’nda 1993 yılından 

beri rafting turları düzenlenmektedir. 

Dalaman Çayı’nda rafting 2 etaptan oluşmaktadır. 1.Etap Narlı’dan başlayıp 13 km. devam 

ederek, Meşebükü’nde son bulur. 2.Etap ise Meşebükü’nden başlayıp 13 km. devam ederek 

270

Akköprü’de son bulur. İsteyenler Narlı’dan başlayıp Akköprü’ye kadar iki etabı da tek turda 

yapabilirler. 

Rafting turları, Turizm Bakanlığı’ndan A grubu İşletme Belgeli Seyahat Acentaları tarafından 

yapılmaktadır. Turlar her birinde profesyonel rehber bulunan genellikle 6 kişilik grublar halinde 

yapılır. Zorluk derecesi ¾ olup, katılım için ön deneyim gerekmektedir. Yüzme bilmek yeterlidir. 

Alternatif turizm türleri içinde hızlı bir gelişme gösteren rafting yerli ve yabancı turistlerin 

ilgisini çekmekte olup, iyi bir gelecek vaadetmektedir. 

Dağ ve Doğa Yürüyüşü: 

Trekking (yürüyüş): alternatif turizm faaliyetlerinde bulunan seyahat acentaları tarafından düzenlenen 

günlük, haftalık yürüyüş turlarına katılanlar, zengin hayvan ve bitki topluluklarını görme, kırsal 

kesimin kültürünü tanıma, ören yerlerini keşfetme ve doğayla iç içe yaşayarak, çağdaş yaşamın stresli 

ortamından uzaklaşma şansını yakalamaktadır. 

Muğla Merkez’de Asar Dağı Zirvesi’ne ve Değirmendere’ye Yürüyüş: Nefesine güvenenler, bir gün 

Muğla Merkezi’nden hareketle Asar (Hisar) Dağı zirvesine yürümelidirler. Saburhane Mahallesi’nin 

üst noktasından başlayan yürüyüş zirveye kadar 1 saat sürmektedir. Üstü tıpkı masa gibi düz olan ve 

belki de bu nedenle, halk arasında Masadağ olarak da bilinen Asar Tepe’ye çıkanların ödülü olağan 

üstü bir manzara ve çevreye dağılmış antik kalıntılar olacaktır. Kalıntılar olasılıkla Hitit metinlerinde 

de sözü geçen Mabolla Kalesi’ne aittir. 

Kale düzlüğünün güneyindeki düzlükteki irili ufaklı taşlardan oluşan ve olasılıkla konut türü 

yerleşimlere ait yapı yıkıntıları da görülür. Bu alanın altındaki alt düzlükte II.Bin Anadolu Hitit ve 

ı.Bin Frig ve Urartu geleneklerini yansıtan, Kayra ve Likya Bölgesinde varlığını geç dönemde de 

sürdüren açık hava kutsal alanları görülür. Mabolla Kalesi’nin iri dikdörtgen taşlardan oluşan surlarının 

güneye doğru süren uzantıları oldukça iyi korunmuştur. Sur duvarlarından aşağıya doğru sürüklenen 

bazı bloklar üzerinde izlenen kenetler ahşap kenet yuvaları özelliğindedir ve M.Ö.5.y.y.’la 

tarihlendiğine ilişkin ipucu vermektedir. 

Masadağ kuzeydeki düzlüğe yakın yerinde ise yüksek teraslar üzerine oturtulmuş ve en az 3 

katlı olan ve harçlı moloz taşlarından yapılma bir Ortaçağ sarayı yer alır. Mabolla’nın doğu ve batı üst 

yamaçlarında ve çoğu yakın zamanda soyulmuş kaya oygu mezarları yer alır. Asar Tepe çıkışı 

öncesinde ya da dönüşte, yürüyüşün başlangıç nokrasından sağ tarafa doğru dere içindeki güzergahı 

seçilirse Değirmen Deresi’ni de gezme imkanı bulunur. Derenin küçük bir şelale yaparak göllendiği 

noktaya yapacağınız bir saatlik yürüyüş güzergahı üzerinde tarihi kilise kalıntısını, Değirmendere’nin 

doğal güzelliklerini izleme şansı elde edilir. 

Şelale sazlıkların arasındaki doğal taştan merdiven kullanılarak yukarıdan fotoğraflanabilir. 

Yorucu yürüyüşün ödülü şelalenin göletine dalıp serinlemek olacaktır. 

271

Masadağı’ndaki Kalıntılar 

Bodrum Yarımadası Yürüyüş Parkurları: 

Değirmederesi’ndeki Şelale 

1-Pedasa (Gökçeler Kalesi): Bodrum’un kuzeyinden başlayan bir patika ile Gökçeler Kalesi’ne 

yürüyüşün değişik dönüş alternatifleri vardır. Yürüyüş süresi 1 saat 40 dakikadır. Tatlı eğimli bol 

Bodrum manzaralı bir patikadan başlayan yürüyüş, güzel bir vadi içinden Gökçelere devam eder. 

Bölgede yarımadanın kuzey ve güneybatısını gören vadilerin kesiştiği noktada Lelegler tarafından 

yapılmış olan bir kale ve civarında tarihi yapılar mevcuttur. 

2-Leleg Evleri ve Pedasa: Yarımadanın Gölkırı Mevkiinden Çukurboğazına çıkılır. Buradan Koca 

Ören ve Evcili Ören üzerinden Gökçeler Kalesi’ne gelinir. Buradan da Bodrum’a yürünür. Yürüyüş 

süresi 4 saattir. Parkur, yarımadanın geçmiş dönemlerine ait değişik yerleşim örneklerini ve görkemli 

manzaralarını izleme olanağını sunmaktadır. 

3-Pedasa-Gebe Kilsesi:Gökçeler Kalesi’nden kuzeye yürünür.İncirlikuyu Mevkii’nden doğuya doğru 

tırmanılır. Gebe Kilisesi’nden sonra Torba veya Demire inilir. 4 saatlik yürüyüş süresi vardır. Yörenin 

272

peyzajı görülmeye değerdir. Yapı mezar olarak yapılmıştır. Çevresi maki ile kaplıdır. Patikası sık sık 

kaybolmaktadır. 

4-Sandima-Partipanaz Kayası: Yalıkavak’tan başlayan yürüyüş eski Sandima Köyü üzerinden 

Partipanaz Kayası’na devam eder. Karakuzu Tepesi yamaçlarından Yalıkavağa geri dönülür. Yürüyüş 

süresi 1,5 saattir. Doğal güzelliklerle bezenmiş bir yoldan ulaşılan Sandima yarımadanın yakın 

geçmişine ait yaşam biçimini izleme olanağı veren hoş manzaralı terk edilmiş bir köydür. İçinde tarih 

izleri taşıyan Partipanaz Kayası ve yörenin mazarası görülmeye değerdir. 

5-Geriş Kanamaşa Sırtları: Yalıkavak’tan başlayan yürüyüş eski Sandima Köyü üzerinden Partipanaz 

Kayası’na devam eder. Karasulu Tepesi yamaçlarından Geriş Köyü sırtlarına geçilir. Güneye doğru 

yürünerek Karakaya sırtlarından köye inilir. Yürüyüş süresi 4 saattir. Parkur boyunca peyzaj ve 

manzaralar görülmeye değer. 

6-Termera: Bağla’nın tepesindeki Mandıra Köyü’ne kadar araçla gidilir. Buradan başlayan yürüyüşle 

Asarlık Tepelerindeki Termera’ya ulaşılır ve aynı yoldan geri dönülür. Yürüyüş süresi 2 saattir. 

Yürüyüş sırasında Leleg yapılarının temellerine rastlanılır. Patikanın kuzey yamacındaki vadide 

bulunan bir duvarın dev taşları ilgi çekicidir. Termera Asarlık tepelerinin tam ortasındaki çanağa 

gizlenmiş olan arazinin içinde bir mabet kalıntısı ve kaya mezarlarından oluşur. Kutsal bir mekandır. 

Mitolojide “Termera Acısı” diye geçen bir deyimin doğmasına dene olan ve kahramanın Herakles olan 

olayın yaşandığı yerdir. Bölgenin muhteşem manzaralı vahşi görüntüsü bu efsane ile çok uyumludur. 

7-Girel ve Ören Kaleleri (Antik Side): Yürüyüş yukarı Göl-Dağbelen arasındaki kavşaktan başlar. 

Girel Avlusu’ndan geçildikten sonra Karadağ’a tırmanılır. Zirvenin güneyinde ve batısında bulunan 

kaleler ziyaret edildikten sonra dağın batısından Dağbelen’e inilir. Yürüyüş süresi 4 saattir. Parkurun 

başlangıcından muhtemelen Telmisos Mabedi olan yıkık bir Bizans kilisesinin yanındaki Ören 

yerinden geçilir. Mabedin Oraklı olduğu konusunda Mitolojide bir söylence mevcuttur. Daha sonra 

Girel Avlusu yarımadanın terk edilmiş dağ köylerinden biridir. Karadağ zirvesinin çok yakınına 

kurulmuş olan Side isimli Leleg yerleşimleri olan Ören ve Girel Kaleleri daha sonraları sığınma 

kaleleri olarak kullanılmıştır. 

8-Girel Avlusu: Yukarıgölkırı’ndan başlayan yürüyüş Çukur Boğazı’ndaki sarnıçtan batıya doğru 

Oyukludağ ve Karadağ yamaçlarını takip ederek Girel Avlusu’na ulaşılır. Buradan Dağbelen Köyü’ne 

doğru devam edilir. Yürüyüş süresi 3 saattir. Bu parkur, yarımadanın geçmişte yaya ve eşek sırtında 

yapılabilen, kuzeyden güneye doğru başlayan ve dağ köy ve mezarlarına ulaşım sağlayan patikalardan 

oluşmaktadır. 

Gecelemeli Parkurları: 

a)Antik Kral Yolu: Bafa Gölü’nün doğu ucunda M.Ö. bir liman kenti olan Heraklia’dan 

başlayan yürüyüş yer yer Antik Kral yolunu izleyerek Beşparmak Dağları üzerindeki tarih öncesi 

mağara resimleri ve erken Hıristiyanlık dönemlerinden kalma Freskler bulunan mağaralar ve manastır 

kalıntılarına ulaşılır. Program 3 gün ve 2 gece kamplı olarak yapılmaktadır. Yürüyüş süresi 14 saattir. 

Fethiye; yöresini tanımanın en unutulmaz yollarından birisi de yörede yürüyüşler yapmak 

olmalı. Son yıllarda “Trekking” adı ile tanına bu doğa sporunu yapabilmek için gereksinim 

duyulabilecek tek şey standart yürüyüş malzemeleri. Fethiye çevresinde birçok yürüyüş parkuru 

bulunmakta. Bunlardan en önemlisi sayılabilecek bir parkurda Fethiye’den başlayarak Kaş’a hatta 

Antalya’ya kadar uzanan ve Likya kentlerini birbirine bağlayan patikalar zinciri. Bu yol antik dönemde 

Likya Yolu olarak adlandırılıyormuş. Şimdi ise yerli ve yabancı doğa ve yürüyüş tutkunlarına 

273

inanılmaz güzellikler sunuyor. Doğanın ve antik Likya’nın gizemini biraz olsun yakalayabilmek için 

Likya Yolu’nda yapılacak keyifli bir yürüyüş, yol üzerindeki küçük dağ köylerinde sıcak ve dost 

insanlar ve onların yarı göçebe hayatlarıyla tanışma olanağı sunacaktır. Likya Yolu’nun 1.bölümünde 

Faralya (Uzunyurt) Köyü, Dodurga Köyü, Sdyma, Pınara-Letoon-Xanthos kentleri ve incecik 

kumlarıyla eski bir liman bölgesi olan Patara yer almaktadır. Yolun 2.bölümünde ise Antiphellos, 

Apollonia, Simena, Myra Limyra ve yüzyıllardır sönmeyen ateşi ile Olympos bekler azimle ve 

bıkmadan yürüyenleri. Fethiye çevresinde doğa yürüyüşleri düzenleyen seyahat acentalarının yanı sıra 

Fethiye Doğayı Koruma Derneği tarafından da kış aylarında yürüyüş turları düzenlenmektedir. 

Saklıkent: Fethiye-Antalya karayolu üzerinde, Fethiye’ye 45 km. mesafedeki Kayadibi Köyü 

yakınındaki, Akdağ’ın eteklerinde kayalar içinde yer alan Saklıkent, yaz aylarında Fethiye’lilerin 

vazgeçilmez piknik alanı olmanın yanı sıra yerli ve yabancı turistlerin de uğrak yeridir. Yüzyıllardır 

akan kar sularının açtığı ve yaklaşık 100 m. yüksekliğinde ve 18 km. uzunluğundaki kanyona nehir 

üzerindeki sarp kayalara demir çubuklar çakılarak yapılmış ahşaptan bir köprüden girilmektedir. 

İçeriye girildiğinde kayalara demir çubuklar çakılarak yapılmış sıfır noktasından bir nehire dönüşen 

sular karşılar ziyaretçileri. Ağustos Ayının 40 derecelik sıcağında kanyonun içerisi üşünecek 

serinliktedir. Kanyonda trekking yapmak son derece zevklidir. 

Saklıkent 

Datça; Emecik-Sarı Liman-Apollo Tapınağı. Emecik’ten başlayıp,güney-doğu istikametinde 

gidilerek asfalt yola çıkılır. Asfalt yoldan ayrılarak güneye devam edilerek Sarı Liman’a varılır. Sarı 

Liman’dan sağa (batı istikametinde) dönülerek devam edilir. (Yol kıyıdan yaklaşık 50 Km. içeridedir.) 

dönüş noktasından itibaren yaklaşık 350-400 m. uzaklıkta ve yolun sağında Anıt Ağaç olarak 

adlandırılan 200-300 yıllık bir zeytin ağacı bulunmaktadır. Aynı yoldan devam edilerek asfalt bir 

yoldan geçilir ve Apollo Tapınağı’na ulaşılır. 

Yazıköy-Belenköy-Palamutbükü/Marin Koyu: Yazıköyü, Knidos asfalt yolu üzerinden Belen 

Köyü’ne sapılır. Belenköyü içinden geçildikten sonra aynı yol takip edilerek, Belen Köyü’nden 2 Km. 

sonra Köy Mezarlığına varılmadan önce sağa traktör yoluna dönülür. Köy mezarlığının bulunduğu 

yerden sola dönüldüğünde Çeşme-Palamutbükü asfaltına çıkılır. 

Mezarlık içinde kilise ve cami kalıntısı bulunmaktadır. Üçyol ağzı, Marin yolu ve 

Palamutbükü’ne giden yolun kesiştiği noktadır. Bu noktadan güneye giden yol Marin Koyu’na gider. 

Bu yol üzerinde bir çeşme bulunmaktadır. 

Üçyol ağzından itibaren dere boyunca (dağın istikameti) Palamutbükü İskelesi istikametine 

gidilir. 

274

Kızılbük-Hayıtbükü-Adatepe-Palamutbükü:Kızılbük’ten başlayarak Hayırbükü’ne gelinir. 

Plajın sağından Adatepe’nin eteğinden devam edilerek Ovabükü’ne gelinir. Adatepe’de M.S. 

8.y.y.’dan kalma kale kalıntısı bulunmaktadır. Ovabükü boyunca değişik devirlere ait seramik 

kalıntılarına rastlanılmaktadır. Ovabükü’nden sahil boyunca dağın eteğinde panorama yolundan 

Palamutbükü’ne varılır. 

Sındıköy-Örencik-Döşeme-Meşe Çukuru-Avlana: Sındıköy’den başlayıp Örencik’ten 

çıkıldıktan sonra Kocadağ’ın eteğinden doğu istikametine yürüyerek Zeytincik Mahallesi’nin üst 

tarafındaki toprak yoldan geçilerek Satık Mağara damlarına gelinir. Daha sonra anayoldan 100 m. 

yürüyerek sağa sapılır. Damarası kavşağından sola devam edilerek Döşeme ve Meşeçukuru 

Mahallelerine varılır. Meşe Çukuru’ndan itibaren asfalt olan yol takip edilerek Avlana’ya gidilir. 

Ayrıca Damarası Kavşağından sonra Damarası Mahallesi istikameti yönünde ilerlenerek Avlana 

Mahallesi’ne inilebilir. Eğer istenirse Avlana’dan Hayıt Büküne de gidilebilir. 

Hızırşah-Karaköy-Körmen Limanı:Hızırşah’tan eski asfalt yola çıkılır. Batı istikametinde Yarık 

Dağ’ın eteklerinden yeni asfalt yola çıkılarak buradan doğu istikametinde yaklaşık 500 m. yürüdükten 

sonra asfalt yoldan ayrılıp kuzey istikametinde Armutlu Mevkii’nden Kireç Ocağı Mevkii’ne, oradan 

da Karaköy’e ulaşılır. Karaköy’den sonra Kormen Koyu’nda (Gümrük Yanı İskelesi) yürüyüş 

tamamlanır. 

Yazıköy-Değirmenbükü-Eştegil Çiftliği-Knidos Harabeleri:Yazıköy’den sonra Knidos yol 

kavşağından köprüyü geçtikten sonra dere yatağından giden yol başlangıç noktasıdır. Yol boyunca batı 

istikametine devam edilecektir. Başlangıç noktasından denize mesafesi yaklaşık 4 Km.’dir. denize 

ulaşılan son tepede yolun sağında Manastır kalıntıları mevcuttur. Kalıntıların arasından geçilerek 

denize ulaşılır. Sahilden sola dönülerek sahil boyunca Sarkoz Koyu’na varılır. Sarkoz Koyu’ndan sola 

dönülerek patika yoldan devam edilir. Eştengil Ovası’nda sarnıçlar bulunmaktadır. Eştengil Ovası’nın 

kenarından devam edilerek Knidos Antik Kentine varılır. 

Emecik-Meriç-Alavar:Emecik’ten Yokuşbaşı istikametine (kuzeye) devam edilerek, buradan da 

Meriç Mevkii’ne varılır. Meriç kıyısından sağa dönülerek 200 m. sahil boyunca yürüdükten sonra 

içeriye doğru girilir. Zerdali Meriç Mevkii’nden tekrar kıyıya ulaşılır. Karataş Tepe ile Yaran Tepe 

arasından güneydoğu istikametinde gidilerek Alavar Yazlığı’na varılır. (Buradan da istenirse doğu 

istikametinde Fazıl Ovası’na gidilebilir.) Alavar Yazlığı’ndan eski Datça Yolu takip edilerek geri 

dönülür ve Yokuşbaşı Mevkii’nde tur tamamlanır. Bu parkur, bisiklet sporu içinde son derece 

uygundur. 

Kızlan-Reşadiye-Göznedüzü-Körmen Limanı: Kızlan Köyü’nden traktör yolu ile Reşadiye 

istikametine gidilir. Çatal Dağı’nın kuzeyinden devam edilerek Günnücek Boğazı Mevkii’nden 

Gökseki Kavşağı’ndan sola dönülür. Yaklaşık 750 m. gittikten sonra üç yol ağzına gelinir. Bu 

noktadan Göznedüzüne çıkılır. (Bu yolun bir kısmı Antik yoldur.) istenilirse kavşaktan güneybatı 

istikametine devam edilerek asfalt yola ulaşılır. Asfalttan sağa dönülerek Körmen Koyu’na ulaşılır. 

Hızırşah-Karain Mağarası-Alazeytin-Domuz Çukuru:Hızırşah’tan başlanılarak kuzey-batı 

istikametinden asfaltla çıkılır. Örencik Deresi’nden Kusacak Çayı istikametine devam edilerek oradan 

da Karain Deresi’ne dönülür. Buradan yaklaşık 150 m. sonra Karain Mağarasına ulaşılır. Güney 

istikametine devam edilerek Karain Mağarası’ndan yaklaşık 1.400 m. sonra Aşılama Mevkii’nde Mola 

Noktası olarak da kullanılan bir fırının önüne gelinir. Daha sonra Alazeytin istikametinden Domuz 

Çukuru’na varılır. 

275

Datça-Kızlan-Germe Köyu-Limanbaşı Burnu: Başlangıç noktası öğretmenevinin arkasından 

devam eden sahil yolundaki otellerin önünden (Villa Datça) geçer. Gökova Güneş Sitesi önünden 

Aktepe Sitesi’ne doğru devam edilir. Burgaz ilk Knidos kazı alanı yanından geçildikten sonra sola 

dönülüp yol takip edilir. Söz konusu yol Datça-Marmaris yolu ile kesişmektedir. Güzergah üzerinde 

yel değirmeni bulunmaktadır. Yol boyunca devam edilerek Kızlan Köyü’nden 3 Domuzlar Mevkii 

istikametine gidilerek sahile ulaşılabilir. Bu kavşaktan sola dönülür ve yaklaşık 350 m. ileride solda 

Çeşmirgözü Çeşmesi bulunur. Çeşmeden sonra sahil boyunca Kahyalı Mevkii’ndeki kayalıklara kadar 

yürüyüş sürdürülebilir. Ayrıca Kızlan Köyü’nden doğu istikametine devam edilerek Germe Koyu’na 

ulaşılır ve buradan sola dönülerek yürüyüş devam ettirilebilir. 

Kargı Koyu-Domuz Çukuru:Kargı Koyu’ndan başlayarak güney istikametine devam edilir. Yol 

üzerinde başlangıç noktasından yaklaşık 2 km. sağ tarafta Bizans Dönemine ait Kappelle Manastırı 

bulunmaktadır. Güzergah Kızılova Mevkii’nden devam ederek Domuz Çukuru’nda tamamlanır. 

Cumalı-Karataş Mevkii-Değirmenbükü:Cumalı Köyü’nden başlayarak batı istikametinde 

traktör yolu devam edilerek Karataş Mevkii’ne gelinir. Karataş Mevkii’nin üzerinden sola dönülerek 

Yazıköyü sapağına gelinir. Yazıköyü sapağından sağa dönülerek devam edilir. Yol üzerinde sol tarafta 

bir restaurant bulunmaktadır. Bu tesis geçildikten sonra Değirmenbükü boyunca devam edilir. Dere 

boyunca eski su değirmenleri bulunmaktadır ve dereden sahile ulaşılır. Eğer istenilirse Karataş 

Mevkii’nden Soğucak Belen istikameti boyunca (kuzeye) gidilerek Bükceğiz Burnuna varılır. Yol 

üzerinde bir sarnıç bulunmaktadır. 

Sındıköy-Zeytincik-Kumyer-Palamutbükü: Sındıköy’den asfalt yola inilerek Zeytincik 

Mahallesi’nden güney istikametinde toprak yol devam edilerek Kumyer’e varılır. Kumyer’den güney 

istikamete devam edilerek Palamutbükü’ne varılır. 

Köy Kahvaltısı ve Doğa Yürüyüşü Gezisi; Bafa Gölü ve çevresinde yürüyüşler yapılabilir. 

Burada yürüyüş organize eden acentalar da bulunmaktadır. Herakleia antik şehrinde bu yürüyüş doğal 

güzellikler ile birlikte insanda çok güzel duygular andırır. 

Ula Kanyonu; Ula İlçesi’ne çok yakın mesafede çevre yolu ile ulaşılabilen “Ula Kanyonu” 

yüksek bir noktadan izlenebilir. Bu kanyona girmek için klavuz almak şarttır. Başlangıç noktası da 

olarak da Ula’nın 5 km. uzağındaki Kızılağaç Köyü’ndeki kanyon girişi alınmalıdır. Kanyonda yer yer 

heyelan etkisiyle taş düşme riski bulunmaktadır. Ancak, bahar aylarında tüm haşmetiyle akan şelaleler 

klavuz marifetiyle güvenli noktalardan fotoğraflanabilir. Kanyonun yaz aylarında su azaldığı için fazla 

cazibesi kalmamaktadır. 

Yamaç Paraşütü: 

Fethiye-Ölüdeniz-Babadağ; 1975 m. yükseklikteki Babadağ’ın doruklarından gerçekleştirilen 

yamaç paraşütüne ilgi her geçen gün büyümektedir. Termik noktalarının zengin ve yaygın olması, 

atlayıştan sonra daha da yükselerek deniz üzerinde uçabilme özelliği, çevredeki bitki örtüsünün 

zenginliği, doyumsuz güzellikteki Ölüdeniz manzarası, denize sıfır inen tatlı bir eğim ve daha pek çok 

nedenle Babadağ, rakipsiz bir yamaç paraşütü merkezi konumundadır. Babadağ, üzerindeki 4 kalkış 

pisti ile Fethiye, Ölüdeniz ve Eşen Vadisi’ne hakim konumu dolayısıyla tüm dünyanın ilgisini çeken 

bir alternatif turizm hareketlidir. Dünya üzerinde denize bu kadar yakın ve yamaç paraşütü için bu 

kadar elverişli bir başka dağ bulunmamaktadır. Nisan Ayı sonlarından Ekim Ayı sonlarına kadar 

devam eden yamaç paraşütü mevsimi Ölüdeniz’in ve dolayısı ile Fethiye’nin tanıtımında etkin bir rol 

oynamaktadır. Dünyanın çeşitli ülkelerinden birçok yamaç paraşütü okulunun ve profesyonel 

sporcuların tercih ettiği bir uçuş bölgesi olmakla birlikte Ölüdeniz de bulunan çok sayıda seyahat 

276

acentası da paragliding zevkini tatmak isteyen turistlerle tandem (eşlikli) uçuşlar konusunda Turizm 

Bakanlığı’ndan Turizm Amaçlı Sportif Faaliyet İzin Belgesi almak suretiyle çeşitli fırsatlar 

sunmaktadır. 

Ören’de Yamaç Paraşütü; Yüksekliği 640 m. olan Kocadağ zirvesinde bir paraşüt atlama pisti 

on iki ay yamaç paraşütü yapmaya müsaittir. Piste ulaşım vasıta ile 20 dakikadır. Sıcak hava 

türbülansının tek taraflı ve güçlü olması kaza riskini en aza indirmekte ve paraşütçünün atlama 

pistinden yaklaşık 1.000 m. daha yükselmesini sağlamaktadır. Ayrıca bu özellik dünyada diğer yamaç 

paraşütü yapılan dağlarda olmayan atladığı piste tekrar inebilme imkanını sağlamaktadır. Ören’in 

Kocadağ’da bulunan yamaçlardaki sıcak hava türbülansının düzenli olması nedeniyle istenirse 7-8 saat 

havada kalma imkanı bulunmaktadır. Ege Üniversitesi’nden gelen uzmanlar, atlamak isteyenlere bu 

olanağı sağlamaktadırlar. Atlama imkanı bulmak için, Ören Belediye vasıtasıyla, yetkili kişilere 

ulaşmak gerekmektedir. Henüz sürekli olarak Ören’de bulunan paraşüt ekibi kurulamadığı için talep 

olduğunda ekip İzmir’den gelmektedir. 

Jeep Safari: İlimizdeki seyehat acentalarının, farklı güzergahlarda gerçekleştirdikleri turlarla 

zorlu engelleri aşarak vahşi doğanın ve tarihin gizemli güzelliklerine erişenlerin sayısı her geçen gün 

artmakta, her yaşta insanın ilgisini çeken aktivite giderek yaygınlaşmaktadır. 

Binicilik (Horse-Riding): Son yıllarda Fethiye İlçemizde daha çok ilgi görmeye başlayan bir 

başka alternatif spor dalı da biniciliktir. Özellikle Ovacık’tan başlayarak Kayaköy ve civarında yapılan 

bu gezinti doğa tutkunlarına daha farklı ve ilginç bir heyecan tattırmaktadır. Toros Dağları’ndan 

Akdeniz’e ulaşan güzergahlarda at sırtında yapılacak gezinti kaçırılmaması gereken bir fırsat olarak 

göz önüne çıkmaktadır. 

Kış Turizmi: 

Kış Sporları ve Turizm: 

Seki Eren Dağı:Fethiye çevresi, 1.500 ile 3.000 yükseltiler arasında değişen Toros Dağlarına 

oldukça yakındır. Bunlar içinde en dikkati çekeni Eren Dağı araç ile 8 km. uzaklıktadır. Fethiye, 

Antalya karayolunun 74. km.’sinde Seki Beldesi’ne ayrılan yola girdikten sonra Temel Köyü’ne 

gidiliyor. Köyden, Girdev Gölü’ne giden yola girdikten tahminen 2 km. sonra Girdev’e giden yol 

yerine Şahin Tepesi levhası yazılan yola girdikten sonra takriben 5 km.’lik bir mesafe sonra 1.500 m. 

yükseltilerde kamp yaptıktan sonra, sabah gün doğmadan kış sporlarına uygun malzeme varsa, 4 

saatlik bir tırmanışla Eren Dağı’nın zirvesine (2.677 m) ulaşılabilir. Zirvede manzara müthişdir. Kuzey 

tarafında çanak içinde karlar altında Girdev Gölü’nü ve Antalya Bölgesi’nin dağlarını, güneybatı 

istikametinde ise Seki Ovası görülür. Eren Dağı’na rehbersiz çıkılmaması gerekir. Konuyla ilgili 

organize tur yapılmamaktadır. Ancak, Muğla Doğa Sporları Klübü sporcularından faydalanılabilir. Bu 

bölgede, Muğla Valiliği bir kafeterya ve teleskiden oluşan bir kayak projesini başlatmış bulunmaktadır. 

277

Eren Dağı, tur kayağı (Nodicski) için çok elverişli bir bölgedir. Zirve ile kamp yapılacak alan 

arası 6 km.’lik bir parkurla tamamlanır. 

Sandras Dağı: Köyceğiz İlçesi sınırlarında bulunan 2.294 m. yükseklikteki Sandras Dağı’nda 

kış sporları için uygun alanlar bulunmaktadır. Sandras Dağı’na ulaşım Yayla Köyü üzerinde 

yapılmaktadır. Aralık-Mart ayları arasında kayak yapılabilir. Muğla Valiliği’nce 1999 yılından bu yana 

Sandras Dağı’nda kayak merkezi oluşturma çalışmaları devam etmektedir. 

Kongre Turizmi: 

Muğla il merkezinde Muğla Üniversitesi tarafından üniversite kampüsünde 1.050 kişilik kongre 

merkezi yaptırılmış ve kullanılmaya başlanılmıştır. 

Bodrum-Marmaris ve Fethiye İlçelerinde de kongre merkezi yapılması için araştırmalar 

sürdürülmekte olup, bu ilçelerde ulusal ve uluslar arası düzeyde konferans ve kongrelere hizmet 

verebilecek konaklama tesisleri mevcuttur. 

El Sanatları: 

İlimiz ve bağlı ilçelerimizde geleneksel olarak yapılan el sanatları ürünleri yaygındır. Yöresel 

olarak yapılan bu ürünler yerli yabancı turistler tarafından tercih edilmektedir. 

Bunlardan en yaygın olanları; 

-Merkeze bağlı Yeşilyurt Beldesi’nde 200-250 yıldır süregelen tarihi kültür sanatı olan ipek 

böcekçiliği ve el dokumacılığı yapılmaktadır. 

278

-Milas İlçesi’nde doğal boyalarla yapılan el dokuma halıları turistlerin ilgisini çekmektedir. 

-Kavaklıdere İlçemizde üretilen bakırdan yapılma hediyelik eşyalar da son derece ilgi çekicidir. 

-Bodrum İlçemizde üretilen el yapımı bujiteriler, nazar boncukları turistler tarafından son 

derece ilgi görmektedir. 

-Fethiye İlçesi, Üzümlü Beldesi’nde üretilen el dokuması Dastar Bezi yörenin tanıtımında 

önemli yer tutmaktadır. 

-Datça İlçesi’nde en değerli el sanatı iğne oyasıdır. İğne Oyası yapımında kullanılan has ipek, 

evlerde ipek böceği yetiştirilerek ipeğin istenildiği gibi bükülerek pişirilmesiyle elde edilir. 

G.3.Turistik Altyapı 

Datça;Marmaris-Datça-Knidos yolu genişletilip asfaltlanarak karayolu sorunu çözülmüştür. 

Yat turizminin geçiş güzergahında olmasına rağmen Yat Limanının faaliyete geçmemesi dolayısıyla 

yat turizmi girdisi düşüktür.Datçada havaalanı bulunmadığından turistlerin ilçeye gelişlerindeki 

yolculuk süreleri uzamaktadır. Bu nedenle birçok turist ilçemize gelecek yerde havaalanı olan başka 

yerleri tercih etmektedir. İlçenin tamamının özel çevre koruma bölgesi ve % 70’e yakın bölümünün sit 

bölgesi olması nedeniyle imar planının sonuçlandırılmasında güçlüklerle karşılaşılıyor ve yöreye 

turizm yatırımcıları yatırım yapmıyorlar. 

Kanalizasyon tamamlanmıştır fakat artma tesisi henüz tamamlanmamıştır 

Deniz hudut kapısı olarak kullanılan limanda gümrüklü rıhtım ve yolcu salonu bulunmadığı 

için yolcuların gümrük muayeneleri açıkta yapılmaktadır. 

Knidos, Burgaz ve Emecikte yapılan kazı çalışmaları sonucunda ortaya çıkan eserler müzenin 

kurulmaması nedeniyle İlçede sergilenememektedir.Sonuç olarak turim atyapısı yeterli değildir. 

G.4.Turist Sayısı 

TABLO G.1.Muğla İli Hudut Kapılarından Giriş Yapan Turist Sayısı (2008) 

AYLAR 

MARMA 

RİS 

BOD 

RUM 

TURGU 

TREİS 

FETHİYE DATÇA GÜLLÜK DALAM 

AN 

BODRUM 

MİLAS 

AYLARIN 


GENEL 

ARTIŞ 

% 

Ocak 3.552 300 0 49 42 218 383 298 4.842 %294 

Şubat 4.409 306 4 40 18 267 757 440 11.083 %285 

Mart 7.268 545 3 56 35 264 910 975 21.139 %340 

Nisan 9.741 4.314 153 834 132 272 34.182 25.049 95.816 %88 

Mayıs 19.678 24.308 1.514 218 1.388 190 176.439 111.124 430.675 %66 

Haziran 24.376 31.092 2.882 321 1.268 222 197.798 119.662 808.296 %47 

Temmuz 34.950 41.208 2.840 585 1.738 215 259.979 172.521 1.322.332 %36 

279

Ağustos 35.038 48.890 4.077 1.610 2.249 147 267.934 180.711 1.862.988 %31 

Eylül 31.552 41.788 3.455 2.022 2.062 282 220.412 141.097 2.305.658 %27 

Ekim 34.586 35.937 3.470 1.431 1.024 236 134.941 78.603 2.595.886 %26 

Kasım 11.950 4.085 347 51 265 285 1.066 477 2.614.412 %26 

Aralık 

Toplam 217.100 232.773 18.745 7.217 10.221 2.598 1.294.80 830.957 12073127 

G.5.Turizm Ekonomisi 

Turizm, en çok ekonomik yönüyle ele alınmış bir toplumsal faaliyettir. Turizmin ülkelere 

önemli ölçüde gelir getirici ve döviz kazandırıcı özelliğinden dolayı ekonomik yaklaşım 

yaygınlaşmıştır. 

Günümüzde ekonomik kitlesel bir olgu haline gelen turizmin ülke ekonomileri üzerindeki 

olumlu etkileri onun ekonomik yönünü daha da ön plana çıkarmıştır. Ülke ekonomilerinin 

karşılaştırıldığı ulusal ve uluslar arası ekonomik sorunların çözümünde ve dar boğazların aşılmasında 

turizm, dinamik ve ekonomik özelliği ile adeta çıkış noktası oluşturmaktadır. 

Turizmin, Turist kabul eden bir ülkenin ekonomik yapısı üzerindeki olumlu etkilerini 

aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür. 

. Ödemeler dengesi üzerine olumlu etkisi, 

. Gelir yaratıcı etkisi, 

. Altyapı ve üstyapının geliştirilmesi, 

. Diğer' ekonomik sektörlere katkısı, 

. İstihdam yaratıcı etkisi, 

. Bölgeler arasındaki ekonomik dengesizliğin ortadan kaldırılması. 

Akyaka İlçesi: belde de turistik yönü ile yaz sezonunda yazlık ev tabir edilen yaklaşık 2178 

kişilik nüfusu ile hafta sonlarında piknik ve gezinti amacıyla 10.000 civarında nüfus yoğunluğu 

yaşamaktadır. Turzim seyahat acenteleri ve civar yörelerden gelen acenteler tarafından yapılmaktadır. 

Datça; 

Datça Yarımadası, Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak ilan edilmiş olması dolayısıyla 

bozulmamış doğası, 235 km’lik sahil şeridi ve 52 koyu, zengin flora ve faunası, Knidos Antik Kenti ile 

gelecekte en önemli turizm merkezlerinden birisi olmaya aday. 

Eko turizm için geniş imkanları mevcut olup, Bodrum ve Fethiye arasında yoğunlaşan 

ülkemiz yat turizminin odaklandığı bir bölge olarak önemli bir yere sahip. Öte yandan Datça, kitle 

turizminin yoğunlaştığı Bodrum, Marmaris ve Fethiye gibi tatil yörelerimizde tatillerini geçiren yerli 

ve yabancı turistler için nefes alınacak trekking, sörf, yelken gibi doğa ve su sporlarının yapılabileceği 

ideal ortamlar sunuyor. 

Genellikle esen rüzgarı ile nemin pek hissedilmediği, terlemeden tatil imkanı sağlaması ve 

bol oksijeni dolayısıyla sağlık turizmi için de ideal bir yer. Turizm, ilçenin ekonomik hayatında son 

yıllarda hızla önem kazanmış olup halkın önemli gelir kaynakları arasında yer alıyor. 

Bu olguya paralel olarak ilçenin konaklama imkanını arttıran tesislerin sayısının yıldan yıla 

hızla arttığı gözleniyor. 

Datça Yarımadası, Bodrum ve Marmaris’ten Mavi Tur düzenleyen tekneler için oldukça 

önemli bir güzergah ve Datça limanı bu tekneler için önemli bir konaklama yeri. Datça limanına giriş 

çıkış yapan tekneler arasında yunan adalarından gelen tekne ve yatlar önemli bir yer tutuyor. 

280

Yunan adalarından, özellikle Rodos ve Sömbeki adalarından, ilçemize cumartesi günleri 

teknelerle alış verişe gelen yunanlılar, ayrıca Mayıs – Ekim ayı arasında Rodos ve Sömbeki 

adalarından günübirlik seferler düzenlenerek bu adalarda tatil yapan çeşitli uluslara mensup tatilciler 

ilçemize gelip döviz girdisi sağlıyor ve bu yolla ilçemize gelen günübirlik tatilci sayısının her geçen yıl 

arttığı gözleniyor. 

Datça’da bulunan konaklama tesislerimizde; 

1) Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan işletme bedeli 5 otel ve pansiyonda 220 oda ve 478 yatak 

mevcuttur. 

2) Kültür ve Turizm Bakanlığı ve İlçe Özel İdare Müdürlüğü’nden belgeli 80 otel, pansiyon, 

apart ve kampingde 1121 oda ve 2558 yatak bulunmaktadır. 

3) Kültür ve Turizm Bakanlığı ile belediye Başkanlığı ve İlçe Özel İdare Müdürlüğü’nden 

belgeli toplam 85 otel, pansiyon, apart otel ve kampingde 1341 odada 3036 kişi için konaklama imkanı 

vardır. 

2006 yılı 

Gelen 

Giden 

Yabancı turist sayıları 1.199.885 1.223.640 

Yerli turist sayılırı 178.515 180.591 

Yerli yabancı turist sayılırı 

toplamı 

1.378.400 1.404.231 

Fethiye ;2008 yılı içinde 450.000 yabancı ve 500.000 Türk olmak üzere yaklaşık 950.000 kişi 

ilçeyi ziyaret etmiştir. Yabancı turistlerin çoğunluğunu ise İngiliz vatandaşları oluşturmaktadır. 

G.6.Turizm Çevre İlişkisi 

İlimizde turizmin çevre ile uyumlu bir şekilde gelişmesi için İmar Planlarına ve Yasaklarına 

uyulmasının yanı sıra Müdürlüğümüzce 2872 sayılı Çevre Kanununa dayanılarak çıkartılan Su Kirliliği 

Kontrol Yönetmeliği, Gürültü Kirliliği Yönetmeliği, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Hava 

Kalitesinin Korunması Yönetmeliği ve ÇED Yönetmelikleri çerçevesinde tedbirler getirilmesi için 

çalışmalar devam etmektedir. 

Datça; İlçe merkezinde turizm çevre ilişkisi sağlıklı bir şekilde gelişmemiştir. Burgaz Öre 

Yeri yapılaşmadan yeterince korunamamıştır. Özellikle 2.konutlar ile ilçe merkezindeki diğer çarpık 

yapılaşmayla birleşince turizmin çevreye verdiği en belirgin zarar olarak göze çarpmaktadır. Turizm 

ilçede inşaat sektörünü hareketlendirmiş, hızı yapılaşma gürültü ve görüntü kirliliğini beraberinde 

getirmiştir. Arıtmanın devreye sokulamayışı temiz olan deniz için potansiyel bir tehdit oluşturmaktadır. 

Turizm sezonunda nüfusun katlanmasıyla katı ve sıvı atıkların toplanıp imhası zorlaşmaktadır. 

İlçe merkezi dışında ise henüz turizmin çevreye verdiği önemli bir zarar yoktur. 22.10.1990 

tarihi ve 90/1117 sayılı kararnamenin eki kararla Datça-Bozburun yarımadaları Özel Çevre Koruma 

Bölgesi lan edilmişlerdir.90/1117 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince turizm merkezlerindeki 

tasarruf yetkisi Özel Çevre Koruma Kurulu Başkanlığı’na girmiştir. 

KAYNAKLAR 




281

H.TARIM VE HAYVANCILIK 

H.1.Genel Tarım Yapısı 

İlin doğu kısmında yüksek dağlar bulunmakta, batıya gidildikçe yükseklikler azalmakta, sahile 

değin uzanan ve denize dik inen dağlar arasındaki vadiler boyunca yer yer küçük ve şeritvari ovalar 

varsa da topoğrafya bakımından il oldukça engebeli araziye sahiptir. 

Arazi yapısına bakıldığında toplam 1.324.700 ha’lık arazinin 260.516,6 ha’nın kültür arazisi 

olduğu görülmektedir. 15.000 ha’ı Çayır ve Mer’a alanları, 835.620 ha’ı Orman alanlarından 

oluşmaktadır. İşe yaramayan arazi ise 213.564 ha’dır. 

Toprak Varlığı ve Dağılımı Alan (Hektar) Payı % 

Tarım Arazisi 256.226 

Çayır-Mera Arazisi 17.943 

Sebze Alanları 18.875 

Meyve Alanları 110.650 

Örtü Altı Alanları 4.171 

Tarla Alanları 104.587 

İşlenen tarım arazisi 238283 

I.Sınıf Arazi 

: 57.785 ha. 

II. Sınıf Arazi 

: 73.402 ha. 

III. Sınıf Arazi 

: 90.642 ha. 

IV. Sınıf Arazi 

: 27.942 ha. 

V.Sınıf Arazi 

: 8.750 ha. 

VI. Sınıf Arazi 

: 1.165 ha. 

VII. ve VIII. Sınıf Arazi : 831 ha. 


:260.516 ha. 

Tarımsal Alanların Sınıflandırılması 

Muğla İli Nüfus Dağılımı: 

Kentli Nüfus 286.613 %39 

Kırsal nüfus 447.253 % 61 

Toplam İl nüfusu 733.866 % 100 

İşletme Büyüklüklerine Göre Çiftçi Aile Sayısı: 

0-19 da 

47.953 % 60 

20-49 da 24.198 % 30 

50-99 da 6.172 % 7.1 

100-199 da 1.797 % 2 

200-499 da 286 % 0.8 

500 dan büyük 30 % 0.1 

Toplam çiftçi 

aile sayısı 

80.436 % 100 

282

Sulu Tarım Alanlarının Dağılımı: 

Sulanan Arazi (Ha) 102.822 

Sulanmayan Arazi (Ha) 157.694 

Devlet Sulaması 47.100 

Çiftçi Sulaması 55.721 

H.2.Tarımsal Üretim 

H.2.1.Bitkisel Üretim 

H.2.1.1.Tarla Bitkileri 

TABLO H.1.Tarla Bitkileri 

CİNSİ EKİLİŞ (Ha.) ÜRETİM (Ton) 

Susam 6014,4 4544,8 

Patates 2045,8 56916,7 

Anason 250 150 

Darı 875,3 908,5 

Mısır (Dane) 6340,5 23142,0 

Bakla (Kuru) 218,8 905,7 

Nohut 4034,0 6032,7 

Fasulye 1967,0 3063,5 

Börülce 305,1 325,4 

Yerfıstığı 1067,0 3043,6 

Soğan 580,0 948,0 

Sarımsak 161,0 861,0 

Diğerleri 995,8 11912,5 

TOPLAM 24854,7 112754,4 

H.2.1.1.Buğdaygiller 

BUĞDAYGİLLER 

2008 YILI 

Ekilen Alan 

(Da.) 

Üretim 

Miktarı 

TON 

ARPA 90.650 18.897 

BUĞDAY 534.090 184.593 

ÇAVDAR 1.540 247 

DARI 9.087 819 

MISIR (DANE) 63.572 38.917 

TRİTİKALE 3.225 1.201 

YULAF (DANE) 21.608 4.232 

TOPLAM 688.312 203.490 

283

H.2.1.1.2.Baklagiller 

BAKLAGİLLER 


Ekilen Alan 

(Da.) 

Üretim 

Miktarı 

TON 

BAKLA(YEMEKLİK) 2.185 352 

BÖRÜLCE KURU 2.941 309 

FASULYE KURU 6.060 829 

NOHUT 12.850 1.809 

TOPLAM 24.036 3.299 

H.2.1.1.3.Yem Bitkileri 

TABLO H.3.Yem Bitkileri 

YEM BİTKİLERİ 


Ekilen Alan 

(Da.) 

BAKLA_HAYVANYEMİ 24.800 

BURÇAK_YEŞİLOT 3.150 

BURÇAK_DANE 960 

FİĞ_YEŞİLOT 79.390 

FİĞ_DANE 7.200 

HAYVAN_PANCARI 

KORUNGA 120 

MISIR_HASIL 8.525 

H.2.1.1.4.Endüstriyel Bitkiler 

TABLO H.4.Endüstriyel Bitkiler 

CİNSİ EKİLİŞ (Ha.) ÜRETİM(Ton) 

Tütün 3159,9 2024,4 

Pancar 200 8.000 

Pamuk(Kütlü) 8145,0 34491,9 

TOPLAM 11504,9 34491,98 

H.2.1.1.4.Endüstriyel Bitkiler 

284

ENDÜSTRİYEL 

BİTKİLER 


Ekilen Alan 

(Da.) 

Üretim Miktarı 

TON 

TÜTÜN 20.210 1.367 

ANASON 10.000 600 

AYÇİÇEĞİ_YAĞLIK 2.726 1.035 

KANOLA 62 6 

PAMUK 16.850 5.852 

SUSAM 34.543 2.241 

ŞEKERPANCARI 700 2.800 

TOPLAM 85.091 13.901 

H.2.1.2Bahçe Bitkileri 

H.2.1.2.1 MEYVE ÜRETİMİ 

MEYVELER 


Meyve Veren Ağaç Sayısı 

Üretim Miktarı 

TON 

ARMUT 136.869 2.933 

AYVA 40.844 1.114 

BADEM 525.974 5.583 

CEVİZ 55.000 1.866 

ELMA 248.980 11.518 

ERİK 89.410 2.120 

İNCİR 50.520 1.099 

KAYISI 46.394 1.175 

KEÇİBOYNUZU 21.160 312 

KİRAZ 39.660 945 

NAR 347.685 10.974 

ŞEFTALİ 177.967 5.134 

ŞEFTALİ_NEKTARİN 4.900 199 

ÜZÜM 0 8.457 

ZEYTİN_SOFRALIK 335.344 4.601 

ZEYTİN_YAĞLIK 12.789.734 154.815 

285

H.2.1.2.2 SebzeÜretimi 

SEBZELER 


Ekilen Alan 

Da. 

Üretim 

Miktarı 

TON 

BAMYA 2.380 1.610 

BARBUNYA 5.478 5.196 

BİBER 12.405 18.844 

BÖRÜLCE 2.940 1.553 

DOMATES 46.279 180.394 

ENGİNAR 1.875 1.285 

FASULYE 29.261 27.288 

HIYAR_SOFRALIK 6.182 12.541 

ISPANAK 4.525 3.284 

KABAK 2.517 4.473 

KARPUZ 22.765 94.843 

KAVUN 13.280 33.072 

LAHANA_BEYAZ 4.245 11.050 

MARUL_KIVIRCIK 695 784 

MARUL_GÖBEKLİ 2.249 2.522 

MAYDONOZ 1.134 958 

PATLICAN 18.372 47.291 

PIRASA 3.393 6.148 

SARIMSAK_TAZE 921 660 

SOĞAN_TAZE 1.318 1.117 

TURP_BAYIR 206 323 

H.2.1.2.3. Süs Bitkileri 

SÜS BİTKİLERİ 


ALAN 

m2 

ÜRETİM 

ADET 

Kesme Çiçek 11.400 230.000 

İç Mekân 24.782 19.550 

Dış Mekân 324.180 454.150 

286

H.2.2. HAYVANSAL ÜRETİM 

İLÇELER BAZINDA HAYVAN MEVCUTLARI EK-5 

İl ADI :MUĞLA 

İLÇE ADI BÜYÜKBAŞ KÜÇÜK BAŞ TEK TIRNAKLI KEDİ-KÖPEK 

BUZAĞI 

MANDA 

SIĞIR DANA 

TOPLAM KOYUN KEÇİ TOPLAM AT KATIR EŞEK KÖPEK KEDİ 

(*) 

01-MERKEZ 8618 4546 13164 2850 14970 17820 580 168 315 4418 906 

02-BODRUM 4800 2200 7000 1200 2100 3300 150 - 50 2500 1200 

03-DALAMAN 2800 970 7 3777 2970 2300 5270 74 80 62 370 82 

04-DATÇA 590 306 896 328 1605 1933 6 - - 700 500 

05-FETHİYE 12000 6871 18871 51292 19870 71162 880 880 780 2283 1321 

06- 

1560 1198 2758 1000 3500 4500 100 25 550 550 253 

KAVAKLIDERE 

07-KÖYCEĞİZ 5030 2520 7550 3500 9000 12500 70 350 50 1200 500 

08-MARMARİS 2000 450 2450 900 9500 10400 70 80 65 750 250 

09-MİLAS 29366 14086 43452 7625 8433 16058 1109 920 1420 3695 3100 

10-ORTACA 3384 1731 5115 450 1100 1550 26 6 - 2000 900 

11-ULA 5500 2037 7537 1500 7000 8500 130 50 50 1500 800 

12-YATAĞAN 11571 4329 15900 4740 12543 17283 305 231 1315 4185 5021 

TOPLAM 87219 41244 7 128470 78355 91921 170276 3500 5580 4657 24151 14833 

İ 

287

İl ADI :MUĞLA 

İLÇELER BAZINDA KÖY KANATLI MEVCUTLARI 

( KÖY TAVUKLARI ) 

İLÇE ADI 

Kanatlı Türleri 

Tavuk Hindi Ördek Kaz Güvercin Diğer Kümes 

Hayvanları 

01-MERKEZ 110000 1000 535 160 1800 100 

02-BODRUM 5400 500 540 50 600 

03-DALAMAN 4040 450 350 60 500 

04-DATÇA 2108 23 98 86 

05-FETHİYE 94000 2500 700 180 2000 100 

06-KAVAKLIDERE 3200 100 50 60 70 

07-KÖYCEĞİZ 4700 600 450 50 95 

08-MARMARİS 2785 

09-MİLAS 320000 1500 200 2500 

10-ORTACA 38218 458 703 226 

11-ULA 37560 273 213 168 1677 

12-YATAĞAN 60314 221 265 101 669 45 

TOPLAM 682325 7625 4104 1055 7651 245 

H.2.2.1 Büyükbaş Hayvancılık 

288

BÜYÜKBAŞ 

HAYVANCILIK 

ADET 

ET ÜRETİMİ 

TON 

SIĞIR YERLİ 17.266 

SIĞIR KÜLTÜR 54.992 

SIĞIR MELEZ 66.261 3.504 

H.2.2.2. Küçükbaş Hayvancılık 

KÜÇÜKBAŞ 

HAYVANCILIK 


ADET 

ET 

ÜRETİMİ 

TON 

KILKEÇİSİ 117.726 

KOYUN YERLİ 77.673 

MERİNOS 5.307 562 

H.2.2.3. Kümes Hayvancılığı (Kanatlı Üretimi) 


KANATLILAR ADET Yumurta 

ET TAVUĞU 1.564.971 0 

YUMURTA TAVUĞU 735.375 96.600.650 

HİNDİ 6.513 182.606 

KAZ 1.741 28.785 

ÖRDEK 4.872 150.720 

H.2.2.4. Su Ürünleri 

Su Ürünleri Üretim Miktarı 

SU ÜRÜNLERİ 

Çipura-Levrek 

TON 

Alabalık 

TON 

2008 56.000 12.000 

289

H.2.2.5.Kürk Hayvancılığı 

İlimizde kürk hayvancılığı yetiştiriciliği yapılmamaktadır. 

H.2.2.6.Arıcılık ve İpekböceği Yetiştiriciliği 

ARICILIK 2008 

Arı-Kovan Eski Usul 1.132 

Arı-Kovan Yeni Usul 579.224 

Balmumu Üretimi Kg 700.011 

Doğal Bal Üretimi Kg 9.421.565 

H.3.Organik Tarım 

İlimizde organik 80 ha. Zeytin ve 15.789 arı kovanı mevcuttur. 

MUĞLA İLİ 2008 YILI ORGANİK TARIM VERİLERİ 

Son Urun Üretici 

tahmini 

uretimAlani Uretim 

Adi Sayısı (da) (kg) Üretim takvimi 

Adaçayı 1 20000 10600 

Avokado 1 0,025 40 

Ayva 3 0,83 180 Adaçayı ve kekik 

Badem 27 393,537 5370 doğadan toplamadır. 

Buğday 1 5 0 

Çayır 1 5,2 624 

Elma 1 0,5 200 

Fiğ 1 49,3 0 Organik tarım ile 

Greyfurt 1 38,71 0 üretilen 

İncir 3 11,58 960 bitkisel ürünlerin 

Keçiboynuzu 2 12,124 600 üretim takvimleri 

Kekik 4 52000 365400 açıkta yetiştirilen 

Limon 6 30,03 23310 diğer ürünlerle 

Mandarin 4 52,304 13700 aynıdır. 

Mısır 2 24,4 0 

Nadas 15 89,239 0 

Nar 3 15,764 2700 

Pamuk 1 187,229 72832 

Portakal 10 108,057 87500 

Susam 43 1103,1 127634 

Turunç 1 16 0 

Üzüm 2 0,797 100 

Yeni dünya 3 0,6 70 

Zeytin 41 936,811 271313 

290

H.4.Tarımsal İşletmeler (Kamu ve Özel İşletmeler) 

İlimizde tarım ve hayvancılıkla uğraşan 84.436 işletme bulunmaktadır. 

H.5.Tarımsal Faaliyetler 

İlimizde; gerçekleştirilen tarımsal faaliyetler çeşitlilik arz etmektedir. Kıyı kesimlerde seracılık 

ve narenciye yoğunluk kazanmaktadır. İç kesimlerde ise Pamuk, Tütün, Buğday v.s. tarım ürünleri 

ekimi yapılmaktadır. 

H.5.1.Pestisit Kullanımı 

TABLO H.10.Muğla İli Zirai Mücadele İlaçları Tüketim Miktarları 

ZİRAİ MÜCADELE İLAÇ TÜRÜ 

2008 TÜKETİM (Kg/Lt) 

İnsektisitler 105,694 

Fungusitler 280,875 

Herbisitler 51,400 

Nematositler 57,172 

Akarisitler 9,917 

Fümigantlar - 

Yağlar 106,772 

Diğerleri 97,709 

TOPLAM 709,544 

H.5.2.Gübre Kullanımı 

TABLO H.11.Gübre Tüketimi 

GÜBRENİN CİNSİ 

MİKTAR (TON) 

A.Sülfat %21 4.640.950 

CA Amonyum Nitrat %26 3.059.840 

Amonyum Nitrat %33 11.940.850 

Üre %46 4.680.770 

Triple.Süper Fosfat 463.675 

Dİ-Amonyum Fosfat 2.127.117 

Kompoze 20-20-0 5.960.360 

Kompoze 20-20-20+Zn 203.150 

Kompoze 15-15-15 6.578.990 

Kompoze 15-15-15-+Zn 2.299.600 

Kompoze 25-5-10 66.200 

Potasyum Sülfat 1.742.400 

Potasyum Nitrat 347.000 

CA Nitrat 33.625 

M.A.P. 8.075 

291

18.24.12+4S+1 ZN 21.450 

D.SÜLFAT 2.350 

10.20.20M.GOLD 19.350 

15.15.15.GOLD 174.750 

10.20.20 107.700 

13.24.12+S-4+F-1-ZN-1 21.800 

NSP 39.150 

MAG.NİT. 1.000 

Toplam 44.540.402 

KAYNAKLAR 

-İl Tarım Müdürlüğü(2008 yılı verileri) 

I. MADENCİLİK 

I.1.Maden Kanununa Tabi Olan Madenler ve Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan 

Doğal Malzemeler 

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünün 16.08.2008 tarih ve 

57597 sayılı yazısına istinaden hazırlanan 2008 yıllına ait maden üretim bilgilerini içeren bilgiler 

tabloda gösterilmiştir. 

Maden adı İlçe Rezerv 2008 Üretim 

Aliminyum 

Merkez 

Milas 

Maden Kömürü 

Merkez 

Milas 

Yatağan 

17.090 ton 

7.508.040 ton 

4.904.155 ton 

Mermer 

Bodrum 

Fethiye 

Kavaklıdere 

Merkez 

Milas 

Yatağan 

Köyceğiz 

1.502 m 3 

29.508 m 3 

280 m 3 

2.588 m 3 

34.603 m 3 

254.258 m 3 

0 m 3 

Boksit Merkez 48.854 ton 

Krom 

Dalaman 

Fethiye 

Köyceğiz 

Merkez 

Ula 

0 ton 

41.287 ton 

21.619 ton 

11.565 ton 

0 ton 

Mika Milas 8.384 ton 

Kuvarsit Milas 4.020 ton 

292

Feldispat 

Kalker 

Dekoratif Taş 

Kayrak Taşı 

Kuvars 

Dolomit 

Kalsit 

Merkez 

Milas 

Yatağan 

Kavaklıdere 

Bodrum 

Dalaman 

Datça 

Fethiye 

Merkez 

Milas 

Yatağan 

Ula 

Bodrum 

Fethiye 

Bodrum 

Köyceğiz 

Merkez 

Milas 

Yatağan 

Bodrum 

Milas 

Merkez 

Fethiye 

Milas 

Yatağan 

20 ton 

2.288.210 ton 

664.949 ton 

85 ton 

1.660.321 ton 

527.102 ton 

86.803 ton 

507.917 ton 

362.553 ton 

2.281.978 ton 

609.320 ton 

44.370 ton 

11.387 ton 

7.895 ton 

13.151 ton 

70 ton 

21.477 ton 

301.920 ton 

96.306 ton 

0 ton 

132.584 ton 

602.237 ton 

855 ton 

0 ton 

19.837 ton 

Zımparataşı Yatağan 14.460 ton 

Dalaman 

0 ton 

Serpantin 

Fethiye 

10.000 ton 

Traverten Fethiye 1.717 m 3 

Diaspor 

Merkez 

212 ton 

Kristalleri 

Grafit Milas 30 ton 

Fethiye 

650 ton 

Manganez Köyceğiz 

0 ton 

Merkez 

0 ton 

Yapıtaşı 

Dunit 

Kireç Taşı 

Kömür 

Olivin 

I.1.1.Sanayi Madenleri 

Dalaman 

Marmaris 

Köyceğiz 

Datça 

Merkez 

Milas 

Yatağan 

Köyceğiz 

2.575 ton 

479 ton 

Zımpara; Yatağan-Milas (İsmail Dağı, Bencik, Kayaderesi, Savrandağı) Yataklarıdır. 

Tenör: Esas cevher minerali diyasporittir. %52–61 Al 2 O 3 , %4–9 SiO 2 

Rezerv: Etibank tarafından işletilmektedir. Milas civarında toplam 15.500.000 ton görünür 

rezerv+muhtemel. Yatağan civarında ise 1.875.000 ton muhtemel rezerv olup, ekonomik değildir. 

293

Mermer: Kalınağıl Köyü “Ege Bordo” kırmızı renkte, şistli dokulu olup, işletilmektedir. 

Kavaklıdere-Slakım, Başalan “Kavaklıdere Mermerleri” işletilmektedir. Ayrıca demir yeşil ve 

baloniksi bilinen diğer mermerlerdir. Milas, Yatağan, Kavaklıdere İlçelerinde mermer yatakları 

mevcuttur. 

Dolomit: Fethiye İncirköy Yatağı’nda tenör: %33–34 CaO, %19-20 MgO olup rezervi 

140.000.000 ton mümkündür. Fethiye Sekiköy Yatağı’nda tenör: %32-33 CaO, %20-21 MgO olup 

rezervi 60.000.000 ton jeolojik’tir. Milas Ören Yatağı’nda tenör: %30.6 CaO, %22 MgO olup, rezervi 

80.000.000 ton jeolojik’tir. 

Asbest: Marmaris Armutlan Yatağı’nda Tenör: %30 asbest, lif uzunlukları 1.5 mm olup, 9.000 

ton muhtemel rezerv’dir. 

Feldspat: Milas İlçesi İkiztaş, Çukurköy, Ketendere Köyleri ve civarında Sodyum feldspat 

(albit) yatakları. Tenör: orta-iyi kaliteli, seramikte kullanılabilir niteliktedir. Rezervi 28.470.297 ton 

muhtemeldir. Bazıları, önceki yıllarda özel sektör tarafından işletilmiştir. 

Kalsit: Milas-Yatağan Yatakları Tenör: %89–91 CaCO 3 olup çok büyük rezerv yatakları vardır. 

Kireçtaşı: Yatağan Aldağ Tepe Yatağı: Tenör: %92.4 CaCO 3 , %

I.1.3.Enerji Madenleri 

TABLO I.2. İLİMİZDEKİ LİNYİT YATAKLARI 

Saha Adı 

Rezerv (1.000 ton) 

Kullanım Yeri 

İşletme Şekli 

Görünür Muh. Müm. Toplam Genel 

Toplam 

İşletilen 

Milas Karacasalih 85.770 - - 85.770 85.770 49.000 Teshin Santral Kapalı 

Milas Ekizköy 37.623 - - 37.623 37.623 20.314 Santral Kapalı 

Milas Ekizköy 53.357 - - 53.357 53.357 36.820 Santral Açık 

Milas Sekköy 70.500 - - 70.500 70.500 48.670 Santral Açık 

Milas Sekköy 13.180 - - 13.180 13.180 8.350 Santral Kapalı 

Milas Hüsamlar 88.846 - - 88.846 88.846 79.961 Santral Açık 

Milas Alakilise 9.013 - - 9.013 9.013 6.720 Teshin Kapalı 

Milas Alakilise 1.079 - - 1.079 1.079 971 Teshin Açık 

Milas Çakıralan 15.621 - - 15.621 15.621 12.415 Teshin Santral Açık 

Yatağan Tınaz 41.752 - - 41.752 41.752 35.600 Santral Açık 

Yatağan Bağyaka 11.897 - - 11.897 11.897 10.800 Santral Açık 

Yatağan Eskihisar 89.664 - - 89.664 89.664 84.400 Santral Açık 

Yatağan Eskihisar 10.616 - - 10.616 10.616 - Santral Kapalı 

Yatağan Turgut 70.000 60.000 - 130.000 130.000 - Teshin Santral Kapalı 

Yatağan Bayır 109.063 - - 109.063 109.063 - Teshin Kapalı 

TOPLAM 707.981 60.000 - 767.981 767.981 394.021 

I.1.4.Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler 

TABLO I.3. 

Ruhsat Sahibi 

Sıra Adı Soyadı İlçe Köyü Alan 

No 

1 Gümüşlük Belediye Başkanlığı Bodrum Karakaya/Sarıcayer 5.046,00 

2 Akın Hazır Beton İnş. San. ve Bodrum Çaylı Mah. 3.000 

Tic. A.Ş. 

3 Muslular San. Tic. Ve Tur. Ltd. Dalaman Konacık 50.000 

Şti 

4 Muslular San. Tic. Ve Tur. Ltd. DALAMAN ATAKENT MAH. 32.358 

Şti 

5 Sarıgerme Tur. Yatırımları 

Ortak girişim A.Ş. 

DALAMAN FEVZİYE 23.524 

6 Mustafa ÖZCEYLAN FETHİYE SEYDİLER 2.000 

7 Serkan BÖLÜK FETHİYE ÇALTIÖZÜ 4.914,78 

8 Mersan Mad. Tic. San İth. İhr. FETHİYE AKBÜK 6,40 

Ltd. Şti. 

9 Ümit GÜNAY FETHİYE GÜNEŞLİ 20.000 

10 S.S. 129 NOLU FETHİYE 

DAMPERLİ TAŞIYICILAR 

FETHİYE KORUBÜKÜ 5.000 

295

11 ÇİFTLİK BELEDİYE FETHİYE ÇİFTLİK 2.523 

BAŞKANLIĞI 

12 FETHİYE BELEDİYE FETHİYE ÜZÜMLÜ 30.000 

BAŞKNALIĞI 

13 URANTAŞ URANLAR FETHİYE ÇAMURKÖY 5.039 

TAAH. SAN TİC. A.Ş. 

14 S.S. 129 NOLU FETHİYE FETHİYE EŞEN 30.000 

DAMPERLİ TAŞIYICILAR 

15 URANTAŞ URANLAR FETHİYE ÇAYKENARI 4.675 

TAAH. SAN TİC. A.Ş. 

16 DURMUŞ KABA FETHİYE SAHİLCEYLAN 8.700 

17 ADEM TEKELİ FETHİYE ÇAMURKÖYÜ 5.000 

18 KARAÇULHA BELEDİYESİ FETHİYE KARAÇULHA 62.806 

19 ÜZÜMLÜ BELEDİYESİ FETHİYE ÜZÜMLÜ 7.000 

20 KAPLAN HARFİYAT SAN. KÖYCEĞİZ DÖĞÜŞBELEN 0 

TİC. LTD. ŞTİ. 

21 YARBAY İNŞAAT TUR. MERKEZ AKYAKA 5.342 

LTD. ŞTİ. 

22 TURAN KABAK-1 MİLAS BAHÇEBURUN 5.050 

23 KAYRAK İNŞ. TUR.MAD MİLAS KIZICAYIKIK 4.900 


24 HÜSEYİN KÖSEM MİLAS KIZICAYIKIK 7.608,3 

25 AYBİL MAD. İNŞ. TEM. MİLAS KIZICAYIKIK 7.608,3 

MAK. TUR. SAN VE LTD. 

ŞTİ. 

26 MUSTAFA YÜKSEL MİLAS BAHÇEBURUN 6.300 

27 KUM-SAN KUM SAN TİC. MİLAS KIZICAYIKIK 5.000 

LTD. ŞTİ. 

28 KUMSAN KUM SANAYİ VE MİLAS KIZICAYIKIK 46.170,51 


29 YÜKSEL İNŞ. TAAH.TİC. MİLAS BAHÇEBURUN 6.400 

LTD. ŞTİ. 

30 HAKAN KOMANDİT MİLAS KIZICAYIKIK 8.950. 

ŞİRKETİ 

31 DEVLET SU İŞLERİ 213. MİLAS DERİNCE 95.282,67 

ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ 

32 KUM SANAYİ VE TİC. LTD. MİLAS KIZICAYIKIK 51.170 

ŞTİ. 

33 HAYRİ BALCI MİLAS KIZICAYIKIK 7.100 

34 TURAN KABAK MİLAS KIZICAYIKIK 8.743,38 

35 HAYRİ BALCI MİLAS ÖREN 7.100 

36 ÖREN BELEDİYESİ MİLAS KIZICAYIKIK 11.515,32 

37 HAKAN KUM M. ZEKİ MİLAS KIZICAYIKIK 4.554,98 

GÜŞMÜŞEL 

38 YÜKSEL İN. TAAH. TARIM MİLAS KIZICAYIKIK 28.500 

ÜRÜNLERİ TİC. ŞTİ. 

39 HAKAN KUM M ZEKİ 

GÜŞMÜŞEL 

MİLAS DİKMEKAVAK 8.950 

296

40 KAYALILAR BETON ORTACA DİKMEKAVAK 14.039 

NAKLİYET TİC.MAD. LTD. 

ŞTİ 

41 KUMTAŞ HARFİYET NAK. ORTACA DALYAN 4.511 

VE TİC LTD. ŞTİ. 

42 DALYAN BELEDİYESİ ORTACA SARAYYANI 4.732 

43 ÜSTÜN İNŞ. SAN. TİC. LTD. ULA YEŞİLOVA 16.530,33 

ŞTİ. 

44 ÖZMET MAK. SAN.TİC. ULA YEŞİLOVA 5.005 

LTD. ŞTİ 

45 ÖZMET MAK. SAN.TİC. ULA KARABÖRTLEN 5.005 

LTD. ŞTİ 

46 BİLGİN İNŞAAT ULA YEŞİLOVA 60.647,72 

MADENCİLİK SAN. TİC. 

A.Ş. 

47 GÖKOVA KUM ÇAKIL ULA YAVA YAVA 43.687,85 

ORTAKLARI ADİ 

ORTAKLIĞI 

48 SÜLEYMAN OKLU YATAĞAN BOZARMUT 12.100 

49 UĞURLAR MADEN PET. YATAĞAN 10.310 

ÜR. NAK.HAF. İNŞ. TAAH. 

LTD. ŞTİ 

50 DSİ.213. ŞUBE MÜDÜRLÜ 

ĞÜ 

YATAĞAN 7.655,96 

I.2.Madencilik Faaliyetlerinin Yapıldığı Yerlerin Özellikleri 

Maden Kanunu ve Taş Ocakları Nizamnamesi kapsamında olan faaliyetler, İlimiz sınırları 

içerisinde çay ve nehir kenarlarında, orman arazilerinde bulunmaktadır. Bu alanlar Devletin Hüküm ve 

Tasarrufu altında bulunan arazilerdir. 

I.3.Cevher Zenginleştirme 

Taş, stabilize, kum çakıl ocakları ile bazı madenlerden çıkan malzemeler kırma eleme 

tesislerinde değerlendirilmektedir. Ayrıca kalorisi düşük kömürler; Paketleme/İyileştirme ve 

Zenginleştirme Tesislerinde zenginleştirilir. 

I.4.Madencilik Faaliyetlerinin Çevre Üzerine Etkileri 

İlimiz sınırları içerisinde bulunan Maden Kanunu ve Taş Ocakları Nizamnamesine tabii olan 

bazı faaliyetlerde patlayıcı maddeler kullanmaktadırlar. Bu da yeraltı sularının akış yönünün 

değişmesine sebep olmaktadır. Açık ocak işletmelerinde oluşan hafriyat malzemeleri arazi 

rehabilitasyonunda kullanılmak üzere depolanmaktadır. Çay ve nehir kenarlarında olan kum-çakıl 

ocaklarının işletilmesi sırasında malzeme alımından dolayı dere yataklarının yönü değişmektedir. 

Diğer taraftan, madencilik faaliyetlerin yapıldığı alanların çoğunun orman arazisi olmasından 

dolayı ağaçlar kesilmekte olup, ekolojik dengenin bozulmasına neden olmaktadır. 

297

I.5.Madencilik Faaliyetleri Sonucunda Arazi Kazanım Amacıyla Yapılan Rehabilitasyon 

Çalışmaları 

Linyit kömürü, taş ocağı ve maden işletmeleri gibi açık ocak işletme yöntemlerine göre orman 

içinde faaliyet gösteren işletmelere saha teslim ve tesellüm yapılırken karşılıklı olarak yapılan şartname 

ve sözleşme hükümleri kapsamında ahalar teslim edilirken arazi kazanım amacıyla rehabilitasyon 

çalışmaları işletmeci tarafından yerine getirilmektedir. 

KAYNAKLAR 

-Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (APK Kurulu Başkanlığı) 

-İl Çevre ve Orman Müdürlüğü çalışmaları 

-İl Özel İdare Müdürlüğü 

J.ENERJİ 

J.1.Kaynaklarına Göre Enerjilerinin Sınıflandırılması 

J.1.1.Birincil Enerji Kaynakları 

J.1.1.1.Güneş Enerjisi 

İlimiz, Akdeniz İklim Kuşağında olduğundan güneş enerjisinden en fazla yararlanan illerden 

birisidir. Fakat mevcut olan bu temiz enerjiden yararlanmak için termal güneş santralleri, güneş pilleri, 

güneş kolektörleri gibi sistemlerin kurulması ile ilgili olarak henüz bir proje yoktur. 

Ancak, ekonomik olması nedeniyle bireysel olarak sıcak su elde etmede güneş enerjisi yaygın 

olarak kullanılmaktadır. 

J.1.1.2.Rüzgâr Enerjisi 

İlimizin özellikle kıyı kesimlerinin çok rüzgâr alması nedeniyle rüzgâr enerjisinden 

yararlanılması düşünülmekte ve bu konuda değişik bölgeler teklif edilmektedir. Datça İlçesi’nde Dores 

A.Ş. tarafından rüzgâr enerji santrali kurulması planlanmış olup, projeyle ilgili ÇED Yönetmeliği 

hükümleri gereğince Valiliğimizce “ÇED Gerekli Değildir” Kararı verilmiştir. 

J.1.1.3.Su Enerjisi 

Muğla İli’nde tarıma elverişli arazi 213.949 hektar olup, bunun 186.729 hektarı sulanabilir 

arazidir. Dsi’nce etüt edilen 108.697 hektar arazinin 62.483 hektarı ekonomik olarak sulanabilir 

alandır. 

298

Sulama amaçlı projelerden; Yatağan, Milas-Bodrum ve Aşağı Dalaman projelerinin ön 

incelemesi ve planlaması etüt programında olan veya ileriki yıllarda ele alınacak olan çalışma 

programında, Yukarı Eşen Projesi ön inceleme veya Master Plan çalışma programında, Milas Projesi 

Derince Barajı Sulaması, Yatağan Projesi Bayır, Girme, Hayırlı Barajı Sulaması, Yukarı Eşen Projesi 

Seki Barajı sulaması da tamamlanan projelerdir. 

İlimizde işletmeye açılan Büyük su İşleri projelerinden 16.531 hektar’lık alan, küçük su 

işlerinde 5.272 hektar’lık alan olmak üzere toplam 21.803 hektarlık alan sulanmaktadır. 

Muğla İli’nde toplan hidroelektrik enerji potansiyeli yılda ortalama 2.397,67 milyon kilo vat 

saat olup, Kargı HES Çayboğazı Deresi, Kargı HES Kargıçayı, Kızıldere HES,Uzunbük I-II-III 

projeleri ön inceleme ve master plan tamamlanması, Yukarı Akçay HES, Aşağı Eşen I-II-III-IV HES, 

Çaldere HES, Yankılar HES, Aşağı Dalaman Projesi (Sami DOYDAM HES,Narlı HES, Gökyar – 

HES,Bereket VI HES), Yukarı Eşen Projesi (Eşen IHES, Bey HES, Karaçay I,II HES) planlaması 

tamamlanan projelerdir. Bereket I HES ve Aşağı Dalaman Projesi Akköprü Barajı ve HES inşa 

halindedir. İşletmede olan Bağcı HES, Eşen-Konak-Fethiye II. Merhale Projesi, Fethiye HES, Bereket 

II-III-IV-V HES, Yukarı Eşen Projesi Eşen II.HES’lerden yılda toplam 530,10 milyon kilo vat saat 

enerji üretilmektedir. 

TABLO J.1.Hidroelektrik Santralleri 

KURULU GÜÇ İŞLETMEYE AÇILIŞ TARİHİ 

FETAŞ HES 16.500 20.12.1999 

BEREKET HES 30.000 02.10.1999 

GÖLTAŞ HES 43.200 09.08.2002 

EŞEN HES 21.7 mw 2002 

BAĞCI HES 320 17.04.1999 

TABLO J.2.Hidroelektirk santral projeleri listesi (DSİ Genel Müdürlüğü’nden alınan bilgilere göre) 

Hidroelektrik Projeyi Yapan Kurulu Güç Üretim 

Santralın Bulunduğu Yer 

Santralin Adı 

(MW) Ort. 

(GWh) 

Güvenilir 

(GWh) 

İlçe Havza No ve 

Adı 

DSİ 

Böl. 

Aş.Dalaman OTOPR 45,00 249 Dalaman 08B Akdeniz 21 

Bereket 

Aydın 

Bağcı 

OTOPR 0,30 3 1 Köyceğiz 08B Akdeniz 21 

(Beyobası) 

Aydın 

Eşen-II Göltaş YİD 43,50 203 0 Fethiye 08B Akdeniz 21 

Aydın 

Fethiye YİD 16,50 90 27 Fethiye 08 B Akdeniz 21 

Aydın 

Akköprü DSİ 115,00 343 176 Dalaman 08B Akdeniz 21 

Aydın 

Gökyar OTOPR 11,00 43 23 Dalaman 08B Akdeniz 21 

Aydın 

Prj. 

Drm. 

İşl. 

Açılış 

Yılı 

1ÇO 2001 

1 ÇO 1999 

1 ÇO 2002 

1ÇO 1999 

2 İHO 2006 

2 İHO 

299

Çaldere YİD 8,00 35 22 Fethiye 08B Akdeniz 21 

Aydın 

Eşen-I Göltaş DSİ-OTOPR 60,00 193 41 Fethiye 08B Akdeniz 21 

Aydın 

Narlı DSİ* 90,00 341 178 Dalaman 08B Akdeniz 21 

Aydın 

Samisoydam- DSİ* 120,00 430 191 Köyceğiz 08B Akdeniz 21 

Sandalcık 

Aydın 

Yanıklar 1,2 TÜZEL 5.50 33 16 Fethiye 08B Akdeniz 21 

Aydın 

Yukarıakçay YİD 2,00 15 9 Fethiye 08B Akdeniz 21 

Aydın 

Yuvarlakçay DSİ 5,90 16 1 Köyceğiz 08B Akdeniz 21 

Aydın 

Sekiyaka- TÜZEL 2,20 Fethiye 

21 

Çayanköy 

Kemer 

Aydın 

5 PRH 

5 PRH 

5 PRH 

5 PRH 

8ÖİH 

8 ÖİH 

8 ÖİH 

9 İEH 

DSİ* :DSİ-YİD 1ÇO:Çalışmakta Olan 6 PRY:Planlama Raporu yapılmakta 

DS**:DSİ-OTOP. 2 HO:İnşa Halinde Olan 7 MPH:Mastır Plan Raporu hazır. 

E E*:EİE-YİD 3 KPH:Kati Projesi Hazır 8 ÖİH:Ön İnceleme Raporu hazır. 

E E**:EİE-OTOP 4 KPY:Kati Prj Yapılmakta 9 EH: İlk Etüdü hazır. 

5PRH:Planlama Raporu hazır 

J.1.1.4.Biyogaz Enerjisi 

İlimizde biyogaz enerjisi kullanılmamaktadır. 

J.1.1.5.Biyomas Enerjisi 

J.1.1.6.Odun 

İlimizde biyomas enerjisi kullanılmamaktadır. 

İlimizde yakacak olarak üretilen odunun büyük bir kısmı Devlet ormanlarından, Orman Bölge 

Müdürlüğü tarafından sağlanmaktadır. 2001yılı itibari ile ilimizde yakacak olarak üretilen odun miktarı 

5.292 ster’dir. 

J.1.1.7.Kömür 

İlimizde, Merkez ilçe, Yatağan, Milas-Ören İlçeleri’nde kömür yatakları ve ocakları 

bulunmaktadır. Ancak, üretilen kömürlerin kükürt oranının fazla, kalorilerinin düşük olması nedeni ile 

ısınma amaçlı olarak kullanılmamakta, buradan kurulu bulunan 3 adet termik santral vasıtasıyla 

elektrik enerjisi elde edilmektedir. 

İlimizde Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile satışına izin verilen kömürler ve özelikleri ile 

yasaklama, izin, tüketicinin ve satıcının uyacağı esaslar belirlenmektedir. 

Yakıt programının uygulanmasının sağlanabilmesi ve satılan kömürlerin Mahalli Çevre Kurulu 

Kararına uygun olup olmadığının anlaşılabilmesi için alınan numunelerin analizleri Yatağan Termik 

Santrali Kömür Analiz Laboratuarı’nda yaptırılmaktadır. 


J.1.1.8.Petrol (Fuel-Oil, Motorin, Asfalt, Benzin, LPG) 

İlimiz sınırları içerisinde petrol rezervi bulunmamaktadır. 

I.1.1.9.Jeotermal Enerji 

Tablo J.3. Jeotermal Enerji 

Jeotermal 

Alan Adı 

Sıcak Su 

Kaynak 

Kaynak Sondaj Kul. 

Alanı 

Kurulu 

Tesis 

Adı Sıc. 

( o C) 

Debi 

lt/sn 

Potansiyel 

(MWt) 

Sıc.( o C) Debi 

lt/sn 

Potansiyel 

(MWt) 

Yatağan- Bozhöyük 37 7 0,06 35 22 - Kaplıca Kaplıca 

Bozhöyük 

Köyceğiz- Sultaniye 38-41,7 17 0,48 - - - Kaplıca Kaplıca 

Sultaniye Delibey 37-38 8,15 0,10 - - - Kaplıca Kaplıca 

(Kapniç) Rızaçavuş 38 6 0,08 - - - Kaplıca - 

Gelgirme 37 8 0,07 - - - Kaplıca - 

Bodrum- Karaada 32 2 - - - - - - 

Karaada 

Fethiye- 

Gebeler 

Gebeler 35,5- 

36,5 

2 0,013 - - - - - 

J.1.1.10.Doğalgaz Enerjisi 

İlimiz sınırlarında doğalgaz enerjisi bulunmamaktadır. Ancak, doğal gaz kullanımının yurt 

çapında yaygınlaştırılması kapsamında 3 bölüm halinde ihale edilen ve ilk iki bölümünde çalışmalara 

başlanılan Konya-İzmir doğalgaz iletim hattının üçüncü bölümü olan Nazilli-İzmir doğalgaz boru 

hattının ihalesine çıkılmış olup, ihale süreci devam etmektedir. Söz konusu hattan alınacak bir 

branşman ile Muğla İli’nin de doğalgaz ihtiyacının karşılanası hedeflenmektedir. Söz konusu branşman 

hattının ihale çalışmaları devam etmektedir. 

Ekim 2003’de yapılan potansiyel tespit çalışması sonuçlarına göre; İlimiz konut sektörü doğal 

gaz talebinin 11 milyon m 3 ile başlayıp, 2020 yılı sonunda 31 milyon m 3 ’e ve sanayi sektör doğalgaz 

talebinin 112 milyon m 3 ile başlayıp, 2020 yılı sonunda 174 milyon m 3 ’e ulaşması öngörülmektedir. 

J.1.2.İkincil Enerji Kaynakları 

Doğada potansiyel halde bulunan birincil enerji kaynaklarının bir çevirime tabi tutularak başka 

bir enerjinin elde edildiği sistemlere denir. 

J.1.2.1.Termik Enerji 

İlimizde 3 adet termik santral bulunmaktadır. Bunlar; Yatağan Termik Santrali, Yeniköy 

Termik Santrali ve Kemerköy Termik Santralleridir. Bu santrallerdeki enerji üretimi interkonnekte 

sisteme bağlı olarak yapılmaktadır. 

301

TABLO J.4.Termik Santraller 

SANTRALİN ADI İLÇESİ GÜCÜ TESİSİN SAHİBİ VEYA DÜŞÜNCELER 

İŞLETEN FİRMA 

Yatağan Termik Yatağan 3*210=630 MVA TEAŞ Genel Md. Enerji üretiliyor. 

Santrali (Kömür) 

Yeniköy Termik Milas 2*210=420 MVA TEAŞ Genel Md. Enerji üretiliyor. 


Kemerköy Termik Milas 3*210=630 MVA TEAŞ Genel Md. Enerji üretiliyor. 


J.1.2.2.Hidrolik Enerji 

Muğla İli’nde toplan hidroelektrik enerji potansiyeli yılda ortalama 2.397,67 milyon kilo vat 

saat olup, Kargı HES Çayboğazı Deresi, Kargı HES Kargıçayı, Kızıldere HES,Uzunbük I-II-III 

projeleri ön inceleme ve master plan tamamlanması, Yukarı Akçay HES, Aşağı Eşen I-II-III-IV HES, 

Çaldere HES, Yankılar HES, Aşağı Dalaman Projesi (Sami DOYDAM HES,Narlı HES, Gökyar – 

HES,Bereket VI HES), Yukarı Eşen Projesi (Eşen IHES, Bey HES, Karaçay I,II HES) planlaması 

tamamlanan projelerdir. Bereket I HES ve Aşağı Dalaman Projesi Akköprü Barajı ve HES inşa 

halindedir. İşletmede olan Bağcı HES, Eşen-Konak-Fethiye II. Merhale Projesi, Fethiye HES, Bereket 

II-III-IV-V HES, Yukarı Eşen Projesi Eşen II.HES’lerden yılda toplam 530,10 milyon kilo vat saat 

enerji üretilmektedir. 

J.1.2.3.Nükleer Enerji 

İlimiz sınırları içerisinde nükleer enerji kaynakları bulunmamaktadır. 

J.2.İKİNCİL ENERJİ KAYNAKLARI 

Ortaca İlçesinde abonelere dağıtımı yapılan elektrik enerjisi Dalaman İlçesindeki TEİAŞ'a ait 

trafo merkezinden havai hatla gelmektedir. Dalaman trafo merkezine ise Ülke genelindeki tüm 

hidroelektrik, termik ve doğal gaz santrallerinin bağlı olduğu enterkonnekte sisteminden (Ulusal 

elektrik sistemi)’ den enerji gelmektedir. Yöremizde Dalaman Çayı üzerinde Bereket A.Ş.'ye ait altı 

üniteden oluşan küçük otoprodüktör mevcuttur. Toplam 37 MW, Elcik’ deki Çaldere 9 MW tesislerin 

ürettiği elektrik E.N. hatları ile Dalaman trafo merkezine verilmektedir 

J.2.1.Termik enerji 

J.2.2.Hidrolik Enerji 

J.2.3.Nükleer Enerji 

J.2.4.Yenilenebilir Elektrik Enerjisi Üretimi 

J.3.Enerji Tüketiminin Sektörlere Göre Dağılımı 

Ortaca İlçesinin 2008 yılı enerji tüketimi toplam 126.184.657 (KWH)’dır. 

(Diğer ilçelerden konu ile ilgili bilgi alınamamıştır.) 

302

J.4.Enerji Tasarrufu İle İlgili Yapılan Çalışmalar 

Enerjide tasarruf verimli ve doğru kullanım ile doğru orantılı bir olgudur. Ülkemiz ekonomisi 

için ayrı bir önem arz eden enerji, kullanımı ve tasarrufu birbirinin karşıtı bir kavram değildir. 

Bu anlayış çerçevesinde, enerji tasarrufu konusunda en bilinen uygulama gün ışığından daha 

fazla yararlanılması amacıyla yurt genelinde saatlerin 1 saat ileri veya geri alınmasıdır. AYDEM 

Muğla Elektrik Dağıtım Müessesince enerji tasarrufu iki aşamada ele alınmaktadır. Kısıtlama anlamına 

doğru tasarrufta; 

1) Muğla Elektrik Dağıtım Müessesinin faaliyetleri: 

a) Kayıp ve kaçak enerji kullanımını da içine alan tasarrufta, kaçak enerji kullanımıyla 

mücadeleye büyük önem verilmekte ve bu amaçla etkin biçimde il genelinde çalışma yürütülmektedir. 

b) Teknik kayıpların azalması amacıyla yürütülen bakım-onarım çalışmaları ve yeni 

yatırımlarla hat kayıplarının standart değerlerde tutulması hedeflenmektedir. 

c) Cadde, sokak aydınlatmalarında daha düşük güçte ampul ve armatür kullanımının yanı sıra 

gereklilik ve verimlilik anlayışı esas alınarak daha az tüketim sağlanması yönünde uygulama 

yapılmaktadır. 

d) Enerji tasarrufu konusunda toplumun bilinçlendirilmesi ve müşterilerin tasarrufa 

yönlendirilmesi amacıyla ilk ve orta öğretim öğrencilerine eğitimler verilerek konuyla ilgili afişlerle 

toplumun uyarılması sağlanmıştır. 

2)Kullanıcı Profili: Enerjide tasarrufun en önemli aşaması kullanıcılar olduğundan, enerjinin 

doğru ve verimli kullanılması kadar bir diğer etkende aynı işin daha az enerji kullanarak yapılmasının 

kullanıcılar tarafından benimsenmesidir. 

Ortaca :İlçede sokak aydınlatmalarında kullanılan civabuharlı armatürler yerine sodyum buharlı 

küçük voltlu armatürler kullanılmaktadır. Gerilim düşümünden kaynaklı şikayetlerde ve reaktif enerji 

problemi olan sanayi ile sulamanın ağırlıklı olduğu bölgelerde; öncelikle fider çıkışına kapasitör gurubu 

koyarak ayrıca belirli gücün üzerindeki abonelere de münferit kompanzasyon koydurarak enerji kaybının 

önlenmesi sağlanmıştır. Kapasitesi % 50’nin altında olan trafoların ölçümleri periyodik olarak yapılarak 

boşta çalışmalarının nedenleriyle incelenmesi ve sonuçlanması çalışmaları yapılmaktadır. Sulama ağırlıklı 

trafoların sezon bitiminden sonra boşta çalışmasını önlemek için enerjilerini kesme çalışması 

yapılmaktadır. Kaçak ve usulsüz elektrik kullanımını önlemek amacıyla sık sık tarama ve kontrol 

çalışmaları yürütülmektedir. Çok zamanlı tarife konusunda aboneleri bilgilendirerek enerji kullanımında 

tasarruf etme hususu ile elektrik kullanımını güne yayarak yüklenmeyi önleme çalışması yapılmaktadır. 

KAYNAKLAR 


-AYDEM A.Ş. Muğla verileri 

-Muğla Çevre Durum Raporu 2007 


K.SANAYİ VE TEKNOLOJİ 

K.1.İl Sanayiinin Gelişimi,Yer Seçimi Süreçleri ve Bunu Etkileyen Etkenler 

Muğla İli ekonomik yönden analiz edildiğinde İl ekonomisinde genelde hizmetler sektörünün 

hakim olduğu görülmektedir. İlde lokomotif konumda bulunan Turizm sektörünün etkisi hayli 

hissedilmektedir. 

Sanayi sektörü ise İlde kamuya ait enerji üretimine yönelik santraller dikkate alındığında yok 

denecek kadar azdır. Nitekim İlde İmalat Sanayi sektörü payı çok düşüktür. Belirli bir bölgenin veya 

ilin ekonomik yönden kalkınmasının sağlanabilmesi için gerekli olan fiziki şartların (Alt yapı 

imkanları, insan gücü v.b ) büyük bir kısmının mevcut olduğu görülmekle beraber İlimizde henüz 

sanayileşme açısından bir hareketlenmenin olmadığı dikkati çekmektedir. Sanayiinin gelişimini 

doğrudan etkileyen KSS’ler eğitim imkanları açısından güçlendirilerek, küçük sanayici ve esnafın 

ihtiyacı olan nitelikli işgücü kısa yoldan yetiştirilmelidir. İnşaatı devam eden KSS’lerin bir an önce 

faaliyete geçirilmesi,istihdam sağlamak ,üretimde bulunmak,hammadde kullanımını arttırmak ve 

katma değer meydana getirmek gibi İl ekonomisine sağlayacağı faydalar açısından oldukça önemlidir 

ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ: Bölgesel dengesizlikler yaratmadan geri kalmış 

bölgelerin kalkınmalarını teşvik ederek sanayi yatırımlarını bu bölgelere çekmek suretiyle dengeli bir 

kalkınmayı sağlamak için, ülkemizde Organize Sanayi Bölgeleri uygulaması başlatılmıştır. 

Bu maksatla, teşkilatlanmış yürütücü kuruluşlara Bakanlığımız emrindeki “Organize Sanayi 

Bölgeleri ve Küçük Sanayi Siteleri İnşaat ve İşletme Giderleri Fonu” ndan düşük faizli ve uzun vadeli 

krediler verilerek, Organize Sanayi Bölgelerinin gerçekleşmesine ve hizmete açılmasına yardımcı 

olunmaktadır. 

Organize Sanayi Bölgelerinin Yapımındaki Ana Politikalar; 

a) Şehirlerin planlı gelişmesi, 

b) Sanayinin az gelişmiş bölgelere yaygınlaştırılması, 

c) Tarım alanlarının sanayide kullanılmasının önlenmesi, 

d) Müşterek arıtma tesisleri hazırlanmış ucuz arsa arzı suretiyle sanayinin teşvik edilmesi, 

olarak sıralanabilir. 

MUĞLA LOJİSTİK İHTİSAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ: 96 hektarlık bölge 

alanına sahip olup, 5.000 m 2 ’lik parsellerden oluşmuş yaklaşık 115 adet sanayi parselinden oluşan 

eğitim, kültür ve sağlık alanlarında üretim yapacak fabrika, işyeri ve depolardan oluşmaktadır. İlimiz 

Merkez İlçesi Akkaya köyünde kurulması düşünülen Lojistik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi için 

ileride fiziki ve ekonomik sıkıntı yaratmaması bakımından, yapımında ve hizmete başladıktan sonra 

gerekli olan suyun anılan alanda olup olmadığı veya en yakın hangi cazip alandan sağlanabilmesi için 

araştırmalar yapmak üzere İl Özel İdare Genel Sekreterliğine görüş sorulmuş, Muğla İl Özel İdaresi 

Genel Sekreterliği’nin 17.07.2009 tarih ve 12418 sayılı yazısında ilgili sahanın herhangi bir sulama 

projesi içinde kalmadığı belirtilmiştir. 

Muğla İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği’nin 11.06.2009 tarih ve 10127 sayılı yazılarında 

Lojistik Organize Bölgesine dair bilgilendirme raporunun hazırlanabilmesi için 03.06.2009 tarih ve 

9818 sayılı Valilik oluru ile komisyon oluşturulduğu bildirilmiştir. Oluşturulan bu komisyon tarafından 

Muğla İli (Merkez İlçe) Lojistik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Bilgilendirme Raporu hazırlanmış 

olup Vali, Belediye Başkanı ve Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı tarafından imzalandıktan sonra 

Lojistik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulması için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na gönderilmiştir. 

Çevre ve Orman Bakanlığının 20.10.2008 tarih ve 59368 sayılı yazısında tarihinde Organize 

Sanayi Bölgelerine ilişkin yer seçimi çalışmalarının 25.08.2009 tarihinde onaylandığı Aydın-Denizli- 

Muğla Planlama Bölgesinin 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında düzenleme yapılmış 

304

ulunduğundan talep edilen organize sanayi bölgesi plan paftası üzerinde gösterilmemiştir 

denilmektedir. 

MİLAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ: 110 hektarlık bölge alanına sahip olup, 40 

dönümünün kamusallaştırılması gerekmektedir. Sanayi parseli alanı 350 dönümdür. En küçük sanayi 

parseli 2 dönümden oluşmaktadır. Sanayi parseli sayısı 73 olarak planlanmıştır. 

Muğla-Milas Organize Sanayi Bölgesinin tüm alanına ait zemin araştırma raporu, şeritvari 

harita, altyapı avan ve uygulama projeleri ile keşif ve ihale dosyası hazırlanması işlerinden müteşekkil 

etüt-proje mühendislik hizmetleri işi ihalesi 01.04.2008 tarihinde Bakanlığımızda yapılmış olup, işin 

GÜR-SU Prj. İnş. Tur. Müh. Enj. Tic. San. Ltd. Şti. firmasına ihale edilmesi ve ödemelerin tasdikli 

hakediş raporları karşılığında Bakanlığımız onayından sonra yapılması uygun görülmüştür. 

Sanayiinin sağ lıklı olarak gelişmesi açısından önemli bir işlevi ifa eden Organize Sanayi 

Bölgelerinin (Muğla,Milas,Yatağan mermer ) tam olarak faaliyete geçmesi,İl Sanayi sektörünün 

harekete geçerek gelişmesi bakımından bir katalizör görevi üstlenebilecektir. 

İlimizde mevcut zengin maden potansiyelinin verimli bir şekilde değerlendirilmesine yönelik 

bilimsel araştırmalar yapılmalıdır. İlin ekonomisinde oldukça önemli olan mermerciliğinin gelişimi 

için mermer işletmelerinin en önemli alt yapı sorunlarından olan yol ve enerji ihtiyaçları 

karşılanmalıdır. Mermer üretiminin teşvik edilmesi amacıyla enerji ve akaryakıt teşvikleri sektörün 

yükünü önemli ölçüde azaltabilecektir. 

Kapasite kullanım oranı % 30 un altında darboğazda bulunan sanayi işletmelerinden 

ekonomiye kazandırılmasında yarar olanlara kapasiteyi arttırıcı teşvikler verilmelidir. Alt yapı 

yetersizliği ve çalışmalarından kaynaklanan sorunların giderilmesi yönünde projeler geliştirilmelidir. 

İlde,alt yapı yatırım projelerinin önümüzdeki yıllara göre projeksiyonu yapılıp,hedef 

planlarının gerçekleştirilebilmesi yönünde tedbirler alınmalıdır. 

İlimizde Sanayinin Genel Durumu: 

Muğla İli ekonomik yönden analiz edildiğinde İl ekonomisinde genelde hizmetler sektörünün 

hakim olduğu görülmektedir. İlde lokomotif konumda bulunan Turizm sektörünün etkisi ,İl ekonomisi 

üzerinde hayli hissedilmektedir. Sanayi sektörü ise İlde kamuya ait enerji üretimine yönelik santraller 

dikkate alındığında yok denecek kadar azdır. Nitekim İlde İmalat Sanayi sektörü payı çok düşüktür. 

Belirli bir bölgenin veya ilin ekonomik yönden kalkınmasının sağlanabilmesi için gerekli olan fiziki 

şartların (Alt yapı imkanları, insan gücü v.b ) büyük bir kısmının mevcut olduğu görülmekle beraber 

İlimizde henüz Sanayileşme açısından bir hareketlenmenin olmadığı dikkati çekmektedir. Sanayinin 

gelişimini doğrudan etkileyen KSS’ler eğitim imkanları açısından güçlendirilerek, küçük sanayici ve 

esnafın ihtiyacı olan nitelikli işgücü kısa yoldan yetiştirilmelidir. İnşaatı devam eden KSS’lerin bir an 

önce faaliyete geçirilmesi,istihdam sağlamak ,üretimde bulunmak,hammadde kullanımını arttırmak ve 

katma değer meydana getirmek gibi İl ekonomisine sağlayacağı faydalar açısından oldukça önemlidir. 

Sanayinin gelişmesinde önemli faktörlerden biri olan Organize Sanayi Bölgeleri çalışmalarının hızlı bir 

şekilde bitirilmesinin sağlanması için tedbirlerin alınması gerekli görülmektedir. Küçük esnaf ve 

Sanayiciye bilgi ve teknoloji yardımı yapan KOSGEB’in Muğla’da bir biriminin oluşturulması, 

İşletmelerin bilgi konusunda eksikliklerin giderilmesi yönünden faydalı olacaktır. Muğla’da hem 

küçük esnaf ve sanatkarların yapacakları yatırımların,hem de küçük ve orta ölçekli sanayi yatırımların 

plansız yapılaşmaya sebep olmaksızın,çevreye ve tarım arazilerine zarar vermeden 

gerçekleştirilebilmesi açısından KSS ve OSB yatırımlarının biran önce gerçekleştirilmesi 

gerekmektedir. 

Sanayinin sağlıklı olarak gelişmesi açısından önemli bir işlevi ifa eden Organize Sanayi Bölgelerinin 

(Muğla,Milas,Yatağan mermer ) tam olarak faaliyete geçmesi,İl Sanayi sektörünün harekete geçerek 

gelişmesi bakımından bir katalizör görevi üstlenebilecektir. İlimizde mevcut zengin maden 

305

potansiyelinin verimli bir şekilde değerlendirilmesine yönelik bilimsel araştırmalar yapılmalıdır. İlin 

ekonomisinde oldukça önemli olan mermerciliğinin gelişimi için mermer işletmelerinin en önemli alt 

yapı sorunlarından olan yol ve enerji ihtiyaçları karşılanmalıdır. Mermer üretiminin teşvik edilmesi 

amacıyla enerji ve akaryakıt teşvikleri sektörün yükünü önemli ölçüde azaltabilecektir. Kapasite 

kullanım oranı % 30 un altında darboğazda bulunan sanayi işletmelerinden ekonomiye 

kazandırılmasında yarar olanlara kapasiteyi arttırıcı teşvikler verilmelidir. Alt yapı yetersizliği ve 

çalışmalarından kaynaklanan sorunların giderilmesi yönünde projeler geliştirilmelidir. İlde,alt yapı 

yatırım projelerinin önümüzdeki yıllara göre projeksiyonu yapılıp,hedef planlarının 

gerçekleştirilebilmesi yönünde tedbirler alınmalıdır... 

K.2.Genel Anlamda Sanayiinin Gruplandırılması 

İlimizde ileri derecede bir sanayileşme bulunmamaktadır. İlimizde bulunan sanayi tesisleri; 

mermer fabrikaları, zeytinyağı üretim tesisleri, maden ocakları, maden işleme tesisleri, orman ürünleri 

işleme tesisleri ve Termik Santrallerdir. 

TABLO K.1.İlimizdeki Küçük Sanayi Siteleri 

ADI 

İŞYERİ 

AÇIKLAMALAR 

SAYISI 

Milas K.S.S.Y.K. 

261 İnşaat çalışmaları devam ediyor. 

Bodrum Yalıkavak K.S.S.Y.K. 

68 İnşaat çalışmaları devam ediyor. 

Milas-Selimiye K.S.S.Y.K. 36 - 

Bodrum-Turgutreis K.S.S.Y.K. 24 - 

Fethiye-Eşen K.S.S.Y.K. 

52 Bakanlıktan kredili 

Muğla-Kızılağaç K.S.S.Y.K. 

50 Arsa alımı tamamlandı. İnşaat aşamasında 

Dalaman K.S.S.Y.K. 84 - 

Datça K.S.S.Y.K. 43 - 

Cennet Köyceğiz K.S.S.Y.K. 

53 Bakanlıktan kredili 

Fethiye-Kemer K.S.S.Y.K. 42 - 

Bodrum Mumcular Top.İşyeri Y.K. 88 - 

Yatağan K.S.S.Y.K. 

157 Tamamlandı 

Marmaris K.S.S.Y.K. 


Muğla K.S.S.Y.K. 


Bodrum K.S.S.Y.K. 


Ortaca K.S.S.Y.K. 


Milas Güçsan Top.İşyeri Y.K. 


Fethiye Bağkurlular 


Marmaris Ata K.S.S.Y.K. 


Bodrum Konacık K.S.S.Y.K. 

- Proje aşamasında 

Marmaris Beldibi K.S.S.Y.K. 

24 Arsa arama devam ediyor. 

S.S.2000 Yılı Marmaris K.S.S.Y.K. 

24 Arsa arama devam ediyor. 

S.S.Bodrum Ata K.S.S.Y.K. 

100 Proje aşamasında 

306

TABLO K.2.Sanayi Tesislerinin Dağılımı 

DİĞER İMALAT SANAYİ 

24 ADET 

SIRA 

NO 

TESİSİN ADI-ADRESİ YERİ KUR 

YILI 

ÜRETİM 

KONUSU 

1 Hüdaverdi Gıda Tarım Paz.Ltd.Şti. Köyceğiz Ambalajlama 

2 *TEAŞ Yatağan Termik Sant.İşl.Md. Yatağan 1982 Enerji 

3 *Kemerköy Termik Santralı Milas Enerji 

4 *YEAŞ Yeniköy Termik Santralı Milas 1986 Enerji 

5 *519 Nolu Fethiye Pamuk Tar.Sat.Koop. Fethiye 1971 Pamuk,Çiğit 

6 Üçler Çırçır Fabrikası Ortaca Pamuk Çırçır 

7 Uğur Çırçır Fabrikası Orta Pamuk Çırçır ve presleme 

8 Tirsay Tarımsal Ürünleri Tic.San Ltd Şti Milas 1993 Pamuk, Çiğit,Prina,Z.yağı 

9 *152 Nolu Milas Pamuk Tar.Sat.Koop. Milas 1952 Pamuk,mahlıç,Çiğit Kütlü 

10 Tan Tekstil Ltd.Şti Milas Gecelik-Pijama Tulum 

11 *235 Nolu Ortaca Pamuk Tarım Ortaca 1962 Pamuk,Çiğit 

Sat.Koop. 

12 Erkan Tic Erkan Kurtulmuş Fethiye 1987 Pamuk,Çiğit 

13 Mehmet Ehya ERKAN Köyceğiz Pamuk Çırçırlama 

14 Milas Z.yağı ve Çırçır ve Sabun Milas 

Çırçır, Z.yağı,Sabun 

Fabrikası 

15 Binlik Turizm ve Tic.A.Ş. Dalaman Yat İmalatı 

16 Tuyika Gemi İnşaatı San.ve Tic. A.Ş. Bodrum Yat Yapımı 

17 Hamit Müştü Bodrum Ahşap Ağaçtan Yat 

18 Agantur Yatçılık San.ve Tic.Ltd.Şti. Bodrum 1985 Tekne(Yat) 

19 Kaptan İbrahim Faysal Şakar Bodrum Yat Yapım 

20 Gümüşdoğa Su Ür.Üret.İhr.ve İth.A.Ş Milas 1995 Buz 

21 Ege Yat Hizmetleri Tur.San.ve Tic.A.Ş. Bodrum 1985 Tekne (Yat) imalatı 

22 Mesil Plastik İnş.Tur.San. Tic.Ltd. Muğla 1996 Plastik top 

23 Nursel Yüksel Ticaret Milas 1994 Prina yağı 

24 Kemal Yüksel Halefleri Prina 

Milas 1998 Prina Yağı 

Yağı.Ltd.Şti. 

GIDA, İÇKİ VE TÜTÜN SANAYİ 

1 Başer Gıda San.ve Tic.A.Ş. Yatağan 1976 Yağ Rafinasyon 

2 S.S. Pinar ve Çevresi Tarım .Kalk.Koop. Milas 1977 Bal ve Bal peteği,Kereste 

3 S.S. Fethiye Tarım Kalkınma Kooperatifi Fethiye Bal Üretimi 

4 *Toprak Mahsülleri Gen.Md. Ajans Md. Milas 1986 Buğday Alımı,Mısır Kurut. 

5 Askon İnş.San.ve Tic.A.Ş. Marmaris 1988 Deniz Ürünleri Yetiştirme. 

6 Özalp Ekmek Fabrikası Mustafa Özalp Milas 1995 Ekmek, Pide 

7 Başak Tarım Ür. Gıda Tur.Tic.Ltd.Şti. Fethiye 1992 Helva,Tahin, Lokum 

8 Hak-su ürünleri Kimy.Mad. Nak.Ltd.Şti. Bodrum 1996 İçme ve kullanma suyu 

9 Tarhanlar A.Ş. Yatağan Maden suyu 

10 Azka Gıda ve Ambalaj San.ve Ltd.Şti. Milas 1997 Pet su 0.5 lt,Pet su 1.5 lt 

11 Menteşe Tic.San Milas 1995 Reçel 

12 Bodrum Su Ürünleri Ürt. Ve Paz.Ltd.Şti. Yatağan Süt, Peynir, Tereyağı 

13 Kömürcü Koll.Şti. Arif aracı ve ortakları Milas 1980 Yoğurt, Ayran,Peynir,Tereyağı 

307

14 Poyrazlar Tarım Ür.Turz.San.Tic.Ltd.Şti. Yerkesik Zeytin ve Zeytinyağı 

15 Bafa San ve Tic Tarım Ürün.Tic.Ltd.Şti Milas 1996 Zeytin Yağı,Prina 

16 Emin YÜKSEL Milas 1978 Zeytin Yağı,Prina 

17 *153 Nolu Milas Zeytin ve Z.yağı Koop. Milas 1952 Zeytinyağı,Yağlı Prina 

18 Esenkaya Ticarethanesi Milas 1970 Zeytinyağı,Yağlı prina 

19 Kıyıkışlacık Zeytin yağı ic.Koll.Şti. Milas Zeytinyağı 

20 Tiryakioğulları Sayım San.ve Koll.Şti. Milas Zeytinyağı 

21 Abidin Bertan Ticaret Milas 1997 Zeytinyağı,Prina,Un-Kepek 

22 Yiğit Nakliyat Milas 1988 Zeytinyağı,Prina 

23 Sağıroğlu Koll.Şti. Milas Zeytinyağı,Prina 

24 Mutlular Tar.Ür.İth.İhr.Tic.ve Ltd.Şti. Milas 1997 Zeytinyağı,Prina 

25 Mustafa Yüksel Halefleri San.Koll.Şti Milas Zeytinyağı,Prina 

26 Güllerdağı Turizm İşl Ltd Şti. Datça 1996 Zeytinyağı,Yağlı Prina 

27 Kazım SERİN Ticaret Milas 1975 Zeytinyağı,Prina 

28 Mehmet AKKAŞ Milas 1988 Zeytinyağı,Yağlı prina 

29 Modern Yiğit Zeytinyağı Fabrikası Milas 1982 Zeytinyağı,Yağlı Prina 

30 Şenoğlu Zeytinyağı Fabrikası Milas 1997 Zeytinyağı,Yağlı Prina 

31 Esin Gıda Sanayi Yatağan 1997 Zeytinyağı,Yağlı Prina 

32 Mehmet Uğur Zeytinyağı Fabrikası Milas 1984 Zeytinyağı,Yağlı Prina 

33 Şenyılmaz Gıda İth.İhr.San.Ltd.Şti. Milas 1996 Zeytinyağı,Yağlı Prina 

34 Mehmet Önel Zeytinyağı imalcisi Milas 1984 Zeytinyağı,Yağlı Prina 

35 Mahmut Özdemir Ticaret Milas 1979 Zeytinyağı,Yağlı Prina 

36 Efeoğlu Z.Yağı Fab.Muzaffer TOP Bodrum 1999 Zeytinyağı,Yağlı Prina 

37 Mustafa Çetok Z.Yağı Un Fabrikası Bodrum 1999 Z.Yağı,Y.Prina,Un,Kepek 

38 Hayrullah ÖZKAN Milas 2000 Z.Yağı,Y.Prina 

39 Sadık Sekli Z.Yağı Fab.İşl. Milas 1999 Z.Yağı Y.Prina 

40 Karabulut Z.Yağı Fabrikası Milas 1999 Z.Yağı,Y.Prina 

41 Polat Gıda Tur.İnş.Taah.San.ve İth. K.Dere 1999 Kaynak suyu dolumu 

42 Hakkı Usta Oğul.Zey.yağı ve süt Ltd.Şti. Bodrum 1996 Z.Yağı Yağlı Prina 

43 Numune Z.Yağı Fabrikası Yatağan Z.Yağı Yağlı Prina 

44 Karapınarlı Z.Yağı Fabrikası Milas 1995 Z.Yağı Y.Prina 

45 İlkcan Gıda Tar.Hayv.ve Ltd.Şti. Dalaman 1997 Krema tereyağı, Yoğurt, Peynir 

46 Yufkacılar Z.Yağı İnş.Taah.Paz.Ltd.Şti. Yatağan 2000 Z.Yağı,Y.Prina 

47 Karataş Z.Yağı Ür.İnş.ve Tur.Tic.Ltd.Şti. Yerkesik 1992 Z.Yağı,Y.Prina 

48 Fabrikatör Sadettin Yaşar Z.Yağı Fab. Milas 1978 Z.Yağı,Y.Prina 

49 Alpler Buz ve Soğuk Hava tesisleri Fethiye 1987 Z.Yağı 

50 Nazar Unlu Mamuller Muğla 2000 Kuru pasta,Sütlü ekmek,Yaş 

pasta, Dondurma,tatlı 

51 S.S Yeşilyurt Tarımsal Kalk. Kooperatifi Yeşilyurt 1973 Z.Yağı,Y.Prina 

52 Gümüşkesen Tic.San.ve Tarım Milas 1972 Z.Yağı,Y.Prina 

53 Kılıç Deniz Ür.Ür.İhr.İth.ve Tic. A.Ş. Milas 1993 Balık(Çipura-Levrek) 

54 Hıdır Fabrikatör-Hıdır Yiğitkaya Milas 1982 Z.Yağı.Yağlı Prina 

55 İsmet Demirci –Zeytinyağı İmalcisi Milas 1994 Z.Yağı Yağlı prina 

56 Turgut Fabrikatör-Mehmet Turgut Ak Milas 1983 Z.Yağı Yağlı prina 

57 AL/KU Değirmencilik Ltd.Şti. Yatağan 1994 Un-Kepek 

58 Besler Ticaret –İbrahim Besler Milas 1979 Zeytinyağı Yağlı Prina 

59 Çengelciler Z.Yağı Fabrikası Milas 2002 Zeytinyağı Yağlı prina 

308

60 Has Çalışkanlar Zirai Ür.Nak.Ltd.Şti. Milas 1996 Z.Yağı Yağlı Prina 

61 Özsoylar Tar.ve end.Ür.Tic.Ltd.Şti. Yeşilyurt 1993 Z.yağı Yağlı Prina. 

62 Mendoz Gıda ve İhtiyaç Mad.Paz. Fethiye 2002 Lokum 

63 Özcan Tic.-Halil Özcan Milas 1999 Z.Yağı Yağlı Prina 

64 Bilginler Tar.ve Orman Tic.Ltd.Şti Milas 1995 Z.Yağı Yağlı Prina 

65 Ege Süt End.Ltd.Şti. Yatağan 1995 Krema,Tereyağı, Yoğurt,Peynir 

66 Ahmet Çakır Milas 2003 Z.Yağı,Yağlı Prina 

67 Uzarlar Dış Ticaret Ltd.Şti. Kötekli 1991 Pasta,Boğaca,Ham burger 

Sandviç Ek. 

68 Özen İnşaat ve Mühendislik Milas 2003 Z.Yağı Yağlı Prina 

69 Yavaşoğlu Ekmek fırını Milas 1997 Ekmek ve Unlu mamuller 

70 Manavlar gıda San.ve Tic.Ltd.Şti. Dalaman 2003 Bal,Tahin, Reçel,Üzüm Şurubu 

71 Zeybekler Tic.ve San.Ltd.Şti. Milas 1993 Z.Yağı,Yağlı prina 

72 Dalko-Dalyan Su ürünleri Kooperatifi Köyceğiz 1972 Balık Yumurtası 

73 Askon İnş.San.ve Tic.A.Ş Marmaris 1988 Deniz ürünleri Yetiştiriciliği 

74 Ege İzmir H.Van Wijyen Su Ür.Tic.A.Ş. Fethiye 1986 İşlenmiş Alabalık 

75 Yatağan Yem San.İç ve Dış Tic. A.Ş Yatağan 1993 Karma Yem 

76 Hakan Komandit Şti. Milas 1980 Balık Yemi 

KAĞIT VE KAĞIT ÜRÜNLERİ 

SANAYİ 

1 Karaca Matbaacılık San ve Tic. Ltd.Şti Muğla 1995 Ofset baskı 

2 Argos Grafik Tic A.Ş. Milas 1995 Ofset, Transfer Baskı, Lamina 

3 Gökova Kağıt Ürünleri İnş.Ltd.Şti. Muğla 1992 Peçete ve tuv.kağıdı,K.Şeker 

4 Mopak A.Ş. Dalaman Selüloz,Kağıt,Karton 

MADENCİLİK VE TAŞ OCAK SAN. 

1 Alpay Mad Tur.ve San Tic.ltd Şti Bayır 1996 Blok Mermer 

2 Bozkan Mermer Maden San Tic Ltd.Şti. Günlüce 1997 Blok Mermer 

3 Cemer Mermer Bayır Blok Mermer 

4 Ege Maden Mermer San.ve Tic.A.Ş K.dere 1985 Plaka Mermer Blok Mermer 

5 Özçakım Mermer Ltd.Şti. K.Dere 1988 Blok Mermer 

6 Ege Nurtaş Mer.San. Tic.A.Ş. Muğla Blok Mermer 

7 Gümüş Mermer Muğla Blok Mermer 

8 Ermaş Mad.Tur.San.Tic.A.Ş. Ula 1991 Plaka Mermer Blok Mermer 

9 Koçar Mermer .San.ve Tic.A.Ş K.dere 1992 Plaka mermer Blok Mermer 

10 *Etibank Bigadiç Maden İşl.,Müessesi Milas 1974 Diasporit-Zımpara 

11 Sem Madencilik San Tic Ltd.Şti Bodrum 1995 Dolomit 

12 Akmaden Mad.San.Tic.A.Ş. Yatağan -- Feldspat 

13 Gürbüz Madencilik Milas -- Feldspat 

14 Toprak Seniteri ve İzalatör San. Milas 1996 Feldspat,Kuvars,Ortoklaz 

15 Bilginer Mad. İnş.Ltd. Muğla -- Grafit Madeni 

16 *TKİ Geli Bölge Müdürlüğü Yatağan 1984 Linyit Kömürü 

17 Arafa Mad.San.Tic.Ltd.Şti. Yatağan -- Linyit Kömürü 

18 *Yeniköy Linyitleri İşl.Müd. Milas 1984 Linyit Üretimi 

19 Esan Eczacıbaşı End.Hammad. A.Ş. Milas -- Na Feldspat 

20 Gözde Mermer Kerestecilik San. Milas 1997 Plaka mermer,Kereste 

21 Didim Mermer Tic.Ltd.Şti Milas 1992 Plaka Mermer 

22 İzmersan Tur.İnş. Ltd Şti Milas 1993 Plaka Mermer 

23 Uzay Mermer San Ltd. Bayır 1992 Plaka Mermer 

309

24 Akmersan K.dere Plaka Mermer 

25 Almerpa San Yat Paz ve İhr A.Ş. Yatağan 1992 Plaka Mermer 

26 Birlik MermerGranit San.ve Tic. Muğla 1994 Plaka Mermer 

27 Çayboyu Mermer San ve Tic A.Ş. K.dere 1994 Plaka Mermer 

28 Çobanlar Mermer Mad Tur Tic K.dere 1992 Plaka Mermer 

29 Demircioğlu Mermer Muğla 1995 Plaka Mermer 

30 Durtaş Mermer K.dere Plaka Mermer 

31 Ege Özmersan Mer.ve Mad.A.Ş K.dere 1993 Plaka Mermer Blok Mermer 

32 İncili Mermer Bayır 1991 Plaka Mermer 

33 Karmaden Mermer Yatağan Plaka Mermer 

34 KMM Kombassan A.Ş. Muğla 1993 Plaka Mermer 

35 Orpak Mermer A.Ş. Bayır Plaka Mermer 

36 Ayancıklı Şen Kardeşler Mermer Muğla Plaka Mermer 

37 Osmanoğulları Ltd.Şti Muğla 1993 Plaka Mermer 

38 Özege K.dere Plaka Mermer 

39 Özyaman Mer.San ve.Tic.Ltd.Şti Bayır 1994 Plaka Mermer 

40 Sertaş Mermer Ula Plaka Mermer 

41 Yenitaş Mer.Mad.San.ve Tic.A.Ş. K.dere 1995 Plaka Mermer 

42 Yıldız Mermer K.dere Plaka Mermer 

43 Zafer Mermer Bayır Plaka Mermer 

44 Koç Mermer San..Tic.Ltd.Şti Yatağan 1991 Plaka Mermer 

45 Afmer Mer. San ve Tic Ltd.Şti K.dere 1993 Plaka Mermer 

46 Akmer Merm.Mad.San ve Tic Ltd.Şti Muğla 1994 Plaka mermer 

47 Çolakoğlu mer.Mad.İnş. Tic.Ltd.Şti. Yatağan 1996 Plaka mermer 

48 Ege San Mer. San ve.Tic.Ltd. Şti Yatağan 1990 Plaka Mermer 

49 Entaş Mermer San.Tic.A.Ş. Bayır 1995 Plaka Mermer 

50 Fethiye Fazilet Mermer Tur Tic Ltd Şti Fethiye 1996 Plaka mermer 

51 Helmersan Helvacıoğlu MermerSan.A.Ş. Yatağan 1983 Plaka Mermer 

52 Koçar Mermer San. Ve Tic.A.Ş. K.dere 1992 Plaka Mermer 

53 Otaş Mermer Mad San ve Tic AŞ Muğla 1997 Plaka Mermer 

54 Seç Mermer Mad.San.ve Tic A.Ş Bayır 1994 Plaka Mermer 

55 Sinoplu kardeşler Mer.San veTic.Ltd.Şti. Yatağan 1996 Plaka mermer 

56 Ayhan Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti Yatağan 1990 Plaka Mermer, Mermer Eşya 

57 Lütfullah Kitapçı Mad. Milas -- Zımpara Madeni 

58 *Eti Elektrometalurji A.Ş. Fethiye 1957 Roş Ekstra,Roş1, Roş 2 Kons. 

59 Karabayır Mermer San. İhr.Ltd.Şti. Muğla 1998 Mermer plaka 

60 Altıntaş Mermer San.ve Tic.A.Ş Yatağan 1998 Blok Mermer 

61 Saçkan Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. Yatağan 1998 Blok Mermer 

62 Hisar Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Bayır 1994 Plaka Mermer 

63 Demircioğlu 2 mermer San.Tic.Ltd.Şti. Yatağan 1999 Blok Mermer 

64 Yersan Maden San.ve Tic.A.Ş Yatağan 2001 Blok Mermer 

65 İsmer Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. Bayır 2000 Plaka mermer 

66 Muğla Ak mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. K.dere 1996 Plaka mermer 

67 Yükseller Mermer Sanayi Yüksel Duman K.dere 1996 Blok Mermer 

68 ESM İth.İhr.Mermer ve San.Ltd.Şti. Milas 2000 Blok Mermer 

69 Oturay Mermer th.San.Ltd.Şti. K.dere 2000 Plaka Mermer 

70 Muğla Mermer Tic.Ltd.Şti Bayır 1999 Plaka mermer 

71 Yavuzlar Madencilik San.ve Tic.Ltd.Şti. Milas 2000 Feldspat üretimi 

310

72 Köroğlu Mermer Tic.Ltd.Şti. K.dere 2000 Plaka Mermer 

73 Bilak Mad.İnş.Tur.İth.ve İhr.Ltd.Şti. Bodrum 1997 Kırma taş 

74 Kaymer Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. Muğla 2000 Plaka Mermer 

75 Suar Sondaj Müh.Müş. Tic.Ltd.Şti. K.dere 2000 Plaka Mermer 

76 Ufuk Mermercilik San.ve Tic.Ltd.Şti. Milas 1999 Feldspat ,Blok mermer 

77 Fema Müh.İnş.Tur.Keres. Tic.Ltd.Şti. Ula 1998 Kayrak taşı 

78 Sunmer Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. Muğla 2002 Plaka Mermer 

79 Anmasan Mad.San.ve Tic.İth.İhr.Ltd.Şti. Muğla 2002 Plaka Mermer 

80 Halley Mermer Mad. Tic.Ltd.Şti. K.dere 2002 Plaka Mermer 

81 Ermersan Mermer Tic.Ltd.Şti. K.dere 1997 Blok Mermer 

82 Dünya Mad. Ve inş.San.Tic.Ltd.Şti. Yatağan 2003 Blok Mermer 

83 Nezih Mermer A.Ş K.dere 1997 Plaka mermer, Dekar.İşleri 

84 Aymersan Mad.Mermer Tic.Ltd.Şti. Fethiye 1997 Blok Mermer 

85 Öz-Bir Tic.Ltd.Şti. Yatağa 2002 Sodyum Feldspat 

86 Polmer Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. Bayır 2003 Plaka mermer 

87 Örnek Mermer San.ve Tic.A.Ş K.dere 1995 Plaka Mermer 

METAL EŞYA MAK.VE 

TEÇ.İMALAT SAN 

1 Cengiz Römork San.Sit. Milas 1994 Römork 

2 Ekip Ltd.Şti. Muğla Römork Damper Sac Kesim 

3 Dere Römork San. Milas Römork İmalatı 

4 Saffet Lülecioğlu Yatağan Römork İmalatı 

5 Taşkıran Ziraat Aletleri Muğla 1977 Su Tankı Römork 

6 Arslan Teneke Ula 1979 Teneke kutu imali 

7 Dalmaksan San Tic ve Tur. Ltd.Şti Dalaman 1994 5Tonl.Silindir 

ÇiftTes.Hid.Silind 

Kad Hid..Silind 

Kauçuk keçesi 

8 Köytaş Köy Tarım Mak.San.Tic.A.Ş. Ortaca 1977 Araç Üstü Ekipman 

9 Altaş Ltd.Şti. Muğla Çelik Konstrüksiyon 

10 Bilge Römork San Milas 1995 Damperli Römork İmali 

11 İnan Optik San.ve Tic.A.Ş. Muğla 1993 Gözlük Çerçevesi 

12 Teknik İş Madeni Eşya San.Tic.A.Ş. Muğla Gözlük Parçası 

13 Güven Motor Yenileme Koll.Şti Muğla Motor Yenileme 

14 Gür Koçar Mekanik Bujiteri Ltd.Şti. Muğla Optik Yan Bujiteri Düğme 

15 Hama İmalat San.ve Tic.Ali Şen Yatağan 2002 Portatif Şemsiye ,Masa 

16 Gündoğ Plastik Kapı İth. Ve İhr.Ltd.Şti. Bodrum 1995 Pvc Doğrama 

17 Baykara Amb.ve Gıda San.Tic.Ltd. Şti. Yerkesik 1984 Ambalaj Kutu 

ORMAN ÜRÜNLERİ SANAYİ 

1 Bodas Bodrum Ağaç Ür. Tic.Ltd.Şti. Bodrum Ağaç Ürünleri 

2 Salman Turz. İnş.San. ve Ltdd.Şti. Ula 1993 Ahşap Doğrama, Kereste 

3 Gezginciler Kereste Ticareti Milas 1959 Kereste Doğrama 

4 Merdivenli Orman Ür.San.ve Tic.A.Ş. Muğla Kereste İmalatı 

5 S.S.Muğla Bölgesi Ormancılık Koop. Akçaova Kereste ve Doğrama 

6 Milsan Kerestecilik San ve.Tic.Ltd.Şti. Milas 1987 Kereste ve Rabıta 

7 Yılmaz Kerestecilik Muğla Kereste-Doğrama 

8 Sağlıcaklar Kereste.SanTic.Ltd.Şti Milas 1983 Kereste 

9 Yücel Kerestecilik Or.ve Tic.A.Ş. Akçaova 1983 Kereste İmalat 

10 Nihat Zeki Boraoğulları Demir Ltd Şti Milas 1997 Kereste Lambri, Rabıta 

311

11 Sağlam Kereste San.ve Tic.Ltd.Şti. Muğla Kereste ve Doğrama 

12 Milsan Kerestecilik San Ltd.Şti. Milas 1987 Kereste ve Rabıta 

13 Beşer Orman Ürünleri Turz.Taah.Ltd.Şti. Düğerek Kereste-Doğrama 

14 Öztürk Kerestecilik Yeni Sanayi Sitesi Muğla Kereste 

15 Toktaş A.Ş. Ortaca - Ağaç Doğrama 

16 Barışay Day.Tük. San.ve Tic.Ltd.Şti. Yatağan 1997 Mutfak ve banyo dolabı, 

TAŞ-TOPRAĞA DAYALI SANAYİ 

1 Yüksel Toprak San.Ltd.Şti Milas Blok Tuğla 

2 Urantaş Uranlar Tic A.Ş. Fethiye 1989 Hazır beton 

3 Bilgin İnş.Mad.San.Tic.Ltd.Şti Marmaris 1988 Hazır Beton Büz 

4 Kaplan Hafriyat Ltd.Şti. Köyceğiz 1993 Kum; çakıl 

5 129 Nolu Fethiye Damperli MTK Fethiye 1995 Kum-Çakıl 

6 Muğla Kireç .A.Ş. Muğla 1969 Sönmemiş topak kireç 

Söndürülmüş toz kireç 

7 Muğla Toprak San.Nak.ve Tic.Ltd.Şti. . Muğla Tuğla Üretimi 

8 Semkay Hazır Beton San Tic Ltd.Şti Bodrum 1995 Hazır beton 

9 Akın Hazır Beton San.Tic.AŞ Bodrum 1993 Hazır Beton 

10 Çağdaş İnş.Mad.ve Turz.Ltd.Şti. Bodrum Hazır Beton 

11 Batı Çim Fethiye Hazır Beton 

12 Muslular San.Tic.ve Turz.Ltd.Şti Dalaman Hazır Beton 

13 Dizmak Turz.San.ve Ltd.Şti. Akçaova Hazır Beton 

14 Üç-As İnş.Taah.San.Tic.Ltd.Şti. Düğerek 1986 Çakıl-Kum Malzemeleri. 

15 Oruç Otomotiv Su İşl.San.ve Tic.Ltd.Şti. Ula 1998 Kum-Çakıl 

16 Gül-Ka Tic.-Ali Kama Düğerek 1998 Kum-Çakıl 

17 Ümit Günay Hafriyat Fethiye 1995 Kum-Çakıl 

18 As Şömine Dekarasyon Ula 1997 Taş,mermer kesim, işleme, 

19 Kayalılar Nak.ve Tic.Ltd.Şti. Ortaca 1994 Kum-Çakıl ve Hazır beton 

20 Dalyan Belediyesi Ortaca 1969 Beton Kilit Parke Beton Bordür 

21 Akdeniz Kum-Süleyman Korkut Ortaca 1991 İnşaat Kumu 

22 Kalsipar Endüstriyel Hammad.Ltd.Şti. Muğla 1993 Fırın taşı Mıcır Taş tozu 

23 Yarbay İnşaat Nak.ve Tur.İşl.Tic.Ltd.Şti. Datça 1994 Hazır Beton 

K.3.Sanayiinin İlçelere Göre Dağılımı 

Küçük Sanayi Siteleri, küçük esnaf ve sanatkârlar için alt ve üst yapısı olan işyerleri 

yapmaktadır. 

Küçük Sanayi Sitelerinde sadece küçük esnaf ve sanatkâr faaliyet gösterebilmekte küçük 

ölçekli de olsa özel ihtisas K.S.S hariç gıda yatırımlarına müsaade edilmemektedir. 

Ayrıca Küçük Sanayi Sitelerinin yapılış gayesi dışında başka bir iş için kullanılması mümkün 


İlimizde faaliyet gösteren Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatiflerinin listesi tabloda 

gösterilmiştir. 


TABLO K.3.Sanayinin İlçelere Göre Dağılımı 

Adı 

Faaliyete 

Başladığı yıl 

Toplam 

Alanı 

Toplam İşyeri 

Sayısı 

Dolu 

İşyeri 

Sayısı 

Boş 

İşyeri 

Sayısı 

Doluluk 

Oranı 

Mevcut 

İstihdam 

Muğla (Merkez) Merkez 1972 100.000 m 2 334 210 55 79,24 430 

Ortaca Ortaca 1975 - 250 

Bodrum Bodrum 1978 28.704 m 2 130 

Milas Güçsan Toplu İşyeri Milas 1978 17.500 m 2 96 

Fethiye Bağkurlular Fethiye 1976 27.605 m 2 87 

Marmaris Ata Marmaris 1982 11.174 m 2 75 75 100 225 

Cennet Köyceğiz Köyceğiz 1986 43.745 m 2 53 53 100 106 

Marmaris Marmaris 1988 12.659 m 2 56 

Yatağan Yatağan 1978 49.025 m 2 158 150 8 94,94 450 

Milas Milas 1989 75.641 m 2 261 

Yalıkavak/BODRUM Yalıkavak 1993 7.890 m 2 68 

Selimiye/ MİLAS Selimiye 1990 4.688 m 2 36 

Turgutreis/ BODRUM Turgutreis 1987 2.857 m 2 24 

Cennet Datça Datça 1989 6.887 m 2 43 

Bodrum Mumcular Mumcular 1988 11.400 m 2 88 

2000 Yılı Marmaris Marmaris 1994 80.000 m 2 24 

Fethiye Kemer Kemer 1989 9.867 m 2 42 

Bodrum Konacık Konacık 1999 - - 

Eşen ve Havalisi FETHİYE Eşen 1988 - 52 

Bodrum Ata Bodrum 2000 - 100 

Muğla-Kızılağaç ULA Yerkesik 2000 - 50 

313

İLÇELER 

DİĞER 

İMALA 

T SAN. 

GIDA 

İÇKİ 

VE 

TÜTÜN 

SANAYİ 

KAĞIT VE 

KAĞIT 

ÜRÜN. 

SANAYİ 

MADENCİLİ 

K VE TAŞ 

OCAK SAN. 

METAL 

EŞYA 

MAK.VE 

TEÇ.İMALA 

T SAN. 

ORMAN 

ÜRÜN. 

SAN. 

TAŞ 

TOPRAĞA 

DAYALI 

SANAYİ 

MERKEZ 1 6 2 27 8 7 6 

BODRUM 5 4 1 2 1 1 3 

MİLAS 9 45 -- 12 3 6 1 

YATAĞAN 1 9 -- 17 2 -- -- 

KAVAKLIDE 

RE 

-- 1 -- 23 -- -- -- 

ULA -- -- -- 3 1 1 2 

MARMARİS -- 2 -- -- -- -- 1 

DATÇA -- 1 -- -- -- -- 1 

KÖYCEĞİZ 2 1 -- -- -- -- 1 

ORTACA 3 -- -- -- 1 1 3 

DALAMAN 1 2 1 -- 1 -- 1 

FETHİYE 2 5 -- 3 -- 4 

TOPLAM 24 76 4 87 17 16 23 

314

MUĞLA İLİNE AİT SANAYİNİN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI 

DİĞE 

R 

İLÇELER İMAL 

AT 

SANA 

Yİ 

MERKEZ 2 

1-Kutay 

oto.mot. 

araç.san. 

vetic.ltd. 

şti 

2-Bilgin 

otomoti 

v 

servis 

ve 

tic.a.ş. 

BODRUM 2 

1-Paşalı 

otomoti 

v paz. 

GIDA İÇKİ TÜTÜN 

SANAYİ 

7 

1-Karataş zeyt.ürt.inş.ve turz. 

2-S.S.Yeşilyurt tarım. kalkınma koop 

3-Uzarlar dış tic.ltd.şti 

4-Nazar unlu mamülleri gıda paz. 

tur.ve tic.a.ş 

5-Sultan Yemek san. Mustafa Mazı 

6-Ali yılmaz -Yılmaz Toptan 

gıda şükür sofrası 

7-Melis ith.ihr.san.turz.ve tic 

9 

1-Haksu su ürn.ve kimyevi mad.nak 

ith. ihr. tur vetic 

KAĞIT 

VE 

KAĞIT 

ÜRÜN. 

SANAYİ 

2 

1-Karaca 

matb. tur 

inş.san.ve 

tic.ltd.şti 

2-Gökova 

kağıt ür.inş. 

gıda amb. 

san.ve tic. 

ltd.şti 

MADENCİLİK VE TAŞ OCAK SANAYİ 

28 

1-Osmanoğulları merm. san.ve.tic.taah.şti 

2-Otaş merm. mad. san.ve tic.a.ş. 

3-Özyaman Mermer Nak.San. ve Dış Tic.Ltd.Şti. 

4-Entaş merm.san.ve tic.a.ş 

5-Uzay merm. san. ith. ihr.tic.ltd.şti. 

6-Bozkan merm. mad. san.ve tiçltd.şti 

7-Seç merm.mad.san ve tic.a.ş 

8-Akmer merm.san.ve tic.ltd.şti 

9-Ayancıklı şen kardeşler merm.nak.inş.taah.ith.ihr. 

san.tur.ltd.şti. 

10-Alpay mermer mad. inş.taah.nak.ith.ihr.san.ve 

tic.ltd.şti 

11karabayır mermer san. in-ş.tur.tic.ith.ihr.ltd.şti. 

12-Hisar mermer san.tic. ltd.şti. 

13-Demircioğlu iki mermer oto alım satım inş.taah.tur. 

paz.san. ve tic.ltd.şti. 

14-Muğla mermer turz. inş.ihr.ith.san.ve tic.ltd.şti. 

15-İsmer mermer san.ve tic.ltd.şti. 

16-Kaymer mermer ve yapı malz.inş.metal taş.tur.san. 

tic.ltd.şti. 

17-İncili maden inş.tur. san.ve tic.ltd.şti. 

18-Özsoylar tarım ve end.ür.tic.ltd.şti 

19-Demircioğlu mermer san.ve tic.taah.ltd. şti. 

20-Sunmer mermer ith. ihr.san.ve tic.ltd.şti 

21-Anmasan mad.san.ve tic.ith.ihr.ltd.şti 

22-Polmer mer inş.san tic.ltd.şti 

23-Yeda inş.malz.san.ve tic.a.şa 

24-Marka mad.mermer tur san ve tic 

25-Şentaş mermer tur. inş.taş.ith.ihr.tic.ltd.şti 

26-KMM Kombassan muğlamermer mad.san.tic.a.ş 

27-Galipoğulları mermer mad.inş.taah.tur.ith.ihr. san. ve 

tic.ltd.şti. 

28-Yersan mad.san.ve tic.a.ş. 

1 

1-Temizel mermer san.ve tic.ltd.şti. 

315 

METAL EŞYA 

MAKİNA VE 

TEÇHİZAT 

İMALAT SANAYİ 

5 

1-Ekip araçüstü ekip. 

san.tic.ltd.şti 

2-İnan optik san.a.ş 

3-Baykara ambalaj gıda 


4-Taşkıran ziraat aletleri 

san.ve tic.mehmet taşkıran 

5-Hidro-Has damper ve 

hid.mak san ve tic ltd.şti. 

6 

1-Agantur yatçılık san. ve 

tic.a.ş. 

2-Gündoğ plastik kapı pen 

ORMAN 

ÜRÜNLERİ 

SANAYİ 

2 

1-Yücel kerestecilik ve 

orman ürn.san. tic.a.ş 

2-Yiğit dekor. ahşap 

işleri san.tic. a.ş 

1 

1-Fortuna tasarım 

mob. dek.im.ith.ihr. 

san.tur.tic.ltd.şti. 

TAŞ VE 

TOPRAĞA 

DAYALI SANAYİ 

6 

1-Muğla toprak san. nak. ve 

tic.ltd.şti 

2-As şömine-Ali Çatalak 

3-Kalsipar end ham ve müh 

san tic.ltd şti 

4-Ak-Yapı inş.taah.beton 

elem.san.ve tic.ltd.şti. 

5-Muğla Kireç san.a.ş 

6-Naturel doğaltaş mad. 

turz.gıda inş. 

4 

1-Semkay beton inş. paz. 

ith.ihr.san.ve tic.ltd.şti. 

2-Çağdaş inş.tur.san.ve

ve tic. 

ltd.şti. 

2- 

Tamayte 

ks tur. 

teks.san. 

tic.ltd.şti 

. 

MİLAS 1 

1- 

Yeniköy 

Elektrik 

a.ş 

2-Mustafa Çetok- zeyt. un.fab. 

3-Hakkı usta oğulları zeytinzeyt.yağı 

ve süt ürn.san.tic.ltd.şti. 

4-Kılıç deniz ürünleri üret.ihr.ith. ve 

tic.a.ş. 

5-Bodrum sağlam buz tic ve san.a.ş. 

6-Mustafa Can 

7-Efeoğlu zeytinyağı fab. muzaffer 

top 

8-Recai İlhan 

9-İzmir ekmek ve unlu mamüller 

Zeki Geyik 

80 

1-Şenyılmaz gıda zir. ürn. ith.ihr. 


2-Kemal yüksel halefleri prina yağı 

işl.ith.san. ltd.şti 

3-Ha-Kan kom.şti. halil gümüşel ve 

ort. 

4-Az-Ka gıda ve amb. san. ve 

tic.ltd.şti 

5-Erkan tic.erkan kurtulmuş 

6-Zeytinyağı imalatçısı-Mehmet 

akkaş 

7-Kazım serin tic. 

8-Emin Yüksel tic. 

9-Bafa tarım ür. san. ve tic.ltd.şti. 

10-Esenkaya tic.-Mustafa Esenkaya 

11-Mehmet Uğur zeyt.fab. 

12-Mehmet Önel-zeytinyağı fabr. 

13-Sekli zeyt.fab. Sadık Sekli 

14-Karabulut zeyt.fab.-Halil İbrahim 

Karabulut 

15-Mahmut özdemir tic.-Ahmut 

Nevruz Özdemir 

16-Şenoğlu zeyt.fab.-Mustafa Şen 

17-Tirsay tarım ürn.san. ve tic. ltd.şti 

18-Karapınarlı zeyt.fab.-Dursun 

Karapınarlı 

19-Hayrullah Özkan zeyt.fab. 

20-Gümüşdoğa su ürn üretim ihr. ve 

ith.a.ş. 

21-Fabrikatör Sadettin Yaşar zeyt.fab 

22-Gümüşkesen ticaret sanayi ve 

tarım 

23-Hıdır fabrikatör Hıdır Yiğitkaya 

24-İsmet Demirci zeytinyağı iml. 

25-Turgut fabr.-mehmet turgut ak 

26-Besler tic. İbrahim Besler 

27-Çengelciler zeyt.fab. Kamil 

Çengelci 

6 

1-Er mad.ith.ve ihr. san. ltd.şti. 

2-Didim mermer tic. ltd. şti. 

3-ESM ith.ihr.tic.taş. mermer san.ltd.şti. 

4-Yavuzlar mad.san.ve tic.ltd.şti. 

5-İzmersan turz.inş. taah.mermer san.tic.ltd.ştı 

6-Ufuk mermer san.tic. ltd.şti 

doğ inş. 

3-Ege yat hiz tur san 

4-Neta marina tekne 

iml.yat.taş.tur.san.ve 

tic.ith.ihr.a.ş. 

5-Mastori gemi inş.ve 

dizayn turz.basın yay. 

pet.teks.gıda tar. rek.su 

ür.ith.ihr. san. ve tic.ltd. 

şti. 

6-Ağanlar tersanesi 

paz.tic.ve san.a.ş. 

3 

1-Tan tekstil ltd şti 

2-S.S.152 Nolu Milas 

pamuk tar.sat.koop. 

3-Hasan Tokgöz-Tokgöz 

Makine 

2 

1-Sağlıcaklar keres. 

san.tic.ltd.şti. 

2-Milsan kerestecilik 

san.ve tic ltd.şti 

tic.ltd.şti. 

3-Akın hazır beton inş.san. 

ve tic.a.ş. 

4-Biler kırmataş beton 

mad.inş. 

6 

1-Topuzlar harita inş. 

turz.san.ve tic.ltd.şti 

2-Kayrak inş.turz. mad.ve 

soğ.hava deposu 

3-Atak beton asfalt inş. 

san.tic.a.ş. 

4-Kaymakçı inş. 

5-İts ileri teknik sist.ith.ihr. 

6-Mustafa Yüksel kum çakıl 

eleme ve beton sant.tes.işlt. 

316

28-Has çalışkanlar zir.ürn. 

nak.san.ve tic.ltd.şti. 

29-Mutlular tarım ürn.ith. ihr.tic. 

ltd.şti. 

30-Özcan tic. Halil Özcan 

31-Bilginler tar.ve orm.ür. gıda 

inş.mad.tic.ltd.şti 

32-Ahmet Çakır 

33-Özen inş.ve müh. Uğur Özen 

34-Yavaşoğlu ekmek fab. 

Muhammet Yavaş 

35-Zeybekler san.ve tic. ltd.şti 

36-Zeytinyağı imlatı Ali İhsan 

Yıldırım 

37-Tan ekmek fırını 

38-Aksu ekmek fabrikası -Fikret 

Çakal 

39-Ali Kaya zeytinyağı Ali Kaya 

40-Alifer Helvacıoğlu tic 

41-Akça fab.-Ali Akça 

42-Barbaros petrol abdurrahim 

barbaros 

43-Hamdi Kavaklı zeyt.fabr. 

44-Sunay Yiğit tic. 

45-Altındamla müh.sul. sis.tar.ve 

bahç. 

46-Ümit Küçük zeyt.fab. 

47-Aydın mad.inş.hafr. taah.turz. 

san.ve tic ltd.şti 

48-Erdal kozak zeyt.fab.-Erdal 

Kozak 

49-Özdemir çırçır fab.-Mehmet 

Özdemir 

50-Yiğit nakliyat-Kazım Yiğit 

51-Noordzee su ürünleri ihr.san. ve 

tic.ltd.şti 

52-Erler inş.dış tic.ve san,ltd.şti 

53-Ankaralı ekmek fırını 

54-Fidancı kardeşler ekmek fırını 

55-Refik Sarı zeyt.fab. 

56-Günlük tarım ürün.şti 

57-Bozkurt zeyt.fab. 

58-Pınar pet.tar.su ürn.hayv. san. 

59-Hüseyin tireli zeyt.fab. 

60-Besim tic. Besim Çırak 

61-S.S Ören Kemendere tarım kredi 

koop. 

62-Arar zeyt. Recep Arar 

63-Feyzi Sekli zeyt.fab. 

64-Demirtaş tic. Abdullah Demirtaş 

65-Abdullah Akçakır zeyt.fab. 

66-Modern zeyt.fab. Mehmet Yiğit 

317

67-Serinler çırçır ve zeyt. fab.işl. 

Mustafa Serin 

68-Kartal ekmek fırını ve un tic. 

İsmail Kartal 

69-Pelin pastanesi -Vedat Zorer 

70-Kömürcü kollektif şti.Arif Aracı 

ve ort. 

71-Nihat zeki bora oğulları çim. 

san.ltd.şti. 

72-S.S.153 Nolu Milas zeyt.ve 

zeytinyağı tarım satış koop. 

73-İnanç zeytinyağı fab. Eyüp İnanç 

74-Karadeveci mot.araçlar tic ltd.şti 

75-Dilek pastanesi-Burhanettin Ulaş 

76-Kabaçam ekmek ve unlu 

mamuller fırını Aylin Alpaydın- 

Kürşat Akalın 

77-Özdemir ekmek fırını-Gökdeniz 

Özdemir 

78-Milas belediyesi labranda memba 

suyu şişeleme fab.işl. 

79-Arslandağ zeytinyağı fab.-Murat 

Arslandağ 

80-Es buz- Eset Durdu 

YATAĞAN 5 

1-Esin gıda san. merm. mad.inş. 

taah.nak.ith.ihr.tur.tic.ltd.şti 

2-Yufkacılar zeyt.iml. alım satım 

oto alım sat.gıda inş.taah. tur. 

paz.san. ve tic.ltd. şti. 

3-AL-KU değirmencilik tur.san. ve 

tic.ltd.şti. 

4-Ege süt end.ltd.şti 

5-Yatağan yem san.iç ve dış tic 

22 

1-Almerpa san.yat.p.ve ihr.a.ş 

2-Altıntaş merm.san.ve tic.a.ş 

3-Sinoplu kardeşler mer. granit mad.inş.ltd.şti 

4-Egesan mermer san ve tic.ltd.şti 

5-Çolakoğlu mermer Mad inş.taah.taş.pet.tur.hayv. gıda 

ker.san.ve tic.ltd.şti 

6-Ayhan mermer san. ve tic.ldt.şti 

8-Numune zeyt.fab.-Hasan Ali Gürgüç 

9-Koç mermer san.ve tic.ltd.şti. 

10-Lütfullah E.Kitapçı mad. san.ve tic.a.ş. 

11-Durtaş mermer tur. san.ve tic.ltd.şti. 

12-Öz-bir mad.taş.oto inş. müh.tur.pet.san. ve tic. ltd.şti. 

13-Dünya mad.ve inş.san ve tic 

14-Kırcı mermer mad.inş.nak 

15-Ayyıldız maden mermer san. ve tic. ltd.şti. 

16-Arafa madercilik san.ve tic.ltd.şti. 

17-İntest doğal taş.inş. san.ve tic.a.ş 

18-Batı karadeniz mermer ith.ihr.san.tic.ltd.şti. 

19-Uyarlar merm.nak.gıda ürt.otom.san.tic.ltd.şti 

20-Sudi İnş.Mer.Nak.San.tic.ltd.şti. 

21-Tarhanlar inş.taah.yat. ve tic.a.ş 

22-Mikroman mad.san. ve tic.ltd.şti. 

2 

1-Barışay day.tük.mal. diş 

protez bob.el.elktro. 

inş.taah.tur.ith.ihr.san.tic.lt 

d.şti. 

2-Hama imal.san.ve tic. ali 

şen 

1 

1-Hat çimento mineral 

katkılar san.inş. ve tic.ltd. 

şti. 

KAVAKLIDE 

RE 1 18 1 

318

1-Polat gıda tur.inş.taah. ve san. 

ihr.tic.ltd. 

ULA 1 

1-Mesut Karakaya -Karabörtlen un 

MARMARİS 2 

1-Çatalbaşlar tur tic ith.ve ihr.ltd. şti 

2-Yıldız buz fabrikası-Ahmet Andar 

DATÇA 1 

1-Güllerdağı tur.iml.tic. İth. ve 

ihr.ltd.şti. 

KÖYCEĞİZ 3 

1-Hüdaverdi gıda tarım paz. 

2-Sandras su gıda taş.inş 

3-Beyobası Tar.Ür.Gıda Tur.Pet. 

Pls.Amb.İth.İhr.san.tic.Ltd.Şti. 

1-Çayboyu merm.san.ve tic.a.ş 

2-Yenitaş merm. mad. san.ve tic.a.ş. 

3-Çobanlar merm. mad. tur.tic.inş.a.ş. 

4-Afmer mer.san.ve tic.ltd.şti. 

5-Özçakım mer.san. ith.ihr.nak.taah.tur.tic.ltd. şti. 

6-Muğla akmermer ith. ihr.tur.san.ve tur.san.ltd.şti. 

7-Köroğlu mermer end taş.san.tur.inş.nak.hay.tic. ltd.şti. 

8-Suar sondaj müh.müş. san.ve tic ltd.şti 

9-Ermersan mer.san. ith.ihr. 

10-Nezih mermer maden inş.yap.elem.mak.tur.sey. 

gıd.tar.ve orm. ürn.nak.pet.ür.neşr.san. ve tic.a.ş. 

11-Dumanlar mermer ihr.ith.san 

12-Akmersan mermer san.tic.ith.ihr.taş.ltd.şti 

13-Örnek mermer san.tic. ltd.şti 

14-Koçar mermer san ve tic.a.ş 

15-Ege özmersan mermer mad.a.ş 

16-Ege maden mermer san.tic.a.ş. 

17-Üçtaş mermer inş. ve nak.san.tic.ltd.şti. 

18-Uyarlar merm.nak.gıda ürt.otom.san.tic.ltdşti 

1 

1-Ermaş mad.turz. san.tic.a.ş 

1 

1-Egamin mineral mad.end.ve hammad. san.ve tic. 

ltd.şti. 

319 

1 

1-Arslan teneke imal.-Halil 

İbrahim Arslan 

ORTACA 1 

1-S.S.235 Nolu Ortaca 

pamuk tarım satış koop 

DALAMAN 2 

1-İlkcan gıda tar.hayv.ve su ürn. san. 

2-Manavlar gıda san.ve tic.ltd.şti 

1-alpay kereste 

orm.ürn.iml.mer.inş 

1 

1-Salman turz.inş.tic. 

ltd.şti 

4 

1-Oruç otom.su.işl. tic. san. 

ltd.şti. 

2-Akyaka gökova güçbirliği 

a.ş 

3-Fema mad.müh.inş.tur. 

kereste ith.ihr. san.tic.ltd. 

şti. 

4-İL özel idare genel 

sekreterliği 

1 

1-Bilgin inş.mad.san.tic. a.ş. 

1 

1-Yarbay inş.nak.ve tur.işl 

1 

1-Kaplan hafr. inş. tur. tic. 

ve paz.ltd.şti. Yarbay inş. 

nak.ve tur.işl. 

2 

1-Dalyan Belediyesi 

2-Akdeniz kum süleyman 

korkut 

2 

1-Muslular san.tic. ve tur. 

ltd.şti. 

2-Kayalılar beton nak.tic. ve 

mad.ltd.şti

FETHİYE 8 

1-Başak tar.ürn.gıda san. ve 

tur.tic.ltd.şti 

2-Alpler buz ve soğuk hava tesisleri 

san. ve tic.ltd.şti. 

3-Mendoz gıda ith.mad. paz. 

Burhanettin tuna 

4-Demirci kardeşler un fab.Halil 

Demirci 

5-Alaşan zeytinyağı Fab. 

6-Ege izmir h.van wijnen su 

ürn.tic.a.ş 

7-Kurtoğulları un değirmeni Salih 

Kurt 

8-Sağlık tekstil gıda yatırımı a.ş. 

5 

1-Fethiye fazilet mermer inş.tur.tic.ltd.şti. 

2-Aymersan mad. mermer inş.tur.nak. san.ve tic.ltd. 

3-Fethiye mermer 

4-Doğrular mermer. hazır mutfak plast. doğ. inş. taah.tur. 

tic. san.ltd.şti 

5-Ares Madencilik ve Ticaret Ltd.Şti. 

3 

1-Mustafa Koyuncu tic. 

2-S.S.519 Nolu Fethiye 

pamuk tarım koop 

3-Ayna Tekne iml.yatç. 

nak. 

6 

1-Urantaş-Uranlar tur inş 

taah san ve tic.a.ş 

2-S.S.129 Nolu Damperli 

mot.taş.koop 

3-Ümit Günay hafriyat 

4-Tekeli hafriyat Adem 

Tekeli 

5-madentaş maden yat. 

tic.a.ş 

6-mustafa çetiner yapı 

san.tic.ltd.şti. 

TOPLAM 5 119 2 82 21 7 34 

GENEL TOPLAM 270 

320

K.4.Sanayi Gruplarına Göre İşyeri Sayıları ve İstihdam Durumu 

TABLO K.4. Sanayi Gruplarının İşçi Sayıları(2008 yılı verileri) 

ŞİRKETİN ADI 

İSTİHDAM İSTİHDAM 

VASIFLI VASIFSIZ 

*Elektrik Üretim A. Ş. Yatağan Termik Santrali 600 800 

İşletme Müd Yat 

*Eti Elektrometalurji A. Ş. Göcek 80 20 

*Geli İşletme Müdürlüğü Yatağan Tel.5725905 1600 1200 

*Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret A. Ş. 600 700 

Genel Müdürlüğü 

S.S.fethiye tar.kal.Kooperatifi -- 10 

*Toprak Mahsülleri Gen.Müdürlüğü Ajans Müd. -- 20 

Toprak Mahsülleri Gen.Müdürlüğü Ajans Müd 15 20 

*YEAŞ Yeniköy Elektrik Üretim ve Ticaret A. 

Ş. Genel Müd. 

500 100 

*Yeniköy Linyitleri İşl.Müd. Tel.5124950 800 150 

1030 zeytin ve zeytinyağı 6 30 

129 nolu fethiye damp.taşıyıcılar koop. 18 5 

152 Nolu Milas Pamuk Tar.Sat.Koop. Hacıabdi 60 20 

Mah.Kışla Sk 

153 Nolu Milas Zeytin ve Z.yağı Tar.Sat.Koop. 

Tel.5122115 

20 30 

321

235 Nolu Ortaca Pamuk Tarım Sat.Koop. 40 25 

519 Nolu Pamuk Tarım Satış Koop. 60 35 

1030 ZEYTEN VE ZEYTİNYAĞI T S K Tel 

6465146 

Abdullah ÖZDEMİR Alabalık İşl. 10 30 

Abidin Bertan Tic. 5 5 

Afmer San ve Tic Ltd.Şti Çay boyu Kavaklıdere 8 8 

Ağantur yatçılık san.tic.A.Ş. 15 10 

Ahmet Çakır zeytinyağı fabrikası 5 5 

Akdeniz kum(süleyman Korkut) 7 10 

Akın Hazır Beton İnş.San.ve Tic.A.Ş 46 20 

Akmaden Mad.San.Tic.A.Ş. Yatağan-Çine Yolu 

5.Km 

--- --- 

AKMER MERMER SAN TİC LTD ŞTİ BAYIR 

TEL 2253029 

1 4 

Akmersan Tel.5927176 -- 6 

Al Ku Değirmencilik Tur San ve Tic Ltd Şti 5 5 

Almerpa San.Yat.Paz.İhr.A.Ş. 1 12 

ALPAY MERMER 15 15 

ALPLER Buz ve Soğuk Hava Tesisleri Uğurlu 5 15 

Köyü 

Altaş Ltd.Şti. Karasörcüler Sok. No.9 

6 20 

Tel.2142060 

Altıntaş Mermer San ve Tic A.Ş.Köklük Mevki 20 20 

Yatağan 5758055 

Anmasan Öz Anadolu Mad.San.Tic.A.Ş. -- -- 

Arafa Mad.San.Tic.Ltd.Şti. Yeşilbağcılar Beldesi -- -- 

Tel.5734237 

Argos grafit tic.A.Ş. 7 5 

Arslan Teneke Halil İbrahim Arslan Gülağzı 20 15 

Köyü 

As Şömine Dekorasyon Ali Çatalak Marmaris 7 6 

Ula Yol Kavşağı 

Askon İnş.San.ve Tic.A.Ş. 20 10 

Ayancıklı Şen Kardeşler Mermer 

-- 6 

Nakl.İnş.Taah.İth. 

Aydın Süt Ürünleri San.Tic.Ltd.Şti. 10 10 

Ayhan Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. Tel.5726382 200 100 

Aymersan Mad.mer.tur.nak.ltd.şti. 10 20 

Ayyıldız Mermer 20 25 

AZKA Gıda Ambalaj San.Tic.Ltd.Şti. 25 10 

Bafa Tarım Ürünleri San.Ltd.Şti. Tel.5435001 13 10 

Bağcı Su Ürünleri Üretimi San.Tic.A.Ş. 30 50 

Bağyaka Mad.Suyu ve Kap.İşl.Turz. Tic.A.Ş. 8 20 

Tel.2142226 

Barışay Day.Tük.Mal.Diş 

Pro.Bobi.Elek.İnş.Taah.Tur.İth.İhr.Şti. 

8 20 

322

Başak tarım ür.gıda san.tur.tic.ltd.şti. 5 10 

Başer Gıda San ve Tic A. Ş YATAĞAN Tel 20 50 


Batı çimento san. tic. A.Ş. 20 40 

Baykara Amb.ve Gıda San.Tic.Ltd. Tel.2322017 25 30 

Besler Ticaret İbrahim Besler 5 15 

Beşer Orman Ürünleri Turz.Taah.Ltd.Şti. 10 15 

Binlik Tur ve Tic A. Ş. TEL 6922971 6 5 

Bilak Mad.İnş.Tur.İth.ve İhr.Ltd.Şti. 10 25 

Bilge Römork San. Emek Mah. San.Sit. 

5 10 

2.Cad.No.6 Tel.5124588 

Bilgin İnş Mad San ve Tic Ltd Şti 95 40 

Bilginer İnş Tur Tic Ltd Şti Alatepe Köyü 15 5 

Bilginler san. tic.ltd.şti. 5 5 

Birlik Mer.Gr. San.ve Tic. Çayboyu Kavaklıdere 6 10 

Tel.5958304 

Bodas Bodrum Ağaç Ürünleri San.ve Tic.Ltd.Şti. 8 10 

Bodrum su ürünleri üretim ve pazarlama 10 10 

Bozkan Mermer Maden San Tic Ltd.Şti Göktepe 18 25 

Bucağı Günlüce Muğla Tel: 0.252.5758418 

Buram Bal _ Mehmet Manav 6 5 

Can Su Ürünleri Yetiştiriciliği 10 25 

Cemer Mermer Tel.2253411 25 30 

Cengiz Römork San.Sit.4.Cad.. No.44 


7 10 

Cumhur Tur Tic Ltd Şti Yerkesik MUĞLA 10 5 

Çağdaş İnş Turz San ve Tic Ltd Şti Tel 3586061 20 40 

Çağdaş İnş Turz San ve Tic Ltd Şti 70 25 

Çayboyu Mermer 21 30 

Çengelciler zeytinyağı Fabrikası Kamil Çengelci 5 5 

Çerçi mermer 15 30 

Çobanlar Mermer A. Ş Tel 595 3098 12 50 

Çolakoğlu Mermer Mad İnş Taah Taş Pet Tur 10 20 

Hayv Ker San ve Tic Ltd Şt 

Dalko-Dalyan Su ürünleri Kooperatifi Köyceğiz 8 20 

Tel 2842008 

Dalmaksan San. Tic Ltd Şti DALAMAN 5 6 

Demircioğlu Mermer Tel.2255420 20 25 

Demirtaş mermer 15 20 

Dere Römork San.Sit.6.Cad.No.26 5 10 

Didim Mermer Tic.Ltd.Şti. Burgaz Mah. MİLAS 10 20 

Tel.5128125 

Dizmak hazır beton 20 50 

Doğrular Tur.Tarım Hayvancılık Tic.Ltd.Şti. 12 5 

Dumanlar mermer 15 30 

323

Dramer mermer 15 10 

Çağdaş İnş Tur San ve Tic Ltd Şti 70 25 

Durtaş K.Dere Yol Kavşağı Tel.5726211 45 25 

Dünya mad.tic.ltd.şti. 10 15 

Efeoğlu Z.yağı fab. 5 5 

Ege izmir su ür.tic.A.Ş. 5 15 

Ege izmir su ür.tic.A.Ş. 10 20 

Ege Maden San.ve Tic.A.Ş. 25 25 

Ege nurtaş mermer san.tic.A.Ş. 50 

Ege Özmersan Değirmenüstü Mevkii 

Tel.5727393 10 25 

Ege sanmer san.tic.ltd.şti. 10 25 

Ege süt ürünleri ltd.şti. 20 30 

Ege yat hiz.san.tic.ltd.şti. 6 20 

Egesan Mermer San Tic Ltd Şti 20 25 

Ekip Ltd.Şti. Yeni San.Sit. 10.Bl. No.5 

Tel.2144326 

5 45 

Emin YÜKSEL Şenköy/Milas Tel: 5462172 5 5 

Entaş Mermer San.Tic.A.Ş.Tel.2255197 21-42 80 

Erkan Tic Erkan Kurtulmuş FETHİYE Tel 

6561014 

30 10 

Erkan Tic Erkan Kurtulmuş 10 

Ermaş Mad.Tur.San.Tic.A.Ş. ULA Tel.2423505 92-41 30 

Ermersan tic.ltd.şti. 20 20 

Esan Eczacıbaşı End Ham San ve Tic A. Ş milas 

Tel 5122848 

150 80 

ESM İth İhr Tic Taş Mermer ve San Ltd Şti 15 30 

Esenkaya Ticaret Mustafa Esenkaya 5 6 

Esin gıda mer.nak.tur.tic.ltd.şti. 5 6 

Fabrikatör Sadettin YAŞAR Kızılca Köyü 6 6 

Fema Mad.Müh.İnş.Tur.Keres.İth.İhr.San.ve 

Tic.Ltd.Şti. 

8 15 

Gezginciler Kereste Ticareti M.Sadık Gezginci 

MİLAS 

20 30 

Gökova Kağıt Ür. San. ve Tic Ltd. Şti MUĞLA 

Tel 2141869 

9 10 

Gözde mermer Kerestecilik San. Mehmet ZOR 

Milas-Bodrum 

5 25 

Gülka Ticaret - Ali KAMA 9 10 

Güller dağı Tur.İşl.Ltd.Şti. 8 15 

Gümüş Mermer Org.Mustafa Muğlalı 

Cad.No.31/A Tel.2255029 

20 25 

Gümüşdoğa Su Ürünleri Üretim İhracaat ve 

İthalat A. Ş. GÜLLÜK Karayol 7 10 

Gümüşkesen Kontini Sıkma Tesisi 5 6 

Güncel mermer 15 15 

Gündoğan plastik 6 10 

324

Gür Koçar Mekanik Bujiteri San.Tic.Ltd.Şti. 

Yeni San.Sit. 

20 35 

Gürbüz Madencilik Tel.0.532.6168037 50 20 

Gürgüç Zeytin sıkma (pres)Tesisi 5 6 

Güven Motor Yenileme Koll.Şti. 10 35 

Hakan Yem Sanayi Milas Bodrum Koru Köyü 

Tel.5123037 

25 

Hakkı usta oğulları zeytinyağı ve süt 

ürn.san.tic.ltd.şti. 

5 5 

Haksu Su Ürünleri ve Kim. Mad Nak İth İhr Tur 

ve Tic Ltd Şti 

5 15 

Halil ÖZCAN 15 5 

Hamit Müştü Ticaret 6 15 

Has Çalışkanlar Zirai Ürün.Nak.San.ve 

Tic.Ltd.Şti. 5 5 

Hasan Ali ÖZCAN Kontini Sistem Zeytin sıkma 

Tesisi 5 5 

Hatba Deniz Ür Ltd Şti 6 50 

Hayrullah Özkan 6 6 

Helmersan Mermer ve Granit San.A.Ş. 24 30 

Hıdır Fabrikatör Hıdır Yiğitkaya 5 5 

Hilmi Mutlu Z.Yağı Fab. 5 6 

Hisar Mermer San.Tic.Ltd.Şti. 30 20 

Hüdaverdi Gıda Tarım Paz.Ltd.Şti. Tel.2652016 50 50 

İlkcan Gıda Tarım Hay.Su ürünleri 

San.Tic.İth.İhr.Ltd.Şti. 6 10 

İnan Optik San.ve Tic.A.Ş. Yeni 

San.Sit.Karabağlar Cad.No.38 Tel.2141164 100 80 

İncili Mad.İnş.Tur.San.ve Tic.Ltd.Şti. 20 20 

İsmer mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. 20 30 

İsmet DEMİRCİ Zeytinyağı Sıkma Tesisi 5 5 

İzmersan Tur.İnş..Ltd.Şti. 19 Mayıs Bul.No.48 6 10 

Kahraman Zeytinyağı Fab. 5 6 

Kalsipar end.ham.san.tic.ltd.şti. 20 20 

Kaplan hafriyat inş.tur.tic.paz.ltd.şti. 

KÖYCEĞİZ 6 20 

Kaptan İbrahim Faysal Şakar 6 20 

Karabayır Mer. Cum Cd.M.Sinan Sk.Tel. 

2253313 35 5 

Karabulut Z.yağı Fab. 5 6 

Karaca Mat. San ve Tic Ltd Şti Tel 2121047 10 20 

MUĞLA 

Karapınarlı zeytinyağı fabrikası 5 5 

Karataş Z. Yağ Ür. İnş Tur Tic Ltd Şti 5 6 

Karmaden Mermer Merdivenli Kömür İşletmeleri 50 20 

Kayalılar nak.ve Tic.Ltd.Şti. 14 35 

325

Kaymer Mermer ve Yapı Malz.İnş.ve 

10 30 

Met.Taş.Turz.San.ve.Tic. 

Kazım Serin Tic Etrenli Köyü Tel 5462229 6 5 

Kemal yüksel ltd.Prina yağı 

fab.işl.ith.ihr.tic.san.ltd.şti. 18 30 

KILIÇ Deniz Ürünleri Ür İhr İth ve Tic A. Ş. 

Kaleboğazı Mevkii GÜLLÜK 120 200 

Kıyıkışlacık Zeytin yağı San.Tic.Koll.Şti. 10 6 

Kocapınarlı Zeytinyağı Fab. 5 6 

Koç Mermer San..Tic.Ltd.Şti.Mustafa Dağıstanlı 

Sok.No.2/A Tel.5726382-5722794 150 35 

Koçar İnş.San.ve Tic.Ltd.Şti.Yeni San.Sit.No.63 

Tel.2147364 160 60 

Kombassan Mermercilik A. Ş Tel 2254045 250 100 

Kömürcü Koll.Şti. 6 30 

Köroğlu Mermer End.Taş 

San.Tur.İnş.Nak.Hayv.Tic.Ltd.Şti. 20 25 

Köytaş Köy Tarım San.Mak.San.Tic.A.Ş. Dalyan 25 20 

Yolu Üzeri 

Lütfullah Kitapçı Mad. Tel.4841571-4834158 30 20 

Mahmut özdemir ticarethanesi 5 6 

Manavlar gıda san.tic.ltd.şti. 5 6 

Mehmet AKKAŞ Kayaönü Köyü Milas/Muğla 11 10 

Mehmet Ehya ERKAN 15 10 

Mehmet önel Z.yağı imalathanesi 5 6 

Mehmet uğur Z.yağı 5 6 

Mendoz gıda ve İhtiyaç Mad.Paz.Burhanettin 5 8 

Tuna 

Menteşe Tic. San MİLAS Tel 5391001 15 25 

Merdivenli Toprak San.ve Tic.A.Ş. Salihpaşalar 25 20 

Tel.2147970 

Merve mermer 15 20 

Mesil plastik inş.tur.ith.ihr.tic.ltd.şti. 5 5 

Milas Z.yağı ve Çırçır ve Sabun Fab. 25 10 

Milsan Kerestecilik San.Tic.Ltd.Şti.Milas-İzmir 15 35 

Karayolu 3.Km Tel.5121873 

Modern yiğit Z.yağı fab. 5 5 

Mopak Kağıt Endüstri San Tic A. Ş 300 100 

Muğla Mer.Tur.İnş.Nak.İhr-İth.San.ve 

5 20 

Tic.Ltd.Şti. 

Muğla Akmermer İth İhr Tur San VE Tic Ltd Şti 5 35 

Muğla toprak san.nak.tic.ltd.şti. 20 30 

Muslular San. Tic. Tur. Ltd. Şti DALAMAN 49 35 

Mustafa ÇETOK Zeytinyağı Fabrikası 5 5 

Mustafa Yüksel Halefleri Tic.San.Koll.Şti. 

6 5 

Tel.5725330 

MUTLULAR Tar Ür İth İhr Tic ve San Ltd Şti 5 5 

326

Nazar Unlu Mamulleri _ Mehmet Akif Avcı 5 10 

Nezih mermer A.Ş 10 25 

Nihat Zeki Bora Çimento Orman Ür.Tic 8 20 

Numune Zeytin yağı Fabrikası 6 5 

Nursel Yüksel Tic. Çamiçi Kasabası 20 5 

Örnek Mermer San Tic Ltd Şti 10 

ORUÇ Otomotiv Su İşl Tic San LTD Şti 

7 10 

Karabörtlen Kölü 

Osmanoğulları Mer.San.veTic.Taah.Ltd.Şti 11 35 

.Tel.2253467 

OTURAY Mermer İnş Tur Halıcılık Bilgi İnş İhr 13 25 

İth San Ltd Şti 

Ozan Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. 20 30 

Örnek Mermer San.Tic.Ltd.Şti. 10 20 

Özalp ekmek fab. 11 5 

Özaltın Yağ San.Ltd.Şti.(1 - 2) 7 6 

Özbir mad.tic.ltd.şti. 10 25 

Özcan Ticaret-Halil Özcan 5 5 

Özçakım mermer 

18 25 

san.ith.ihr.nak.taah.tur.tic.ltd.şti. 

Özege Mersan Çayboyu Köyü Tel.5727393 20 5 

Özen Kontini Sistem Zeytin Sıkma Tesisi ( 1 - 2 ) 5 5 

Özsoylar Tarım ve End Ür Tic Ltd Şti Dağdibi 6 50 

Köyü 

Öztüre Kireç Sanayi A. Ş. 50 50 

Öztürk Kerestecilik Yeni San.Sit. Tel.2142320 5 20 

Özyaman Mer.San.Tic.Ltd.Şti.Muğla Şb. 

15 35 

Tel.2254040 

Polat gıda tur.inş.taah.san.ith.ihr.ltd.şti. 5 20 

Polmer mermer san.tic.ltd.şti. 10 25 

Poyrazlar Tarım Ür.Turz.San.ve Tic.Ltd.Şti. 

Tel.2322014 

5 10 

Ramazan Akbey Alabalık İşletmeciliği 15 10 

S. S. Yeşilyurt Tarımsal Kalkınma Koop. 

Yeşilyurt Beldesi 

6 10 

S.S Pinar ve Çev Tar Kal Koop Pinar Köyü Tel 

5332015 

10 15 

S.S.DALKO dalyan su ür.koop. 15 20 

S.S.Fethiye Tar.Kal.Koop 7 20 

S.S.Gündoğanlar Tevzi Kooperatifi 5 20 

S.S.Muğla Bölgesi Ormancılık Koop.Birliği 8 15 

SAÇKAN Mermer San ve Tic Ltd Şti Kozağaç 

Köyü 

16 25 

Sadık sekli zeytinyağı işletmeciliği 5 5 

Saffet Lülecioğlu Atatürk Cad. No.166 5 10 

Sağıroğlu Koll.Şti. 5 5 

Sağlam Kereste San.ve Tic.Ltd.Şti. Tel.2142772 20 25 

327

Sağlıcaklar Kerest.SanTic.Ltd.Şti Kışla 

Cd.No.56Tel:5121045 

15 25 

Salman Turz.Tic.Ltd.Şti.Köyceğiz yolu 10 15 

Sami Soyman Pres Sistem Zeytinyağı Fabrikası 5 5 

Seç Mermer Madencilik San.Tic.A.Ş. 49 25 

Sedat Pak Pres Sistem Zeytinyağı (Örnek)Sıkma 5 5 

tesisi 

Seher Z.yağı sab. 5 5 

Sekli Zeytinyağı İşletmesi Sadık Sekli Tel 


6 5 

Sem Madencilik San Tic Ltd Şti Tel 5245253 24 20 

Semkay Hazır Beton San Tic Ltd Şti 25 80 

Sertaş Mermer Kızılyaka Köyü Tel.4126111 20 30 

Sinoplu kardeşler San ve Tic.Ltd.Şti. YATAĞAN 6 30 

5722249 

Suar Sondaj Müh.Müş.San.ve Tic.Ltd.Şti. 5 25 

Sunmer mermer İth İhr San ve Tic Ltd Şti 10 35 

Şen kardeşler mermer 40 

Şen yılmaz gıda ziraii ür.ith.ihr.san.tic.ltd.şti. 5 20 

Tan Tekstil Ltd.Şti.Milas Söke Yolu 

Tel.5422916-17 

100 100 

Tarhanlar İnşaat Taahhüt Yatırım ve Tic.A.Ş 15 20 

Taşkıran Ziraat Aletleri San. Ve Tic. Yeni 

San.Sit.No.209 

20 35 

Tek-Mar Mermer-Granit san.Tic.A.Ş. 150 80 

Teknik İş Madeni Eşya ve İnce Mekanik 

San.Tic.A.Ş. 2141508 20 12 

Tirsay Tarımsal Ürünler San.ve Tic.Ltd.Şti. 15 20 

Tiryakioğulları Sayım San.ve Tic.Koll.Şti. 5 15 

TOKSAY Tarım Ür Tic San Ltd Şti 10 20 

Toktaş A.Ş. 10 20 

Toprak seniteri ve izalatör san.ve tic.A.Ş. Milas 200 50 

Turgut Fabrikatör-Mehmet turgut Ak 5 5 

Tuyika Gemi İnşaatı San.ve Tic. A.Ş. İskele 

Meydanı No.8 

7 25 

Ufuk Mermer.San.Tic.Ltd.Şti. 25 20 

Uğur Çırçır Fab. Nuri Temiz 10 20 

Urantaş Uranlar Turz San ve Tic A.Ş. Eren Beleni 41 50 

mevki Günlükbaşı/Fethiye Tel: 0.252.6141130 

Uzarlar dış tic.ltd. 35 120 

Uzay Mermer San.İth.İhr.Ltd.Şti. 17 15 

Üç-As İnş.Taah.San.Tic.Ltd.Şti. Tel.2124294 8 20 

Üçler Çırçır Fab. Erkan İlhan Merkez Mah. 10 15 

Atatürk Cd. No.11 

Ümit Günay Hafriyat FETHİYE 7 20 

Yarbay inşaat tic.ltd.şti. 60 50 

Yatağan Yem San.İç ve Dış Tic. A.Ş. 30 50 

328

Yavuzlar Mad.San.ve Tic.Ltd.Şti 44 50 

Yenitaş Mer.Mad.San. Tic.A.Ş. Tel.5958495 22 20 

Yersan Maden San.ve Tic.A.Ş 15 25 

Yiğit Nakliyat Akyol Köyü MİLAS - 15 

Yıldız Mermer Tel.5928483-5958129 K. DERE 25 25 

Yılmaz Kerestecilik 35 20 

Yufkacılar Pres sistem zeytinyağı fab. 5 5 

Yücel Kerestecilik Or.ve Tic.A.Ş. Muğla 


10 20 

Yüksel Toprak San.Ltd.Şti. Milas Tel.5121174 25 10 

Yükseller Mermer Sanayi _ Yüksel Duman 26 25 

Zafer Mermer Tel.2253029 10 10 

Zeybekler tic.san.ltd.şti. 5 5 

Muğla Ak Mer.ith.ihr.tur.san.ve tic. 

Ltd.sti.02525958498 Kavaklıdere 

5 35 

Özçakmak Mermer 02723412321 Kavaklıdere 15 35 

Özen İnş.ve müh.(Uğur ÖZEN)02525127154 5 5 

Özerler Mermer 02525758546 Yatağan 15 20 

Sem Madencilik san.ve tic.ltd.şti.02525245253 45 20 

Yatağan Mermer 02525725578 15 30 

Yiğit Nak. 02525366167 5 5 

329

BAŞLICA KAMU VE ÖZEL SEKTÖR TESİSLERİ 

*İşaretli olanlar Kamu Sektörü, diğerleri Özel Sektördür 

1 TESİSLER I 

ÜRETİM 


ŞİRKETİN ADI YERİ KONUSU 


Akmaden Mad.San.Tic.A.Ş. Yatağan-Çine Yolu 5.Km Yatağan Feldspat -- -- 

Ak Mermer İth.ve İhr.Tur.San.Ltd.Şti. Kavaklıdere İşlenmiş, Ebatlanmış Mermer 1 4 

Akmer Mermercilik Mad.San.Tic.Ltd.Şti. Merkez Mermer Plaka -- 6 

Almerpa San.Yat.Paz.İhr.A.Ş. Yatağan Mermer Plaka 1 12 

Anmasan Özanadolu Mad.San.Tic.A.Ş. Muğla Mermer Plaka -- -- 

Arafa Mad.San.Tic.Ltd.Şti. Yeşilbağcılar Beldesi Tel.5734237 Yatağan Linyit Kömürü -- -- 

Ayancıklı Şen Kardeşler Mermer Nakl.İnş.Taah.İth. Muğla Plaka Mermer -- 6 

Akmersan Tel.5927176 Kavaklıdere Mermer -- -- 

Ayhan Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. M. Dağıstanlı Sok.No.2/B Tel.5726382 Yatağan Plaka Mermer 14 110 

Acarlar Tic.San.ve Tur.A.Ş. Dalaman Toptan Gıda -- -- 

Arslan Teneke Halil İbrahim Arslan Gülağzı Köyü Ula Teneke Kutu İmali -- 11 

Abidin Bertan Tic. Milas Z.Yağı-Prina-Un-Kepek 1 8 

Azka Gıda ve Ambalaj San Tic Ltd.Şti H.Apti Mh. Kırcağız Köyü yolu 

Tel.0.252.5133990-91 Milas Lab.pat.su0,5,Lab.pat.su1,5 10 15 

Abdullah Özdemir Alabalık Havuzu Fethiye Balık Üretimi -- -- 

Aydın Süt Ürünleri San.Tic.Ltd.Şti. Milas Süt, Yoğurt, Peynir -- -- 

Altaş Ltd.Şti. Karasörcüler Sok. No.9 Tel.2142060 Muğla Çelik Konsrüksiyon -- -- 

Askon İnş.San.ve Tic.A.Ş. Marmaris Deniz Ürünleri Yetiştiriciliği 2 5 

Abdullah Akçakır Zeytinyağı Fab.İşl. (Abdullah Özçakır) Tel:5462449 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

Ağanlar Tersanesi Paz.Tic. ve San.A.Ş. Tel:3161708 Bodrum Ahşap Tekne İmalatı -- -- 

Ahmet Çakır Zeytinyağı Fabrikası Tel:5191163 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

Akdeniz Kum (Süleyman Korkut) Tel:2822908 Ortaca Kum Çakıl -- -- 

Akın Hazır Beton İnş.San.ve Tic.A.Ş Tel:3638500-3638450 Bodrum Hazır Beton -- 46 

Akça Fab. (Ali Akça) Tel:5454369 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

Aksu Ekmek Fabrikası (Fikret Çakal) Milas Un-Kepek Üretimi -- -- 

Ak-Yapı İnş.Taah.Beton Elemanları San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:2188595 Muğla Prefre.Beton Boru, Parke -- -- 

Alaşan Zeytinyağı Fab. (Mustafa Alaşan) Tel:6265169 Fethiye Zeytinyağı/Prina -- -- 

AL/KU Değirmencilik Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5723514 Yatağan Un-Kepek Üretimi -- 6 

330

Ali Kaya Zeytinyağı Fab. (Ali Kaya) Tel :5377100 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

Alifer Helvacıoğlu Ticarethanesi (Alifer Helvacıoğlu) Tel:5121228 Milas Tahin-Lokum İmalatı -- -- 

Alpay Mermer Mad.İnş.Taah.Nak.İth.İhr. ve San.Tic.Ltd.Şti. Tel:2255220 Muğla Plaka ve Blok Mermer -- 18-21 

Alpler Buz ve Soğuk Hava Tesisleri San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:6562671 Fethiye Zeytinyağı/Prina -- 5 

Altın Damla Müh.Sulama Sis.Tarım ve Bah.Ekip.Gıda Tur.Tic.Ltd.Şti. Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

Ankaralı Ekmek Fırını (Şenol Ankara) Tel:5127285 Milas Unlu Mamuller -- -- 

Arar Zeytinyağı Fab. (Recep Arar) Tel:5423526 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

As Şömine Dekorasyon Ali Çatalak Tel:2422535 

Ula 

Dekorasyon Mal.İma./Taş Mer. 

Kesim/Antik Beton -- 7 



TESİSLER I 

ÜRETİM 




Atak Beton Asfalt İnş.San. ve Tic.A.Ş. Tel:5245111 Milas Sıcak Asfalt -- -- 

Aydın Mad.İnş.Haf.Taah.Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5322321 Milas Linyit Kömürü -- -- 

Ağantur Yatçılık San.Tic.A.Ş. Bodrum Tekne-Yat 1 16 

Afmer San.ve Tic.Ltd.Şti. Çayboyu Kavaklıdere Tel:0.252.5958375 

Kavaklıdere 

Kesişmiş, Parlatılmış ve 

Ebatlanmış Mermer -- 8 

Altıntaş Mermer San.ve Tic.A.Ş. Köklük Mevki Tel:0.252.5758055 Yatağan Blok mermer -- 19 

Argos Grafit Tic.A.Ş. 

Milas 

Ofset Baskı Altyapısı, Transfer 

Baskı, Transfer Şapka Baskı, 

Polyester Üzerine Pvc, Riso Ofset 1 7 

Aymersan Madencilik Mermer İnş.Tur.Nak.San. ve Tic. Ltd. Şti. 

Tel:6854797 Fethiye Blok Mermer -- -- 

Ayyıldız Mad.Mermer San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5729856 Yatağan Mermer Plaka -- -- 

*Akyaka Gökova Güçbirliği A.Ş. Akyaka Belediyesi Tel:2434070 Ula Parke Taşı -- -- 

Başak Tarım Ür.Gıda San.Tur.Tic.Ltd.Şti. Fethiye Helva, Sade Tahin, Lokum 4 9 

Başer Gıda San.ve Tic.A.Ş. Bozarmut Köyü Tel.5767246-47-48- 

0.216.3849851 Faks : 0.2163803176 Yatağan Yağ Rafinasyon -- -- 

Bafa Tarım Ürünleri San.Ltd.Şti. Söke Asfalt Üzeri Çamiçi Tel:5435001 Milas Zeytin Yağı 4 11 

Birlik Mermer Granit San.ve Tic. Çayboyu Beldesi Tel:5958304- 

5958261 Kavaklıdere Mermer -- -- 

331

Buram Bal 

Dalaman 

1kg.Bal, 2kg.Bal, 3kg.Bal, 

5kg.Bal, 380g.Ballı Çerez, 

700g.Ballı Çerez, 1000g.Ballı 

Çerez, 380g.Cezeryağ, 

700g.Cezeryağ, 1000g.Cezeryağ 2 4 

Bağcı Su Ürünleri Üretimi San.Tic.A.Ş. Köyceğiz Balık Üretimi -- -- 

Bilginler Ltd.Şti. Milas Hazır Beton -- -- 

Beşer Orman Ürünleri Turz.Taah.Ltd.Şti. Düğerek Muğla Kereste-Doğrama -- -- 

Bilge Römork San. Emek Mah. San.Sit. 2.Cad.No.6 Tel.5124588 Milas Damperli Römork İmalatı. -- -- 

Bodas Bodrum Ağaç Ürünleri San.ve Tic.Ltd.Şti. Bodrum Ağaç Ürünleri -- -- 

Baykara Amb.ve Gıda San.Tic.Ltd. Cumhuriyet Cad. Tel.2322017 

Bilgin İnş.Mad.San.Tic.Ltd.Şti. Çamlıköyü 

Yerkesik/Muğla 

Marmaris 

Plastik Amb.Plastik Amb.Kabı, 

Köşeli Kutu 2 14 

Hazır Beton Beton Büz, Bordür, 

Yap.Ele. 27 109 

Binlik Turizm ve Tic.A.Ş. Atatürk Cad. No.25 Tel.6922971 Dalaman Yat İmalatı -- -- 

Bodrum Su Ürünleri Üretim ve Paz.Ltd.Şti. Yatağan Süt Peynir T.Yağ -- -- 

Bağyaka Mad.Suyu ve Kap.İşl.Turz. Tic.A.Ş. Tel.2142226 Yatağan Maden Suyu Şişelemesi -- -- 

Bilginer Mad. İnş.Ltd.T.Reis Cd. Tel.2142430 Muğla Grafit Madeni -- -- 

Bozkan Mermer Maden San Tic Ltd.Şti Göktepe Köyü Tel:0.252.5758418 Muğla Blok mermer 4 18 

Batı Karadeniz Mermer İth.İhr.San.Tic.Ltd.Şti. Tel:5729440 Yatağan Mermer -- -- 

Barbaros Petrol (Abdurrahim Barbaros) Tel:5191234 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 



TESİSLER I 

ÜRETİM 


İSTİHDAM 

VASIFLI 

Barışay Day.Tük.Malları Diş Prot. Bobin. Elek. İnş. Taah. Tur. İth. İhr.San. 

ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5728528 Yatağan Mobilya -- 8 

Besler Ticaret (İbrahim Besler) Tel:5124940 Milas Zeytinyağı/Prina -- 5 

Besim Ticarethanesi (Besim Çırak) Tel:5272250 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 


VASIFSIZ 

Biler Kırmataş Bet.Mad.İnş.Tur.Pet.Paz.San. ve Tic. Ltd. Şti. Tel:3828938 Bodrum Kırmataş -- -- 

Bozkurt Zeytinyağı Fab. (Mehmet Bozkurt) Tel:5310042 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

Bodrum Sağlam Buz Tic. ve San. A.Ş. Tel:3162023 Bodrum Kalıp-Kristal Buz İmalatı -- -- 

Çağdaş İnş Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:3132227 Bodrum Kırmataş/Hazır Beton -- 70 

332

Çatalbaşlar Tur.Tic.İth.ve İhr.Ltd.Şti. Tel:4170523 Marmaris Unlu Mamuller -- -- 

Cemer Mermer Tel.2253411 Bayır-Muğla Blok Mermer -- -- 

Cumhur Turz.Ltd.Şti. Yerkesik/Muğla Zeytinyağı/Prina -- -- 

Can Su Ürünleri Yetiştiriciliği Milas Balık Üretimi -- -- 

Çengelciler Kontini Sistemi Sıkma Tesisi Milas Zeytinyağı Fab. -- -- 

Çayboyu Mermer San.Tic.A.Ş. Kavaklıdere Mermer Plaka 2 13 

Çobanlar Mermer Madencilik Tur.Tic.A.Ş. Kavaklıdere Mermer Plaka -- 17 

Çolakoğlu Mermer Yatağan Mermer Plaka 1 11 

Cengiz Römork San.Sit.4.Cad.. No.44 Tel.5129334 Milas Römork -- -- 

Dalmaksan San Tic Ltd.Şti Altıntaş mh. Seka Lojm. Şehit Gülbey Sk. Tel: 

0.252.6975500- 6976279 Dalaman 

5000 Ton, Çift Tesir, Kademeli 

Silindir, Kauçuk Keçesi 2 19 

Dalko-Dalyan Su ürünleri Kooperatifi A.İhsan Kalmaz Cd. No:3 

Tel:0.252.2842008 Köyceğiz Balık Yumurtası 4 54 

Dalkar İnş.Taah.San Tic Ltd.Şti Kıbrıs Şeh.Cd.Y.Çağlar İş Merk. 

Tel:0.252.3586061 4 hat Bodrum Hazır Beton -- -- 

Dere Römork San.Sit.6.Cad.No.26 Milas Römork İmalatı -- -- 

Doğrular Tur.Tarım Hayvancılık Tic.Ltd.Şti. Milas Tarım-Hayvancılık -- -- 

Dolkar inş.taah.san.tic.ltd.şti. Bodrum Kırma Taş, Hazır Beton 5 81 

Didim Mermer Tic.Ltd.Şti. Burgaz Mah.Suçum Mevki Söke-Milas yolu 

5.Km Tel.5128125-8119 Milas Blok Mermer 6 21 

Demircioğlu Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Muğla Blok mermer 4 3 

*Dalyan Belediyesi Tel:2843797 

Dalyan/Ortaca 

Beton Parke-Bordür 

-- -- 

Durtaş Mermer San.Ltd.Şti. Yatağan Mermer Plaka -- -- 

Demircioğlu İki Mermer Oto Alım Sat.İnş.Taah. Tur.Paz.San. ve Tic.Ltd.Şti 

Tel.2255420-2253364 Kavaklıdere Mermer -- 11 

Demirci Kardeşler Un Fab. Tel:6468288 Fethiye Kepek-Un -- -- 

Demirtaş Ticarethanesi (Abdullah Demirtaş) Tel:5130310 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

Dilek Pastanesi (Burhanettin Ulaş) Tel:5124140 Milas Unlu Mamuller -- -- 

Dumanlar Mermer İhr.İth.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5927540 Kavaklıdere Plaka ve Blok Mermer -- -- 

Dünya Maden. ve İnş.San.Tic.Ltd.Şti. Tel:5726211 Yatağan Blok Mermer -- -- 

333



TESİSLER I 

334 

ÜRETİM 



VASIFLI 


VASIFSIZ 

Egamin Mineral Maden End. Ve Ham.San. ve Tic.Ltd.Şti. 

Tel:2324637740 Köyceğiz Olivin İmalatı -- -- 

Ege Yat Hiz.Tur.San. ve Tic.A.Ş. Bodrum Yat İmalatı -- -- 

Er Madencilik Paz.İth. ve İhr.San.Ltd.Şti. Tel.3132862 Milas Dolomit -- -- 

Erdal Kozak Zeytinyağı Fab. (Erdal Kozak) Tel : 5511147 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

Erler İnş.Tic. ve San.Ltd.Şti. Tel:5272014 Milas Dondurulmuş Gıda -- -- 

ESM İth.İhr.Tic.Taş.Mermer ve San.Ltd.Şti. Tel:2253342 Bayır/Muğla Mermer -- 15 

Esenkaya Ticarethanesi (Mustafa Esenkaya) Tel:5150319 Milas Zeytinyağı/Prina -- 6 

Ermersan Mer.San.İth.İhr.Nak.Hayv. Tic.Ltd.Şti. Tel:5958785 Kavaklıdere Plaka ve Blok Mermer -- -- 

Ege Maden San.ve Tic.A.Ş. Yatağan Blok Mermer Üretimi 8 59 

Ege Özmer San.ve Madencilik A.Ş. Kavaklıdere İşlenmiş Mermer, Ebatlanmış 5 18 

Egesan Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Yatağan Mermer Plaka, İşlenmiş Ebat 2 18 

Entaş Mermer San.tic.A.Ş. Muğla Mermer Plaka-Blok Mermer 7 41 

Ermaş Mad.Tur.San.Tic.A.Ş. Köprübaşı Mah.Kızlan Mevkii 

Tel.2423505 Ula Blok Mermer Kesimi, Üretimi 6 40 

Esan Eczacıbaşı End.Hammad. San.ve Tic.A.Ş. Milas Söke Yolu 

Üzeri 3.Km. Tel .5125848 Milas Na Feldspat -- 71 

*Etibank Bigadiç Mad.İşl.Mües.Üçköprü Mad.İşl.Müd Tel.6451003 Göcek/Fethiye Krom Madeni -- -- 

*Etibank Bigadiç Maden İşl.,Müessesi Milas Maden Müd. 

Tel:5222037 

Milas 

Diasporit-Diasporit Ebatlı- 

Zımpara 24 13 

*Eti Elektrometalurji A.Ş. Üçköprü Mad.İşl.Göcek Tel:6451828 Fethiye Krom Madeni -- -- 

Ege Nurtaş Mer.San. Tic.A.Ş. Salihpaşalar Köyü Tel.2255220 Muğla Mermer Üretimi -- -- 

Esenboya Ticaret Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina 1 5 

Ege Süt Ürünleri Ltd.Şti. Yatağan Süt Yoğurt Peynir -- --

Ekip Ltd.Şti. Yeni San.Sit. 10.Bl. No.5 Tel.2144326 Muğla Römork Damper Sac Kesim -- -- 

Efeoğlu Zeytinyağı Fab. Bodrum Z.Yağı, Yağlı Prina 1 5 

Emin Yüksel Şenköy Tel: 5462172 Milas Zeytin Yağı 2 7 

Esin Gıda Mer.Nak.Tur.Tic.Ltd.Şti. Yatağan Z.Yağı, Yağlı Prina -- 7 

Ege İzmir Su Ür.Tic.A.Ş. Fethiye İşlenmiş Alabalık, Yılanbalığı 5 15 

Erkan Tic (Erkan Kurtuluş) Uğurlu köyü Kemer 

Tel:0.252.4457033-0.252.6561014 Fethiye Pamuk-Çığıt 6 30 

Eti Üçköprü Maden İşl.Md. 

Fethiye 

Extra Roş, Roş Roş, Jig Fındık 

Roş, Jig Konsantre, Toz 

Konsantre 74 89 

Fazilet Mermer İnş.Tur.Tic.Ltd.Şti. Fethiye Plaka Mermer 6 16 

Fabrikatör Sadettin Yaşar Zeytinyağı Fab.Kızılca Köyü 

Tel:5490117 Milas Zeytinyağı/Prina -- 6 

Fethiye Mermer (Salih Bülbül) Tel: 6840175 Fethiye Blok Mermer -- -- 

Fema Mad.Müh.İnş.Tur.Keres.İth.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. 

Tel:2423090 Ula Kay.Taş İşl./Dekor.Ür. İm. -- 8 

Fevzi Sekli Zeytinyağı Fab.İşl. Tel:5342302 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

Fidancı Kardeşler Ekmek Fırını (Ahmet Fidancı) Tel:5122336 Milas Unlu Mamuller -- -- 



TESİSLER I 

335 

ÜRETİM 


VASIFLI 


VASIFSIZ 


Fortuna Tas.Mob.Dek.İml.İth.İhr.San.Tur. ve Tic.Ltd.Şti. 

Tel:3828168 Bodrum Mobilya Dekorasyon -- -- 

Galipoğulları Mer.Mad.İnş.Taah.Tur.İth. ve İhr. San. Tic. Ltd. Şti. 

Tel:2255543 Bayır/Muğla Mermer -- -- 

Günlük Tarım Ür.İnş.Taah.İth.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5121022 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

Gümüşdoğa Su Ürünleri Ür.İhr. ve İth. A.Ş. Tel:3135896 Milas Balık Üretimi -- 10 

Gündoğ Plastık Kapı Pen.Doğ.Sis.Ür.Paz.İnş.Taah.Tur.Tic.İth. ve 

İhr. Ltd Şti Tel:3169919 Bodrum PVC Doğrama -- -- 

*Geli İşletme Müdürlüğü Tel.5725905 Yatağan Linyit Kömürü -- 1402 

Gümüş Mermer Org.Mustafa Muğlalı Cad.No.31/A Tel.2255029 Muğla Mermer Üretimi -- -- 

Gürbüz Madencilik Tel.0.532.6168037 Güllük Milas Feldspat -- -- 

Gözde mermer Kerestecilik San. Mehmet ZOR Milas-Bodrum yolu 

Kemikler Köyü Mevkii Milas Mermer 1 6 

Gezginciler Kereste Ticareti M.Sadık Gezginci Mezarlık Karşısı 

Milas 

Kereste (Kalip-Doğrama- 

Rabıta) -- --

Güller Dağı Tur.İşl.Ltd.Şti. Datça Zeytinyağı, Yağlı Prina 2 7 

Gülka Tic. Muğla Kum, Çakıl, Agrega Üretimi 2 7 

Gümüşkesen Kontini Sıkma Tesisi Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Güven Motor Yenileme Koll.Şti. Y.San.Sit.No.297 Muğla Motor Yenileme -- -- 

Gür Koçar Mekanik Bujiteri San.Tic.Ltd.Şti. Yeni San.Sit. Muğla Optik Yan..Buj.Düğme -- -- 

Gökova Kağıt Ürünlleri San ve Tic Ltd.Şti Marangözlar Sit. 

Tel:0.252.2141869-70 

Muğla 

Peçetelik Kağıt, Tuvalet 

Kağıdı 100-100-100 9 

Gürgüç Zeytin Sıkma (Pres) Tesisi Yatağan Zeytinyağı Prina -- -- 

Hakkı usta Oğulları Zeytinyağı ve Süt Ürünl.San.Tic.Ltd.Şti. Bodrum Zeytinyağı Prina 1 4 

Hisar Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Muğla Mermer Plaka -- 6 

Kesilmiş, Parlatılmış Plaka 

Helmersan Mermer ve Granit San.A.Ş. Tel. 2722133300 

Yatağan 

Mermer 2 22 

Hasan Ali Özcan Kontini Sistem Zeytin sıkma Tesisi Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Hatba Deniz Ürünleri Ltd.Şti. Bodrum Balık Üretimi -- -- 

Hakan Yem Sanayi Milas Bodrum Koru Köyü Tel.5123037 Milas Karma Yem 5 25 

Hamit Müştü Bodrum Ahşap Ağaçtan Yat -- -- 

Hüdaverdi Gıda Tarım Paz.Ltd.Şti. Tel.2652016 Köyceğiz Ambalajlama -- -- 

Hilmi Mutlu Zeytinyağı Fab. Milas Z.Yağı-Prina -- 

Hak-Su Su ürünleri Tur Tic Ltd.Şti Kumbahçe mh.İçmeler cd. 

İçmeler Mevkii Tel:0.252.3135896 Bodrum İçme ve Kullanma Suyu 4 7 

Ha-Kan Komandit Şirketi-Halıl Gümüşel ve Ortağı Tel:5366228 Milas Balık Yemi -- 20 

Hamdi Kavaklı Zeytinyağı Fab. Tel:5137273 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

Has Çalışkanlar Zirai Ürün.Nak.San.ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5422199 Milas Zeytinyağı/Prina _ 5 

Hasan Tokgöz -Tokgöz Makine Tel:5131441 Milas Torna -Kaynak İşleri -- -- 

Harput Mot.Araç.Tic. ve San.Ltd.Şti. Tel:2143497 Muğla Motorsiklet Redüktör -- -- 



TESİSLER I 

336 

ÜRETİM 



VASIFLI 


VASIFSIZ 

Harput Mak.San. ve Dış Ticaret Ltd.Şti. Tel:2253636 Bayır/Muğla Motorsiklet Montaj -- -- 

Hayrullah Özkan Zeytinyağı Fabrikası Tel:5422277 Selimiye/Milas Zeytinyağı/Prina -- 6 

Hama İmalat San. ve Tic. (Ali Şen) Tel:5728381 Yatağan Port. Şemsiye Masa Elb Ask -- -- 

Hat Çimento Mineral Katkılar San.İnş.ve Tic. Ltd.Şti. Yatağan Uçucu Kül -- -- 

Hıdır Fabrikatör (Hıdır Yiğitkaya) Tel:5377074 Milas Zeytinyağı/Prina -- 6

Hüseyin Tireli Zeytinyağı Fab.İşl. Tel:5211022 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

Halil Özcan Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

İts İleri Tek.Sis.İth.İhr. ve Paz.Tic.Ltd.Şti. Tel:5150922 Milas Mıcır İşl. -- -- 

İntest Doğal Taş İnş.Müh.San. ve Tic.A.Ş. Tel:5728129 Yatağan Mermer -- -- 

İnanç Zeytinyağı Fabrikası (Eyüp İnanç) Tel:5131022 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

İsmer Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. Tel:2253387 Bayır/Muğla Mermer -- -- 

İzmir Ekmek ve Unlu Mam. (Zeki Geyik) Tel:3745066 Bodrum Unlu Mamuller -- -- 

İbrahim Besler Kontini Sistem Zeytinyağı Tesisi Milas Zeytinyağı, Prina -- -- 

İnan Optik San.ve Tic.A.Ş. Yeni San.Sit.Karabağlar Cad.No.38 

Tel.2141164 

Muğla 

Metal Gözlük Çerç., Gözlük 

Mendezer, Gözlük İçi Blok, 

Selülozik Asetat 3 120 

İsmet Demirci Zeytinyağı Sıkma Tesisi Milas Zeytinyağı/Prina -- -- 

İlkcan Gıda Tarım Hay.Su ürünleri San.Tic.İth.İhr.Ltd.Şti. 

Dalaman 

Ham Krema, Sade Kaymaklı 

Yoğurt, Sade Beyaz Peynir, 

Kaşar 3 2 

İncili Mad.Tur.San.Tic.Ltd.Şti. Muğla Mermer Plaka -- -- 

İzmersan Tur.İnş..Ltd.Şti. 19 Mayıs Bul.No.48 Milas İşlenmiş Mermer 2 10 

Kar Madencilik Ltd.Şti. Muğla Linyit Kömürü -- -- 

Kemal Yüksel Ltd.Prina Yağı Fab.İşl.İth.İhr.Tic.San.Ltd.Şti. Milas Prina yağı 2 12 

Kömürcü Koll.Şti. 

Milas 

Yoğurt-Ayran-B.Peynir-Kaşar 

Pey-Teneke Tulum Pey-T.Yağ 3 9 

*Köye Yönelik Hizmetler Müdürlüğü ULA Mıcır-Beton Çakıl-Büz -- -- 

Kaplan Hafriyat İnş.Tur.Tic.Paz.Ltd.Şti. 

Köyceğiz 

Kırılmış, Elenmiş ve 

Sınıflandırılmış Kum ve Çakıl -- 6 

Karmaden Mermer Merdivenli Kömür İşl.İnönü Bul. Helvacıoğlu 

Apt. Kat.1 Tel. 5723458-2254043 Yatağan Mermer -- -- 

Kıyıkışlacık Zeytinyağı San.Tic.Koll.Şti. Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Kahraman Zeytinyağı Fab. Yatağan Zeytinyağı Prina -- -- 

Karabulut Zeytinyağı Fab. Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina 2 3 

Köytaş Köy Tarım San.Mak.San.Tic.A.Ş. Dalyan Yolu Üzeri Ortaca Araç Üstü Ekipman -- -- 

Kaptan İbrahim Faysal Şakar Bodrum Yat Yapım -- -- 

Karaca Matbaacılık San ve Tic. Ltd.Şti. U.Mumcu Bulv Yeni san sit 

Eski Trafo yanı Tel: 0.252.2121047 Muğla Ofset baskı 1 11 

Kazım Serin Tic. Erenli Köyü Selimiye Tel:0.252.5462105- 

5462229 Milas Zeytinyağı 1 6 

Kocapınarlı Zeytinyağı Fab. Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina 1 6 

Karabayır Mer. Cum Cd.M.Sinan Sk.Tel. 2253313 Muğla Plaka mermer 1 9 

337



TESİSLER I 

338 

ÜRETİM 



VASIFLI 

Karapınarlı Zeytinyağı Fabrikası Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina -- -- 


VASIFSIZ 

*Kemerköy Termik Santralı Milas Enerji -- 338 

Kenan Çolakoğlu Mermer ve Mozaik İşletmesi Yatağan -- -- -- 

Koç Mermer San..Tic.Ltd.Şti.Mustafa Dağıstanlı Sok.No.2/A 

Tel.5726382-5722794 

Yatağan 

Yıkanmış ve Parlatılmış 

Mermer 3 15 

Koçar Mermer San. ve Tic.A.Ş. Çayboyu Köyü Kavaklıdere Mermer 3 34 

Kombassan Makas Mermer&Madencilik San.Tic.A.Ş. Muğla Mermer plaka 24 101 

Koçar İnş.San.ve Tic.Ltd.Şti.Yeni San.Sit.No.63 Tel.2147364 Muğla Blok Mermer Üretimi -- -- 

Kalsipar End Hammad. ve Mak.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:2141123 Muğla FırınTaşı-Mıcır-TaşTozu -- -- 

Karataş Zeytinyağ Ür.İnş.ve Tur.Tic.Ltd.Şti. Tel:2322014 Yerkesik/Muğla Zeytinyağı Prina -- -- 

Kartal Ekmek Fırını ve Un Tic. (İsmail Kartal) Tel.5131196 Milas Unlu Mamuller -- -- 

Kayalılar Beton Nak.Tic. ve Mad.Ltd.Şti. Tel:2822354 Ortaca Kum Çakıl-Hazır Beton -- 14 

Kaymer Mer. ve Yapı Mal.İnş.ve Met.Taş.Tur.San.ve.Tic.Ltd.Şti. 

Tel:255803 Muğla Mermer -- -- 

Kayrak İnş.Tur.Mad. ve Soğ.Hav.Dep.San.Tic.İhr.Ltd.Şti. 

Tel:5121384 Milas Yıkanmış Kum-Çakıl Malz. -- -- 

Kaymakçı İnş.Tur. ve Un Mam.Gıda San.Ltd.Şti. Tel:3720006 Milas Kayrak Taşı-Taş Kap.İşl. -- -- 

Kırcı Mer.Mad.İnş.Nak.Akary.Ür.Orm.Ür.İth.İhr.Tur.Tic. ve San. 

Ltd. Şti. Tel:5729833 Yatağan Plaka ve Blok Mermer -- -- 

Kılıç Deniz Ürünleri Ür.İhr.İth ve Tic.A.Ş. Tel:5590283 Milas Balık Üretimi -- -- 

Kılıç Hayv.Yem Ür.İhr.İth.San. ve Tic.A.Ş. Tel:5454040 Milas Karma Balık Yem Ür. -- -- 

Köroğlu Mermer End.Taş San.Tur.İnş.Nak.Hayv.Tic.Ltd.Şti. 

Tel:5958658 Kavaklıdere Mermer -- 5 

Kurtoğulları Un Değirmeni (Salih Kurt) Tel:6468016 Fethiye Un-Kepek Üretimi -- -- 

Lütfullah Kitapçı Mad. Tel.4841571-4834158 Milas Zımpara Madeni -- -- 

Merdivenli Toprak San.ve Tic.A.Ş. Salihpaşalar Tel.2147970 Muğla Tuğla Üretimi -- -- 

Muğla Kireç .A.Ş. Karabağlar Yolu Hamursuz Dağı Eteği 

Tel.2141123-2141544 

Muğla 

Sönmemiş Topak Kireç 

Söndürülmüş Toz Torba 

Kireç Söndürülmüş Hamur 

Kireç 11 47 

Muslular San.Tic.Tur.Ltd.Şti. Dalaman Kum - Çakıl -- 43 

Mahmut Özdemir Ticarethanesi Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina 1 6 

Mesil Plastik İnş.Tur.İth.İhr.Tic.Ltd.Şti. Muğla Plastik Top 1 6

Milas Zeytinyağı ve Çırçır ve Sabun Fab. Milas Çırçır, Z.Yağı, Sabun -- -- 

Muğla Kırca San.A.Ş. Muğla Kireç -- -- 

Mustafa Yüksel Halefleri Tic.San.Koll.Şti. Çamiçi Kasabası 

Tel.5725330 Milas Z.Yağı-Prina -- -- 

Merdivenli Orman Ür.San.ve Tic.A.Ş. Merdivenli Mevkii Akçaova 

Tel.2147970 Muğla Kereste İmalatı -- -- 

Milsan Kerestecilik San.Tic.Ltd.Şti.Milas-İzmir Karayolu 3.Km 

Tel.5121873 Milas Kereste ve Rabıta -- 8 

Modern Yiğit Zeytinyağı Fab. Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina 1 6 



TESİSLER I 

339 

ÜRETİM 



VASIFLI 

Mehmet Ehya Erkan Köyceğiz Pamuk Çırçırlama -- -- 

Mehmet Uğur Zeytinyağı Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina 1 6 

Mehmet Önel Zeytinyağı imalathanesi Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina 1 7 

Mopak A.Ş. Dalaman Selüloz Kağıt Karton -- 


VASIFSIZ 

Menteşe Tic.San. Ağaçlıhöyük Köy Yolu Fab.Durağı Tel.5391001 Milas Reçel 4 12 

Muğla Toprak San.Nak.Tic.Ltd.Şti. Muğla Blok mermer 4 17 

Mustafa Çetok Un ve Zeytinyağı Fab. Mumcular Bodrum Z.Yağı, Prina, Un, Kepek 1 6 

Mehmet AKKAŞ Kayaönü Köyü Tel:0.252.5123443 Milas Zeytinyağı -- -- 

Marka Mad.Mer.Tur.San.Tic.A.Ş. Tel.2254250 Bayır/Muğla Mermer Plaka -- -- 

Manavlar Gıda San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:6925532 Dalaman Bal-Tahin-Pekmez-Reçel -- -- 

Mastori Gemi İnş. ve Dizayn Tur.Basın Yay.Pet.Teks.Gıda 

Tar.Reklam Su Ürünleri İth.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:3131982 Bodrum Yat İmalatı -- -- 

Mehmet Özdemir Zeytinyağı Pamuk Çırçır Fab.İşl. Tel:5435155 Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Mendoz Gıda ve İhtiyaç Mad.Paz. (Burhanettin Tuna) Tel:6121072 Fethiye Lokum ve Üretimi -- 5 

Melis İth.İhr.San.Tur.Tic.Ltd.Şti. Tel:2129909 Köyceğiz Kekik-Ada Çayı-Defne Yağı -- -- 

Mikroman Mad.San. ve Tic. Ltd.Şti. Tel:5792305-06 Yatağan Kuvarsit-Feldispat Kırma -- -- 

Muğla Mer.Tur.İnş.Nak.İhr.İth.San.ve Tic.Ltd.Şti. Tel:2254210 Bayır/Muğla Mermer Plaka -- 5 

Muğla Akmermer İth.İhr.Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5958498 Kavaklıdere Mermer Mozaik -- 5 

Mustafa Yüksel Kum Çakıl Kırma Eleme ve Bet.Sant.Tes.İşl. 

Tel:5454548 Milas Hazır Beton -- -- 

Mustafa Koyuncu Ticarethenesi Tekeliler Çırçır Fab. Tel: 6265125 Fethiye Çırçır -- -- 

Mustafa Can Tel: 3689270 Bodrum Zeytinyağı Prina -- --

Mutlular Tar.Ür.İth.İhr.Tic. ve San.Ltd.Şti. Tel:5422364 Milas Zeytinyağı Prina -- 5 

Nazar Unlu Mamuller Gıda Paz.Tur. Ve Tic.A.Ş. Tel:2126722 Muğla Unlu Mamuller -- 35 

Nazmi Doğru Tel:5134000 Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Neta Marina Tekne İm.Yat.Taş.Tur.San. ve Tic.İth.İhr.A.Ş. 

Tel:3136084 Bodrum Yat İmalatı -- -- 

Nezih Mermer Mad.İnş.Yapı Elm.Mak.Tur.Sey.Gıd.Tar.Or.San.ve 

Tic. A. Ş. Tel:5958611 Kavaklıdere Dekorasyon İşleri -Mermer -- -- 

Noordzee Su Ür.İhr.İth.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5223765 Güllük/Milas Balık İşleme-Buz İm. -- -- 

Nadir Demirtaş Muğla Kum-Çakıl -- -- 

Numune Zeytinyağı Fab. Turgut Yatağan Zeytin Yağı 2 4 

Nursel Yüksel Tic. Çamiçi Kasabası Milas Prinayağı -- -- 

Nihat Zeki Bora Çimento Orman Ür.Tic Milas İşl.Kereste Rabıta -- 8 

Otaş Mermer Mad.San.ve Tic.A.Ş. Kavaklıdere Mermer Plaka 10 51 

Osmanoğulları Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. Muğla Mermer Plaka 1 10 

Ozan Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. Yatağan Mermer Plaka -- -- 

Oruç Ot.Su İst.San.Tic.Ltd.Şti. Ula Kum, Çakıl 1 6 



TESİSLER I 

340 

ÜRETİM 



VASIFLI 

Orhan Kılıç Bodrum Balık Üretimi -- -- 

Orpak Mermer A.Ş. Tel.2253066 Bayır-Muğla Mermer -- -- 

Oruçoğlu Mer. Muğla-Aydın yolu Üzeri Tel.0.272.2120201 Bayır-Muğla Mermer -- -- 

Özege Mersan Çayboyu Köyü Tel.5727393 Kavaklıdere Mermer -- -- 

Örnek Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Kavaklıdere İşlenmiş Mermer 1 4 


VASIFSIZ 

Özyaman Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Muğla Mermer Plaka 2 12 

Özalp Ekmek Fab. Milas Ekmek-Pide 1 9 

Özaltın Yağ San.Ltd.Şti.(1 - 2) Yatağan Zeytinyağı Prina -- -- 

Özçakım Mermer San.İth.İhr.Nak.Taah.Tur.Tic.Ltd.Şti. Kavaklıdere Blok Mermer 1 15 

Özen Kontini Sistem Zeytin Sıkma Tesisi ( 1 - 2 ) Yatağan Zeytinyağı Prina -- -- 

Özen Kontini Sistem Zeytin Sıkma Tesisi Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Öztürk Kerestecilik Yeni San.Sit. Tel.2142320 Muğla Her çeşit Kereste -- -- 

Özen İnşaat ve Mühendislik (Uğur Özen) Tel:5127154 Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Öz-Bir Mad.Taş.Oto İnş.Müh.Tur.Pet.San. ve Tic.Ltd.Şti. 

Tel:2254425 Yatağan Feldspat Üretimi -- --

Özcan Ticaret (Halil Özcan) Tel:5382121 Milas Zeytinyağı Prina -- 5 

Özdemir Çırçır Fab. (Mehmet Özdemir) Tel:5435019 Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Özsoylar Tarım ve End.Ür.Tic.Ltd.Şti. Dağdibi Köyü Tel:2322116 Yerkesik/Muğla Zeytinyağı Prina -- 6 

Polat Gıda Tur.İnş.Taah.San.İth.İhr.Ltd.Şti. 

Kavaklıdere 

Tanker Kamyon ve Damacana 

Dolumu 3 3 

Poyrazlar Tarım Ür.Turz.San.ve Tic.Ltd.Şti. Feyyaz Özsoy Cad. 

No:33 Tel:2322014 Yerkesik-Muğla Zeytin ve Z.Yağı -- -- 

Paşalı Otomotiv Paz. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:3637966 Bodrum Oto Bakım Onarım -- -- 

Pelin Pastanesi (Vedat Zorer) Tel:5128504 Milas Unlu Mamuller -- -- 

Pınar Petrol Tar.Su Ür.Hay.San.Tur. Ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5272090 Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Polmer Mermer İnş.İth.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:2254425 Bayır/Muğla Plaka ve Blok Mermer -- -- 

Recai İlhan Tel:3824699 Bodrum Zeytinyağı Prina -- -- 

Refik Sarı Zeytinyağı Fab.İşl. (Refik Sarı) Tel: 5342136 Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Ramazan Akbey Alabalık Üretim Havuzu Köyceğiz Balık Üretimi -- -- 

Seç Mermer Madencilik San.Tic.A.Ş. Muğla Mermer Plaka 9 49 

Sinoplu Kardeşler Mermer Nakliyat Tic.Ltd.Şti. Yatağan Kesilmiş, Parlatılmış Mermer -- 6 

Sertaş Mermer Kızılyaka Köyü Tel.4126111 Ula Mermer -- -- 

Şenoğlu Zeytinyağı Fab. Milas Zeytinyağı, Yağlı Peynir -- 6 

Sağıroğlu Koll.Şti. Milas Z.Yağı Prina -- -- 

Saçhan Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Yatağan Blok Mermer 1 15 

Saffet Lülecioğlu Atatürk Cad. No.166 Yatağan Römork İmalatı -- -- 

Sağlam Kereste San.ve Tic.Ltd.Şti. Tel.2142772 Muğla Kereste ve Doğrama -- -- 

Sağlıcaklar Kerest.SanTic.Ltd.Şti Kışla Cd.No.56 Tel:5121045 Milas İnş. Kereste 1 11 

Salman Turz.Tic.Ltd.Şti.Köyceğiz yolu Tel:4121269-248232 Ula Ahşap Doğr. - Kereste 3 19 

Sami Soyman Pres Sistem Zeytinyağı Fabrikası Yatağan Zeytinyağı Prina -- -- 



TESİSLER I 

341 

ÜRETİM 



VASIFLI 

Sedat Pak Pres Sistem Zeytinyağı (Örnek) Sıkma tesisi Yatağan Zeytinyağı Prina -- -- 

Seher Zeytinyağı Fab. Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina 2 4 

S.S.Muğla Bölgesi Ormancılık Koop.Birliği Akçaova/Muğla Kereste ve Doğrama -- -- 

S.S.Gündoğanlar Tevzi Kooperatifi Bodrum Gıda Tic. -- -- 


VASIFSIZ 

S.S.Pinar ve Çev.Tar.Kal.Koop.Pinar Köyü Tel.5332015 Milas Bal-Bal Peteği-Kereste -- --

S.S.Fethiye Tarımsal Kalkınma Koop. Fethiye Bal Üretimi -- -- 

S.S.DALKO Dalyan Su Ür.Koop. Köyceğiz Balık Yumurtası -- -- 

Semkay Hazır Beton San Tic Ltd.Şti Yokuşbaşı Mh. 

Tel:0.252.5245253 Bodrum Hazır Beton-Dolomit -- 46 

Sem Madencilik San Tic Ltd.Şti Yokuşbaşı mh.Milas yolu cd. 

Tel:0.252.5245253 Bodrum Dolomit -- 24 

S.S.Yeşilyurt Tarımsal Kalkınma Koop. Tel:2266751 Yeşilyurt/Muğla Zeytinyağı Prina -- 6 

S.S.Ören Kemerdere Tarımsal Kalkınma Koop. Ören Tel:5322789 Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Sağlık Tekstil Gıda Yatırımı A.Ş. Tel:6452021 Fethiye Ham ve Sızma Z.Yağı Ür. -- -- 

Sekli Zeytinyağı Fab.İşl. (Sadık Sekli) Tel 5342403 Milas Zeytinyağı Prina -- 6 

Serinler Çırçır ve Zeytinyağı Fab.İşl. (Mustafa Serin) Tel:5422644 Milas Zeytinyağı-Prina-Pamuk -- -- 

Suar Sondaj Mühendislik Müş. San ve Tic Ltd Şti Tel:5958646 Yatağan Plaka ve Blok Mermer -- 5 

Sunmer Mermer İth.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:253442 Bayır/Muğla Mermer -- -- 

Sunay Yiğit Ticarethanesi (Sunay Yiğit) Tel:5422020 Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Şentaş Mermer Tur.İnş.Taş.İth.İhr.San.Tic.Ltd.Şti. Tel:2253415 Bayır/Muğla Mermer Plaka -- -- 

Şen Yılmaz Gıda Ziraii Ür.İth.İhr.San.Tic.Ltd.Şti. Milas Z.Yağı, Yağlı prima -- 5 

*Toprak Mahsulleri Genel Müd Milas Ajans Müd. Tel:5123509 Milas Tarım Ürünü 4 3 

Tuyika Gemi İnşaatı San.ve Tic. A.Ş. İskele Meydanı No.8 Bodrum Yat Yapımı -- -- 

Tek-Mar Mermer-Granit san.Tic.A.Ş. Kavaklıdere Mermer -- -- 

Toprak İzalatör San. Milas-Söke Yolu 4.Km.Tel.5132009 Milas Feldspat, Kuvars, Ortokl -- 24 

Taşkıran Ziraat Aletleri San. Ve Tic. Yeni San.Sit.No.209 

Tel:2142096 Muğla Su Tankı Römork 2 9 

Teknik İş Madeni Eşya ve İnce Mekanik San.Tic.A.Ş. Orhaniye 

Mah. Tel.2141508 Muğla Gözlük Parçası -- -- 

Tiryakioğulları Sayım San.ve Tic.Koll.Şti. Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Toksay Tarım Ür.Tic.San.Ltd.Şti. 

Milas 

Pamuk, Çiğit, Z.Yağı, Prina 

Yağı -- -- 

Toprak Seniteri ve İzalatör San.ve Tic.A.Ş. 

Milas 

Endüstriyel, Hammadde 

Kırma, Eleme, Öğütme 13 24 

Tan Tekstil Ltd.Şti. Söke Yolu Üzeri 15.Km. Tel.5422916-17 Milas Gecelik-Pijama Tulum -- -- 

Tirsay Tarımsal Ürünler San.ve Tic.Ltd.Şti. Milas Pamuk, Cığıt, Z.Yağı, P.Yağı 3 22 

Toktaş A.Ş. Ortaca Ağaç Doğrama -- -- 

Tan Ekmek Fırını (Base Tan) Tel:5130526 Milas Unlu Mamuller -- -- 

Tarhanlar İnşaat Taahhüt Yatırım ve Tic.A.Ş Yatağan Maden Suyu -- 15 

Tamayteks Tur.Teks.San.Tic.Ltd.Şti. Tel:3736458 Bodrum Tekstil İmalatı -- -- 



342

TESİSLER I 

343 

ÜRETİM 



VASIFLI 


VASIFSIZ 

Temizel Mermer San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:3638530 Bodrum Mermer -- -- 

Topuzlar Harita İnş.Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5355500 Milas Beton Parke-Bordür -- -- 

Turgut Fabrikatör Mehmet Turgut Ak Zeytinyağı Fab.İşl. 

Tel:5211125 Milas Zeytinyağı Prina -- 6 

Ufuk Mermer.San.Tic.Ltd.Şti.Tel.5129311 Milas Feldspat-Mermer -- 05--05 

Uzarlar Dış Ticaret Ltd.Şti. Tel:2148320 Muğla Tatlı/Unlu Mamulleri -- -- 

Üçtaş Mer.İnş. ve Nak.San.Tic.Ltd.Şti. Tel:5958262 Kavaklıdere Mermer -- -- 

Ümit Küçük Zeytinyağı Fab. (Ümit Küçük) Tel:5422008 Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Uğur Çırçır Fab. (Nuri Temiz) Ortaca Pamuk Çırçır ve Presleme -- -- 

Üçler Çırçır Fab. Erkan İlhan Merkez Mah. Atatürk Cd. No.11 Ortaca Pamuk Çırçır -- -- 

Uzay Mermer San.İth.İhr.Ltd.Şti. Muğla Mermer Plaka 5 19 

Üç-As İnş.Taah.San.Tic.Ltd.Şti. Tel.2124294 Düğerek/Muğla Çakıl-Kum Malz. 1 9 

Urantaş Uranlar Turz.San. ve Tic.A.Ş. Eren Beleni mevki 

Günlükbaşı Tel: 0.252.6141130 Fethiye Hazır Beton-Kum Çakıl 3-6 17-20 

Ümit Günay Hafriyat 

Fethiye 

Yıkanmış Elenmiş, Kum- 

Çakıl Malzeme 3 2 

*Yatağan Termik Santralı Tel: 5725159 Yatağan Enerji -- 953 

*YEAŞ Yeniköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. Genel Müd. 

Tel:5580290 Milas Enerji -- 571 

*Yeniköy Linyitleri İşl.Müd. Tel.5124950 Milas Linyit Üretimi -- 738 

Yenitaş Mermer Maden San.Tic.A.Ş. Kavaklıdere Mermer Plaka 7 15 

Yükseller Mermer San. Kavaklıdere Blok Mermer 3 23 

Yüksel Toprak San.Ltd.Şti. Milas-Söke Asfaltı Üzeri Tel.5121174 Milas Blok Tuğla -- -- 

Yıldız Mermer Tel.5928483-5958129 Salkım Köyü Kavaklıdere Mermer -- -- 

Yiğit Nakliyat Akyol Köyü Milas Z.Yağı-Prina 1 7 

Yılmaz Kerestecilik Muğla Kereste-Doğrama -- -- 

Yufkacılar Pres Sistem Zeytinyağı Fab. Yatağan Z.Yağı,Y.Prina 3 5 

Yücel Kerestecilik Or.ve Tic.A.Ş. Akçaova Köyü Muğla Kereste İmalat 9 36 

Yatağan Yem San.İç ve Dış Tic. A.Ş. Yatağan Karma Yem -- -- 

Yatağan Süt ve Mam.İşl.Müd. Yatağan Süt ve Süt Ürünleri -- -- 

Yarbay İnşaat Nak. ve Tur.İşl.Tic.Ltd.Şti. Tel:7123869 Datça Hazır Beton -- -- 

Yavuzlar Mad.San.ve Tic.Ltd.Şti Tel:5472400 Milas Feldispat -- 44 

Yavaşoğlu Ekmek Fırını Milas Unlu Mamuller -- -- 

Yersan Maden San.ve Tic.A.Ş Bayır/Muğla Plaka ve Blok Mermer -- 15

Yeda İnş.Mal.Taah.San. ve Tic. A.Ş. Bayır/Muğla Mermer -- -- 

Zeybekler Tic. ve San.Ltd.Şti. Tel:5122740 Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Zeytinyağı İmalatçısı (Ali İhsan Yıldırım) Milas Zeytinyağı Prina -- -- 

Zafer Mermer Tel.2253029 Bayır/Muğla Mermer -- -- 

519 Nolu Fethiye Pamuk Tarım Satış Koop. Fethiye Pamuk, Çiğit 13 36 

153 Nolu Milas Zeytin ve Zeytinyağı Tarım Satış Koop. 

Tel.5122115 Milas Z.Yağı, Yağlı Prina 9 30 



TESİSLER I 

ÜRETİM 



VASIFLI 


VASIFSIZ 

129 Nolu Fethiye Damperli Taşıyıcılar Koop. Fethiye Kum, Çakıl -- 18 

235 Nolu Ortaca Pamuk Tarım Satış Koop. Ortaca Pamuk -- 82 

152 Nolu Milas Pamuk Tarım Satış Koop. Hacıabdi Mah.Kışla Sk Milas Pamuk 12 46 



TESİSLER II 

Şirketin Adı Belgeler 

Kullanılan 

Enerji 

Cinsi 

Arıtma 

Tesisi 

Sanayi İmalat LPG D.Gaz Elektrik Diğer Biyolojik Kimyasal 

Af Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Kavaklıdere Maden Sanayii -- -- X X 

Akmaden Mad.San.Tic.A.Ş. Yatağan-Çine Yolu 5.Km Yatağan Feldspat -- -- X X 

Ak Mermer İth.ve İhr.Tur.San.Ltd.Şti. Kavaklıdere İşlenmiş, Ebatlan. Mermer -- -- X X 

Akmer Mermercilik Mad.San.Tic.Ltd.Şti. Merkez Mermer Plaka -- -- X X 

Almerpa San.Yat.Paz.İhr.A.Ş. Yatağan Mermer Plaka -- -- X X 

Anmasan Özanadolu Mad.San.Tic.A.Ş. Muğla Mermer Plaka -- -- X X 

Arafa Mad.San.Tic.Ltd.Şti. Yeşilbağcılar Beldesi Tel.5734237 Yatağan Linyit Kömürü -- -- X X 

Ayancıklı Şen Kardeşler Mermer Nakl.İnş.Taah.İth. Muğla Plaka Mermer -- -- X X 

Ayhan Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. M. Dağıstanlı Sok.No.2/B 

Tel.5726382 Yatağan Plaka Mermer -- -- X X 

Akmersan Tel.5927176 Kavaklıdere Mermer -- -- X X 

344

Abdullah Akçakır Zeytinyağı Fab.İşl.(Abdullah Özçakır) Tel:5462449 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Acarlar Tic.San.ve Tur.A.Ş. Ortaca Toptan Gıda -- -- X -- 

Ağanlar Tersanesi Paz.Tic. ve San.A.Ş. Tel:3161708 Bodrum Ahşap Tekne İmalatı -- -- X X 

Ahmet Çakır Zeytinyağı Fabrikası Tel:5191163 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Akdeniz Kum (Süleyman Korkut) Tel:2822908 Ortaca Kum Çakıl -- -- X X 

Akın Hazır Beton İnş.San.ve Tic.A.Ş Tel:3638500-3638450 Bodrum Hazır Beton -- -- X X 

Arslan Teneke Halil İbrahim Arslan Gülağzı Köyü Ula Teneke Kutu İmali -- -- X -- 

Altın Damla Müh.Sulama Sis.Tarım ve Bah.Ekip.Gıda Tur.Tic.Ltd.Şti. Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Ankaralı Ekmek Fırını (Şenol Ankara) Tel:5127285 Milas Unlu Mamuller -- -- X -- 

Arar Zeytinyağı Fab. (Recep Arar) Tel:5423526 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

As Şömine Dekorasyon Ali Çatalak Tel:2422535 

Ula 

Dekorasyon Mal.İma./Taş 

Mer. Kesim/Antik Beton -- -- X -- 

Atak Beton Asfalt İnş.San. ve Tic.A.Ş. Tel:5245111 Milas Sıcak Asfalt -- -- X X 

Aydın Mad.İnş.Haf.Taah.Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5322321 Milas Linyit Kömürü -- -- X X 

Abidin Bertan Tic. Milas Z.yağı-Prina-Un-Kepek -- -- X X 

Azka Gıda ve Ambalaj San Tic Ltd.Şti H.Apti Mh. Kırcağız Köyü Yolu 

Tel:0.252.5133990-91 Milas Lab.pat.su0,5,Lab.pat.su1,5 -- -- X -- 

Abdullah Özdemir Alabalık Havuzu Fethiye Balık Üretimi -- -- X -- 

Akça Fab. (Ali Akça) Tel:5454369 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Aksu Ekmek Fabrikası (Fikret Çakal) Milas Un-Kepek Üretimi -- -- X -- 

Ak-Yapı İnş.Taah.Beton Elemanları San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:2188595 Muğla Prefre.Beton Boru, Parke -- -- X X 

Alaşan Zeytinyağı Fab. (Mustafa Alaşan) Tel:6265169 Fethiye Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

AL/KU Değirmencilik Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5723514 Yatağan Un-Kepek Üretimi -- -- X -- 

Ali Kaya Zeytinyağı Fab. (Ali Kaya) Tel :5377100 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Alifer Helvacıoğlu Ticarethanesi (Alifer Helvacıoğlu) Tel:5121228 Milas Tahin-Lokum İmalatı -- -- X -- 

Aydın Süt Ürünleri San.Tic.Ltd.Şti. Milas Süt, Yoğurt, Peynir -- -- X -- 

Altaş Ltd.Şti. Karasörcüler Sok. No.9 Tel.2142060 Muğla Çelik Konsrüksiyon -- -- X -- 

Deniz Ürünleri 

Askon İnş.San.ve Tic.A.Ş. 

Marmaris 

Yetiştiriciliği -- -- X -- 



TESİSLER II 


345 

Kullanılan 

Enerji 

Cinsi 

Arıtma 

Tesisi 

Sanayi İmalat LPG D.Gaz Elektrik Diğer Biyolojik Kimyasal

Alpay Mermer Mad.İnş.Taah.Nak.İth.İhr. ve San.Tic.Ltd.Şti. Tel: 

Muğla 

2255220 

Plaka ve Blok Mermer -- -- X X 

Alpler Buz ve Soğuk Hava Tesisleri San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:6562671 Fethiye Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Ağantur Yatçılık San.Tic.A.Ş. Bodrum Tekne-Yat -- -- X X 

Altıntaş Mermer San ve Tic A.Ş.Köklük Mevki Tel:0.252.5758055 Yatağan Blok mermer -- -- X X 

Argos Grafit Tic.A.Ş. 

Milas 

Ofset Baskı Altyapısı, 

Transfer Baskı, Transfer 

Şapka Baskı, Polyester 

Üzerine Pvc, Riso Ofset -- -- X -- 

Aymersan Madencilik Mermer İnş.Tur.Nak.San. ve 

Tic.Ltd.Şti.Tel:6854797 

Fethiye 

Blok Mermer -- -- X X 

Ayyıldız Mad.Mermer San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5729856 Yatağan Mermer Plaka -- -- X X 

*Akyaka Gökova Güçbirliği A.Ş. Akyaka Belediyesi Tel:2434070 Ula Parke Taşı -- -- X -- 

Bağyaka Mad.Suyu ve Kap.İşl.Turz. Tic.A.Ş. Tel.2142226 Yatağan Maden Suyu Şişelemesi -- -- X -- 

Bilginer Mad. İnş.Ltd.T.Reis Cd. Tel.2142430 Muğla Grafit Madeni -- -- X X 

Başak Tarım Ür.Gıda San.Tur.Tic.Ltd.Şti. Fethiye Helva, Sade Tahin, Lokum -- -- X -- 

Başer Gıda San.ve Tic.A.Ş. Bozarmut Köyü Tel.5767246-47-48- 

0.216.3849851 Faks : 0.2163803176 Yatağan Yağ Rafinasyon X -- X X 

Batı Karadeniz Mermer İth.İhr.San.Tic.Ltd.Şti. Tel:5729440 Yatağan Mermer -- -- X X 

Barbaros Petrol (Abdurrahim Barbaros) Tel:5191234 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Barışay Day.Tük.Malları Diş Prot.Bobin.Elek.İnş.Taah.Tur.İth.İhr.San. 

ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5728528 Yatağan Mobilya -- -- X X 

Besler Ticaret (İbrahim Besler) Tel:5124940 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Besim Ticarethanesi (Besim Çırak) Tel:5272250 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Biler Kırmataş Bet.Mad.İnş.Tur.Pet.Paz.San. ve Tic.Ltd.Şti.Tel:3828938 Bodrum Kırmataş -- -- X X 

Bozkurt Zeytinyağı Fab. (Mehmet Bozkurt) Tel:5310042 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Bodrum Sağlam Buz Tic. ve San. A.Ş. Tel:3162023 Bodrum Kalıp-Kristal Buz İmalatı -- -- X -- 

Bafa Tarım Ürünleri San.Ltd.Şti. Söke Asfalt Üzeri Çamiçi Tel:5435001 Milas Zeytin Yağı Prina -- -- X X 

Birlik Mermer Granit San.ve Tic.Ltd.Şti. Çayboyu Beldesi 

Tel:5958304 - 5958261 Kavaklıdere Plaka Mermer -- -- X X 

Buram Bal 

Dalaman 

1kg.Bal, 2kg.Bal, 3kg.Bal, 

5kg.Bal, 380g.Ballı Çerez, 

700g.Ballı Çerez, 

1000g.Ballı Çerez, 

380g.Cezeryağ, 

700g.Cezeryağ, 

1000g.Cezeryağ -- -- X X 

Bağcı Su Ürünleri Üretimi San.Tic.A.Ş. Köyceğiz Balık Üretimi -- -- X -- 

Bilginler Ltd.Şti. Milas Hazır Beton -- -- X X 

Beşer Orman Ürünleri Turz.Taah.Ltd.Şti. Düğerek Muğla Kereste-Doğrama -- -- X X 

346

Bilge Römork San. Emek Mah. San.Sit. 2.Cad.No.6 Tel.5124588 Milas Damperli Römork İmalatı. -- -- X X 

Bodas Bodrum Ağaç Ürünleri San.ve Tic.Ltd.Şti. Bodrum Ağaç Ürünleri -- -- X X 



TESİSLER II 


Baykara Amb.ve Gıda San.Tic.Ltd. Cumhuriyet Cad. Tel.2322017 

Bilgin İnş.Mad.San.Tic.Ltd.Şti. Çamlı Köyü 

347 

Kullanılan 

Enerji 

Cinsi 

Arıtma 

Tesisi 


Plastik Amb. ve Kabı, 

Yerkesik/Muğla 

Köşeli Kutu -- -- X -- 

Hazır Beton Beton Büz, 

Marmaris 

Bordür, Yap.Ele. -- -- X X 

Binlik Turizm ve Tic.A.Ş. Atatürk Cad. No.25 Tel.6922971 Dalaman Yat İmalatı -- -- X -- 

Bodrum Su Ürünleri Üretim ve Paz.Ltd.Şti. Yatağan Süt-Peynir-T.Yağ -- -- X -- 

Bozkan Mermer Maden San Tic Ltd.Şti Göktepe Köyü Tel: 

0.252.5758418 Muğla Blok Mermer -- -- X X 

Cemer Mermer Tel.2253411 Bayır-Muğla Blok Mermer -- -- X X 

Çayboyu Mermer San.Tic.A.Ş. Kavaklıdere Mermer Plaka -- -- X X 

Çobanlar Mermer Madencilik Tur.Tic.A.Ş. Kavaklıdere Mermer Plaka -- -- X X 

Çolakoğlu Mermer Yatağan Mermer Plaka -- -- X X 

Çağdaş İnş Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:3132227 Bodrum Kırmataş/Hazır Beton -- -- X X 

Çatalbaşlar Tur.Tic.İth.ve İhr.Ltd.Şti. Tel:4170523 Marmaris Unlu Mamuller -- -- X -- 

Can Su Ürünleri Yetiştiriciliği Milas Balık Üretimi -- -- X -- 

Cumhur Turz.Ltd.Şti. Yerkesik/Muğla Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Çengelciler Kontini Sistemi Sıkma Tesisi Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Cengiz Römork San.Sit.4.Cad.. No.44 Tel.5129334 Milas Römork -- -- X -- 

Didim Mermer Tic.Ltd.Şti. Burgaz Mah.Suçum Mevki Söke-Milas yolu 

5.Km Tel.5128125-8119 Milas Blok Mermer -- -- X X 

Demircioğlu İki Mermer Oto Alım Sat.İnş.Taah. Tur.Paz.San. ve 

Tic.Ltd.Şti Tel.2255420-2253364 Kavaklıdere Mermer -- -- X X 

Demirci Kardeşler Un Fab. Tel:6468288 Fethiye Kepek-Un -- -- X -- 

Dere Römork San.Sit.6.Cad.No.26 Milas Römork İmalatı -- -- X -- 

Doğrular Tur.Tarım Hayvancılık Tic.Ltd.Şti. Milas Tarım-Hayvancılık -- -- X -- 

Dolkar inş.taah.san.tic.ltd.şti. Bodrum Kırma Taş, Hazır Beton -- -- X X

Dalmaksan San.Tic.Ltd.Şti.Altıntaş mh. Seka Lojm. Şehit Gülbey Sk. 

Tel:0.252.6975500- 6976279 Dalaman Hidrolik Pompa -- -- X X 

Dalko-Dalyan Su ürünleri Kooperatifi A.İhsan Kalmaz Cd. No:3 

Tel:0.252.2842008 Köyceğiz Balık Yumurtası -- -- X -- 

Dalkar İnş.Taah.San Tic Ltd.Şti Kıbrıs Şeh.Cd. Y.Çağlar İş Merk. 

Tel:0.252.3586061 4 hat Bodrum Yat İmalatı -- -- X X 

Demircioğlu Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Muğla Blok Mermer -- -- X X 

Demirtaş Ticarethanesi (Abdullah Demirtaş) Tel:5130310 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Dilek Pastanesi (Burhanettin Ulaş) Tel:5124140 Milas Unlu Mamuller -- -- X -- 

Dumanlar Mermer İhr.İth.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5927540 Kavaklıdere Plaka ve Blok Mermer -- -- X X 

Dünya Maden. ve İnş.San.Tic.Ltd.Şti. Tel:5726211 Yatağan Blok Mermer -- -- X X 

Durtaş Mermer San.Ltd.Şti. Yatağan Mermer Plaka -- -- X X 



TESİSLER II 


Kullanılan 

Enerji 

Cinsi 

Arıtma 

Tesisi 


*Dalyan Belediyesi Tel:2843797 Dalyan/Ortaca Beton Parke-Bordür -- -- X -- 

Ege Maden San.ve Tic.A.Ş. Yatağan Blok Mermer Üretimi -- -- X X 

Egamin Mineral Maden End. ve Ham.San. ve Tic.Ltd.Şti. 

Tel:2324637740 

Köyceğiz 

Olivin İmalatı 

-- -- X X 

Ege Yat Hiz.Tur.San. ve Tic.A.Ş. Bodrum Yat İmalatı -- -- X -- 

Er Madencilik Paz.İth. ve İhr.San.Ltd.Şti. Tel.3132862 Milas Dolomit -- -- X X 

Erdal Kozak Zeytinyağı Fab. (Erdal Kozak) Tel : 5511147 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Erler İnş.Tic. ve San.Ltd.Şti. Tel:5272014 Milas Dondurulmuş Gıda -- -- X -- 

ESM İth.İhr.Tic.Taş.Mermer ve San.Ltd.Şti. Tel:2253342 Bayır/Muğla Mermer -- -- X X 

Esenkaya Ticarethanesi (Mustafa Esenkaya) Tel:5150319 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Ermersan Mer.San.İth.İhr.Nak.Hayv. Tic.Ltd.Şti. Tel:5958785 Kavaklıdere Plaka ve Blok Mermer -- -- X X 

Ege Özmer San.ve Madencilik A.Ş. 

Kavaklıdere 

İşlenmiş Mermer, 

Ebatlanmış -- -- X X 

Egesan Mermer San.Tic.Ltd.Şti. 

Yatağan 

Mermer Plaka, 

İşlenmiş Ebat -- -- X X 

Ermaş Mad.Tur.San.Tic.A.Ş. Köprübaşı Mah.Kızlan Mevkii 

Tel.2423505 

Ula 

Blok Mermer Kesimi, 

Üretimi -- -- X X 

348

Esan Eczacıbaşı End.Hammad. San.ve Tic.A.Ş. Milas Söke Yolu Üzeri 

3.Km. Tel .5125848 Milas Na Feldspat X -- X X 

*Eti Elektrometalurji A.Ş. Üçköprü Mad.İşl.Göcek Tel:6451828 Fethiye Krom Madeni -- -- X X 

*Etibank Bigadiç Maden İşl.,Müessesi Milas Maden Müd. Tel:5222037 

Milas 

Diasporit-Diasporit ebatlı- 

Zımpara -- -- X X 

*Etibank Bigadiç Mad.İşl.Mües.Üçköprü Mad.İşl.Müd Tel.6451003 Göcek/Fethiye Krom Madeni -- -- X X 

Ege Nurtaş Mer.San. Tic.A.Ş. (Alpay Mermer) Salihpaşalar Köyü 

Tel.2255220 Bayır/Muğla Mermer Üretimi -- -- X X 

Entaş Mermer San.Tic.A.Ş.Tel.2255197 Bayır-Muğla Mermer -- -- X X 

Esenboya Ticaret Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina -- -- X X 

Ege Süt Ürünleri Ltd.Şti. Yatağan Süt-Yoğurt-Peynir -- -- X X 

Römork Damper Sac 

Ekip Ltd.Şti. Yeni San.Sit. 10.Bl. No.5 Tel.2144326 

Muğla 

Kesim -- -- X X 

Efeoğlu Zeytinyağı Fab. Bodrum Zeytinyağı, Yağlı Prina -- -- X X 

Emin YÜKSEL Şenköy Tel: 5462172 Milas Zeytin Yağı -- -- X X 

Esin Gıda Mer.Nak.Tur.Tic.Ltd.Şti. Yeşilbağcılar Yatağan Zeytinyağı, Yağlı Prina -- -- X X 

Ege İzmir Su Ür.Tic.A.Ş. 

Fethiye 

İşlenmiş 

Alabalık,Yılanbalığı -- -- X -- 

Erkan Tic (Erkan Kurtuluş) Uğurlu köyü Kemer 

Tel:0.252.4457033-0.252.6561014 Fethiye Pamuk-Çığıt -- -- X X 

Eti Üçköprü Maden İşl.Md. 

Fethiye 

Extra Roş, Roş, Jig Fındık 

Roş, Jig Kons.Jntre, Toz 

Konsantre -- -- X X 

Fazilet Mermer İnş.Tur.Tic.Ltd.Şti. Fethiye Plaka Mermer -- -- X X 

Fabrikatör Sadettin Yaşar Zeytinyağı Fab.Kızılca Köyü Tel:5490117 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 



TESİSLER II 


349 

Kullanılan 

Enerji 

Cinsi 

Arıtma 

Tesisi 


Fethiye Mermer (Salih Bülbül) Tel: 6840175 Fethiye Blok Mermer -- -- X X 

Fema Mad.Müh.İnş.Tur.Keres.İth.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:2423090 Ula Kay.Taş İşl./Dekor.Ür. İm. -- -- X -- 

Fevzi Sekli Zeytinyağı Fab.İşl. Tel:5342302 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Fidancı Kardeşler Ekmek Fırını (Ahmet Fidancı) Tel:5122336 Milas Unlu Mamuller -- -- X -- 

Fortuna Tas.Mob.Dek.İml.İth.İhr.San.Tur. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:3828168 Bodrum Mobilya Dekorasyon -- -- X X

Galipoğulları Mer.Mad.İnş.Taah.Tur.İth. ve 

Mermer 

İhr.San.Tic.Ltd.Şti.Tel:2255543 

Bayır/Muğla 

-- -- X X 

*Geli İşletme Müdürlüğü Tel.5725905 Yatağan Linyit Kömürü -- -- X X 

Gümüş Mermer Org.Mustafa Muğlalı Cad. No.31/A Tel.2255029 Muğla Mermer Üretimi -- -- X X 

Gürbüz Madencilik Tel.0.532.6168037 Güllük Milas Feldspat -- -- X X 

Gözde Mermer Kerestecilik San. Mehmet ZOR Milas-Bodrum yolu 

Kemikler Köyü Mevkii Milas Mermer Kereste -- -- X X 

Gezginciler Kereste Ticareti M.Sadık Gezginci Mezarlık Karşısı 

Milas 

Kereste (Kalip-Doğrama - 

Rabıta) -- -- X X 

Güller Dağı Tur.İşl.Ltd.Şti. Datça Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Kum, Çakıl, Agrega 

Gülka Tic. 

Muğla 

Üretimi -- -- X X 

Gümüşkesen Kontini Sıkma Tesisi Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Güven Motor Yenileme Koll.Şti. Y.San.Sit.No.297 Muğla Motor Yenileme -- -- X X 

Gür Koçar Mekanik Bujiteri San.Tic.Ltd.Şti. Yeni San.Sit. Muğla Optik Yan..Buj.Düğme -- -- X -- 

Gürgüç Zeytin Sıkma (Pres)Tesisi Yatağan Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Gökova Kağıt Ürünlleri San ve Tic Ltd.Şti Marangözlar Sit. 

Tel:0.252.2141869-70 Muğla Peçete Kağıt Küp Şeker -- -- X -- 

Günlük Tarım Ür.İnş.Taah.İth.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5121022 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Gümüşdoğa Su Ürünleri Ür.İhr. ve İth. A.Ş. Tel:3135896 Milas Balık Üretimi -- -- X -- 

Gündoğ Plastık Kapı Pen.Doğ.Sis.Ür.Paz.İnş.Taah.Tur.Tic.İth. ve 

İhr.Ltd Şti Tel:3169919 Bodrum PVC Doğrama -- -- X -- 

Ha-Kan Komandit Şirketi-Halıl Gümüşel ve Ortağı Tel:5366228 Milas Balık Yemi -- -- X -- 

Helmersan Mermer ve Granit San.A.Ş. Tel. 2722133300 

Yatağan 

Kesilmiş, Parlatılmış 

Mermer Plaka -- -- X X 

Hilmi Mutlu Zeytinyağı Fab. Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Hıdır Fabrikatör (Hıdır Yiğitkaya) Tel:5377074 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Hüseyin Tireli Zeytinyağı Fab.İşl. Tel:5211022 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Halil Özcan Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Hasan Ali Özcan Kontini Sistem Zeytin Sıkma Tesisi Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Hatba Deniz Ürünleri Ltd.Şti. Bodrum Balık Üretimi -- -- X -- 

Hakan Yem Sanayi Milas Bodrum Koru Köyü Tel.5123037 Milas Karma Yem -- -- X -- 

Hamit Müştü Bodrum Ahşap Ağaçtan Yat -- -- X -- 

Hamdi Kavaklı Zeytinyağı Fab. Tel:5137273 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Has Çalışkanlar Zirai Ürün.Nak.San.ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5422199 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

350



TESİSLER II 


351 

Kullanılan 

Enerji 

Cinsi 

Arıtma 

Tesisi 


Hasan Tokgöz -Tokgöz Makine Tel:5131441 Milas Torna -Kaynak İşleri -- -- X -- 

Harput Mot.Araç.Tic. ve San.Ltd.Şti. Tel:2143497 Muğla Motorsiklet Redüktör -- -- X -- 

Harput Mak.San. ve Dış Ticaret Ltd.Şti. Tel:2253636 Bayır/Muğla Motorsiklet Montaj -- -- X -- 

Hayrullah Özkan Zeytinyağı Fabriukası Tel:5422277 Selimiye/Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Hama İmalat San. ve Tic. (Ali Şen) Tel:5728381 Yatağan Port. Şemsiye Masa Elb 

Ask -- -- X -- 

Hat Çimento Mineral Katkılar San.İnş.ve Tic. Ltd.Şti. Yatağan Uçucu Kül -- -- X -- 

Hüdaverdi Gıda Tarım Paz.Ltd.Şti. Tel.2652016 Köyceğiz Ambalajlama -- -- X -- 

Hakkı usta Oğulları Zeytinyağı ve Süt Ürünl.San.Tic.Ltd.Şti. Bodrum Zeytinyağı, Prina -- -- X X 

Hisar Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Muğla Mermer Plaka -- -- X X 

Hak-Su Su ürünleri Tur Tic Ltd.Şti Kumbahçe mh.İçmeler cd. İçmeler 

Mevki Tel:0.252.3135896 Bodrum İçme ve Kullanma Suyu -- -- X -- 

İbrahim BESLER Kontini Sistem Zeytinyağı Tesisi Milas Zeytinyağı, Prina -- -- X X 

İts İleri Tek.Sis.İth.İhr. ve Paz.Tic.Ltd.Şti. Tel:5150922 Milas Mıcır İşl. -- -- X -- 

İntest Doğal Taş İnş.Müh.San. ve Tic.A.Ş. Tel:5728129 Yatağan Mermer -- -- X X 

İnanç Zeytinyağı Fabrikası (Eyüp İnanç) Tel:5131022 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

İsmer Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. Tel:2253387 Bayır/Muğla Mermer -- -- X X 

İzmir Ekmek ve Unlu Mam. (Zeki Geyik) Tel:3745066 Bodrum Unlu Mamuller -- -- X -- 

İnan Optik San.ve Tic.A.Ş. Yeni San.Sit.Karabağlar Cad.No.38 

Tel.2141164 

Muğla 

Metal Gözlük Çerçeve, 

Gözlük Mendezer, Gözlük 

İçi Blok, Selülozik Asetat -- -- X -- 

İsmet Demirci Zeytinyağı Sıkma Tesisi Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

İlkcan Gıda Tarım Hay.Su ürünleri San.Tic.İth.İhr.Ltd.Şti. 

Dalaman 

Ham Krema, Sade 

Kaymaklı Yoğurt, Sade 

Beyaz Peynir, Kaşar -- -- X --

İncili Mad.Tur.San.Tic.Ltd.Şti. Muğla Mermer Plaka -- -- X X 

İzmersan Tur.İnş..Ltd.Şti. 19 Mayıs Bul.No.48 Milas İşlenmiş Mermer -- -- X X 

Kar Madencilik Ltd.Şti. Muğla Linyit Kömürü -- -- X X 

Karabayır Mer. Cum Cd.M.Sinan Sk.Tel. 2253313 Muğla Plaka Mermer -- -- X X 

Karapınarlı Zeytinyağı Fabrikası Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina -- -- X X 

*Kemerköy Termik Santralı Milas Enerji -- -- X X 

Kenan Çolakoğlu Mermer ve Mozaik İşletmesi Yatağan Mermer Plaka -- -- X X 

Koç Mermer San..Tic.Ltd.Şti.Mustafa Dağıstanlı Sok.No.2/A 

Yıkanmış ve Parlatılmış 

Tel.5726382-5722794 

Yatağan 

Mermer -- -- X X 

Koçar İnş.San.ve Tic.Ltd.Şti.Yeni San.Sit.No.63 Tel.2147364 Muğla Blok Mermer Üretimi -- -- X X 

Kombassan Makas Mermer&Madencilik San.Tic.A.Ş. Muğla Mermer Plaka -- -- X X 

Kemal Yüksel Ltd.Prina Yağı Fab.İşl.İth.İhr.Tic.San.Ltd.Şti. Milas Prina Yağı -- -- X X 

Kırılmış, Elenmiş ve 

Kaplan Hafriyat İnş.Tur.Tic.Paz.Ltd.Şti. 

Köyceğiz Sınıflandırılmış Kum-Çakıl -- -- X -- 



TESİSLER II 


Kullanılan 

Enerji 

Cinsi 


Karmaden Mermer Merdivenli Kömür İşl.İnönü 

Bul.HelvacıoğluApt.Kat.1 Tel. 5723458-2254043 Yatağan Mermer -- -- X X 

Kıyıkışlacık Zeytinyağı San.Tic.Koll.Şti. Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Koçar Mermer San. Ve Tic.A.Ş. Çayboyu Köyü Kavaklıdere Mermer -- -- X X 

Kahraman Zeytinyağı Fab. Yatağan Zeytinyağı/Prina -- -- X X 

Kalsipar End Hammad. ve Mak.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:2141123 Muğla Fırın Taşı-Mıcır-Taş Tozu -- -- X -- 

Karataş Zeytinyağ Ür.İnş.ve Tur.Tic.Ltd.Şti. Tel:2322014 Yerkesik/Muğla Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Kartal Ekmek Fırını ve Un Tic. (İsmail Kartal) Tel.5131196 Milas Unlu Mamuller -- -- X -- 

Kayalılar Beton Nak.Tic. ve Mad.Ltd.Şti. Tel:2822354 Ortaca Kum Çakıl-Hazır Beton -- -- X -- 

Kaymer Mer. ve Yapı Mal.İnş.ve Met.Taş.Tur.San.ve.Tic.Ltd.Şti. 

255803 Muğla 

Mermer 

-- -- X X 

Kayrak İnş.Tur.Mad. ve Soğ.Hav.Dep.San.Tic.İhr.Ltd.Şti. Tel:5121384 

Milas 

Yıkanmış Kum-Çakıl 

Malz. -- -- X -- 

Kaymakçı İnş.Tur. ve Un Mam.Gıda San.Ltd.Şti. Tel:3720006 Milas Kayrak Taşı-Taş Kap.İşl. -- -- X -- 

Arıtma 

Tesisi 

352

Kırcı Mer.Mad.İnş.Nak.Akary.Ür.Orm.Ür.İth.İhr.Tur.Tic. ve 

San.Ltd.Şti. Tel:5729833 Yatağan Plaka ve Blok Mermer -- -- X X 

Kılıç Deniz Ürünleri Ür.İhr.İth ve Tic.A.Ş. Tel:5590283 Milas Balık Üretimi -- -- X -- 

Kılıç Hayv.Yem Ür.İhr.İth.San. ve Tic.A.Ş. Tel:5454040 Milas Karma Balık Yem Üretimi -- -- X -- 

Köroğlu Mermer End.Taş San.Tur.İnş.Nak.Hayv.Tic.Ltd.Şti. 

Tel:5958658 Kavaklıdere Mermer -- -- X X 

Kurtoğulları Un Değirmeni (Salih Kurt) Tel:6468016 Fethiye Un-Kepek Üretimi -- -- X -- 

Karabulut Zeytinyağı Fab. Milas Zeytinyağı, Yağlı Prima -- -- X X 

Köytaş Köy Tarım San.Mak.San.Tic.A.Ş. Dalyan Yolu Üzeri Ortaca Araç Üstü Ekipman -- -- X X 

Kaptan İbrahim Faysal Şakar Bodrum Yat Yapım -- -- X -- 

Kömürcü Koll.Şti. 

Milas 

Yoğurt, Ayran, B.Peynir, 

Kaşar Pey, Teneke Tulum 

Pey, T.Yağ -- -- X -- 

Karaca Matbaacılık San ve Tic. Ltd.Şti U.Mumcu Bulv Yeni san sit Eski 

Trafo yanı Tel: 0.252.2121047 Muğla Ofset baskı -- -- X -- 

Kazım Serin Tic Erenli Köyü Selimiye Tel:0.252.5462105-5462229 Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina -- -- X X 

Kocapınarlı Zeytinyağı Fab. Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina -- -- X X 

*Köye Yönelik Hizmetler Müdürlüğü ULA Mıcır-Beton-Çakıl-Büz X -- 

Lütfullah Kitapçı Mad. Tel.4841571-4834158 Milas Zımpara Madeni -- -- X X 

Mahmut Özdemir Ticarethanesi Milas Zeytinyağı,Yağlı Prina -- -- X X 

Mesil Plastik İnş.Tur.İth.İhr.Tic.Ltd.Şti. Muğla Plastik Top -- -- X X 

Milas Zeytinyağı ve Çırçır ve Sabun Fab. Milas Çırçır, Z.Yağı, Sabun -- -- X X 

Muğla Kırca San.A.Ş. Muğla Kireç -- -- X X 

Mustafa Yüksel Halefleri Tic.San.Koll.Şti. Çamiçi Kasabası 

Tel.5725330 Milas Z.Yağı-Prina -- -- X X 

Merdivenli Orman Ür.San.ve Tic.A.Ş. Merdivenli Mevkii Akçaova 

Tel.2147970 Muğla Kereste İmalatı -- -- X X 



TESİSLER II 


353 

Kullanılan 

Enerji 

Cinsi 


Milsan Kerestecilik San.Tic.Ltd.Şti.Milas-İzmir Karayolu 3.Km 

Tel.5121873 Milas Kereste ve Rabıta -- -- X X 

Modern yiğit Z.yağı fab. Milas Zeytinyağı, Yağlı Prima -- -- X X 

Arıtma 

Tesisi

Merdivenli Toprak San.ve Tic.A.Ş. Salihpaşalar Tel.2147970 Muğla Tuğla Üretimi -- -- X X 

Muğla Kireç .A.Ş. Karabağlar Yolu Hamursuz Dağı Eteği 

Tel.2141123-2141544 

Muğla 

Sönmemiş Topak Kireç 

Söndürülmüş Toz Torba 

Kireç Söndürülmüş Hamur 

Kireç -- -- X X 

Muslular San.Tic.Tur.Ltd.Şti. Dalaman Kum - Çakıl -- -- X X 

Mehmet Ehya ERKAN Köyceğiz Pamuk Çırçırlama -- -- X X 

Mehmet Uğur Zeytinyağı Milas Z.Yağı,Yağlı Prina -- -- X X 

Mehmet Önel Zeytinyağı imalathanesi Milas Z.Yağı,Yağlı Prina -- -- X X 

Menteşe Tic.San. Ağaçlıhöyük Köy Yolu Fab.Durağı Tel.5391001 Milas Reçel -- -- X -- 

Muğla Toprak San.Nak.Tic.Ltd.Şti. Muğla Blok Mermer -- -- X X 

Mustafa Çetok Un ve Zeytinyağı Fab. Mumcular Bodrum Z.Yağı, Prina, Un, Kepek -- -- X X 

Mehmet Akkaş Kayaönü Köyü Tel:0.252.5123443 Milas Zeytinyağı/Prina -- -- X -- 

Marka Mad.Mer.Tur.San.Tic.A.Ş. Tel.2254250 Bayır/Muğla Mermer Plaka -- -- X X 

Manavlar Gıda San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:6925532 Dalaman Bal-Tahin-Pekmez-Reçel -- -- X -- 

Mastori Gemi İnş. ve Dizayn Tur.Basın Yay.Pet.Teks.Gıda Tar.Reklam 

Su Ürünleri İth.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:3131982 Bodrum Yat İmalatı -- -- X -- 

Mehmet Özdemir Zeytinyağı Pamuk Çırçır Fab.İşl. Tel:5435155 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Mendoz Gıda ve İhtiyaç Mad.Paz. (Burhanettin Tuna) Tel:6121072 Fethiye Lokum ve Üretimi -- -- X -- 

Mopak A.Ş. Dalaman Selüloz-Kağıt-Karton X -- X -- 

Melis İth.İhr.San.Tur.Tic.Ltd.Şti. Tel:2129909 Köyceğiz Kekik-Ada Çayı-Defne 

Yağı -- -- X -- 

Mikroman Mad.San. ve Tic. Ltd.Şti. Tel:5792305-06 Yatağan Kuvarsit-Feldispat-Kırma -- -- X X 

Muğla Mer.Tur.İnş.Nak.İhr.İth.San.ve Tic.Ltd.Şti. Tel:2254210 Bayır/Muğla Mermer Plaka -- -- X X 

Muğla Akmermer İth.İhr.Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5958498 Kavaklıdere Mermer Mozaik -- -- X X 

Mustafa Yüksel Kum Çakıl Kırma Eleme ve Bet.Sant.Tes.İşl. 

Tel:5454548 

Milas 

Hazır Beton 

-- -- X -- 

Mustafa Koyuncu Ticarethenesi Tekeliler Çırçır Fab. Tel: 6265125 Fethiye Çırçır -- -- X -- 

Mustafa Can Tel: 3689270 Bodrum Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Mutlular Tar.Ür.İth.İhr.Tic. ve San.Ltd.Şti. Tel:5422364 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Nazar Unlu Mamuller Gıda Paz.Tur. Ve Tic.A.Ş. Tel:2126722 Muğla Unlu Mamuller -- -- X -- 

Nazmi Doğru Tel:5134000 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Neta Marina Tekne İm.Yat.Taş.Tur.San. ve Tic.İth.İhr.A.Ş. Tel:3136084 Bodrum Yat İmalatı -- -- X -- 

Nezih Mermer Mad.İnş.Yapı Elm.Mak.Tur.Sey.Gıd.Tar.Or.San.ve 

Tic.A. Ş. Tel:5958611 Kavaklıdere Dekorasyon İşleri -Mermer -- -- X -- 

Noordzee Su Ür.İhr.İth.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5223765 Güllük/Milas Balık İşleme-Buz İm. -- -- X -- 

Nadir Demirtaş Muğla Kum-Çakıl -- -- X X 

Numune Zeytinyağı Fab. Turgut Yatağan Zeytin Yağı -- -- X -- 

354

Nursel Yüksel Tic. Çamiçi Kasabası Milas Prina Yağı -- -- X X 



TESİSLER II 


355 

Kullanılan 

Enerji 

Cinsi 

Arıtma 

Tesisi 


Nihat Zeki Bora Çimento Orman Ür.Tic Milas İşl.Kereste Rabıta -- -- X X 

Orpak Mermer A.Ş. Tel.2253066 Bayır-Muğla Mermer -- -- X X 

Oruçoğlu Mer. Muğla-Aydın yolu Üzeri Tel.0.272.2120201 Bayır-Muğla Mermer -- -- X X 

Özege Mersan Çayboyu Köyü Tel.5727393 Kavaklıdere Mermer -- -- X X 

Özyaman Mer.San.Tic.Ltd.Şti.Muğla Şb. Tel.2254040 Bayır/Muğla Mermer -- -- X X 

Özen İnşaat ve Mühendislik (Uğur Özen) Tel:5127154 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Öz-Bir Mad.Taş.Oto İnş.Müh.Tur.Pet.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:2254425 Yatağan Feldspat Üretimi -- -- X X 

Özcan Ticaret (Halil Özcan) Tel:5382121 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Özdemir Çırçır Fab. (Mehmet Özdemir) Tel:5435019 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Özsoylar Tarım ve End.Ür.Tic.Ltd.Şti. Dağdibi Köyü Tel:2322116 Yerkesik/Muğla Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Orhan Kılıç Bodrum Balık Üretimi -- -- X -- 

Özalp Ekmek Fab. Milas Ekmek-Pide -- -- X X 

Özaltın Yağ San.Ltd.Şti.(1 - 2) Yatağan Zeytin ve Z.yağı -- -- X X 

Özçakım Mermer San.İth.İhr.Nak.Taah.Tur.Tic.Ltd.Şti. Kavaklıdere Blok Mermer -- -- X X 

Özen Kontini Sistem Zeytin Sıkma Tesisi ( 1 - 2 ) Yatağan Zeytin ve Z.yağı -- -- X X 

Özen Kontini Sistem Zeytin Sıkma Tesisi Milas Zeytin ve Z.yağı -- -- X X 

Öztürk Kerestecilik Yeni San.Sit. Tel.2142320 Muğla Her Çeşit Kereste -- -- X X 

Oruç Ot.Su İst.San.Tic.Ltd.Şti. Ula Kum, Çakıl -- -- X X 

Osmanoğulları Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. Muğla Mermer Plaka -- -- X X 

Ozan Mermer San.ve Tic.Ltd.Şti. Yatağan Mermer Plaka -- -- X X 

Otaş Mermer Mad.San.ve Tic.A.Ş. Kavaklıdere Mermer Plaka -- -- X X 

Örnek Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Kavaklıdere İşlenmiş Mermer -- -- X X 

Poyrazlar Tarım Ür.Turz.San.ve Tic.Ltd.Şti. Feyyaz Özsoy Cad.No:33 

Tel:2322014 Yerkesik-Muğla Zeytin ve Z.yağı -- -- X X 

Polat gıda tur.inş.taah.san.ith.ihr.ltd.şti. 

Su dolumu 

Tanker Kamyon ve 

Damacana Dolumu -- -- X X 

Paşalı Otomotiv Paz. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:3637966 Bodrum Oto Bakım Onarım -- -- X --

Pelin Pastanesi (Vedat Zorer) Tel:5128504 Milas Unlu Mamuller -- -- X -- 

Pınar Petrol Tar.Su Ür.Hay.San.Tur. Ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5272090 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Polmer Mermer İnş.İth.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:2254425 Bayır/Muğla Plaka ve Blok Mermer -- -- X X 

Recai İlhan Tel:3824699 Bodrum Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Refik Sarı Zeytinyağı Fab.İşl. (Refik Sarı) Tel: 5342136 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Ramazan Akbey Alabalık Üretim Havuzu Köyceğiz Balık Üretimi -- -- X -- 

Sertaş Mermer Kızılyaka Köyü Tel.4126111 Ula Mermer -- -- X X 

Şenoğlu Zeytinyağı Fab. Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina -- -- X X 

Sağıroğlu Koll.Şti. Milas Z.Yağı Prina -- -- X X 

Saçhan Mermer San.Tic.Ltd.Şti. Yatağan Blok mermer -- -- X X 



TESİSLER II 


356 

Kullanılan 

Enerji 

Cinsi 

Arıtma 

Tesisi 


Saffet Lülecioğlu Atatürk Cad. No.166 Yatağan Römork İmalatı -- -- X X 

Sağlam Kereste San.ve Tic.Ltd.Şti. Tel.2142772 Muğla Kereste ve Doğrama -- -- X X 

Sağlıcaklar Kerest.SanTic.Ltd.Şti Kışla Cd.No.56 Tel:5121045 Milas İnş .Kereste -- -- X X 

Salman Turz.Tic.Ltd.Şti.Köyceğiz yolu Tel:4121269-248232 Ula/Muğla Ahşap Doğr. - Kereste -- -- X X 

Sami Soyman Pres Sistem Zeytinyağı Fabrikası Yatağan Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Sedat Pak Pres Sistem Zeytinyağı (Örnek) Sıkma tesisi Yatağan Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Seher Zeytinyağı Fab. Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina -- -- X X 

S.S.Muğla Bölgesi Ormancılık Koop.Birliği Akçaova/Muğla Kereste ve Doğrama -- -- X X 

S.S.Gündoğanlar Tevzi Kooperatifi Bodrum Gıda Tic. -- -- X -- 

S.S.Pinar ve Çev.Tar.Kal.Koop.Pinar Köyü Tel.5332015 Milas Bal -- -- X -- 

S.S.Fethiye Tarımsal Kalkınma Koop. Fethiye Bal Üretimi -- -- X -- 

Sinoplu Kardeşler San ve Tic.Ltd.Şti. Akyol Mh. Aydın Yolu 

0.252.5722249 Yatağan Plaka Mermer -- -- X X 

S.S.DALKO Dalyan Su Ür.Koop. Köyceğiz Balık Yumurtası -- -- X -- 

S.S.Yeşilyurt Tarımsal Kalkınma Koop. Tel:2266751 Yeşilyurt/Muğla Zeytinyağı Prina -- -- X X 

S.S.Ören Kemerdere Tarımsal Kalkınma Koop. Tel:5322789 Ören/Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Sağlık Tekstil Gıda Yatırımı A.Ş. Tel:6452021 Fethiye Ham ve Sızma Z.Yağı Ür. -- -- X X 

Sekli Zeytinyağı Fab.İşl. (Sadık Sekli) Tel 5342403 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X

Serinler Çırçır ve Zeytinyağı Fab.İşl. (Mustafa Serin) Tel:5422644 Milas Zeytinyağı-Prina-Pamuk -- -- X X 

Semkay Hazır Beton San Tic Ltd.Şti Yokuşbaşı mh. Tel:0.252.5245253 Bodrum Hazır Beton-Dolomit -- -- X X 

Sem Madencilik San Tic Ltd.Şti Yokuşbaşı mh. Milas yolu cd. 

Tel:0.252.5245253 Bodrum Feldspat -- -- X X 

Şen Yılmaz Gıda Ziraii Ür.İth.İhr.San.Tic.Ltd.Şti. Milas Zeytinyağı, Yağlı Prina -- -- X X 

Seç Mermer Madencilik San.Tic.A.Ş. Muğla Mermer plaka -- -- X X 

Suar Sondaj Mühendislik Müş. San ve Tic Ltd Şti Tel:5958646 Yatağan Plaka ve Blok Mermer -- -- X X 

Sunmer Mermer İth.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:253442 Bayır/Muğla Mermer -- -- X X 

Sunay Yiğit Ticarethanesi (Sunay Yiğit) Tel:5422020 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Şentaş Mermer Tur.İnş.Taş.İth.İhr.San.Tic.Ltd.Şti. Tel:2253415 Bayır/Muğla Mermer Plaka -- -- X X 

Tan Ekmek Fırını (Base Tan) Tel:5130526 Milas Unlu Mamuller -- -- X -- 

Tarhanlar İnşaat Taahhüt Yatırım ve Tic.A.Ş Yatağan Maden Suyu -- -- X -- 

Tamayteks Tur.Teks.San.Tic.Ltd.Şti. Tel:3736458 Bodrum Tekstil İmalatı -- -- X -- 

Temizel Mermer San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:3638530 Bodrum Mermer -- -- X X 

Topuzlar Harita İnş.Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti. Tel:5355500 Milas Beton Parke-Bordür -- -- X -- 

Turgut Fabrikatör Mehmet Turgut Ak Zeytinyağı Fab.İşl. Tel:5211125 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Tek-Mar Mermer-Granit san.Tic.A.Ş. Kavaklıdere Mermer -- -- X X 

Toprak İzalatör San. Milas-Söke Yolu 4.Km.Tel.5132009 Milas Feldspat, Kuvars, Ortokl -- -- X X 

*Toprak Mahsulleri Genel Müd Milas Ajans Müd. Tel:5123509 Milas Hububat -- -- X X 

Toksay Tarım Ür.Tic.San.Ltd.Şti. 

Milas 

Pamuk, Çiğit, Zeytinyağı 

Prima Yağı -- -- X X 



TESİSLER II 


Toprak Seniteri ve İzalatör San.ve Tic.A.Ş. 

357 

Kullanılan 

Enerji 

Cinsi 

Arıtma 

Tesisi 


Endüstriyel, Hammadde 

Milas Kırma, Eleme, Öğütme X -- X X 

Tan Tekstil Ltd.Şti.Milas Söke Yolu Üzeri 15.Km. Tel.5422916-17 Milas Gecelik-Pijama-Tulum -- -- X -- 

Pamuk, Cığıt, Z.yağı, 

Tirsay Tarımsal Ürünler San.ve Tic.Ltd.Şti. 

Milas 

P.yağı -- -- X X 

Toktaş A.Ş. Ortaca Ağaç Doğrama -- -- X X 

Taşkıran Ziraat Aletleri San. Ve Tic. Yeni San.Sit.No.209 Tel:2141508 Muğla Su Tankı Römork -- -- X X 

Teknik İş Madeni Eşya ve İnce Mekanik San.Tic.A.Ş. Orhaniye Mah. 

Tel.2141508 Muğla Gözlük Parçası -- -- X --

Tuyika Gemi İnşaatı San.ve Tic. A.Ş. İskele Meydanı No.8 Bodrum Yat Yapımı -- -- X X 

Tiryakioğulları Sayım San.ve Tic.Koll.Şti. Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Urantaş Uranlar Turz San ve Tic A.Ş. Eren Beleni mevki Günlükbaşı 

Tel:0.252.6141130 Fethiye Hazır Beton-Kum Çakıl -- -- X -- 

Uzay Mermer San Ltd.Paşapın Mevkii Tel:0.252.2253163-64 Bayır-Muğla İşlenmiş Plaka Mermer -- -- X X 

Ufuk Mermer.San.Tic.Ltd.Şti.Tel.5129311 Milas Feldspat-Mermer -- -- X X 

Uzarlar Dış Ticaret Ltd.Şti. Tel:2148320 Muğla Tatlı/Unlu Mamulleri -- -- X -- 

Üçtaş Mer.İnş. ve Nak.San.Tic.Ltd.Şti. Tel:5958262 Kavaklıdere Mermer -- -- X X 

Ümit Küçük Zeytinyağı Fab. (Ümit Küçük) Tel:5422008 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Üç-As İnş.Taah.San.Tic.Ltd.Şti. Tel.2124294 Düğerek Muğla Çakıl-Kum Malz. -- -- X -- 

Uğur Çırçır Fab. (Nuri Temiz) Ortaca Pamuk Çırçır ve Preslm -- -- X X 

Üçler Çırçır Fab. Erkan İlhan Merkez Mah. Atatürk Cd. No.11 Ortaca Pamuk Çırçır -- -- X X 

Yıkanmış Elenmiş, Kum- 

Ümit Günay Hafriyat 

Fethiye 

Çakıl Malzeme -- -- X X 

*Yatağan Termik Santralı Tel: 5725159 Yatağan Enerji -- -- X X 

*YEAŞ Yeniköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. Genel 

Müd.Tel:5580290 Milas Enerji -- -- X X 

*Yeniköy Linyitleri İşl.Müd. Tel.5124950 Milas Linyit Üretimi -- -- X X 

Yükseller Mermer San. Kavaklıdere Blok Mermer -- -- X X 

Yüksel Toprak San.Ltd.Şti. Milas-Söke Asfaltı Üzeri Tel.5121174 Milas Blok Tuğla -- -- X X 

Yenitaş Mer.Mad.San. Tic.A.Ş. Tel.5958495 Kavaklıdere Mermer -- -- X X 

Yıldız Mermer Tel.5928483-5958129 Salkım Köyü SalkımKöyü Mermer -- -- X X 

Yarbay İnşaat Nak. ve Tur.İşl.Tic.Ltd.Şti. Tel:7123869 Datça Hazır Beton -- -- X -- 

Yavuzlar Mad.San.ve Tic.Ltd.Şti Tel:5472400 Milas Feldispat -- -- X X 

Yavaşoğlu Ekmek Fırını Milas Unlu Mamuller -- -- X -- 

Yersan Maden San.ve Tic.A.Ş Bayır/Muğla Plaka ve Blok Mermer -- -- X X 

Yeda İnş.Mal.Taah.San. ve Tic. A.Ş. Bayır/Muğla Mermer -- -- X X 

Yiğit Nakliyat Akyol Köyü Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Yılmaz Kerestecilik Muğla Kereste-Doğrama -- -- X -- 

Yufkacılar Pres Sistem Zeytinyağı Fab. Yatağan Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Yücel Kerestecilik Or.ve Tic.A.Ş. Akçaova Köyü Muğla Kereste İmalat -- -- X X 

Yatağan Yem San.İç ve Dış Tic. A.Ş. Yatağan Karma Yem -- -- X -- 



TESİSLER II 

358


Kullanılan 

Enerji 

Cinsi 

Arıtma 

Tesisi 


Yatağan Süt ve Mam.İşl.Müd. Yatağan Süt ve Süt Ürünleri -- -- X -- 

Zafer Mermer Tel.2253029 Bayır/Muğla Mermer -- -- X X 

Zeybekler Tic. ve San.Ltd.Şti. Tel:5122740 Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

Zeytinyağı İmalatçısı (Ali İhsan Yıldırım) Milas Zeytinyağı Prina -- -- X X 

519 Nolu Fethiye Pamuk Tarım Satış Koop. Fethiye Pamuk, Çiğit -- -- X X 

153 Nolu Milas Zeytin ve Zeytinyağı Tarım Satış Koop. Tel.5122115 Milas Z.Yağı, Yağlı Prina -- -- X X 

129 Nolu Fethiye Damperli Taşıyıcılar Koop. Fethiye Kum, Çakıl -- -- X X 

235 Nolu Ortaca Pamuk Tarım Satış Koop. Ortaca Pamuk -- -- X X 

152 Nolu Milas Pamuk Tarım Satış Koop. Hacıabdi Mah.Kışla Sk Milas Pamuk -- -- X X 

359

SIRA NO 

SANAYİ 

SİCİL NO 

ESKİ YENİ İŞLETMENİN ÜNVANI İŞLETMENİN BÜRO ADRESİ 

1 512089 480001 Osmanoğulları mermer san. ve tic.taah.ltd.şti. Muğla-Aydın Karayolu Yanı Salihpaşalar Köyü MUĞLA 

2 555934 Orhanlar tar.ür.hay.üre. inş.tur.ith.ihr.paz.san.tic.ltd.şti. Göcekbaşı Mah.Balkan Mevkii Ören/MİLAS 

3 556009 Renar otomotiv inş.tur. san.ltd.şti. Babataşı Mah.Adnan Menderes Bul.No:73 FETHİYE 

360

4 512111 Çayboyu mermer san. ve tic.a.ş Çayboyu Beldesi KAVAKLIDERE 

5 513695 480005 Otaş mermer mad.san. ve tic.a.ş. Ordu Bul.No:10 Kat:3 Daire:6 AFYONKARAHİSAR 

6 513696 480006 Yenitaş mermer mad. san. ve tic.a.ş. Değirmenüstü mevkii Atatürk Cad.No:14 Çayboyu beldesi/kavaklıdere 

7 513698 480007 Şenyılmaz gıda zir. ürn. ith.ihr.san.tic.ltd.şti Şenköy MİLAS 

361

8 561472 Akaylar ekmek fabrikası Güzin AKAY Şeyh Mah. Cumhuriyet Cad. No:1/F MUĞLA 

9 513707 480009 Bilgin inş.mad.san.tic. a.ş. Marmaris Karacasöğüt Yol Kavşağı Taşhan Mevkii Çamlıköy / MARMARİS 

10 550027 Akyaka gökova güçbirliği a.ş. Belediye Binası Akyaka Beldesi ULA 

11 513699 480011 Entaş mer.san. ve tic. a.ş Bayırovası Mevki Bayır /MUĞLA 

362

12 513701 480012 Uzay mer.san.ith.ihr.tic. ltd.şti. Paşapınarı Köyü MUĞLA 

13 556082 Güllük buz soğuk hava dep.gıda nak.inş.or.ür. ith.ihr.san.tic.ltd.şti. Kocakışla mevkii No:18 Güllük Beldesi-MİLAS 

14 556439 DONAN tekstil bil.kund. ith. ihr.san.ve tic.ltd.şti. Kocamustafendi Cad. No:5 MUĞLA 

15 513692 480015 Ha-Kan kom.şti. Halil GÜMÜŞEL ve ort. Milas-Bodrum Karayolu 10.km Hamzabey Mevkii Ekinanbarı Köyü MİLAS 

363

16 513705 480016 Çobanlar merm.mad. tur.tic.inş.a.ş. Salkım Köyü KAVAKLIDERE 

17 561482 Ören tur. ve tic.mad.işl. ltd.şti. Palamutbükü DATÇA 

18 516129 480018 Erkan Ticaret - Erkan KURTULMUŞ Akdeniz Cad. No:10/302 Pasaport/İZMİR 

19 515796 480019 Zeytinyağı imalatçısı-Mehmet AKKAŞ Kayaönü Köyü MİLAS 

364

20 535000 480020 Urantaş-Uranlar tur inş taah san ve tic.a.ş Erenbeleni mevki Günlükbaşı FETHİYE 

21 513486 480021 Haksu su ürn.ve kimyevi mad.nak ith. ihr. tur vetic Kumbahçe Mah. İçmeler Mevki No:1 BODRUM 

22 515357 480022 Karaca matbaa tur inş. san.ve tic.ltd.şti Emirbeyazıt Mah. Kurşunlu Cad. No. MUĞLA 

23 561477 Fevzi ÇELEN Kristal Buz Fabrikası Çamdibi Mah. Ulusal Egemenlik Cad. No:71 MARMARİS 

365

24 515355 480024 Bozkan merm. mad. san.ve tic.ltd.şti Marmaris Bul. Kent Çarşısı Kat:1 No:29 MUĞLA 

25 539168 480025 Er maden ith.ve ihr. san. ltd.şti. Yokuşbaşı Mah. Bila No BODRUM 

26 515353 480026 Semkay hazır beton inş. paz. ith.ihr.san. ve tic. ltd.şti. Yokuşbaşı Mah. Bodrum Girişi BODRUM 

27 515348 480027 Seç merm.mad.san ve tic.a.ş Marmaris Bul. Kent Çarşısı Kat:1 No:29 MUĞLA 

28 515352 480028 Afmer merm.san.ve tic. ltd.şti. Salkım Köyü Çingil Mevki Çayboyu Beldesi KAVAKLIDERE 

366

29 515351 480029 Kazım SERİN Ticarethanesi Etrenli Köyü Selimiye MİLAS 

30 514570 480030 Akmer merm.san. ve tic.ltd.şti Mermerciler Sanayi Sitesi Bayır/MUĞLA 

31 514565 480031 Çağdaş inş.tur.san. ve tic.ltd.şti. 1-Yalıkavak Yolu Üzeri Çağdaş Beton Karşısı Ortakent BODRUM 2-Sağlık Cad.İde İş Merkezi No:1 

367

32 514475 480032 Gökova kağıt ür. inş. gıda amb.san.ve tic. ltd. şti Şeyh Mah. Hacımemişağa Sok. No:10 MUĞLA 

33 537589 480033 Sinoplu kardeşler mer. granit mad.inş.ltd.şti Akyol Mah. Eski Aydın Yolu Üzeri YATAĞAN 

368

34 556578 Bizim Kasap - Cemal AYKUT Ege Mah.Meltem Sok. No:5 DALAMAN 

35 536349 480035 Emin YÜKSEL Şenköy MİLAS 

36 557231 NE-KA yapı inş.pet.ür.tic. ve san.a.ş. Ula Şubesi K.İhsaniye Mah. Yahyaçavuş Cad. Harmankaya Sok. No:1 Selçuklu/KONYA 

369

37 537648 480037 Bafa tarım ür.san. ve tic.ltd.şti. Kavaklıdere Mah. Atatürk Cda.No.55 Bafa MİLAS 

38 515612 480038 Kaplan hafr. inş. tur. tic. ve paz.ltd.şti Gülpınar Mah. Hacı Halil Sok. No:12 KÖYCEĞİZ 

39 515614 480039 Didim mermer tic. ltd. şti. Burgaz Mah. Suçum Mevkii Milas Söke Karayolu 5.Km MİLAS 

40 516326 480040 Esenkaya Ticaret-Mustafa ESENKAYA Atatürk Mah.23 Sok. No.3 Beçin Köyü MİLAS 

370

41 516745 480041 Agantur yatçılık san.ve tic.a.ş. İçmeler Mevkii No:83 BODRUM 

42 516744 480042 Muğla toprak san. nak. ve tic.ltd.şti Salihpaşalar Köyü MUĞLA 

43 517052 480043 Ayancıklı Şen Kardeşler merm.nak.inş.taah.ith.ihr.san.tur.ltd.şti. Paşapınarı Köyü MUĞLA 

44 517053 480044 Uçarlar mermer inş.tur. ith.ihr.san.tic.ltd.şti. Salihpaşalar Köyü MUĞLA 

371

45 517028 480045 Alpay mermer mad.inş. taah.nak.ith.ihr.san.ve tic.ltd.şti Salihpaşalar Köyü MUĞLA 

46 517372 480046 Efeoğlu Zeytinyağı Fab. MuzafferTOP Kızılağaç Mah. Yalı Beldesi BODRUM 

47 517366 480047 Esin gıda san. merm. mad.inş.taah.nak.ith.ihr.tur.tic.ltd.şti Yeşilbağcılar Beldesi Çamlıbelen Mevkii YATAĞAN 

372

48 517369 480048 Mehmet UĞUR -Zeytinyağı Fabrikası Söğütçük Köyü MİLAS 

49 561739 Ekol mer.mad.tur.taş. emlak inş.taah.im.orman ür.tic.ltd.şti. Mustafa Kemal Bul.526 Sok. Köksal Apt.Kat:1 No:26 FETHİYE 

50 517617 480050 Mustafa Çetok-zeytinyağı un fab. Merkez Mah. Atatürk Bul. No:14 Mumucular / BODRUM 

373

51 517549 480051 S.S.129 Nolu Damperli mot.taş.koop Bölge Trafik Karşısı Nissan Bayii Üstü Patlangıç FETHİYE 

52 517580 480052 Oruç otom.su.işl. tic. san.ltd.şti. Siverek Yolu 3.Km DİYARBAKIR 

53 557446 Birlik mermer granit san. ve tic.ltd.şti. Sanayi Cad. No:12 Çayboyu Beldesi KAVAKLIDERE 

54 517910 480054 Özçakım mermer san. ith.ihr.nak.taah.tur.tic.ltd.şti. Değirmen Üstü Mevkii Çayboyu Beldesi KAVAKLIDERE 

55 557598 MGS gıda san. ve tic. ltd.şti. Ege Mah. Çağlayan Cad. No:1 DALAMAN 

374

56 517906 480056 Egesan mermer san ve tic.ltd.şti Akgedik Köyü Yol Ayrımı YATAĞAN 

57 517913 480057 Sekli Zeytinyağı Fab. Sadık SEKLİ Çamköy MİLAS 

375

58 517912 480058 Çolakoğlu mermer mad. inş.taah.taş.pet.tur.hayv.gıda ker.san.ve tic.ltd.şti Yeni Mah. Karşısı Bozarmut Beldesi YATAĞAN 

59 518285 480059 Arslan Teneke İmalatı - Halil İbrahim ARSLAN Köprübaşaı Mah. Keskinoğlu Piliç Yanı Sivridağ Mevkii ULA 

60 557653 Doğtaş mad.inş.tur.san. ve tic.ltd.şti. Çetin Emeç Bul. 6.Cad. 76 Sok. No:8/4 A.ÖVEÇLER / ANKARA 

61 557990 Reyhan Pastanesi-Süleyman REYHAN Şeyh Mah. Cumhuriyet Cad. No:7 MUĞLA 

376

62 518430 480062 Karabulut Zeyt.Fab.-Halil İbrahim KARABULUT Ağaçlıhöyük Köyü MİLAS 

63 518388 480063 Ayhan mermer san. ve tic.ldt.şti Akyol Mah. Aşağıova Mevki YATAĞAN 

64 535025 480064 Koç mermer san. ve tic. ltd.şti. Akyol Mah. Aşağıova Mevki YATAĞAN 

377

65 518387 480065 Mahmut Özdemir Tic.-Ahmut Nevruz ÖZDEMİR Çandır Köyü MİLAS 

66 518429 480066 Şenoğlu Zeytinyağı Fab.-Mustafa ŞEN Balcılar Köyü MİLAS 

67 557995 Reyhan Fırın İşletmesi Süleyman REYHAN Şeyh Mah. Cumhuriyet Cad. No:7 MUĞLA 

378

68 518768 480068 Kemal yüksel halefleri prina yağı işl.ith.san. ltd.şti Firuzpaşa Mah. Selobaşı Cad. No:7/A MİLAS 

69 526618 480069 Tirsay tarım ürn.san. ve tic.ltd.şti Atatürk Cad. No:25 Bafa Kasabası MİLAS 

70 558524 Modek mobilya dekor. tur.inş.san.emlak ith.ihr. ve tic.ltd.şti. Atatürk Bul. No:85 Konacık BODRUM 

71 519490 480071 Başak tar.ürn.gıda san. ve tur.tic.ltd.şti Ölüdeniz Cad. Taşyaka Mah. No: 33 FETHİYE 

379

72 519499 480072 Güllerdağı tur.iml.tic. İth. ve ihr.ltd.şti. Reşadiye Mah. No:30 DATÇA 

73 530645 480073 Muslular san.tic. ve tur. ltd.şti. Atakent Mah. Gazi Bul. No:540 DALAMAN 

74 529328 480074 Polat gıda tur.inş.taah. ve san.ihr.tic.ltd. Opet Polat Petrol İslamhaneleri Turgutreis/BODRUM 

380

75 529335 480075 Hakkı usta oğulları zeytin zeytinyağı ve süt ürn.san.tic.ltd.şti. Astim Sanayi İş Merkezi AYDIN 

76 558704 Yeşilköy mermer Ersun ATICI Yeşilköy Köyü Suluca Mevkii KAVAKLIDERE 

77 528038 480077 Numune Zeytinyağı Fab.-Hasan Ali GÜRGÜÇ Turgut Beldesi YATAĞAN 

381

78 520887 480078 Hisar mermer san.tic. ltd.şti. Konacık Köyü BODRUM 

79 526164 480079 Demircioğlu iki mermer oto alım satım inş.taah. tur. paz.san. ve tic.ltd.şti. Yeni Mah. İnönü Bul. No:54 YATAĞAN 

80 529076 480080 Karapınarlı Zeytin. Fab.-Dursun KARAPINARLI Karapınar Köyü MİLAS 

81 529178 480081 İlkcan gıda tar.hayv.ve su ür.san.tic.ith.ihr.ltd.şti. 1-Baataşı Mah.Barış Yolu No:119 FETHİYE 2-Işıkkent Karacaoğlan Cad.2/18 Östim / Bornova-İZ 

382

82 529003 480082 Muğla ak mermer ith.ihr. tur.san.ve tic.ltd.şti. Değirmenüstü Mevkii Çayboyu Beldesi KAVAKLIDERE 

83 558769 TKİ Kurumu S.S.Güney Ege Linyitleri İşletmesi Müessesesi Müd. G.E.L.İ. Müessesesi Müdürlüğü Yatağan-Milas Karayolu 8.Km YATAĞAN 

84 528689 480084 Yufkacılar zeyt.iml. alım satım oto alım sat.gıda inş.taah. tur. paz.san. ve tic.ltd. şti. Yeşilbağcılar Kasabası Turgut Yolu Ayrımı YATAĞAN 

383

85 527662 480085 Ümit GÜNAY hafriyat Uğur Mumcu Parkı Karşısı Aygün İşhanı Kat:5 FETHİYE 

86 529987 480086 Karataş zeyt.ürt.inş. ve turz.tic.ltd.şti. Akıncı Mah. Pirinçcamı Mevkii Yerkesik / MUĞLA 

87 530561 480087 Lütfullah E.KİTAPÇI mad. san.ve tic.a.ş. Akdeniz Cad.No:5/113 Pasaport/İZMİR 

88 530569 480088 Hayrullah ÖZKAN Zeytinyağı Fab. Fevzi Çakmak Cad. No:1 Selimiye MİLAS 

384

89 530573 480089 Fabrikatör Sadettin YAŞAR zeytinyağı fab. Kızılca Kuyu Köyü MİLAS 

90 530335 480090 As Şömine -Ali ÇATALAK Marmaris Yolu Üzeri Ula Kavşağı ULA 

91 530343 480091 Gümüşdoğa su ürn üretim ihr. ve ith.a.ş. Milas-Bodrum Karayolu 10.Km Hamzabey Mevkii Ekinanbarı Köyü MİLAS 

385

92 530339 480092 Alpler Buz ve Soğuk hava tesisleri san. ve tic.ltd.şti. Belediye İşhanı No:10 FETHİYE 

93 559094 Güven simit fırını işletmesi Orhaniye Mah. İsmet Çatak Cad. No:115 MUĞLA 

94 529787 480094 S.S.Yeşilyurt Tarımsal Kalkınma Koop. Yeşilyurt Beldesi Maşat Mevkii MUĞLA 

95 559110 Özer otomotiv motorlu araçlar petrol ürünleri tarım ürünleri sanayi ve ticaret ltd.şti. Selobaşı Cad. No:88 MİLAS 

386

96 527719 480096 ESM ith.ihr.tic.taş.mer. san.ltd.şti. Tınaz Yolu Bayır / MUĞLA 

97 559089 İncili madencilik inş.tur. san.ve tic.ltd.şti. Cumhuriyet Mah. Ören Mevkii Bayır/MUĞLA 

98 530771 480098 Gümüşkesen tic.san. ve tar.Recai Gümüşkesen Zir.Yük.Müh. Gazi Bul. No:33 İZMİR 

99 527678 480099 Kılıç deniz ürünleri üret.ihr.ith. ve tic.a.ş. Atatürk Cad. Çukurbahçe Sok. No:4 BODRUM 

387

100 532282 480100 Yersan mad.san. ve tic. a.ş. 1-Prof.N.Mazhar Öktel Sok. 7-9 Şişli/İSTANBUL 2-Orhaniye Mah. Marmaris Bul.Kent Çarşısı No:2 

101 544814 480101 Hıdır fabrikatör Hıdır YİĞİTKAYA Kıyıkışlacık Köyü MİLAS 

102 527907 480102 Muğla mermer turz. inş.ihr.ith.san.ve tic.ltd.şti. Paşapınarı Köyü Muğla-Aydın Karayolu üzeri Türk Petrol arkası Bayır/MUĞLA 

103 537600 480103 İsmet DEMİRCİ Zeytinyağı İmalatı Kazıklı Köyü MİLAS 

388

104 539188 480104 Turgut FABRİKATÖR -Mehmet Turgut AK Kuzyaka Köyü MİLAS 

105 544883 480105 AL-KU değirmencilik tur.san. ve tic.ltd.şti. Milas Karayolu Üzeri Has Petrol Yanı YATAĞAN 

106 544976 480106 Tarhanlar inş.taah.yat. ve tic.a.ş Acıbadem Cad. Sakızağacı Durağı Ulusuluk Sok. No:66/1 Kadıköy /İSTANBUL 

107 532723 480107 Yavuzlar mad.san.ve tic. ltd.şti. Türbe Ortaköy Şubesi Söke-Milas Karayolu üzeri Yavuzlar Petrol Ofisi Söke/AYDIN 

389

108 531397 480108 Besler Tic. İbrahim BESLER Cumhuriyet Cad. No:74 MİLAS 

109 532220 480109 Çengelciler Zeytİnyağı Fab. Kamil ÇENGELCİ Sanayi Sitesi 7.Cad. No:30 MİLAS 

110 

544974 

480110 Durtaş mermer tur. san. ve tic.ltd.şti. Kavaklıdere Yol Kavşağı Çırpı Ovası Mevkii YATAĞAN 

111 544886 480111 İsmer mermer san.ve tic.ltd.şti. Emirbeyazıt Mah. Kürkçü Sok. No:1 MUĞLA 

390

112 543887 480112 Köroğlu mermer end taş.san.tur.inş.nak.hay.tic.ltd.şti. Aşağı Soku Mah. Yıldırım Beyazıt Cad. No:13 BOLU 

113 559880 Özen ekmek fırını Küçük Sanayi Sitesi Marangozlar Sitesi MUĞLA 

114 534665 480114 Kaymer mermer ve yapı malz.inş.metal taş.tur.san. tic.ltd.şti. Kepez Mah. Çetin Emeç Cad. No:139 Ereğli / ZONGULDAK 

115 543335 480115 Suar mermer mad.müh. müş.san.ve tic ltd.şti Alemdağı Cad.No: 364/A Ümraniye / İSTANBUL 

391

116 531003 480116 Ufuk mermer san.tic. ltd.şti 1-Cumhuriyet Mah. 23 Nisan Bul. Trafo Sok. No:61 MİLAS 2-Meydanyeri Tonusluoğlu 

117 534435 480117 Has çalışkanlar zir.ürn. nak.san.ve tic.ltd.şti. Cumhuriyet Cad. No:118 Selimiye/MİLAS 

118 525767 480118 Akın hazır beton inş.san. ve tic.a.ş. Açıkkırlar Mevki No.8 Konacık-BODRUM 

119 561976 Bekiroğlu zey. ve z.yağı üret.paz.hay.tar.ür.inş.pet.tur.ith.ihr.san.tic.ltd.şti. Kuyubaşı Mevkii Yalıçiftlik Beldesi BODRUM 

392

120 562046 Odak gıda inş.tur.tic. Ve san.ltd.şti. Hamle İş Merkezi MUĞLA 

121 530762 480121 Mutlular tarım ürn.ith. ihr.tic.ltd.şti. Cumhuriyet Meydanı No:64 Selimiye/MİLAS 

122 533991 480122 Barışay day.tük.mal.diş protez bob.el.elktro. inş.taah.tur.ith.ihr.san.tic.ltd.şti. Yeni Mah.166 Sok. Sultan Otel Yanı No:4 YATAĞAN 

393

123 525540 480123 Özsoylar tarım ve end. ür.tic.ltd.şti Akıncı Mah. Çarşı Meydanı Yerkesik / MUĞLA 

124 562240 Gür Koçar mekanik bijuteri san.tic.ltd.şti. Küçük Sanayi Sitesi 10.Blok No:6 MUĞLA 

394

125 537289 480125 Özcan tic. Halil ÖZCAN Gürçamlar Köyü MİLAS 

126 537283 480126 Kayalılar beton nak.tic. ve mad.ltd.şti Atatürk Cad. Çağlayan Sok. No:26/1 DALAMAN 

127 537296 480127 Demircioğlu mermer mermer san.ve tic. taah.ltd.şti. Yeni Mah. İnönü Bul. No:54 YATAĞAN 

395

128 526123 480128 Sunmer mermer ith. ihr.san.ve tic.ltd.şti Tınaz Yolu Bayır / MUĞLA 

129 526122 480129 Anmasan mad.san. ve tic.ith.ihr.ltd.şti Bankalar Cad. No:84/A MUĞLA 

130 525425 480130 Bilginler tar.ve orman ür. gıda inş.mad.tur.san.tic. ltd.şti. Kurtuluş Mah.Adnan Menderes Bul. 6.Sok. No:2 AYDIN 

131 559567 M.K.İnşaat yol asfalt pet. mad. nak.taah.tic.ltd.şti. Düğerek Mah. Sece Sok.Cezaevialtı MUĞLA 

396

132 544913 480132 Dalyan Belediyesi Belediye Başkanlığı Dalyan / ORTACA 

133 537784 480133 Aymersan mad. mermer inş.tur.nak. san.ve tic.ltd. 1833 Sokak No:21/9 Karşıyaka/İZMİR 

134 534659 480134 Öz-bir mad.taş.oto inş. müh.tur.pet.san. ve tic.ltd.şti. 1-Şevketiye Mah. Menderes Bul. No:91 Kat:6 Çine/AYDIN 2-R.Paşa Mah.Hük.Bul. 6.Sok.No 

397

135 538997 480135 Ege süt endüstrisi ltd.şti Süt Fabrikası Milas Yolu 2.Km. YATAĞAN 

136 538994 480136 Yatağan yem sanayi iç ve dış tic.a.ş. 1-Süt Fabrikası Milas Yolu 2.Km. YATAĞAN 2-Rıhtım Cad. Misak-ı Milli Sok.75/3 Kadıköy / İSTA 

137 538989 480137 Hama imalat san.ve tic. Ali ŞEN Küçük Sanayi Sitesi 5-A/3 YATAĞAN 

398

138 538949 480138 Gündoğ Plastik Kapı Pen. Doğ.Sis.Ür.Paz.İnş.Taah.Tur.Tic.İth.İhr.Ltd.Şti. Kızılağaç Köyü Yokuşbaşı Mevki Torba BODRUM 

139 544468 480139 Ahmet ÇAKIR Pınarcık Köyü MİLAS 

399

140 544968 480140 Uzarlar dış tic.ltd.şti. Emirbeyazıt Mah.Recai Güreli Cad.THK İşhanı No:3 Zeminkat MUĞLA 

141 562383 Denizsen plast.doğ.inş. taah.tur.tic.ith.ihr. Dörttepe Şubesi ltd.şti. Belediye Meydanı Karşısı Çandır İş Merkezi No:6 Yalıkavak/BODRUM 

142 532979 480142 Özen inş.ve müh. Uğur ÖZEN Hacı İlyas Mah. Kadıağa Cad.No:50/1 MİLAS 


143 532963 480143 Yavaşoğlu ekmek fab. Muhammet YAVAŞ Burgaz Mah. Nazmi Akdeniz Cad No:11 MİLAS 

144 538582 480144 Ege yat hiz.tur.san.a.ş. Neyzan Tevfik Cad. No:198 BODRUM 

145 544973 480145 Kalsipar end.hammad. ve mak.san.tic.ltd.şti. Şehit Nevres Bul.Kızılay İş Merkezi No:3/7 Alsancak/İZMİR 

401

146 534966 480146 Yarbay inş.nak.ve tur. işl.tic.ltd.şti. Ulusal Egemenlik Cad. No:84 Bulak İşhanı K.1 D.3 MARMARİS 

147 535018 480147 Ermersan mer.san. ith. ihr.nak.hayv.tic.ltd.şti. Derebağ Köyü KAVAKLIDERE 

148 535005 480148 Dünya mad.ve inş.san ve tic.ltd.şti. Turgut Özal Cad. Giyim Sit.2.Ada B Bolk K.5 No:510 İkitelli/İSTANBUL 

149 544919 480149 Nezih mer.mad.inş.yap. elem.mak.tur.sey.gıd.tar.ve orm.ürn.nak.pet.ür. neşr.san. ve tic.a.ş. 7 Eylül Mah. Çine Cad. No:59/A AYDIN 

150 536642 480150 Polmer mer.inş.ith.ihr. san.tic.ltd.şti. Muğla-Bayır Karayolu 12.Km Mermerciler Sanayi Sitesi Bayır / MUĞLA 

402

151 544198 480151 Manavlar gıda san.ve tic.ltd.şti Ege Mah.Kenan Evren Bul.No:101/5 DALAMAN 

152 526268 480152 Zeybekler san. ve tic. ltd.şti Milas-Bodrum Karayolu Güllük Kavşağı MİLAS 

153 536160 480153 Zeytinyağı İmalatı - Ali İhsan YILDIRIM Aliağa Mah.Hamam Sok.No:4 Selimiye / MİLAS 


154 541717 480154 Hat çimento mineral katkılar san.inş. Ve tic.ltd.şti. Akdeniz Cad. İleri Sok. No:24/2 Anıttepe / ANKARA 

155 541938 480155 Bodrum sağlam buz tic ve san.a.ş. Kıbrıs Şehitleri Cad. Göktepe Sok. No:30 BODRUM 

156 542027 480156 Tan Ekmek Fırını Hacıapdi Mah.Hastane Yokuşu Cad.23 MİLAS 

157 533814 480157 Aksular ekmek unlu mam.gıda inş.malz.teks. san.tic.ltd.şti. Hacıilyas Mah. Güveçdede Cad. No:70 MİLAS 

404

158 559688 Çamcı zeytinyağı fab. Selahattin ÇAMCI Karahayıt Köyü Yeniokul Mah. MİLAS 

159 537094 480159 Ali Kaya zeytinyağı - Ali KAYA Kıyıkışlacık Köyü MİLAS 

160 537861 480160 Alifer Helvacıoğlu Ticarethanesi Hacıilyas Mah. Sünnetçi Sok No:44 MİLAS 

405

161 537173 480161 Yeda inş.malz.san.ve tic. a.ş. Piyalepaşa Bul. No:20 B.Piyale Cami Karşısı Beyoğlu / İSTANBUL 

162 537815 480162 Akça Fabrikası-Ali AKÇA Çınarlı Köyü MİLAS 

163 536316 480163 Barbaros petrol Abdurrahim BARBAROS Pınarcık Köyü MİLAS 

164 543882 480164 İl Özel İdare Genel Sekreterliği İl Özel İdare Genel Sekreterliği MUĞLA 

406

165 536396 480165 Tan Tekstil ltd.şti. Kızılcakuyu Köyü Selimiye MİLAS 

166 536394 480166 Hamdi KAVAKLI zeytinyağı fabrikası işl. Kırcağız Köyü Yeniköy Mah. MİLAS 

167 536390 480167 Sunay Yiğit ticarethanesi -Sunay YİĞİT Cumhuriyet Cad. No:51 Selimiye MİLAS 

407

168 536377 480168 Altındamla müh.sul.sis. tar.ve bahçe ekipmanları gıda tur.tic.ltd.şti. Pınarcık Köyü MİLAS 

169 537606 480169 Ümit KÜÇÜK zeytinyağı fabrikası Park Cad. No:50 Selimiye MİLAS 

170 538011 480170 Biler kırmataş beton mad.inş.tur.pet.paz.san. ve tic.ltd.şti. Bodrum Şubesi 1-Kadıkale Yolu Bozdağ Mevkii Turgutreis / BODRUM 2-Boğazkesen Mevkii Kavaklıdere Köyü Bo 

171 537992 480171 Kırcı mermer mad.inş. nak.akaryakıt ür.or.ür. ihr.ith.tur.tic.san.ltd.şti. Kavaklıdere Yol Kavşağı Mevkii YATAĞAN 

408

172 539094 480172 Hüdaverdi gıda tar.paz. tic.tur.emlak inş.san.ith. ihr.ltd.şti. Döğüşbelen Köyü KÖYCEĞİZ 

173 538002 480173 Dumanlar mermer ihr. ith.san.tic.ltd.şti. Cumhuriyet Mah. Küçük Sanayi Bitişiği Bayır MUĞLA 

174 536378 480174 Demirci kardeşler un fab. Halil DEMİRCİ Cumhuriyet Mah. Karaçulha Kasabası FETHİYE 

175 536161 480175 Aydın mad.inş.hafr.taah. turz.san. ve tic.ltd.şti. Güzelhisar Mah. Adnan Menderes Bul. 32.Sok. No:16/C AYDIN 

409

176 536159 480176 Erdal kozak zeytinyağı fab.-Erdal KOZAK Karacahisar Köyü MİLAS 

177 536157 480177 Özdemir Çırçır Fab.- Mehmet ÖZDEMİR Atatürk Cad. Kavaklıdere Mah. No:43 Bafa Çamiçi/MİLAS 

410

178 536153 480178 Marka mad.mermer tur. san. ve tic.a.ş. 629. Sokak No:20 Buca/ İZMİR 

179 536151 480179 Yiğit Nakliyat - Kazım YİĞİT Akyol Köyü MİLAS 

180 537702 480180 Akmersan mermer san. tic.ith.ihr.taş.ltd.şti Uludere Mevki KAVAKLIDERE 

181 559723 Öz türkmersan mer.inş. taah.tur.san.tic.ihr.ith.ltd.şti. Antalya Yolu Üzeri 15. Km Zorlar Köyü FETHİYE 

182 537668 480182 Noordzee su ürünleri ihr.san.ve tic.ltd.şti Kocakışla Mah. Güllük MİLAS 

411

183 537764 480183 Topuzlar harita inş.turz. san. ve tic.ltd.şti. Hayıtlı Mah. Barış Cad. No:32 Özlem Sitesi B Blok Kat:1 Daire:1 MİLAS 

184 537655 480184 Kayrak inş.turz.mad. ve soğ.hava deposu Hacıilyas Mah. Kadıağa Cad. No:23 MİLAS 

185 537652 480185 Erler inş.dış tic. ve san. ltd.şti. Dörttepe Köyü Tütünlük Mevki MİLAS 


186 560036 Marmaris Belediyesi Mezbahası Marmaris Belediyesi Atatürk Cad. No:60 MARMARİS 

187 543302 480187 Recayi İLHAN İslamhaneleri Köyü BODRUM 

188 539352 480188 Fethiye Mermer-Salih BÜLBÜL Antalya Yolu Üzeri Boğalar Köyü Dirmil Yol Kavşağı FETHİYE 

413

189 539356 480189 Ankaralı Ekmek Fırını İsmetpaşa Mah. Zafer Cad. No:22 MİLAS 

190 539338 480190 Fidancı Kardeşler Ekmek Fırını Firuzpaşa Mah. Kışla Cad. No.73 MİLAS 

191 539122 480191 Mustafa KOYUNCU ticarethanesi Tekeliler Çırçır Fab. Çamurköy / FETHİYE 

192 539340 480192 Alaşan zeytinyağı Fab. Çamurköy Köyü FETHİYE 

414

193 539351 480193 Mustafa CAN Çiftlik Mah. Kuyubaşı Mevkii No49 Yalı Beldesi BODRUM 

194 536678 480194 Refik SARI zeytinyağı fab. Aslanyaka Köyü MİLAS 

195 536674 480195 Günlük tarım ürün.inş. taah.ith.ihr.san.tic.ltd.şti. Hayıtlı Mah. Atatürk Bul. No:7 MİLAS 

415

196 536662 480196 Bozkurt zeytinyağı fab. Mehmet BOZKURT Kayaönü Çökertme Mevkii MİLAS 

197 536655 480197 Atak beton asfalt inş. san.tic.a.ş. Abide-i Hürriyet Cad. No:173/6 Şişli/İSTANBUL 

198 544987 480198 Pınar petrol tar.su ürn. hayv.san.tur.tic.ltd.şti. Dörttepe Köyü MİLAS 

416

199 538897 480199 Hüseyin TİRELİ zeytinyağı fabrikası işletmesi Alaçam Köyü MİLAS 

200 538904 480200 Besim Ticarethanesi Besim ÇIRAK Dörttepe Köyü MİLAS 

201 538828 480201 S.S Ören Kemendere Tarım Kredi Kooperatifi Ören Kasabası Kemerdere Köyü MİLAS 

202 539523 480202 Kaymakçı inş.tur. ve un mam.gıda.san.ltd.şti. Mumcular Yolu Çakırkuyu Mevki No:142 Kemerköy / MİLAS 

417

203 539699 480203 Yeniköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. Milas Ören Karayolu 22.Km MİLAS 

204 540013 480204 Arar zeytinyağı Fabrikası Recep ARAR Kandak Köyü Selimiye MİLAS 

205 541236 480205 Feyzi SEKLİ Zeytinyağı Fabrikası İşletmesi Çamköy MİLAS 

418

206 560823 Yükselen mer.or.ür.ith. ihr.inş.san.tic.ltd.şti. İnönü Bul. Bahar Apt. No:68 YATAĞAN 

207 544920 480207 Ekip araçüstü ekip.san. tic.ltd.şti Emin Balcıoğlu Bul. Sanayi Sitesi Yanı Bayır MUĞLA 

208 561235 Alptanay tarım gıda su hay.or.ür.tem.med.malz.inş.taş.tur.eğ.san.tic.ltd.şti. Orhaniye Mah. Molakent Yapı Koop. 905/380 A Blok No:3 MUĞLA 

419

209 561346 Yatu otomotiv tic.san. ve inş. a.ş. Marmaris Karayolu 2.Km Üniversite Karşısı Kötekli / MUĞLA 

210 543869 480210 Demirtaş Ticarethanesi Abdullah DEMİRTAŞ Kuzyaka Köyü MİLAS 

211 543872 480211 Abdullah AKÇAKIR Zeytinyağı Fab. İşletmesi Hayıtlı Mah. İsmaşil Hakkı Milaslı Cad. No:10 MİLAS 

420

212 543873 480212 Modern zeytinyağı fab. Mehmet YİĞİT Akyol Köyü MİLAS 

213 544828 480213 Melis ith.ihr.san.turz. ve tic.ltd.şti. S.S.Küçük Sanayi Sitesi 8.Blok No:11-B MUĞLA 

214 544821 480214 İts ileri teknik sist.ith. ihr. ve paz.tic.ltd.şti. Mahatma Gandi Cad. 33/5 G.O.P. ANKARA 

421

215 544820 480215 Serinler çırçır ve zeyt. fab.işl. Mustafa SERİN Çandır Yolu Üzeri İnönü Bul. Selimiye/MİLAS 

216 544875 480216 Ayyıldız maden mermer inşaat ve inş.malz.san. ve tic. ltd.şti. Muğla-Aydın Karayolu 3.Km. Kavaklıdere Yol Kavşağı Çırpıovası Mevkii YATAĞAN 

217 544809 480217 Kartal ekmek fırını ve un tic. İsmail KARTAL Burgaz Mah. Nazmi Akdeniz Cad. No:72 MİLAS 

422

218 547742 480218 Pelin Pastanesi - Vedat ZORER İsmetpaşa Mah. Atatürk Bul. No.34 MİLAS 

219 543862 480219 Paşalı otomotiv paz. ve tic. ltd.şti. Beylikkırları Mevkii Turgutreis Yolu 4.Km BODRUM 

220 547747 480220 Şentaş mermer tur.inş. taş.ith.ihr.tic.ltd.şti. Salıhpaşalar Köyü MUĞLA 

221 547717 480221 Çatalbaşlar tur.tic.ith.ihr. ltd.şti. Merkez Mah. İnönü Cad. Evrenpaşa İlköğretim Okulu Yanı Armutalan/MARMARİS 

423

222 561381 Lagina antik mer.inş.tur. İth.ihr.gıda san. ve tic. ltd.şti. Yenice Köyü Yerkesik / MUĞLA 

223 505844 İnan Optik san. ve tic.a.ş Yeni Sanayi Sitesi Karabağlar Cad. No.38 MUĞLA 

424

224 548410 Fortuna tasar.mob.dek. im.ith.ihr.san.tur.tic.ltd.şti. İslamhaneleri Köyü Karadağ Mevkii Turgutreis/BODRUM 

225 500920 Sağlıcaklar Kerestecilik san. tic.ltd.şti. Hacıabdi Mah.Kışla Cad. No.60 MİLAS 

226 500926 Milsan kerestecilik san. ve tic ltd.şti Milas-Söke Karayolu Üzeri 3.Km MİLAS 

425

227 502947 Baykara Ambalaj Gıda San.Tic.Ltd.Şti. Cumhuriyet Cad.No:30 Yerkesik/MUĞLA 

228 511070 Ermaş mad.turz.san.tic. a.ş Köprübaşaı Mah. Kızlan Mevkii ULA 

229 519080 Örnek mermer san.tic. ltd.şti Çığırtkanlar Mezarlık Yolu Üzeri Sunev Mah. BOLU 

230 507048 Koçar mermer san ve tic. a.ş Değirmenüstü Mevkii Çayboyu Beldesi KAVAKLIDERE 

426

231 504340 Ege özmersan mermer mad.a.ş Degirmenüstü Mevkii KAVAKLIDERE 

232 505249 Salman turz.inş.tic.ltd.şti Tepe Mah. 36.Sok.No:1 MARMARİS 

233 509569 İzmersan turz.inş. taah. mermer san.tic.ltd.ştı 19 Mayıs Bul. No.48 MİLAS 

234 505359 Ege maden mermer san. tic.a.ş. Atatürk Cad.No:380/404 Alsancak / İZMİR 

235 503030 S.S.519 Nolu Fethiye Pamuk Tarım Koop. Pazaryeri Mah. Şehit Hasan Küçükçoban Cad. FETHİYE 

427

236 509355 Kömürcü koll.şti. Arif ARACI VE ORTAKLARI İsmetpaşa Mah. Menteşe Cad. No:139 MİLAS 

237 517431 Ege izmir h.van wijnen su ürn.tic.a.ş Gazi Bul. No:87 Nebioğlu İşhanı Kat 3/307 Çankaya / İZMİR 

428

238 548415 Mustafa YÜKSEL kum çakıl eleme ve beton sant.tes.işlt. Firuzpaşa Mah. Selobaşı Cad. No:7 MİLAS 

239 507779 Yücel kerestecilik ve orman ürn.san.tic.a.ş İzmir Karayolu 6.Km Akçaova Köyü MUĞLA 

240 505145 S.S.235 Nolu Ortaca Pamuk Tarım Satış Koop. Dalyan Yolu Üzeri ORTACA 

241 510258 KMM Kombassan muğla mermer mad.san.tic.a.ş Muğla-Aydın Karayolu 12.Km Salihpaşalar Köyü Mevkii MUĞLA 

429

242 505162 S.S.152 Nolu Milas Pamuk Tarım Satış Koop. Hacıabdi Mah. Kışla Cad. No:66 MİLAS 

243 562572 Özaydınlıoğlu tur.tic.inş. San.ith.ihr.ltd.şti. Sanayi Sitesi Ortayol Son Blok FETHİYE 

430

244 562575 Aktaş Ekmek Fırını Göcekbaşı Mah.Toplu Konut Cad.No:12/H Ören/MİLAS 

245 504060 Nihat Zeki BORA oğulları çim.san.ltd.şti. Firuzpaşa Mah. Selobaşı Cad. No.10 MİLAS 

431

246 500923 Taşkıran ziraat alet.san. ve tic. mehmet taşkıran Küçük Sanayi Sitesi Karabağlar Mevkii 134 Sok.No.9 MUĞLA 

247 504406 Muğla Kireç san. a.ş Karabağlar Yolu Üzeri Hamursuz Dağı Eteği MUĞLA 

248 505195 S.S.153 Nolu Milas zeytin ve zeytinyağı tarım satış koop. Hacıabdi Mah. Kışla Cad. No:66 MİLAS 

432

249 546470 Egamin mineral mad. end. ve hammad. san. ve tic.ltd.şti. Atatürk Cad. No:376 K.4 Alsancak/İZMİR 

250 546478 İntest doğal taş.inş.san. ve tic.a.ş Atatürk Cad. Ekin Apt. No:174/1 Kat.4/7 Alsancak/İZMİR 

251 546516 Galipoğulları mer.mad. inş.taah.tur.ith.ihr.san. ve tic.ltd.şti. Cumhuriyet Mah. No.19 Bayır/MUĞLA 

252 548310 İnanç Zeytinyağı Fabrikası Eyüp İNANÇ Emek Mah. Sanayi Sitesi 7.Cad. No:14 MİLAS 

433

253 562600 OR-ŞAH Orman Ür.Tic. San. ve Tur.Ltd.Şti. Aydın Karayolu 6.km Akçaova Köyü MUĞLA 

254 545647 Kurtoğulları Un Değirmeni Salih KURT Çalıca Mah.Karaçulha Kasabası FETHİYE 

255 545451 Sağlık Tekstil Gıda yatırımı a.ş. Park Plaza Eski Büyükdere Cad. No:22 Kat:15 Maslak / İSTANBUL 

256 544649 Mikroman mad.san. ve tic.ltd.şti. Hasan Halife Mah. Halıcılar Cad. Hissedar Sok. No:41-5 Fatih / İSTANBUL 

434

257 543876 Tamayteks tur.teks.san. tic.ltd.şti. Yeni Mah.Menderes Bul. No:6 Mumcular BODRUM 

258 551460 Karadeveci mot.araç.tic. ltd.şti Kışla Cad.No:109 MİLAS 

259 543775 Dilek Pastanesi-Burhanettin ULAŞ Hacıilyas Mah.Kadıağa Cad.No.45 MİLAS 

435

260 544756 Ak-Yapı inş.taah.beton elem.san.ve tic.ltd.şti. Muğla-Marmaris Karayolu 10.Km Gülağzı Köyü MUĞLA 

261 545399 Hasan TOKGÖZ-Tokgöz Makine Emek Mah.Sanayi Sitesi Karadağ Cad. No:19 MİLAS 

262 548640 Nazar Unlu Mamülleri gıda paz.tur. ve tic.a.ş Şeyh Mah. Cumhuriyet Cad. No:1/A MUĞLA 

436

263 548673 Neta marina tekne iml. yat.taş.tur.san. ve tic.ith. ihr.a.ş. İçmeler Mevki No:30 BODRUM 

264 548705 Mastori gemi inş.ve dizayn turz.basın yay. pet.teks.gıda tar. rek.su ür.ith.ihr. san. ve tic.ltd.şti. Neyzan Tevfik Cad. No:38/B BODRUM 

265 549848 İzmir ekmek ve unlu mamüller Zeki GEYİK Ülker Sok. No:5 Güvercinlik / BODRUM 

437

266 549880 Üçtaş mermer inş. ve nak.san.tic.ltd.şti. Zeytinçukuru Mevki KAVAKLIDERE 

267 549904 Ağanlar tersanesi paz. tic. ve san.a.ş. İçmeler Mevki No.40 BODRUM 

268 549916 Batı karadeniz mermer ith.ihr.san.tic.ltd.şti. 1-Nevzat Özsoy Cad. Dener Apt. YATAĞAN 2-Konak Mah. Atatürk Cad. Dr.Şevket Yener Apt. Ye 

269 550167 Temizel mermer san.ve tic.ltd.şti. Turgutreis Yolu Konacık / BODRUM 

438

270 550760 Yiğit dekor. ahşap işleri san.tic. a.ş Emirbeyazıt Mah. Serim Sok. Yaprak Apt. MUĞLA 

271 550976 Kabaçam ekmek ve unlu mamuller fırını Aylin Alpaydın-Kürşat Akalın Hacıilyas Mah. Cumhuriyet Cad.No:9 MİLAS 

272 550984 Doğrular mermer.hazır mutfak plast.doğ.inş. taah.tur.tic.san.ltd.şti. Patlanğıç Mah.Sanayi Sitesi Şehit Fetibey Cad. Tekel Girişi No:11 FETHİYE 

439

273 551725 Tekeli Hafriyat - Adem TEKELİ Adnan Menderes Bul. Şehit Nihat Oran Cad. No:251 Günlükbaşı / FETHİYE 

274 551807 Uyarlar mermer nak.gıda ürt.otom.san.tic.ltd.şti Yeni Mah. Okul Sok. KAVAKLIDERE 

275 551930 Yıldız buz fabrikası-Ahmet ANDAR Camiavlu Mah. Karaca Sok.No:12 MARMARİS 

276 552037 Özdemir Ekmek Fırını-Gördeniz ÖZDEMİR Atatürk Mah.Çarşı İçi No:21/a Güllük/MİLAS 

440

277 552168 Mesut KARAKAYA-Karabörtlen Un Karabörtlen Köyü Ula / MUĞLA 

278 552240 Ayna Tekne iml.yatç. nak. 2.Karagözler Tekne İmalat Çekek Yeri FETHİYE 

279 552258 Sandras su gıda tur.taş. inş.a.ş. 1-Tepe Mah.39.Sok. MARMARİS 2-Eski İskele Arkası Sok. No:13/1 Salacak / İSTANBUL 

280 552283 Sultan yemek gıda tem. ith.ihr.tur.inş.tic.ltd.şti. Bayır Ticaret Merkezi 1.Blok No:5 Bayır / MUĞLA 

281 552463 Madentaş maden yatırımları tic.a.ş Erenbeleni mevki Günlükbaşı FETHİYE 

441

282 553104 Naturel doğaltaş mad. turz.gıda inş.mak.san. ve tic.ltd.şti. Cumhuriyet Mah. Kayabal Cad. No:31 İçmeler/MARMARİS 

283 553100 Alpay kereste orm.ürn. iml.mer.inş.taah.nak.tur.emlak ith.ihr.san.ltd.şti. Salihpaşalar Köyü MUĞLA 

284 553044 Mustafa ÇETİNER yapı san.tic.ltd.şti. Kazımkarabekir Cad. No:132/37 Altındağ / ANKARA 

442

285 553381 Kutay otomotiv mot. araç.san. ve tic.ltd.şti Muğla-Yatağan Karayolu 10.Km. Salihpaşalar Köyü /MUĞLA 

286 553907 İnciler özyaman mer. mad.inş.pet.nak.taah.ith.ihr.san.tur.tic.ltd.şti. Muğla-Aydın Karayolu 12.Km Salihpaşalar Köyü Mevkii MUĞLA 

287 554552 Milas Belediyesi Labranda Memba Suyu Şişeleme fab.işl. Hacıabti Mah.Labranda Bulvarı MİLAS 

288 554580 Arslandağ zeytinyağı fab.-Murat ARSLANDAĞ Kalınağıl Köyü MİLAS 

443

289 554858 Es Buz- Esat DURDU Baharlı Köyü Küçük Sanayi Sitesi No:175-176-177/C MİLAS 

290 555099 Ali YILMAZ -Yılmaz Toptan Gıda Şükür Sofrası Orhaniye Mah.112 Evler Trafo Yanı MUĞLA 

444

291 555359 Bilgin otomotiv servis ve tic.a.ş. Taşhan Mevkii Karacasöğüt Yol Kavşağı MARMARİS 

292 555409 Beyobası tar.ür.gıda tur. pet.pls.amb.ith.ihr.san.tic.ltd.şti. 9 Eylül Meydanı No:3 D.11 Hüdaverdi İş Merkezi Basmane / İZMİR 

293 555469 Temizer mermer nak. inş.tur.tic.san.ith.ihr.ltd.şti 1-Konak Mah. Nevzat Özsoy Cad. No:6/3 YATAĞAN 2-Turgutreis Yolu Konacık BODRUM 

294 555524 Ares madencilik ve tic. ltd.şti. Mahatma Gandi Cad. No:109/6 G.O.P.ANKARA 

445

295 555529 Sudi inş.mer.nak.san. tic.ltd.şti.yatağan şubesi 2131 Sok. No:3/2 Adalet Mah. Karşıyaka/İZMİR 

296 555509 Hidro-Has damper ve hid.mak san ve tic ltd.şti. Sanayi Sitesi Karadağ Cad. No:4 MİLAS 

297 562822 Anıl Ofset-Tipo Matbaa- Gazete-Ferit TOPLAOĞLU Konak Mah.Atatürk Cad.Dr.Şevket Yanar Apt.No:8/D YATAĞAN 

446

298 

447

K.5.Sanayi Gruplarına Göre Üretim Teknolojisi ve Enerji Kullanımı 

İlimiz sanayisinde özellikle mermer ocak üretimi, mermer plaka levha üretimi ve zeytinyağı 

üretimi sanayilerinde ileri teknoloji kullanılmaktadır. 

İlimizde mevcut sanayi için gerekli hammadde kaynakları yöremizden temin edilmektedir. 

K.6.Sanayiden Kaynaklanan Çevre Sorunları ve Alınan Önlemler 

K.6.1.Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliği 

Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği’nin 8.maddesine göre mesken ve sanayi 

tesislerinden kaynaklanan hava kirliliğinin minimum düzeyde tutulabilmesi için Çevre İl Müdürlüğü , 

Sağlık İl Müdürlüğü ve Muğla belediyesinden oluşturulan denetim ekipleri bu konuda ilde denetim 

yapmaktadır. İlçelerde denetim ise İlçe sağlık grup başkanlığı ve İlçe Belediyeleri tarafından 

gerçekleştirilmektedir. Bilindiği üzere sanayi tesislerden, evlerden atmosfere atılan toz, gaz, duman ve 

koku hava kirliliğine neden olmaktadır. 

Dalaman İlçesi’nde bulunan MOPAK Kağıt Fabrikasının emisyon izin çalışmaları devam 

etmektedir. 

K.6.2. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Su Kirliliği 

İlimizde bulunan termik santrallerden çıkan kirli atık sular su tasfiye havuzuna 

gönderilmektedir. Havuzdan çıkan sular ya doğrudan alıcı ortama yada oluşturulan kül tepelerini 

sulamada kullanılmaktadır. 

Özellikle su kirliliği açısından ele alındığında, kağıt sanayii en çok su kullanılan sektördür. 

1971 yılında faaliyete başlayan SEKA Dalaman Müessesesi toplam 600.000 m²’lik alana sahiptir. 

Müessese kağıt-karton ve selüloz üretimi alanında faaliyet göstermektedir. Tesiste Klor-Alkali üretimi 

de yapılmaktadır. Fabrika yılda yaklaşık 330 gün üretim yapmaktadır. Kullanma suyu, artezyen 

kuyular ve Dalaman Çayı’ndan sağlanmaktadır.Arıtma tesisinin günlük kapasitesi 108.000 m³’tür. 

Arıtılmış sular Ilgınlık Mevkiinde kıyıdan 510 m. açığa 35m. derine denize deşarj edilmektedir. 

İlimizde bulunan Mermer Fabrikalarına Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile arıtma tesisi kurma 

zorunluluğu getirilmiştir. 

K.6.3. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Toprak Kirliliği 

İlimiz sınırları içerisinde faaliyet gösteren Yatağan Termik Santrali, Kemerköy Termik Santrali 

ve Yeniköy Termik Santrallerinden kaynaklanan toprak kirliğinin tespiti amacıyla Muğla Üniversitesi 

Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü çalışmalar yapmaktadır. Proje 2008 Yılında açıklanacaktır. 

K.6.4. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Gürültü Kirliliği 


448

K.6.5. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Atıklar 

Kavaklıdere ilçesindeki mermer fabrikaları atıklarını ,ilgili kurumlar tarafından belirlenen alana 

bırakmaktadır. 

Termik santraller katı atıklarının kül barajına dökmektedir.yatağan ve bayırda bulunan mermer 

ocaklarından çıkan atıklar dolgu alanlarına verilmekte ya da kendi arazileri içerisine biriktirilmektedir. 

K.7.Sanayi Tesislerinin Acil Durum Planı 


KAYNAKLAR 


-İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü 2008verileri 

-İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Çalışmaları 2008 

L.ALTYAPI,ULAŞIM VE HABERLEŞME 

L.1.Altyapı 

Ortaca İlçesinde kanalizasyon sistemi ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Dalyan Beldemiz Özel Çevre 

Koruma Bölgesi olduğundan, altyapı yapımı 1999 yılı sonlarında Özel Çevre Koruma Kurumu 

Başkanlığınca ihale edilmiş olup, 2002 yılı sonlarında I. Etap kanalizasyon projesi tamamlanıp faaliyete 

geçirilmiştir. 2008 yılı Kasım ayı itibariyle kanalizasyon 2. Etabın 3.330 metresi tamamlanmıştır. 

L.1.1.Temiz Su Sistemi 

İl merkezimizde; 82.674 km ishale hattı, 136 km şebeke hattı bulunmaktadır. Şehrimize içme 

suyu, Bahçeyaka derin kuyuları ve membalardan sağlanmaktadır. 

TABLO L.1.İl Köy Hizmetleri Müdürlüğünden alınan bilgilere göre İlimizde açılan sondaj kuyuları: 

İlçesi Ünitesi Açıldığı 

Yıl 

Açan/ 

Açtıran 

Kurum 

Derinlik 

(m) 

St.Sv. 

(m) 

Dn.Sv. 

(m) 

Verim 

(Lt/Sn) 

Marmaris Bozburun 88 39 4 24,6 4 İçilir 


Marmaris Söğüt-Taşlıca gr. 88 51 4 9 10 İçilir 

Bodrum Akyarlar 88 48 4,5 28 5 İçilir 

Marmaris Bayır 89 100 Kuru Kuru 

Merkez Kıran 89 32 Kuru Kuru 

Bodrum Kızılağaç-Çiftlik gr. 89 80 20 46 6 İçilir 

Milas Danişment 89 48 20 25 5 İçilir 

Yatağan Akgedik 89 80 33 37 10 İçilir 

Milas Balcılar-Hasanlar gr. 89 71 33 39 5 İçilir 

Milas Kuzukaya 89 60 24 25 12 İçilir 

Mevcut 

Durum 

449

Milas Hacıahmetler 89 32 11 17 5 İçilir 

Milas İçme 89 40 7 17 10 İçilir 

Milas Çamköy 89 114 32 83 5 İçilir 

Bodrum Konacık 89 120 Kuru Kuru 

Merkez Dutçuluk Tes. 89 90 Kuru Kuru 

Datça Sındı 90 90 Kuru kuru 

Bodrum Güvercinlik 90 43 Kuru Kuru 

Bodrum Ortakent 90 Muhtarlık 100 İçilir 

Datça Emecik 90 100 17 69 7 İçilmez 

Datça Yaka 90 80 Kuru Kuru 

Marmaris Turunç 90 64 Kuru Kuru 

Ula Kızılağaç 90 122 1 80 5 İçilir 

Bodrum Sazköy gr. 90 80 22 63 10 İçilir 

Milas Kısırlar 90 76 8 68 1,5 İçilir 


Merkez İkizce 91 48 Kuru 

Bodrum Güvercinlik 91 43 Kuru 

Bodrum Peksimet 91 Özel İdare 73 2 29 10 İçilir 

Milas Çandır 91 Özel İdare 44 

Milas KHZ Kırcağız Bak.evi 91 67 15 42 3 İçilir 

Ula KHZ Gökova Bak.evi 91 50 13 15 15 İçilir 


Bodrum Çömlekçi 91 80 11 36 8 İçilir 

Bodrum Dağbelen 91 76 

Bodrum Türkbükü 91 120 

Bodrum Yaka 91 72 

Bodrum Yeniköy 91 116 

Dalaman Şerefler 91 Muhtarlık 36 

Marmaris Hisarönü 91 80 1 2 10 


Milas Beçin 91 116 59 68 8 İçilir 

Milas Kazıklı-1 91 16 Kuru 

Milas Kazıklı-2 91 13 

Milas Kırsılar gr. 91 Muhtarlık 112 

Yatağan Karakuyu 91 80 27 31 12 

Marmaris Karacaköy-Söğüt 91 21 3 4 15 İçilir 

Bodrum Ağaçlı 91 111 

Merkez Kiraz 91 80 Kuru 

Milas Çiftlik 92 37 Kuru 

Milas Kandak 92 32 4 5 15 İçilir 

Milas Kayaönü 92 80 Kuru 

Milas Köşk 92 127 Kuru 

Milas Ekizköy 92 100 6 71 2 İçilir 


Ula Portakallık 92 50 

Merkez Paşapınarı 92 80 44 46 15 

Bodrum Gündoğan 92 119 4 17 3 İçilir 

Ula Elmalı 92 60 

450

Milas Karapınar 92 66 


Köyceğiz Kürkçüler 93 58 8 10 18 İçilir 

Fethiye Saklıkent-1 93 100 26 35 15 İçilir 

Fethiye Saklıkent-2 93 50 26 33 15 İçilir 

Merkez Çakmak 93 86 Kuru 

Merkez Gazeller 93 40 4 5 18 İçilir 

Merkez Yörükoğlu 93 40 3 5 18 İçilir 

Dalaman Kapıkargın 93 150 

Fethiye Çatlılar 93 64 Kuru 

Fethiye Sarıyer 93 40 2 31 9 İçilir 

Datça Yaka 93 Muhtarlık 

Marmaris Bayır 94 150 Kuru 

Milas Etrenli 94 48 17 21 10 İçilir 

Milas Gökçeler 94 44 15 24 10 İçilir 



Merkez Ortaköy 94 82 23 27 18 İçilir 

Milas Kapıkırı 94 32 

Ula Armutçuk 94 93 Kuru 

Dalaman Kapıkargın 94 Muhtarlık 44 5 9 10 İçilmez 

ve 

boru yrd. 

Ula Kızılağaç 94 Muhtarlık 76 15 18 13 İçilir 

ve boru 

Bodrum Bahçeyaka 94 Muhtarlık 140 

ve boru 

Merkez Yenice 94 80 4 15 15 İçilir 



Fethiye Temel-1 95 120 Kuru 

Fethiye Çukurincir-İzzettin gr. 95 170 Kuru 

Merkez Derinkuyu 95 86 45 47 4 İçilir 


Bodrum Dereköy 95 60 6 21 15 İçilir 

Fethiye Doğanlar 95 92 7 57 5 İçilir,inşaatı 

devam. 

Fethiye Temel-2 96 48 6 8 25 İçilir 

Fethiye Yayla-Atlıdere- 95 72 1 28 10 İçilir,inşaat 

Boğalar 

devam. 

Marmaris Osmaniye 96 200 Kuru 

Milas Boğaziçi 96 31 7 9 10 İçilir 

K.dere Nebiler 96 120 Kuru 

Ula Turgut 95 24 3 11 5 İçilir 

Ula Ataköy 96 20 9 12 15 İnşaatı devam 

Ortaca Dereköy 96 50 9 11 25 İçilir 

Milas Pınarcık 96 44 20 22 6 

Merkez Emlakdere 96 Özel idare 118 60 70 20 İçilir 

Köprübaşı Kazaklı gr. 96 Özel idare 132 0 56 6 İçilir 


451

Bodrum Yahşi 95 72 14 52 3 İçilir 

K.dere Kurucaova 96 32 0 12 5 İçilir 

Milas Dörttepe 96 38 5 8 20 İçilir 

Milas Kemikler 96 28 Kuru 

Milas Kızılcakuyu 96 52 18 20 6 İçilir 

Milas Menteş 95 103 24 56 4,8 İçilir 

Milas Ulaş 95 İhale 142 81 93 4,5 İçilir 

Marmaris Orhaniye-Keçibükü 96 Özel idare 32 14 18 6 

Marmaris Bayır 96 Özel idare 140 Kuru 

Datça Yazıköy 97 28 10 22 2 Tortu 

Merkez Akçaova 97 120 40 46 10 İçilir 

Bodrum İslamevleri 97 100 8 39 8 İçilir 

Datça Karaköy 97 106 14 21 5 İçilir,inşaatı 

devam 

Ula Yeşilova 97 50 39 40 15 İçilir 

Yatağan Bozarmut 97 44 11 14 18 İçilir 



Ula Armutçuk 97 66 39 40 15 İçilir 

Merkez Kıran 97 144 5 40 4 İçilir 

Milas Akçalı 98 30 10 18 4 İçilir 

Milas Aslanyakası 98 165 126 4 İçilir 

Milas Bahçeburun-2 98 48 5 21 15 İçilir 

Milas Karacaağaç 98 92 Kuru 

Milas Çamköy 98 120 36 39 15 İçilir 

Bodrum Yalıkavak-Gökçebel 98 108 Kuru Projesi yok 

Merkez Kafaca 99 72 

Datça Hızırşah 99 40 25 35 2,5 İçilir 

Milas Çamova-Bağcılar Mh. 99 92 0,2 Kuru 

Ortaca Karadonlar 99 88 3 5 20 İçilir, inşaatı 

devam 

Ortaca Yeşilyurtlar 99 76 0 6 20 

Ula Kıyra-Oyrualanı Mh. 99 28 11 14 15 İçilir, inşaatı 

devam 

Yatağan Bahçeyaka 99 76 23 24 15 İçilir 

Milas Narhisar 99 28 6 17 5 Tortulu 

Ula Çörüş 99 25 4 13 10 İçilir 

Merkez Çiftlik 99 140 8 97 0,3 Program 

ödeneği var. 

Merkez İkizce 99 120 8 85 5 içilir 

Yatağan Kavak 2000 Özel idare 108 46 87 6 İçilir 

Yatağan Çakırlar 2000 Özel idare 100 48 80 4 

Bodrum Bahçeyaka 2000 Özel idare 128 35 41 5 İçilir 

Bodrum Dağbelen 2000 Özel idare 170 Tortulu, proje 

yapılacak 

Marmaris Yeşilbelde 2000 Özel idare 36 1,5 29 3 Ödeneği yok 

Milas Kalınağıl 2000 Özel idare 88 14 80 2,5 Yetersiz 

Marmaris Hisarönü- 

2000 Özel idare 64 12 35 7 içilir 

Değirmenyanı 

Milas Kıyıkışlacık-kazıklı gr 2000 Özel idare 160 İçilir 

452

Milas Çökertme 2000 Özel idare 145 Kuru 

Milas Günlük 2000 Özel idare 60 18 46 3 Projesi yok 

Bodrum Dereköy 2000 Özel idare 114 

Bodrum Çamlık 2000 180 Kuru 

Datça Yaka 2000 200 Kuru 

Milas Hasanlar 2000 72 22 23 18 İçilir 

Milas B.Dibekderesi 2000 40 6 8 1,5 İçilir 

Datça Cumalı 2000 32 14 20 8 İçilir 

Marmaris Çamlıyurt 2000 22 7 9 7 İçilir 

Milas Günlük 2000 24 Kuru Projesi yok 

Milas Gürçamlar 2000 62 Projesi 

yapılacak 

Milas Kapıkırı 2000 20 İçilir 

Ortaca Gökbel 2000 60 32 33 15 İçilir 

Bodrum Mazı 2000 20 7 16 3 

Milas Koru 2000 80 

Milas Epçe 2001 32 10 19 2 İçilir, 

projesi yok 

Merkez Çiftlik 2001 80 32 40 2 Projesi yok 

Bodrum Dağbelen 2001 100 13 40 6 Projesi yok 

Marmaris KHZ İçmeler Tes. 2001 52 11 33 2 Projesi yok 

Milas İkizköy 2001 123 

Milas Kayabükü 2001 100 Kuru 

Yatağan Gökpınar 2001 52 16 17 6 İçilir,inşaatı 

devam 

Ula Yeşilçam 2001 76 Kuru 

Köyceğiz Sultaniye 2001 36 13 19 3 Projesi yok 

Milas Karahayıt 2001 36 11,5 22 6 Projesi yok 

Merkez Kuzluk 2001 Özel idare 115 20 55 4 İçilir 

Marmaris Taşlıca 2001 Özel idare 158 Susuz 

Datça Emecik 2001 Özel idare 150 Susuz 

Marmaris Söğüt 2001 Özel idare 120 Susuz 

Milas Alatepe 2001 Özel idare 160 Susuz 

Datça Yaka 2001 Özel idare 128 Susuz 

Merkez Kıran-Turnalı 2002 36 1,5 

K.dere Çamlıyurt 2002 162 5 97 3 Projesi 

yapılacak 

Yatağan Doğanköy 2002 124 27 79 6 Projesi 

yapılacak 

Fethiye Boğziçi-Dodurga gr. 2002 250 susuz 

Milas Eğridere 2002 48 Projesi 

yapılacak 

Milas Gürçamlar 2002 62 14 24 6 Projesi 

yapılacak 

Milas Kafaca 2002 40 

Milas Kayabükü 2002 84 16 63 2 

Ortaca Osmaniye 2002 24 Susuz 

Ula Şirinköy 2002 44 4 18 3 

Marmaris Karacasöğüt 2002 92 18 78 2 

Dalaman Hava Meydan Kom. 2002 100 6 48 15 Projesi 

yapılacak 

453

Milas Kızılcayıkık 2002 Özel idare 60 12 45 6 İçilir 

Milas Kısırlar 2002 Özel idare 88 12 53 2,5 İçilir 

Yatağan Elmacık 2002 Özel idare 94 0 19,5 3 Projesi 

yapılacak 

Fethiye Uzunyurt 2003 48 2 

Marmaris Söğüt 2003 36 Susuz 

Milas Kafaca 2003 40 66 İçilir 

Bodrum Çölekçi 2003 124 6 İçilir 

Milas Çamovalı 2003 

Milas Çomakdağ-Kızılağaç 2003 273 Susuz 

Milas Sarıkaya 2003 163 Susuz 

Fethiye Gölbent 2003 40 15 İçilir 

Fethiye Dodurga 2003 40 1 İçilir 

Merkez 11.P.Tug.73.P.A.A2P. 2003 36 Susuz 

Tb. 

Milas Menteş 2003 154 8 İçilir 

Fethiye; tüketime sunulan içme ve kullanma suyu, Ören-Çaygözü Mevkisinden membağ suyu 

olarak temin edilmektedir. 36 km. uzunluğundaki ishale hattı üzerinde her türlü kirlenmelere karşı, 

Karaçulha’daki 2.500 m 3 ’lük ana dağıtım su deposuna gelen içme suyu, burada tam otomatik olarak 

klorlama cihazı ile klorlanmaktadır. İçme suyu debisi 500 lt/sn. Datça Belediyesi sınırları içerisinde 

içme suyu hattı bulunmakta olup, içme suyu Kızlan Köyü’nde 4 adet ve Karaköy Köyü’nde 1 adet 

olmak üzere toplam 5 adet kuyudan sağlanmaktadır. İçme suyu, kuyulardan elektrikle çalışan 

dinomalarla çıkarılarak Reşadiye Mahallesi Dörtyol Mevkiinde bulunan pompalarla Reşadiye ve İskele 

Mahallerinde bulunan su depolarına pompalanmakta ve buradan şebekelere dağıtılmaktadır. 

Ortaca; İlçemiz merkezi içme suyu 3 adet kuyudan sağlanmaktadır ve içme suyu dağıtımı şebeke 

sistemi ile yapılmaktadır. Dalyan Beldesinde içme suyu olmayan konut veya tesis yoktur. Ancak ishale 

hattının yetersiz oluşu nedeniyle yeterli miktarda şehir içme suyu basılmadığı için bilhassa turizm 

sezonunda yer yer içme suyu sıkıntısı çeken bölgeler olduğundan ayrı ayrı yerlere artezyen ve motopomp 

tesisi kurularak bu sorun giderilmiştir. 

Ula; ilçe merkezi ve köylerinde temiz içme ve kullanma suyu 2 adet derin kuyu pompasından 

sağlanmaktadır.16lt/sn olan kuyulardan diğeri 70lt/sn kapasitelidir. 16lt/sn olan kuyu ihtiyacı 

karşılamakla birlikte diğer kuyu şebeke basıncı düşünce devreye girmektedir. 

Dalaman İlçesi: 250 km içme suyu şebekesi, 2 adet depo, 6 adet su kuyusundan 


Datça İlçesi: ilçenin içme suyu 5 adet derin kuyudan sağlanmakta olup 200m 3 ve 100m 3 lük 

depolara aktarılarak şebekeye verilmektedir. Şehir içi isale hattı şebeke uzunluğu 100 Km’dir. 

Ancak yaz aylarında artan ihtiyaç nedeniyle 5 kuyudan çekilen 65lt/sn su yeterli olmayıp İller 

Bankasına 7 adet kuyu daha açtırılmış ve kuyulardan da 90lt/sn verim alınması hedeflenmektedir. 

Bodrum: İlçede içme suyu yenileme çalışmaları halen İller Bankası kontrolörlüğünde ve Atilla 

YÜCEKAYA firması tarafından yapılmaktadır. Su sistemi %80 oranında tamamlanmış olup, Belediye 

hizmet sınırlarının ‘90’ına su verilmektedir. 12.424 adet su abonesi mevcuttur. İlçenin su ihtiyacı 

Mumcular Beldesi Kemer Köyü yakınında bulunan içme suyu arıtma tesisinden karşılanmaktadır. 

Arıtma Tesisinin su ihtiyacı Mumcular Barajı’ndan sağlanmaktadır. Ayrıca Ortakent’te bulunan 2 adet 

su takviyesi yapılmaktadır. İçme suyu arıtma tesisi zorunluluk halinde devre dışı kaldığından aynı 

yerde bulunan 11 adet kuyudan İlçenin su ihtiyacı karşılanmaya çalışılmaktadır. İçme suyu Arıtma 

Tesisi, Bodrum ana isale hattı Ø 600 m. çelik boru olup, 30 km civarında uzunluğu vardır. Toplam 9 

adet su deposu mevcuttur. Şebekede çeşitli çap ve cinslerde yaklaşık 150 km civarında su borusu 

454

mevcuttur. Yalıkavak Beldesi’nde İller Bankası İçme suyu projesi 15.03.1999 yılında onaylanmıştır. 

2003 yılında geçici kabulü yapılmış, bağlantıları Belediyece tamamlanıp içme suyu temini yaz ayından 

itibaren tamamı sağlanacaktır. Şu anda Belediyenin içme suyu temini çoğunluğu artezyen kuyularından 

sağlanmaktadır. 24 adet artezyen kuyusu mevcuttur. 25 ve 40 tonluk iki depo Geriş Köyü’nde, 250 

ton’luk bir adet depo da Gökçebel Köyü’nde bulunmaktadır. Otomatik klorlama sistemi bulunan 1.500 

ve 400 ton’luk iki depo içme suyu projesi tamamlandığında devreye girecektir. Klorlama, belediye 

elemanlarınca yapılmaktadır. Bitez Beldesi’nde şebeke suyu kullanılmaktadır. Konacık Belediyesi 

sınırları dahilinde 11 adet çalışan pompa ile şebekelere direk olarak su verilmektedir. Mevcut olan tüm 

yerleşim yerlerine şebeke ile ulaşabilmekte ve Beldenin tüm su ihtiyacı Konacık Belediyesi’nce 

karşılanmaktadır. Göltürkbükü Beldesi’nin su sistemi DSİ tarafından yapılan tesislere ilave olarak 

Göltürkbükü Belediyesi tarafından da yapılarak %80–90 oranında tamamlanmıştır. Yalı Beldesi’nde 

şebeke suyu kullanılmaktadır. Gündoğan Beldesi’nde su temini derin artezyen kuyularından 

sağlanmaktadır. Gümüşlük Beldesi’nde şebekeden sağlanmaktadır. Mumcular; şebeke 41 Km., Ø 

200 isale hattı 5.600 metre, Ø’lük isale hattı 5.000 m.’dir. 

Yatağan İlçesi: Yatağan ilçesinin su ihtiyacı karşılandığı yer %70 asartpe, %30dipsiz 

kaynaklarıdır. 

Marmaris İlçesi; 2 adet kaynak suyu, 7 adet kaynak kuyusu ve Marmaris İçme Suyu Barajı, 

İçme Suyu Arıtma Tesisi ve dağıtım sisteminden oluşmaktadır. Armutalan Beldesi’nde 100.000.000 

km’lik kanal şebekesi mevcuttur. İçmeler Beldesi’nde derin su kuyuları vasıtasıyla sağlanmakta olup, 

33 adet kuyu, 6 adet kaynak suyu mevcuttur. Turunç: su sistemi 1 adet 200 tonluk kullanma suyu 

deposu, 1 adet 50 tonluk içme suyu deposu ve Dereözü Mahallesi’nde 120 tonluk içme suy deposu ve 

toplam 10 Km. şebeke ağı hattı ile ihtiyaçlara cevap vermeye çalışmaktadır. Bozburun Beldesi: 

Beldede su sistemi, tamamen kaynak suyu ve sondaj kuyuları vasıtasıyla çıkarılan suların depolarda 

toplanması ve su şebekesine verilerek evlere dağıtılması şeklindedir. Bozburun Beldesi su kalitesi ve 

kaynaklar aşağıdaki gibidir: 

Adı Türü Yeri Kalitesi (S.K.K.Y.) 

Sağlık Ocağı Kaynak Yeşilova Mahallesi İçilebilir ve Kullanılabilir. 

Kargı Kaynak İskele Mahallesi İçilemez ve Kullanılamaz. 

Mağarönü Kaynak Kapakkıyı İçilebilir ve Kullanılabilir. 

Arıkyer Kaynak Avlana Mahallesi İçilemez ve Kullanılamaz. 

Avlana Kaynak Avlana Mahallesi İçilemez ve Kullanılamaz. 

L.1.2.Atıksu Sistemi, Kanalizasyon ve Arıtma Sistemi 

Muğla Merkez’de, henüz kanalizasyon sistemi yapılmamış olup, fosseptik kullanılmaktadır. 

Yatağan: Yatağan ilçesinde %90 oranında altyapı çalışmaları bitmiş durumdadır. 

Ortaca; İlçede atık su arıtma tesisi inşaatına 2009 yılının ilk ayı başlanacaktır. Dalyan Beldesinde 

atık su sistemi, kanalizasyon ve arıtma tesisi bulunmaktadır. 

Akyaka İlçesi: Belde de komple kanalizasyon şebekesi altyapısı tamamlanmış olup arıtma 

tesisinin yapımına başlanmıştır. 

455

Dalaman: 103 km şebeke ağı, 59.000 kişilik kapasiteli atık su tesisi bulunmaktadır. 

Dalyan; Altyapı 1999 yılında ihale edilmiş olup 2002 yılı sonlarında tamamlanmıştır. 

Kanalizasyon hektar alan olarak kabul edilmiştir. Atık su arıtma tesisleri Türk-Alman mali işbirliği 

çerçevesinde finanse edilmiştir. Kanalizasyon hattı 55 76 m.uzunluğundadır. 

Fethiye; Belediye tarafından imalatı yapılan eski ve yeni hatlar dahil 31.12.2006 tarihi itibari 

ile 154.597 km kanalizasyon hattı imaları yapılmıştır. 

Belediyeye ait atık su arıtma tesisi proje değerleri sezon içi 24.000 metreküp, sezon dışı 14.000 

metreküp kapasite ile çalışmaktadır. Günlük 24.000 metreküp atık su arıtılmakta olup çıkış suyu (UV) 

dezenfeksiyon ile temizlenmektedir. Arıtma tesisi otomasyon sistemi ile çalışmakta ayrıca 2 adet koku 

giderme ünitesi mevcuttur. Arıtma tesisinden çıkan çamur çöp sahasına gönderilmektedir. 4 adet terfi 

istasyonu mevcut olup günlük debileri evsel bağlantılara paralel olarak artış yaşanmaktadır. İkinci etap 

kanalizasyon çalışmaları devam etmektedir. İmalatı bitirilen kanalizasyon hatlarına evsel bağlantıları 

belediye tarafından yapılmaktadır. 

Datça; Atıksu sistemi olarak kanalizasyon şebekesi döşenmiş olup, arıtma sistemi tesisleri 

inşaatı devam etmektedir. 

Ula, ilçede atık sular fosseptik çukurlarda biriktirilmekte olup, Akyaka-Gökova Beldeleri’nde 

bulunan Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığınca yaptırılmakta olan kanalizasyon şebekesi altyapısı 

ve arıtma sistemi bitme aşamasındadır. 

Bodrum İlçe merkezinde kanalizasyon tesisi adet terfi merkezi ve bir adet 10.000 

m3/gün kapasiteli arıtma tesisi ile 110 km şebeke hattı, 45 km basınçlı hattan oluşmaktadır. Bir adet 

10000 m3/gün kapasiteli atık su arıtma tesisi İçmeler Mevkiinde çalışır durumdadır. Bir adet 50.000 

kişi eşdeğer nüfuslu arıtma tesisinin Gümbet mah. İnceburun mevkiinde yapılması planlanmaktadır. 

Ayrıca, Torba Mah.nde terfi merkezi, kanalizasyon hattı döşenmesi ve atık su arıtma tesisi yapımına 

İller Bankası yükleniminde Kaya Müh. Ltd. Şti tarafından devam edilmektedir. Yalıkavak Beldesi’nde 

kanalizasyon projesi İller Bankası’nca tamamlanmış ancak inşaatına başlanmamıştır. Beldede yaygın 

olarak fosseptik sistemi kullanılmaktadır. Belediyeye ait 2 vidanjör ve özel çalışan vidanjörlerle 

çekilen atıklar belediyenin belirlediği bir alana deşarj etmektedirler. Sitelerde, oteller ve tatil 

köylerinde yaz aylarında arıtma tesisi kullanılmaktadır. Bitez Beldesi’nde kanalizasyon ve Arıtma 

Sistemi Beldenin Yalı kısmında tamamen atık su sistemi mevcut olup, köy içinde kanalizasyon sistemi 

döşenmiş ve mevcut arıtma tesisinde arıtılmakta ve dağa deşarj edilmektedir. Konacık Belediyesi 

Turgutreis karayolundan başlayan Anadolu Lisesi-Çataltepe-Trafo cad. Hamza Sadi Sok. Özbek Cad. 

ve Konacık Belediyesi boyunca uzanan 3300m’lik güzergahta Q 400mm. çapında kanalizasyon ana 

arter tamamlandı ve bağlantıları eksiksiz olarak yapılmıştır. Sadece 1 mahallede (Çataltepe) toplama 

çukuru bulunmaktadır. Yaklaşık 350 adet hane bu çukura bağlanmıştır. Su anda da Beşkuyular 

Mahallesi’ne 1 adet toplama çukuru yapımına başlanmıştır. Turgutreis Beldesi’nde kanalizasyon 

sistemi bulunmaktadır. Göltürkbükü Beldesi’nin altyapı sorunu %50–60 oranında tamamlanmıştır. 

Göltürkbükü Beldesi’nin Türkbükü yerleşiminin Atıksu Kanalizasyon ve Arıtma Sistemi büyük bir 

kısmında tamamlanarak vatandaşların hizmetine sunulmuştur. Gündoğan; sahil şeridinde yapılan 

kanalizasyon şebekesinde toplanan atıksular 1000 m3/gün kapasiteli biyolojik arıtma tesisinde 

arıtılmaktadır. Gümüşlük; 2.konut alanlarında başlıca büyük sitelerin arıtma tesisleri ve kanalizasyon 

ağına katılımlarla çözülmektedir.Yerleşik alanda ise fosseptiklerle toplanarak vidanjörle komşu belde 

arıtmasına taşınmaktadır.Ayrıca yerleşik alanda yapılması planlanan 10.000 kişi/gün kapasiteli arıtma 

tesisi ve kanalizasyon şebekesi projesi tamamlanmış olup onay aşamasındadır.Mumcular; 

kanalizasyon sisteminin 1.kademesinin % 70’lik bölümü hizmet vermektedir.Kanalizasyon ağına ait 

arıtma tesisi yoktur. 

456

Marmaris İlçesi: Atıksu sistemi 5 adet pompa terfi merkezi, arıtma tesisi (aktif çamur arıtma 

projesi), derin deniz deşarj hattı ve arka kanalizasyon şebekesinden oluşmaktadır. Armutalan 

Beldesi’nde 60.000.000 km.’lik kanalizasyon sistemi bulunmaktadır. İçmeler Beldesi: 1 adet pompa 

terfi merkezi ile ilçe merkezi arıtma tesisi derin deniz deşarj hattı ve ana kanalizasyon şebekesinden 

oluşmaktadır. Turunç Beldesi: Beldede atıksu sistemi, kanalizasyon ve arıtma tesisi ile çözülmüştür. 

Turunç’ta % 95 kanalizasyon sistemi, % 5’i fosseptiktir. Bozburun Beldesi: Sızdırmasız ve Sızdırmalı 

fosseptik çukurlarıyla bertaraf edilmektedir. Kanalizasyon ve Atıksu Arıtma Sistemi yoktur. 

Köyceğiz İlçesi: sızdırmasız plastik kökenli 200 ile 500 mm arasında değişen çaplarda toplam 

42 km boru hattının döşendiği sistemde bir tane de terfi istasyonu bulunmaktadır. Nüfusun yoğunluklu 

olarak yerleştiği %702lik kısmının atık sularını arıtma tesislerine ileten şebeke bu aşamaya 4,55 milyon 

Euro ya gelmiştir. 

Köyceğiz İlçesinde Atık Su arıtma Tesisi, iki etapta 32.000 eşdeğer nüfusa hizmet verebilecek 

şekilde projelendirilmiş tesisin birinci etapta 16.000 eşdeğer nüfusa hizmet veren bölümü 

tamamlanmıştır. Tesis bu aşamaya kadar 3,17 milyon Euro’ya mal olmuştur. Köyceğiz arıtma tesisi, 

Köyceğiz Belediyesi yanı sıra yakın zamanda kanalizasyon hattının tamamlanması ile birlikte Toparlar 

Beldesi’nin de atık sularını arıtacaktır. 

L.1.3.Yeşil Alanlar 

Muğla Merkez’de 185.000 m 2 yeşil alan bulunmaktadır. 

Köyceğiz İlçesi’nde; Köyceğiz İmar Planına göre kişi başına düşen yeşil alan 7.00 m 2 ’dir. 

Ortaca İlçesi: Dalyan Beldesinde 15.700 m² yeşil alan düzenlenmiştir. 

Ula İlçe; Akyaka Beldesi’nde kişi başına 14 m 2 , Gökova Beldesi’nde 1.626 m 2 ’dir.Yazılıtaş 

mahallesinde 2.500 m 2 olarak ayrılmış park alanı mevcut olup uygulamaya henüz geçmemiştir.1/1000 

uygulama imar planında kişi başına düşen yeşil alan miktarı 14 m 2 ’dir. 

Dalaman İlçesi: Toplam yeşil alan 150.000 metrekaredir. 

Bodrum İlçesi Yalıkavak Beldesi içinde bulunan bölgeye göre kıyasla doğal yapısı nedeni ile 

yeşil alan yönünden zengindir. Ayrıca belediyenin rekreasyon alanları yaratma çalışmaları da hızla 

devam etmektedir. Küdür Yarımadası doğal sit alanı olarak korunmaktadır. Bitez Beldesi’nde çevre 

düzenlemesi tamamlanmış 14 adet yeşil alan ve park bulunmaktadır. Ayrıca, Beldenin ekolojik, 

ekonomik ve sosyal kültürel yapısına uygun olarak, projesi tamamlanmış ve uygulama aşamasına 

gelmiş 7 adet yeşil alan bulunmaktadır. Göltürkbükü Beldesi’nin mevcut olan İmar Planları Koruma 

Amaçlı Revize İmar Planları yaptırılarak uygulanmaya başlanmıştır. Yaptırılan İmar Planlarında yeteri 

kadar yeşil alan bırakılmış ve düzenlenerek vatandaşların hizmetine sunulmaya başlanılmıştır. 

Mumcular; 6.000 m 2 ’dir. 

Marmaris İlçesi: Marmaris Belediyesi sınırları içerisinde yaklaşık 65.000 m 2 hizmete 

sunulmuş yeşil alan bulunmaktadır. İçmeler Belediyesi’nde yaklaşık 50.000 m 2 ’lik yeşil alan 

bulunmaktadır. Turunç Beldesi: 1/1.000 ölçekli Uygulama İmar Planında 249.147 m 2 yeşil alan 

ayrılmıştır. Bozburun Beldesi: Park çevresi ve oturma alanları olarak düzenlenen yeşil alana ve plaj 

arkası, park alanı şeklinde 2 adet yeşil alan mevcuttur. 

L.1.4.Elektrik İletim Hatları 

2008 yılı Yatım Programında 45 adet köy şebekeleri projesine 1.993.000 YTL, ,3 adet Kırsal 

Dağıtım Tesisleri projesine 270.000 YTL, 24 adet şehir şebekesi projesine 6.133.000 YTL, olmak 

457

üzere toplam 8.668.000 YTL ayrılmış olup, Aralık ayı sonu itibarıyla yapılan kesin harcama miktarı 

7.062.803 YTL’dir. 

2008yılı sonu itibari ile İl Müdürlüğü sorumluluk alanları içersinde; 

AG hattı uzunluğu 

:24.987 km. 

OG hattı uzunluğu 

: 7.097 km. 

OG+AG elektrik direği :648.018 adet 

OG/AG (muhtelif güçte) trafo : 2.999 adet 

Kayıp-Kaçak oranı : 8.61% 

MENDAŞ İl Abone Sayısı :441.721 

İlimizde enerji iletimini sağlayan 1.041,328 km 154 Kv’lık enerji İletim Hattı ve 335,254 km 

380 Kv’lık enerji iletim hattı mevcuttur. 

İlimiz sınırları içerisindeki Elektrik İletim Hatları Bilgileri: 

154 kV.Enerji İletim Hattı 1 

1-Fethiye-Eşen II EİH 

2-Fethiye-Fenike EİH 

3-Finike-Dalaman EİH 

4-Muğla-Dalaman EİH 

5-Marmaris-Datça EİH 

6-Muğla-Marmaris EİH 

7-Kemerköy-Muğla EİH 

8-Yatağan-Muğla-Marmaris EİH 

9-Yeniköy-Kemerköy EİH 

10-Yeniköy-Bodrum EİH 

11-Milas-Bodrum EİH 

12-Yatağan-Yeniköy EİH 

13-Milas-Bodrum EİH, Bodrum TM İRT 

14-Milas-Akbük EİH 

15-Yatağan-Milas EİH 

16-Yatağan-Aydın EİH 

17-Yatağan-Germencik EİH 

18-Yatağan-Denizli EİH 

380 kV.Enerji İletim Hattı 2 

1-Yatağan-Denizli EİH 

2-Kemerköy-Yatağan EİH 

3-Yeniköy-Yatağan EİH 

4-Yeniköy-Kemerköy EİH 

5-Yatağan-İzmir II EİH 

6-Yeniköy-Uzundere (İzmir IV) 

154 kV.Trafo Merkezi 3 

1-Fethiye TM 

2-Muğla TM 

3-Datça TM (2 adet) 

4-Marmaris TM (2 adet) 

458

5-Akbük (2 adet) 

6-Milas (2 adet) 

7-Bodrum TM 

Not: 1)154 kV’lık kırmızı ile gösterilen hatlar 

2)380 kV’lık saiyah ile gösterilen hatlar 

3)154 kV ve 380 kV hatların güzergahında noktsal gösterimler 

HARİTA 5. İletim Hatlarını Gösteren Harita 

MENDERES EDAŞ MUĞLA İL MÜDÜRLÜĞÜ 2006 YILI TÜKETİMLERİ 

ABONE GRUBU 

ABONE ADEDİ 

Aktif Enerji 

KWH 

TUTAR 

RESMİ DAİRE 2.010 98.016.198 16.429.295.83 

BELEDİYE 1.062 59.439.281 9.589.122.49 

BELEDİYE SK. AYD 1.691 30.690.087 4.642.433,24 

KÖY SK. 

1.310 16.064.209 2.382.196,21 

AYDINLATMASI ÖZEL 

İDARE 

CAMİ AYDINLATMASI 1.534 1.932.626 277.820,31 

MÜFTÜLÜK 

KİT 387 55.403.741 9.405.559,63 

MESKENLER 331.939 499.161.651 77.400.963,10 

TİCARETHANE 67.040 436.636.302 84.338.302,94 

SANAYİ 1.922 109.780.175 14.685.668,75 

TARIMSAL SULAMA 22.262 19.561.135 2.736.669,00 

459

ŞANTİYE 9.833 186.468.135 36.024.986,40 

KAÇAK 0 5.712.901 1.117.697,06 

ARITMA TESİSİ 54 7.021.524 970.908,64 

İÇME SUYU 590 18.195.184 2.755.545,16 

ÇEŞİTLİ 51 11.236.980 1.639.827,60 

TEDAŞ İŞL. BİNALARI 36 342.214 37.979,94 

GENEL TOPLAM 441.721 1.555.662.221 264.434.976.30 

TEDAŞ Genel Müdürlüğü Muğla Dağıtım Müessesi; 6,3-15,8 ve 31,5 KV işletme gerilimine 

sahip orta gerilim tesisleriyle, alçak gerilim şebekelerinin işletilmesini ve bakımını yapmaktadır. 

Kurumun sorumlulukları alanında halen 6.524 Km orta gerilim (havai hatlı) enerji nakil hattı ile 24.380 

Km alçak gerilim şebekesi bulunmaktadır. Ağaç, demir ve beton direkli OG ve AG hatlarının büyük 

bir bölümü, ilimizin %67’sini oluşturan orman alanlarında kalmaktadır. 

ENH ve diğer elektrik tesislerinin zorunlu olan bu konumu, ilimiz genelindeki ilçe, belde ve 

köy yerleşimlerinin büyük bir bölümünün orman alanlarıyla iç içe bulunmasından kaynaklanmaktadır. 

Ortaca; İlçede 295 km. ortagerilim hat, 532 km. alçakgerilim hat, 8,2 km. ortagerilim yer altı kablolu 

hat, 27,6 km alçakgerilim yer altı kablolu hat bulunmakta olup, mevcut trafo sayısı 182 adettir. 

Datça; elektrik enerjisi Reşadiye Mahallesi girişinde TEİAŞ 154/31.5 Kv. indirici merkezden satın 

almaktadır. Satın alınan elektik enerjisi ilçe merkezi ile köylerde mesken, ticarethane, tarımsal sulama 

ve sokak aydınlatmalarında kullanılmaktadır. Datça merkez elektrik abone miktarı 5.479, köyler abone 

miktarı ise 5.361’dir. toplam abone sayısı 10.840’dır. 

(Diğer ilçelerden konu ile ilgili veri gelmemiştir.) 

L.1.5.Doğal Gaz Boru Hatları 

İlimizde doğal gaz boru hatları bulunmamaktadır. Ancak, doğal gaz kullanımının yurt çapında 

yaygınlaştırılması kapsamında 3 bölüm halinde ihale edilen ve ilk iki bölümünde çalışmalara 

başlanılan Konya-İzmir doğalgaz iletim hattının üçüncü bölümü olan Nazilli-İzmir doğalgaz boru 

hattının ihalesine çıkılmış olup, ihale süreci devam etmektedir. Söz konusu hattan alınacak bir 

branşman ile Muğla İli’nin de doğalgaz ihtiyacının karşılanası hedeflenmektedir. Söz konusu branşman 

hattının ihale çalışmaları devam etmektedir. 

Ekim 2003’de yapılan potansiyel tespit çalışması sonuçlarına göre; İlimiz konut sektörü doğal 

gaz talebinin 11 milyon m 3 ile başlayıp, 2020 yılı sonunda 31 milyon m 3 ’e ve sanayi sektör doğalgaz 

talebinin 112 milyon m 3 ile başlayıp, 2020 yılı sonunda 174 milyon m 3 ’e ulaşması öngörülmektedir. 

L.2.ULAŞIM 

L.2.1.Karayolları 

L.2.1.1.Karayolları Genel 

www.kgm.go.tr. Sitesinden alınan bilgilere göre Muğla İli’nin komşu illere mesafesi, 

Muğla-Aydın 99 km, Muğla-Denizli, Muğla-Burdur 242 km, Muğla-Antalya arası 313km.’dir. 

İl merkezinin ilçelere mesafesi ise; Bodrum 111 km, Dalaman 86 km.,Datça 124km., Fethiye 

129 km., Kavaklıdere 53 km., Köyceğiz 58km., Marmaris 55 km., Milas 63 km., Ortaca 76 km., Ula 14 

km., Yatağan 28 km.’dir. 

460

TABLO L.2 131. ve 26.Şube Müdürlüklerine bağlı yollara ait bilgiler; 

131.Şube Şefliği 

26.Şube Şefliği 

Otoyol - - 

Devlet Yolu 170 591 

İl Yolları 77 324 

Mevcut Yol Uzunluğu 247 915 

MERKEZ İLÇE GENEL BİLGİLERİ 

YÜZÖLÇÜMÜ 12.851 KM 2 

İLÇE 12 AD 

BELDE 49 AD 

KÖY 396 AD 

BAĞLI MAHALLE 508 AD 

TOPLAM ÜNİTE 904 AD 

ASFALT YOL %58 2372 KM 

STABLİZE YOL %32 1314 KM 

TESVİYELİ YOL %9 342 KM 

HAM YOL %1 35 KM 

TOPLAM YOL AĞI 4063 KM 

BODRUM İLÇESİ GENEL BİLGİLERİ 

YÜZÖLÇÜMÜ 1.658 KM 2 

BELDE 4 AD 

KÖY 49 AD 








BODRUM GENEL BİLGİLERİ 

YÜZÖLÇÜMÜ 

656 

KM 2 

BELDE 10 AD 

KÖY 19 AD 






HAM YOL 

KM 


461

DALAMANGENEL BİLGİLERİ 

YÜZÖLÇÜMÜ 622 KM 2 

BELDE 

AD 

KÖY 16 AD 







KM 


DATÇA GENEL BİLGİLERİ 


BELDE 

AD 

KÖY 9 AD 

BAĞLI MAHALLE 12 AD 




TESVİYELİ YOL 

KM 


KM 


FETHİYE İLİ GENEL BİLGİLERİ 


BELDE 12 AD 

KÖY 71 AD 

BAĞLI MAHALLE 128 AD 







KAVAKLIDERE GENEL BİLGİLERİ 


BELDE 3 AD 

KÖY 8 AD 







KM 


462

KÖYCEĞİZ İLİ GENEL BİLGİLERİ 


BELDE 2 AD 

KÖY 18 AD 







KM 


MARMARİS GENEL BİLGİLERİ 


BELDE 5 AD 

KÖY 13 AD 







KM 


MİLAS GENEL BİLGİLERİ 


BELDE 5 AD 

KÖY 114 AD 








Bodrum İlçesi Yalıkavak Beldesi; Yalıkavak-Bodrum, Yalıkavak-Gümüşlük, Yalıkavak- 

Gündoğan anayolları dışında ki belde içinde bulunan imar yolları belediye tarafından 

projelendirilmekte, açılmakta, bakım ve onarımları yapılmaktadır. Bitez Beldesi sınırları içinde 

karayolu bulunmaktadır. 

Marmaris İlçesi, sınırlarında Karayolarının sorumluluğunda 83 Km. Devlet, 33 Km il yolu 

olmak üzere toplam 116 Km. yolu vardır. Hepsi Sathi Kaplama asfalttır. İlçe Muğla 55 Km, Köyceğiz 

İlçesi’ne 60 Km., Datça İlçesi’ne 71 Km.’dir. 

463

Dalaman Belediyesi: Toplam 18 km’dir. 

Yatağan: Muğlayı aydın ve izmire bağlayan D-550 karayolu ile Muğla İl Merkezini Bodrum 

ve Milas İlçe Merkezine bağlayan D-330karayolu Yatağan kent merkezinden geçmektedir. 

Ortaca İlçesi: ilçe sınırları içersinde karayolları asfalt olup stablize yol bulunmamaktadır. İlçe 

sınırları içersinde yaklaşık olarak 20 km2lik şehirlerarası yol geçmektedir. 

L.2.1.2.Ulaşım Planlaması 

İlde günlük olarak hareket eden insan sayısı hakkına şimdiye kadar bir çalışma yapılmamıştır. 

Her kentte olduğu gibi trafik yoğunluğu (insan hareketleri) sabah iş başlangıcı ve akşam iş dönüşü 

saatlerinde fazla olmaktadır. Ayrıca turizm sezonunun başlamasıyla beraber bir turizm şehri 

olmasından dolayı, yoğunlukta gözle görülür bir artış söz konusudur. İnsan hareketleri sırasında araç 

olarak otobüs, özel araçlar ve motosiklet kullanılmaktadır. 

Ula; ilçe merkezinde günlük yaklaşık 1.000 kişi hareket halindedir. Taşımada yolcu kapasiteli 

ve her yarım saatte eden toplu taşıma araçları kullanılmaktadır. Köylerde günlük olarak çalışan 

minibüs dolmuşları vardır. 

Ayrıca Uladan Muğla merkez ve Marmaris ilçesine 250-300 kadar mçalışna ve öğrenci hareketi 

olmaktadır. 

Bodrum: kara, deniz ve hava yollarıyla ulaşım sağlanmaktadır. İstanbul, Ankara, İzmir ve 

Konya gibi büyük şehirlerden Bodrum’a her gün doğrudan otobüs seferleri yapılmaktadır. Bodrum 

İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde 1 adet şehirler arası otobüs terminali bulunmaktadır. Bu terminalden 

Bodrum, Geriş/Gümüşkaya ve Siteler/Yukarı Gökçebel güzergahları doğrultusunda seferler 

yapılmaktadır. Göltürkbükü Beldesi’nden diğer Beldelere ve ilçeye ulaşım imar yollarından 


Ortaca: İlçede bir ulaşım planı bulunmamamktadır. 

Marmaris: Ulaşım planlaması onanlı 1/5.000 Nazım İmar Planı ve 1/1.000 Uygulama İmar 

Planı ile çizilmiştir. İçmeler Belediyesi: 1/1.000 ve 1/5.000 ölçekli planlar ile çizilmiştir. 

L.2.1.3.Toplu Taşıma Sistemleri 

Kent içi toplu taşımacılığında Özel Halk Otobüsleri kullanılmaktadır. 

Köyceğiz: Toplu taşıma sistemi yoktur. Ancak, Belediyeye ait 2 adet otobüs bulunmaktadır. 

Ayrıca, özel minibüsler vasıtasıyla toplu taşımacılık yapılmaktadır. 

Datça; ulaşım karayolu olarak, Marmaris üzerinden yapılmaktadır. Toplu taşıma sistemi olarak 

özel halk otobüsleri şehir içi ulaşımı sağlamaktadır. 

Ula; Belediye tarafından Ula-Muğla arasında çalışan toplu taşıma ve minibüs servis araçları 

mevcuttur. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde belediye otobüsleriyle Yalıkavak-Bodrum, Yalıkavak- 

Geriş/Gümüşkaya ve Yalıkavak-Siteler/Yukarı Gökçebel seferleri yapılmaktadır. Ayrıca 

kooperatife bağlı minibüsler Yalıkavak-Bodrum arasında ulaşımı sağlamaktadır. Bitez Beldesi ‘nden 

Bodrum merkezle ulaşımı sağlayan Bitez Belediyesi’ne ait 1 adet minibüs ile beldedeki minibüs 

464

kooperatifi dolmuşları ile ulaşım sağlanmaktadır. Göltükbükü Beldesi sakinlerinin özel araçları ve 

dolmuşlarla sağlanmaktadır. Yalı Beldesi ile Bodrum merkeziyle ulaşımı sağlayan dolmuşlar vardır. 

Mumcular; Bodrum ve Milas merkezleri ile dolmuşlarla ulaşım sağlanmaktadır. 

Ortaca İlçesi: Belediye Otogarından karşılıklı olarak taşımacılık yapan otobüs firmaları 

tarafından Muğla il merkezi veya diğer ilçe ve beldelere ulaşım ise Ortaca 23 nolu Minibüs 

Kooperatifine ve Ortaca Otobüsçüler Kooperatifine ait ulaşım araçları ile yapılmaktadır. İlçemiz 

merkezinde toplu taşıma ile ulaşım yapılmamaktadır. Çevre köyler ile beldelere ulaşım S.S. 48 nolu 

Dalyan Minibüs Kooperatifi, S.S. 103 nolu Sarıgerme Minibüs Kooperatifinde faaliyet gösteren ulaşım 

araçları ile yapılmaktadır. 

Marmaris İlçesi, Turunç Beldesi: Belediyeye ait toplu taşıma aracı mevcut olup, S.S. Turunç 

Kooperatifi tarafından karadan 40 adet minibüs ile yapılmaktadır. 

L.2.1.4.Kentiçi Yollar 

Köyceğiz İlçesi:kent içi yolların büyük bölümü stabilize, şehir merkezi ve ana yolların büyük 

bir bölümü parke taşı ile kaplıdır. 

Ortaca İlçesi:: kent içi yollar parke taşı veya asfalt kaplıdır. Ancak asfalt kaplama yapılması 

gereken yaklaşık olarak 125 km stabilize yol bulunmaktadır. 

Datça; şehir içi yolların büyük kısmı açılmış durumdadır. Açık olan bo yollar parke ve asfalt 

kaplı olup, bir kısmı stabilize yoldur. 

Bodrum İlçesi Yalıkavak Beldesi içinde bulunan imar yolları belediye tarafından 

projelendirilmekte, açılmakta, bakım ve onarımları yapılmaktadır. Bitez Beldesi içinde mevcut imar 

planı ile belirlenmiş olan yolların %75’i asfaltlanarak hizmete sunulmuştur. Mumcular; 5 Km.parke, 

12 Km. asfalt ve stabilize yoldur. 

Marmaris: Kentiçi yolların toplam uzunluğu 80 km.’dir. 

Ula İlçesi: Beldemiz araçları Fethiye –Muğla Karayollarını kullanmaktadır. 

Dalaman İlçesi: Toplam 240 km’dir. 

465

L.2.1.5.Araç Sayıları 

TRF.TES.DENT.ŞB.MD. 

S.NO 

ARAÇ CİNSİ 

İL MERKEZİ 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 

AİT OLDUĞU AYLAR 

1 Motosiklet 26 14 37 54 64 84 95 54 57 37 19 20 561 

2 Otomobil 222 139 175 142 169 154 143 180 177 185 173 167 2026 

3 Minibüs 16 11 12 8 7 7 4 11 8 9 10 8 111 

4 Otobüs 8 8 4 7 6 3 6 8 3 17 9 6 85 

5 Kamyonet 91 54 57 63 57 51 42 64 48 43 43 67 680 

6 Kamyon 10 6 6 13 8 2 5 5 4 8 9 4 80 

7 Traktör 19 20 14 18 18 13 7 10 11 16 16 17 179 

8 Çekici 1 1 1 2 2 0 1 1 2 1 0 1 13 

9 

Özel Amaçlı 

Araç 

1 1 4 0 0 0 1 0 5 1 1 0 14 

10 Tanker 2 0 0 0 1 3 0 0 1 0 0 0 7 

11 Arazi Taşıtı 6 1 2 5 3 4 6 5 4 1 0 2 39 

12 Yarı Romork 4 0 2 1 2 5 0 1 0 0 2 2 19 

13 TOPLAM 406 255 315 313 337 326 310 339 320 318 282 294 3814 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 


TRF.TES.DENT.ŞB.MD./BODRUM 

S.NO 

ARAÇ CİNSİ 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 


1 Motosiklet 80 72 105 152 243 379 279 158 169 132 92 62 1923 

2 Otomobil 350 201 287 379 276 215 252 220 235 202 201 154 2972 

3 Minibüs 30 18 12 19 19 24 14 15 18 17 9 12 207 

4 Otobüs 6 5 6 8 14 5 1 4 16 10 8 3 86 

5 Kamyonet 161 84 109 124 118 120 124 113 107 97 73 55 1285 

6 Kamyon 13 18 16 16 10 9 6 15 8 7 10 4 132 

7 Traktör 6 7 9 8 9 15 3 4 5 4 9 4 83 

8 Çekici 1 3 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 6 

9 


Araç 

0 3 0 1 0 6 1 0 0 0 0 0 11 

10 Tanker 0 0 0 0 0 13 1 0 2 0 0 0 16 

11 Arazi Taşıtı 9 10 13 18 14 21 6 7 13 13 5 7 136 

12 Yarı Romork 1 0 1 0 2 12 3 3 2 0 2 0 26 


TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 


466

TRF.TES.DENT.B.A./MİLAS 

S.NO 

ARAÇ CİNSİ 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 


1 Motosiklet 37 30 44 58 65 100 101 99 88 62 49 38 771 

2 Otomobil 192 138 148 157 151 61 129 144 139 127 110 113 1609 

3 Minibüs 24 16 28 34 39 45 39 43 47 23 17 20 375 

4 Otobüs 11 17 10 7 19 18 18 18 19 6 6 3 152 

5 Kamyonet 127 64 79 71 66 48 60 63 61 44 45 39 767 

6 Kamyon 20 6 12 42 13 15 14 9 9 6 7 5 158 

7 Traktör 19 26 16 27 11 10 17 13 17 14 20 7 197 

8 Çekici 9 1 3 1 2 2 1 2 0 2 0 0 23 

9 


Araç 

1 1 1 0 0 0 2 0 1 1 1 0 8 

10 Tanker 1 0 0 0 0 30 0 0 1 0 0 0 32 

11 Arazi Taşıtı 4 1 4 1 0 0 2 2 3 2 0 3 22 


13 TOPLAM 445 300 346 398 367 337 384 394 385 287 257 228 4128 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 


TRF.TES.DENT.B.A.YATAĞAN 

S.NO 

ARAÇ CİNSİ 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 


1 Motosiklet 6 7 16 25 24 37 42 31 17 18 7 10 240 

2 Otomobil 67 89 69 8 78 71 69 80 74 78 73 83 839 

3 Minibüs 5 9 6 4 5 5 4 7 0 5 3 4 57 

4 Otobüs 1 9 8 10 1 6 3 4 8 2 2 1 55 

5 Kamyonet 37 36 36 19 31 22 20 25 23 21 18 21 309 

6 Kamyon 0 8 4 4 4 1 2 1 3 5 2 1 35 

7 Traktör 10 13 3 13 20 14 10 11 15 7 19 0 135 

8 Çekici 0 3 4 4 0 1 0 0 9 2 0 0 23 

9 


Araç 

10 Tanker 0 0 0 1 0 0 0 2 0 2 0 0 5 

11 Arazi Taşıtı 1 0 0 0 3 1 3 2 3 0 0 2 15 


13 TOPLAM 127 177 150 91 167 159 155 164 160 142 126 122 1740 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 


467

TRF.TES.DENT.B.A../DATÇA 

S.NO 

ARAÇ CİNSİ 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 


1 Motosiklet 16 9 21 19 19 15 40 31 28 14 17 8 237 

2 Otomobil 27 27 22 22 19 18 22 31 28 32 26 23 297 

3 Minibüs 1 0 0 0 3 3 1 3 1 2 0 0 14 

4 Otobüs 3 0 1 0 1 0 0 0 0 1 0 0 6 

5 Kamyonet 19 11 14 7 14 15 8 6 7 7 6 8 122 

6 Kamyon 2 0 2 0 1 0 0 1 0 1 0 0 7 

7 Traktör 3 1 3 1 4 2 2 0 2 1 7 2 28 

8 Çekici 

9 


Araç 

1 1 

10 Tanker 1 1 

11 Arazi Taşıtı 1 2 1 3 3 2 2 1 3 1 19 

12 Yarı Romork 


TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 


TRF.TES.DENT.B.A./MARMARİS 

S.NO 

ARAÇ CİNSİ 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 


1 Motosiklet 51 57 62 130 223 207 189 137 139 99 48 31 1373 

2 Otomobil 156 85 111 168 144 94 88 93 104 107 109 95 1354 

3 Minibüs 18 16 13 25 27 7 11 10 7 6 16 9 165 

4 Otobüs 5 5 2 6 7 2 5 0 2 1 0 1 36 

5 Kamyonet 66 31 26 63 54 68 30 48 58 45 57 19 565 

6 Kamyon 3 4 2 3 6 7 10 5 2 4 6 2 54 

7 Traktör 3 1 4 1 0 5 1 3 0 3 2 3 26 

8 Çekici 0 0 2 0 1 0 0 1 2 1 1 0 8 

9 


Araç 

10 Tanker 1 1 

11 Arazi Taşıtı 5 10 3 1 8 5 5 8 7 2 4 4 62 



TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 


468

TRF.TES.DENT.B.A.KÖYCEĞİZ 

S.NO 

ARAÇ CİNSİ 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 

HAZİRAN 


1 Motosiklet 25 29 37 30 27 36 39 52 43 37 24 29 408 

2 Otomobil 56 43 62 52 31 43 35 34 46 38 47 45 532 

3 Minibüs 5 5 5 2 6 3 4 5 6 8 4 2 55 

4 Otobüs 3 4 1 0 4 2 5 7 1 4 3 1 35 

5 Kamyonet 17 19 25 23 17 20 7 18 11 13 11 16 197 

6 Kamyon 1 1 5 0 2 3 3 1 6 2 5 5 34 

7 Traktör 7 17 18 16 10 14 10 5 6 6 7 7 123 

8 Çekici 2 2 

9 


Araç 

2 

10 Tanker 

11 Arazi Taşıtı 1 1 2 0 0 1 1 0 1 0 7 


13 TOPLAM 114 118 154 124 101 121 103 125 120 108 102 105 1395 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 


TRF.TES.DENT.B.A../ORTACA 

S.NO 

ARAÇ CİNSİ 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 


MAYIS 

1 Motosiklet 30 30 38 44 42 70 81 62 47 44 44 13 545 

2 Otomobil 115 69 74 113 82 72 90 66 68 59 53 54 915 

3 Minibüs 9 8 12 7 10 3 3 3 4 3 3 7 72 

4 Otobüs 6 3 3 3 6 15 1 1 4 4 1 47 

5 Kamyonet 62 21 37 20 26 23 24 10 17 7 6 12 265 

6 Kamyon 5 2 1 6 7 4 4 3 1 2 2 3 40 

7 Traktör 13 14 17 10 5 14 18 14 10 11 11 15 152 

8 Çekici 1 1 1 3 

9 Özel Amaçlı Araç 0 0 1 0 1 1 0 0 1 0 0 1 5 

10 Tanker 

11 Arazi Taşıtı 5 1 3 4 3 3 0 0 3 1 1 3 27 


13 TOPLAM 245 148 188 207 182 205 221 158 152 133 125 109 2073 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 


Ortaca İlçesinde 

Trafik Tescil 

Bürosuna kayıtlı 

15.947 araç 


469

TRF.TES.DENT.B.A./DALAMAN 

S.NO 

ARAÇ CİNSİ 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 


MAYIS 

1 Motosiklet 28 24 25 43 59 30 61 47 58 66 42 46 529 

2 Otomobil 78 68 88 72 62 69 65 62 62 53 52 55 483 

3 Minibüs 4 7 4 5 7 4 4 4 4 12 8 4 67 

4 Otobüs 5 1 5 1 1 2 2 6 1 5 8 2 39 

5 Kamyonet 21 27 21 19 18 15 11 13 13 16 6 18 198 

6 Kamyon 8 4 2 6 2 0 0 3 1 2 4 2 34 

7 Traktör 3 8 3 0 6 10 5 4 9 5 6 2 61 

8 Çekici 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 

9 


Araç 

1 1 1 3 

10 Tanker 

11 Arazi Taşıtı 1 1 2 0 0 2 4 1 1 1 0 2 15 


13 TOPLAM 148 137 150 147 156 132 152 141 150 160 126 131 1730 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 


TRF.TES.DENT.B.A./FETHİYE 

S.NO 

ARAÇ CİNSİ 

OCAK 

ŞUBAT 

MART 

NİSAN 

MAYIS 


1 Motosiklet 130 58 135 152 247 313 307 227 167 220 144 6 2106 

2 Otomobil 211 44 75 156 169 218 170 125 42 69 97 72 1448 

3 Minibüs 2 5 18 14 17 9 10 8 11 7 10 3 114 

4 Otobüs 0 2 1 1 3 2 0 3 4 1 1 1 19 

5 Kamyonet 145 47 58 67 77 108 73 60 25 38 15 15 728 

6 Kamyon 1 -3 3 8 6 7 1 7 4 2 2 9 47 

7 Traktör 21 14 18 5 26 37 26 15 2 10 19 18 211 

8 Çekici 1 5 1 0 1 1 0 1 0 0 0 1 11 

9 


Araç 

10 Tanker 1 1 

11 Arazi Taşıtı 2 1 3 3 2 13 0 0 0 1 3 4 32 

12 Yarı Romork 1 1 0 0 5 5 2 3 0 17 

13 TOPLAM 513 173 312 408 549 708 587 451 260 350 294 129 4734 

HAZİRAN 

TEMMUZ 

AĞUSTOS 

EYLÜL 

EKİM 

KASIM 

ARALIK 


470

İL VE İLÇELERİMİZDE TOPLAM KAYITLI ARAÇ SAYILARI 


TRF.TES.DENT.ŞB.MD. : 3814 

TRF.TES.DENT.B.A./BODRUM : 6883 

TRF.TES.DENT.B.A./MİLAS : 4128 

TRF.TES.DENT.B.A./YATAĞAN : 1740 

TRF.TES.DENT.B.A./DATÇA : 732 

TRF.TES.DENT.B.A./MARMARİS : 3651 

TRF.TES.DENT.B.A./KÖYCEĞİZ : 1395 

TRF.TES.DENT.B.A./ORTACA : 2073 

TRF.TES.DENT.B.A./DALAMAN : 1730 

TRF.TES.DENT.B.A./FETHİYE : 4734 

TOPLAM 30880 

Bodrum İlçesi Yalıkavak Belediyesi’ne ait ulaştırma hizmetlerinde kullanılan 5 adet otobüs, 

su işlerine bağlı su arıza aracı, 2 adet damperli kamyon, 2 adet vidanjör, iki adet çöp toplama aracı, 1 

adet greyder, 1 adet kepçe, 2 adet traktör, 1 adet cenaze aracı, 3 adet otomobil ve 1 adet makam arabası 

bulunmaktadır. Mumcular; Belediyeye ait minibüs, 14 adet kooperatife ait minibüs vardır. 

Marmaris İlçesi, Turunç Belediyesi’ne ait 7 adet araç mevcuttur. 

L.2.2.Demiryolları 

İlimiz sınırları içerisinde demiryolları bulunmamaktadır. 

L.2.2.1.Kullanılan Raylı Sistemler 

İlimiz sınırları içerisinde raylı sistemler kullanılmamaktadır. 

L.2.2.2.Taşımacılıkta Demiryolları 

İlimiz sınırları içerisinde taşımacılıkta demiryolları kullanılmamaktadır. 

L.2.3.Deniz,Göl,Nehir Taşımacılığı 

Ortaca İlçesi: dalyan beldesinde turizm amaçlı göl taşımacılığı yapılmaktadır. 

471

Fethiye İlçesi, liman sınırları içerisinde Çalış-Fethiye arasında deniz yolu ile yolcu taşımacılığı 


Köyceğiz;göl kıyısında olması nedeni ile tekne ile taşımacılık yapılmaktadır. 

Datça; Yaz aylarında Bodrum-Datça arası karşılıklı olarak feribot seferleri yapılmaktadır. Yine 

yaz aylarında Yunanistan’ın Rodos ve Sömbeki Adaları ile deniz otobüsü seferleri vardır. 

Ula; ilçeye bağlı Akyaka Beldesi’nde yaz aylarında gezi amaçlı küçük tur tekneleri mevcut 

olup, deniz kirliliğine sebep olmamaktadır. 

Bodrum Liman Başkanlığı’nca tescilli ve tescilsiz araçlar bağlamasında 2.363 deniz aracı 

kayıtlı olup, göl ve nehir taşımacılığı mevcut değildir. Liman denetim sınırları içerisinde günübirlik 

çalışan tur tekneleri ve mavi yolculuk yapan yatlar turizm faaliyeti göstermektedir. Ayrıca, 

Bodrum/Kos-Kos/Bodrum arasında düzenli sefer yapan feribotlar ile Bodrum İlçesi’ne transit olarak 

uğrayan yabancı bayraklı yolcu gemileri mevcuttur. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde 1 adet balıkçı barınağının yanı sıra inşaatı devam eden 

uluslar arası giriş yapabilecek olan yat limanı bulunmaktadır. 

Marmaris İlçesi, Turunç Beldesi’nde deniz taşımacılığı teknelerle yapılmaktadır 

L.2.3.1.Limanlar 

Fethiye İlçesi’nde Fethiye Liman Başkanlığı’nca tescilli ve tescilsiz araçlar bağlamasına kayıtlı 

toplam 1.893 adet deniz aracı bulunmaktadır. Fethiye Liman Başkanlığı sorumluluk sınırları içerisinde, 

Fethiye İskelesi mevcut olup, Fethiye Belediyesi tarafından işletilmektedir. Kapasitesi aynı anda 2 

gemidir. Liman sınırları içerisinde yat yanaşma yeri ve barınma yeri olarak Ecesaray Marina&Resort 

Ece Marina mevcut olup, Ecetaş İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından işletilmektedir. Söz konusu 

marinanın kapasitesi 228’dir. Fethiye Limanı sınırları içerisinde faaliyet gösteren balıkçı tekneleri, özel 

ve ticari yatlar, yolcu motorları ile limanı ziyaret amacıyla gelen yerli ve yabancı bayraklı yatlar, 

iskelenin doğusunda yer alan rıhtımlara yanaşmaktadırlar. Fethiye’de; Otel Likya, Yeni Yat Motel, Yes 

Marina, Otel Mediterren, Letonia Tatil Köyü, Hıll Side Tatil Köyü, Şovalye Adası, Robinson Tatil 

Köyü ve Tuana Tatil Köyü tesis işletmelerinin önlerinde, kendi müşterilerine ait deniz araçlarının 

bağlanabileceği küçük iskeleler mevcuttur. 

Datça İlçesi’nde yükleme ve boşaltma amaçlı liman ve iskele bulunmamaktadır. Ancak yatların 

yanaşabileceği Datça Merkez, Hayıtbükü ve Ak-Tur Sitesi İskeleleri ve Palamutbükü ve Karaköy 

Körmen Balıkçı barınakları bulunmakta olu, Karaköy Körmen Balıkçı Barınağından Mayıs-Ekim 

ayları süresince günde 2 sefer Bodrum’a feribot seferleri düzenlenmektedir. Datça merkezde yaz 

aylarında düzenli günlük tur yapan 15 adet yat ve yolcu motoru bulunmakta günde yaklaşık 10–15 adet 

Mavi Tur kapsamında limana giriş çıkış yapan yatlar ve Ak-Tur Sitesi’nde 6-8 adet günlük tur yapan 

yolcu motoru ve Datça Liman Başkanlığı’na kayıtlı 470 adet yat, yolcu motoru ve balıkçı teknesi 

vardır. 

Bodrum İlçesinde; Bodrum Yat Limanı, Bodrum Marina, Ören (kemerköy) Termik Santral 

İskelesi, Gökova İskelesi, Akyarlar Balıkçı Barınağı, Ortakent Balıkçı Barınağı, Bitez Balıkçı Barınağı, 

Yalıçiftlik Balıkçı Barınağı, Ören Balıkçı Barınağı mevcut olup, liman denetim alanı, Halikarnas 

Paşatarlası Mevkiinde yapılacak olan Gemi Yanaşma İskelesinin ihalesi tamamlanmıştır. 

472

Marmaris İlçesi: Marmaris Liman İşletmeleri A.Ş.’ye ait 1 adet Uluslararası Liman 

bulunmaktadır. Turunç Beldesi’nde yolcu tekneleri ve yatların bağlandığı yat yanaşma yeri ve rıhtım 

mevcuttur.Bozburun Beldesi: Liman mevcut değildir. Ancak, yaz aylarında liman vazifesi gören 50 

yat kapasiteli Balıkçı Barınağı şeklinde tekne yanaşma yeri mevcuttur. 

L.2.3.2.Taşımacılık 

Köyceğiz; taşımacılık çoğunlukla karayolu ile sağlanmaktadır. 

Datça; İlçede Aydın, İzmir, İstanbul ve Ankara arasında şehirler arası yolcu taşımacılığı 

faaliyeti gösteren 5 adet turizm seyahat firması, İlçe ile Marmaris Muğla arasında hergün düzenli 

olarak yolcu taşımacılığı yapan S.S.133 Nolu Datça Otobüscüler Kooperatifine bağlı 15 adet araç, 

S.S.183 Nolu Palamutbükü Motorlu Taşıyıcılar Otobüscüler Kooperatifi 8 adet 27 kişilik otobüsler ile 

ilçeye bağlı Yazı Köyü, cumalu Köyü, Yaka ve Sındı Köyleri ile Datça arasında düzeli olarak sefer 

yapmaktadır. S.S.134 Nolu Minibüscüler Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi 26 adet araç ile ilçe 

merkeziyle Emecik Köyü, Özil, Ak-Tur Sitesi, Kızlan Köyü, Karaköy, Hızırşah ve Mesudiye Köyleri 

arasında her gün düzenli sefer yapmaktadır. İlçe merkezinde faaliyet gösteren S.S.153 Nolu Motorlu 

Taşıyıcılar Taksiciler Kooperatifi 51 adet Ticari Taksi ile 4 durak halinde hizmet vermektedir. 

Bodrum İlçesi, Göltürkbükü Beldesi’nde 1 adet minibüs durağı, 1 adet taksi durağı olmakla 

birlikte, minibüs durağından 29 adet minibüs, taksi duraklarından 23 adet taksi ile hizmet 

verilmektedir. 

Marmaris İlçesi, İçmeler Belediyesi; Beldede taşımacılık 2 adet belediye otobüsü, minibüs 

taşıyıcılar kooperatifi bünyesindeki minibüsler ve deniz yolu ile olmaktadır. 

Ortaca: İlçede havaalanı ve liman bulunmadığından, hava ve deniz taşımacılığı yoktur. 

Taşımacılık kara taşımacılığı ile sağlanmaktadır. Bu amaçla çeşitli yük ve yolcu taşıma kooperatifi ve 

şirketler kurulmuş ve faaliyetlerine devam etmektedirler. İlçe merkezinde, Sarıgerme Köyünde ve Dalyan 

Beldesinde olmak üzere toplam 6 adet Taksi Kooperatifi mevcuttur. 

L.2.4.Havayolları 

İlimiz sınırları içerisinde Dalaman İlçesi’nde Uluslar arası havalimanı, Milas İlçesi’nde de 

Bodrum-Milas Havaalanı bulunmaktadır. 

L.3.Haberleşme 

Muğla il Telekom Müdürlüğüne bağlı Bodrum, Bodrum, Milas, Marmaris ve Fethiye Telekom 

Müdürlüğü olmak üzere toplam 4 adet Telekom Müdürlüğü bulunmaktadır. Toplam 251 adet telefon 

santrali vardır. Toplam santral kapasitemiz 565309 olup abone sayısı 267163’tür. 

Şehirlerarası iletişim Fiber Optik Kablo ile sağlanmaktadır. 

İlimizde; 

F/O Kablo Uzunluğu :1.700 km. 

Yeraltından geçen kablo uzunluğu:%25,82 

Havai kablo uzunluğu:%78,18 

İlimizde çalışan abone sayısı 2008 yılında 267163 adettir. 

Köyceğiz: haberleşme ilçede telefon ve Belediyeye ait telsiz sistemi ile gerçekleştirilmektedir. 

Ortaca: Telefon fax ve internet ile sağlanmaktadır. 

473

Datça İlçesi; 

Mevkisi Çalışan Abone Sayısı Kapasitesi 

Datça Merkez 4.804 5.604 

Ak-Tur 1.224 1.440 

Cumalı 405 458 

Karaköy 254 269 

Kızlan 533 914 

Mesudiye 257 307 

Özil 749 901 

Palamutbükü 532 579 

TOPLAM 8.758 10.472 

Datça merkez ve çevrede toplam 8 adet santral bulunmaktadır. 

L.4.İlin İmar Durumu 

PLAN LİSTESİ 

• 1/100 000 ölçekli Aydın Muğla Denizli Çevre Düzeni Planı 

İlimizde yer alan 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Listesi 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Datça Bozburun Çevre Düzeni Planı 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Gökova Çevre Düzeni Planı 

• Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylı Gökova Kıyı Kesimi Çevre Düzeni Planı 

• Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylı Milas Didim Güllük Akbük Çevre Düzeni Planı 

• Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylı Fethiye Dalaman Çevre Düzeni Planı 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Fethiye Dalaman Çevre Düzeni Planı 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Köyceğiz Dalyan Çevre Düzeni Planı 

• Kültür ve Turizm Bakanlığınca onaylı Ortaca Dalaman Çevre Düzeni planı 

• Kültür ve Turizm Bakanlığınca onaylı Bodrum Yarımadası Dalaman Çevre Düzeni 

planı(uygulanmıyor) 

• Marmaris Milli Park Uzun Devreli Gelişme Planı 

• Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylı Kaş Finike Kumluca Çevre Düzeni 

Planı(uygulanmıyor) 

• Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylı Milas Bodrum Su Ürünleri Gelişme Planı 

• Kültür ve Turizm Bakanlığınca onaylı Fethiye Erendağı Çevre Düzeni Planı 

İlimizde yer alan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli İmar Planları Listesi 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Çetibeli köyü imar planı 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Köyceğiz Ekincik İmar Planı 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Marmaris Söğüt İmar Planı ( Uygulanmıyor) 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Marmaris Orhaniye İmar Planı ( Uygulanmıyor) 

474

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Çandır İmar Planı 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Akçapınar İmar Planı 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Gökçe İmar Planı 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Marmaris Turgut İmar Planı( Uygulanmıyor) 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Datça Palamutbükü İmar Planı( Uygulanmıyor) 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Fethiye Kocaçalış İmar Planı 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Fethiye Kayaköy İmar Planı 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Fethiye Kargı İmar Planı 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Fethiye Yanıklar İmar Planı 

• Merkez AkçaovaKöyü İmar Planı 

• Merkez Gülağzı Köyü İmar Planı 

• Özel Çevre Koruma Başkanlığınca onaylı Fethiye İnlice İmar Planı 

İlimizdeki belli başlı planlar 1/5.000 ölçekli Nazım İmar Planı, Kentsel Sit Alanı Koruma İmar 

Planı, Karabağlar Yaylası Koruma İmar Planı ve çeşitli uygulama imar planlarından oluşmaktadır.( 

Kaynak: Muğla Belediye Başkanlığı) 

İl Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünden alınan bilgilere göre; 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili 

Yönetmelikleri hükümlerine göre Belediye ve mücavir alan dışında planı olan bölgelerde plan kararları 

ve plan notları doğrultusunda, planı bulunmayan alanlarda ise Plansız Alanlar Yönetmeliği 

hükümlerine göre uygulama yapılmaktadır. 

Ortaca: ilçe snırları içersinde yaklaşık 1600 ha’lık alan imar planı içersindedir. 

Datça; Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edilmiş olan ilçede 1/ 25.000 ölçekli Çevre Düzeni 

Planı 31.12.1996 tarihinde onaylanmıştır. 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı; İskele Mah. Uygulama 

İmar Planı, Kargı Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı, Burgaz Koruma Amaçlı Uygulama İmar 

Planı, Dadya Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı, Reşadiye mah. Koruma Amaçlı Uygulama İmar 

Planı, Gebekum Mevkii Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı onaylı olup, Karaincir Mevkii Koruma 

Amaçlı Uygulama İmar Planı onay aşamasındadır. 

Köyceğiz; Köyceğiz Özel Çevre Koruma Kurumunca yapılan İmar Planı Çalışmaları mevcuttur 

Ula İlçesi: 5 Şubat 1993 tarihinde onaylanan 1/1000 Gökova Uygulama İmar planı mevcuttur. 

19 Eylül 1989 tarihinde onaylanan 1/25.000 Gökova Özel Çevre Koruma Projesi Çevre Düzeni Planı 

mevcuttur. Halen Çevre Düzeni Planı ilgili olarak revizyon çalışmaları devam etmektedir. 

Dalaman İlçesi: toplam ticaret alanı 5km 2 , konut alanı 60km 2 , tarımsal alan 5 km 2 2dir 

475

TABLO L.5.Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi 

ÖLÇEK PLAN ADI ONAY 

TARİHİ 

KAPSAMI 

GEREKÇESİ 

VE 

KULLANIM 

DEĞİŞİMİ 

1/25000 Çevre Düzeni Planı 19.09.1989 Fethiye-Göcek ÖÇKB 1984 Onaylı 

ÇDP’nin 

revizyonu 

1/25000 Çevre Düzeni Planı 01.12.1998 022 d3 Paftası Hassas A 

Zonu tanımlandı. 

1/5000 Karagedik 18.09.1994 Karagedik Mevkii İlk Plan 

1/5000 Karagedik 04.05.1996 Kurul sonrası kesin onay 

1/5000 Yanıklar Çayağzı 02.05.1996 Kurul sonrasıkesin onay 

07a ve 06b 

1/5000 Yanıklar 28.04.1993 02a,02d ve 01c paftaları 

1/5000 Yanıklar 18.03.1994 Kesin onay 02a,02d ve 

01c paftaları 

1/5000 Kargı 18.03.1994 İlk Plan 

1/5000 İnlice 28.04.1993 021b-05b ve 021b-10c 

paftaları 

1/5000 Patlangıç 18.12.1991 13c 13b 14d 

1/5000 Ovacık-Hisarönü 11.06.1991 18c 18b 19a 

1/5000 Ovacık-Hisarönü 26.05.1999 18c ilave 

1/1000 Fethiye I.Etap 26.01.1989 16 Pafta 

Revizyonu (I) 

1/1000 Fethiye I.Etap 28.05.1995 Sınır genişletmesi 26 pafta 

Revizyonu (I) 

1/1000 Fethiye I.Etap 04.11.1993 Kesin onama 24 pafta 

Revizyonu (I) 

1/1000 Fethiye II.Etap 11.07.1991 42 Pafta 

Revizyonu (I) 

1/1000 Fethiye Kıyı Kesimi 26.06.1994 Kıyı kesimi ortak paftalar 

Revizyonu (I) 

27 pafta 

1/1000 Fethiye I.II. Etap 28.11.1997 Lejand+Plan hükümleri 8 

Revziyonu (I) 

pafta 

1/1000 Karagedik 14.05.1996 Kesin onama 26 pafta 

1/1000 Kargı 18.03.1994 İlk plan 18 pafta 

1/1000 Kocaçalış 15.01.1992 İlk plan 19 pafta 

1/1000 Çatalarık 29.09.1998 Islah İmar Planı 

1/1000 Karaçulha 16.09.1999 Revizyon 15 pafta 

1/1000 İnlice 18.03.1994 Kesin onama 

1/1000 Patlangıç 18.12.1991 İlk plan 19 pafta 

1/1000 Ovacık-Hisarönü 11.06.1991 İlk plan 19 pafta 

1/1000 Göcek I.Etap 26.12.1989 17 pafta 

1/1000 Çiftlik 05.12.2001 İlk plan+Kargı revizyonu 

1/1000 Belceğiz 01.05.2002 Revizyon 6 pafta 

HALİHAZIR 

REVİZYON VE 

DEĞİŞİKLİK TEK. 

Halihazır revizyon harita 

yapımı ve 1/5.000 

revizyon N.İ.P. ve 

1/1.000 revizyon U.İ.P. 

476

TABLO L.6.Datça-Bozburun Özel Çevre Koruma Bölgesi 

ÖLÇEK PLAN ADI ONAY KAPSAMI 

TARİHİ 

1/25000 Çevre Düzeni Planı 02.05.1994 Bakanlar kurulunca 22.10.1990 tarih ve 90/1117 sayılı 

karar ile ilan edilmiş olan “Datça-Bozburun Ö.Ç.K.B.” 

1/25000 Çevre Düzeni Planı 09.01.1998 Datça-Bozburun Datça Bozburun Ö.Ç.K.B.’nin 

Revizyonu 

14.02.1996 tarih ve 5576 sayılı İzmir II.Numaralı 

K.T.V.K.K. Kararında belirlenen sit alanlarına göre 

revizyon 

Nazım İmar Planı 14.10.1997 Datça İlçesi, İskele Mahallesi 

Nazım İmar Planı 16.01.2002 Datça İlçesi, İskele Mahallesi 

Revizyonu 

Nazım İmar Planı 16.02.1995 Datça İlçesi, Kızlan Mevkii 

Nazım İmar Planı 10.03.2000 Datça İlçesi, Kızlan Mevkii (uygun görüş için 

Revizyonu 

Nazım İmar Planı 

Revizyonu 







K.T.V.K.K.’na sunulan plan ve revizyon istendi.) 

13.12.2000 Datça İlçesi,Kızlan Mevkii (K.T.V.K.K.’ndan uygun 

görüş gecikmesi üzerine sit sınırları onama sınırı dışında 

tutularak 

Kesin onaması yapılan plan 

12.06.2001 Datça İlçesi, Murdala Köyü 

20.03.2001 Datça İlçesi, Mesudiye Köyü 

16.02.2001 Marmaris İlçesi,Turgut Köyü 

26.04.2001 Marmaris İlçesi, Orhaniye Köyü 

25.06.2001 Datça İlçesi, Yazıköyü-Palamutbükü Mevkii (Uygun 

görüş için K.T.V.K.K.’na gönderildi ve revizyon 

istendi.) 

Nazım İmar Planı 28.02.2002 Datça İlçesi, Dadya Mahallesi Koruma Amaçlı Plan 

1/5000 Nazım İmar Planı 10.07.2002 Marmaris İlçesi, Söğüt Köyü Koruma Amaçlı Planı 

tamamlanmış olup,itirazlar değerlendirilmektedir. 

Uygulama İmar 06.11.1991 Datça İlçesi,İskele Mahallesi 

Planı 

Uygulama İmar 19.09.1997 Datça İlçesi, İskele Mahallesi 

Planı 

İlave+Revizyon 

Uygulama İmar 21.04.2000 Datça İlçesi, İskele Mahallesi 

Planı Revizyon 

Uygulama İmar 10.07.2002 Datça İlçesi, İskele Mahallesi 

Planı Değişiklikleri 

Uygulama İmar 01.11.2002 Datça İlçesi, İskele Mahallesi,Burgaz Mevkii 


Uygulama İmar 21.12.2002 Datça İlçesi, İskele Mahallesi, Kargı Mevkii (uygun 


görüş için Muğla K.T.V.K.K.’na gönderildi.) 

Uygulama İmar 10.03.2000 Datça İlçesi, Kızlan Mevkii (uygun görüş için 

Planı 

K.T.V.K.K.’na sunulan plan ve revizyon istendi) 

Uygulama İmar 13.12.2000 Datça İlçesi, Kızlan Mevkii (Sit sınırları onama sınırları 

Planı 

dışında tutularak kesin onaması yapılan plan) 

477

Uygulama İmar 



Planı 


Planı 


Planı 

Mevzii Uygulama 

İmar Planı 


Planı 


Planı 


Planı 


Planı 

09.11.2001 Datça İlçesi, Kızlan Mevkii 

20.03.2001 Datça İlçesi, Mesudiye Köyü 

16.11.2000 Datça İlçesi, Yazıköyü-Palamutbükü Mevkii (uygun 

görüş için K.T.V.K.K.’na gönderildi ve revizyon 

istendi.) 

12.06.2001 Datça İlçesi, Murdala Köyü 

28.02.2002 Datça İlçesi, Dadya Mahallesi Koruma Amaçlı Plan 

(askıya çıkan) 

28.02.2002 Datça İlçesi, Reşadiye Mahallesi Koruma Amaçlı Plan 

(askıya çıkan) 

26.04.2001 Marmaris İlçesi, Orhaniye Köyü 

16.02.2001 Marmaris İlçesi, Turgut Köyü 

10.07.2002 Marmaris İlçesi, Söğüt Köyü Koruma Amaçlı Planı 

tamamlanmış olup, itirazlar değerlendirilmektedir. 

TABLO L.7.Köyceğiz-Dalyan Bölgesi 

YERLEŞİM ADI PLAN ONAMA AÇIKLAMA 

ÖLÇEĞİ TARİHİ 

Köyceğiz,Dalyan ÖÇKB 1/25000 20.05.1998 

(Revizyon) 

Bölge sınırlarında olan genişleme doğrultusunda 

ilave revizyon çalışmaları Özel Çevre Koruma 

kurumunca sürdürülmektedir. Toparlar Beldesi’ne 

ait kent makroformu 26.12.2003 tarihinde 

onaylanmıştır. 

Köyceğiz,Dalyan 1/5000 - Onaylı 1/5000 ölçekli Nazım Planları yok. 2002 

yılında hazırlanan protokoller çerçevesinde 

kurumun mali katkısı ile Belediyelerince 

hazırlanmış olup, askı sürecindedir. 

Toparlar 1/5000 04.11.1993 Revizyon çalışmaları İller Bankası’nca 

sürdürülüyor. 

Beyobası 1/5000 27.04.2001 - 

Çandır 1/5000 28.04.1993 - 

Köyceğiz 1/1000 28.08.1991 - 

Dalyan 1/1000 31.03.1989 - 

Toparlar 1/1000 05.09.1995 - 

Beyobası 1/1000 28.01.2001 - 

Çandır 1/1000 28.04.1993 - 

Ekincik 1/1000 28.12.1990 - 

478

TABLO L.8.Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi 

ÖLÇEK ONAY KAPSAMI 

TARİHİ 

1/25000 Çevre 19.09.1989 12.06.1988 tarih ve 88/13109 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan 

edilen Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi (ilk onaylanan plan) 

Düzeni 06.06.2002 Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesinin 22.10.1990 tarih ve 90/1117 

sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile genişletilmesinden dolayı revizyon 

Planı 

Çalışması yapılmıştır. 16.05.2003 tarihinde onaylanmıştır. 

03.09.1997 Akyaka Nazım İmar Planı (Özel Çevre Koruma Kurumunca ilk 

onaylanan plan) 

1/5000 16.10.1997 Akyaka Nazım İmar Planı (Muğla K.T.V.K.K.’nun onayının 

alınmasından sonraki son onayı) 

Nazım İmar 03.02.1993 Gökova Nazım İmar Planı 

Planları 03.02.1993 Akçapınar Nazım İmar Planı 

22.02.1994 Akçapınar Nazım İmar Planı (Muğla K.T.V.K.K.’nun onayının 

alınmasından sonraki son onayı) 

03.02.1993 Gökçe Nazım İmar Planı (Özel Çevre Koruma Kurumunca ilk 


22.02.1994 Gökçe Nazım İmar Planı (Muğla K.T.V.K.K.’nun onayının 

alınmasından sonraki onayı) 

31.05.1989 Akyaka Uygulama İmar Planı (İller Bankası’nca 17.01.1986 

tarihinde onaylanan planın revizyonu) 

1/1000 16.10.1997 Akyaka Uygulama İmar Planı Revizyonu 

Uygulama 09.02.1994 Akyaka-İskele Mevkii Uygulama İmar Planı (Özel Çevre Koruma 

Kurumunca ilk onaylanan plan) 

İmar Planları 19.11.1993 Akyaka-İskele Mevkii Uygulama İmar Planı Revizyonu 

03.02.1993 Akçapınar Uygulama İmar Planı (Özel Çevre Koruma Kurumunca 

ilk onaylanan plan) 

03.02.1993 Gökçe Uygulama İmar Planı (Özel Çevre Koruma Kurumunca ilk 


22.02.1994 Gökçe Uygulama İmar Planı Revizyonu 

L.5.İldeki Baz İstasyonları Sayısı 

Ortaca İlçesi: İlçe merkezinde 7 adet, Dalyan Beldesinde 6 adet, Köy sınırları içerisinde 9 adet 

olmak üzere toplam 22 adet Baz İstasyonu bulunmaktadır. 

Ula İlçesi: Belde içinde baz istasyonu bulunmamaktadır. 

Dalaman İlçesi: 8 adet baz istasyonu bulunmaktadır. 

İlimizde kayda giren toplam baz istasyonu sayısı 637’dir. Bu istasyonlardan 54’ü meskun 

mahal dışında bulunmaktadır. Telekomünikasyon Kurumu İzmir Bölge Müdürlüğü tarafından Geçici 

Güvenlik Sertifikası verinle istasyon sayısı 190, Kesin Onay verilen istasyon sayısı ise 340’dır. 

Baz istasyonları ile ilgili şikâyetler Telekomünikasyon Kurumu İzmir Bölge Müdürlüğü’ne 

iletilmektedir. 

479

KAYNAKLAR 



-Köyceğiz Özel Çevre Koruma Kurumu Md. 

-www.kgm.gov.tr 

-Muğla Türk Telekom Md.2008 yılı verileri 

-İl Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü 


-İl Emniyet Müdürlüğü 



-Köyceğiz Kaymakamlığı 


-Datça Kaymakamlığı 

-Karayolları 26. ve 131. Şube Şefliği 

-Ula Kaymakamlığı 


M.1.Kentsel ve Kırsal Planlama 

M.YERLEŞİM ALANLARI VE NÜFUS 

Datça Yarımadası 1990 yılında 383 nolu Kanun Hükmünde Kararname ile Özel Çevre Koruma 

Bölgesi ilan edilmiş olup, 1983 yılında İller Bankası tarafından hazırlanan İmar Planları iptal 

edilmiştir. Ö.Ç.K.K. yarımadanın tamamının 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nı 1994 yılında 

onaylamıştır. 1992 yılında İskele Mahallesi 1/1.000 ölçekli Uygulama İmar Planları onaylanmıştır. 

Reşadiye ve Datça Mahallesi 3.Derece Kentsel Sit alanı içinde kalmakta olup, 1/1.000 ölçekli 

Uygulama İmar Planları 2003 yılında onaylanmıştır. 

Kızlanaltı Bölgesi Datça Belediyesi mücavir alanında kalmakta olup, 1/1.000 ölçekli Uygulama 

İmar Planları 2000 yılında onaylanmıştır. Bu bölgenin tamamı turistik tesis alanına ayrılmıştır. 

Datça Belediyesi mücavir alanı dışında kalan Palamutbükü ve Mesudiye Uygulama İmar 

Planları onaylanmış, Karaköy İmar Planları hazırlama aşamasındadır. 

Bodrum İlçesi, Turgutreis Beldesi’nde kentsel alanlar 450 ha.’dır. Gümüşlük; kentsel alanlar 

80 hektar’dır. 

Dalaman İlçesi: toplam kentsel alan 60km 2 ’dir. 

M.1.1.Kentsel Alanlar 

M.1.1.1.Doğal Özeliklerin Kent Formuna Etkileri 

480

Muğla Merkez de Kentsel Sit Alanı Ev, III. Derece Doğal ve Kentsel Sit Alanları 

bulunmaktadır. Bu alanlarla ilgili Koruma Amaçlı İmar Planları yapılmıştır. 

Ula; Beldemizin ilk yerleşimi, şimdiki belde merkezinin kuzeyinde kalan yamaç ve kayalık, şu 

anda tamamına yakını, I. Derece Arkeolojik S it alanı olan bölgedir. Daha düz bir topografya ya sahip 

olan şimdiki belde merkezi ve güneyine doğru bir gelişme beldemizde görülmektedir. 

Dalaman İlçesi: Toplam 20 km 2 ’dir. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi, turizm bölgesi olduğundan deniz kenarları turizm+2.konut 

olarak planlanmıştır. Ticaret ve konut alanları merkezde ve Gökçebel anayolu üzerinde yoğunlaşmıştır. 

Gökçebel, Geriş ve Dağbelen Köyleri’nde sit alanları dışındaki bölgeler kırsal yerleşim deseni 

korumaya çalışılmıştır. 

Marmaris: belediye sınırları içindeki alanın tamamı imar planları doğrultusunda oluşmuş 

kentsel alanlardır. İçmeler Belediye sınırları içindeki alanın tamamı imar planları doğrultusunda 

oluşmuş kentsel alanlardır. Turunç’ta kent dokusunun oluşmasında topografyanın büyük etkisi 

olmuştur. Kentsel alanın yoğun olduğu yerler topografyanın düz olduğu yerlerdir. 

M.1.1.2.Kentsel Büyüme Deseni 

Ula; Belediyede bulunan yerleşim birimlerinde imar planına uygun gelişme olmaktadır. Konut 

alanları seçilirken tarımsal alanların çok kullanılmamasına ve zeminin sağlamlığına bağlı olarak 

seçilmektedir. 

Bodrum: 5.000 yıl öncesine kadar yerleşim alanıdır. İlk yerleşme eskiden Zephyria Adası 

olarak bilinen, bugünkü Kale’nin bulunduğu yerde olmuştur. İlk yerleşimlerin antik kalıntıları kalenin 

temelleri altında kalmıştır. Karya uygarlığından günümüze kadar farklı uygarlıkların yerleşim alanı 

olmuştur. Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nin kentsel büyümesi yerleşimin kuzey yönüne doğru 

gelişim göstermektedir. 

M.1.1.3.Planlı Kentsel Gelişme Alanları 

İl merkezimizdeki planlı kentsel gelişme alanları; 

-Muğla Merkez Uygulama İmar Planı 

-Ortaköy Uygulama İmar Planı 

-Kötekli-Yeniköy Uygulama İmar Planı 

-Akçaova Uygulama İmar Planı 

Ula; ilçede bulunan yerleşim birimlerinde imar planına uygun gelişmekte olmaktadır. Konut 

alanları seçilirken tarımsal alanların çok kullanılmamasına ve zeminin sağlamlığına bağlı olarak 

seçilmektedir. Beldede mevcut yapılaşmaya ilave olarak imar planında öngörülen bir şekilde 

481

sağlanmaktadır. Belde merkezinde ana merkezimizdeki ana caddenin her iki tarafı ticaret, bunun 

dışında tamamı konut bölgesidir. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Belediyesi 17.09.2003 tarihinde Bayındırlık ve İskan 

Bakanlığı’ndan onaylanan 1/25.000’lik Çevre Düzeni Planını uygulamaktadır. 1/5.000’lik planlar 

Belediye Meclisince onaylanmıştır. 1/1.000’lik planları da hazırlama aşamasındadır. Bitez Beldesi’nde 

planlanmış bulunan 80 ha.’lık kentsel gelişme alanı bulunmaktadır. Göltürkbükü Beldesi’nin planlı 

gelişme alanı 850–900 ha’dır. 

M.1.1.4.Kentsel Alanlarda Yoğunluk 

İl merkezimizde kentsel yoğunluk genellikle orta yoğun gelişme alanlarından oluşmaktadır. 

Ula; beldenin temel nüfusu 2140 kişidir. Kozlukuyu ve Yazılıtaş olmak üzere iki mahallesi, 

vardır. Daha geniş bir alanda kurulduğu için konut ve nüfus yoğunluğu Kozlukuyu mahallesinde 


Dalaman İlçesi: km 2 ’ye 400 kişi düşmektedir. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde kentsel alanlarda yoğunluk %50 ticaret, %20 kentsel 

alanlardan oluşmaktadır. Bitez Beldesi’nde bulunan planlanmış kentsel alanların %60’ı tamamlanmış 

bulunmaktadır. Turgutreis Beldesi’nde yoğunluk %60’dır. Göltürkbükü Beldesi’nde %30–40 

oranında yoğunluk bulunmaktadır. Yalı Beldesi’nde yoğunluk %30 oranındadır. Gümüşlük; yoğunluk 

%30’dur. Mumcular’da yoğunluk %40’dır. 

M.1.1.5.Kentsel Yenileme Alanları 

Ula İlçesi’nde 1/1000 Gökova Uygulama Planında I. Arkeolojik Sit Alanın olarak ayrılmış 

bölgelerimiz vardır. Tarihi kent dokusunun korunması amacı ile yapılan bir koruma imar koruma planı 

yoktur. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde 1/5.000’lik planlar Belediye Meclisince onaylanmıştır. 

1/1.000’lik planları da hazırlama aşamasındadır. 

M.1.1.6.Endüstri Alanlarda Yer Seçimi 

Dalaman İlçesi: Sanayi alanı 20 ha’dır. 

M.1.1.7.Tarihi, Kültürel, Arkeolojik ve Turistik Özellikli Alanlar 

İl merkezimizde; Muğla Merkez, Kentsel Sit Alanı; Karabağlar Yaylası ve Mobolla Kalesi 

tarihi, kültürel, arkeolojik ve turistik özellikli alanlarımızdır. 

Ula; I. Derecede arkeolojik sit alanı içinde kalan kaya mezarlarının bulunduğu tarihi, kültürel 

arkeolojik ve turizm açısından değerli bir bölgemiz bulunmaktadır. Buralarda yapılan restorasyon ve 

yenileme çalışmaları yoktur. 

482

Dalaman İlçesi: İncebel, Sarsala, Tigem hizmet binası, Gökdağ- Arap mezarlığı, Kocagöl 


Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi turistik özelliği olan yerleşim alanı olduğundan deniz 

kenarları turizm amaçlı imar özelliğindedir. Beldede, arkeolojik olarak Dağbelen Köyü’nün tamamı 1. 

ve 3.derece arkeolojik sit, Gökçebel Köyü 1.derece arkeolojik sit, Geriş Köyü 1.derece arkeolojik sit, 

Küdür Yarımadası 1. ve 3.derece doğal sit, Kızılburun Mevkii’nde tescilli kaya mezarları 

bulunmaktadır. Beldenin ilk yerleşim alanı Sandıma, terk edilmiş bir köy olarak dönemin mimari 

yapısının korunduğu güzel bir örnektir. Bitez Beldesi’nde Şapel adı altında eski bir kilise kalıntısı 

bulunmaktadır. Göltürkbükü Beldesi’nin 650–700 hektarı Arkeolojik ve Doğal Sit alanları olup, bu 

alanların içinde yer yer tarihi ve kültürel alanlar bulunmaktadır. Yalı Beldesi’nde Thjangela ve 

Syangela bulunmaktadır. 

Bodrum Kalesi: İlk çağda Zephyra ismi ile bilinen bir ada olup M.S.I.y.y.da kara ile birleşen 

yarımada üzerine St.Lean Şövalyeleri tarafından önceki tarihlerde inşa edilmiş bir Türk Kalesi üzerine 

yapılmıştır. Bu, Türk Kalesi 1261–1269 yılları arasında Menteşe Beyliği’ne bağlı denizciler tarafından 

inşa edilmiştir. 

Daha sonra 1403 yılında yapılan Ankara Savaşı’ndan sonra St. Jean Şövalyeleri Mehmet 

ÇELEBİ’den İzmir’de yıkılan kalelerine karşılık yeni bir kale yapmak üzere yer istemişlerdir. Mehmet 

ÇELEBİ’de bir kale yapma iznini St. Jean Şövalyelerine vermiştir. 

Kale karaya yakın planlıdır. 180*185 m. ölçülerindedir. En yüksek yeri deniz seviyesinden 47.5 

m. yükseklikte Fransız Kulesi’dir. Kaleye kuzeybatı köşesindeki ilk kapıdan geçilerek girilir. İç kaleye 

kadar7 kapı vardır. Kalenin kuzey ve batı yüzü çift duvarlıdır. Kuzey ve batı hendekleri Şövalyeler 

döneminde asma köprü ile aşılmaktaydı. Kalenin batı tarafındaki kalın duvarlı çatısı eğimli büyük yapı 

top korugalıdır. 

Batı hendeği üstündeki asma köprü kontrol kulesi dış duvarında II. Mahmut’un Tuğrası gardın 

üzerinde Hicri 1235 tarihli okunmaktadır. VI. kapı üzerinde Latince bir yenilikle Şövalyeler Tanrı’nın 

kendilerini korumalarını diler. VII. kapıdan iç kaleye girilmektedir. İç kalede 14 sarnıç bulunur. 

Anadolu’da gotik tarzda, 402–1437 yıllarında yaptırılan ve 1519–1520 yılları arasında İspanyol 

Şövalyeleri tarafından onarılan tek Nefli Şapel bulunmaktadır. 

Güney duvarına bitişik Türk Hamamı, kalenin hapishane olarak kullanıldığı döneme aittir. 1895 

yılında yapılmıştır. 

Bodrum Kalesi’nin kuleleri ünlüdür. İngiliz Kulesi kalenin kuzey-doğu köşesindedir. 3 katlıdır. 

Kuzeyde ve batıda iki girişi bulunmaktadır. Kulenin yapımına İngilizlerin parasal desteğiyle Kral IV. 

Henry (1399–1414) zamanında başlanmıştır. Bu kule, İngilizlerin İngiltere dışındaki en büyük anıtıdır. 

Fransız ve İtalyan Kuleleri, tavanı çapraz tonozlu bir bölümle birleştirilmiştir. Alman Kulesi ve 

İspanyol Kulesi ile şövalyelerin yemek yedikleri bugün Cam Salonu olarak kullanılan bir mekan 

Ortaçağ yapıları arasında sayılmaktadır. Kulelerde ve kapıların üzerinde şövalyelere ait çeşitli armalar 

ve yazıtlar bulunmaktadır. 

5 Ocak 1523’de Kanuni Sultan Süleyman’ın Rodos Seferi sırasında Bodrum Kalesi 

Osmanlıların eline geçmiştir. Daha sonraları 1895’de Osmanlı İmparatorluğu’nun en ünlü hapishanesi 

olarak düzenlenmiştir. 1915 yılındaki bombardımandan sonra terkedilmiş 1964 yılında Müze 

Müdürlüğü olarak hizmete girmiştir. 

483

Mavsolein: Bugün müze olarak düzenlenmiştir. İçeri girildiğinde Bodrum tipi bir ev 

görülmektedir. Solda görülen uzun yapı içinde Mavsoleion’la ilgili kabartmalar, maket ve bazı 

çizimlerle yapıya ait mimari parçalar sergilenmektedir. Dünyanın yedi harikasından biri diye 

adlandırılan Mavsoleion’un yükseldiği yer, bugün bir çukur görünümündedir. 

Antik Tiyatro: Klasik çağ Bodrum’unun günümüze gelmiş anıtsal eseri Tiyatrosudur. Tiyatro 

antik geleneğe uygun olarak Göktepe’nin güney yamacına yaslanmıştır.3 bölümden oluşmuştur. 

Göktepe: Antik Tiyatronun güney yamacına yaslandığı Göktepe’nin üst bölümlerinde kaya 

içine oyulmuş yüzlerce mezar bulunmaktadır. Çoğunluğu Helenistik ve Roma devrine tarihlendirilen 

bu mezar odalarının çok azında yer yer fresk izlerine rastlanılmaktadır. 

Mindos Kapısı: Halikarnassos şehir sularının en önemli yeri Mindos Kapısıdır. Kapıya şehrin 

batı çıkışında bulunan Türk Mezarlığının yanındaki eski Gümbet yoluyla ulaşılır. Çevrede Hellenistik 

ve Roma devrine ait tonozlu mezarlar da bulunmaktadır. Yöresel adı Diktiri’dir. 

Marmaris: Kent merkezinde 1 adet kentsel sit, İyiliktaşı ve Karşı Tepesi, 1. ve 3. derece 

Arkeolojik Sit. Ve Asardibi 1.derece Arkeoljoik Sit Alanı ve Adaköy 3.derece Doğal Sit bölgesidir. 

Marmaris Belediye sınırları turizm alanı kapsamında kalmamaktadır. 

İçmeler Beldesi; belde sınırları içinde 1 adet 1.derece Arkeolojik Sit alanı bulunmakta olup, belde 

turizm alanı kapsamında kalmaktadır. Turunç Beldesi’nde Asarcık Mevkii’nde tarihi Arkeolojik 

Amos Kalesi mevcuttur. 

Ortaca İlçesi: Sarıgerme Pisilis Antik Kent Harebeleri vardır. Turistik özellikli Sarıgerme ve 

İztuzu plajları dünyaca ünlüdür. Ayrıca Dalyan Kanalında tekne gezintisi ve çamur banyoları ile halı ve 

kilim dokuma yerleri sayılabilir. 

MÜZELER 

MUĞLA MÜZESİ 

1992 yılı sonlarında Özlüce Köyü Kaklıcatepe'de yapılan kazılar sonucunda birçok hayvan ve 

bitki fosili çıkartılmıştır. Bu kazılarda çıkarılan fosillerin 1994 Şubat ayında sergilenmeye başlamasıyla 

Muğla Müzesi ziyarete açılmıştır. 

Sergilenen fosiller günümüzden 9-5 milyon yıl önce yaşamış olan canlılara aittir. Bu canlılar, 

Doğu Asya'dan İspanya'ya kadar uzanan geniş bir alanda yaşayan canlılara ait fosiller, ilk defa 

İspanya'nın Tervel Havzası’nda bulunduğundan, bu döneme Turolian denilmektedir. 

Kazılarda zürafagiller, boynuzlugiller, gergedangiller, hortumlu memeliler, domuzgiller, atgiller 

ve etçillere ait fosiller ile aynı alanda çok sayıda bitki fosilleri de bulunmuştur. Bunların bir kıs-mı 

Doğa Tarihi Bölümü'nde sergilenmektedir. 

Muğla Müzesi'nde, ziyarete açık olan ikinci bölümde Etnoğrafya Salonu'dur. Muğla'nın çeşitli 

yörelerinden giyim kuşam ve günlük kullanım eşyaları bu bölümde sergilenmektedir. 

Muğla Müzesi'nde Arkeolojik mezar buluntuları da Arkeoloji Salonunda sergilenmektedir. 

FETHİYE MÜZESİ 

1982 yılında yapımı tamamlanan müze Nisan 1987 tarihinde ziyarete açılmıştır. Sergilenen 

eserlerin çoğu Fethiye ve çevresinden derlenmiştir. 

Etnoğrafya ve arkeoloji salonlarının bulunduğu müzede arkeoloji salonunda M.Ö. 3. binden 

başlayarak Bizans Dönemi sonuna kadar tarihlenen heykel, seramik ve sikkeler, kronolojik bir sıra 

içerisinde ziyaretçilere sunulmaktadır. Bu salonda ayrıca Likçe’nin çözümlenmesine yardımcı olan 

484

Tringual Stel önemli eserler arasındadır. 

Etnoğrafya salonunda ise, yöreye has folklorik eserler sergilenmektedir. Bu salonda bölgemizde 

dokunan Üzümlü Dastarı'nın dokunduğu tezgah çalışır durumda ziyaretçilere sunulmaktadır. Müzenin 

bahçesinde açık teşhirde, Psidia tipi lahit mezarlar ile Likya Kültürü’nün önemli bir eseri olan Izraza 

Mezar Anıtı önemli eserler arasında sayılabilir. 

BODRUM SUALTI ARKEOLOJİ MÜZESİ 

1406 – 1523 tarihleri arasında inşa edilen St. Jean Şövalyeleri’nin kalesi, kare planlı, 180 x 

185 m. ölçülerindedir. İç kale içinde değişik ülke adları verilmiş kuleler bulunmaktadır. En yüksek 

kule deniz seviyesinden 47.50 m. yükseklikteki Fransız Kulesi’dir. Bu kuleden başka; İtalyan, Alman, 

Yılanlı ve İngiliz kuleleri de bulunmaktadır. Kalenin doğu duvarı dışında kalan bölümleri çift beden 

duvarları olarak takviye edilmiştir. İç kaleye 7 kapı geçilerek ulaşılır. Kapılar üzerinde armalar 

bulunmaktadır. Armalar üzerinde haçlar, düz veya yatay bantlar, ejder ve aslan figürleri bulunmaktadır. 

Bodrum Kalesi, 19. yüzyıl sonunda hapishane olarak kullanılmıştır. Kale bugün Sualtı 

Arkeoloji Müzesi olarak kullanılmaktadır. Müze koleksiyonlarında bulunan eserler Türk hamamı, 

Amphora sergilemesi, Doğu Roma Gemisi, Cam Salonu, Cam Batığı, Sikke ve Mücevherat Salonu, 

Karyalı Prenses Salonu, İngiliz Kulesi, Tunç Çağı Batıkları, İşkence ve Katliam Odaları ve Alman 

Kulesi’nde sergilenmektedir. 

Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi 1995 yılında Avrupa 'da Yılın Müzesi Yarışması “Özel Övgü” 

ödülünü almıştır. Müzede yaşayan müzecilik anlayışı içinde modern sergilemelerden örnekler görmek 

mümkündür. 

MİLAS MÜZESİ 

Milas Müzesi ilk kez 1983 yılında bakanlık onayı ile Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nden 

devredilen eserler ile ilçe sınırları içerisindeki kazılardan çıkan eserlerin bir araya toplanmasıyla 

oluşturulmaya başlanmış ve 04.04.1987 tarihinde ziyarete açılmıştır. Müze bahçesinde kurtarma 

kazıları temel hafriyatları ve yüzey araştırmalarında bulunan mermer eserler sergilenmektedir. Teşhir 

salonundaki vitrinlerde ise kronolojik bir sıra içerisinde Eski Tunç Çağı’ndan Bizans Devri’ne kadar 

seramik, cam, bronz ve altın eserler ile mermer heykel başları ve gövdeleri sergilenmektedir. 

MARMARİS MÜZESİ 

Marmaris Müzesi, tarihi Marmaris Kalesi'ne hizmet vermektedir. 

Herodot, Marmaris’te ilk surların M.Ö. 3. binde yapıldığını yazmıştır. Marmaris yat limanı 

arkasında yüksek bir noktada yer alan tarihi Marmaris Kalesi'nin yapım tarihi ile ilgili çeşitli görüşler 

bulunmaktadır. Bu görüşlerden biri kalenin Kanuni Sultan Süleyman tarafından 1522 yılında Rodos 

seferi sırasında yaptırıldığı Sultan ve ordusunun sefer sırasında burada konakladığıdır. 

Kalenin önemli bir kısmı, Birinci Dünya Savaşı sırasında 1914 yılında bir Fransız savaş 

gemisinin top atışlarıyla yıkılmıştır. Kale 1980–1990 yılları arasında restore edilmiş ve 1991 yılında 

Marmaris Müzesi olarak hizmete açılmıştır. Salonlarda ve bahçede bölgeden toplanan taş eserler, 

Hellenistik Roma ve Bizans çağlarına ait Amphoralar ve Knidos, Burgaz, Hisarönü kazılarında açığa 

çıkarılan pişmiş toprak kandiller, çeşitli kaplar, cam eserler, ok uçları, sikkeler ve süs eşyaları 

sergilenmektedir. Etnoğrafya salonunda ise Osmanlı dönemi sonuna tarihlenen günlük yaşamla ilgili 

dokuma, halı kilim, mobilya, bakır mutfak eşyaları, silahlar ve süs eşyaları sergilenmektedir. Bu 

salonlar dışında diğer mekânlar sanat galerisi, büro ve depo olarak kullanılmaktadır. 

485

İLİMİZDEKİ ÖNEMLİ ÖRENYERLERİ 

MUĞLA MERKEZ 

SEDİR ADASI 

Ula İlçesi sınırları içerisinde, Gökova Körfezi'nde yer alan Sedir Adası (Kedriai) arkeolojik 

doğal yapısı ile yöremizin kültür turizminin en yoğun yaşandığı yerlerden biridir. Sedir Adası’na 

Gökova-Akyaka Beldesi’nden ya da Çamlıköy’den teknelerle ulaşılabilir. 

Çok sayıda kulesi ile sur duvarları, Apollon Tapınağı ve onun yerinde sonradan yapılan kilisesi, 

iyi korunmuş tiyatrosu, izleri görülebilen agorası ile arkeolojik değerler sunan Sedir Adası'nın antik 

liman kalıntıları da görülebilmektedir. 

Sedir Adası’nda, ender sayılabilecek kumların oluşumu dikkat çekicidir. Deniz suyuna karışan 

karbonatça zengin tatlı sulardaki karbonat, ince bir kum tanesi etrafında halkalar halinde birikerek oolit 

ve pizolit denilen kumları oluşturmaktadır. Kalsiyum karbonat, dalga hareketleriyle, ufak kırıntılar 

üzerinde birikmekte ve dalga hareketiyle yuvarlanan taneler giderek çevrelerine daha fazla karbonat 

almaktadır. Bu oluşum, Anadolu iklim kuşağında ve denizlerinde rastlanmayan bir oluşumdur ve 

dünyada başka örneği yoktur. 

Mısır Kraliçesi Kleopatra’nın güzelliğini bu kumlara borçlu olduğu söyle-nir. Bu nedenle adaya 

Kleopatra Adası’da denir. 

STRATONİKEİA 

Stratonikeia Antik Kenti, Yatağan İlçesi'nin 6-7 km. batısındaki Yatağan-Milas karayolu 

üzerindeki terkedilmiş Eskihisar Köyü içerisindedir. 

Kent, İ.Ö. 3. yüzyılda kurulmuş. Suriye Kralı I. Seleukos eşi Stratonike'yi oğlu Antiokhos'la 

evlendirmiş; Antiokhos, önce üvey annesi sonra eşi olan Stratonike adına kenti kurmuştur. 

Strabon'a göre, çok güzel yapılarla donatılan kent, bilinmeyen bir tarihte Rhodos'a armağan 

edilmiştir. Rhodos bu kenti yine bilinmeyen bir tarihte kaybetmiş. İ.Ö. 197’de tekrar ele geçirmiştir. 

İ.Ö. 167’de Roma Senatosu’nca Karia’nın bağımsızlığına karar verilince, Rhodos egemenliği sona 

ermişitir. Kent İ.Ö. 88’de Mithriadates’in eline geçmiş. İ.Ö. 40’da da Labienus Partlar’ın başında kenti 

ele geçirmeye çalışmıştır. Kazılarda ele geçirilen sikkelerden, Stratonikeia’nın Rhodos’tan 

bağımsızlığını kazandığı, İ.Ö. 167’den itibaren basılmaya başlandığı ve Gallienus (İ.S. 253–268) 

zamanına dek devam ettiği anlaşılıyor. 

Kentin akropolü güneydeki dağın tepesindedir. Kentin kuzey kenarında açılan ana giriş kapısı 

büyük bloklardan, geniş ve ince taş duvarcılığı ile örülmüştür. Kapı iki girişlidir. İki kapı girişi 

arasında Nymphaion vardır. Kapıdan sonra sütunlu bir alanın ve yolun varlığı görülmektedir. 

Kentin tam ortasında, antik kent meclisinin toplandığı Bouleterion bulunmaktadır. 

Bouleterion’un kuzeye bakan dış duvarında Diokletianus'un fiyat listesi ve bunun uygulanmasına 

ilişkin giriş kısmı Latince yazılmıştır. 

Agora’nın bouleterion’un batısında olduğu söylenirse de, kuzey duvarındaki fiyat listesi ve 

yapılan kazıyla ortaya çıkarılan sütunlu caddesine bakılarak, Agora’nın Bouleterion’un çevresinde 

olduğu düşünülebilir. 

Kentin batısında, Antik çağlarda gençlerin düşünsel ve bedensel yönden eğitildikleri, spor 

etkinliklerinde bulundukları Gymnasion denilen yapı bulunmaktadır. 

LAGİNA 

Lagina Hekate Kutsal Alanı, Yatağan ilçesi'ne bağlı Turgut Beldesi sınırları içerisinde yer alır. 

Yatağan-Milas karayolu üzerindeki Termik Santralın yanından sağa ayrılan asfalt yoldan 9 km. 

gidilerek Lagina’ya varılır. 

Karialılar'ın önemli kült merkezi olan Lagina Kutsal Alanı'nın ünü zamanımıza dek gelmiş 

olup, bu yöre halen Leyne ismi ile de tanınır. 

486

Son yapılan araştırmalar, yörenin eski Tunç Çağı'ndan (İ.Ö. 3000) günümüze dek kesintisiz bir 

yerleşime sahip olduğunu göstermektedir. Seleukos kralları büyük imar çalışmaları ile Lagina Kutsal 

Alanı'nı dini merkez ve buraya 11 km. uzaklıktaki Stratonikeia’yı da bölgenin siyasi merkezi 

yapmışlardır. 

Lagina'da ve Stratonikeia Bouleterion’u duvarlarında halen var olan yazıtlardan öğrendiğimize 

göre; bu iki kent birbirlerine kutsal bir yol ile bağlanmıştır. 

Lagina'nın tanrıçası Hekate, güneş soylu Titanlar'dan Kaios ve Phoibe'nin torunudur. Babası 

Perses, annesi Asterie'dir. Asterie ile Leto ikiz kardeştirler. Böylece, akrabalık zincirinde Apollon, 

Artemis ve Hekate kardeş çocukları olmaktadır. 

Lagina Kutsal Alanı'nda: Propylon, bu kapıya bağlanan kutsal yol Altar, Peribolos, Dorik 

Stoalar ve Hekate Tapınağı vardır. Lagina Kutsal Alanı'nda yapılan arkeolojik kazılar, Türk bilim 

adamları tarafından yürütülen ilk kazılar olması açısından önem taşımaktadır. Bu kazıları Osman 

Hamdi Bey ve Halit Ethem Bey yürütmüştür. 1993 yılında Arkeolojik kazı ve restorasyon çalışmaları 

Mimar Arkeolog Prof. Ahmet Tırpan'ın bilimsel başkanlığında başlatılmıştır. 

Tapınağın frizleri Osman Hamdi Bey tarafından İstanbul Arkeoloji Müzesi'ne götürülmüştür ve 

şimdi aynı müzede sergilenmektedir. 

FETHİYE İLÇESİ 

GEMİLE ADASI 

Fethiye’ye yaklaşık 9 km. uzaklıkta, Kayaköy’den sonra Gemile Koyu’ndan deniz yoluyla 

ulaşılır. Ortaçağda Sybola adıyla bilinen Ölüdeniz Havzası içinde yer alan Gemile veya Aya Nikola 

Adası İ.S. 5. yüzyıldan itibaren dinsel içerikli yerleşimlerin oluşmasıyla önemli bir konuma gelmiştir. 

Avrupa ve Doğu Akdeniz ülkelerinin ticaret ve seyahat gemilerinin uğrak yeri haline gelerek bir hac 

merkezi olmuştur. Birçok kilise ve şapel yanında din eğitimi veren okullar da açılmıştır. 

Bir önemli Nikolas, bu Adada yaşamıştır. Ancak kimliği henüz belli değildir. Bu açıdan adanın 

önemi önümüzdeki yıllarda da tartışılacaktır.1990 yılından beri Japonlar tarafından yüzey araştırması 

yapılan ada ve çevresinde 11 kilise belirlenmiştir. Bunlardan dördü Gemiler, biri Karacaören 

Adası’nda, diğerleri ise Ölüdeniz ve Karaören Koyu civarındadır. Adanın kayalık olması nedeniyle, 

kilise ve evlerin temelleri kaya içine oyulmuştur. Deniz dibinde de kalıntılar devam etmektedir. 

KADYANDA 

Fethiye’ye 24 km. uzaklıkta olup, Üzümlü Kasabası’ndan sonra 8 km.’lik stabilize bir yolla 

ulaşılır. Likçe kitabelerde ismi Kadawanti olarak okunan Kadyanda’nın ismindeki -ND takısı 

nedeniyle, kuruluş tarihinin İ.Ö.3. binlere indiği söylenebilir. Ancak antik kentten günümüze ulaşan 

yüzeydeki en eski kalıntılar İ.Ö. 5. yüzyıldan daha eskiye gitmez. Kadyanda Örenyeri’nde kenti 

çevreleyen sur duvarlarının bir bölümü, kaya mezarları ve bazı kitabeler en erken dönemlere tarihlenen 

kalıntılardır. Roma Dönemi’nde de onarılan Hellenistik tiyatro, hamam, koşu pisti, agora, hangi tanrıya 

ait olduğu bilinmeyen tapınak kalıntısı ve sivil yapı izleri Kadyanda’da antik dönemde de yaşanıldığını 

belgelemektedir. 

Tiyatro alanına dayanak olan poligonal sur duvarı Hellenistik Dönem’e ait olup kaliteli bir 

işçilik göstermektedir. 

Tapınağın doğu kesiminde geniş bir alanın altında inşa edilmiş, birbirine geçmeli dört büyük 

sarnıç, kentin antik dönemde su sorununun ne denli etkili olduğu, belki de bu sorun nedeniyle 

terkedilmiş olabileceğini akla getirmektedir. 

Kadyanda’da izlenen yapı kalıntılarının büyük çoğunluğu Roma Dönemi’ne aittir. Kent İ.S. 7. 

yüzyıla dek yerleşime sahne olmasına karşın geç döneme ait kalıntılar fazla yoğun olarak hissedilmez. 

KAUNOS VE KAYA MEZARLARI 

Köyceğiz İlçesi sınırlarındadır. Antik kente Ortaca İlçesi, Dalyan Kasabası'ndan karayolu ile 

ve ayrıca deniz yolu ile de ulaşılabilir. 

487

Antik çağ şairi Ovidius’un anlattığı bir mitolojik öyküye göre; Miletos’un ikiz çocukları 

Kaunos ve Byblis birlikte büyür. Byblis ikizini öyle çok sever ve beğenirmiş ki, her an onunla birlikte 

olmak istermiş. Bu sevginin doğa dışı olduğunu bilen Byblis, aşkını bir mektupla Kaunos’a bildirince 

bu durumu öfke ve tiksintiyle karşılayan efsanevi kral, ikizini bir daha görmemek için Milet’ten kaçıp 

Karya ile Likya sınırına gelerek Kaunos Kenti’ni kurmuştur. Strabon “Kent kapatılabilen bir limana ve 

tersanelere sahiptir.” diyerek Kaunos’un antik çağdaki konumunu bize açıklamaktadır. Ancak antik 

dönemde Anadolu kıyılarında bulunan pek çok liman kenti gibi bugün Kaunos da kıyıdan içeride 

kalmıştır. Antik kentte dikkat çeken kalıntılar, kayalara oyulmuş kral mezarlarıdır. Büyük ve görkemli 

olanlar cepheden inantis planlı İyon tapınak yapılarını hatırlatmaktadır. En doğudaki yarım bırakılmış 

kaya mezarı bu tür eserlerin yapım aşamasını göstermesi açısından hayli ilginç bir örnektir. 

Kentte dikkati çeken diğer bir alan yukarı akropoldür. Güney yamacı tamamen sarp olan 

akropolün zirvesinde kulelerle desteklenmiş ortaçağdan kalma bir sur duvarı bulunmaktadır. 

KAYAKÖY 

Fethiye’ye 8 km. uzaklıktadır. Kayaköy’ün geçmişi filolojik açıdan İ.Ö. 3. binlere dek 

gitmesine karşın, antik dönem kalıntılarından günümüze İ.Ö. 4. yüzyıla tarihlenen, az sayıda lahit ve 

kaya mezarları ulaşmıştır. Kentin yamaçlarında izlediğimiz yapıların tamamı, Osmanlı 

İmparatorluğu’nun geç dönemlerinde, azınlıklara tanınan haklarla, 19. yüzyılın 2. yarısı ile 20. yüzyılın 

ilk çeyreğinde yerleşen Rumlar tarafından yapılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında 

bölgede yaşayan Rumlar'ın, Batı Trakya’daki Türkler ile değiş tokuş edilmesi sonucu kent 

boşaltılmıştır. Kentteki yapılar, kapı, pencere ve üst örtü sisteminin doğal etkenlerle yok olmasıyla, 

hayalet kent görünümü almıştır. 

Terk edilen kentte, kullanıldığı dönemde, her biri 50 m2.’den büyük olmayan, manzara ve ışık 

açısından birbirinin önünü kapatmayan, genellikle alt katları kiler olan ikişer katlı, girişte çatıdaki 

yağmur sularının toplandığı zemin altı sarnıçların olduğu, 350 ila 400 konut bulunmaktadır. Konutların 

yanı sıra evlerin arasına serpiştirilmiş çok sayıda şapel, iki büyük kilise, okul binası ve bir gümrük 

binası yer almaktadır. 

LETOON 

Fethiye - Kaş karayolunun 65. km.’sinden güneye sapılan yoldan yaklaşık 3 km. gidildiğinde 

Letoon Antik Kenti’ne ulaşılır. 

Şair Ovidius’un anlattığı bir efsaneye göre, Zeus’tan hamile kalan tanrıça Leto, ikiz çocukları 

Artemis ve Apollon’u Delos’ta doğurur. Sonra Xantos Nehri’nin denize ulaştığı yere gelip, nehir 

boyunca Leto Tapınağı’nın bugünkü bulunduğu yerdeki kaynağa varıncaya dek yürür. Kaynakta 

çocuklarını yıkamak isteyen, fakat yerli halk tarafından engellenen tanrıça, yöre halkını, izin 

vermemeleri sonucu kızarak kurbağaya çevirir. İşte Letoon Örenyeri’ nin kuruluşu bu mitolojiye 

dayanmaktadır. Letoon Örenyeri’nde 30 yıldır yapılan kazılarda ele geçen buluntulara göre ilk yerleşim 

İ.Ö. 7. yüzyıla dek gider. Buradaki kalıntılar ve ele geçen kitabeler Letoon’un Likya Birliği döneminde 

politik ve dini bir merkez olduğunu göstermektedir. Antik kent merkezinde, yan yana dizilmiş üç 

tapınak bulunmaktadır. Bunlardan en batıdaki İyon düzeninde olup Leto’ya, daha küçük olan ve ortada 

yer alan tapınak Artemis’e, en doğuda, Dor düzenindeki tapınak ise Apollon’a aittir. Apollon Tapınağı 

yakınındaki Hellenistik çöplük alanı içinde bulunarak bugün Fethiye Müzesi’nde sergilenen üç dilli 

yazıt çok büyük bir önem taşımaktadır. Likçe, Aramice ve Grekçe ile yazılmış olan yazıt, Likya 

dilinin çözülmesinde çok büyük bir rol oynamıştır. Tapınakların güneybatısında, Nymphae kültüne 

adanmış çeşme binası ile bu çeşmenin doğu kenarında, erken hristiyanlık dönemine ait kilise yer 

almaktadır. Örenyeri içerisinde ayrıca, bir stoa ve Hellenistik dönem tiyatro da görülmeye değer 

kalıntılar arasında yer alırlar. Halen Fransızlar tarafından bilimsel kazı ve restorasyon çalışmaları 


488

PINARA 

Fethiye’ye 40 km. uzaklıkta, Fethiye-Kaş karayolu üzerinde, Minare köyü yakınındadır. 

Köyden 2 km. stabilize bir yolla ulaşılmaktadır. 

Antik çağ yazarlardan Stephanos Byzantion Menekrotes’den alıntı yaparak “Xanthos’un nüfusu 

çok artınca yaşlılardan bir grup, Kragos dağının yüksek olan tepesinde bir kent kurup adına da 

yuvarlak anlamına gelen Pınara ismini verdiler” diyerek kentin kuruluşunu anlatmaktadır. Kentin erken 

döneme ait kalıntıların bulunduğu yukarı akropolün gerçekten yuvarlak bir şekilde olması bu 

mitolojiye gerçeklik payı kazandırmaktadır. Kentin ismi Likçe kitabelerde Pinale olarak okunmaktadır. 

Günümüzde ise antik kentin yakınında bulunan köyün ismi Pınara’yı çağrıştırır bir değişimle Minare 

olarak söylenmektedir. 

Antik kente doğru yaklaşıldığında, yukarı akropolün sarp olan doğu yamacında bir dantela gibi 

oyulmuş yüzlerce kaya mezarları dikkati çekerler. Yukarı akropol kısa sürede yetersiz kalınca, 

ulaşımın daha kolay sağlandığı aşağı akropol yerleşime açılmıştır. Aşağı akropolün yamaçları geçit 

vermeyecek derecede dik olmasına karşın, gerek terasın oluşturulması, gerekse sağlamlaştırmak 

açısından yer yer sur duvarı ile desteklenmiştir. Surun güneyindeki kapıdan geçerek kenti 

dolaştığımızda, arkasını yamaca dayamış Odeon ve önündeki düz alanda Agora, kentin odağını 

oluşturmaktadır. 

Sur duvarlarının dışında Roma dönemi bir hamam kalıntısı; Akropol ve hamamın karşısında yer 

alan, arkasını doğal yamaca dayamış tiyatro bulunmaktadır. 

TELMESSOS 

(AMYNTHAS KAYA MEZARI) 

Telmessos antik kenti tarihinin, filolojik belirlemelere göre İ.Ö. 3. binlere dek gitmesine karşın, 

bunu kanıtlayacak somut eserlere henüz ulaşılmış değildir. Suidas’ın kentin kuruluşu ile ilgili olarak 

anlattığı bir mitolojiye göre, Troya Savaşı'nın başladığı dönemden Atinalılar’dan elçi olarak gelen 

Odysseus ile Menelaosu evine kabul eden Antenor’un kızına aşık olarak, köpek kılığına girip ilişki 

kuran Apollon’dan olma çocuğa Telmessos adı verilir. Bu çocuğun adıyla bağınıtılı olarak, Likya 

sınırlarında Telmessos kenti kurulur. Böylece Apollon çocuğunu bu yeni kente kâhin olarak atar. 

Her el değiştirmede yakılıp yıkılan ve depremlerle hayli tahrip olan antik kentten günümüze, 

kaya mezarları ile birkaç lahit mezarın dışında pek kalıntı ulaşmamıştır. Tiyatro Hellenistik dönem 

özelliklerini yansıtmasına karşın günümüze ulaşan kalıntılar daha çok Roma dönemine aittir. Tiyatro 

İ.S. 3-4. yüzyılda arenaya dönüştürülmüştür. 

Antik kentten günümüze ulaşan en eski kalıntı kaya mezarlarıdır. Bunlardan en önemlisi doğu 

ante duvarı orta bölümündeki “Hermapios oğlu Amynthas” yazısı nedeniyle Amynthas mezarı olarak 

isimlendirilen kaya mezarıdır. Mezarın cephesi tümüyle bir İyon tapınak cephesini hatırlatmaktadır. Bu 

mezarın doğu yönündeki yamaçta bir grup kaya mezarı daha dikkati çeker. Bunlardan iki tanesi tıpkı 

Amynthas mezarında olduğu gibi tapınak cephelidir. Biri tamamlanmadan yarım bırakılmıştır. 

TLOS 

Fethiye’ye 40 km. uzaklıkta, Yaka Köyü’ndedir. Tlos’un, İ.Ö. 14. yüzyıldaki Hitit 

metinlerinde, Lukka topraklarındaki Dlawa, daha sonraki dönemde Likçe yazıtlarda geçen Tlawa ile 

Grekçe metinlerdeki Tlos kentinin aynı kent olduğu ve kuruluşunun İ.Ö. 2. binlere dek gittiği kabul 

edilmektedir. 

Dik yamaçlarla doğal açıdan korunaklı akropol tepesinin çevresi yer yer sur duvarları ile 

desteklenerek sağlamlaştırılmıştır. Akropolün kuzey-doğu yönündeki sur duvarlarıyla kaya mezarları 

Likya kültürünün örneklerindendir. Daha çok doğu ve güneydoğu kesiminde izlenen sur duvarları ise 

Roma döneminde inşa edilmiştir. Bizans döneminde, birçok yapı, bazı lahitlerin malzemesi 

kullanılarak onarılmıştır. En üstte devşirme taşlarla yapılan geç dönem yapılar, 19. yüzyılda Osmanlı 

489

İmparatorluğu’nca görevlendirilmiş bir Bey'in yerleşimine ait duvarlardır. Akropolün doğu yamacında 

özenle işlenmiş Roma dönemi sur duvarlarının dayandığı alanda, sur duvarlarına paralel devam eden 

bir stadyum bulunmaktadır. Stadyum karşısındaki yapılar Agora ve bölümlerine ait olmalıdır. Bu 

alanın güney kesiminde izlediğimiz kalıntılar Gymnasium, Palestra ve hamam yapılarına aittir. Roma 

dönemine ait bir tiyatro bulunmaktadır. 

BODRUM İLÇESİ 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesinde arkeolojik olarak; 

Dağbelen Köyü’nün tamamı 1. ve 3.derece arkeolojik sit, Gökçebel Köyü 1.derece arkeolojik sit, 

Geriş Köyü 1.derece arkeolojik sit, Küdür Yarımadası 1. ve 3.derece doğal sit, Kızılburun Mevkii’nde 

tescilli kaya mezarları bulunmaktadır. Beldenin ilk yerleşim alanı Sandıma, terk edilmiş bir köy olarak 

dönemin mimari yapısının korunduğu güzel bir örnektir. Bitez Beldesi’nde Şapel adı altında eski bir 

kilise kalıntısı bulunmaktadır. Göltürkbükü Beldesi’nin 650–700 hektarı Arkeolojik ve Doğal Sit 

alanları olup, bu alanların içinde yer yer tarihi ve kültürel alanlar bulunmaktadır. Yalı Beldesi’nde 

Thjangela ve Syangela bulunmaktadır. 

BODRUM KALESİ: 

İlk çağda Zephyra ismi ile bilinen bir ada olup M.S.I.y.y.da kara ile birleşen yarımada üzerine St.jean 

Şövalyeleri tarafından önceki tarihlerde inşa edilmiş bir Türk Kalesi üzerine yapılmıştır. Bu, Türk 

Kalesi 1261–1269 yılları arasında Menteşe Beyliği’ne bağlı denizciler tarafından inşa edilmiştir. 

Daha sonra 1403 yılında yapılan Ankara Savaşı’ndan sonra St.Jean Şövalyeleri Mehmet 

ÇELEBİ’den İzmir’de yıkılan kalelerine karşılık yeni bir kale yapmak üzere yer istemişlerdir. Mehmet 

ÇELEBİ’de bir kale yapma iznini St.Jean Şövalyelerine vermiştir. 

Kale karaya yakın planlıdır. 180*185 m. ölçülerindedir. En yüksek yeri deniz seviyesinden 47.5 

m. yükseklikte Fransız Kulesi’dir. Kaleye kuzeybatı köşesindeki ilk kapıdan geçilerek girilir. İç kaleye 

kadar7 kapı vardır. Kalenin kuzey ve batı yüzü çift duvarlıdır. Kuzey ve batı hendekleri Şövalyeler 

döneminde asma köprü ile aşılmaktaydı. Kalenin batı tarafındaki kalın duvarlı çatısı eğimli büyük yapı 

top korugalıdır. 

Batı hendeği üstündeki asma köprü kontrol kulesi dış duvarında II. Mahmut’un Tuğrası gardın 

üzerinde Hicri 1235 tarihli okunmaktadır. VI. kapı üzerinde Latince bir yenilikle Şövalyeler Tanrı’nın 

kendilerini korumalarını diler. VII. kapıdan iç kaleye girilmektedir. İç kalede 14 sarnıç bulunur. 

Anadolu’da gotik tarzda, 402–1437 yıllarında yaptırılan ve 1519–1520 yılları arasında İspanyol 

Şövalyeleri tarafından onarılan tek nefli Şapel bulunmaktadır. 

Güney duvarına bitişik Türk Hamamı, kalenin hapishane olarak kullanıldığı döneme aittir. 1895 

yılında yapılmıştır. 

Bodrum Kalesi’nin kuleleri ünlüdür. İngiliz Kulesi kalenin kuzey-doğu köşesindedir. 3 katlıdır. 

Kuzeyde ve batıda iki girişi bulunmaktadır. Kulenin yapımına İngilizlerin parasal desteğiyle Kral IV. 

Henry (1399–1414) zamanında başlanmıştır. Bu kule, İngilizlerin İngiltere dışındaki en büyük anıtıdır. 

MAUSOLEİON 

Dünyanın 7 harikasından biri olan Mavsoleion antik adı Halikarnassos olan Bodrum’da 

bulunmaktadır. Karyalı Pers Satrabı Mavsolos tarafından (İ.Ö.350) inşaatına başlanmış; Mavsolos’un 

ölümü üzerine kız kardeşi ve aynı zamanda karısı olan Artemisia tarafından bitirilmiştir. Anıt, 105 X 

490

242 m. boyutundaki bir teras üzerine yapılmıştır. Antik çağ yazarları bu anıtın mimarının Pytheos 

olduğunu yazarlar. Anıtı süsleyen kabartmaların da o dönemde yaşamış olan heykelcilerden Leokhares, 

Bryakuis, Skopas ve Timotheos tarafından yapıldığı zamanın antik yazarlardan öğrenilmektedir. 

Anıtın temelleri yerli kayaya oyulan yaklaşık 5 m. derinlikteki bir çukur içine açılmıştır. Antik 

kaynaklara göre, tepedeki basamaklı çatıyla birlikte yaklaşık 50 m. yüksekliğindeydi. Anıtın yukarı 

kısmında dört yanı çevreleyen 36 sütundan (9x11) oluşmuş bir sütun sırası bulunmaktaydı. Tepede 24 

basamaklı bir çatı, en üstte de 4 atlı 1 araba, arabanın içinde de Mavsolos ile Artemisia’nın heykelleri 

yer almaktaydı. Çatının en alt basamağı üzerinde koruyucu aslan heykelleri bulunduğu belirtilmektedir. 

Sütunlar arasında heykeller bulunmaktadır. Sütun sırasının altındaki yapının gövdesi üzerinde de ünlü 

Amazon Frizi yerleştirilmişti. Anıtın tamamı yeşil taş bloklarla inşa edilmiş, dış yüzü beyaz mermer ve 

mavimsi kireç taşıyla kaplanmıştır. 

Uzun yıllar doğa ve insan tahribatına karşın ayakta duran mezar anıtını, İ.S. 1304 yılında, tüm Batı 

Anadolu'yu sarsan deprem yıkmıştır. 1846’da Lord Stratford’un, 1857–1862 yılları arasında 

Newton’un sürdürdüğü kazılarda ortaya çıkan eserlerle, 19. yüzyıl başlarında St. Jean Şövalyeleri’nin 

kaleyi yaparken duvarda kullandığı eserler, Newton tarafından İngiltere’deki British Museum’e 

götürülmüştür. Frizinden iki orjinal parçası da Mavsoleion mezar anıtı alanındaki müzededir. 1966– 

1972 yılları arasında Danimarka Aarhus Üniversitesinden Prof. Dr. Kristian Jeppesen başkanlığındaki 

Danimarkalı kazı kurulu burada bilimsel arkeolojik kazılar yapmıştır. Prof. Dr. Kristian Jeppesen’in 

bilimsel ve maddi katkılarıyla bu alanda küçük bir müze yapısı oluşturulmuştur. Müze 1982 yılında 

ziyarete açılmıştır. 

ANTİK TİYATRO: 

Klasik çağ Bodrum’unun günümüze gelmiş anıtsal eseri, tiyatrosudur. Tiyatro antik geleneğe 

uygun olarak Göktepe’nin güney yamacına yaslanmıştır.3 bölümden oluşmuştur. 

GÖKTEPE: 

Antik Tiyatronun güney yamacına yaslandığı Göktepe’nin üst bölümlerinde kaya içine oyulmuş 

yüzlerce mezar bulunmaktadır. Çoğunluğu Helenistik ve Roma devrine tarihlendirilen bu mezar 

odalarının çok azında yer yer fresk izlerine rastlanılmaktadır. 

MİNDOS KAPISI: 

Halikarnassos şehir sularının en önemli yeri Mindos Kapısıdır. Kapıya şehrin batı çıkışında 

bulunan Türk Mezarlığının yanındaki eski Gümbet yoluyla ulaşılır. Çevrede Hellenistik ve Roma 

devrine ait tonozlu mezarlar da bulunmaktadır. Yöresel adı Diktiri’dir. 

MİLAS İLÇESİ 

GÜMÜŞKESEN MEZAR ANITI 

Milas merkezdedir. İ.S. 2.yüzyıla tarihlenmektedir. Anıt mezar, dikdörtgen bir mezar odası ile 

bu odanın üzerindeki paye ve sütunların taşıdığı piramit gibi gittikçe daralan bir örtüden ibarettir. Anıt, 

iki basamaklı bir krepis üzerindedir. Mezar odasına bir kapı ile girilmektedir. Odanın içinde üst katın 

döşemesini destekleyen dört paye vardır. Üst katın tabanında yer alan bir delikten aşağıda yatan ölünün 

üzerine şarap döküldüğü tahmin edilmektedir. Açık bir sütun dizisi ile çevrili olan üst katın her 

köşesinde birer kare sütun, bunların arasında ikişer oval sütun yer almaktadır. 

BEÇİN 

Milas’ın 5 km. güneyindeki ovada birdenbire 200 metre yükselen platonun kenarına 

Menteşeoğullar'ı tarafından kurulmuş bir Ortaçağ kentidir. Antik çağlarda önemli bir yerleşim yeri 

491

olmamasına karşın, Beçin Kalesi’nin duvarlarında antik çağ yapı kalıntıları devşirme malzeme olarak 

kullanılmıştır. Kalenin iç kapısının sağ tarafındaki duvar, bir tapınağın altı basamaklı mermer krepisi 

üzerine oturmaktadır. 

Kentin ismi Ortaçağ İtalyan kaynaklarında “Pezona”, Türk ve İslam metinlerinde “Barçın”, 

yakın zamanda ise “Peçin” olarak geçer. Bugünkü söylenişi Beçin şeklindedir. 17. yüzyılda Evliya 

Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde; “Beçin, kale içinde 20 evden ibaret Milas’a bağlı bir nahiye idi.” diye 

yazar. 

13. yüzyılın ikinci yarısında bölgeyi ele geçiren Menteşoğulları başlangıçta Milas’ı başkent 

yapmışlardır. 14. yüzyılın başlarında savunması kolay olduğu için hükümet merkezini Beçin’e 

taşımışlardır. Beçin, Tacettin Ahmet Gazi’nin hükümdarlığı süresince beyliğin başkenti olarak 

kalmıştır. Bu kişinin 1391’de ölümünden sonra yöre, Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı topraklarına 

katılınca hükümet merkezi Balat’a (Milet) taşınmıştır. 

Kentte günümüze ulaşan yapı kalıntıları, Milas ovasına bakan iç kalede, surlarla çevrili dış 

kalede, surların dışında güneydeki Kepez ve Siğmen mevkilerinde yoğunlaşmaktadır. 

EUROMOS 

Milas İlçe merkezine 10 km uzaklıkta, İzmir karayolu üzerinde yer alan Euromos, antik çağda 

Mylasa’dan sonra yörenin en önemli kentiydi, Kentin adı İ.Ö. 5. yüzyılda “Kyramos” ya da “Hyramos” 

biçiminde karşımıza çıkıyor. Yunanca’da “Güçlü” anlamına gelen Euromos, Mausolos’un 

Hellenleştirme politikası sonucu kullanılmaya başlanmıştır. 

Kent kalıntıları çok yıpranmış olmalarına karşın, Asya’nın en iyi korunmuş yarım düzine 

tapınağından biri de Euromos’daki Zeus Tapınağı’dır. İ.S. 2. yüzyıldan kalma yapı cephelerinde 6, 

yanlarında 9 sütunlu ve Korinth düzeninde yapılmıştır. Yapının kuzey kenarındaki üç sütun ile güney 

batı köşesindeki sütunun yivsiz oluşundan süsleme işinin yarıda bırakıldığı anlaşılıyor. 

Kuzeye ve batıya bakan yüzlerdeki sütunların tümünde adak yazıt taşıyan panolar vardır. 

Tiyatro ovanın hemen üzerindeki yamacın girintisi içinde yer almaktadır. Düz bir alan üzerindeki 

Agora’yı çevreleyen Stoa’nın birkaç sütunu görülmektedir. Daha batıda bir başka Stoa daha vardır. 

Zeus Tapınağı ve çevresinde 1970’li yıllarda Prof. Ümit SERDAROĞLU tarafından kazı ve 

restorasyon çalışmaları yapılmıştır. 

LABRANDA 

Zeus Labrandos’un kutsal alanı olan Labranda, Milas’ın 14 km. kuzey doğusunda yer 

almaktadır. En eski buluntular yaklaşık İ.Ö. 600 yılına aittir. İ.Ö. 6. ve 5. yüzyılda kutsal alan, 

sonradan tapınak terası olarak kullanılan küçük yapay bir düzeltiden oluşuyordu. İ. Ö. 497’de kutsal 

alanda bir savaş yapılır ve Karia ordusu müttefikleri Miletliler’le birlikte Pers ordusuna yenilirler. 

İ.Ö. 4. yüzyıl tapınağın en önemli devridir. Mausolos (İ.Ö.377–352) ve Idrieus (İ.Ö.351–344) 

adlı satraplar zamanında burası yeni bir görünüm kazanır. 

İ.Ö. 355’de Labranda’daki yıllık kurban şöleninde Mausolos kendisine yapılan bir suikastten 

son anda kurtulduğu için burada bir dizi yapay teraslar, küçük bir Dor bina, anıtsal merdiven, iki geniş 

ziyafet salonu (Andronlar), sundurmalı yapı (Oikoi), stoa ve etrafı sütunlu Zeus Tapınağı gibi geniş 

çapta inşaatlar yapılmıştır. İ.Ö. 344’de İdrieus’un ölümüyle imar faaliyetleri son bulmuştur. Kutsal 

alanın kült yeri olarak kullanılması İ.S. 4. yüzyılda meydana gelen büyük yangın felaketiyle son 

bulmuştur. (38) 

Labranda’daki kutsal alana Mylasa’dan başlayan ve 8 m. genişliğinde olan kutsal yol ile 

ulaşılırdı. 

Propylon bölgesi, kuzeyde, üzerindeki dört geniş geçitle uzun odalara açılan bir duvarla 

sınırlanır. Bu uzun odalar depo veya hazine odalarıdır. 12 metre genişliğindeki merdivenle orta terasa 

ulaşılır. Mausolos’un Andronu (Andron B) burada yer almaktadır. En üst terasta yer alan Zeus 

Tapınağı doğuya dönüktür. En eski evresi İ.Ö. 4. yüzyıla tarihlenir. Tapınağın güney batısında ve 

yakınında İdrieus’un Andronu (Andron A) bulunmaktadır. Oikoi, antreler arasında yer alan iki 

492

dikdörtgen odadan oluşmaktadır. Bu bina muhtemelen hem kutsal alanın arşivi hem de rahiplerin 

çalışma yeri ve kutsal ziyafetler için kullanılmıştır. 

Kutsal alanın kuzeyinde dik bir yokuş yer alır. Bunun güney yamacında tapınağın üzerinde 15 

m. uzunluğunda bir mezar yer almaktadır. Kutsal alanın 200 m. batısında stadyum bulunmaktadır. 

Labranda kazısı 1948 yılında İsveç Uppsala Üniversitesi’nden A.W. PERSSON tarafından 

başlamış, kazılar P. HELLSTRÖM tarafından yürütülmektedir. 

HERAKLEİA 

Herakleia’ya Milas - Söke karayolu üzerindeki Çamiçi Beldesinden ayrılan bir yolla ulaşılır. 

Kent Kapıkırı Köyü içerisinde kalmaktadır. Milas’a 39 km. uzaklıktadır. Kent, antik çağda Ege 

Denizi’nin bir uzantısı olan Latmos Körfezi’ne sahipti. Ancak Menderes Nehri’nin getirdiği 

alüvyonlarla dolması sonucu körfez bugünkü Bafa Gölü’ne dönüşmüştür. 

Kent adını ünlü mitoloji kahramanı Herakles’ten almıştır. İ.Ö. 8. yüzyılda adı Latmos iken 

Persler zamanında Karya Satrabı Mausolos’un eline geçmiştir. İskender’in Asya seferi sonucu İskender 

İmparatorluğu’nun, daha sonra Seleukoslar’ın egemenliğine bağlanmıştır. İ.Ö. 1.yüzyılda denizle 

ilişkisinin kesilmesi üzerine eski önemini kaybeden Herakleia ulaşımdaki güçlük nedeniyle Hıristiyan 

keşişlerin bir gizlenme yeri olmuştur. Çok engebeli ve kayalık bir arazi üzerine kurulan antik kentin 

etrafı 65 kule ile takviye edilen 6.5 km. uzunluğunda sur ile çevrilmiştir. Düzgün dikdörtgen ve kare 

taş işçiliği gösteren sur duvarları Hellenistik dönemde yapılmıştır. Hippodamos şehir planına göre 

iskan edilen Herakleia, birbirini dik kesen ızgara biçimli parsel ve sokak planının iyi uygulandığı 

örneklerden biridir. 

Athena Tapınağı kentin en iyi korunmuş yapılarından biridir. Hellenistik Çağ yapısıdır. Athena 

Tapınağı’nın doğusunda yer alan Agora iki katlı olup, birinci katı ayakta kalmıştır. Agora’nın 

doğusundaki “U” plânlı yapı Bouleterion’dur. Tiyatro kentin kuzey doğusunda yer alır. Kentin sahiline 

ve adalara giden yolun kenarında Endymion Kutsal Alanı yer almakatadır. Mitolojiye göre Ay 

Tanrıçası Selene Latmos Dağları’nda çobanlık yapan güzel delikanlı Endymion’a aşık olur ve onu 

ebedi uykuya mahkum eder. 

Bafa Gölü içerisinde yer alan adacıklarda ve Latmos Dağı kayalıklarında birçok manastır yer 

alır. Sina Yarımadası ve Yunanistan’dan gelen rahipler M.S. 7. yüzyılda ilk manastırı kurmuşlardır. 13 

manastır bulunmaktadır. Bunların en ünlüleri Yediler, Stylos, Soteros, Menet Adası, İkizce Adalar ve 

Kahve Asar Adası manastırlarıdır. Ayrıca manastırlar etrafına yayılmış keşişlerin tek başına yaşadığı 

pek çok mağara veya çilehane vardır. Manastırlara yakın olanların içi zengin fresklerle süslüdür. Bu 

çilehanelerin tavanlarını ve duvarlarını süsleyen freskler İsa’nın hayatını, Meryem’i ve azizleri tasvir 

eder. 

Herakleia Antik Kenti’nde Alman Anneliese PESCHLOW tarafından yapılmakta olan yüzey 

araştırmasına her yıl devam edilmektedir. 

İASOS 

Milas’a 28 km. uzaklıktaki Kıyıkışlacık Köyü içindeki üç tarafı denizle çevrili bir yarımada 

üzerine kurulmuştur. Mitolojiye göre Argos’tan gelenler tarafından kurulduğu ve ismini kolonistlerin 

başı Iasos’tan aldığı söylenmektedir. İ.Ö. 5. yüzyıla dek Iasos hakkında eski kaynaklarda bilgi yoktur. 

Kentin kurulduğu alan önceleri bir ada iken daha sonra adanın denizle birleştiği berzah dolmuş ve ada, 

yarımada haline dönmüştür. Antik kente ait önemli yapılar bu yarımada üzerinde yer almaktadır. 

Büyük sur, su kemerleri, mezarlar ile balık pazarı olarak adlandırılan yapı ise sur dışında yer 

almaktadır. Iasos’da yapılan kazılarda kentteki en eski yerleşimin İ.Ö. 3. bin sonuna dek uzandığı 

belirlenmiştir. 

İskender’in İ.Ö. 334’te Miletos’u kuşatması üzerine Iasos, kente yardım etmeye çalışan Pers 

donanmasına bir gemi bağışında bulundu. On yıl sonra Ekbatan’da İskender’in silah deposu 

komutanlığında Gorgos adlı bir Iasoslu bulunuyordu. İskender’in ilgisini çeken bir başka Iasoslu da 

yunus tarafından sevilme gibi garip bir yazgıya sahip olan erkek çocuktu. Iasos’ta erkek çocukların 

493

Gimnasiumda çalıştıktan sonra denizde yıkanmaları bir gelenekti. Bu sırada kıyıya yanaşan yunus, 

çocuklardan birini sırtına alıp, açıklara götürüyor ve sonra yeniden kıyıya bırakıyordu. Bir anlatıya 

göre bu öyküyü duyan İskender, çocuğu Babil’e getirtip deniz tanrısı Poseidon’un rahibi yapmış. 

Iasoslular bu olaydan, İ.Ö. 3. yüzyılda çıkarılan madeni paralarında, kolunu yunusun sırtına 

atmış biçimde yüzen çocuk betimlemesine yer verecek kadar etkilenmişlerdir. 

Agora’ya kemerli bir kapıdan geçilerek girilir. Agora’nın güney batısında Bouleterion yapısı 

yer alır. Agora’nın doğu köşesinde 17 x 13 m. boyutlarındaki önü sütunlu dikdörtgen plânlı yapı 

Caesareon olarak tanımlanır. Agora’nın güney batı köşesindeki geniş düzlükte Artemis Astias Tapınağı 

bulunlmaktadır. Tiyatro, kentin ortasındaki yükseltinin kuzey doğu yamacında kurulmuştur. Orta Çağ 

kalesi kentin en yüksek kesiminde ve tam ortasında yer alır. Liman, yarımada ile kara arasında yaklaşık 

850 m. uzunluğundadır. Liman ağzında yer alan kule mendirek kulesi olup, bir Orta Çağ yapısıdır. 

Bunun karşısındaki diğer kule yıkılmıştır. Kullanıldıkları çağlarda her iki kule arasına zincir gerilmek 

suretiyle istenmeyen tekneler limana alınmazdı. Kent içindeki Agora, Arkaik Çağ mezarlığı olarak 

kullanılmıştır. Roma Devri mezarlığının batısındaki yamaçlarda kayaya oyulmuş kaya mezarları ile 

bina şeklinde yapılmış mezarlar yer alır. 

Kentteki en ünlü mezar ise halk arasında Balık Pazarı olarak bilinen Roma Dönemi’ne ait anıt 

mezardır. Balık Pazarı anıt mezarı Kültür Bakanlığı, Döner Sermaye İşletmeleri Merkez 

Müdürlüğü’nce sağlanan ödenekle 1993 yılı sonunda restore edilmeye başlanmış. Restorasyon 

sonucunda, Iasos kazılarında bulunan mimari parçalar ve eserler, galeriler içerisinde teşhir edilerek, 

Balık Pazarı Açıkhava Müzesi olarak 11 Ağustos 1995 tarihinde açılmıştır. 

Iasos kazıları 1960 yılında Prof. Doro LEVİ başkanlığındaki İtalyan Arkeoloji Heyeti 

tarafından başlatılmış olup, halen Dr. Fede BERTİ tarafından devam ettirilmektedir. 

DATÇA İLÇESİ 

KNİDOS 

Datça İlçesi, Yazı Köyü sınırları içindedir. Datça’ya 35 km.’dir. Deniz yolu ile ulaşım turizm 

sezonu boyunca gezi tekneleri ve yatlarla yapılmaktadır. 

Bölgenin Pers egemenliğinde olduğu yıllarda (İ.Ö.360), Knidoslular kentlerinden ayrılarak, 

yarımadanın en uç noktasında Hippodamos plânında yeni bir Knidos kenti kurmuşlardır. Strabon, 

Knidos’un teraslar üzerine kurulduğunu, bir tiyatro gibi kıyıdan akropolise yükseldiğini, hem kara ve 

hem de ada yerleşimi ile “Çift kent” görünümünde olduğunu yazmıştır. Kentin güneyinde Ticaret 

Limanı yer almaktadır. Kentin kuzeydoğusunda yer alan küçük limanın girişi koridor şeklindedir. En 

dar yerinde karşılıklı, yuvarlak plânlı iki kontrol kulesi bulunmaktadır. 1856-1857 yıllarında Charles T. 

NEWTON, 1967-1977 yıllarında Prof. Dr. Iris Cornelia LOVE tarafından kazı çalışmaları yapılmıştır. 

1987 yılından sonra, Prof. Ramazan ÖZGAN başkanlığında arkeolojik kazılar yapılmaktadır. 

Knidos’ta doğu batı yönünde uzanan bir cadde ve bu yolun altında ve üstünde, kamu yapıları, 

aşağı ve yukarı tiyatrolar, Demeter Kutsal Alanı, küçük bir Odeon, Aphrodite Tapınağı, Korinth 

Tapınağı, Roma Mezarı, Agora, Anıtsal Yapı, Hellenistik Stoa, Dionisos Mabedi ve Bizans Kilisesi, 

Roma Dönemi Bouleuterionu, Propylon ve basamaklı cadde gibi yapı kalıntıları yer almaktadır. 

Knidos Antik Kenti içinde yer alan kült yapılarından en ünlüsü, zamanında Knidos 

Aphroditi’nin korunduğu varsayılan yuvarlak plânlı tapınaktır. 

494

DÜZENLENMEMİŞ ÖRENYERLERİ 

MUĞLA MÜZESİNE BAĞLI ÖRENYERLERİ 

ÖRENYERİ 

1-MOBOLLA 

2-PİSYE 

3-THERA 

4-KYLLANDOS 

5-KOLONA 

6-PLADASA 

7-İDYMA 

8-PANAMARA 

9-KORANZA 

10-KYS 

11-HYLLARİMA 

BULUNDUĞU YER 

MERKEZ 

YEŞİLYURT 

YERKESİK 

DOĞANKÖY 

YENİKÖY 

SARNIÇ 

GÖKOVA 

BAĞYAKA 

TURGUT 

DOKUZÇAM 

DEREBAĞ 

MARMARİS MÜZESİNE BAĞLI ÖRENYERLERİ 

ÖRENYERİ BULUNDUĞU YER 

1-SERÇE LİMANI TAŞLICA 

2-LORYMA TAŞLICA 

3-PHONİX 

TAŞLICA 

4-SARANDA SÖĞÜT 

5-THYSANOS SÖĞÜT 

6-SYRNA 

BAYIR 

7-HYDOS 

TURGUT 

8-BYBASSOS SARNIÇ 

9-COSTABUS HİSARÖNÜ 

10-ERİNE 

HİSARÖNÜ 

11-CENNET ADASI İÇMELER 

12-EUTHENA BAYIR 

13-PHYSKOS MERKEZ 

14-GALLİPOLİS ÇAMLI 

15-TYMNOS (THYSONOS) SÖĞÜT 

16-PARTAKİS KIZILADA 

17-TRİOPİON YAKAKÖY 

18-ACANTHUS KIZLAN 

19-BİBASSOS EMECİK 

20-ESKİ DATÇA BURGAZ 

FETHİYE MÜZESİNE BAĞLI ÖRENYERLERİ 


1-BALBURA ÇOBANİSA 

2-TERMESSUS KINIK 

3-TELANDRUS ARPACIK 

4-DEADALA KERTMEÇ 

5-OINOANDA ANBARKAVAK 

6-ARAXA 

ÖREN 

7-TELMESSOS MERKEZ 

8-ALOANDA KABAAĞAÇ 

9-KARMLASSOS KAYAKÖY 

10-TERSANE ADASI GÖCEK 

11-DOMUZ ADASI GÖCEK 

495

12-ARSADA KORUBÜKÜ 

13-SİDYMA BOĞAİÇİ 

14-PYDNEE GAVURAĞILI 

15-ŞOVALYE ADASI MERKEZ 

16-PSİLİS 

SARIGERME 

17-KALYNDA KARGINKÜRE 

18-OCTOPOLİS KIZILYAKA 

19-ALYCANDA ŞEREFLER 

20-CYRA 

KAPUKIRGAN 

21-LİSİA 

KAPIDAĞ 

22-LYDAE KAPIDAĞ 

BODRUM MÜZESİNE BAĞLI ÖRENYERLERİ 


1-HALİKARNASSOS MERKEZ 

2-CARYANDA TÜRKBÜKÜ 

3-BADEM ADASI GÖLTÜRKBÜKÜ 

4-MYNDOS GÜMÜŞLÜK 

5-TELMİSOS GÜRECE 

6-TERMERA TURGUTREİS 

7-TERMERİON AKYARLAR 

8-ARCOMESUS KARAADA 

9-PEDASA KONACIK 

10-SYANGELA ÇİFTLİKKÖY 

11-THANGELA ÇİFTLİKKÖY 

12-URANİOM BURGAZKALE 

13-MADNASA GÖLTÜRKBÜKÜ 

14-SİDE-SİBDA GÖLTÜRKBÜKÜ 

MİLAS MÜZESİNE BAĞLI ÖRENYERLERİ 


1-PİDASA 

EĞRİDERE 

2-OLYMOS BAHÇEBURUN 

3-OMBİANOS ORTAKÖY 

4-HYDAİ 

DAMLIBOĞAZ 

5-ALAGÜN ZEYTİNLİKUYU 

6-PASSALA GÜLLÜK 

7-BARGİLYA BOĞAZİÇİ 

8-CİNDYA KEMİKLER 

9-KASOSSOS ÇAMKÖY 

10-KİLDARA KUZYAKA 

11-HAYDİSOS KARACAHİSAR 

12-GÜVEDAĞ ÇAMLICA 

13-CERAMOS ÖREN 

14-KHALKETOR KARAKUYU 

Muğla İli ile ilgili tarihi, kültürel, arkeolojik ve turistik özellikli bölümler geniş olarak kitabın F ve G 

bölümlerinde sunulmuştur. 

496

M.1.2.Kırsal Alanlar 

Eğer plansız alanda ise; Plansız Alanlar Yönetmeliğine göre Köy Yerleşik Alanı tespiti 

yapılmakta, yerleşik alanda köy halkının ihtiyacını karşılamaya yönelik konut, tarım ve hayvancılık 

amaçlı yapılar ile müştemilat binalarının projelerinin fen ve sağlık kurallarına uygun olduğuna dair 

Valilik görüşü alınmasından sonra, Muhtarlıkça izin verilmesi ve bu izne uygun olarak yapının 

yapılması şarttır. Yerleşik alan dışında tüm yapılar Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İznine tabidir. 

M.1.2.1.Kırsal Yerleşme Deseni 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde Geriş, Gökçebel, Dağbelen kırsal yerleşimlerinde 

oluşturulan imar uygulamaları kırsal alan yerleşim düzenine uygun olarak yapılmaktadır. Bitez 

Beldesi genellikle narenciye bahçesi ve seralık alanlarla kaplıdır. Göltürkbükü Beldesi’nin kırsal 

alanı yaklaşık 2.000 ha.’dır. 

M.1.2.2.Arazi Mülkiyeti 

İl merkezimizdeki; arazi mülkiyeti genelde özeldir. Ayrıca Hazine ve Orman’a ait mülkiyetler 


Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde şahıs, Vakıf ve Hazine olarak görülmektedir. Bitez 

Beldesi’nde arazi mülkiyetinin % 90 şahıs arazisidir. Göltürkbükü Belde sınırları içinde arazilerin 

mülkiyeti orman, Hazine ve şahıslar adına olmak üzere kayıtlıdır. Yalı Beldesi’nde genellikle şahıs 

arazileri bulunmaktadır. Mumcular: Genellikle şahıs arazileridir. 

Ortaca İlçesi: İlçede %80 Özel Mülkiytet diğer %20 kamu mülkiyetindir. 

Marmaris İlçesi, İçmeler Beldesi’nde belde içinde kadastro çalışmaları tamamlanmış olup, 

mülkiyetler tapulu arazilerdir. Turunç Beldesi’nde mülkiyet önemli oranda bölüntülere uğramıştır. 

Parsel büyüklükleri 200 m 2 ’lere kadar düşmüştür. Yerleşmede mülkiyet sahibi çoğunlukla yerli halktır. 

M.2.Altyapı 

İl merkezimizdeki alt yapı çalışmaları; projeleri yapılmış olup, kaynak bulunduğu takdirde 

yapılacaktır. 

Bodrum İlçesi Yalıkavak yerleşim merkezinde kanalizasyon mevcut değildir. Yalıkavak’ta 

kanalizasyon kanalizasyon projesi İller Bankası’nca tamamlanmış, ancak inşaatına başlanılmamıştır. 

Belde de yaygın olarak fosseptik sistemi kullanılmaktadır. Belediyeye ait 2 adet vidanjör ve özel 

çalışan vidanjörlerle çekilen atık sular belediyenin belirlediği alana deşarj etmektedirler. Siteler, oteller 

ve tatil köylerinde arıtma tesisleri kullanılmaktadır. İller Bankası içme suyu projesi 15.03.1999 

tarihinde onaylanmıştır. 2003 yılında geçici kabulü yapılmış, proje bağlantıları Belediyece tamamlanıp 

içme suyu temini yaz ayından itibaren tamamı sağlanacaktır. Şu anda belediyenin içme suyu temini 

çoğunluğu artezyen kuyularından sağlanmaktadır. 24 adet artezyen kuyusu mevcuttur. 25 ve 40 tonluk 

2 depo Geriş Köyü’nde, 250 ton’luk 1 adet depo da Gökçebel Köyü’nde bulunmaktadır. Otomatik 

klorlama sistemi bulunan 1.500 ve 400 ton’luk 2 depo içme suyu projesi tamamlandığında devreye 

girecektir. Klorlama, belediye elemanlarınca yapılmaktadır. Konacık Belediyesi sınırları dahilinde 

altyapı kanalizasyon sistemi bulunmamaktadır. Sadece 1 mahallede (Çataltepe) toplama çukuru 

bulunmaktadır. Yaklaşık 350 adet hane bu çukura bağlanmıştır. Su anda da Beşkuyular Mahellesi’ne 1 

adet toplama çukuru yapımına başlanmıştır. Turgutreis Beldesi’nde kanalizasyon sistemi 

bulunmaktadır. Göltürkbükü Beldesi’nin altyapı sorunu %50-60 oranında tamamlanmıştır. 

497

Göltürkbükü Beldesi’nin Türkbükü yerleşiminin Atıksu Kanalizasyon ve Arıtma Sistemi büyük bir 

kısmında tamamlanarak vatandaşların hizmetine sunulmuştur. Gündoğan; Belde de kanalizasyon 

bulunmamakta olup, atıksular fosseptikte toplanmaktadır. 

Ortaca İlçesi: İlçe merkezinde kanalizasyon sistemi ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Dalyan 

Beldemiz Özel Çevre Koruma Bölgesi olduğundan, altyapı yapımı 1999 yılı sonlarında Özel Çevre 

Koruma Kurumu Başkanlığınca ihale edilmiş olup, 2002 yılı sonlarında I. Etap kanalizasyon projesi 

tamamlanıp faaliyete geçirilmiştir. 2008 yılı Kasım ayı itibariyle kanalizasyon 2. Etabın 3.330 metresi 

tamamlanmıştır. İlçemiz merkezinde atık su arıtma tesisi inşaatına 2009 yılının ilk ayı başlanacaktır. 

Dalyan Beldesinde atık su sistemi, kanalizasyon ve arıtma tesisi bulunmaktadır. 

Marmaris İlçesi: Atıksu sistemi 5 adet pompa terfi merkezi, arıtma tesisi (aktif çamur arıtma 

projesi), derin deniz deşarj hattı ve arka kanalizasyon şebekesinden oluşmaktadır. Turunç Beldesi: 

Beldede atıksu sistemi, kanalizasyon ve arıtma tesisi ile çözülmüştür. Turunç’ta % 95 kanalizasyon 

sistemi, % 5’i fosseptiktir. Bozburun Beldesi: Sızdırmasız ve Sızdırmalı fosseptik çukurlarıyla 

bertaraf edilmektedir. Kanalizasyon ve Atıksu Arıtma Sistemi yoktur. 

M.3.Binalar ve Yapı Çeşitleri 

M.3.1.Kamu Binaları 

İlimiz merkezindeki kamu binaları; Bölge Müdürlükleri, İl Müdürlükleri, Belediye ve buna 

bağlı hizmet binaları v.b. binalardan oluşmaktadır. 

Orman Bölge Müdürlüğüne ait 27 idare binası, 403 lojmanı, 90 yangın mücadele ekip binası 179 diğer 

binalar olmak üzere toplam 691 binası mevcuttur. 

Kamu kurum ve kuruluşlarına ait hizmet binalarının projelendirilmesi ve yapım esnasındaki 

fenni sorumluluğu İl Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne aittir. 

Köyceğiz İlçesi kamu binaları; Hükümet Konağı bünyesinde (Kaymakamlık, Belediye 

Başkanlığı, S.S.K Sağlık İstasyonu, Mal Müdürlüğü, Emniyet Amirliği, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, 

Sağlık Grup Başkanlığı, Kadastro Şefliği, Müftülük, TEDAŞ, Dış Ticaret, Nüfus Müdürlüğü ve Tapu 

Sicil Müdürlüğü), Adliye Binası, Vergi Dairesi, Orman İşletme Müdürlüğü, Tarım İlçe Müdürlüğü, 

Halk Eğitim Müdürlüğü, Özel İdare Müdürlüğü, Polis Karakolu, Ö.Ç.K.K.Müdürlüğü, Askerlik 

Şubesi, Jandarma Bölük Komutanlığı, P.T.T., Turizm Müdürlüğü, Meteoroloji Müdürlüğü, İlçe Spor 

Müdürlüğü, T.H.K., Karayolları Bakımevi, İtfaiye Amirliği, TEDAŞ Arıza, Halk Bankası, Ziraat 

Bankası, İş Bankası binalarıdır. 

Datça İlçesi kamu binaları: Hükümet Konağı, Meteoroloji Müdürlüğü, Liman Başkanlığı, 

Gümrük Müdürlüğü, Ziraat Bankası, Türkiye İş Bankası ve Belediye Başkanlığı, İlçe Jandarma 

Komutanlığı, Hava Radar Mevzi Komutanlığı’dır. 

Ula İlçesi’nde İlköğretim okulu, lise, sağlık ocağı, belediye jandarma karakol komutanlığı, 

PTT, bölge trafik istasyonu, 112 acil servis istasyonu ve tarım kredi koopreratifi ve kalkınma 

kooperatifi tesisleri mevcuttur. 

Dalaman İlçesi: hükümet konağı, Belde hizmet binası, adliye, Jandarma binası bulunmaktadır. 

Fethiye İlçesi’nde kamu kurum ve kuruluşları bulunmaktadır. 

498

Bodrum İlçesi’nde kamu kurum ve kuruluşlarını binaları bulunmaktadır. Yalıkavak 

Beldesi’nde; Belediyeye ait Hizmet Binası, 1 adet Kademe Amirliği Binası, 1 adet İtfaiye Binası, Halk 

Bankası, TEDAŞ Hizmet Binası, PTT, Merkez Jandarma Karakol Binası, Gökçebel Jandarma Karakol 

Binası, Gümüşkaya Jandarma Karakol Binası bulunmaktadır. Bitez Beldesi’nde Belediye, Karayolalrı 

Şantiye ve Sağlık Evi bulunmaktadır. Göltürkbükü Beldesi’nde 1 adet Belediye Binası, 1 adet Zabıta 

Binası mevcuttur. Gündoğan; Belediye Hizmet Binası ve PTT Binası bulunmaktadır. Mumcular: 

Ziraat Bankası, Belediye binası, Tarım Kredi Kooperatifi, Karakol. 

Marmaris İlçesi’nde kamu kurum ve kuruluşları binaları bulunmaktadır. Armutalan 

Beldesi’nde 6 adet kamu binası mevcuttur. İçmeler Belediyesi’ne ait hizmet binası ile çeşitli 

kurumlara ait kamplar ve sosyal tesisler bulunmaktadır. Turunç Beldesi’nde 1 adet Belediye Binası, 1 

adet Telekom Binası mevcuttur. 

Ortaca İlçesi: İlçede binalar betonarme ve yığma tuğla yapılmaktadır. 

M.3.2.Okullar 

Hizmet binalarının projelendirilmesi ve yapım esnasındaki fenni sorumluluğu İl Bayındırlık ve 

İskan Müdürlüğüne aittir. 

www.mugla.meb.gov.tr sitesindeki 14.01.2008 yılı verilerine göre İlimizde bulunan okulların 

dağılımı aşağıda tablolar halinde açıklanmıştır. 

TABLO M.1. Okullların Türlerine Göre Dağılımı 

OKUL TÜRÜ 

OKUL SAYISI 

Okul Öncesi (Ana Okulu+Ana Sınıfları) 12+259 

İlköğretim Okulu 398 

Genel Lise 21 

Fen Lisesi 1 

Anadolu Lisesi 14 

Anadolu Öğretmen Lisesi 1 

Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi 1 

Meslek Liseleri 37 


TABLO M.2. İlçelere Göre İlköğretim Okulları Okul-Öğrenci Sayıları 

İLÇE ADI OKUL SAYISI ÖĞRENCİ SAYISI 

Merkez 46 9740 

Bodrum 29 12096 

Dalaman 14 3832 

Datça 9 1653 

Fethiye 79 22542 

Kavaklıdere 8 1395 

Köyceğiz 28 4273 

Marmaris 20 7620 

Milas 87 14839 

Ortaca 20 4840 

Yatağan 3 5160 


499

TABLO M.3. İlimiz Dahilinde ki İkili Öğretim Yapan Okullarımız 

Okul Türü Okul Sayısı Öğrenci Sayısı 

İLKÖĞRETİM OKULU 19 13047 

ORTAÖĞRETİM OKULU 3 4347 

TABLO M.4. İlimiz Dahilinde ki Özel Okullar 

Okul Türü Okul Sayısı Öğrenci Sayısı 

İLKÖĞRETİM OKULU 9 2272 

ORTAÖĞRETİM OKULU 4 302 

Yurtlar 

1)Yüksek Öğretim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Md. Milli Piyango Kız Öğrenci Yurdu: 

1.337 yatak kapasiteli 

2) Yüksek Öğretim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Md. Milli Piyango Erkek Öğrenci 

Yurdu:1.300 yatak kapasiteli 

3) Otel Özalp:50 yatak kapasiteli 

4)Ata Pansiyon:50 yatak kapasiteli 

5)Arzum Öğrenci Evi:64 yatak kapasiteli 

6)Ula Pansiyon:40 yatak kapasiteli 

7)Saray Tesisleri:20 yatak kapasiteli 

8)Yuvam Öğrenci Pansiyonu:26 yatak kapasiteli 

M.3.3.Hastaneler ve Sağlık Tesisleri 

İl merkezinde bulunan hastaneler ve sağlık tesisleri; Devlet Hastanesi, Sigorta Hastanesi, 

Yücelen Hastanesi, Sağlık ocakları ve Dispanserlerden oluşmaktadır. 

Hizmet binalarının projelendirilmesi ve yapım esnasındaki fenni sorumluluğu İl Bayındırlık ve İskan 

Müdürlüğüne aittir. 

Köyceğiz İlçesi’nde; 1 hastane (yeterli uzman doktoru yok), 1 sağlık ocağı ve 1 adet 

S.S.K.Sağlık İstasyonu bulunmaktadır. 

Datça İlçesi: Devlet Hastanesi ve Merkez Sağlık Ocağı Tabipliği bulunmaktadır. 


Ula İlçesi; merkezde 1, köylerde 5 olmak üzere toplam 6 tane sağlık ocağı vardır. İlçeye bağlı 

köylerde 7 adet sağlık evi vardır. İlçeye bağlı 1 tane 112 Acil Yardım İstasyonu, 1 adet SSK Sağlık 

Dispanseri vardır. 

Dalaman İlçesi: 30 yataklı Devlet Hastanesi, 2 adet sağlık ocağı bulunmaktadır. 

Bodrum İlçesi: 1 Devlet Hastanesi, 2 Özel Hastane, 10 Sağlık Ocağı, 40 Sağlık Evi 

bulunmaktadır. Yalıkavak Beldesi’nde 1 adet Sağlık Ocağı ve 1 adette özel poliklinik bulunmaktadır. 

Turgutreis Beldesi’nde 1 adet sağlık ocağı bulunmaktadır. Göltürkbükü Beldesi’nde 1 adet Sağlık 

Ocağı bulunmaktadır. Gündoğan; 1 adet Sağlık Ocağı bulunmaktadır. Gümüşlük; 1 adet Sağlık Ocağı 

vardır. Mumcular: 1 adet Sağlık Ocağı. 

Marmaris İlçesi’nde 1 Devlet Hastanesi, 2 Özel Hastane, 10 Sağlık Ocağı vardır. Armutalan 

Beldesi’nde 1 adettir. İçmeler Beldesi’nde 1 adet sağlık ocağı, 1 adet özel poliklinik, bulunmaktadır. 

Turunç Beldesi: 1 adet Sağlık Ocağı mevcuttur. 

Ortaca İçesi:; 1985 yılında Sağlık Merkezi olarak kurulup, 1986 yılında Devlet Hastanesi adını alan 50 

yataklı Hastane ve 4 Sağlık Ocağı vasıtasıyla verilmektedir. Merkez Sağlık Ocaklarına bağlı 5 Sağlık Evi, 

Köy Sağlık Ocaklarına bağlı 5 Sağlık Evi olmak üzere toplam 10 Sağlık Evi bulunmaktadır. 

M.3.4.Sosyal ve Kültürel Tesisler 

İl merkezimizde bulunan tesisler; 

-İskender Alper Kültür Merkezi 

-Kültür Evi 

-Kışla Parkı 

-Karabağlar Yaylası Kahveleri 

-Kadın Dayanışma Evi 

Köyceğiz İlçesi’nde; Belediyeye ait 1 adet kışlık düğün salonu ve çeşitli sanat ve etkinliklerin 

düzenlendiği Halk Eğitim Merkezi Salonu bulunmaktadır. 

Datça İlçesi; Meteoroloji Lojmanları, Emniyet Müdürlüğü Lojmanları, Hava Radar Mevzi 

Komutanlığı Lojmanları, İlçe Jandarma Komutanlığı Lojmanları ve Sağlık Ocağı Lojmanları ile 

Öğretmenevi ve Milli Eğitimi Dinlenme Tesisleri bulunmaktadır. Ayrıca Datça’da İskele Mahallesi, 

Esenada Mevkiinde 1 adet Açık Anfitiyatro mevcuttur. 

Ula: 1 adet tiyatro salonu, 1 adet kapalı spor salonu ve 1 adet Maliye Bakanlığı’na bağlı 

dinlenme tesisi vardır. 

Dalaman İlçesi: 1 adet kapalı spor salonu, 1 adet kültür merkezi, 1adet stadyum 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde Belediyeye ait 1 Kültür Salonu, Belediye Düğün 

Salonu, Sanat Galerisi olarak restore edilmiş 1 su sarnıcı, Sadıma Köyü’ne yerleşen bir ressam ve 

heykeltraşın restore ederek işlettiği 1 adet sanat evi, Yalıkavak Marinası’nda inşaatı devam eden 1 Anfi 

Tiyatro ve spor salonu bulunmaktadır. Bitez Beldesi’nde Belediyeye ait 2 adet sosyal tesis 

bulunmaktadır. Turgutreis Beldesi’nde Belediyeye ait 1 tane, Jandarmaya 1 adet tesis bulunmaktadır. 

Gündoğan; 1 adet kütüphane bulunmaktadır. Gümüşlük; 1 adet Belediye ve 1 adet Jandarma Binası 

bulunmaktadır. Mumcular: 4 adet çocuk oyun grubu, 1 Halısaha, 1 Futbol sahası, 2 Park. 

501

M.3.5.Endüstriyel Yapılar 

İl merkezinde; Muğla Kireç Sanayi A.Ş. bulunmakta olup, şehir merkezinden uzaktadır. 

Bodrum İlçesi, Mumcular Beldesi’nde 2 adet un değirmeni, 4 adet kontinü sistem Zeytinyağı 

fabrikası. 

Dalaman İlçesi: Mopak kâğıt fabrikası, 2 adet zeytinyağı tesisi 

Ula İlçesi: ilçe içersinde endüstriyel yapı mevcut değildir. 

M.3.6.Göçer ve Hareketli Barınaklar 

İl merkezinde, Köyceğiz, Ula ve Fethiye İlçelerinde göçer ve hareketli barınaklar 


M.3.7.Otel, Motel ve Turizm Amaçlı Diğer Yapılar 

İl merkezimizde 6 adet özel mülkiyete ait oteller bulunmaktadır. 

Yatırımcı tarafından hazırlanan mimari ve diğer projeler 3194 sayılı İmar Kanunu, plan koşulları ve 

ilgili Yönetmelik hükümleri uyarınca İl Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü tarafından incelenmekte, Yapı 

Ruhsatı ve Yapı Kullanma izinleri düzenlenmektedir. 

Dalaman İlçesi: 7 adet otel, 1 adet konaklama tesisi 

TURİZM İŞLETME BELGELİ TESİSLERİN TÜRLERİNE VE İLÇELERİNE GÖRE 

DAĞILIMI 

TABLO M.5 

İLÇE TÜRÜ TESİS SAYISI ODA SAYISI YATAK SAYISI 

Bodrum 5 Yıldızlı Tatil Köyü 7 1.980 4.483 


Bodrum 5 Yıldızlı Otel 5 1.070 2.210 




Bodrum 1 Yıldızlı Otel 10 220 433 

Bodrum Apart 14 456 1.187 

Bodrum Pansiyon 14 312 629 

Bodrum Lokanta 5 0 0 

Bodrum Eğlence Merkezi 1 29 58 

Bodrum Özel Tesis 12 228 490 

Bodrum Toplamı 191 14.830 32.015 

Marmaris 5 Yıldızlı Tatil Köyü 2 387 810 

Marmaris 4 Yıldızlı Tatil Köyü 1 120 240 

Marmaris 5 Yıldızlı Otel 7 1.667 3.191 

502




Marmaris 1 Yıldızlı Otel 9 846 589 

Marmaris Apart 19 846 1.696 

Marmaris Pansiyon 6 101 200 

Marmaris Lokanta 4 0 0 

Marmaris Kamping 2 0 0 

Marmaris Özel Tesis 1 2 8 

Marmaris Toplam 158 12.445 23.888 

Fethiye 5 Yıldızlı Tatil Köyü 4 1.636 3.316 

Fethiye 4 Yıldızlı Tatil Köyü 1 330 781 

Fethiye 4 Yıldızlı Otel 4 518 1.059 

Fethiye 3 Yıldızlı Otel 14 1.059 2.198 


Fethiye 1 Yıldızlı Otel 3 79 169 

Fethiye Pansiyon 4 66 120 

Fethiye Kamping 4 48 225 

Fethiye Toplam 65 5.026 10.483 

Ortaca 4 Yıldızlı T.K 1 205 568 

Ortaca 4 Yıldızlı 1 243 497 

Ortaca 2 yıldızlı 1 90 184 

Ortaca Toplam 3 538 1.249 

Ortaca/Dalyan 3 Yıldızlı Otel 2 92 186 

Ortaca/Dalyan 2 Yıldızlı Otel 2 128 258 

Ortaca/Dalyan 1 Yıldızlı Otel 1 11 22 

Ortaca/Dalyan Pansiyon 2 15 28 

Ortaca/Dalyan Apart Otel 2 20 72 

Dalyan Toplam 8 266 566 

Ula 4 Yıldızlı Otel 1 95 198 


Ula Lokanta 1 0 0 

Ula Toplam 3 144 296 

Datça 5 Yıldızlı Tatil Köyü 1 92 188 

Datça 3 Yıldızlı Otel 1 56 106 



Datça Pansiyon 0 0 0 

Datça Lokanta 2 0 0 

Datça Toplam 7 234 460 

Milas 4 Yıldızlı Otel 2 304 624 



Milas Pansiyon 1 6 12 

Milas Toplam 8 551 1.124 

Köyceğiz 5 Yıldızlı 1 126 412 

Köyceğiz 4 Yıldızlı 1 228 771 

Köyceğiz 2 Yıldızlı 1 29 70 

Köyceğiz Lokanta 1 0 0 

Köyceğiz Toplam 4 383 1.253 

Merkez 3 Yıldızlı 2 152 300 

Merkez Lokanta 1 0 0 

Merkez toplam 3 152 300 


TURİZM YATIRIM BELGELİ TESİSLERİN TÜRLERİNE VE İLÇELERİNE GÖRE 

DAĞILIMI 

TABLO M.6. 

İLÇE TÜRÜ TESİS SAYISI ODA SAYISI YATAK SAYISI 







Bodrum 1 Yıldızlı Otel 13 408 859 

Bodrum Pansiyon 25 595 1.192 

Bodrum Diğer 7 235 506 

Bodrum Toplam 182 16.893 37.403 

Marmaris 5 Yıldızlı Tatil Köyü 3 388 900 

Marmaris 4 Yıldızlı Tatil Köyü 2 256 600 

Marmaris 4 Yıldızlı Otel 5 769 1.665 


Marmaris 2 Yıldızlı Otel 15 622 1.264 


Marmaris Pansiyon 3 53 106 

Marmaris Diğer 7 221 393 

Marmaris Toplam 44 2734 5.794 

Fethiye 5 Yıldızlı Tatil Köyü 3 1.739 5.078 

Fethiye 4 Yıldızlı Tatil Köyü 1 15 24 





Fethiye Pansiyon 20 386 771 

Fethiye Diğer 7 0 0 

Fethiye Toplam 143 7.146 16.071 

Ula 3 yıldızlı otel 1 50 104 


Ula Pansiyon 2 55 164 

Ula Lokanta 2 0 0 

Ula Diğer 4 0 0 

Ula Toplam 10 120 298 

Dalyan 4 Yıldızlı T.K. 1 72 288 

Dalyan 3 Yıldızlı otel 5 268 562 



Dalyan Pansiyon 1 10 20 

Dalyan Toplam 11 452 1077 

Ortaca 5 Yıldızlı T.K. 4 911 1904 

Ortaca 4 Yıldızlı Otel 1 88 178 



Ortaca Pansiyon 5 62 125 

Ortaca Toplam 13 1186 2475 

504

Köyceğiz 3 Yıldızlı Otel 1 184 372 



Köyceğiz Pansiyon 2 37 74 

Köyceğiz Toplam 5 266 535 

Datça 5 Yıldızlı Tatil Köyü 1 202 404 



Datça Pansiyon 1 8 16 

Datça Diğer 1 6 12 

Datça Toplam 6 480 1030 

Milas 4 Yıldızlı Tatil Köyü 3 940 1.924 

Milas 5 Yıldızlı Otel 1 274 700 





Milas Pansiyon 1 14 22 

Milas 1 0 0 

Milas Toplam 14 1767 3729 

Dalaman 5 Yıldızlı Tatil Köyü 1 262 484 

Dalaman 5 Yıldızlı Otel 1 148 312 

Dalaman 2 Yıldızlı Otel 1 36 72 

Dalaman Lokanta 1 0 0 

Dalaman Toplam 4 446 868 

MUĞLA İLİNDE BULUNAN İŞLETME BELGELİ TESİSLERİN YILDIZLARINA GÖRE 

SAYISI 

TABLO M.7. 

TÜRÜ TESİS SAYISI YATAK SAYISI 

5 Yıldızlı Tatil Köyü 15 8.747 


5 Yıldızlı Otel 13 5.813 





Apart 35 3.057 

Pansiyon 31 1.019 

Lokanta,Özel Tesis 33 781 

TOPLAM 456 71.174 

505

MUĞLA İLİNDE BULUNAN YATIRIM BELGELİ TESİSLERİN YILDIZLARINA GÖRE 

SAYISI 

TABLO M.8. 

TÜRÜ TESİS SAYISI YATAK SAYISI 


4 Yıldızlı Tatil Köyü 17 12.201 



3 Yıldızlı Otel 77 12.181 



Pansiyon 60 2.326 

Kamp ve Eğt.Uy. 30 911 

TOPLAM 431 72.462 

Belediye Belgeli Tesislerin sayısı 1.461 olup, toplam 81.703 yatak kapasitelidir. 

TURİZM SEYAHAT ACENTALAR 

AG A B C TOPLAM 

21 471 16 12 520 

YAT İŞLETMELERİ 

YAT İŞLETME SAYISI YAT SAYISI YATAK SAYISI 

79 1.360 14.299 

Muğla İli Yatak Sayısı: 

İşletme Belgeli Yatak Sayısı : 71.174 

Yatırım Belgeli İşletmeye Açık olan (205) : 45.732 

Yatırım Belgeli İnşaat Devam Eden (214) : 26.610 

Belediye Belgeli Yatak Sayısı : 81.703 

Yat İşletmeleri Yatak Sayısı : 14.299 

TOPLAM : 239.638 

M.3.8.Bürolar ve Dükkânlar 

İl merkezimizde 10.086 adet büro ve dükkan bulunmaktadır. 

Ula İlçesi’nde 2adet akaryakıt istasyonu, 2 adet pide salonu, 1 adety günü birlik tesis, 2 adet süt 

toplama tesisi, 2 adet tamirhane, 2 adet oto elektrikçisi, 2 adet tüp depolama tesisi, 2 adet kum çakıl 

tesisi, 2 adet berber, 1 adet veteriner, 1 adet tavukçu, 1 adet pastane, 1 adet emlak ofisi, 1 adet fırın, 1 

506

adet market, a1 adet harita mühendislik bürosu, 1 adet kurye, 1 adet hediyelik e1 adet kırtasiye 


Dalaman İlçesi: 950 adet mevcuttur. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde 118 adet lokanta, market, cafe v.b. gibi işyerleri 

bulunmaktadır. Bitez Beldesi’nde küçük ve büyük çaplı büro ve dükkanlar mevcuttur. Turgutreis 

Beldesi’nde 600 adet büro ve dükkan bulunmaktadır. Göltürkbükü Beldesi’nde 7 adet büro, 151 adet 

dükkan olup, dükkanlar (restaurant, büfe, market, marangozhane, demirci, berber v.b.) şekilde hizmet 

vermektedir. Yalı Beldesi’nde küçük esnaf işletmeleri bulunmaktadır. Gümüşlük; 75 adet büro ve 

dükkan bulunmaktadır. Mumcular; küçük esnaf işletmeleri bulunmaktadır. 

Marmaris Belediyesi sınırları içerisinde 5.241 adet işyeri bulunmaktadır. İçmeler Beldesi’nde 

850 adet işyeri bulunmaktadır. Turunç Beldesi’nde 90 adet çeşitli nitelikte dükkân bulunmaktadır. 

Ortaca İlçesi: 3500 adet kayıtlı işyeri mevcuttur. 

M.3.9.Kırsal Alanda Yapılaşma 

Eğer plansız alanda ise; Plansız Alanlar Yönetmeliğine göre Köy Yerleşik Alanı tespiti 

yapılmakta, yerleşik alanda köy halkının ihtiyacını karşılamaya yönelik konut, tarım ve hayvancılık 

amaçlı yapılar ile müştemilat binalarının projelerinin fen ve sağlık kurallarına uygun olduğuna dair 

Valilik görüşü alınmasından sonra, Muhtarlıkça izin verilmesi ve bu izne uygun olarak yapının 

yapılması şarttır. Yerleşik alan dışında tüm yapılar Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İznine tabidir. 

Köyceğiz İlçesi’nde, kırsal alanlarda aşırı yapılaşma yoktur. Yapılaşma genelde şehir 

merkezindedir. 

Datça kırsal alanında yapılar, 1/25.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planına göre yapılmakta olup, 

Belediye sınırı ve Belediye Mücavir Alanı sınırı içinde Belediye, bu sınırlar dışında ise İl Bayındırlık 

ve İskan Müdürlüğü kontrolünde binalar yapılmaktadır. 

Bodrum İlçesi, Bitez Beldesi’nde kırsal alanda yerleşim az miktardadır. Göltürkbükü 

Beldesi’nde yer yer yapılaşmalar olmuştur. 

Ortaca İlçesi: İlçemizde genel olarak kırsal alan yapılaşması %15’dir. Kaçak yapılaşma 

Eskkiöy, Gökbel , Sarıgerme, Akıncı, Güxelyurt, Yeşilyurt köylerine enderde olsa bulunmkatadır. 

M.3.10.Yerel Mimari Özellikler 

İl merkezimizde; Geleneksel Muğla Evi ve Rum Evi yerel mimari tür içinde öne çıkmaktadır. 

Köyceğiz İlçesi, Özel Çevre Koruma Bölgesi olması nedeniyle İmar Planı hükmü gereği 

yapılan binalarda Muğla Mimarisi hakimdir. 

Datça İlçesi; Reşadiye ve Datça Mahalleleri 3.Derece Kentsel Sit Alanı olarak ilan edilmiş 

olup, bu mahallelerde yerel mimari özelliklerinde taş yapı kullanılmaktadır. 

Ula: beldemizde çoğu zaman eski köy evleri mevcuttur. Yöreye özgü mimari doku yoktur. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde Bodrum mimari yapı özelliği kullanılmaktadır. Bitez 

Beldesi’nde de Bodrum mimari özellikleri kullanılmaktadır. (genellikle taş ve çatılı bina). 

507

Göltürkbükü Beldesi’nde yapılar 2 katlı, düz çatı olup, geleneksel Bodrum Mimarisi özelliği 

taşımaktadır. 

Marmaris: yapılaşma turizme yönelik mimari özellik sergilenmektedir. İçmeler Beldesi: 

yapılaşmada turizme yönelik mimari özellik tercih edilmektedir. 

Fethiye ve çevresinde; yapılar mimari açıdan iki türlü karakter taşımaktadır. Bunların birincisi 

ahşap-bağdadi sistemle yapılmış taş duvarlı, avlulu Türk Evleri, İkincisi ise kesme taştan yapılan ve 

sokakla bütünleşen Rum evleridir. Her iki türlü yapıda genellikle iki katlıdır. 

Ortaca İlçesi: Genel olarak betonarme çatılı evler mevcuttur. 

M.3.11.Bina Yapımında Kullanılan Yerel Materyaller 

İl merkezimizde; geleneksel bina yapımında, bağdadi türün özelliklerini taşıyan ahşap, tuğla 

ve taş malzemeler kullanılmaktadır. 

Köyceğiz İlçesi’nde; bina yapımında genelde Denizli veya Söke’den getirilen çimento, 

Namnam ve Dalaman Çaylarından alınmış,elenerek çakıl ve kum, demir, seramik, doğramalarda 

ahşap, alüminyum ve PVC, kireç, badana ve plastik boya malzemeleri kullanılır. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde bina yapımında kullanılan materyaller kesme taş, kırma 

taş, kayraktaşı’dır . Bitez Beldesi’nde bina yapımlarında yöresel taşlar kullanılmaktadır. Göltürkbükü 

Beldesi’nde yöreye ait doğal taşlar kullanılmaktadır. 

Dalaman İlçesinde; elenmiş çakıl, kum, taş bina yapımında kullanılmaktadır. 

Marmaris İlçesi ve bağlı beldelerde; bina yapımında kullanılan yerel materyaller, taş ve 

ahşaptır. 

Ula İlçesi: Yöreye özgü bir yapı malzemesi yoktur. Muğlanın geleneksel mimari materyali ola, 

otantik Muğla bacası, beldemizde de mevcut uygulanmaktadır. Ayrıca kaplama malzemesi olarak gene 

Muğla’ya has bir malzeme olan kaynak taşı da kullanılmaktadır. 

Ortaca İlçesi: İlçemiz sınırları içersinde bulunan Dalaman Çayından alınan kum hazırlanan 

beton ile inşaatlar yapılmaktadır. 

M.4.Sosyo-Ekonomik Yapı 

M.4.1.Göçler 

İl merkezinde dışarıya zorunlu kalınmadıkça (tayin, hastalık v.b.) göç olayı yaşamamaktadır. 

Köyceğiz İlçesi’nde de göç olayı bulunmamaktadır. Datça İlçesi, turistik bir bölge olduğundan göç 

kabul eden bir ilçe konumundadır. Ula; genç nüfus eğitim için dışarıya göç etmektedir. İlçe genelinde 

turizm alanında çalışmaya gelen ve çalışma bölgelerinde ev bulamayan insanlar göç etmektedir. 

Bodrum İlçesi Yalıkavak Beldesi’nde Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinden beldeye 

gelip yerleşen ve burada iş imkanları arayan çok sayıda kişinin yanı sıra emekli olduktan sonra kalıcı 

ikametgah olarak Yalıkavak’a yerleşen İstanbul, Ankara gibi büyük şehirlerden gelen aileler de 


508

Ula İlçesi: Belde halkının üretim araçları tarım ve hayvancılık olduğundan genç nüfus dışarıya 

açılmaktadır. Marmaris –Aksaz deniz üssünde çalışıp belde de ikamet eden insanlar bulunmaktadır. 

Ortaca İlçesi: İlçe göç alan bir konumdadır.. iklimi doğal yapısı ve iş imkanları bunda etkin 

olmaktadır. 

M.4.2.Göçebe İşçiler (Mevsimlik) 

İl merkezinde ve ilçelerimizde mevsimlik işlerde (turizm, inşaat v.b.) çalışmak üzere işçiler 

gelmektedir. Köyceğiz İlçesi’nde göçebe işçi bulunmamaktadır. Bodrum İlçesi, Yalıkavak 

Beldesi’nde mevsimlik işçi olarak çalışan kişiler vardır. İnşaat sezonunun açılmasıyla inşaatlarda 

çalışmak üzere, yazın turizm sezonunun açılmasıyla turistik işletmelerde çalışmak üzere eleman 

alımları yapılmaktadır. Göltürkbükü Beldesi’nde inşaat sezonunda çalışmak üzere mevsimlik işçiler 

çalışmaya gelmektedir. Ortaca ilçesinde ise doğu bölgelerden işçiler gelmekte çoğu yerleşerek hayatını 

burada devam ettirmektedir. 

M.4.3.Kent Toprağının Mülkiyet Dağılımı 

Kent toprağı Merkez İlçede genelde özel mülkiyettir. 

Köyceğiz İlçesi’nde; Belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde toprak genel olarak şahıs 

mülkiyetinde olup, çok az miktarda Belediye, bir kısmı Hazine ve bir kısmı da davalı durumdadır. 

Datça İlçesi’nde; kent toprağının mülkiyet dağılımı olarak, şahıslar mülkiyeti bulunduğu gibi 

Maliye Hazinesi adına kayıtlı mülkiyetlerde mevcuttur. 

Ula İlçesi’nde; kent toprağının büyük bölümü özel mülkiyettir. Hazine arazileri imar planında 

genelde yeşil alan olarak düzenlenmiştir.. 

Dalaman İlçesi’nde %30 kamu, %70 özel mülkiyet bulunmaktadır. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde şahıs, vakıf ve Hazine olarak görülmektedir. 

Göltürbükü Beldesi; Hazine, orman ve şahıs arazisi şeklindedir. Mumcular; şahıs malıdır. 

M.4.4.Konut Yapım Süreçleri 

İl merkezimizde; genel olarak 

tamamlanmaktadır. 

inşaat ruhsat süresinin ilk 5 yılı içinde yapılar 

Köyceğiz İlçesi’nde; İmar Kanununa göre ruhsat alındıktan sonra inşaata başlama süresi 2 yıl, 

başladıktan sonra bitirme süresi 5 yıldır. Köyceğiz Belediyesi ve mücavir alan sınırları içerisinde 

inşaatların bitiminin büyük bölümü süre içerisinde gerçekleşmektedir. 

Datça İlçesi; inşaatlar 3194 sayılı İmar Kanununa göre İnşaat Ruhsatı alındıktan sonra 2 yıl 

içinde temel atıp, 5 yıl içinde bitirmek zorunluluğu vardır. 

Ula; ilçede beldenin konut ihtiyacı imar planında ayrılan yerlerdeki uygulamarla 

çözülmektedir. Konut üretim girişimleri ile ilgili çalışmalr devam etmektedir. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde projelendirme ve Belediye izinlerinden sonra inşaat 

ruhsatı alındıktan en geç 2 yıl içinde su basman seviyesine gelinmelidir. 5 yıl içinde bina başlanmazsa 

509

uhsat yenilenmesi yapılmalıdır. Turgutreis Beldesi’nde konut yapım süreci 1 yıldır.Göltürkbükü 

Beldesi, ruhsat süreleri içinde (5 yıl) bitirilmektedir. Gümüşlük; 2 yıldır. 

M.4.5.Gecekondu Islah ve Önleme Bölgeleri 

İl merkezimizde; ıslah imar planı ve gecekondu önleme bölgeleri mevcut olup, yürürlükteki 

İmar Planı hükümlerine göre gelişimleri sağlanmaktadır. 

Köyceğiz İlçesi’nde; gecekondu ıslah ve önleme bölgesi bulunmamaktadır. 

Datça İlçesi’nde; gecekondu ıslah ve önleme bölgesi bulunmamaktadır. 

Ula İlçesi; ilçede gecekondulaşma görülmez. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde gecekondu gölgesi mevcut değildir. 

Ortaca İlçesi; İlçe Merkezinde üç ayrı bölgede gecekondu ıslah ve önleme bölgesi 

bulunmkatadır. 

M.5.Yerleşim Yerlerinin Çevresel Etkileri 

M.5.1.Binalarda Ses İzolasyonu 

Köyceğiz İlçesi’nde; İmar Planı gereği ilçedeki yapılaşma genelde ayrık nizam olduğundan, 

ses izolasyonu yapılmamakta, ancak bitişik yapılarda izolasyon yapılmaktadır. 

Datça İlçesi’nde; binalarda ses izolasyonu sağlanmaktadır. 

Ula İlçesi: Bu konuda mevcut yapı gereçlerinden başka alınan özel önlemler bulunmamaktadır. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde konut olarak inşa edilen binalarda ses izolasyonu 

şahısların isteğine bağlı olarak yapılmaktadır. Bar, gece kulübü, disko v.b. gibi binalarda ruhsat 

aşamasında ses izolasyonu yapılması dikkate alınmaktadır. 

Marmaris İlçesi ve bağlı Belediyelerde: Binalarda, ses izolasyonunda Yönetmeliklere 

uygunluk sağlanmaktadır. 

M.5.2.Havaalanları ve Çevresinde Oluşturulan Gürültü Zonları 


M.5.3.Ticari ve Endüstriyel Gürültü 

İl merkezinde Kireç Sanayi A.Ş. şehir merkezinden uzakta kurulmuştur. 

Ula İlçesi: Ticari ve endüstriyel kullanımlardan kaynaklanan gürültünün engellenmesi, gürültü 

kirliliği ölçümleri çevre müdürlüğü ekipleri ile yapılmakta ve gerekli düzenlemeler sağlanmaktadır. 

Köyceğiz İlçesi’nde gürültülü fabrika ve işyeri bulunmamaktadır. Ancak yerleşim merkezinde 

10 adet hızar atölyesi bulunmaktadır. 

510

Bodrum İlçesi Yalıkavak Beldesi’nde yaz aylarında faaliyet gösteren bar, disko v.b. gibi 

binalardan çok yüksek düzeyde olmayan gürültü mevcuttur. 

M.5.4.Kentsel Atıklar 

İl merkezimizde; evsel katı atıklar kısa adı YEKAP olan ve gönüllü ev kadınlarınca 

desteklenen yeniden kazanım projesi kapsamında kaynağında ayrılarak toplanmaktadır. Kalan atıklar 

ise deponiye gönderilmektedir. 

Köyceğiz İlçesi’nde; toplanan atıklar Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı’nca yaptırılan 

Köyceğiz ve Ortaca sınırı olan Kocabel Mevkiindeki katı atık çöp döküm alanında bertaraf 

edilmektedir. 

Fethiye Katı Atık Düzenli Depolama Alanı: Belediyesince uygulama projelerinin 

tamamlanmasına müteakip Kurumumuz tarafından ihale edilecektir. 

Ula İlçesi: Belde de kentsel atıklar mevcut çöp araçları ile toplanmakta ve imha edilmektedir. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde alt yapı olmadığından dolayı fosseptiklerin deşarjın 

meydana gelen atıklar ile katı atık atıklar mevcuttur. Göltürkbükü ; Belediyeye ait araçlarla Bodrum 

Çöplüğüne taşınmaktadır. Mumcular; vahşi depolama yapılmaktadır. 

M.5.5.Binalarda Isı Yalıtımı 

İl merkezinde; İnşaat ruhsatı aşamasında yapılacak binalarla ilgili ısı yalıtımı hesapları 

aranmaktadır. 

Köyceğiz İlçesi:Akdeniz İklimi hakim olduğundan çok az sayıda binada ısı yalıtım sistemi 


Ula İlçesi: binalarda ısı yalıtımının yapılması için inşaat ruhsatı aşamasında ruhsat eki olarak 

ısı yalıtım projesi yaptırılmaktadır. Yönetmelik hükmü gereği kontrolü fenni mesulünce yapılmaktadır. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde konut olarak inşa edilen binalarda ısı yalıtımı şahısların 

isteğine bağlı olarak yapılmaktadır. Göltürkbükü; kısmen vatandaşlar tarafından binalarda 

yaptırılmaktadır. 

Marmaris İlçesi ve bağlı beldelerde: Binalarda ısı yalıtımı, Yönetmelikler doğrultusunda 

uygulanmaktadır. 

511

M.6.Nüfus 

M.6.1.Nüfusun Yıllara Göre Değişimi 

İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu - 2008 

TABLO M.9 Nüfusun Yıllara Göre Değişimi 

İLÇE 

1990 (1) 2008 Yıl.Nüfus Artış Hızı (%) 

Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy 

Merkez 71.155 35.605 35.550 83.511 43.845 39.666 16.01 20.081 10.95 

Bodrum 56.821 20.931 35.890 97.826 32.227 65.599 54.31 43.15 60.29 

Dalaman 26.408 15.025 11.383 28.148 17.607 10.541 6.38 15.85 -7.68 

Datça 10.741 5.022 5.716 13.914 8.108 5.806 25.88 47.89 1.51 

Fethiye 127.620 37.466 90.154 154.209 50.689 103.520 18.92 30.22 13.82 

Kavaklıdere 12.037 3.339 8.698 12.548 3.432 9.116 4.16 2.75 4.69 

Köyceğiz 25.836 6.406 19.430 29.196 7.523 21.673 12.22 16.07 10.92 

Marmaris 41.840 16.361 25.479 79.302 28.660 50.642 63.92 56.04 68.67 

Milas 98.710 28.741 69.969 112.808 38.063 74.745 13.35 28.08 6.60 

Ortaca 29.287 12.109 17.178 35.670 16.923 18.747 19.71 33.46 8.74 

Ula 19.978 5.185 14.793 21.944 5.257 16.687 9.38 1.38 12.04 

Yatağan 42.376 11.890 30.486 46.252 16.007 30.245 8.75 29.72 -0.79 

TOPLAM 562.809 198.080 364.729 715.328 268.341 446.987 23.97 30.35 20.33 

M.6.2.Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 

2008 Yılı Nüfus Sayımı göre; 

TABLO M.10. Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 

TOPLAM ŞEHİR NÜFUSU KÖY NÜFUSU 

İLÇE Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın 

Merkez 83.511 43.207 40.304 43.845 22.987 20.858 39.666 20.220 19.446 

Bodrum 97.826 55.511 42.315 32.227 18.601 13.626 65.599 36.910 28.689 

Dalaman 28.148 14.446 13.702 17.607 9.183 8.424 10.541 5.263 5.278 

Datça 13.914 7.367 6.547 8.108 4.400 3.708 5.806 2.967 2.839 

Fethiye 154.209 78.154 76.055 50.689 25.695 24.994 103.520 52.459 51.061 

Kavaklıdere 12.548 6.402 6.146 3.432 1.917 1.515 9.116 4.485 4.631 

Köyceğiz 29.196 14.733 14.463 7.523 3.749 3.774 21.673 10.984 10.689 

Marmaris 79.302 46.616 32.686 28.660 16.645 12.015 50.642 29.971 20.671 

Milas 112.808 57.577 55.231 38.063 19.164 18.899 74.745 38.413 36.332 

Ortaca 35.670 18.359 17.311 16.923 8.538 8.385 18.747 9.821 8.926 

Ula 21.944 11.035 10.909 5.257 2.635 2.619 16.687 8.397 8.290 

Yatağan 46.252 23.270 22.982 16.007 8.279 7.728 30.245 14.991 15.254 

TOPLAM 715.328 376.677 338.651 268.341 141.796 126.545 446.987 234.881 212.106 


İLÇE FETHİYE: (2008 Yılı) 

YAŞ GRUBU 

TOPLAM NÜFUS 

0-4 Yaş 12.542 

5-9 Yaş 13.815 

10-14 Yaş 13.051 

15-19 Yaş 13.632 

20-24 Yaş 14.808 

25-29 Yaş 15.325 

30-34 Yaş 15.021 

35-39 Yaş 13.620 

40-44 Yaş 12.262 

45-49 Yaş 9.882 

50-54 Yaş 8.383 

55-59 Yaş 6.469 

60-64 Yaş 5.630 

65-69 Yaş 4.580 

70-74 Yaş 4.570 

75-150 Yaş 10.265 

GENEL TOPLAM 174.126 

İLÇE KÖYCEĞİZ:(2008:) 

YAŞ GRUBU 


0-4 Yaş 2.419 

5-9 Yaş 2.692 

10-14 Yaş 2.764 

15-19 Yaş 2.811 

20-24 Yaş 3.089 

25-29 Yaş 2.896 

2.741 15.021 

35-39 Yaş 2.521 

40-44 Yaş 2.256 

45-49 Yaş 2.024 

50-54 Yaş 1.576 

55-59 Yaş 1.219 

60-64 Yaş 1.014 

65-69 Yaş 794 

70-74 Yaş 835 

75-150 Yaş 1.308 

GENEL TOPLAM 32.965 

İLÇE: ULA(2008) 

YAŞ GRUBU 


0 Yaş 252 

1-4 Yaş 1.027 

513

5-9 Yaş 1.391 

10-14 Yaş 1.373 

15-19 Yaş 1.433 

20-24 Yaş 1.729 

25-29 Yaş 1.773 

30-34 Yaş 1.709 

35-39 Yaş 1.521 

40-44 Yaş 1.515 

45-49 Yaş 1.419 

50-54 Yaş 1.304 

55-59 Yaş 1.057 

60-64 Yaş 1.037 

65-69 Yaş 965 

70-74 Yaş 778 

75-79 Yaş 521 

80-84 Yaş 192 

85+ 193 


İLÇE: MARMARİS (2008) 

YAŞ GRUBU 


0-4 Yaş 1.384 

5-9 Yaş 1.681 

10-14 Yaş 1.860 

15-19 Yaş 1.967 

20-24 Yaş 2.119 

25-29 Yaş 2.266 

30-34 Yaş 2.039 

35-39 Yaş 2.249 

40-44 Yaş 2.159 

45-49 Yaş 1.858 

50-54 Yaş 1.624 

55-59 Yaş 1.266 

60-64 Yaş 1.091 

65-69 Yaş 946 

70-74 Yaş 892 

75-150 Yaş 1.174 


514

M.6.3.İl ve İlçelerin Nüfus Yoğunlukları 

2008 Yılı Nüfus Sayımına göre; 

TABLO M.11. İl ve İlçelerin Nüfus Yoğunlukları 

İLÇE ŞEHİR NÜFUSU KÖY NÜFUSU YÜZÖLÜÇÜMÜ 

(Km 2 ) 

NÜFUS 

YOĞUNLUĞU 

Merkez 43.845 39.666 1.658 50 

Bodrum 32.227 65.599 656 149 

Dalaman 17.607 10.541 622 45 

Datça 8.108 5.806 476 29 

Fethiye 50.689 103.520 2.952 52 

Kavaklıdere 3.432 9.116 318 39 

Köyceğiz 7.523 21.673 1.606 18 

Marmaris 28.660 50.642 878 90 

Milas 38.063 74.745 2.068 55 

Ortaca 16.923 18.747 296 121 

Ula 5.257 16.687 425 52 

Yatağan 16.007 30.245 896 52 

TOPLAM 268.341 446.987 12.851 56 

2003 yılında ilin nüfus yoğunluğu; km 2 ’de 59’dur. 

M.6.4.Nüfus Değişim Oranı 

. 

Köyceğiz:geçen yıla göre nüfus değişim %202’dir. 

Bodrum: Nüfus değişim oranı %00.67’dir. 

M.6.5.Yer Değiştirme Olayları 

Fethiye İlçesi’nde; Yer Değiştirme olay sayısı 130’dur. 

Köyceğiz İlçesi’nde, Yer Değiştirme olay sayısı 124’dür. 

Bodrum İlçesi’nde, yer değiştirme olayları 24.10.2003 tarihi itibaren kaldırılmıştır. 

Marmaris İlçesi’nde yer değiştirme olay sayısı 22’dir. 

M.6.6.Turizm ve Seyahat 

Muğla ilinin uzun bir kıyı şeridine sahip olması ve Ülkemizin turizm bakımından can damarı 

olması nedeniyle, turizm sezonunda nüfusta değişmeler olmaktadı 

2008 YILINDA YABANCI GİRİŞİ 

515

TABLO M.12.Muğla İli Hudut Kapılarından Giriş Yapan Turist Sayısı (2008) 

AYLAR MARMA 

BODRUM TURGUT FETHİYE DATÇA GÜLLÜ DALAMAN BODRUM AYLARIN GENEL 

RİS 

REİS 

K 

MİLAS TOPLAM ARTIŞ 

% 

Ocak 3.552 300 0 49 42 218 383 298 4.842 %294 

Şubat 4.409 306 4 40 18 267 757 440 11.083 %285 

Mart 7.268 545 3 56 35 264 910 975 21.139 %340 

Nisan 9.741 4.314 153 834 132 272 34.182 25.049 95.816 %88 

Mayıs 19.678 24.308 1.514 218 1.388 190 176.439 111.124 430.675 %66 

Haziran 24.376 31.092 2.882 321 1.268 222 197.798 119.662 808.296 %47 

Temmuz 34.950 41.208 2.840 585 1.738 215 259.979 172.521 1.322.332 %36 

Ağustos 35.038 48.890 4.077 1.610 2.249 147 267.934 180.711 1.862.988 %31 

Eylül 31.552 41.788 3.455 2.022 2.062 282 220.412 141.097 2.305.658 %27 

Ekim 34.586 35.937 3.470 1.431 1.024 236 134.941 78.603 2.595.886 %26 

Kasım 11.950 4.085 347 51 265 285 1.066 477 2.614.412 %26 

Aralık 

Toplam 217.100 232.773 18.745 7.217 10.221 2.598 1.294.801 830.957 

M.6.7.İşsizlik 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Muğla İl Müdürlüğü’nden alınan 

bilgilere göre İlimizdeki işsizlik oranı 01.01.2008 yılı itibariyle; 

İl Müdürlüğüne kayıt yaptıranların sayısı :9142 

Hakiki İşsizler :8024 

KAYNAKLAR 

-Türkiye İş Kurumu Muğla İl Müdürlüğü 2008 yılı çalışmaları 

-Muğla Üniversitesi Rektörlüğü Öğrenci İşleri 

-www.mu.edu.tr 

-www.mugla.meb.gov.tr 





-Köyceğiz Kaymakamlığı 





-Devlet İstatistik Enstitüsü Denizli Bölge Müdürlüğü 

516

N.ATIKLAR 

N.1.Evsel Katı Atıklar 

İl merkezimizde; geri kazanımı mümkün olan kağıt,karton,plastik,cam,metal, v.b. gibi atıklar 

kısa adı YEKAP olan ve gönüllü ev kadınlarınca desteklenen yeniden kazanım projesi kapsamında 

kaynağında ayrılarak toplanmaktadır. Kalan evsel nitelikli atıklar ise vahşi depolama merkezine 

gönderilmektedir. 

Özel Çevre Koruma Kurumunun yaptığı ve devam eden Katı Atık Düzenli Depolama tesisleri; 

Katı Atık Düzenli Depolama Alanı 

Tamamlanan Faaliyetler 

1-Göcek Katı Atık Düzenli Depolama Alanı (Tamamlandı). 

Göcek Çöp Depolama Sahası 

2-Ortaca Düzenli Katı Atık Depolama Tesisi: İlçe merkezinde evsel atıklar, Ortaca Belediyesi ekipleri 

tarafından konteynırlar aracılığıyla ve sıkıştırmalı çöp kamyonları ile düzenli olarak alınıp, Köyceğiz- 

Dalyan Çevre Koruma Birliğine ait Katı Atık Düzenli Depolama ve Bertaraf Tesisine ücreti mukabilinde 

götürülmektedir. Dalyan Beldesi evsel katı atıkları ise Dalyan Belediyesi çöp arabalarıyla toplanarak 

Gölbaşı Köyü Kocabel mevkii’ndeki Katı Atık Düzenli Depolama sahasına götürülmektedir. Dalyan 

Beldesinde yıllık yaklaşık 2.936,48 ton evsel katı atık çıkmaktadır. 

. 

3-Datça Düzenli Katı Atık Depolama Alanı: 2006 Eylül ayında inşaatı bitmiş olup, yer teslimi 

yapılarak işletmeye alınmıştır. 

517

Ortaca Çöp Depolama Sahası 

Devam Eden Faaliyetler 

1-Datça Katı Atık Düzenli Depolama Alanı inşaatı: İhalesi yapıldı. İnşaat aşamasındaki çalışmaları 

devam etmektedir. 

2-Akyaka-Gökova Katı Atık Düzenli Depolama Alanı: Etüd çalışmaları devam etmektedir. 

3- Fethiye Katı Atık Düzenli Depolama Alanı: Belediyesince uygulama projelerinin tamamlanmasına 

müteakip Kurumumuz tarafından ihale edilecektir. 

Fethiye Katı atık geri kazanım projesi 2000 yılında başlatılmış olup, pilot bölgeler halinde 

geliştirilmektedir. Amacı cam, metal, plastik, kağıt-karton vb. atıkların kaynağında ayrı olarak 

biriktirilmesi, toplanması ve tekrar kullanılmasının sağlanmasıdır. Proje kapsamında son 2 yıl içinde 

aylık ortalama 45 ton atık geri kazanılmıştır. Öncelikle eğitim-tanıtım çalışmalarına ağırlık verilmiştir. 

250 adet geri kazanım konteynerimiz ve bu projeye tahsis edilmiş 1 adet geri kazanım aracımız 

bulunmaktadır. Toplama için kullanılan bu materyallerimiz yetersiz kalmaktadır. 

Ula İlçesi: Belediye bulunan yerleşim birimlerinde katı atıklar çöp araçları ile toplanmakta ve 

toplama alanlarında biriktirilmektedir. Atıkların %80’i konutlardan %20’si işyerlerinden 

toplanmaktadır ve yaz sezonunda atık miktarı artmaktadır. 

154 Nolu MÇK alınan karar gereği: “Bodrum Belediyeler Birliği tarafından İlimiz Bodrum İlçesi, 

Ortakent Beldesi, Yaka Köyü, Küçük Çilek Mevkiinde tapunun N18c-4c paftasında, mülkiyeti 

Orman Genel Müdürlüğü’ne ait 74.080, 78 m2’lik alanda yapılması planlanan Katı Atık Kompost 

Tesisi yer seçiminin uygun görülerek çalışmalara başlanılmasına” karar gereği etüd çalışmalarına 

başlanmıştır. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde kış aylarında günde 16 ton, yaz aylarında günde 50 ton 

civarında çöp toplanmaktadır. Mevcut çöplerin büyük bir oranı organik çöp, geriye kalanı kağıt, plastik 

v.b. gibi geriye dönüşümlü inorganik maddelerdir. Göltürkbükü Beldesi; Belediye imkanlarıyla 

Bodrum çöplüğünde bertaraf edilmektedir. Gündoğan; Belde çöplük alanında kısmen ayrıştırılmakta 

olup, kalan kısmının üzeri toprakla örtülmektedir. Gümüşlük; açık alanda düzenli olarak toplanıp, 

depolanarak ayrıştırılıp bertaraf edilmektedir. Mumcular; katı atıklar vahşi depolanmaktadır. 

Dalaman İlçesi’nde oluşan katı atıklar Belediye Başkanlığı tarafından kapalı çöp toplama 

araçları toplanarak, Belediye çöplüğüne götürülmektedir. 

518

Marmaris İlçesi’nde katı atıklar, katı atık düzenleme sahasında bertaraf edilmektedir. 

Köyceğiz İlçesi: köyceğiz- dalyan özel çevre koruma bölgesinde Köyceğiz/Dalyan Özel Çevre 

Koruma Projesi kapsamında Ortaca İlçesi, Kocabel Mevkiine yapılan düzenli katı atık depolama 

tesisinin inşaatına 2003 yılında başlanmış olup, 2008 yılı mayıs ayı itibari ile alana çöp alınmaya 

başlanmıştır. 

N.2.Tehlikeli ve Zararlı Atıklar 

İlimizde tehlikeli ve zararlı atıklar ile ilgili çalışma yapılmamaktadır. 

N.3.Özel Atıklar 

N.3.1.Tıbbi Atıklar 

İl merkezimizde; tıbbi atıklar kısmen ayrı toplanmakta ve ayrı bir çukurda kireç ile muamele 

edilerek gömülmektedir. 

Datça İlçesi’nde; her sağlık kurum ve kuruluşuna Belediye tarafından hazırlanarak verilen 

tıbbi atık bidonları aracılığıyla diğer çöplerden ayrı olarak toplanıp, ayrı olarak bertaraf edilmektedir. 

Ula İlçesi’nde; Belde de sağlık ocağından alınan tıbbı atıklar (enjektör gibi) ayrıca 

toplanmakta ve imha edilmekte. 

Dalaman İlçesi’nde 10kg/gün miktarında tıbbi atık oluşmaktadır. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde; 1 adet Sağlık Ocağı ve 1 adet özel poliklinik 

bulunduğundan çok fazla tıbbi atık oluşmaktadır. Mevcut çöp döküm alanında ayrı bir yer 

ayrılmadığından bu güne kadar diğer çöplerle beraber toplanmaktaydı, ilgili sağlık kuruluşlarıyla 

irtibata geçilerek tıbbi atıkların ayrı toplanması çalışmaları başlanmıştır. Bitez Belediyesi’ne ait 2 çöp 

aracı hizmet yapmakta olup, düzenli bir şekilde evsel katı atıklarının toplanmasına sağlanmaktadır. Bu 

çöpler toplanıp şehir merkezi dışında bulunan Belediye çöplüğünde toplanmakta olup orada imha 

edilmektedir. Ayrıca, katı atık olarak çıkartılan şişeler Belediyece düzenlenen cam konteynırı 

getirtilmiş olup, şişelerin tekrar kullanılması için cam konteynırları toplayan bir şirket olup 

değerlendirilmiştir. Göltürkbükü; sağlık kurumlarında teslim edilerek özel olarak imha edilmektedir. 

Mumcular; az orandadır. 

Marmaris Belediyesi sınırları içindeki tüm tıbbi atık üreten kurum ve kuruluşlar ve özel 

işletmelerle tıbbi atık sözleşmesi imzalanmış ve uygulama bu bağlamda yapılmaktadır. İçmeler 

Beldesi’nde haftada 2 gün özel araçlarla toplanmaktadır. 

2008 YILI OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN 

MARMARİS 

BELEDİYESİ 1097,400 1047,000 1303,600 1607,720 2129,300 2589,660 

TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK TOPLAM 

3179,560 3386,180 2734,720 1985,400 1269,000 1139,420 23468,960 

2008 YILI OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN 

TIBBİ ATIK 4,240 3,560 3,500 3,520 4,360 5,540 

TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK TOPLAM 

5,840 4,760 5,160 8,840 4,760 6,820 60,900 

519

Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi Marmaris Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından 

2008 yılı içerisinde toplam 23.468,96 ton Evsel nitelikli Katı Atık toplanmıştır. 

Ayrıca Marmaris Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından 2008 yılı içerisinde toplam 

60,9 ton, sağlık kuruluşlarından Tıbbi Atık toplanmıştır. 

Dalaman İlçesi: Belediye tarafından evsel atıklardan ayrı toplanarak bertaraf edilmektedir. 

Yatağan İlçesi: haftada 2 gün ve birikim oranına göre daha sık olarak ayrı araç ve ekiple 

toplanarak çöplükte açılan çukura gömülmek suretiyle bertaraf edilmektedir. 

Ortaca İlçe merkezinde tıbbi atıklar, hizmet alımı yolu ile tedarik edilen tıbbi atık toplama 

aracıyla tüm atık üreticilerinden düzenli olarak alınıp Köyceğiz-Dalyan Çevre Koruma Birliğine ait olan 

Katı Atık Bertaraf Tesisinde bertaraf edilmektedir. Dalyan Beldesinde tıbbi atıklar, Aldemirler Hayvan 

Ürünleri Gıda Mad. Day. Tük. Zirai Orm. Ür. Med. Tem. Akar. Özel. Güv. Taş. Acen. İth. İhr. Tic. Tur. 

San. Ltd. Şti. tarafından tıbbi atıklara özel araçla alınıp Kocabel mevkii’ndeki depo sahasına 

götürülmektedir. Dalyan Beldesinde yıllık ortalama 1.080 ton tıbbi atık çıkmaktadır. 

N.3.2.Atık Yağlar 

İl merkezimizde, İl merkezimizde ve tüm ilçelerde tüm atık yağ çıkaran tesisler denetlenerek, 

firmaların ve işyerlerinin atık yağlarını Valiliğimiz İl Çevre ve Orman Müdürlüğünden alacakları 

Ulusal Atık Taşıma Formları ile Bakanlığımızın taşıma ve bertaraf için lisans verdiği yetkili firmalara 

teslim etmeleri tutanakla istenmiştir. Teslim edilen yağlara ait Ulusal Atık Taşıma Formları düzenli 

olarak Müdürlüğümüze gönderilerek kayıtlara işlenmekte ve Bakanlığımıza bildirilmektedir. 

Ortaca İlçe merkezinde atık yağlar, atık üreticileri tarafından Yönetmeliğe uygun yöntemlerle 

bertaraf tesislerine teslim edilmektedir. Dalyan Beldesinde bitkisel atık yağlar, Ulusal Bitkisel Atık 

Yağ Toplama Nakliyat Tic. Ltd. Şti. tarafından toplanmaktadır 

N.3.3.Bitkisel ve Hayvansal Atık Yağlar 

Dalaman ilçesi’nde 50kg/gün bitkisel yağ oluşmaktadır. 

N.3.4.Pil ve Aküler 

İl merkezimizde, Merkez İlçe ve tüm ilçelerde bulunan resmi dairelerde, okullarda, atık piller, 

kullanılmış aküler TümAküder ve Aküder tarafından toplanarak bertaraf edilmektedir. 

Marmaris: kaynağında ayrılma metoduyla toplanıp, değerlendirilmektedir. 

Ortaca İlçesinde kaynaklanan atık piller; kamu kurum ve kuruluşları, alışveriş merkezleri, okullar 

ve belediye’de bulunan toplama noktalarında biriktirilip, bertaraf tesislerine gönderilmektedir. 

N.3.5.Cips ve Diğer Yakma Fırınlarından Kaynaklanan Küller 

İl merkezimizde deponiye götürülmektedir. 

Dalaman: evsel atıklarla birlikte toplanmaktadır. 

N.3.6.Tarama Çamurları 

İl merkezimizde tarama çamuru yoktur. 

520

N.3.7.Elektrik ve Elektronik Atıklar 

İl merkezimizde elektrik ve elektronik atıklar kaynağında ayrıştırılarak bertaraf edilmektedir. 

Ortaca İlçesinde Mevcut elektrik şebekesinden, eskidiği veya ihtiyaca hitap etmemesi nedeniyle 

sökülen bakır ve aliminyum iletkenler, porselen izalatörler, demir direk ve diğer demir aksamlar, yeraltı 

ve yerüstü kullanılan kablolar açık ambar yerinde biriktirilerek AYDEM Muğla İl Müdürlüğü ambarına 

gönderilmektedir. Muhtelif yerlerden sökülen beton, demir ve ağaç direklerin kullanılabilecek sağlamlıkta 

olanları tekrar montaj edilmekte, diğerleri AYDEM Muğla İl Müdürlüğü açık ambarına gönderilmektedir. 

Abonelerden sökülen ve damga ayardan RED gelen elektrik sayaçları da Muğla ambarında toplanıp 

MKE’ye gönderilmektedir. Ayrıca elektrik ve elektronik atıklar, atık üreticisi konumundaki işyerlerinden, 

belirli periyotlarla toplanıp bertaraf veya geri dönüşüm tesislerine gönderilmektedir. 

N.3.8.Kullanım Ömrü Bitmiş Araçlar 

İl merkezimizde; hurda raporu tutulup, trafikten kayıtları silinmekte ve araçlarda MKE 

hurdasına satılmaktadır. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde kullanım ömrü bitmiş araçlar çöp döküm alanına 

gelmemektedir. Küçük çaplı gelen aletler çöp ayıran şahıslar tarafından toplanmaktadır. 

N.4.Diğer Atıklar 

N.4.1.AmbalajAtıklar 

Ortaca İlçe merkezinde ambalaj atıkları, ambalaj atıklarının kontrolü yönetmeliğine uygun olarak 

hazırlanan yönetim planına uygun olarak toplanacaktır. Şu anda yönetim planı hazırlık aşamasındadır. 

Dalyan Beldesinde ambalaj atıkları, Kar Amb. Top. Ayr. Ger. Dön. Ltd. Şti. tarafından işletilen, Kocabel 

mevkii’ndeki Ambalaj Atıklarını Ayırma Tesisine verilmektedir. 

. 

N.4.2.Hayvan Kadavraları 

İl Merkezi’nde Kadavralar, yağ yakma sistemi ile ya da diğer kimyasal maddeler ile muamele 

edilip imha edilmektedirler. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde çok sayıda hayvan ölümü olmadığından, bu tip 

durumlarda kadavralar çöp döküm alanının yakınında ki bir bölgeye gömülmektedir. 

Marmaris İlçesi, İçmeler Beldesi’nde hayvan kadavraları gömülerek imha edilmektedir. 

Ortaca İlçesi: hayvan kadavraları genelde tarım arazilerinde kullanılmakta, yakılıp veya 

gömülerek imha edilmektedir. 

521

N.4.3.Mezbaha Atıkları 

İl merkezinde, mezbaha atıklarının bir kısmı uygun koşullarda yapılmış fosseptik sistemiyle 

çözülmekte bir kısmı ise römorklarla imha bölgesine taşınmaktadır. 

Ula İlçesi: Belediyeye ait mezbahada ilçe merkezi ihtiyacını karşılayacak nitelikte kesim 

yapılmakta, çıkan sıvı atıklar fosseptikte, katı atıklar ise belediye çöp aracı ile toplanmaktadır. 

Bodrum İlçesi, Bitez Belediyesi’nde mezbaha yeri ufak olduğundan dolayı sadece kurban 

kesimi yapıldığından dolayı o zamanki atıklar toplanıp gömülerek imha edilmektedir. Ayrıca Bitez 

Beldesi’nde bulunan kasapların Büyükşehir Belediye mezbahalarında çalışma yapmaktadırlar. 

Dalaman: kalan atıklar çukurlarda kompost edilmek suretiyle gübreye dönüştürülmektedir. 

50kg/gün mezbaha atıkları oluşmaktadır. 

Marmaris, İçmeler Beldesi: Günlük özel çöp arabası ile katı atık merkezine gönderilmektedir. 

Ortaca: Gömülerek imha edilmektedir. 

N.5.Atık Yönetimi 

Her türlü atık ve artığın çevreye zarar verecek şekilde, doğrudan veya dolaylı biçimde alıcı 

ortama verilmesi, depolanması, taşınması, uzaklaştırılması ve benzeri faaliyetlerin yasaklanması, 

çevreyi olumsuz yönde etkileyebilecek olan tüketim maddelerinin idaresini belli bir disiplin altına 

alarak, havada, s da ve toprakta kalıcı etki gösteren kirleticilerin hayvan ve bitki nesillerini, doğal 

zenginlikleri ve ekolojik dengeyi bozmasının önlenmesi ile buna yönelik prensip, politika ve 

programların belirlenmesi, uygulanması ve geliştirilmesidir. 

N.6.Katı Atıkların Miktar ve Kompozisyonu 

İl Merkezinde; katı atıklar aylık kış dönemi: 45–50 ton, yaz döneminde 40-45 ton’dur. 

Datça; ilçe genelinde Nisan 2007 döneminde ortalama olarak tespit edilen atık miktarları: 

Toplam Çöp Miktarı : 8-9 ton 

Kağıt 

: 53 Kg. 

Plastik 

:52 Kg. 

Kutu Kola :5 Kg. 

Pet Şişe 

:20 Kg. 

Cam Şişe 

:45 Kg. 

Çocuk Bezi :62 Kg. 

Metal 

:20 Kg. 

Datça İlçesi’ndeki bu miktarlar kış aylarında azalmakta, yaz aylarında artmaktadır. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde kış aylarında 16 ton, yaz aylarında günde 50 ton 

civarında çöp toplanmaktadır. Mevcut çöplerin büyük bir oranı organik çöp, geriye kalanı kağıt, plastik 

v.b. gibi geriye dönüşümlü inorganik maddelerdir. Bitez Belediyesi çöp hizmetlerinde 2 araç 

çalışmakta olup, kışın tek araç çalıştığı için günlük 20 ton, yazın ise araçların ikisi de çalıştığından 

dolayı 60 ton katı atık toplanmaktadır. Gündoğan; kış sezonunda 6 ton, yaz sezonunda 15 ton katı atık 

oluşmaktadır. 

522

Marmaris: aylık 170 ton katı atık oluşmaktadır. Armutalan Beldesi’nde günlük 50 ton katı 

atık oluşmaktadır. Turunç Beldesi: yaz aylarında her gün 2 çöp kamyonu, kış aylarında 1 çöp 

kamyonu ile toplanarak Marmaris Çöp Deponi Alanına götürülmektedir. 

Yatağan: ilçede ortalama yıllık 6.000 ton civarında katı atık toplanmaktadır. Toplanan katı 

atıklar çöplükte biriktirilerek zaman zaman üzereleri toprakla örtülmektedir. 

N.7.Katı Atıkların Biriktirilmesi, Toplanması, Taşınması ve Transfer İstasyonları 

İl merkezinde, katı atıklar konteyner ve çöp saatlerinde poşetlenerek kaldırıma bırakılması ile 

toplanmaktadır. Transfer istasyonu bulunmamaktadır. 

Ula İlçesi: Belde de biriktirme ve toplama işlerini Belediye temizlik ekiğpleri yapmaktadır. 

Çöp toplama merkezinde ayrıştırılan çöplerin geri kazanımı ve imha edilmesi sağlanmaktadır. 

Bodrum İlçesi Yalıkavak Beldesi’nin katı atıkları 1987 yılından bu yana Bodrum-Yalıkavak 

anayolu üzerinde Kara Kuzu Mevkii, 136 Ada, 26–27–28–29 nolu parsellerde düzensiz olarak 

depolanmaktadır. Çöp alanından düzgün ayrıştırma yapılmamakta sadece çöp taşıyan şahıslar 

tarafından geri dönüşümlü bazı inorganik maddeler ayrıştırılmaktadır. 2003 Aralık Ayı içinde Sağlık 

Grup Başkanlığı, Yalıkavak Jandarma Komutanlığı, İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından çöp döküm 

alanının çevreye verdiği zararlar dolayısıyla bulunduğu yerden kaldırılması bildirilmiştir. Çevre sağlığı 

ekipleri, İl Tarım Müdürlüğü yetkilileri ve Yalıkavak Belediyesi Fen İşleri görevlilerinden oluşturulan 

heyet 29.12.2003 tarihinde çöp döküm alanı için keşif yapmışlardır. Yalıkavak Kara Kuzu Mevkii 215 

Ada, 1–17–18 nolu parseller ve Ortakent Yaka Mevkii 115 Ada, 15–16 nolu parsellerde şahıslara ait 

olanlar için, Kaymakamlık tarafından kamulaştırma işlemleri başlatılması istenmiştir. Belediye, bu 

konuda gerekli yazışmalara başlamıştır. 

Marmaris: Mariç Belbir’e ait balı katı atık depolana tesisinde biriktirilmektedir. 

N.8.Atıkların Bertaraf Yöntemleri 

İl merkezinde; kaynağında ayrılan ve geri kazanımı mümkün atıklar fabrikalara 

gönderilmektedir. Kalan atıklar ise deponiye taşınmaktadır. 

Datça İlçesi’nde; atıkların ayrıştırılarak toplanması ve yerinde ayrıştırılması işlemleriyle 

mevcut ilçe çöplüğü ıslah edilmeye çalışılmakta olup, geri kazanım için değişik renk ve çeşitteki 

konteynır kullanılmakta, aynı zamanda yeni çöp deponi alanı ile ilgili projelendirilme çalışmaları 


Marmaris: Mariç Belbir’e ait katı atık depolama tesisinde biriktirilmektedir. İçmeler 

Beldesi’nde katı atıklar düzensiz depolama şeklinde bertaraf edilmektedir. Bölge; belediyeler 

birliğinin çöplerin toplanması ve ayrıştırılması projesi güncelleşmektedir. Ayrıştırma ve geriye 

dönüşüm işlemleri yapılması planlanmaktadır. 

Ortaca İlçesi: Özelliklerine göre gömülerek, toplanarak çöp depolama merkezine götürülerek 

imha edilmektedir. 

N.8.1.Katı Atıkların Depolanması 

İl merkezinde; düzensiz depolanmaktadır. 

523



konteynır kullanılmakta, aynı zamanda yeni çöp deponi alanı ile ilgili projelendirilme çalışmaları 


Ula İlçesi’nde belendin çöp toplama merkezi belde merkezinden 3.5 km uzaklıkta olup imha 

edilmektedir. 

Dalaman ve Ortaca ilçelerine ait düzenli depolama alanı mevcuttur. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi; yeni çöp döküm alanı olarak seçilen bölgede, diğer 

belediyelerin de katı atıklarının toplanıp, enerji üretimi sağlayacak çöp arıtma tesisi kurulması 

planlanmaktadır. O zamana kadar olan süre içinde çöpler, düzensiz depolanacaktır. Turgutreis 

Beldesi’nde katı atıklar açık alanda düzenli olarak toplanıp, ayrıştırılarak bertaraf edilmektedir. 

Mumcular; vahşi depolanmaktadır. 

N.8.2.Atıkların Yakılması 

İl merkezinde; atıklar yakılmamaktadır. 

Ula İlçesi: Belde de geri kazanım tesisi yoktur. 

Ortaca İlçesi: Çöp depolama alanında ayrıştırılmaktadır. 

N.8.3.Kompost 

İl merkezimizde, kompost çalışması yoktur. 

N.9.Atıkların Geri Kazanımı ve Değerlendirmesi 

İl merkezinde; atıklar geri kazanılıyor ve değerlendiriliyor. 

Fethiye İlçesi’nde; Katı Atık Geri Kazanım Projesi 2000 yılında başlatılmış olup, pilot bölgeler 

halinde geliştirilmektedir. Amacı; cami metal, plastik, kağıt-karton v.b. atıkların kaynağında ayrı 

olarak biriktirilmesi, toplanması ve tekrar kullanılmasının sağlanmasıdır. Proje kapsamında son iki yıl 

içinde aylık ortalama 45 ton atık geri kazanılmıştır. Öncelikle eğitim-tanıtım çalışmalarına ağırlık 

verilmiştir. Fethiye Belediye Başkanlığı’na ait 250 adet geri kazanım konteynırı ve bu projeye tahsis 

edilmiş 1 adet “Geri Kazanım Aracı”bulunmaktadır. Toplama için kullanılan bu materyaller yetersiz 

kalmaktadır. 



konteyner kullanılmakta, aynı zamanda yeni çöp deponi alanı ile ilgili projelendirilme çalışmaları 


Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde atıklar bazı noktalarda cam ürünleri ve kağıt 

ayrıldıktan sonra çöp döküm alanına gelir. Ancak, bu ayrıştırma şahısların çabaları sonucu 

oluştuğundan yeterli olmamaktadır. Mumcular; ayıklama işi özel sektörce yapılmaktadır. 

Dalaman: çöplükteki atıklar şahıslar tarafından içindeki demir, teneke, cam, şişe gibi maddeler 

ayrıştırılmaktadır. 

524

Marmaris Belediyesi Çevre Vakfı ile birlikte lisanslı özel firma tarafından 

değerlendirilmektedir. 

N.10.Atıkların Çevre Üzerindeki Etkileri 

Atıkların, düzenli olarak depolanmaması, arıtma sistemlerinin geliştirilememesi ve belirlenen 

standartlar üzerinde alıcı ortamlara (atmosfere, suya, toprağa) bırakılması halinde, canlı ve cansız 

varlıklar üzerinde kalıcı ve olumsuz etkilere sebep olmaktadır. İlimizde katı atıklarla ilgili hemen 

hemen tüm yerleşim birimlerinde sorunlar yaşanmaktadır. 

Bununla ilgili olarak Belediyeler birliği oluşturulmuş ve Marmaris İlçesi’nde katı atık deponi 

alanı oluşturulmuş ve faaliyete alınmıştır. Bodrum İlçesi’nde yer seçimi yapılmış olup, ÇED süreci 

tamamlanmış ve faaliyete alınması çalışmaları devam etmektedir. Ortaca, Dalaman, Köyceğiz 

ilçelerinde ortak bir deponi alanı seçilmiş ve faaliyete alınması aşamasındadır. Fethiye İlçesi’nde ise 

yer seçimi yapılmış olup, çalışmaları sürmektedir. 

Sıvı atıklarla ilgili olarak; İşletmeye alınmış Merkezi Arıtma Sistemleri: 

—Bodrum (İçmeler-Bitez-Göltürkbükü) 

—Marmaris (Merkez, Turunç) 

—Dalaman, Ortaca, Sarıgerme, Köyceğiz (Merkez) 

—Fethiye (Merkez) 

İnşaatı devam edenler; 

— Datça (Merkez) 

—Ula-Akyaka 

—Fethiye-Göcek 

—Milas 

—Fethiye-Ölüdeniz 

İhalesi yapılacak olan merkezi arıtma sistemleri 

—Bodrum-Gümbet 

Merkezi Atıksu Arıtma tesislerinin deşarj izinleri ve periyodik atıksu analizleri takibi 

yapılmaktadır. Ayrıca merkezi arıtma sistemlerine uzak veya henüz çalışma başlatılmamış olan 

yörelerde denize deşarj yapılmaması kaydıyla, (deşarjı bahçe, yol ve çiçek sulamasında kullanılacak 

durumda) müstakil arıtma sistemleri kurdurulmuş olup, denetimleri sürekli yapılmaktadır. 

Bununla beraber deniz araçlarının atık sularını ve sintine sularını alıcı ortama (deniz) doğrudan 

vermelerinin meydana getirdiği sorunların çözümüne yönelik çalışmalara ait Mahalli Çevre Kurulu 

Kararlarının uygulanması çalışmaları sürmektedir. 

Hava Kalitesinin korunmasına yönelik olarak kirletici etkisi bulunan tesislere Emisyon İzinleri 

verilmekte, Mahalli Çevre Kurulu komisyonunda ısınma amaçlı kullanılacak yakıtlarla ilgili kararlar 

alınması sağlanarak, kullanılan yakıtların denetlemesi yapılmaktadır. 

525

İl Çevre Koruma Vakfı tarafından yapılan atık su analiz gelen numune sayısı; 

İLÇELER 

AYLAR 

KÖYCEĞİZ 

DATÇA 

MARMARİS 

MİLAS 

DALYAN 

ORTACA 

BORDRUM 

FETHİYE 

KAVAKLIDERE 



OCAK 1 1 1 3 

ŞUBAT 1 5 2 8 

MART 1 1 2 4 

NİSAN 1 1 2 

MAYIS 1 1 

HAZİRAN 2 1 3 

TEMMUZ 1 4 2 7 

AĞUSTOS 6 1 12 35 1 55 

EYLÜL 2 3 8 42 10 65 

EKİM 1 2 2 3 2 3 13 1 27 

KASIM 1 2 8 2 13 

ARALIK 2 2 4 1 9 

TOLAM 3 15 14 35 2 4 4 27 2 1 197 

KAYNAKLAR 

-Köyceğiz Özel Çevre Koruma Kurumu Md. Çalışmaları 

-Çevre ve Orman İl Md. (Çevre Yönetimi Şube Md.) 






-Dalaman Kaymakamlığı 


526

O.GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM 

O.1.Gürültü 

Gürültü, gelişigüzel bir yapısı olan bir ses spektrumudur ki, sübjektif olarak, istenmeyen ses 

biçiminde tanımlanır. 

O.1.1.Gürültü Kaynakları 

O.1.1.1.Trafik Gürültüsü 

Sanayi, Yol ve İnşaat Makineleri, Karayolları Taşıtları, Havayolları, Demiryolları Taşıtları. 

İlimizde trafik gürültüsüyle ilgili herhangi bir düzenlemeye gidilmemiştir. 

Ancak, Gürültü Kontrol Yönetmeliğinde belirlenen değerler ise; 

TABLO O.1. Taşıtların Gürültü Değerleri 

Taşıt Türü 

Üst Gürültü Seviyesi (dBA) 

Otomobil 75 

Otobüs (Kent İçi) 

(Kent Dışı) 

85 

80 

Ağır müteharrik (araç kabininde) ve Kamyon 85 

Lokomotif içi (dizel motorlu tam güçte ve 

yüke çalışırken hız 80 km/h ve pencereler 

85 

kapalı iken) 

Elektrikli tren lokomotiflerinde 80 

Vagonların içinde 70 

Ortaca İlçesinde trafik gürültüsü yoğun olarak bulunmamaktadır fakat refüjlerde ve diğer alanlarda 

yeşillendirme çalışmalarıyla gerekli olan önlemler alınmaktadır. 

O.1.1.2.Endüstri Gürültüsü 

Değişik gürültü kaynakları ve bu kaynaklardan yayılmasına izin verilen maksimum gürültü 

seviyeleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bu ses seviyelerinden daha yüksek gürültü çıkaran araçların 

gerekli tedbirler almadan çalıştırılması, hizmete sokulması, kullanılması yasaktır. 

İlimizde çevreyi rahatsız edecek gürültülü endüstriyel tesisler bulunmamaktadır. Sadece İl 

Merkezinde bulunan tek endüstri kuruluşu Muğla Kireç Fabrikası olup, bu da yerleşim yerinden uzak 

olduğu için sorun teşkil etmemektedir. İlimiz merkez ve ilçelerinde yeni gelişmekte olan mermer 

sanayi ve küçük sanayi siteleri yerleşim alanlarından uzak, açık alanlarda kurulduğundan gürültü 

sorunu yaşanmamaktadır. İlimiz Merkez ilçe sınırları içinde rekreasyon ve eğlence yerleri hakkında 

Çevresel Gürültü şikayetleri yok denecek kadar az olup, Çevresel Gürültü Ölçüm ve Değerlendirme 

konusunda işlemler yetki devri yapıldığı için Muğla Belediyesi tarafından yapılmaktadır. Yetki Devri 

almamış belediyelerin sınırları içinde bulunan ve belediye sınırları dışında bulunan yerlerde çevresel 

gürültü ölçümleri Valiliğimiz İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce A Tipi Sertifika eğitimi almış olan 

teknik personeller tarafından yapılmaktadır. İlçeler bazında çevresel gürültü ölçüm yetki devri verilmiş 

olan belediyeler şunlardır: Marmaris, Bodrum, Ölüdeniz, Marmaris-Armutalan (Müracat yapacak) 

İşyerleri içinde iş makinelerinden kaynaklanan gürültü ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Ancak, 

işçilerin gürültüden kurtulmak için koruyucu malzeme kullanmadıkları görülmektedir. 

527

TABLO O.2 İş Makineleri Gürültü Değerleri 

GÜRÜLTÜ KAYNAKLARI 

GÜRÜLTÜ SEVİYESİ Leq dBA 

Yük araçları (7.5 m.’de) 85 

Yolcu taşıtları (7.5 m.’de) 85 

Motosiklet (7.5 m.’de) 80 

Lokomotifler (30 RNA.’de) 90 

Dizel Motorlu skreyper ve buldozer (100-450 kw) 120 

Dizel motorlu paletli kepçeler (40-60 kw) 110 

Dizel motorlu ekskavatör (45-80 kw) 105 

Havalı beton kırıcı (36 kg) 110 

Dizel motorlu paletli vinç 105 

Dizel motorlu damperler (1.2-1.5 ton) 100 

Dizel motorlu titreşimli silindir (2-75 kw) 110 

Beton karıştırıcı 115 

Beton pompası 115 

Greyder 120 

Kaya delgi tabancası 125 

Kompresör (sabit) 115 

Traktör 120 

Yükleyici 115 

Dişliler 95 

Elektrik motorları (300 hp hız 1200 dev/dak) 105 

Pompalar (300 hp hız> 16000 dev/dak) 120 

Fanlar (eksenel ve radyal, 1 m 3 /s 4 cm H 2 O) 

(Kanal profili, 1 m 3 /s 4 cm H 2 O) 

85 

70 

Otomatik torna 85 

Ark kaynağı 85 

Delik İşleme tezgahı 95 

Havalı matkap 95 

Tahta planya makinesi 95 

Torna tezgahı 95 

Çelik levha düzleyicisi 95 

Hamdemir veya çelik şerit çekicisi 95 

Freze tezgahı 95 

Perçin açma makinesi 95 

Oluk açma makinesi 95 

Ahşap perdahlama makinesi 95 

Otomatik diş açma tezgahı 95 

Çelik levha kesicisi 95 

Elektrikli düz kaynak 95 

Boru kaynak makinesı 95 

Elektrikli gazlı fırın veya yağlı fırın 105 

Dövme çekici 105 

Havalı çekiç 105 

Çelik tel çemberleme makinesi 105 

Sarsıntılı sıkıştırma makinesi 105 

Havalı pres 105 

528

Hava perçinleme tabancası 105 

Perçinleme çekici 105 

Metal veya ahşap kesmek için dairesel testere 105 

Havalı anahtar 105 

Dökümler için havalı çapak alıcı 115 

Otomatik vurmalı çekiç 115 

İçten yanmalı motor testi 115 

Çivileme makinesı 115 

Mekikli dokuma tezgahı 95 

Ortaca İlçesinde küçük ve orta büyüklükteki tesislerden kaynaklanan gürültü ile ilgili gereken 

önlemlerin alınması sağlanmaktadır 

O.1.1.3.İnşaat Gürültüsü 

Şantiye gürültüsünün seviyeleri; çevrede bulunan gürültüye hassas yapıların 1 metre 

uzaklığında aşağıdaki Tablo O.3.’de verilen kabul edilebilir değerleri aştığı takdirde Gürültü Kontrol 

Yönetmeliğinde belirlenen yetkililerce şantiye çalışma saatlerinin azaltılması, yapının durdurulması 

tedbirleri alınır. 

İlimizde inşaatlardan kaynaklanan gürültü oluşmaktadır. Turizm beldelerinde Turizm Bakanlığı 

Genelgesi ve İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı gereğince 30 Nisan-31 Ekim tarihleri arasında inşaat 

yasağı getirilmiştir. Yerleşim yerleri ve yakınlarındaki gürültü ile ilgili olarak çalışma saatleri 

kısıtlamasına gidilmektedir. Ayrıca yeni kurulacak faaliyetler için Gürültü Kontrol Yönetmeliği 

gereğince gürültü kontrolü taahhüdü istenmektedir. 

TABLO O.3.İnşaat Gürültü Değerleri 

Leq (dBA) 

GÜRÜLTÜ KAYNAĞI Gündüz (06. 00 -22. 00 ) Gece (22. 00 -06. 00 ) 

-Endüstri Gürültüleri 

-Sürekli 

-Ani 

-Şantiye Gürültüleri 

-Bina yapımı (sürekli) 

-Yal yapımı (geçici) 

-Darbe Gürültüleri 

O.1.1.4.Yerleşim Alanlarında Oluşan Gürültüler 

65 

70 

70 

75 

100 (Lmax) 

55 

60 

- 

- 

- 

Yerleşim alanlarında trafik gürültüsü için temel kriterler 35 dBA-45 dBA aralığında seçilir. 

Yerleşme yerine ve gün içindeki zaman dilimine bağlı olarak Tablo O.4.’e göre düzeltmeler yapılır. 

TABLO O.4. Yerleşim Alanlarındaki Gürültü Değerleri 

BÖLGE TANIMI 

TEMEL KRİTER 

Leq=35 dBA-45 DBA 

I.Bölge Şehir dışı konut alanı (trafikten uzak) 0 

II.Bölge Şehir kenarı konutları 

Şehir konut alanı (trafik akımına 100 m.uzaklıkta) 

Şehir konut alanı,işyerleri (trafik akımına 60 m. 

uzaklıkta) 

+5 

+10 

+15 

529

III.Bölge Şehir merkezi konut alanı,anayolları iş yerleri 

(trafik akımına 20.m.uzaklıkta) 

IV.Bölge Endüsti bölgesi veya ağır vasıta ve otobüslerin 

geçtiği anayollar 

+20 

+25 

Yerleşim alanı içinde bulunan yapı tiplerine göre kabul edilebilir iç mekan ses basıncı 

seviyeleri Tablo O.5.’de verilmiştir. 

TABLO O.5. Yapı Tiplerine Göre Gürültü Değerleri 

KULLANIM ALANI 

Dinlenme Alanları 

-Tiyatro Salonları 

-Konferans Salonları 

-Otel yatak odaları 

-Otel restoran 

KABUL EDİLEBİLİR SES 

BASINCI DÜZEYİ Leq 

(dBA) 

25 

30 

30 

35 

Sağlık Yapıları -Hastaneler 35 

Konutlar 

-Yatak odaları (şehir) 

-Oturma odaları (şehir) 

-Oturma odaları (şehir kenarı) 


-Servis bölümleri (mutfak,banyo) 

35 

40 

45 

60 

70 

Eğitim Yapıları 

Ticari Yapılar 

Endüstri Yapıları 

-Derslikler,laboratuarlar 

-Spor salonu, yemekhane 

-Özel Büro (uygulamalı) 

-Genel Büro (yazı,hesap bl.dükkan) 

-Fabrikalar (küçük) 

-Fabrikalar (geniş kapsamlı) 

45 

60 

50 

60 

70 

80 

Yapıların mimari projelerin hazırlanmasında esas alınmak üzere yapılar içindeki gürültüye 

hassas faaliyet alanları ile gürültü kaynağı olan faaliyet alanları Tablo O.6.’dadır. 

Tablo O.6. Yapılar İçindeki Gürültü Değerleri 

KULLANIM ALANI 

Dinlenme Alanları 

-Tiyatro Salonları 

-Konferans Salonları 

-Otel yatak odaları 

-Otel restoran 

KABUL EDİLEBİLİR SES 

BASINCI DÜZEYİ Leq 

(dBA) 

25 

30 

30 

35 

Sağlık Yapıları -Hastaneler 35 

Konutlar 

-Yatak odaları (şehir) 


-Oturma odaları (şehir kenarı) 

35 

40 

45 

530

Eğitim Yapıları 

Ticari Yapılar 

Endüstri Yapıları 


-Servis bölümleri (mutfak,banyo) 

-Derslikler, laboratuarlar 

-Spor salonu, yemekhane 

-Özel Büro (uygulamalı) 

-Genel Büro (yazı,hesap bl.dükkan) 

-Fabrikalar (küçük) 

-Fabrikalar (geniş kapsamlı) 

60 

70 

45 

60 

50 

60 

70 

80 

Yapıların mimari projelerin hazırlanmasında esas alınmak üzere yapılar içindeki gürültüye 

hassas faaliyet alanları ile gürültü kaynağı olan faaliyet alanları Tablo O.6.’dadır. 

Tablo O.7 İnsanların Maruz Kaldıkları Gürültülü Alanlar 

YAPI TİPLERİ 

Konutlar 

Okullar 

Hastaneler 

GÜRÜLTÜYE DUYARLI 

FAALİYET ALANI 

Yatak odaları, oturma, yemek, 

çalışma, müzik odaları, doktor 

evlerinde muayene ve bakım odaları, 

dinlenme terasları ve avlular. 

Sınıflar, okuma odaları, konferans 

salonları, idare hacimleri revir ve 

bakım odaları, laboratuarlar, ana 

okullarında uyuma hacimleri 

Hasta yatak odaları, bekleme 

hacimleri, ameliyathane, özel bakım 

yerleri, dinlenme alanları koridor ve 

GÜRÜLTÜ KAYNAĞI 

OLAN FAALİYET ALANI 

Sirkülasyon ve tesisat 

alanları, otoparklar, garajlar, 

çamaşırlık, asansörler, 

hidrofor, merdivenler, ev 

atölyeleri, müzik çalışma 

odaları, çocuk bahçeleri, spor 

alanları 

Avlular ve oyun yerleri, spor 

salonları, atölyeler, müzik 

stüdyoları, mutfak ve tesisat 

hacimleri,otoparklar 

Tesisat merkezleri, asansör ve 

mutfak ve servis alanları, 

otoparklar ve garajlar 

idare odaları 

İdare yapıları Özel çalışma hacimleri Gürültülü çalışma alanları, 

bilgisayar merkezleri, tesisat 

merkezleri, sirkülasyon 

alanları, kafeterya, mutfak ve 

diğer servis alanları, garaj ve 

otoparklar 

Ticaret 

Oteller 

Özel bürolar, satış alanları, kreşler, 

teşhir yerleri ve lokantalar 

Yatak odaları, dinlenme salonları, 

toplantı salonları, yemek odaları, 

idare hacimleri, manzara terasları, 

dinlenme avlu ve bahçeleri 

Gürültülü satış alanları oyun 

mahalleri, kafeteryalar, 

otopark ve garajlar, tesisat 

hacimleri v.d.servisler 

Tesisat hacimleri, mutfak ve 

servis alanları, otopark ve 

garajlar açık lokantalar, 

diskotek, düğün salonu ve 

diğer gürültülü eğlence ve 

spor alanları 

531

O.1.1.5.Havaalanları Yakınında Oluşan Gürültü 

Yeni havaalanı yapımı veya mevcut havaalanlarının geliştirilmesinde ilgili kuruluşlarca gürültü 

faktörü göz önünde bulundurulur. Havaalanı ve yakın çevresinde hava aracı gürültüsünün 

değerlendirilmesinde kullanılan ve Uluslar arası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO) tarafından 

öngörülen bir birimdir ve uçak tiplerini, gürültünün spektrumunu, uçağın geçiş süresini, günlük uçuş 

yoğunluğunu hesaba katmaktadır. 

ECPNL :Gündüz ECPNL (07-22) 

ECPNL :Gece ECPNL (22-07) 

S 

:Mevsimsel ayarlama faktörü (-5 ile +5 dBA arasındadır) 

EPNL :Efektif gürültü seviyesi, 

n 

:Gürültü olay sayısı 

T 

:Değerlendirme Periyodu 

To,to :Ölçüm özelliklerine göre belirlenen sabitler 

O.1.2.Gürültünün Çevreye Olan Etkileri 

Vibrasyonun insan sağlığı, performansı ve konforu üzerinde oluşturduğu hareket hastalığı gibi 

fizyolojik ve psikolojik etkilerle yapılarda hastaların başlama sınırlarıdır ki, vibrasyonun hızı, 

ivmesi,genliği, frekansları veya süresi ile ortaya konulmuş kriterlerdir. 

O.1.2.1.Gürültünün Fiziksel Çevreye Olan Etkileri 

Gürültü fiziki çevrede sert yüzeyli malzemeler üzerinde çınlamalar yapmaktadır. Deniz 

kenarında ortaya çıkan gürültüler bazı canlı türlerini rahatsız ederek kaçmaktadır. 

O.1.2.2.Gürültünün Sosyal Çevreye Olan Etkileri 

İnsanların gürültüden rahatsız olmaları sonucu ruh hastalıklarına yol açmaktadır. Düzenli ve 

yeterli istirahat önlenmektedir. Bu da iş verimi azalmalarına yol açmaktadır. Ayrıca insanlar üzerinde 

baskı oluşmaktadır. 

O.1.3.Gürültünün İnsanlar Üzerine Olan Etkileri 

Tablo O.7’de verilen gürültü seviyesinin üzerindeki değerlerde olumsuz etkileri 


Tablo O.8 İnsanların Maruz Kaldığı Gürültü Seviyesi 

GÜRÜLTÜYE MARUZ KALINAN SÜRE MAKSİMUM GÜRÜLTÜ SEVİYESİ (dBA) 

(sa/gün) 

7.5 80 

4 90 

2 95 

1 100 

0.5 105 

0.25 110 

1/8 115 

Darbe gürültülerinin üst seviyesi (140 dBA’ı aşamaz) 

532

O.1.3.1.Fiziksel Etkileri 

Gürültünün, işitme duyusunda oluşturduğu geçici ve kalıcı olumsuz etkilerdir. 

O.1.3.2.Fizyolojik Etkileri 

Kas gerilmesi, stres, kan basıncında artış, kalp atışlarının ve kan dolaşımının değişmesi, 

gözbebeği büyümesi ve uykusuzluktur. 

O.1.3.3.Psikolojik Etkileri 

Sinir bozukluğu, stres, korku, rahatsızlık, tedirginlik, yorgunluk, ve zihinsel etkilerde 

yavaşlamadır. 

O.1.3.4.Performans Etkileri 

O.2.Titreşim 

İş veriminin düşmesi, konsantrasyon bozukluğu, hareketlerin yavaşlaması gibi etkileri 

Genellikle katı ortamlarda yayılan ve dokunma duygusu ile hissedilen alçak frekanslı ve yüksek 

genlikli mekanik hareketlerdir. 

KAYNAKLAR 

-Muğla Çevre ve Orman Müdürlüğü 

P.1.Afet Olayları 

P.1.1.Depremler 

P.AFETLER 

Muğla İli I. derece deprem kuşağında yer almaktadır. İlimizde 2 önemli deprem bölgesi 

bulunmaktadır. Kerme körfezi-Köyceğiz bölgesi ve Rodos-Fethiye körfezi Bölgesidir. 

Kerme körfezi-Köyceğiz bölgesi: 

Bu bölge kuzeyde Bodrum yarımadası ile Muğla’nın güneyinde yükselen dağlar ve Sandras 

dağı, Güneyde Reşadiye yarımadasındaki mesozoik formasyonlar tarafından sınırlanmıştır. Çukurluk 

batıdan doğuya doğru Kerme Körfezi, Gökova alçak arazisi ve Köyceğiz havzasından ibarettir. 

Çukurluğun güney kenarında (Muğla –Marmaris yolunda) mezozoik kalkerlerinin körfeze 

doğru çok dik eğimli olduğu görülür. Körfezin kuzey kenarı oldukça diktir ve kalker duvarına benzer. 

Burada 750m. ye kadar yükselen kalkerler, Gökova’da 50m. seviyesindedir. 

Körfezin derinliği hesaba katılırsa, buradaki dikey atım 1300m. dir. Bu fay, bir çok sıcak ve 

soğuk maden suyu kaynakları tarafından işaretlenmiştir. Körfezin ağzında, ancak çok genç bir devirde 

sönmüş olan volkanik Nisiros adası vardır. Bölgenin en önemli olan üst merkezi, körfez önünde 

bulunan İstanköy adasıdır. 

533

Tarihsel ve aletsel dönem içeren deprem katalogları ve bölgenin aktif fay hareketleri 

incelendiğinde bölgede sık sık büyük depremlerin olduğu anlaşılmaktadır. 

İlimizde meydana gelen depremler aşağıda belirtilmiştir. 

TARİH MEVKİİ ŞİDDETİ 

M.S.127 Rodos-Muğla-Fethiye 7.3 

1941 Muğla 6.2 

1941 Muğla 6.2 

1957 Rodos-Muğla-Fethiye 6.6 

1959 Köyceğiz 6.2 

1961 Marmaris 6.2 

1999 Marmaris 5.6 

2008 Gökova Körfezi 5.4 

HARİTA 

5. 

534

HARİTA 6. 

P.1.2.Heyelan ve Çığlar 

İlimiz, yaşlı dağlar grubunda değerlendirilen Hisardağı ve Kızıldağ eteklerinde kurulmuş olup, 

bu yaşlı dağlarda zaman zaman kopma, göçme ve kaymalar olmaktadır. 

İlimiz sınırları içerisinde lokal olarak oluşan heyelan Dalaman İlçesi (Şerefler Köyü), 

Marmaris İlçesi ( Turunç Belediyesi), Merkez İlçe (Bozarmut Belediyesi, Yemişendere Köyü)de 

görülmüş olup, yollarda hasar meydana getirmiş, genel hayatı etkileyen boyutta değildir. 

Marmaris İlçesi, Söğüt Köyü’nde kaya düşmesine maruz bölgede kaya ıslahı ihalesi yapılarak, 

bölge ıslah edilmiştir. 

P.1.3.Seller 

İl Sivil Savunma Müdürlüğünden alınan bilgilere göre; İlkbahar ve Sonbahar aylarındaki 

şiddetli yağışlar sonucu Eşme ve Dalaman Çaylarının taşması nedeniyle Fethiye, Dalaman, Ortaca ve 

Marmaris İçmelerde küçük çaplı seller meydana gelip özellikle tarım arazileri zarar görmektedir. İl 

Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünden alınan bilgilere göre ise; Milas, Bodrum, Marmaris İlçeleri’nde 

aşırı yağışlardan dolayı genel hayatı etkilemeyecek sel afeti tarım alanlarına, seralara ve alt yapıya 

zarar vermiş olup, hasar tespiti yapılarak ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilmiştir. 

. 

535

P.1.4.Orman ve Otlak Yangınları 

Bir yerde görülen orman yangınının yarattığı olumsuzlukları o ülke ya da bölgeyle sınırlamak 

mümkün değildir. Çünkü ormanlar, Dünya'nın ortak malıdır ve dünya ekosistemi ve iklim sistemi 

içinde çok önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle bir yerde görülen orman yangınının dünyasal boyutta 

olumsuz etkileri olduğu bir gerçektir. Şüphesiz, görüldüğü yerde çok daha büyük can ve mal kayıpları 

ile, ekonomik ve sosyal sorunlara neden olmaktadır. 

Orman yangınlarının yarattığı olumsuzluklar sayısız denecek kadar fazla olmakla beraber, 

bunları aşağıdaki ana başlıklar altında gruplandırmak mümkündür. 

Biyolojik çeşitlilik büyük zarar görür.Ormanlarda yaşayan canlıların yaşam alanları yok 

olur.Canlı ve cansız örtünün yok olmasıyla aşağıdaki doğal afetlerin sayısında ve hızında artma 

görülür. 

Erezyon, Sel-taşkın, Hava Kirliliği 

İklim sisteminde (aşağıdaki meteorolojik değişkenlere doğrudan etki ederek) bozulmalar görülebilir. 

Sıcaklık, Rüzgâr, Nem ve yağış 

Orman ve orman ürünlerine dayalı aşağıdaki ekonomik ve sosyal faaliyetler olumsuz yönde etkilenir. 

Turizm,Sağlık,Spor 

Orman yangınlarının etkileri, orman örtüsünün tabiatına ve yangının şiddetine bağlıdır. 

Orman yangınları, küçük zararlardan tutun da, ormanın hem koruyucu ve hem de iktisadi faydalarını 

gelecek nesillere taşıyacak şekilde tamamen tahribine kadar büyük zararlar meydana getirebilir. Orman 

yangınlarının çoğuna insanlar bilerek veya bilmeyerek neden olur: Hava şartları ise yangınlarda önemli 

bir çevre ve tetik faktörüdür. 

YANGINLA MÜCADELE STRATEJİMİZ 

Orman 

yangınlarıyla 

mücadelede 

3 temel 

stratejimiz: 

1) Yangın çıkmasına mani olmak 

(Eğitim ve bilinçlendirme) 

2) Erken uyarı, hızlı ve etkin 

müdahale 

3) Yanan alanların hızla 

ağaçlandırılması 

P1.5. Biyotik ve abiyotik zararların başında orman yangınları ilk sırayı almaktadır. 2008 yılı 

itibariyle 286 adet yangın çıkmış 622,9 ha. ormanlık alan zarara uğramıştır. 2009 yılında Aralık sonu 

itibariyle 250 adet yangın çıkmış 256,4 Ha ormanlık alan zarara uğramıştır. 

Ormanlarımıza arız olan en önemli zararlılardan başlıcaları ;Çam Kese Böceği ve Kabuk 

böcekleridir.Bu zararlılarla Mekanik, Kimyasal ,Biyolojik ve Bioteknik olarak mücadele edilmektedir. 

38 

536

Orman yangınları ile mücadelede erken müdahale esastır. Bunun için, güvenilir ve uzun vadeli 

özel hava tahminleri ile değişik bölgelerdeki yangın söndürme ekiplerinin, özel meteorolojik indeksler 

ile belirlenecek olan, yangın potansiyeli ve olasılığının yüksek olduğu yerlere önceden 

gönderilebilmesi yoluna gidilmektedir. Orman yangını esnasında, rüzgarın yönü ve şiddetindeki anlık 

değişimlerin meteorologlar tarafından tespit edilmesi, yangın söndürme çalışmalarını yönlendirmede 

hayati önem taşır. Bu nedenle noktasal rüzgar tahminleri için bilinen yangın bölgelerinin, kompleks 

arazi simülasyon ve model çalışmalarına da önem verilmelidir. 

İL 

2008 MUĞLA 

Toplam Orman Yangını Sayısı 

Yanan Alan (ha) 

286 

623 

Ateşlemek 37 

Tarla Açmak 

İhmal 121 

Diğer 77 

Bilinmeyen 51 

Yanan Ağaç Miktarı 

Metreküp (m3) 74049 

Kental 

Yangın Nedeni 

37 

P.1.6 FIRTINALAR 

P.2.Afetler ve Sağlık Zararları 

7269 sayılı Afetler Kanunu uyarınca genel hayata etkili afetler oluşması halinde gerekli 

yardımlar Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (Afet İşleri Genel Müdürlüğü) tarafından yapılmaktadır. 

P.2.1.Radyoaktif Maddeler 

İl Sivil savunma Müdürlüğü ile yapılan yazışmalar sonucunda İlimizde radyoaktif kaynaklar ve 

zehirli maddelere ilişkin herhangi bir bilgi temin edilememiştir. 

P.2.2.Denize Dökülen Petrol ve Diğer Tehlikeli Atıklar 

İl Sivil savunma Müdürlüğü ile yapılan yazışmalar sonucunda İlimizde denize dökülen petrol, 

diğer tehlikeli atıklar ve zehirli maddelere ilişkin herhangi bir bilgi temin edilememiştir. 

P.2.3.Tehlikeli ve Zehirli Maddeler 

Radyasyon kaynaklarını tespit etmek, gerekli tedbirleri almak, denetlemek vb. hizmetler 85– 

537

9727 sayılı Tüzük Gereği T.A.E.K.’na aittir. 

P.3.Afetlerin Etkileri ve Yardım Tedbirleri 

P.3.1.Sivil Savunma Birimleri 

Sivil Savunma Birimleri İl İlçe Sivil Savunma Müdürlükleri ve Memurlukları olarak 

teşkilatlandırılmıştır. 

İl merkezindeki idari personel olarak 28 kadro bulunup, 13’ü dolu 15’i münhaldir. 

Mahalli Sivil Savunma teşkilleri olarak halktan seçilen 275 Sivil Savunma Yükümlüsü ile kamu 

personelinden oluşan 95 kişiden İl Acil Kurtarma ve Yardım Birliği mevcuttur. (Benzer Teşkilatlanma 

nüfusla orantılı olarak İlçelerimizde de mevcuttur.) Söz konusu yükümlüler Afet ve savaş 

durumlarında Mülki Amirin lüzum görmesi üzerine Kurtarma ve Yardım çalışmalarında bulunurlar. 

P.3.2.Yangın Kontrol ve Önleme Tedbirleri 

1580 sayılı kanunun 15’ nci maddesi 22’nci fıkrası ile 6831 sayılı kanunun 68–76’ ncı 

maddeleri gereği bu konudaki genel önlemler Belediye Başkanlığı ve Orman Bölge Müdürlüğünce 

alınmaktadır. Ayrıca 2002–4390 sayılı binaların yangından korunması hakkındaki yönetmelik gereği 

alınması gereken tedbirler yönetmeliğin 1, 5, 126, 137’nci maddelerinde belirtilen komisyonlarca 

denetlenmektedir. 

—Resmi binalarda; yangın merdiveni, yangın üçgeni ve yerin durumuna göre yangın söndürme 

cihazları alınması sağlanır. 

—Resmi kurumlardaki Sivil Savunma yangın ekiplerine nazari ve tatbiki eğitimler verilir. 

—Umuma açık yerlerde; işyeri yangın açısından önlem alınıp alınmadığı bakılarak izin verilir. 

—İlköğretim ve orta dereceli okullarda yangın önleme söndürme eğitimleri nazari ve tatbiki 

olarak yapılır. 

—Yılda 1 kez Vali, Belediye Başkanı ve halkın katılımıyla Sivil Savunma Müdürlüğü ile 

ortaklaşa Yangın Söndürme ve depremde kurtarma faaliyetleri yapılmaktadır. 

Muğla İtfaiyesi 1870 yılında kurulmuştur. Şu anda itfaiye teşkilatında toplam 27 kişi 

çalışmaktadır. Bunlar; 

1 Amir 

1 Amir Yardımcısı 

2 Evrakçı-Yazıcı 

2 Belediye Zabıta Memuru 

1 Çavuş 

11 Şoför 

10 Er’dir 

Belirli zamanlarda iş yerlerindeki Yangın Söndürme Cihazlarının denetimi yaptırılmaktadır. 

Belediyemiz itfaiye servisi 24 saat iş, 24 saat istirahatlı olarak 2 vardiya halinde çalışmaktadır. 

538

Şehrimizin muhtelif yerlerindeki yeraltı yangın muslukları ve yeraltı yangın su depolarının 

belirli aralıklarla bakım ve ilavesi yapılmaktadır. 

YANGIN ÖNLEYİCİ TEDBİRLER 

—İnşa Bakımından Önleyici Tedbirler 

—Tesisat Bakımından Önleyici Tedbirler 

a)Sabit Tesisler 

b)Yangın İhbar Tesisleri 

c)Yangın Söndürme Tedbirleri 

—Kullanma Bakımından Önleyici Tedbirler 

YANGINLARA KARŞI KORUYUCU TEDBİRLER 

İnşa Bakımından Önleyici Tedbirler: 

İnşa Bakımından Önleyici Tedbirler olarak şu hususlar üzerinde durmak gerekir: 

1-İnşaat ve Dekorasyon Malzemesi: Olanaklar ölçüsünde inşaat ve dekorasyon malzemesi 

yanmaz veya zor yanıcı maddelerden seçilmelidir. Estetik açıdan düşünülerek dekorasyonda ahşap 

malzemelerden mümkün olduğu ölçüde kaçınılmalıdır. 

2-Bacaların İnşa Durumu: Ahşap çatılı binalarda bacaların inşa durumu da başlı başına bir yangın 

sebebidir. Bacalarda yangın sebebi olan inşaat hatalarını şöyle sıralayabiliriz: 

a)Bacaların, çatı arasından geçirilirken payanda ve tahtalara temas ettirilmesidir. Normalde bacanın, 

bu ahşap kısımlarda 10-15 cm. açıktan geçmesi şarttır. 

b)Bacaların inşası sırasında içlerinin sıvanması,bacaların içi ancak inşa sırasında sıvanabilir. 

Sıvanmamış bacalarda tuğla aralarında boşluklar, aralıklar bulunmakta ve buralardan kıvılcımlar çatıya 

geçmektedir. Ayrıca bu şekildeki bacalarda kurum toplanmakta, kurum ise tutuşabilmekte ve buradan 

kolayca tutuşan maddeleri yakmaktadır. 

3-Yangın Bölme Duvarları: Ahşap çatılı binaların çatıları ne kadar uzun olursa olsun tek bölmeli 

çatı halinde yapılmaktadır. Bu durum ise çatının herhangi bir yerinde çıkan yangının kolayca bütün 

çatıyı kapsamasına neden olmaktadır. Halbuki; bu uzun geniş çatılar, tuğla duvarlarla bölmelere 

ayrılsa, ortalama 10 m. aralıklarla veya çatı üzerinde de 75 cm. kadar yükseltilse herhangi bir bölmede 

çıkan yangın diğer bölmelere daha zor geçecek veya hiç geçmeyecektir. 

4-Bacaya Yakın Yapılan Kapı ve Pencere Söveleri: Kapı veya pencere söveleri (Pervaz) odalardan 

geçen baca duvarlarına yakın veya bitişik yapılmakta veya belirli takozlarla baca duvarlarına 

tutturulmakta, bu ise ısınma ve takozların zamanla tutuşması sonucunda yangın çıkmasına sebep 

olmaktadır. Ayrıca buralarda gömme dolap yapılmaktadır ki çok sakıncalıdır. 

5-Yanmaz boya veya maddelerle kolayca yanıcı maddelerin üzerlerinin boyanması. 

539

6-Yukarıda sayılan tedbirlere rağmen yine de yangın çıkabilir, hele savaşta mutlaka çıkacaktır. 

Binanın; inşa tarzı, yapım planı, çalışmaların kolay ya da zorlukla yapılmasına neden olacaktır. 

7-Yangın Merdivenleri: Yangın Merdivenleri inşaat yapılmadan yapının özelliği ve görünümü 

bozmayacak şekil ve yere projede konur. 

a)Yangın Merdivenlerinin yerleri görülecek şekilde işaretle belirtilmelidir. 

b)Ulaşılması kolay ve yakın yerlere yapılmalıdır. 

c)Binalarda yukarıdan aşağıya doğru genişleyecek şekilde yapılmalıdır. 

d)Asansör yapılması gereken ve yüksekliği (15.50) m’yi geçen ve alanı (150) m²’den fazla olan 

(150 ) m² hariç iş yerleri ile girişten itibaren 20’den fazla dairesi olan veya 5 katı geçen konutlarda 

basamak boyu en az (0.70)m. olan yerlerde Yangın Merdiveni yapılması mecburidir. 

e)Ayrıca kullanış maksatları ve içinde yaşayan insan sayısı çokluğu sebebiyle özellik arz eden 

umumi binalar, oteller, iş hanları, çok katlı mağazalar, sanayi çarşıları, pasajlar, yeraltı çarşıları, 

düğün salonları, gece kulüpleri, matbaalar, saunalar, sergi yerleri, müzeler, kütüphaneler, 25 

arabadan fazla kapasiteli garaj ve otopark gibi binalarda kat sınırlamalarına bağlı kalmaksızın ikiden 

fazla kat varsa Yangın Merdiveni mecburidir. 

f)Yangın Merdiveni, ateşe dayanıklı bir malzemeden imal edilir ve bütün bağımsız bölümlerin 

Yangın Merdiveni ile irtibatı sağlanır. Yangın merdiveni, sokak ile irtibatlıdır. 

Tesisat Bakımından Yangın Önleyici Tedbirler : 

Sabit Tesisler Bakımından Alınacak Önlemler; Elektrik tesisatına, su tesisatına, havagazı 

tesisatına, kalorifer tesisatına, paratoner tesisatına (yıldırımlık) ve drenaj tesisatına göre önleyici 

tedbirler olarak incelenir. 

a)Elektrik Tesisat: Elektrik tesisatının yapılmasında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir. Bunlar; 

1-Kâgir ve betonarme binalarda elektrik tesisatı (sıva içi) olarak yapılmaktadır. Bu durumda; boru 

ve kablolar izolasyon bakımından dayanıklı olmalıdır. Buat, anahtar, piriz boru içi kablo ekleri çok iyi 

izole edilmelidir. Tesisat, baca yakınından veya üzerinden geçmemelidir. 

2-Ahşap yapılarda tesisat sıva üstünden, açıktan geçirilmeli, kabloların geçtiği borular kalın 

olmalıdır. 

3-Tesisatta kullanılan sigortalar otomatik olmalı, erime esasına göre yapılmış sigortalarda ise sigorta 

teli kablo tellerinden daha ince ve kolay eriyici olmalıdır. 

b)Su Tesisatı: Su tesisatı, sabit tesis olarak çıkmış yangın anında ve başlangıçta söndürebilmek için 

önleyici ve koruyucu bir rol oynamaktadır. Tesisatın belirtilen görevleri yapabilmesi için aşağıdaki 

hususlara göre tesis edilmelidir. 

1-Tesisat, binadaki sıhhi tesisat ile yangınlarda harcanabilecek suyu sağlayacak kapasitede 

yapılmalıdır. 

2-Binaların her katında ve katın genişliğinde uygun olarak Yangın Musluğu bulunmalıdır. 

540

3-Büyük binaların çatı arasında dâhili yangın muslukları ile doğrudan bağlantılı Su Deposu 

yapılmalıdır. Tek depo yapılmış ise suyun 2/3’nü yangında kullanmak üzere tertibat alınmalı, depo 

üst kısmında tesisata, alt kısmından yangın musluğuna sağlanmalıdır. 

c)Kalorifer Tesisatı: Kalorifer tesisatının çeşitli tipleri bulunmaktadır. Bunlar; 

1-Kömürle Çalışan Tesisat; yakıt maddesi kömürdür. Bunun için bacaların durumu çok 

önemlidir. Önceki konuda değinildiği gibi düzgün olmalı ve kapasitesine göre ocak bağlanmalıdır. 

Bacalar sık sık temizlenmelidir. 

Kazan Dairesi ile kömür deposu olarak kullanılan yerler birbirinden ayrı olmalı, bağlantı 

yanmayan bir kapı ile sağlanmalıdır. Herhangi birinde çıkan yangının diğerine sıçraması böylece 

engellenmiş olur. 

2-Fuel-Oil İle Çalışan Tesisat; yakıt maddesi Fuel-Oil adı verilen petrol ürünüdür. Dikkat 

edilecek husus Fuel-Oil tanklarının kazan dairesi ile irtibatının sağlanması ve tankların nasıl 

korunacağıdır. Fuel-Oil tankları kazan dairesinin dışında mümkünse aslı binanın dışında olmalıdır. 

Tanklar, yeraltı biçiminde yapılmalıdır. Bodruma, monte edecekler ise bu takdirde kazanlar bölme 

duvarlarla çevrilmelidir. Kazanlara, yakıt borularla getirilmeli, boru üzerinde birkaç yerde musluk 

bulunmalıdır. 

3-Kat Kaloriferi; Motorin ve Gazyağı ile çalışır. Tesisatın, yakıt tankı genellikle balkonlarda 

bulunmakta, kazanı ise evin uygun bir yerine yerleştirilmelidir. Mümkün olduğu oranda bu şekilde 

bir tesisat kurulmalıdır. Zaman zaman yangınlara neden olmaktadır. 

Yangın İhbar Tesisleri; Yangın söndürme işleminde esas ve önemli faktör ilk müdahale zamanını en 

aza indirmektir. Böylece yangın en az kayıpla önlenmiş olur. Bunun içinde yangının zaman 

geçirilmeden haber verilmesini sağlayan değişik ve çeşitli yangın uyarı sistemleri kurulmaktadır. Biz 

bu sistemleri; 

a)Mekanik Uyarı Sistemleri 

b)Otomatik Uyarı Sistem olmak üzere ikiye ayırabiliriz. 

a)Mekanik Uyarı Tesisleri: Çok basit sistem olan yangın çanı ve kamu binalarının birçoğunda bulunan 

kontrol panolu ve ihbar düğmeli (butonlu) uyarı sistemleri vardır. 

Butonlu Sistem; bütünüyle elektrikli zil sistemine dayanmaktadır. Binada, yangın çıkma olasılıklı 

yerlerin duvarlarına camlı bir koruyucu içine konulmuş bir zil düğmesidir. 

b)Otomatik Uyarı Sistemleri: İçinde insanın bulunmadığı yerlerde hem bina içindekilere hem de 

söndürme sistemini harekete geçirmede otomatik çalışan ayrıca şehir itfaiyesine de aynı anda 

bildirebilen sistemlerdir. 

Bu sistem sayesinde şehir itfaiyesi anında haberdar olur. Ayrıca olay mahalline ulaşıncaya 

kadar görevli personelin ya da otomatik yangın söndürme sisteminin ilk müdahaleyi yapması 

sağlanmış olur. 

Akaryakıt Bayileri: Akaryakıt Bayileri yeraltı depolarının doldurma ameliyesini doğrudan 

tankerden olmak üzere kazaen dökülmesi muhtemel olan mayi damlalarını toplayabilecek gayri kabili 

541

iştial döşeme üzerine icra edeceklerdir. Ancak tankerin arıza yaptığı zamanlara münhasır zaruretler 

halinde muvakkat zamana münhasır olmak üzere bidonla nakliyat yapıldığı takdirde muhteviyatına 

bekletilmeksizin yeraltı deposuna boşaltılması ve boş bidonların mahallinden derhal kaldırılması 

zorunludur. 

Soba olan maddelere de en az 20–25 cm. kadar uzakta olmalıdır. 

Baca olmayan odalarda soba boruları sac konan pencerelerden çıkarılmalı, kalkan, saçak gibi 

ahşap kısımlara 25 cm. açıkta ve çatı seviyesi aşacak kadar yükseltilmelidir. Borular binaya temas 

ettirilmemeli, demir kelepçelerle tespit edilmelidir. 

Soba Yakılışı: Sobalar normal olarak çıra ile tutuşturulur.zorunluluk halinde gaz, ispirto gibi 

maddeler paçavra üzerine dökülmelidir. Akaryakıt kabı uzaklaştırılarak, yakıtlı paçavra tıpkı çıra gibi 

kullanılmalıdır. Sıcak kısmen sönmüş sobayı tekrar alevlendirmek için üzerine akaryakıt 

dökülmesinden kaçılmalıdır. Sobalarda kağıtların yakılma zorunluluğu olduğunda azar azar ve soba 

alevli iken yapılmalıdır. 

P.3.3.İlkyardım Servisleri 

İl Sağlık Müdürlüğünden alınan bilgilere göre İlimizdeki Mevcut 112 Acil Yardım İstasyonları; 

a) Muğla Merkez 1 Nolu Acil Yardım İstasyonu 

b) Bodrum Acil Yardım İstasyonu 

c) Datça Acil Yardım İstasyonu 

d) Ortaca Acil Yardım İstasyonu 

e) Köyceğiz Acil Yardım İstasyonu 

f) Milas Acil Yardım İstasyonu 

g) Ula-Gökova Acil Yardım İstasyonu 

h) Yatağan Acil Yardım İstasyonu 

ı) Marmaris Acil Yardım İstasyonu 

j) Fethiye 1 Nolu Acil Yardım İstasyonu 

k) Fethiye-Kemer Acil Yardım İstasyonu 

l) Fethiye Göcek Acil Yardım İstasyonu 

m) Milas-Selimiye 112 Acil Yardım İstasyonu (Faal değil) 

P.3.4.Afetzedeler ve Mültecilerin Yeniden İskanı 

Afetzedelerin iskanı bayındırlık ve iskan Müdürlüğünce, mültecilerin iskanı ise Emniyet 

Müdürlüğünce yürütülmektedir. 

İlimiz Fethiye İlçesi, Arsa Köyü’ndeki afetzedeler için Dalaman İlçesi, Kargınkürü Köyü, 

Kükürt Mevkiinde 20 adet konut yapılarak tamamlanmış; Fethiye İlçesi, Çatak Köyü’ndeki 8 adet 

afetzede ailelerinin yerleşmesi için yine Kargınkürü Köyü, Kükürt Mevkiinde ilave ve değişiklik imar 

planı yapılıp, onaylanmış olup, parselasyon işlemleri devam etmektedir. 

Ayrıca Marmara Bölgesi’nde 17.08.199 tarihinde meydana gelen deprem afeti sonucunda, hak 

sahibi olan afetzedelerden İlimiz sınırları içerisinde alacakları bazı konutlar için hazır konut kredisi 

alma müracaatları da İl Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünce değerlendirilmiş ve bunlar büyük bir 

çoğunluğu sonuçlandırılmıştır. 

542

P.3.5.Tehlikeli ve Zehirli Maddelerin Sınırlar arası Taşınımı İçin Alınan Tedbirler 


P.3.6.Afetler ve Büyük Endüstriyel Kazalar 

Bu durumlarda Bayındırlık Müdürlüğünce hazırlanan Afet Planı kapsamındaki hizmet grupları, 

sivil savunma ekipleri, sağlık ekipleri ve itfaiye teşkilatınca müdahalede bulunulacak, gerektiğinde 

komşu illerden ve ilgili kurumlardan T.A.E.K, Kızılay v.s.yardım istenilecektir. 

KAYNAKLAR 



-İl Sivil Savunma Müdürlüğü 

-İl Sağlık Müdürlüğü 


-www.deprem gov.tr. 

R.SAĞLIK VE ÇEVRE 

R.1.Temel Sağlık Hizmetleri 

R.1.1.Sağlık Kurumlarının Dağılımı 

TABLO R.1: Muğla İli 2008 Yılı Sağlık Kuruluşları 

İLÇE 

SAĞ.BAK. 

HAST.SAY. 

ÖZEL HAST. 

SAĞLIK 

OCAĞI 

SAYISI 

KÖY 

SAĞLIK EVİ 

MERKEZ TOPLAM 

SAĞLIK 

MES.LİS. 

VEREM 

SAV.DİS. 

HALK 

SAĞ.LAB. 

AÇSAP 

MERKEZ 

KETEM 

Merkez 1 1 10 21 50 71 1 1 1 1 1 

Bodrum 1 2 13 9 33 42 - - 1 - - 

Dalaman 1 - 2+1 10 10 20 - - - - - 

Datça 1 - 1 6 3 9 - - - - - 

Fethiye 1 2 18 44 47 91 1 1 1 1 - 

Kavaklıdere 1 - 2 6 5 11 - - - - - 

Köyceğiz 1 - 3 11 6 17 - - - - - 

Marmaris 1 1 9 6 27 33 - - 1 - - 

Milas 1 - 14 44 33 77 1 1 1 - - 

543

Ortaca 1 - 4 10 14 24 - - - - - 

Ula - - 6 7 10 17 - - - - - 

Yatağan 1 - 6 17 15 32 1 - - - - 

TOPLAM 11 6 88+1 191 253 444 4 3 5 2 1 

Dalaman da 1 Bakanlık Oluru gelen ancak açılışı yapılmayan gayri faal sağlık ocağı vardır. 

MUĞLA İLİ DEVLET HASTANELERİ 

HASTANE ADI 

1- Muğla Devlet Hastanesi 

2- Bodrum Devlet Hastanesi 

3- Datça Devlet Hastanesi 

4- Dalaman Devlet Hastanesi 

5- Fethiye Devlet Hastanesi 

6- Köyceğiz Devlet Hastanesi 

7- Marmaris Devlet Hastanesi 

8- Milas Devlet Hastanesi 

9- Ortaca Devlet Hastanesi 

10- Yatağan Devlet Hastanesi 

11-Kavaklıdere Devlet Hastanesi 

SAĞLIK OCAKLARININ İLÇELERE DAĞILIMI 

MERKEZ 

SAĞLIK OCAĞI ADI 

1 1 Nolu Merkez Sağlık Ocağı 



4 Bayır 

5 Gazeller 

6 Göktepe 

7 Kafaca 

8 Yerkesik 

9 Yeşilyurt 

10 Verem Savaş Dispanseri 

11 Halk Sağlığı Laboratuvarı 

12 AÇS AP 

BODRUM 

SAĞLIK OCAĞI ADI 

1 SAĞLIK GRUPMBAŞKANLIĞI 

2 İLÇE HALK SAĞ. LAB 

3 112 İST 

4 1 NOLU MERK. SAĞ. OC. 

544

5 2 NOLU MERK. SAĞ. OC. 

6 AKYARLAR 

7 BİTEZ SAĞLIK 

8 GÖLTÜRKBÜKÜÖ SAĞ. OC. 

9 GÜNDOĞAN 

10 KARAKAYA 

11 ORTAKENT 

12 

13 

YALI SAĞ. OC. 

YALIKAVAK SAĞ OC. 


SAĞ GRUP BAŞK. 

1 NOLU SAĞ. OC. 

2 NOLU SAĞ. OC. 

DATÇA 

FETHİYE 


112 İSTASYONU 

MERKEZ SAĞ. OCA. 


A.Ç.S. AP MERK 

VEREM SAVAŞ DİS 

HALK SAĞ. LAB. 

FETHİYE 112 İST 

GÖCEK 112 İST 

KEMER 112 İST 

1 NOLU SAĞ OC. 



ALAÇAT SAĞ. OC. 

BEKÇİLER SAĞ. OC. 

ESENKÖY SAĞ. OC. 

EŞEN SAĞ. OC. 

GÖCEK SAĞ. OC. 

KADIKÖY SAĞ. OC. 

KEMER SAĞ. OC. 

KUMLUOVA SAĞ. OC. 

ORTAKÖY SAĞ. OC. 

ÖLÜDENİZ SAĞ. OC. 

ÖREN SAĞ. OC. 

SEKİ SAĞ. OC. 

ÜZÜMLÜ SAĞ. OC. 

YANIKLAR SAĞ. OC. 

545

KAVAKLIDERE 

KÖYCEĞİZ 

SAĞ. GRUP. BAŞK. 

MERK. SAĞ. OC. 

ÇAYBOYU SAĞ. OC. 

MENTEŞE SAĞ. OC. 


112 İST 

MERK. SAĞ OC. 

BEYOBASI SAĞ. OC. 

DÖĞÜŞBELEN SAĞ. OC. 

MARMARİS 

MİLAS 

SAĞ. GRUP. BAŞ. 

HALK. SAĞ. LAB. 


1 NOLU MERK SAĞ. OCA 



BOZBURUN SAĞ. OCA 

HİSARÖNÜ SAĞ. OCA. 

İÇMELER SAĞ. OCA. 

KARACA SÖĞÜT SAĞ. OCA. 

SELİMİYE SAĞ. OCA. 

SÖĞÜT SAĞ. OCA. 

TURUNÇ SAĞ. OCA. 

SAĞ. GRUP. BAŞ. 

VEREM SAVAŞ DİS. 

HALK SAĞ. LAB. 

MİLAS 112 İST 

SELİMİYE 112 İST 



AKYOL SAĞ. OCA. 

BAFA SAĞ.OC. 

BEÇİN SAĞ. OCA 

ÇAMKÖY SAĞ. OCA 

GÜLLÜK SAĞ. OCA. 

KAFACA SAĞ. OCA. 

KIRCAĞIZ SAĞ. OCA. 

KISIRLAR SAĞ. OCA. 

OVAKIŞLACIK SAĞ. OCA. 

ÖREN SAĞ. OCA. 

SELİMİYE SAĞ. OCA. 

TÜRBE ORTAKÖY SAĞ. OCA. 

546

ORTACA 

ULA 

YATAĞAN 

Kaynak :İl Sağlık Müdürlüğü 





DALYAN SAĞ. OCA. 

GÜZELYURT SAĞ. OCA 


GÖKOVA 112 İST 

MERK.SAĞ. OCA. 

AKYAKA SAĞ. OCA. 

GÖKÇE SAĞ. OCA. 

GÖKOVA SAĞ. OCA. 

KARABÖRTLEN SAĞ. OCA. 

KIZILYAKA SAĞ. OCA. 





BENCİK SAĞ. OCA. 

BOZÜYÜK SAĞ. OCA. 

TURGUT SAĞ. OCA. 

YEŞİLBAĞCILAR SAĞ. OCA. 

R.1.2.Bulaşıcı Hastalıklar 

TABLO R.5: 2008 Yılı Muğla İli Bulaşıcı Hastalıklar Vaka Sayısı 

HASTALIĞIN ADI TUTULAN SAYISI ÖLEN SAYISI 

A.Kanlı İshal 72 

Boğmaca 14 

Gonere 1 

Hepatit A 83 

Hepatit B 21 

Hepatit C 9 

Sifiliz 4 

Kabakulak 1 

Kızamık 

Kızamıkçık 2 

Meningokokkal 1 

Sifiliz 8 

Kuduz Riskli Temas (ısırık) 3810 

Tifo 1 

Lejyoner Hastalığı 1 

Kaynak :İl Sağlık Müdürlüğü 

547

R1.2.1 İçme ,Kullanma ve Sulama Suları 

TABLO R.2:İçme ve Kullanma Suyu Analizleri 

ŞEBEKE SUYU ÇALIŞMALARI 2008 

İLÇE 

ALINAN 

NUMUNE 

SAYISI 

UYGUN OLAN 

UYGUN 

OLMAYAN 

KLOR 

KONTROL 

SAYISI 

YETERLİ 

YETERSİZ 

Bodrum 491 444 47 12031 11999 32 

Dalaman 289 214 75 2300 2300 0 

Datça 223 223 0 1568 1447 121 

Fethiye 1321 973 348 9186 7288 1898 

Kavaklıdere 237 126 111 3067 2956 111 

Köyceğiz 272 254 18 2461 1787 674 

Marmaris 328 277 51 10405 4897 5508 

Merkez 808 645 163 5467 3704 1763 

Milas 858 584 274 14085 9725 4360 

Ortaca 295 288 7 3316 3020 296 

Ula 341 257 84 2917 2002 915 

Yatağan 549 418 131 6401 3298 3103 

TOPLAM 6012 4703 1309 73204 54423 18781 

R.1.2.2.Denizler 

TABLO R.3 Mavi Bayrak Deniz Suyu Yüzme Alanları Numune çalışması 

Mavi Bayrak 

Numune Sayısı 

Deniz Suyu 

Numune Sayısı 


UYGUN 

UYGUN DEĞİL 

990 0 

509 0 

548

R.1.2.3.Zoonoz Hastalıklar 

TABLO R.4: Muğla İlinde 2008 yılında insanlarda görülen zoonotik hastalıklar; 

HASTALIĞIN ADI TUTULAN SAYISI ÖLEN SAYISI 

Kuduz 

Brusellosis 29 

Leptoospirosis 1 

Antraks 

Salmonellosis 1 

Tibekülosis 125 

Uyuz 223 

Chlamydiosis 

Listeriosis 

Q Humması 

Sıtma 

Toxoplazma 

Ekinokokkosis 

Sistiserkoz 

Distamtosis 

Kalazar 1 

Leishmanbiosis(Cutis) 5 

Trichomoniasis 236 

Teniasis 23 

Askaridiosis 360 

Kancalıkurt 17 

Shigellosis 2 

Strongyloidiasis 1 

R.1.3 Gıda Hijyeni 

R.1.4 Aşılama Çalışmaları 

549

UYGULANAN AŞI DOZ SAYISI 

AŞILAR (O YAŞ ) 2008 

HEDEF 11736 

DaPT-IPV-Hib1 

( 5'li aşı ) 11261 

ORAN ( %) 96 

DaPT-IPV-Hib2 

( 5'li aşı ) 10387 

ORAN ( %) 89 

DaPT-IPV-Hib2 

( 5'li aşı ) 9264 

ORAN ( %) 82 

KPA1 

ORAN ( %) 

KPA2 

ORAN ( %) 

KPA3 

ORAN ( %) 

KKK 11328 

ORAN ( %) 97 

BCG 11273 

ORAN ( %) 96 

HEPATİT B 1 11142 

ORAN ( %) 95 


ORAN ( %) 93 


ORAN ( %) 94 

DEVAMSIZLIK HIZI (%) 0% 

R.1.5 Bebek Ölümleri 

550

İLÇE ADI 

ÖLEN 

BEBEK 

SAYISI 

BEBEK ÖLÜMLERİ 

VERİLERE GÖRE BEBEK ÖLÜMÜNE NEDEN OLAN 

İLK 5 HASTALIK 

2008 2008 

MERKEZ 12 Prematürite erken doğum 40% 

BODRUM 18 Konjenital anomali 21% 

DALAMAN 5 Konjenital kalp hastalığı 8% 

DATÇA 2 Sepsis 7% 

FETHİYE 39 Perinatal Asfiksi 7% 

KAVAKLIDERE 1 

KÖYCEĞİZ 4 

MARMARİS 10 

MİLAS 20 

ORTACA 4 

ULA 4 

YATAĞAN 6 

TOPLAM 125 

İlimizde 2008 yılında 125 bebeğimiz ölmüş olup hedef nüfusumuza göre 2008 bebek ölüm hızımız 

%010,6’dır. 

R.1.6.Ölümlerin Yaş ve Cins Gruplarına Göre Aylık Dağılımı 

551

MUĞLA İLİ 2008 YILI AYLARA GÖRE 

TÜM ÖLÜMLERİN YAŞ VE CİNS GRUPLARINA DAĞILIMI 

Yaş 

0-7 Gün 

8-28 

Gün 

29-364 

Gün 

1-4 Yaş 

5-9 

Yaş 

10-14 Yaş 

15-24 

Yaş 

25-44 

Yaş 

45-49 

Yaş 

50-64 Yaş 65 + Yaş TOPLAM 

Cinsiyet E K E K E K E K E K E K E K E K E K E K E K E K 

Ocak 3 2 0 1 2 1 1 0 1 0 0 0 2 1 5 5 5 3 27 10 91 99 137 122 

Şubat 4 3 1 1 2 1 0 0 0 0 0 0 5 1 5 5 0 2 28 10 104 90 149 113 

Mart 6 2 2 0 2 1 0 1 0 0 1 0 2 0 6 2 4 6 28 15 100 101 151 128 

Nisan 7 4 1 1 0 4 0 3 0 0 0 0 0 0 6 3 8 1 25 11 83 76 130 103 

Mayıs 5 3 0 0 0 1 0 1 0 0 2 0 2 2 4 2 7 3 22 4 91 72 133 88 

Haziran 2 2 0 0 4 1 1 0 1 0 0 2 3 2 11 6 6 3 24 9 79 75 131 100 

Temmuz 3 3 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 7 1 4 2 33 7 71 83 120 98 

Ağustos 3 1 1 0 1 1 2 0 0 1 3 0 4 0 11 2 3 4 19 8 76 64 123 81 

Eylül 7 2 2 1 1 0 0 0 0 0 1 0 3 0 10 5 1 3 18 5 73 62 116 78 

Ekim 1 7 1 0 2 1 0 1 2 0 0 0 1 1 11 3 8 1 26 9 83 76 135 99 

Kasım 1 2 0 1 1 2 1 0 0 0 0 0 3 0 8 3 3 1 18 11 78 68 113 88 

Aralık 4 1 0 0 1 2 0 0 2 0 0 0 3 1 8 6 5 3 20 9 91 65 134 87 

İL TOPLAMI 46 32 9 6 17 15 5 6 6 1 7 2 28 9 92 43 54 32 288 108 1020 931 1572 1185 

552

.1.7.Aile Planlaması Çalışmaları 

MUĞLA İLİ 2008YILI AİLE PLANLAMASI ÇALIŞMALARI 

1.Aile Planlaması Çalışmaları 

2008 YILI 15-49 YAŞ KADIN İZLEM SONUÇLARI 

15-49 YAŞ 

KADIN 

SAYISI 

HAP 

CONDOM 

DEPO 

PROVERA 

RİA 

NORPLANT 

TOPLAM 200950 8615 4,2 51585 25,65 46 0,002 24331 12,1 19 0,01 

TÜPLİGASYON 

VAZEKTOMİ 

AYLIK 

ENJEKSİYON 

DİĞER ETKİLİ 

YÖNTEM 

TOPLAM % 

10773 5,36 47 0,02 988 0,5 252 0,01 96656 49,1 

R.2.Çevre Kirliliği ve Zararlarından Oluşan Sağlık Riskleri 

Ruhi rahatsızlık, bozuk ve kirli çevrede yaşamanın yaratacağı memnuniyetsizlik, enfeksiyon 

kapma riski, muhtemel iklim değişikliklerinden kaynaklanabilecek afet ve canlı ve çevre değişiklikleri, 

zehirlenmeler, alerjiler ve ölüm riskleri. 

R.2.1.Kentsel Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 

Kükürtdioksit, karbonmonoksit, hidrokarbonlar gibi gazların ayrıca kurşun, is, toz, duman gibi 

askıda partikül maddelerin ve bunların içerisinde bulunan maddelerin atmosferde belirli sınırların 

üzerinde bulunması canlı organizmalarda ciddi kalıcı hasarlar verebilmektedir. Ayrıca, görüntü kirliliği 

oluşabilmekte, solunum hastalıkları başta olmak üzere alerjik rahatsızlıklar ve çocuk gelişiminin 

önlenmesi, bazı maddeleri ait yüzünden hasara uğraması, ağaç kurumalarına neden olabilmektedir. 

R.2.2.Su Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 

Yeryüzündeki su kaynaklarının yaklaşık %0,3’ü kullanılabilir ve içilebilir özelliktedir. Nüfusun 

hızla artması, buna karşılık su kaynaklarının sabit kalması sonucu su ihtiyacı her geçen gün 

artmaktadır. Su kirliliğinin en büyük etkeni evsel ve endüstriyel atıkların arıtılmadan alıcı ortama 

verilmesidir. Ayrıca zirai mücadele ilaçlarının aşırı ve bilinçsiz kullanılması, organik atıkların sulara 

karışması, kanalizasyon sistemi bulunmayan yerlerde tuvalet çukurları ve gübrelerden sızan kirli sular 

özellikle yaz aylarında insanlarda ölümlere yol açan bulaşıcı hastalıklara neden olmaktadır. Çok az 

olan kullanılabilir suyun kirlenmesi kaliteli yaşamın sürdürülebilirliğini tehdit etmektedir. Bu da 

sağlıksız ve mutsuz toplum oluşmasına sebep olmaktadır. Mesire ve yüzme alanları su kirliliği 

yüzünden azalmaktadır. Su kirliliği, tüketilebilir su kaynaklarını sınırlandırmaktadır. 

R.2.3.Atıkların İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 

Atıklar; katı, sıvı ve gaz olmak üzere 3 grupta sınıflandırılmaktadır. Katı atıkların, usulüne 

uygun planlamış alanlarda ayrılarak bertaraf edilmemesi; sıvı atıkların arıtılmadan alıcı ortama 

553

verilmesi ve gaz atıkların atmosferde standartların üzerinde ve uzun süre bulunması insan yaşam 

kalitesini olumsuz etkilemekte bazen de toplu ölümlere neden olmaktadır. 

R.2.4.Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 

Gürültü insanlarda, geçici ve sürekli işitme kaybına, kan basıncı artmasına, dolaşım 

bozukluklarına, solunumda hızlanma, kalp atışında yavaşlama, davranış bozuklukları, aşırı stres, 

sinirlilik, iş verimi düşmesi, konsantrasyon bozukluğu v.b. gibi insan sağlığını olumsuz etkileyen 

sonuçlara neden olmaktadır. 

R.2.5.Pestisitlerin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri 

Pestisitlerin doğal çevredeki biyokimyasal süreçlerle indirgenmesi çok yavaş olduğundan 

bunların besin zincirine girmesi ve bu zincirler boyunca biyoakimiliasyona uğramaları ekosistemler 

üzerinde önemli sorunlara neden olmaktadır. Bu da insanın beslenmesi sırasında vücudunda birikmesi 

sonucu önemli sağlık sorunlarına neden olmaktadır. 

R.2.6.İyonize Radyasyondan Korunma 

Bu konu ile ilgili Müdürlüğümüzde bilgi bulunmamaktadır. Aksaz Deniz Üssü’nde TAEK 

tarafından sürekli radyasyon ölçümü yapılmaktadır. 

KAYNAKLAR 

-Muğla Çevre ve Orman Md. 

-İl Sağlık Müdürlüğü 2008 yılı verileri 

S.ÇEVRE EĞİTİMİ 

S.1.Kamu Kuruluşlarının Çevre Eğitimi İle İlgili Faaliyetleri 

İlimiz merkezinde bulunan tüm ilköğretim okullarının 4. ve 5.sınıflarına yönelik Çevre Eğitimi 

Müdürlüğümüz elemanlarınca yapılmıştır. 

Bodrum Belediyeler Birliği tarafından katı atıkların YEKAP (Yeniden Kazanım Projesi) 

oluşturulmuş ve hayata geçirilmiştir. Öncelikle katı atıklar kaynağında ayrıştırılmaya özendirilerek 

kağıt, karton, cam, metal ve kül ayrı toplanarak, çöp depolama alanlarının yükü azaltılmıştır. 

Köyceğiz Özel Çevre Koruma Kurumunca çevre eğitimi projesi çerçevesinde esnaf, çiftçi, 

balıkçı, tekne sürücüleri, turizmciler, öğretmenler, kamu çalışanları, ev hanımları ve öğrenciler gibi 

çeşitli hedef gruplarına gönüllü çevreci kuruluşlarla da işbirliği yaparak eğitimler verilmektedir. 

554

Eğitim Faaliyetleri 

Köyceğiz-Dalyan, Fethiye-Göcek, Datça-Bozburun, Gökova, Foça ve Pamukkale Özel Çevre 

Koruma Bölgelerinde görev yapan güvenlik mensuplarına yönelik çevre koruma eğitim semineri 


Ula okullarında, sosyal etkinlikler Yönetmeliği gereği, çevre kulüpleri kurulmuştur. 

Her okulda çevre tanıtımı, çevre temizliği, çevrenin güzelleştirilmesi, çevrenin ağaçlandırılması ve 

doğal çevrenin korunması konularında çalışmalar yapılmakta ve 5 Haziran Dünya Çevre Günü ve 

Çevre Haftası kutlanmaktadır. 

Fethiye Belediye Başkanlığı tarafından, Fethiye Katı Atık Kazanım Projesi kapsamında 14 adet 

İlköğretim Okulunda ve 7 adet Orta öğretim kurumlarında toplam 14.000 öğrenciye “Çevre Eğitimi” 

verilerek geri kazanımın önemi anlatılmıştır. 

Dalaman Sağlık Grup Başkanlığı Çevre Sağlık teknisyenleri tarafından ilçe merkezi ve 

köylerde içme ve kullanma suları, ahır ve gübrelikler ile atıklar hususunda denetimlerde bireysel ve 

toplu olarak eğitim verilmektedir. 

Datça Belediyesi, çevre kirliliğinin önlenmesi ve toplum sağlığının korunması için yöre 

halkının bilinçlendirilmesi amacıyla birçok eğitim çalışmaları yapmakta, bu çalışmalarda derneklerle, 

kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği yapmaktadır. Çevre kirliliğinin ve çevresel tahribatın önlenmesi 

için tüm sosyal faaliyetler ve arazi kullanımı çalışmalarına ekolojik dengelerin bozulmaması ve çevreinsan 

psikolojisi uyumu konularına dikkat edilmektedir. 

Bodrum İlçesi, Yalıkavak Beldesi’nde Belediye okullarla işbirliğine girerek gençlerin çevreye 

daha duyarlı olarak yetişmeleri için çeşitli çalışmalar yapmaktadır. Katı atıkların çevreye verdiği 

zararları anlatmak için, beldede çöp toplama kampanyası düzenlenmiştir. Sahipsiz hayvanların 

düzensiz üremelerini engellemek amacıyla Belediye ve gönüllülerle birlikte kısırlaştırma çalışmaları 

sürekli devam etmektedir. 

S.2.Çevre İle İlgili Gönüllü Kuruluşlar ve Faaliyetleri 

S.2.1.Çevre Vakıfları 

Muğla Çevre Koruma Vakfı 18.09.1990 tarihinde kurulmuştur. Kuruluşundan bu yana çevre 

konusunda birçok hizmetlerde bulunmuştur. Bu hizmetlerin başında İl Çevre Müdürlüğü Çevre 

Laboratuarının kurulması ve çalışmalarının devamı hususunda gerekli yardımı yapmasıdır. İlimizde 

Hava Kirliliği ölçümlerini yapan cihazların teminini sağlamıştır. 

Ayrıca ilimizde trafiğe çıkan bütün araçların egzoz gazlarının ölçümünü yapmaktadır. 

555

S.2.2.Çevre Dernekleri 

İlimizde bir çok gönüllü kuruluş mevcut olup insan ve çevre sağlığının korunması, 

iyileştirilmesi kentsel ve kırsal arazinin ve doğal kaynakların en uygun şekilde kullanılması ve 

korunması, her türlü çevre kirliliğinin önlenmesi için; Gönül Sevenler Derneği, Bodrum Gönüllüleri 

Derneği, Marmaris Çevre Koruma Derneği, Akyaka’yı Sevenler Derneği, Doğal Hayatı Koruma 

Derneği temsilcilikleri, Fethiye Doğayı Koruma Derneği v.b.’dir. Ayrıca Bodrum İlçesi, Yalıkavak 

Beldesi’nde; İnsan, Çevre, Doğa Derneği ve YALIDER dernekleri bulunmaktadır. Göltürkbükü 

Beldesi’nde Bükder isimli Çevre Koruma Derneği vardır. Gümüşlük; Gümüş Çevre Derneği. 

Marmaris İlçesi Turunç Beldesi’nde Mavi Bayrak Derneği, Dalaman ilçesinde ATAÇEV derneği 

faaliyet göstermektedir. 

Ortaca İlçesinde Dalyan Turizm Kültür ve Çevre Koruma Derneği, Ortaca Yardımlaşma Dayanışma ve 

Güzelleştirme Derneği, Fevziye Köyü Sosyal Dayanışma ve Çevre Koruma Derneği, Sarıgerme Çevre 

Eğitim Derneği (SARÇED), Ortaca Yaban Hayvanları Koruma Derneği ve Hayvan Dosları Derneği 

(HAYDOS)’ nin faaliyetleri devam etmektedir. 

S.2.3.Çevreyle İlgili Federasyonlar 


KAYNAKLAR 


-Özel Çevre Koruma Kurumu Md. 





T.ÇEVRE YÖNETİMİ VE PLANLAMA 

T.1.Çevre Kirliliğinin ve Çevresel Tahribatın Önlenmesi 

İlimizde : 

• Turizm İşletme Belgeli 760 adet turistik tesis 

• Belediye Belgeli 1837 adet turistik tesis 

• 200 adet zeytinyağı fabrikası 

• 137 adet balık çiftliği 

• 82 adet mermer fabrikası 

• 92 adet madencilik faaliyeti 

• 3 adet termik santral 

• 1 adet kağıt fabrikası 


Muğla İlinin ekolojik ve ekonomik yapısına, bulunduğu yere göre değişiklik arz eden çevre 

sorunları bulunmakta olup, çalışmalarımız bu yönde yürütülmektedir. 

İlimiz sınırları içerisinde 14 adet merkezi atık su arıtma tesisi bulunmaktadır. Yapımı devam 

eden 8 adet proje mevcuttur. 

556

İlimizin turizm bölgesi olması nedeniyle Yatağan ve Kavaklıdere İlçelerimizin haricindeki 

diğer ilçelerde turizm potansiyeli oldukça gelişmiştir ve bu sektöre yönelik Çevre mevzuatı 

kapsamında çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. 

Turizm İşletme Belgeli tesisler dışında, ağırlığı Bodrum, Marmaris ve Fethiye İlçelerinde 

olmak üzere Belediye Belgeli 1837 adet konaklama tesislerini de mevzuat gereği denetleme ve kontrol 

faaliyetlerimiz arasındadır. Bar ve diskolarla ilgili olarak Gürültü Kontrol Yönetmeliği, Konaklama 

tesislerinde ise Atıklar Yönetmelikleri kapsamında çalışmalar yürütülmektedir. 

İlimizde, Merkez, Yatağan ve Kavaklıdere İlçeleri ağırlıklı olmak üzere, daha az sayıda da 

Bodrum, Milas ve Fethiye İlçelerinde, çok sayıda maden ocakları ve mermer fabrikaları 


İlimizde 3 adet termik santral bulunmaktadır (Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy). Mevzuat 

gereği kontrolümüz altındadırlar. Özellikle Yatağan Termik Santralı oluşturduğu kirlilik açısından 

(bölgenin jeolojik yapısından dolayı) titizlikle takibimiz ve denetimimiz altındadır. Ayrıca Dalaman 

İlçesinde faaliyet gösteren Mopak Kağıt Karton A.Ş.’ne ait kağıt fabrikası bulunmaktadır ve mevzuat 

çerçevesine denetlenmektedir. 

İlimizde tarımsal alanda da çalışmalar bulunmaktadır. Milas ağırlıklı olmak üzere, daha az 

sayıda da Fethiye, Bodrum ve Datça İlçelerinde zeytinyağı üretim tesisleri bulunmaktadır. Bu tesisler 

Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği çerçevesinde denetlenmektedir. 

İlimiz sınırları içerisinde bulunan balık çiftlikleri ile ilgili olarak 1998 yılında Çevre Düzeni 

Planında değişiklik yapılarak Bodrum İlçesi, İkizadalar ve Salih Adası Mevkileri yeni potansiyel su 

ürünleri sahaları olarak belirlenmiş ve tüm balık çiftliklerinin bu alana taşınması istenmiştir. Balık 

Üretim alanları (açık deniz ve karabalıkçılığı) mevzuat açısından ele alınarak gerekli işlemler 


T.2.Doğal Kaynakların Ekolojik Dengeler Esas Alınarak Verimli Kullanımı, Korunması 

ve Geliştirilmesi 

İl Mahalli Çevre Kurulunda bir takım kararlar alınarak hassas yörelerde taş ocağının 

açılmasının alternatif alanlarda yapılması (Datça İlçesi için), Bodrum ilçesi Kızılağaç Köyü’nde ise 

yeni kayraktaşı ocaklarının açılmasına izin verilmemesi ve bu ocaklardan kaynaklanan sorunların 

önlenmesi için kararlar alınmıştır. Ayrıca, Mahalli Çevre Kurulunca arıtılmış atıksuların denize deşarjı 

yasaklanmış, Namnam Çayı’nda yeni kum çakıl ocaklarının açılması yasaklanarak bunların stoktaki 

malzemeleri kullanmasına izin verilmiştir. 

Bodrum İlçesi, Bitez Beldesi: doğal kaynaklarımız olarak dağlardaki yeşil alanları, zabıta 

işbirliği yaparak doğanın korunmasını sağlamaktadır. Ayrıca yapılaşmayı aza indirmek ve gereksiz 

bölgelerde (yeşil alanlara) yaptırılmamaktadır. Ayrıca, doğada boş olan yerlere Belediyece 

ağaçlandırılıp koruma altına alınmıştır. Ulu ağaçları da Belediye tarafından tespit edilip, levhalar 

asılarak koruma altına alınmıştır. 

T.3.Ekonomik ve Sosyal Faaliyetlerin, Sonuçlarının Çevrenin Taşıma Kapasitesini 

Aşmayacak Biçimde Planlanması 


557

T.4.Çevrenin İnsan Psiko-sosyal İhtiyaçlarıyla Uyumunun Sağlanması 


T.5.Çevre Duyarlı Arazi Kullanım Planlaması 

Bodrum İlçesi, Göltürkbükü Belediyesi’nce Koruma Amaçlı İmar Planının hükümleri 

doğrultusunda araziler kullandırılmaktadır. 

KAYNAKLAR 




558

muglaicd2008.pdf 13675KB May 03 2011 12:00:00 AM

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?