Temmuz 2007 - Sayı: 135 (5007 KB) - Ä°zmir - TMMOB Ä°nÅaat ...
Temmuz 2007 - Sayı: 135 (5007 KB) - Ä°zmir - TMMOB Ä°nÅaat ...
Temmuz 2007 - Sayı: 135 (5007 KB) - Ä°zmir - TMMOB Ä°nÅaat ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İncelemeler<br />
Bölgedeki çalışmalarda, çok yüksek yer hareketi<br />
seviyelerinin (örneğin en büyük hızın Vmaks=150<br />
cm/sn lik değerleri aştığı) gözlendiği alanlar<br />
dışında, zemindeki deformasyonlara dayalı olarak<br />
alt yapı sistemlerinde kırılmaların gözlendiği<br />
alanlar ile binalarda ciddi seviyede hasarların<br />
gözlendiği alanların örtüşmediği görülmüş,<br />
dolayısıyla zeminlerin orta derecede deformasyon<br />
yaptığı bölgeler için, binalardaki potansiyel<br />
hasarda önemli bir azalmanın beklenebileceği<br />
belirtilmiştir. Yayınlar, özellikle yakın odaklı<br />
depremler için yer hareketi büyüklüklerinin önemli<br />
olduğu seviyelerde (örneğin en büyük hız,<br />
Vmaks>20 cm/sn) yerel zemin şartlarının etkisi için<br />
elastik dalga teorisine dayalı klasik yaklaşımların<br />
geçerliliğini kaybettiğini tekrar vurgulamakla<br />
birlikte, doğrusal olmayan zemin davranışı<br />
nedeniyle yer hareketinin hasar verici gücünün<br />
azabileceğini ve bu durumun oluşabileceği<br />
bölgelerin tanımlanabileceğini göstermektedir.<br />
Ancak bölgedeki yapı tipi ve zemin şartları için<br />
belirli bir yer hareketi şiddeti aralığında gözlenmiş<br />
olan, zeminlerin doğrusal (“lineer”) olmayan<br />
davranışlarına dayalı bu faydalı etkinin sınırlı<br />
olduğu ve genel olarak zeminlerin elasto-plastik<br />
davranışları sonucunda rijit temel sistemlerine<br />
sahip yapılarda devrilme ve oturmalar yada<br />
temellerin çok güçlü olmadığı yapılarda temellerin<br />
deformasyonuna bağlı hasarlar gibi ters etkilerin<br />
söz konusu olabileceği belirtilmektedir.<br />
Yerel zemin şartlarının etkisini gösteren farklı<br />
bir örnek 1999 Kocaeli depreminde İstanbul' da<br />
ölçülen faya yaklaşık eşit uzaklıktaki kuvvetli yer<br />
hareketi kayıtlarıdır. Bu kayıtlarda gözlenen en<br />
büyük ivme değerleri; Maslak'ta 0.05g, Ataköy'de<br />
0.17g ve Ambarlı'da 0.25g ile yaklaşık 5 misli kadar<br />
değişim göstermektedir [16].<br />
5. Sonuçlar<br />
Teorik davranış analizlerinin temeli ve geçmiş<br />
depremlerdeki aletsel ölçümler yerel zemin<br />
koşullarının yüzeydeki yer hareketini gerek zaman<br />
gerekse frekans tanım alanında etkileyebileceğini<br />
göstermektedir. Bu etki geoteknik şartlar, yüzey ve<br />
yeraltı topoğrafyası ile ana kayadaki yer hareketi<br />
karakteristikleri tarafından kontrol edilmekte ve<br />
deprem kaynak özellikleri ile yerel zemin şartları<br />
arasındaki karşılıklı etkileşim olarak<br />
tanımlanabilmektedir. Bu etkileşime dayalı olarak<br />
yüzeydeki yer hareketi özelliklerinin nasıl bir<br />
değişim gösterdiğinin yapısal tasarıma yönelik<br />
olarak değerlendirilmesi, depremler sırasındaki<br />
hasarın en aza indirilebilmesi açısından önemlidir.<br />
Özellikle yumuşak zemin tabakalarının bulunduğu<br />
bölgelerde zeminlerin doğrusal olarak davrandığı<br />
yer hareketi seviyelerinde zemin büyütmesine<br />
dayalı yapısal hasarlar beklenebilirken, artan yer<br />
hareketi seviyelerinde doğrusal olmayan<br />
davranışlar sonucu oluşabilecek zemin<br />
deformasyonlarına bağlı yapısal hasarlar söz<br />
konusu olabilir. Aynı zamanda geçmiş depremlere<br />
ait bazı gözlemler, zemin büyütmesi ve zemin<br />
deformasyonlarının neden olabildiği zararlı etkiler<br />
dışında, belirli bir yer hareketi şiddeti aralığında,<br />
zeminlerin doğrusal olmayan davranışlarına dayalı<br />
olarak yer hareketinin hasar verici gücünün<br />
azalması sonucu oluşabilecek faydalı ancak sınırlı<br />
bir etkinin de olabileceğini göstermektedir. Diğer<br />
taraftan yapısal hasar üzerindeki bu olumlu ve<br />
olumsuz tüm etkiler, deprem kaynak özellikleri ve<br />
yerel zemin şartlarının aynı zamanda yapısal<br />
özellikler ile etkileşiminin bir sonucudur.<br />
Kaynaklar<br />
[1] Okur, V., Ansal, A., “Dynamic characteristics of clays<br />
under irregular cyclic loading”, XV ICSMGE TC4 Satellite<br />
Conference on “Lessons Learned from Recent Strong<br />
Earthquakes” İstanbul, Turkey, (2001).<br />
[2] Ansal, A., İyisan, R., Yıldırım, H., "The Cyclic<br />
Behaviour of Soils and Effects of Geotechnical Factors in<br />
Microzonation" Soil Dynamics and Earthquake Engineering, 21,<br />
p.444, (2001)<br />
[3] Raptakis, D., Makra, K.,Anastasiadis,A., and Pitilakis,<br />
K., ”Complex Site Effects in Thessaloniki (Greece): I. Soil<br />
Structure and Comparison of Observations with 1D Analysis”,<br />
Bulletin of Earthquake Engineering, 2, p.271, (2004)<br />
[4] Makra, K., Chavez-Garcıa, F.J., Raptakis, D., Pitilakis,<br />
K., “Parametric analysis of the seismic response of a 2D<br />
sedimentary valley: implications for code implementations of<br />
complex site effects”, Soil Dynamics and Earthquake<br />
Engineering , 25, p.303, (2005)<br />
[5] Seed, H. B., R. Murarka, J. Lysmer, and I. M. Idriss.<br />
"Relationships Between Maximum Acceleration, Maximum<br />
Velocity, Distance from Source and Local Site Conditions for<br />
Moderately Strong Earthquakes." Bulletin of the Seismological<br />
Society ofAmerica, 66 (4), p.1323-1342, (1976)<br />
[6] Idriss, I. M.. "Response of Soft Soil Sites During<br />
Earthquakes." In Proceedings of the Symposium to Honor<br />
Professor H. B. Seed, Berkeley, (1990)<br />
[7] Idriss, I. M.. "Influence of Local Site Conditions on<br />
Earthquake Ground Motions." In Proceedings of the 4th U.S.<br />
National Conference on Earthquake Engineering, Palm Springs,<br />
1, p. 55-57, (1990)<br />
24 İMO İzmir Şubesi Bülteni - <strong>Temmuz</strong> <strong>2007</strong> - Sayı: <strong>135</strong>
Change language