Temmuz 2007 - Sayı: 135 (5007 KB) - İzmir - TMMOB İnşaat ...

Beton Köşesi
betonlarında ise agregalar çeviren matriks
tamamen polimerdir. Günümüzde hafif betonlara
polimer emdirmek suretiyle dayanıklı ve hafif yapı
elemanları üretilebilmektedir [1].
HAFİF BETONLAR
Betonun ana bileşenlerinden olan agregalar
beton hacminin yaklaşık olarak % 75'
ini
oluştururlar. Bu nedenle agrega özelliklerinin,
betonun taze ve sertleşmiş durumdaki özellikleri
üzerinde önemli etkileri vardır. Örneğin, bir
betonun basınç dayanımı ve elastisite modülü,
çimento hamurundan dolayı prizi esnasında
oluşan büzülmelerin engellenmesi, aşınma
etkilerine dayanıklılık gibi özellikleri kullanılan
agrega ile yakından ilgilidir [7].
Uygulamada normal ağırlıklı betonlar çok fazla
kullanım alanı bulmalarına rağmen birim hacim
ağırlıklarının yüksek olması nedeniyle betonarme
yapılarda öz ağırlığı arttırıcı etkileri vardır. Bu
durum özellikle deprem anında yapıya etki eden
yatay yüklerin yüksek değerler almasına yol açar.
Betonarme bir yapının taşıyıcı hafif beton
kullanılarak yapılması yapının toplam ağırlığını
azaltarak muhtemel bir deprem anında yatay
kuvvetlerin azalmasına ve yapıda oluşabilecek
deprem hasarlarının önlenmesine olanak sağlar.
Ayrıca, ağırlığına göre yüksek dayanıma sahip
olması, betonarme donat ısında ekonomi sağlaması,
düşük termik iletkenlik katsayısı ve çok iyi ses
yalıtımı, betonarme kalıbına daha düşük bir basınç
uygulaması gibi özellikler yapısal hafif betonun
önemli avantajlarından bazılarıdır. Ancak taşıyıcı
hafif betonların elastisite modülü gibi bazı mekanik
özelliklerinin normal betonlardan düşük olması
nedeniyle yapıların tasarımında farklı hesap
yöntemlerinin kullanılması gerektiği de göz
önünde bulundurulmalıdır. Bununla birlikte hafif
betonların, su emme oranlarının ve porozitelerinin
yüksek oluşu nedeniyle neme ve geçirimliliğe karşı
iyi bir yalıtım gerektirmesi betonarme yapıların
durabilitesi açısından önemlidir [8].
Betonun birim hacim ağırlığını azaltmak
suretiyle hafif beton elde edilmesi üç şekilde
yapılabilir (Neville, 1995).
agrega kullanılarak üretilen hafif betonlar.
Doğal agregalar olarak mineral kökenli pomza,
diatomit, volkanik curuf ve küller
kullanılmaktadır.Yapay agrega olarak ise
genleştirilmiş perlit, genleştirilmiş kil ve sleyt,
sinterize uçucu kül ve yüksek fırın curufları en
yaygın kullanılan hafif agrega türleridir. Ayrıca,
mineralizasyon işlemi ile canlı hücreleri öldürülüp
ateş almaz hale getirilen elyaf, talaş gibi ahşap
artıkları organik kökenli yapay agregalar olarak
kullanılabilmektedir [1]. Tablo-1'
de bazı doğal ve
yapay hafif agregaların hava kurusu yoğunlukları
verilmiştir [9].
Tablo-1: Bazı doğal ve yapay hafif agregaların
hava kurusu yoğunlukları
2- Beton içinde fiziksel veya kimyasal yollarla
büyük hacimde boşluklar oluşturarak üretilen gaz
ve köpük betonları ile yüksek oranda hava
sürüklenmiş betonlar.
Gaz ve köpük betonlarında büyük oranlarda
birbirleriyle bağlantısı olmayan boşluklar bulunur
ve boşluk hacmi tüm beton hacminin %60'
ını
kapsayabilir. Her iki tip betonda da iri agrega
olmayıp yalnızca kum kullanılmaktadır.
Gaz betonlarında boşluklar, karışıma eklenen
aluminyum, çinko ve magnezyum gibi metallerin
tozları ile sağlanmaktadır. Bu tozlar hidratasyon
sonucu oluşan serbest kireci etkileyerek hidrojen
gazının çıkmasına neden olup, hidrojen gazı
havaya karışamadığı için beton içinde boşluk
oluştururlar. Aşağıda aluminyum tozu
kullanılması durumunda gerçekleşen reaksiyon
görülmektedir.
Hafif Beton Elde Etme Yöntemleri
1- Normal ağırlıklı agregalar (kum, kırmataş,
çakıl) yerine boşluklu olan doğal veya yapay hafif
32 İMO İzmir Şubesi Bülteni - Temmuz 2007 - Sayı: 135