Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Bitkiler ve Mitoloji<br />
Patara da Apollon’un ünlü merkezlerinden<br />
biridir ama bugüne<br />
değin tapınak bulunamamıştır.<br />
Bilinen odur ki yazın altı ay Delphi,<br />
kışın altı ay Patara bilicilik merkezi<br />
olarak kabul edilmiş ve Apollon altı<br />
ay yazın Yunanistan’da Delphi’de,<br />
altı ay kışın Patara’da bilicilere<br />
yardım etmiştir. Didim’de bir defne<br />
ağacının ve kutsal suyun olduğu<br />
yerde tapınak inşa edilmiş, fakat<br />
suya ve defne ağacına dokunulmamış,<br />
avluda açıkta bırakılmışlardır.<br />
Delphi tapınağı 42 sütuna, Apollon<br />
Tapınağı 124 sütuna sahip<br />
olarak inşa edilmiştir. Ama antik<br />
çağda herhalde Delphi Tapınağına<br />
verilen adaklar ve yapılan<br />
ziyaretler daha çoktur ya da öyle<br />
ünlenmiştir. Bizim İstanbul’da<br />
Hippodrom’daki “Yılanlı Sütun”<br />
ve şimdi Venedik’te olan “Dört<br />
Bronz At Heykeli” önce Delphi<br />
Tapınağına armağan edilmişlerdir.<br />
Krezus’un Kyros’la savaşından<br />
önce Delphi Apollon Tapınağı’ndan<br />
gelen yanıt, “Kızılırmak (Halys)<br />
da yapacağın savaşta bir büyük<br />
imparatorluk yok olacak” biçimindedir.<br />
Büyük İskender’e verilen<br />
yanıt ise “ Eğer dünyayı fethetmek<br />
istiyorsan Gordion’daki kördüğümü<br />
çözmen gerek” biçimindedir.<br />
Bu sözleri bilici kadın Pythialar<br />
başvurulara yanıt olarak hazırlarlar,<br />
yazılı ve sözlü yanıt vermeden<br />
bir gün önce ağızlarında defne<br />
yaprağı çiğnerler.<br />
Didim’de Apollon Tapınağı’nda<br />
Defne yaprakları süslemeleri çok<br />
ama canlı Defne ağacı, ağaççığı<br />
zamanla yok olmuş. Bundan 20-<br />
25 yıl önce <strong>Antalya</strong>’dan Didim<br />
Tapınağına üç dört defne fidanı<br />
götürdüm, diktim. Fakat başarılı<br />
olamadım. Ya kurudular ya da bir<br />
iki yaşayanları, kedi köpek, fidan<br />
gibi yumuşak toprakları eşeleyerek<br />
kuruttular. 10-15 yıl önce<br />
arkeologlar, tapınağa iniş yerindeki<br />
merdivenin yanına birkaç<br />
fidan diktiler. Şimdi o defneler<br />
orada, ağaççık ve ağaç biçiminde<br />
büyümekteler.<br />
Apollon bilindiği gibi salt Defne<br />
Efsanesi ve Güneş Tanrısı olarak<br />
değil, Pan’la Marsyas’la müzik yarışması<br />
yapan, liri, gitarı olan, aynı<br />
zamanda Pamukkale Tiyatrosu<br />
sahne binasında gördüğümüz gibi<br />
Musa denen sanatkarlar, ozanlar<br />
ve şarkıcılarla birlikte olan bir<br />
tanrıdır. Bu denli güzel sanatların<br />
sahibi olan bir tanrının aynı kabartmalarda<br />
gördüğümüz gibi acımasızlığı<br />
da anlaşılır gibi değildir. Kız<br />
kardeşi Artemis, Niobe’nin kızlarını<br />
okları ile öldürürken, Apollon<br />
da Niobe’nin oğulları okları ile<br />
vurur, öldürür. Üstelik sağ tarafta<br />
sanatkârlar dansözler yanında<br />
Marsyas’ı da bir ağaca asar, diri<br />
diri derisini yüzer.<br />
Bunun yanında, Truva Savaşı’nda<br />
Truvalıların tarafını tutar. Okçu<br />
Tanrı rolüyle Hektor’un öcünü<br />
Paris’e yardım ederek aldırtır:<br />
Achilleus’un tam aşık kemiğine<br />
nişan aldırtır ve oradan vurdurarak<br />
onun ölümünü gerçekleştirir.<br />
Defne bitki olarak sevilen bir bit<br />
kidir. Yaprakları baharat olarak<br />
kullanılır. Balığı kızartılırken konur.<br />
Pauline as Daphne Fleeing from Apollo - Robert Lefevre [French Painter, 1755-1830]<br />
Zeytine benzeyen meyvelerinden<br />
<strong>Antalya</strong> çevresinde kullanılan<br />
Dehnel Yağı diye adı geçen defne<br />
yağı üretilir.<br />
Botanik kitaplarında, “Akdeniz<br />
Defnesi’nin esas vatanı küçük<br />
Asya ile Balkanlardır. Fakat<br />
daha antik devirde buralardan<br />
Akdeniz’in bütün kıyılarına götürülmüştür,”<br />
diye yazmaktadır.<br />
Didyma<br />
66>67 ANTALYA REHBERLER ODASI DERGİSİ
Change language