Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Antalya</strong>’nın Turizm Tarihi V. Bölüm<br />
Zafer Toker<br />
Yaşar Sobutay<br />
Kayhan Öndemir<br />
kazançlarına mani oluyordu.<br />
Hele <strong>Antalya</strong>’da ilk defa bir erkeğin<br />
şortla dolaşması, hatta<br />
<strong>Antalya</strong>’da ilk sürat teknesine<br />
sahip olması, hem onlara acayip<br />
geliyor, hem de kıskandırıyordu.<br />
Ali Rıza Bey’i ‘Komünistlik’le<br />
suçlamaya çalıştılar. O zaman<br />
kimsede olmayan V motorlu Ols-<br />
Mobile marka otomobilinin lastiğini<br />
kestiler. Arabasının dikiz aynasını<br />
kırarak ona rahatsızlıklar verdiler.<br />
İftiralar ve bir de gerçek dışı komplolarla<br />
tutuklanıp hapse atılması,<br />
onu <strong>Antalya</strong>’dan soğuttu. Geleceği<br />
çok iyi gören, ülkesini, milletini çok<br />
seven bir adam olan Ali Rıza Bey<br />
kısa süre sonra hapisten çıkınca<br />
“Artık Türkiye’de yaşayamam”<br />
diyerek 1964’te Amerika’ya yerleşti.<br />
Komünist denen bu adam<br />
Amerika’da seyahat acenteleri<br />
açtı, çok zengin oldu ve Rusya’ya<br />
Amerikalı turistleri götüren ilk seyahat<br />
acentesi sahibi oldu.<br />
Bu sıralarda <strong>Antalya</strong>’da açılan<br />
ikinci Turizm Acentesi ise Cavit<br />
Köken’in Yeşil <strong>Antalya</strong> Turizm<br />
ve Seyahat Acentesi oldu. Ali<br />
Rıza Bey’in arkasında bıraktığı<br />
<strong>Antalya</strong>’nın ilk Turizm Acentesi<br />
‘Ekspres Tourist Office’inin başına,<br />
kardeşi Kayhan Öndemir ve<br />
1959’dan beri aynı büroda çalışan<br />
Yaşar Sobutay geçti. Birkaç yıl<br />
sonra Kayhan Öndemir’in askerlik<br />
görevi sonunda bu ikilinin yolları<br />
1968 yılında ayrıldı. Yaşar Sobutay<br />
1 Mart 1969’da Alanya’da<br />
‘Pamfilya’ adında <strong>Antalya</strong>’nın<br />
üçüncü Turizm ve Seyahat<br />
Acentesi’ni kurdu ve bir yıl sonra<br />
da şirket merkezini <strong>Antalya</strong>’ya<br />
taşıdı. Turizmde gelecek gören<br />
girişimciler <strong>Antalya</strong>’da yeni yeni<br />
Seyahat Acentesi büroları açmaya<br />
başlamışlardı. Cumhuriyet<br />
Caddesi’nde Zafer Toker’in Aspendos<br />
Turizm, Akay Okutur’un<br />
Akay Turizm, İskele’de Doğan<br />
Menküer’in Menküer Turizm Seyahat<br />
ve Turizm Acenteleri işte bu<br />
yıllarda açıldı.<br />
<strong>Antalya</strong>’da Turizmin İlk Öğretmeni<br />
Yaşar SOBUTAY<br />
Pamfilya Turizm ve Seyahat<br />
Acentesi, günümüzde sekiz şubesinin<br />
yanı sıra kargo departmanı,<br />
hac ofisi ve havayolu bilet<br />
satış temsilcilikleri ile faaliyetini<br />
sürdürüyor. Pamfilya Turizm ve<br />
Seyahat Acentesi yaptığı turizm<br />
acenteliği ile <strong>Antalya</strong>’da birçok ilklere<br />
imza attı. <strong>Antalya</strong>’mızda turizmin<br />
bugünkü duruma gelmesinde<br />
onun ve kardeşi İsmail Sobutay’ın<br />
emekleri büyüktür. Yaşar Sobutay<br />
<strong>Antalya</strong>’ya ilk Charter seferinin<br />
organizasyonunda görev alan ilk<br />
kişi oldu. <strong>Antalya</strong>’da rehber ve<br />
diğer turizm çalışanlarının yaka<br />
kartı uygulamasını da ilk o başlattı.<br />
O güne kadar otobüsler Akdeniz<br />
Otobüs Firması’ndan günlük olarak<br />
kiralanırdı. Otobüsler henüz<br />
yoldan geldiği için şoför ve muavinler<br />
saç sakal karışık, kir pas<br />
içinde olurdu. O şekilde turistlerin<br />
karşısına çıkarmak ayıp olur diye<br />
Yaşar Bey yanında özel olarak getirdiği<br />
berbere şoför ve muavinini<br />
tıraş ettirir, yine yanında getirdiği<br />
temiz kıyafetleri giydirirdi. Tur otobüslerinin<br />
ilk kez tek renge boyatılması,<br />
şoför ve muavinlere ilk<br />
kez tek tip kıyafet giydirilmesi hep<br />
onun <strong>Antalya</strong> ve Türk Turizmi’ne<br />
getirdiği yeniliklerdir.<br />
O zamanlarda her bir turizm çalışanımız,<br />
aynı zamanda bir turizm<br />
öğretmeni gibiydi. Tura çıkmadan<br />
önce her şoför ve muavinine beş<br />
dakika pencereden dışarı tükürmemek<br />
ve çöp atmamak gibi, otobüste<br />
nasıl davranılması gerektiği<br />
konusunda şoför ve muavinlere<br />
dersler verirdik.<br />
Denizden Phaselis-Olympos-Yanartaş,<br />
jeeplerle Selge Köprülü<br />
Kanyon, otobüslerle iki günlük Pamukkale,<br />
üç günlük Kapadokya ve<br />
Yayla Turları ilk kez Pamfilya Turizm<br />
ve Seyahat Acentesi tarafından<br />
başlatılmış; zamanla kurulan<br />
acenteler, onun tur güzergâhlarını<br />
ve acentecilik prensiplerini örnek<br />
almışlardır.<br />
GELECEK SAYI:<br />
<strong>Antalya</strong> Turizm Bölge<br />
Müdürlüğü<br />
8>9 ANTALYA REHBERLER ODASI DERGİSİ