Mart 2011 - SayÄ±: 157 (4398 KB) - Ä°zmir - Ä°nÅaat MÃ¼hendisleri OdasÄ±

TMMOB 

İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI 

İZMİR ŞUBESİ 

haber bülteni 

Yıl: 26 - Sayı: 157 - Mart 2011 

İki ayda bir yayınlanmaktadır. 

Sahibi: 

İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi adına 

İnş. Müh. Ayhan EMEKLİ 

Sorumlu Yazı İşleri Yönetmeni: 

İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi adına 

İnş. Müh. Ali Fuat GÜNAK 

Yayın Kurulu 

Tahsin VERGİN (1949-2010) 

Ayhan EMEKLİ Jale ALEL 

A. Fuat GÜNAK Ahmet BAHAR 

Hülya ALTUN Ahmet ERMİN 

Necati ATICI Gülşen IŞIK 

Sadık Can GİRGİN Arslan KESKİN 

Şefika SEYHAN HAS Aydın NOGAY 

Erhan ARSLAN S. Ruken SARIOĞLAN 

Vedat YORULMAZEL 

Yayın Koşuları: 

Gönderilen yazıların yayınlanıp yayınlanmamasına 

Yayın Kurulu karar verir. Yazılardaki görüşler 

yazarlarına aittir. Gönderilen yazılar geri verilmez. 

Yazılar yaygın kullanılan kelime işlem programlarından 

birinde yazılmış olarak CD ile veya imoizmir@imoizmir.org.tr 

adresine e-posta ekinde 

gönderilmelidir. 

İyi bir baskı kalitesi için yazılarda kullanılan fotoğraf, 

şema, tablo gibi görsel malzemeler tek sütun 

için en az 8 cm eninde, çift sütun için 16,5 cm 

eninde ve en az 300 dpi çözünürlükte olmalıdır. 

Bültenimizin bir sayfasında görsel malzeme bulunmayan 

yazılar yaklaşık 580 kelime (4.500 boşluklu 

karakter) içermektedir. Yazıların sayfa düzeni 

yeniden yapıldığı için yazar tarafından bültene 

uygun bir sayfa düzeni yapılmasına gerek yoktur. 

Yazılarda mümkün olduğunca “otomatik dipnot”, 

“otomatik madde işaretleri” gibi, bazı programlara 

özgü otomatik işlevleri kullanmak yerine bu 

işlemler “manuel” olarak (elle) yapılmalıdır. 

Yönetim Yeri: 

Anadolu Cad. Tepekule İş Merkezi, 

No: 40, Kat: 1 Bayraklı/İZMİR 

Telefon : 232 462 56 55 - Faks: 232 462 11 67 

web: www.imoizmir.org.tr 

e-posta: imoizmir@imoizmir.org.tr 

Dizgi ve Sayfa Düzenleme: 

İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi 

Bu sayı 5800 adet basılmıştır. 

Şube üyelerine ücretsiz dağıtılır. 

Yayın Türü: Mesleki, Yerel, Süreli Yayın 

Baskı: EMKA Matbaacılık 

Adres: 1204/6 Sk. No: 38/201 Baltalı İş Mrk. D 

Blok Gıda Çarşısı Yenişehir-İZMİR 

Tel : 232 457 43 43 (Pbx) - Fax: 232 459 48 05 

BAŞYAZI 

Başyazı 2 

YAYIN KURULUNDAN 

Merhaba 3 

ŞUBEDEN 

Ocak – Şubat 2011 Etkinliklerimiz 4 

Şubeden Haberler 9 

İMO’dan 14 

TMMOB’den 21 

TMMOB İzmir İKK’dan 27 

İNCELEMELER 

İnşaat Sektöründe Mevcut Durum ve Etkilenmeler 28 

Yapı İşlerinde “Kadın” Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği 34 

İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ 

2009 Yılı İnşaat Sektörü İş Kazası ve 

Meslek Hastalıkları İstatistikleri 37 

VERGİ 

Ödeme Emri, Mal Beyanı, 

Ödeme Emrine İtiraz ve Dava Açma Süreleri 38 

SAĞLIK 

Sağlıkta Kaos Devam Ediyor 40 

HUKUK 

İnşaat Mühendislerinin Bağlı Olduğu 

Yasal Düzenlemeler Yönünden Zorunlu İş (Hizmet) Sözleşmeleri 41 

ÜYELERİMİZDEN 

Enerji Kimlik Belgesi (EKB) ile İlgili Bilgilendirme 44 

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü 46 

Yeni Mezun Gözüyle Libya Deneyimlerim 47 

genç-İMO 

Ocak –Şubat 2011 genç-İMO İzmir Etkinlikleri 48 

Karadeniz Sahil Yolu 49 

Hocalarla Söyleşi: Ninel ALVER 51 

KÜLTÜR ve SANAT 

Mizah 53 

Kitaplar Arasında 54 

Tarihte Bugün 55 

OYUN 

Bulmaca 56 

Basım Tarihi:

Başyazı 

Ayhan EMEKLİ 

İMO İzmir Şube Başkanı 

Değerli Meslektaşlarım; 

Dergimizin bu yazısını kaleme almak giderek ısınan ve sıcaklığı artan 

gündemin bir günden diğerine çok hızlı değişmesi nedeniyle 

kolay olmayacak. Önceki sayılarda Şube Başkanımız Tahsin Ağabeyin 

yazdığı bu sayfanın taşıdığı değer ve sorumluluk anlamında; 

onun çizgisini sürdürmek, İMO örgütlülüğüne, bizlere kattıkları 

açısından ayrı bir görev yükleyecektir. 

Geçtiğimiz günlerde bizimde içinde bulunduğumuz coğrafyada 

Tunus’ta başlayıp; Mısır ve Libya’da devam eden, Kuzey Afrika ve 

Arap yarımadasıyla tüm Ortadoğudaki Arap dünyasına sıçrayan, 

halkların diktatörlere karşı meydanlardaki eylemleri şeklinde ortaya 

çıkan ve demokrasi talepleri içeren gelişmeleri yine canlı TV 

yayınları ile izledik. Buna karşılık olarak ülkelerin bazılarında otoriter 

yöneticilerin -diktatörlerin- baskıları artırdığını; bir kısmında 

ise diktatörlerin ayrılmasıyla yönetim değişikliklerine gidildiğini 

ya da yönetimleri tarafından kısmi reform söylemlerinin dile getirildiği 

süreçler gündeme geldi. Bütün bu gelişmelerin yaşandığı, 

halkların demokrasi talepleriyle sokağa döküldüğü ülkelerin ortak 

benzerlikleri otoriter rejimlerle yönetilmeleri ve bu nedenle de örgütlü 

yapılara sahip olamamalarıdır. Toplumsal ve siyasal eylemlerde 

başarı örgütlülükten geçmektedir. Bu nedenle; yıllardır ezilen, 

sömürülen ve baskı altında tutulan halkların önümüzdeki süreçte 

eylemlerini biçimlendirmede, haklılıklarını dile getirme ve elde etmede, 

demokratik süreçlere yol almada tanıklık edeceğimiz daha 

da zorlu günler beklemektedir. 

“Yeni Dünya Düzeni” veya “Küreselleşme” süreci, 1991’de Sovyetler 

Birliği’nin dağılmasını izleyen özellikle Doğu Avrupa’da ve Balkanlarda 

oluşan -oluşturulan- yeni devletler ile başlamıştı. 9 Eylül 

2001’de Amerika’daki İkiz Kulelere yapılan saldırının arkasından 

dünyanın geniş bir bölümünde ABD’nin “Terörizmle küresel savaş” 

diye adlandırdığı, radikal-siyasal İslami terör tehdidini askeri 

girişimlerine gerekçelendirme yaptığı ve özgürlük, demokrasi 

kavramlarını öne sürdüğü Irak ve Afganistan işgalleri dönemi ile 

devam etti. Sömürgeciliğin tarihinde, daha önce de, ‘demokrasi’ 

bahanesiyle işgaller olmuştu. Amerika ve Fransa’nın Vietnam’a savaş 

açarken neden olarak kullandığı ”uygarlaştırma” (sömürgeleştirme) 

gerekçeleri işgal amacıyla hep kullanılan yöntemlerdi. 

Kuzey Afrika’da Libya sürecini ele aldığımızda; AB’ye ve ABD’ye 

yönelik bir tehdit ya da saldırı yok iken işgale dönük girişimlerin 

hızla başlatılmasını dikkatle değerlendirmeliyiz. Bugüne kadar söz 

konusu ülkelerle ciddi bir çelişki yaşamayan, totaliter rejimlerle, 

diktatörlerle çıkar ilişkilerini uzun yıllardır sürdüren emperyalistler 

kendi kontrolleri dışına çıkabilecek gelişmelere müdahil olmak 

adına yine aynı söylemleri kullanarak; insan hakları, demokrasi vb. 

adına harekete geçtiklerini -işgal ettiklerini- söylüyorlar. ABD ve 

AB’nin Libya müdahalesinin Nato komutasında yapılması kararı ve 

ardından meclisten geçirilen tezkere ile Türkiye’nin İzmir komuta 

merkezi olmak üzere üslerini kullandırmasıyla ve askeri birlikleriyle 

işgal gücü içinde yer almasıyla; AKP hükümeti ülkemiz için biçilen 

jandarmalık-bekçilik rolünü üstlenerek emperyalistlerle işbirlikçi 

bir politika izlemektedir. Tarihin ne garip bir oyunudur ki daha iki 

ay kadar öncesinde Kaddafi’den para ödülü ile birlikte “İnsan hakları 

ödülü” alan yine Başbakan Tayyip Erdoğan’dır. Diğer emperyalist 

ülkeleri de yanına alan ABD; tek kutuplu hale gelen yaklaşık 

200 ülkeli dünyamızda BM örgütü içinde yalnızca 15 üye devletten 

oluşan ve ancak beşinin veto yetkisi olan Güvenlik Kurulunu; kendi 

çıkarları doğrultusunda kullanmaktadır. Unutulmamalıdır ki bugüne 

kadar hiçbir emperyalist müdahale halkların lehine çözümler 

getirmemiştir. 

Mısır’da Mübarek’e halkın taleplerini dikkate almasını söyleyen, 

Libya’da müdahale güçleri içinde yer alan AKP hükümeti; ülkemizde 

referandum ile birlikte darbelerle hesaplaşılacağı, meclisten 

geçen torba yasalarla “ileri demokrasi”ye geçileceği sahte söylemleriyle 

adım adım baskıcı-otoriter bir rejim dayatmaktadır. İçinde 

bulunduğumuz dönemde iktidarın referandum sonrasında yargıya 

yönelik düzenlemelerle “müdahalelerle” kendi yargısını oluşturduğu, 

çalışma yaşamında özelleştirme taşeronlaştırma esnek 

çalışma uygulamalarıyla işsizlik ve güvencesizliği yaygınlaştırdığı, 

gençlerin taleplerini polis baskısıyla gözaltı ve tutuklamalarla susturmaya 

çalıştığı sivil baskıcı yöntemler hüküm sürmektedir. İnsanların 

savunma haklarının elinden alındığı, yargılama başlamadan 

medya kanallarında suçlu ilan edildiği, muhalif görüşte devrimci 

demokrat yurtsever eleştiren basına yapılan baskınlarla ve cezaya 

dönüşen tutuklamalarla düzeni ve cemaati eleştiren gazeteciler 

terörist ilan edilerek gözaltına alınmaktadır. Toplum; bireyler, örgütler, 

medya ve yargı olarak daha özgür, daha bağımsız ve daha 

“demokratik” bir çizgide mi gitmekte, yoksa daha sınırlı ve kısıtlı, 

daha denetlenen, izlenen, kaydedilen ve baskıyla yönlendirilen 

bir yolda mı ilerlemektedir? Önümüzdeki süreçte haklarımızı elde 

etmemiz ve koruyabilmemiz birlikte ve örgütlü hareket edebilmemize 

bağlı olacaktır. 

Değerli meslektaşlarım; 

Japonya’da 11 Mart tarihinde 9.0 büyüklüğünde, karadan 130 km. 

uzaklıkta, merkezi okyanus tabanının 30 km. derinliklerinde meydana 

gelen düşey atımlı depremi ve sonrasında depremin oluşturduğu, 

25 dakikada kıyıya ulaşan, 10 m. yüksekliği aşan ve karanın 

birkaç km. iç kısımlarına kadar giren dev tsunami dalgalarını hepimizi 

ürperten görüntülerle yine canlı yayında izledik. Deprem 

etkisinde binaların güvenli olduklarını, insanların bulundukları 

yeri terk etmediklerini gördük. Depremden çok tsunami’nin büyük 

yıkıcı etkileri, onbinlerce insanın canını kaybetmesi-yaralanması, 

dev dalgaların bir-iki katlı genellikle ahşap evleri, otomobilleri, 

gemileri önüne katıp sürüklemesi, nükleer santral patlamaları-sızıntıları 

felaket görüntüleriydi. Japon halkıyla dayanışma duygularıyla 

ve hayatlarını kaybedenleri saygıyla anarak 17 Ağustos 1999 

depremi sonrası şapkamızı koyup düşünmeliyiz. Geçen süreyi nasıl 

geçirdik? Daha önce defalarca söyleyip yazdıklarımızı tekarlarsak; 

İmar Yasası, Yapı Denetim Yasası, Kentsel Dönüşüm Yasası vb. ilgili 

yasaları yeniden düzenlemeliyiz. Okullar, hastaneler, köprüler, 

ulaşım yapıları ve diğer kamu binalarını acilen gözden geçirip 

deprem güvenlikli hale getirmeliyiz. Afet yönetimini yeniden düzenlemeliyiz. 

Yeşil alanları, parkları koruyup halkın sığınacağı park, 

bahçe, toplanma alanları hazırlıklarını yapmalıyız. Yüksek riskli yapı 

ve kentsel dokularımızı, mevcut yapı stokumuzun durumunu belirlemeli, 

güncellemeliyiz. Yapı denetim sistemimizin sorunlarını 

gidermeliyiz. İmar aflarını gündemden düşürmeli, proje ve uygulamadaki 

denetimsizliğe karşı durmalıyız. Sonuç olarak; Deprem 

güvenli yapı için, tüm binaların İnşaat Mühendisliği hizmeti alması 

gerçeğinden hiç sapmamalıyız. 

İMO 42. Dönem Çalışma Programı doğrultusunda 9-10-11 Aralık 

2011 tarihinde Ankara’da yapılması planlanan İnşaat Mühendisliği 

Kurultayının İzmir Çalıştayını 29-30 Ocak 2011 tarihlerinde Balıkesir, 

Çanakkale ve Manisa şubeleriyle birlikte Şubemizde gerçekleştirdik. 

Mevzuattan kaynaklanan sorunlarımız, Çalışma yaşamına 

ilişkin sorunlar, Siyasal ekonomik ve toplumsal gelişmelerin meslek 

alanımıza yansımaları, Mühendislikte kalite ve güvenilirlik ana başlıklarında 

İnşaat Mühendisliğini, mesleğimizi üyelerimizin katılım 

ve katkılarıyla değerlendirdik. Düzenlediğimiz çalıştay, kurultay, 

kongre, panellerde tartıştığımız sorunlarımızı, etkinlik sonuç bildirgelerini 

15 Mayıs’ta Ankara’da yapılacak olan TMMOB mitinginde 

ve 12 Haziran genel seçim sürecinde ülkemiz, toplum ve mesleğimiz 

adına dile getirmeye devam etmeliyiz. 1998 yılından sonra 

ikincisi düzenlenen TMMOB Demokrasi Kurultayına yönelik İzmir 

Yerel Kurultayının 7 Mayısta Şube Başkanımız Tahsin Vergin adına 

düzenlenmesi, Karşıyaka Belediye Başkanı İnşaat Mühendisi Cevat 

Durak’ın önerisiyle Karşıyaka Belediye Meclisinin Karşıyaka’da bir 

parkta Tahsin Başkanımızın adının yaşatılması kararları bizlerin 

onur duyduğu iki gelişme oldu. Onun çizdiği yolda ilerleyeceğimize 

inanıyor, Tahsin Ağabeyi saygıyla anıyorum. 

Saygılarımla. 

2 

Mart 2011 - 157

Yayın Kurulundan 

Merhaba, 

Bülten’in bu sayısında da yine dünya ve ülke gündeminin 

yoğun olduğu günlerde birlikteyiz. Ülkemiz seçim sath-ı 

mahalline girmişken, 3. dünya ülkeleri ve/ veya Kuzey Afrika 

ülkeleri denilen, Ortadoğu ülkeleri denilen ülkelerden 

Tunus’ la başlayıp Mısır’ı yakıp yıkan, şimdilerde Libya’da 

süren yangınlar devam etmektedir. 

Eğer hafızamızı şöyle bir yoklayacak olursak, ABD eski dışişleri 

bakanı Rice 2005’de: ”Fas’tan Pakistan’a 22 ülkenin 

sınırları değişecek” dememiş miydi ve aynı denizaşırı ülke 

Irak’a demokrasi getirmek amacıyla askeri müdahalede bulunmamış 

mıydı İngiltere ile birlikte. Bugünkü durumun nereye 

kadar devam edeceği ve nerede duracağı belli değil. 

Aslında nasıl başladığı da belli değil. Ancak şu durum çok 

iyi görülmektedir ki emperyalizm kendi menfaatlerini daha 

iyi uygulayacak ve daha iyi koruyup kollayacak işbirlikçileri 

bulduğunda; eskileri anında değiştirmekte herhangi bir 

sakınca görmemektedir. Önümüzdeki günlerin neler getireceğini 

kestirebilmek çok kolay değil elbette. Ancak anlaşılan 

o ki yıkılan ve yıkılacak olan Afrika ve Ortadoğu’daki 

rejimlerin yerine ikame edilecek olan yönetimlerin; bugünkünden 

demokratik olmaktan öte daha Amerikancı olacağı 

yönündeki görüşlerin yadsınamayacağıdır. 

Demokrasinin en iyi ve tek savunucuları oldukları inancını 

yaratmaya çalışan siyasi iktidarın, geldiği günden bugüne 

ortaya koyduğu uygulamalar tam bir suçlama politikasına 

(tenafür) dönüşmüştür. Yani siyasi iktidarın uygulamalarına 

alkış tutmayan her kesim ve statüdekiler tu-kaka ilan edilmiştir 

siyasi iktidar tarafından. Kimi zaman öğrenciler kötü 

olurken kimi zaman çiftçiler, kimi zaman işverenler kötü 

olurken kimi zaman işçiler kötü olabilmektedir. Bizlerin dahil 

olduğu meslek örgütleri ise her daim kötü ilan edilmiştir 

siyasal iktidar tarafından. Üzerinden geçen günlere rağmen 

henüz kayda değer bir uygulama göremediğimiz anayasa 

değişikliği referandumundan sonra ileri demokrasiye geçildiği 

açıklanmış olmasına rağmen şu günlerde gazeteciler 

kötü çocuk rolüne değer bulunmuştur. 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ülkemizin ölümlü iş 

kazalarında dünya ortalamasının üstünde olduğunu ve 

iş kazalarının %83’ünün KOBİ’lerde meydana geldiğini 

belirtmekte sakınca görmemektedir. Üstelik bu konuda 

yaptığımız bütün ikazlara rağmen 50 kişiden az işçi çalıştırılan 

alanlar KOBİ’ler değilmiş gibi bu alanları iş sağlığı 

ve iş güvenliği yönetmeliğinin dışında tutarak hazırladıkları, 

bununla birlikte birçok çelişkiler ve yanlışlıklarla dolu 

yönetmelikleri ısrarla yayınlamaya devam etmektedir aynı 

zamanda. 

Ekonomik anlamda ise Türkiye’yi dünyanın 16. ekonomisi 

(kimi zaman 17.- Başbakanın 6 Mart tarihli konuşması) yapmakla, 

kişi başına milli gelirimizi 3 bin dolardan 9-10 bin 

dolara yükseltmekle övünmektedir aynı siyasi iktidar. Oysa 

TÜSİAD kendi genel kurulunda Başbakanın da hazır olduğu 

ortamda aynı konuya ısrarla vurgu yaparak “ Dünyanın 16. 

ekonomisi olan Türkiye’nin önümüzdeki 20-30 yıl içerisinde 

dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına gireceği tahminleri 

yapılmaktadır. Ancak kendimize şu soruyu sormalıyız, diyerek: 

Bu durumda Türkiye dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına 

girdiğinde gelişmiş bir ülke olacak mı?” sorusunu sorup 

kendilerinin gelişmeyi ve kalkınmayı ekonomik büyümeyle 

özdeşleştirmediklerini, aslında dünyada da gelişmişliğin 

ekonomik büyüklük ile ölçülmediğini belirterek; 16. büyük 

ekonomiyiz,ama satın alma gücü paritesine göre kişi başına 

GSMH’da 84’üncü, küresel rekabet gücü endeksinde 61. 

sırada, bu tür sıralamaların belkide en önemlisi olan “İnsani 

gelişme endeksinde” maalesef 83. sırada olduğumuzu açık 

ve net olarak belirtmiştir. Buna basın özgürlüğü hususunda 

178 ülke arasında 138. durumda olunduğunu belirterek biz 

de bir katkı yapalım. 

Buna benzer bir sıralamayı Şube Başkanımız Tahsin VERGİN 

Bülten’in 2010 Kasım ayı 155. sayısındaki son başyazısında 

yapmıştı. Bu yazıda “Türk Mühendis ve Mimar Odaları 

Birliği’ne bağlı meslek odalarımızın ve özellikle kendi meslek 

odamız İnşaat Mühendisleri Odasının kuruluşundan 

günümüze yaptığı çalışmalar izlendiğinde, ülkemizin yeraltı 

ve üstü kaynaklarının talan edilmesine, bilime, tekniğe 

aykırı her türlü uygulama ve girişime karşı verilen mücadelelerle 

dolu olduğu görülmektedir. Son 60 yıldır ülkemizi 

idare edenler, mesleki birikimlerini bilim ve tekniğin yol 

göstericiliğinde, ülkenin ve halkının çıkarları yönünde kullanmakta 

sınırsız özveriyle mücadele eden mühendis ve 

mimarları dikkate alsalardı, Dünya Ekonomik Forumu 2010 

raporunda ülkemiz 134 ülke arasında ekonomide 131. sırada, 

sağlık ve yaşam ölçütleri açısından 61. sırada ve en 

önemlisi eğitim düzeyinde 109. sırada yer almazdı” diyerek; 

emperyalist sistemin geri bıraktırılmış ülkeleri daha 

iyi sömürmek, ülkelerin doğal kaynaklarını daha iyi talan 

edebilmek amacıyla yüzyıldır çeşitli politikalar uyguladığını 

belirterek bu politikalara karşı yapılması gerekenlere 

değinmişti. 

Dünya ve ülke gündemi baş döndürücü bir hızla değişmektedir 

son günlerde. Bir önceki Yayın Kurulu toplantısından 

bu yana o kadar çok şeyi bir arada o kadar hızlı yaşadık ki 

hangi konuları öne geçirelim hangisinden bahsedelim şaşırıp 

kaldık bu yaşadıklarımız karşısında. Ancak ülkemizin 

siyasi, ekonomik, toplumsal gelişiminde emeği ve bedelleri 

bulunan mesleki örgütümüzün elbette söylenecek sözü de 

bulunmaktadır. Bu söz söylemekteki kastımız kakofoni yapmak 

değildir. Bizler bu ülkenin aydınları olarak aynı zamanda; 

dünyayı, ülkemizi ve yaşadıklarımızı bilen, düşünen, 

sorgulayan, yorumlayıp toplumun çıkarlarını koruyacak 

bilgi ve becerideki meslek mensupları olarak elbette yapılacak 

işimiz çıkaracak sesimiz vardır. 

Mesleğini bilen, onu halkın hizmetinde kullanan inşaat mühendislerinden, 

ülkesinin her işini yapabilecek nicel ve nitel 

gücü bulunan teknik elemana, kalkınmamızın ve gelişmemizin 

denetiminden meslek düzeyimizin geliştirilmesine, 

ülke meslek ve meslektaş sorunlarının çözümüne kadar 

amaç, iş ve eylemleri gerçekleştirme hedefinde hepimiz; 

karanlığı aydınlatacak birer alev olmasını da biliriz. 

Sevgilerimizle... 

İMO İzmir Şubesi Bülteni - www.imoizmir.org.tr Mart 2011 - 157 3

Şubeden 

Enjeksiyonlu Fore Kazık İmalatı Teknik Gezisi 

5 Ocak 2011 

Karşıyaka Mavişehir’de enjeksiyonlu fore kazık imalatının 

yapıldığı bir şantiyeye teknik gezi yapıldı. İmalatın 

yapım sırası ve kapsamı, kullanılan makina ve 

ekipmanların tanıtılması ve test kazığına verilen yük 

sonucu kazık taşıma kapasitesini hesaplamada kullanılan 

statik yükleme deneyi hakkında detaylı bilgilendirmenin 

yapıldığı teknik geziye 65 üyemiz katıldı. Teknik 

gezi sırasında yaptıkları sunum ve gösterdikleri ilgi için 

üyemiz İnşaat Mühendisi Yiğit SEZER’e teşekkür ederiz. 

Beton Yol ve Havaalanı Kaplamalarının Analiz ve Dizaynı 


Iowa State Üniversitesi İnşaat, Çevre ve Yapı Mühendisliği 

Bölümü Ulaştırma Enstitüsü’nden Doç. Dr. Halil 

CEYLAN’ın sunduğu “Beton Yol ve Havaalanı Kaplamalarının 

Analiz ve Dizaynı” başlıklı seminer Şubemiz konferans 

salonunda gerçekleştirildi. Seminerde ulaştırma 

altyapı sistemleri, artan ağır taşıt trafiği, gittikçe artan 

ağır yükler, bütçe kısıntıları ve eskiyen mevcut altyapı 

sistemleri hakkında genel bir girişin ardından beton 

yollar ve havaalanı kaplamalarının analiz ve tasarımında 

geleneksel yöntemlere alternatif olarak kullanılan 

Yapay Sinir Ağları (YSA) modeli hakkında bilgi verildi. 

Beton plakaların tasarımında YSA tabanlı bir analiz 

aracı ve tasarım metodu kullanımının potansiyel faydaları 

anlatılarak özellikle son yıllarda Amerika Birleşik 

Devletleri’nde beton yol ve havaalanı teknolojisinde 

elde edilen gelişmeler hakkında özet bilgiler sunuldu. 

Depremde Hasar Görmüş Betonarme Kirişlerin Onarım ve 

Güçlendirilmesi 


Dr. Murat H. TANARSLAN’ın sunduğu “Depremde Hasar 

Görmüş Betonarme Kirişlerin Onarım ve Güçlendirilmesi” 

konulu seminer Şubemiz Konferans Salonu’nda 

gerçekleştirildi. 

“Deprem nedir?” başlığıyla genel olarak depremler 

hakkında bilgi verildi. 

Betonarme yapılarda oluşan hasarların nedenleri ile 

sonra depremde hasar görmüş betonarme kirişlerin 

sistem bazında önerilen onarım ve güçlendirme yöntemleri 

anlatıldı. 

4 


Şubeden 

Kesme Dayanımı Yetersiz Kirişlerin Güçlendirilmesi 


Dr. Gökhan ŞAKAR’ın sunduğu “Kesme Dayanımı Yetersiz 

Kirişlerin Güçlendirilmesi” konulu seminerde, güçlendirme 

yöntemleri hakkında ve betonarme elemanların 

güçlendirilmesi hakkında genel bilgi verildi. 

Kesme dayanımı açısından yetersiz betonarme kirişlerin 

güçlendirilmesi ve güçlendirme yöntemleri, lifli polimer 

(LP) malzemelerle güçlendirme, LP malzemelerin 

betonarme kiriş güçlendirmesindeki yeri, karbon fiber 

levhalarla betonarme kiriş güçlendirmesi örnekleri (uygulama 

biçimleri, yöntemleri), karbon fiber levhalarla 

yapılmış deneysel çalışmalar, bunların irdelenmesi ve 

sonuçları anlatıldı. 

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği 

10 Şubat 2011 

İş Güvenliği Uzmanı İnşaat Mühendisi Alper Murat 

Özdağ’ın sunduğu “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği” konulu 

seminer Şubemiz konferans salonunda gerçekleştirildi. 

Kişisel koruyucular, iş kazası ve meslek hastalıkları kavramlarının 

açıklaması, işçi sağlığı ve iş güvenliği mevzuatı 

ile iş güvenliği talimat ve tutanağı hakkında bilgilendirmenin 

yapıldığı seminerde Ülkemizde ve dünyada 

işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda karşılaşılan 

örnekler resimler ve videolarla anlatıldı. 

İZSU’nun Yatırımları 


İZSU Genel Müdürü Dr. Ahmet H. Alpaslan’ın “İZSU Yatırımları” 

başlıklı sunumu Şubemiz konferans salonunda 

gerçekleştirildi. İZSU’nun misyonu, vizyonu, tarihçesi, 

organizasyon yapısı, insan gücü, bütçe olanakları, abone 

sayıları ve görev alanı hakkında bilgilerin verilmesi 

ve İZSU’nun Su Yönetimine bakış açısının aktarılmasıyla 

başlayan sunum, İzmir’in mevcut içmesuyu kaynakları, 

su üretim değerleri, İZSU su kaçaklarını kontrol projesi, 

İzmir’in gelecekteki içmesuyu kaynakları, içmesuyu 

arıtma ve arsenik, demir-mangan arıtma tesislerinin tanıtılması, 

işletmede olan ve projelendirilen atıksu arıtma 

tesisleri, ihalesi yapılacak olan çamur kurutma ve 

çürütme tesisinin gerekliliği, yapılan dere ıslahlarının 

anlatılması ile devam etti. 

İZSU’nun 2011 yılı projeleri ve yatırımları hakkında detaylı 

bilginin de verildiği seminer soru cevapla sona 

erdi. 


Şubeden 

Çaltıkoru Barajı ve Kınık Sol Sahil Sulaması İnşaatları 

Teknik Gezisi 


DSİ 2. Bölge Müdürlüğü kontrollüğünde yapılan Çaltıkoru 

Barajı ve Kınık Sol Sahil Sulama Uygulamasına 

düzenlenen teknik gezi şubemize kayıtlı 160 üye ve 

genç-İMO üyesiyle gerçekleştirildi. Teknik gezinin ardından 

Bergama Müzesi gezildi. 

Teknik gezinin düzenlenmesi ve gerçekleşmesindeki 

katkılarından dolayı DSİ 2. Bölge Müdürlüğü yetkililerine 

ve işyeri temsilcilerimize, Bergama Müzesi gezimize 

katkılarından dolayı Bergama Müzesi yetkililerine 

ve İnşaat Mühendisi Muammer DALGIÇ’a teşekkür 

ederiz. 

Betonarme Yapıların Burulma Düzensizliğinin Doğrusal 

Olmayan Yöntemlerle İrdelenmesi 


İnş. Yük. Müh. Özgür GELMEDİ’nin “Betonarme Yapıların 

Burulma Düzensizliğinin Doğrusal Olmayan 

Yöntemlerle İrdelenmesi” başlıklı sunumu Şubemiz 

konferans salonunda gerçekleştirildi. 

66 kişinin katıldığı seminerimizde ülkemizdeki ve 

diğer ülkelerdeki deprem yönetmeliklerindeki burulma 

düzensizliği anlatılmış, çok ve tek modlu statik 

itme yöntemleri gösterilmiştir. 

Tahsin Vergin anısına 

Türk Sanat Müziği Korosu Konseri 


Devlet Korosu Sanatçısı Bülent DAĞDEVİREN yönetimindeki 

Şubemiz Türk Sanat Müziği Korosu’nun bu 

dönemki konseri 6 Kasım 2010 tarihinde kaybettiğimiz 

Şube Başkanımız Tahsin Vergin’in anısına İsmet İnönü 

Sanat Merkezi’nde gerçekleştirildi. 

Başkanımız Tahsin VERGİN’in eşi Doç. Dr. Canan 

VERGİN’in ve ailesinin de katıldığı konsere yaklaşık 

500 kişi katıldı. 

6 


Şubeden 

Güzelbahçe Belediyesi İşyeri Temsilciliği Seçimi 


Güzelbahçe Belediyesi’nde işyeri temsilciliği seçimi 

yapıldı. Şube Başkanımız Ayhan Emekli ile şubemiz 

araştırma görevlisi Hüseyin Kuzu’nun katılımıyla gerçekleşen 

İşyeri Temsilci Seçiminde Gökhan Akın İşyeri 

Temsilcisi, Eray Mete İşyeri Temsilci Yardımcısı seçildi. 

Seçildikleri görevlerden dolayı arkadaşlarımızı kutlarız. 

İZSU İşyeri Tanışma Toplantısı 


İZSU’da çalışmaya yeni başlayan üyelerimizle tanışmak, 

üyelerimiz arası kaynaşmayı sağlamak, Şube 

etkinlik ve çalışmalarının değerlendirilmesi amacıyla 

İZSU Genel Müdürlüğü’nde yapılan toplantıya şubemiz 

üyesi 20 İnşaat Mühendisi ile Şube Başkanımız 

Ayhan Emekli ve şubemiz araştırma görevlileri Rahmi 

Alper ve Hüseyin Kuzu katıldılar. 

Toplantıda İZSU’da çalışan inşaat mühendislerinin 

odamızdan beklentileri dile getirildi. Yapılacak çalışmalarla 

ilgili görüş alışverişinde bulunuldu. 

Bilirkişi Raporu Hazırlanması Eğitimi 


Kamulaştırma Bilirkişiliği Yetki Belgeli üyelerimize 

yönelik Bilirkişi Raporu Hazırlanması konulu eğitim 

Şubemizde gerçekleştirildi. İnşaat Mühendisi Tamer 

ÖZTÜRK ve İnşaat Mühendisi Hasan Hüseyin TUNÇ- 

DEMİR rapor formatları hakkında ve rapor hazırlamada 

dikkat edilmesi gereken konularla ilgili bilgi verdi. 

Otoyol Bilgilendirme Toplantısı 


Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Bilgilendirme toplantısına 

Yönetim Kurulu Sekreter Üyemiz Ali Fuat 

GÜNAK ile Yönetim Kurulu Üyemiz Şefika SEYHAN 

HAS katıldılar. 

SKY TV Programı 


İzmir SKY TV’de İnşaat Sektörünün konuşulduğu 

programda Şube Başkanımız Ayhan EMEKLİ inşaat 

sektörüyle ilgili görüşlerini aktardı. 

“Torba Yasa”ya Karşı Basın Açıklaması 


- DİSK’in düzenlediği, Torba Yasaya karşı yapılan yürüyüş 

ve basın açıklamasına katılım sağlandı. Basmane 

Meydanı’nda toplanıldıktan sonra AKP İzmir İl binasına 

kadar yapılan yürüyüşün ardından basın açıklaması 

yapıldı. 

Enerji Kimlik Belgesi Röportajı 


Anadolu Ajansı’nın Enerji Kimlik Belgesi (EKB) hakkında 

yaptığı röportaja Şube Yönetim Kurulu Üyelerimiz 

ve Şubemiz araştırma görevlisi Fırat ÜMMETOĞLU 

katıldılar. 

Karşıyaka Belediyesi Kent Konseyi Genel 

Kurulu 


Karşıyaka Belediyesi Kent Konseyi Genel Kuruluna 

Şube Başkanımız Ayhan EMEKLİ katıldı. 


Şubeden 

“Torba Yasa”ya Karşı Basın Açıklaması 


TBMM’de görüşülmeye başlanan “Torba Yasa”ya karşı 

DİSK, KESK, TMMOB ve TTB’nce ortak düzenlenen “81 

İlden Geliyoruz, TBMM’ni Kuşatıyoruz” başlıklı basın 

açıklaması Konak Kemeraltı girişinde yapıldı. Basın 

açıklamasının metnini Bültenimizin TMMOB’den sayfalarında 

bulabilirsiniz. 

“Torba Yasa”ya Karşı TBMM Eylemi 


TBMM önünde yapılması planlanan torba yasaya karşı 

basın açıklamasına Şube Başkanımız Ayhan Emekli 

katıldı. DİSK, KESK, TMMOB ve TTB yöneticileri ve birçok 

milletvekilinin katıldığı eylem polis tarafından 

gaz bombası, cop ve tazyikli su kullanılarak engellendi. 

Bunun üzerine dört örgüt akşam saatlerinde 

Sakarya Caddesi’nde ortak bir basın açıklaması yaptı. 

İş Kazalarıyla İlgili Basın Açıklaması 


Ülkemizde son dönemdeki iş kazaları ve genel olarak 

iş güvenliği konusunda yaşanan sorunlara ilişkin İzmir 

Tabip Odası, TÜRK-İŞ Bölge Temsilciliği, DİSK Bölge 

Temsilciliği, TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu 

ve İzmir Barosu’nca İzmir Tabip Odası’nda gerçekleştirilen 

basın toplantısına katıldık. 

TMMOB Ücretli Mühendis, Mimar, Şehir 

Plancıları ve İşsizlik İzmir Yerel Kurultayı 

Hazırlık Toplantıları 


TMMOB Ücretli Mühendis, Mimar, Şehir Plancıları ve 

İşsizlik İzmir Yerel Kurultayı 1. Toplantısı EMO İzmir 

Şubesi’nde gerçekleşti. Toplantıya Şube Araştırma 

Görevlimiz Hüseyin KUZU katıldı. TMMOB Ücretli Mühendis, 

Mimar, Şehir Plancıları ve İşsizlik İzmir Yerel 

Kurultayı tarihinin 2 Nisan 2011 Cumartesi günü olması 

kararlaştırıldı. 


TMMOB Ücretli Mühendis, Mimar, Şehir Plancıları ve 

İşsizlik İzmir İzmir Yerel Kurultayı 2. Toplantısı EMO 

İzmir Şubesi’nde gerçekleşti. Toplantıya Şube Araştırma 

Görevlimiz Hüseyin KUZU katıldı. 

Ocak-Şubat 2011 

Bilgisayar Kurslarımız 

Betonarme Yapıların Bilgisayar Ortamında 

Projelendirilmesi ve Çizimi – 1 (İdestatik) 

Kurs Süresi: 24 Saat 

Kurs Eğitmeni: İnş. Yük. Müh. Arslan KESKİN 

Kursiyer Sayısı: 25 

İnşaat Mühendisliğinde İleri Excel Uygulamaları 


Kurs Eğitmeni: İnş. Müh. Mustafa ŞAHİN 


Enerji Kimlik Belgesi 

Uzmanlık Eğitimleri 

Şubemizde birincisi 12 Ocak 2011 tarihinde başlayan 

Enerji Kimlik Belgesi Uzmanlık eğitimlerinin altıncısı 

16 Şubat 2011 tarihinde tamamlandı. 

18 saat süren ve içeriğinde mevzuat çalışmaları (Enerji 

Verimliliği Kanunu ve Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği 

vb.) ve BEP-TR programında girilen müstakil 

konut ve apartman gibi uygulamalı örnekler yer alan 

eğitimlerin sonunda yapılan sınavları başarıyla geçen 

110 üyemiz Enerji Kimlik Belgesi Uzmanı oldu. Yoğun 

ilgi gören eğitimler devam etmektedir. 

Betonarme Yapıların Bilgisayar Ortamında 

Projelendirilmesi Ve Çizimi – 2 (Probina) 


Kurs Eğitmeni: 

İnş. Müh. Özden Murat PEHLİVANOĞLU 


Şubemizin sürekli olarak açtığı kurslar web sitemizden ve e-posta yoluyla duyurulmaktadır. Açılacak kurslarla ilgili 

bilgi almak için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz. 

(Şubemiz kayıtlarındaki e-posta adresinizi güncelleyebilirsiniz.) 

www.imoizmir.org.tr 

8 


Şubeden 

İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ KURULTAYI 

İZMİR ÇALIŞTAYI GERÇEKLEŞTİRİLDİ 

(29-30 Ocak 2010) 

Balıkesir, Çanakkale, İzmir ve Manisa Şubeleri birlikteliğinde 

29-30 Ocak 2011 tarihlerinde düzenlediğimiz 

İnşaat Mühendisliği Kurultayı İzmir Çalıştayı’nı üyelerimizin 

katılımlarıyla tamamlamış bulunmaktayız. 

İnşaat Mühendisleri Odası 42. Dönem Çalışma Programı 

doğrultusunda 9-10-11 Aralık 2011 tarihinde 

Ankara’da yapılması planlanan İnşaat Mühendisliği 

Kurultayına hazırlık olmak üzere planlanan çalıştaylar 

kapsamında düzenlenen İzmir Çalıştayı 29-30 Ocak 

2011 tarihlerinde Şubemiz Sekreteryasında, İzmir, 

Manisa, Çanakkale ve Balıkesir Şubeleri birlikteliğinde 

düzenlendi. 

Meslek ve meslektaş sorunlarımızın belirlenmesinin ve 

çözüm önerilerinin üretilmesinin birinci adımı olan bu 

çalıştayda tartışmaya açılan; 

1. Mevzuattan Kaynaklı Sorunlarımız 

2. Çalışma Yaşamına İlişkin Sorunlar 

3. Siyasal, Ekonomik ve Toplumsal Gelişmelerin Meslek 

Alanlarımıza Yansımaları 

4. Mühendislikte Kalite ve Güvenilirlik 

ana başlıkları altında toplam 12 alt başlığın tartışıldığı 

Çalıştayın Şubemizde yapılan ilk gününde; sabah 

oturumunda 6 çalışma grubu, öğle oturumunda diğer 

6 çalışma grubu çalışmalarını tamamladı. Çalıştayın 

Tepekule Kongre Merkezi Anadolu Salonu’nda yapılan 

ikinci günü, çalışma gruplarının sonuç raporlarını 

sunmasının ardından, salondan katkıların alınmasıyla 

tamamlandı. 

1. Mevzuattan Kaynaklı Sorunlarımız 

“Yapı Denetim Hakkında Kanun” başlığında “Yapı 

Denetim Bilinci”, “Yeni Yapı Denetim Kanunu Taslağı 

ve Mevcut Kanunla Karşılaştırılması”, “Yapı Denetim 

Uygulamaları” ve “Müteahhit ve Şantiye Şefi, Usta ve 

Kalfalara Yönelik Düzenlemeler” ele alınarak yapı denetim 

sistemiyle ilgili öneriler sunuldu. 

“Afet, Acil Durum ve Sivil Savunma Hizmetleri Kanunu 

Tasarısı Taslağı” başlığında mevcut mevzuatın 

değerlendirilmesiyle birlikte yeni tasarının bölüm ve 

madde bazında değerlendirilmesi yapılarak tespit 

edilen sorunlar hakkında öneriler sunuldu. 

“Kamu İhale Kanunu” başlığında “Yaklaşık Maliyetin 

Hesaplanmasının Değerlendirilmesi”, “Teknik Personelin 

Çalışma Şekilleri”, “Sınır Değerin Altındaki Tekliflerin 

Değerlendirmesi”, “Sözleşmesinde Olmayan 

İmalatlara Ait Birim Fiyatların Belirlenmesi”, “Fiyat 

Farkı Düzenlemesi”, “Özel İnşaatlara Ait İş Deneyim 

Belgelerinin Değerlendirilmesi” konuları ele alındı. 

“Yüksek Yapılar Yönetmeliği” başlığında “Yüksek Yapılar 

Yönetmeliğinin İnşaat Mühendisliği Açısından 

Kapsam ve İçeriği” konusu ele alınarak “Neden Yüksek 

Yapılar Yönetmeliği”ne ihtiyaç olduğu tartışıldı ve 

İzmir Büyükşehir Belediyesi Yüksek Yapılar Yönetmeliği 

değerlendirilerek konuya ilişkin öneriler sunuldu. 


Şubeden 

2. Çalışma Yaşamına İlişkin Sorunlar 

“İşsizlik ve İstihdam, Çalışma Koşulları ve Ücret Politikaları” 

alt başlığında daha önce yapılan genel 

araştırmalar ve TMMOB İzmir İKK tarafından önceki 

yıl yapılan anket çalışması sonuçlarına da değinilerek 

sektördeki istihdam, çalışma koşulları, ücretler 

ve örgütlülük durumu değerlendirilerek inşaat mühendislerinin 

çalışma koşullarının düzeltilmesi için 

örgütlenme üzerine önerilerde bulunuldu. 

4. Mühendislikte Kalite ve Güvenilirlik 

“İnşaat Mühendisliği Eğitimi” başlığında mevcut durum 

ve kavramlar değerlendirilerek sorunlar vurgulandı. 

“Nasıl Bir Eğitim İstiyoruz” sorusu tartışılarak 

çözüm önerilerinde bulunuldu. 

“Mesleki Dayanışma, Diğer Meslek Disiplinleri ile İlişkiler” 

başlığında “TMMOB Yasa ve Yönetmeliklerinin 

Meslek Alanlarının Belirlenmesi Yönünden İrdelenmesi”, 

“Diğer Meslek Disiplinlerinin Meslek Alanımıza 

Etkileri” ile “Farklı Alanlarda Çalışan İnşaat Mühendisleri 

Arasındaki Mesleki Dayanışmanın Sağlanması” 

konuları ele alındı. Meslektaşlarımızı koruyabilmemiz 

için meslekte uzmanlaşmanın önemi vurgulandı. 

“İMO’nun Mesleğimizde Nitelik Artışına Yönelik Çalışmaları” 

başlığında “Meslekiçi Eğitim”, “Mesleki Denetim”, 

“Yetkinlik ve Belgelendirme”, “Teknik Yayın” ve 

“Teknik Gezi” konuları ele alındı. 

3. Siyasal, Ekonomik ve Toplumsal Gelişmelerin 

Meslek Alanlarımıza Yansımaları 

“İnşaat Mühendisliği Açısından Planlama” başlığında 

“İnşaat Mühendisliği Açısından Altyapı ve Üstyapı 

Yatırım İşletmelerinin Planlanması ve Siyasal Boyutu” 

konusu ele alındı. 

“Altyapı ve Ulaşım Politikaları” başlığında “Dünden 

Bugüne Altyapı ve Ulaşım Yatırım Süreçlerinin Değerlendirilmesi” 

yapılarak öneriler sunuldu. Ayrıca 

yatırımcı kamu kurumlarının görev, yapılanma ve 

sorumlulukları örneklerle incelenerek önerilerde bulunuldu. 

“İnşaat Mühendisliğinde Etik” başlığında “Tanım ve 

Kavramlar”, “Mühendislikte Etik ve İlkeler”, “Günümüzde 

ve Tarihte İnşaat Mühendisliğinin Durumu”, 

“Etik Açısından Genel Sorunlar” konuları ele alınarak 

öneriler sunuldu. 

Son olarak yapılan “Genel Değerlendirme” başlıklı 

oturumda İMO Yönetim Kurulu Üyesi Galip KILINÇ, 

İMO İzmir Şube Başkanı Ayhan EMEKLİ, İMO İstanbul 

Şube Başkanı Cemal GÖKÇE, İMO Balıkesir Şube 

Başkanı Hikmet CESUR ve İMO Manisa Şube Başkanı 

Musa AYNURU çalıştayı ve mesleğimizin bugünkü 

durumunu değerlendirdiler. 

“Geleneksel Tarihi ve Kültürel Yapıların Onarım ve 

Güçlendirilmesi” başlığında konu ile ilgili yasal düzenlemeler 

incelenerek “Devletin ve Yerel Yönetimlerin 

Örgütlenme Biçimi” değerlendirildi. Konu ile ilgili 

mesleki ve kamusal sorumluluklarımızın altı çizilerek 

denetim süreçleri ele alındı ve öneriler sunuldu. 

10 


Şubeden 

ZEMİN VE TEMEL ETÜT 

RAPORLARI MESLEKİ 

DENETİM BEDELİ 

İMO Yönetim Kurulunun 5 Kasım 2010 tarihli toplantısında 

belirlenen, daha sonra 4 Aralık 2010 

tarihli toplantısında revize edilen Zemin Etüt Raporları 

mesleki denetim hizmet bedeli hesaplaması 

1 Ocak 2011 tarihinden itibaren aşağıdaki 

karar doğrultusunda uygulanacaktır. 

Yönetim Kurulunun “zemin ve temel etüt raporlarının 

mesleki denetim hizmet bedelinin 

01.11.2011 tarihinden geçerli olmak üzere 30.TL/ 

adet olarak güncellenmesine” seklinde sehven 

alınan 5 Kasım 2010 tarih ve 10/580 sayılı kararının, 

asağıdaki sekilde revize edilmesine, buna 

göre, Zemin ve Temel Etüt Raporlarının mesleki 

denetim hizmet bedelinin: 

- Parsel büyüklüğüne bağlı olarak en az 45.-TL 

(kırk bes Türk Lirası), 5000 m 2 ve üstü için 225.-TL 

(iki yüz yirmi bes Türk Lirası) alınmasına, 

- Arada kalan parsel alanları için mesleki denetim 

hizmet bedelinin asağıda gösterilen tablo yardımıyla 

belirlenmesine; 

Parsel 

Alanı 

( m 2 ) HBK/100 

Mesleki 

Denetim 

Bedeli 

Parsel 

Alanı 

( m 2 ) HBK/100 

Mesleki 

Denetim 

Bedeli 

500 8,00 45.TL 2800 4,35 137.TL 

600 7,26 49.TL 2900 4,32 141.TL 

700 6,73 53.TL 3000 4,30 145.TL 

800 6,33 57.TL 3100 4,27 149.TL 

900 6,02 61.TL 3200 4,25 153.TL 

1000 5,78 65.TL 3300 4,23 157.TL 

1100 5,58 69.TL 3400 4,21 161.TL 

1200 5,41 73.TL 3500 4,19 165.TL 

1300 5,26 77.TL 3600 4,17 169.TL 

1400 5,14 81.TL 3700 4,16 173.TL 

1500 5,04 85.TL 3800 4,14 177.TL 

1600 4,94 89.TL 3900 4,13 181.TL 

1700 4,86 93.TL 4000 4,11 185.TL 

1800 4,79 97.TL 4100 4,10 189.TL 

1900 4,73 101.TL 4200 4,08 193.TL 

2000 4,67 105.TL 4300 4,07 197.TL 

2100 4,61 109.TL 4400 4,06 201.TL 

2200 4,57 113.TL 4500 4,05 205.TL 

2300 4,52 117.TL 4600 4,04 209.TL 

2400 4,48 121.TL 4700 4,03 213.TL 

2500 4,44 125.TL 4800 4,02 217.TL 

2600 4,41 129.TL 4900 4,01 221.TL 

2700 4,38 133.TL 5000 4,00 225.TL 

HBK: Hizmet Bedeli Katsayısı AK: Artı Katsayısı (2011 için 1,125 olarak 

belirlenmitir) 

Meslek Denetim Bedeli : (parsel alanı x HBK/100 x AK) 

OCAK-ŞUBAT 2011’DE YAYINLANAN 

YASA VE YÖNETMELİKLER 

Yürürlüğe giren yasa ve yönetmelikler şunlardır: 

• Borçlar Kanunu (4 Şubat 2011 tarih, ve 27836 Sayılı 

Resmi Gazete) 

• Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli 

Hakkında Kanun (4 Şubat 2011 tarih, 27836 Sayılı 

Resmi Gazete) 

• İller Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun (8 Şubat 

2011 tarih, 27840 Sayılı Resmi Gazete) 

• Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinde 

Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (9 Şubat 2011 

tarih, 27841 Sayılı Resmi Gazete) 

• Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına 

Dair Tebliğ (9 Şubat 2011 27841 Sayılı Resmi Gazete) 

• Enerji Kimlik Belgesi Uzmanlarına ve Eğitici Kuruluşlara 

Verilecek Eğitimlere İlişkin Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına 

Dair Tebliğ (12 Şubat 2011 tarih, 27844 Sayılı 

Resmi Gazete) 

• Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/eec) Kapsamında 

Türk Standartları Enstitüsünün Onaylanmış 

Kuruluş Olarak Görevlendirilmesine Dair Tebliğde Değişiklik 

Yapılmasına Dair Tebliğ (21 Şubat 2011 tarih, 

27853S. Sayılı Resmi Gazete) 

• Yapı İşleri İnşaat, Makine ve Elektrik Tesisatı Genel 

Teknik Şartnamelerine Dair Tebliğde Değişiklik Yapılması 

Hakkında Tebliğ (21 Şubat 2011 tarih, 27853 Sayılı 

Resmi Gazete) 

• Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına 

Dair Yönetmelik (24 Şubat 2011 tarih, 27856 

Sayılı Resmi Gazete) 

• 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanununun 10 uncu 

Maddesine ve 5326 Sayılı Kabahatler Kanununun 3 

üncü ve 17/7 nci Maddelerine Göre 2011 Yılında Uygulanacak 

Olan İdarî Para Cezalarına İlişkin Tebliğ (24 

Şubat 2011 tarih, 27856 Sayılı Resmi Gazete) 

• Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği 25 Şubat 

2011 tarih, 27857 Sayılı Resmi Gazete) 

- Mera Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında 

Yönetmelik (25 Şubat 2011 tarih; 27857 Sayılı Resmi 

Gazete) 

• Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde 

Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (25 Şubat 2011 

tarih, 27857 (Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete) 

- Yapı Denetimi Kuruluşlarının Faaliyetlerinin Denetlenmesi, 

Denetim Faaliyetlerinin Durdurulması Ve İzin 

Belgelerinin İptal Edilmesinin Usûl ve Esaslarına Dair 

Tebliğ (26 Şubat 2011 tarih, 27858 Sayılı Resmi Gazete) 

İlgili yasa ve yönetmeliklere Şubemizin web sayfasından 

ulaşılabilir: www.imoizmir.org.tr 


Şubeden 

TMMOB DEMOKRASİ KURULTAYI 

Tahsin Vergin Anısına 

İZMİR YEREL KURULTAYI 

Değerli Üyemiz, 

TMMOB 41. Dönem Genel Kurulunda; 1998 yılında düzenlenen TMMOB 

Demokrasi Kurultayının ikincisinin 2011 yılı içerisinde yapılması kararlaştırılmıştır. 

Kurultay yöntemi olarak İl/İlçe Koordinasyon Kurulları sorumluluğunda, 

tüm üyelerin katılımıyla yerel kurultaylar yapılması benimsenmiştir. 

İzmir’de Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi sekreteryasında 7 Mayıs 

2011 tarihinde yakın dönemde kaybettiğimiz “Tahsin Vergin” Anısına 

düzenlenecek olan TMMOB İzmir Yerel Demokrasi Kurultayı’nda Şubemiz 

Kentleşme ve Yerel Yönetimler başlığında çalışma yapacaktır. 

İzmir Yerel Kurultayına hazırlık olması amacıyla 23 Nisan 2011 tarihinde 

TMMOB İzmir Yerel Demokrasi Kurultayı Hazırlık Çalıştayı gerçekleştirilecektir. 

TMMOB İzmir Yerel Demokrasi Kurultayı’nda tartışılacak konu başlıkları aşağıda 

sıralanmıştır. 

1. Demokrasi ve Temel İlkeler 

2. Temel Hak ve Özgürlükler 

3. Çalışma Yaşamı 

4. Yerel Yönetimler ve Kentleşme 

5. Doğal Varlıklar, Ekoloji ve Enerji 

6. Tarım ve Gıda 

7. Ekonomi 

8. Bilim ve Teknoloji 

9. Kadın 

10. Kürt Sorunu 

TMMOB İzmir Yerel Demokrasi Kurultayı ve Hazırlık Çalıştayına katılımınızı ve katkınızı bekleriz. 

TMMOB ÜCRETLİ MÜHENDİS, MİMAR VE ŞEHİR PLANCILARI VE 

İŞSİZLİK KURULTAYI İZMİR YEREL KURULTAYI 

Değerli Üyemiz, 

TMMOB Yönetim Kurulunun 9 Ekim 2010 tarihli toplantısında 2011 yılı içerisinde 

TMMOB Ücretli Mühendis, Mimar ve Şehir Plancıları ve İşsizlik Kurultayı 

yapılması kararlaştırılmıştır. Kurultay yöntemi olarak İl/İlçe Koordinasyon 

Kurulları sorumluluğunda tüm üyelerin katılımıyla yerel kurultaylar yapılması 

benimsenmiştir. 

Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi koordinatörlüğünde 2 Nisan 2011 

tarihinde Tepekule Kongre Merkezinde yapılacak olan TMMOB Ücretli Mühendis, 

Mimar ve Şehir Plancıları ve İşsizlik Kurultayı İzmir Yerel Kurultayı’nda 

Şubemiz “Ücretli Çalışan Mühendis, Mimar ve Şehir Plancılarının Çalışma 

Koşulları, Asgari Ücret ve Ücretler” konusunda çalışma yapacaktır. 

TMMOB Ücretli Mühendis, Mimar ve Şehir Plancıları ve İşsizlik Kurultayı İzmir 

Yerel Kurultayı’nda tartışılacak konu başlıkları: 

1.Ücretli MMŞP çalışma yaşamını belirleyen yasalar 

2.Ücretli MMŞP ların çalışma koşulları, asgari ücret ve ücretler 

3.Ücretli çalışan MMŞP lerin özlük hakları ve iş güvencesi, kapitalizmin krizleri 

ve özlük haklarına etkileri 

4.Özelleştirmenin, işsizliğin ve güvencesizliğin MMŞP üzerindeki etkileri, 

örgütlenme ve sendikasızlaşma 

2 Nisan 2011 tarihinde Saat 10:00 da Tepekule Kongre Merkezinde yapılacak 

olan TMMOB Ücretli Mühendis, Mimar ve Şehir Plancıları ve İşsizlik Kurultayı 

İzmir Yerel Kurultayı’na katılımınızı ve katkınızı bekleriz. 

12 


Şubeden 

İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ANA BİNA CEPHE ONARIMI İŞİNDE 

MEYDANA GELEN İŞ KAZASI HAKKINDA BASIN AÇIKLAMASI 

3 Mart 2011 tarihindeiki taşeron işçisinin İzmir Büyükşehir Belediyesi dış cephe boyasını yaparken hayatını kaybetmeleri 

üzerine Şubemiz tarafından yapılan basın açıklaması. 07.03.2011 

03.03.2011 Perşembe günü 08.30 da İzmir Büyükşehir 

Belediyesi dış cephenin boyanması işinde taşeron şirkette 

çalışmaya başlayan iki işçi çelik halatın kopmasıyla 

beton zemine düşerek hayatlarını kaybetmiştir. 

Son günlerde iş kazalarından doğan ölümlerin çoğaldığı 

ve inşaat iş kolunda ölüm oranlarının diğer işkollarına 

göre yüksek olduğu bilinen bir gerçektir. Bu nedenle 

işverenlerin iş güvenliği konusunda çok hassas 

olmaları gerekmektedir. 

6. katta çalışırken çelik halatın asma iskeleden kopmasıyla, 

iskeleyle birlikte üçüncü kattaki iskeleye düşen 

işçiler, buradan da üçüncü kattaki iskelenin de kopması 

üzerine yere düşerek beton zemine çakılmışlardır. 

İskelenin altında kalan işçiler çıkarılıp hastaneye kaldırılmışlarsa 

da yaşamlarını yitirmişlerdir. 

Özellikle askı iskelede çalışan işçilerin işe başlamadan 

önce sağlık kontrollerinin ve sigortalarının yapılıp 

yapılmadığının, işçilerin emniyet kemerlerini 

takıp takmadıklarının, emniyet kemerlerinin CAN 

HALATI’na bağlı olup olmadığının, iş iskelelerinin 

tekniğe uygun olup olmadığının, iskelelerin ve 

halat motorunun periyodik kontrolünün yapılıp 

kontrol formuna işlenip işlenmediğinin, emniyet 

kemerlerinin iskeleye takıldığı yuvaların güvenli 

olup olmadığı belli değildir. Eğer bu kontroller 

sağlıklı olarak yapılmış olsaydı bu kaza meydana 

gelmeyecekti. 

Görevli teknik eleman tarafından iş iskelelerinin güvenli 

olup olmadığı, emniyet kemerlerinin takılacağı 

yuvaların sağlıklı olup olmadığı, çelik halatın sağlamlığı, 

yıpranıp yıpranmadığı denetlenmiş olsaydı biri 

öğrenci iki işçi yaşamını yitirmezdi. Bu nedenle bu iş 

kazası da diğer iş kazaları gibi kader değildir. 

İş kazasında yaşamını yitiren 26 yaşındaki Nesih 

Taşkın’ın yaşamı bize bugünkü eğitim sistemimize ve 

yoksulluğun geldiği noktaya ayna tutması açısından 

çok önemlidir. 

İki yıl önce Iğdır Üniversitesini kazandığı halde ekonomik 

sıkıntılardan dolayı kaydını dondurarak ailesinin 

yanına İzmir’e dönen Nesih Taşkın bu sene de 

Amasya Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Elektrik ve 

Elektronik bölümünü kazandı. İlk dönem okula kaydını 

yaptırıp derslerine devam eden Nesih; ikinci dönem 

harcını ödeyemediğinden öğrenimini dondurdu. Harç 

parasını biriktirmek için İzmir’e dönen ve iki gün önce 

taşeron şirketinde dış cephe boyasında çalışmaya başlayan 

ve yaşamını yitiren Nesih Taşkın’ın durumu gerçekten 

trajedidir. 

Eğitim parasız olsaydı, yoksul bir ailenin çocuğu olmasaydı, 

taşeron sistemi olmasaydı ve iş güvenliği tekniğe 

uygun olarak uygulansaydı Nesih Taşkın bugün 

yaşıyor olacaktı. Odamız taşeron sistemine ve iş güvenliğinin 

özelleştirilmesine karşı çıkmaktadır. İş güvenliği 

ve işçi sağlığının kamu kurumları tarafından 

denetlenmesinden yana tavır almakta ve bu konuda 

hukuki mücadelesini sürdürmektedir. 

İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi olarak iki işçinin 

yaşamını yitirmesine neden olan bu olaydan dolayı 

duyduğumuz üzüntüyü bildiriyor, bu tür iş kazalarının 

kader olmadığını, iş güvenliğinin tam uygulanması 

için gereken önlemlerin alınarak işçi ölümlerinin durdurulmasını 

istiyoruz. 

Yaşamını yitiren işçi kardeşlerimizin ailelerine başsağlığı 

ve sabır diliyoruz. 


İMO’dan 

DENETİMSİZLİK İŞ CİNAYETLERİNE DAVETİYE ÇIKARIYOR 

10 Şubat 2011 tarihinde Kahramanmaraşta yaşanan göçük nedeniyle İnşaat Mühendisleri Odası tarafından 

yapılan açıklama. 

Son günlerde arda arda yaşanan iş cinayetleriyle sarsılıyoruz. 

Ankara’da OSTİM ve İVEDİK’de yaşanan ve 20 işçinin yaşamını 

yitirdiği iş cinayetinin etkileri sürerken bu kez Kahramanmaraş 

Afşin-Elbistan Linyitleri B Termik Santrali’nde 

yaşanan ve bir kişinin yaşamını yitirdiği, 9 kişinin ise halen 

göçük altında olduğu haberlerini aldık. Üstelik bu sefer yaşanan 

iş cinayeti göz göre işçilerin ölüme yollanması nedeniyle 

yaşandı. 

Daha dört gün önce aynı bölgede göçük yaşanmış, 1 işçi 

yaşamını yitirmiş 9 işçi yaralanmıştı. Termik Santrali bir an 

önce işletmeye açmak isteyen Park Holding’in sahipleri gerekli 

tedbirler alınmadan bölgede göçük kaldırma çalışmaları 

başlatmış ve gelinen aşamada 1 işçinin ölümüne neden 

olmuş, akıbetleri bilinmeyen aralarında mühendislerin de 

olduğu 9 kişinin göçük altında olmasına ortam hazırlamışlardır. 

Termik Santralin B ünitesi üç yıl önce özelleştirilmiş ve Park 

Holding’e devredilmiştir. Yerel kaynaklar, özelleştirmesinin 

ardından denetimsizliğin arttığına, işletmenin kar hırsıyla 

maden göbeğinde var olan maden rezervini çekip aldığına, 

daha önceleri ölümlü göçüklerin yaşanmadığına ancak 

özelleştirilmenin ardından bu tür göçüklerin yaşanmaya 

başlandığına dikkat çekiyorlar. 

Afşin-Elbistan’da yaşanan son iş cinayeti ve diğer iş cinayeti 

örnekleri bir kez daha bizlere hem sosyal devlet olgusunun 

yok edilme girişimleri sonucu gerçekleştirilen özelleştirmelerin 

ardından işverenlerin iş güvenliği ve işçi sağlığını 

öncelikleri arasına almadıklarını hem de devletin yeterli denetimlerde 

bulunmadığını göstermektedir. 

İstatistiklere göre, Türkiye ölümlü iş kazaları alanında 

Avrupa’da birinci dünyada ise ikinci sırada bulunmaktadır. 

Türkiye’de en sık iş kazasının yaşandığı sektörler sıralamasında 

inşaat sektörü ise maalesef üçüncü sırada yer alıyor. 

Yine çarpıcı olan diğer bir istatistik ise 2011 yılının başından 

bu yana 50 kişinin iş cinayetleri sebebiyle yaşamını yitirdiğidir. 

Rakamlar oldukça çarpıcı. Ülkemizde işçi sağlığı ve iş güvenliğinin 

sorunlu bir alan olduğu ve her yıl binlerce kişinin 

bu sebeple yaşamını yitirdiği bilinen bir gerçektir. Yine bilinen 

bir diğer gerçek ise siyasi iktidarın bu alanda gerekli 

önlemler almadığı, işçi sağlığını işverenin insafına bıraktığıdır. 

Emek ve meslek örgütleri Meclis Genel Kurulu’nda değerlendirilen(!) 

ve peyderpey kabul edilen “Torba Yasa”ya işte 

tam da bu nedenlerle karşı çıkmaktadır. Türkiye’de çalışma 

yaşamı her geçen gün biraz daha işverenin lehine, çalışanların 

aleyhine düzenleniyor ve bu tercihin doğal bir sonucu 

olarak her geçen gün artan ölümlü iş cinayetleri yaşanıyor. 

OSTİM’de, İVEDİK’te ve Kahramanmaraş’ta yaşadığımız işçi 

cinayetleri siyasi iktidarı bir kez daha iş güvenliği ve işçi sağlığı 

alanını düşünmeye, değerlendirmeye ve acil önlemler 

almaya davet ediyor. 

Yeni iş cinayetlerinin yaşanmaması için siyasi iktidara bir 

kez daha sesleniyoruz: iş cinayetlerini önlemek mümkün. 

Çalışanların yaşam hakkını işverenlerin kar hırsına terk etmeyin. 

Gerekli önlem ve tedbirleri biran evvel alın. 

14 


İMO’dan 

AKP’NİN SOSYAL DEVLETİ YOK ETME GİRİŞİMLERİNE SESSİZ KALMAYACAĞIZ 

İnşaat Mühendisleri Odası, TBMM Genel Kurulu’nda görüşülen Torba Yasa Tasarı üzerine değerlendirmeleriyle ilgili 

olarak 28 Ocak 2011 tarihinde bir basın açıklaması yaptı 

AKP‘nin çalışanlara oynadığı yeni bir oyunla karşı karşıyayız 

İktidarda bulunduğu süre içerisinde çalışanların haklarını 

yok etmeye, sosyal devlet olgusu yerine “piyasacı devlet” 

mantığını inşa etmeye kararlı olan AKP Hükümeti’nin çalışanlar 

üzerinde oynadığı yeni bir oyunla karşı karşıyayız. 

Çalışma yaşamına işveren penceresinden bakmaktan, bunu 

açık açık savunmaktan imtina etmeyen ve gerekli mevzuat 

değişikliklerini hayata geçirme önünde hiçbir engel tanımayan 

AKP Hükümeti bu sefer “torba yasayla” çalışanların 

haklarına yeni kısıtlamalar getirmeye hazırlanıyor. Üstelik 

bu sefer yalnızca işçilerin değil kamu çalışanlarının haklarını 

düzenleyen 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu‘nda da 

değişiklik yapılmak isteniyor. 

Toplumsal yaşamı neo-liberal politikalar çerçevesinde düzenlemeye 

çalışan AKP Hükümeti, Torba Yasa Tasarısıyla 

çalışanların güvencelerini ortadan kaldırıyor, örgütlenme 

haklarını ellerinden alıyor. 

Bu amaçla 2010 yılı içerisinde 657 sayılı Devlet Memurları 

Kanunu‘nda da değişiklik yapılmasına ilişkin hükümler taşıyan 

iki tasarı hazırlayan AKP Hükümeti, tasarıların ilkini 9 

Haziran 2010 tarihinde TBMM Başkanlığına sunmuş ancak 

tasarı “TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu”nun gündemine 

alınmamıştı. 

Bir önceki tasarıda çalışanların aleyhine olan hükümleri 

aynen koruyarak ikinci bir tasarı hazırlayan AKP Hükümeti 

Torba Yasa Tasarısı adını verdiği tasarıyı 25 Ocak 2011 tarihinden 

bu yana Meclis Genel Kurulu‘nda görüşüyor ve 

madde madde yasalaştırıyor. 

Ancak “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal 

Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı 

Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına 

Dair Kanun Tasarısı” adıyla hazırlanan ikinci tasarıyla 

sadece çalışanlara değil toplumun tümüne büyük bir 

oyun oynanıyor. 

Yeni tasarıda vergi affı, emekli zammı, öğrenci affı gibi kamuoyunun 

büyük bir kesimi tarafından merakla beklenen 

yasal değişiklikler ile çalışanların istihdamında planlanan 

hak kısıtlamaları birlikte düzenleniyor. 

Kamu hizmeti gibi toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren 

bir alanda yapılmak istenen hak gaspları ile yine toplumun 

geniş kesimleri tarafından beklenen “af”ların birlikte düzenlenmesi 

tam anlamıyla bizlere oynanan bir tür “Ali Cengiz” 

oyunudur. 

Çalışanların haklarında olumsuz değişiklikler öngören bir 

tasarının özellikle “vergi affı” ve “öğrenci affı” gibi konularla 

birlikte ele alınmasındaki temel amacın aftan yararlananların 

desteğini almak olduğu görülmektedir. Bu durum, tasarının 

getirdiği hak kayıpları ve sosyal devletin tasfiyesi ile 

emekçi kesimler üzerinde oluşacak olumsuz etkilere karşı 

gelişen haklı ve meşru muhalefeti yürütenleri, “vergi affı” ve 

“öğrenci affı” üzerinden tasarıyı destekleyenlerle karşı karşıya 

getirme tehlikesi barındırmaktadır. 

Tasarıyla kamu çalışanlarının hakları nasıl yok edilecek? 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu‘nu tamamen değiştirme 

niyetini taşıyan siyasi iktidar, Torba Yasayla hem bu 

amacının önemli bir bölümünü hayata geçirmekte hem de 

işçilerin haklarını işveren lehine zayıflatmaya soyunmaktadır. 

AKP Hükümeti bu tasarıyla iddia ettiği gibi “memur sendikaları, 

sivil toplum kuruluşları ve çalışanların makul ve 

uygun görülen isteklerini karşılamayı” değil, neo-liberal 

politikaları çalışma yaşamında tam anlamıyla uygulamaya 

koymayı hedeflemektedir. 

Tasarı genel olarak 

“Kamu hizmeti”ni ortadan kaldırarak, her vatandaşın “siyasal 

hakkı” olan kamu hizmetinde çalışma hakkını yok etmeyi, 

Anayasanın değiştirilemez hükümlerden biri olan “sosyal 

devlet ilkesi”nin en temel mekanizmasını ve sayısı 3 milyon 

olan kamu personelinin iş güvenceli kariyerini ortadan 

kaldırmayı; işçilerin zaten sınırlı olan iş güvencelerini iyice 

zayıflatmayı, sendikalarda örgütlenmeyi yok etmeyi, taşeronlaşmanın 

önünü açmayı ve işverenin üzerindeki yükü 

azaltmayı amaçlamaktadır. 

Tasarının olumsuz yönlerini gizleme amacıyla vitrin niyetine 

sunulan “izin hakları ile kadın ve engelli çalışma koşullarında 

yapılan iyileştirmeler” dışarıda bırakıldığında kamu 

çalışanlarının hak kayıpları üç temel noktada düzenlenmektedir. 

Siyasal iktidarın “kadro kaldırma yetkisi”nin sık ve yaygın 

kullanılabilir kılınması. 

Tasarı ile siyasal iktidarın “kadro kaldırma yetkisini” sık ve 

yaygın kullanabilmesine olanak tanınmaktadır. Temel memur 

güvencesini ortadan kaldıran bu değişiklikle birlikte, 

“kadro kaldırma yetkisi” tüm kamu sistemini sürekli tehdit 

edecek bir yetki olarak kullanılabilecek serbest yetkiye dönüştürülmekte, 

böylece siyasal iktidarın kamu personeli 

üzerinde yapacağı partizanca işlemlerin kapısı sonuna kadar 

açılacaktır. 

Üst kademe yöneticilik makamlarının özel sektöre ve serbest 

meslek sahiplerine açılması. 

Tasarı yöneticilik görevleri için değerlendirmeyi “sicil sistemi” 

dışına çıkarmakta, üst düzey kamu yöneticiliği için 12 

yıl hizmeti yeterli saymakta ve bu sürenin hesabında özel 

kurumlarda veya serbest olarak çalışılan sürenin tamamının 

dikkate alınacağını hükme bağlamaktadır. Özel sektöre 

ve serbest meslek sahiplerine kamuda üst kademe yönetici 

olma yolunu açan bu değişiklikle birlikte, kamu yönetiminin 

üst düzey yöneticilik makamları, siyasal iktidarla gelip 

gidecek “siyasal kadrolara” dönüştürülecek, memuriyet 

kariyer sisteminin taşıyıcısı olan “piramidin tepesi” kariyer 

sistemine kapanacaktır. 


İMO’dan 

Sicil değerlendirme sisteminin yerine “disiplin” ile “ödül” 

uçları üzerinde yükselen “performans değerlendirme 

sistemi”nin getirilmesi. 

Tasarı sicil sistemini ortadan kaldırılmakta, insan doğasının 

benmerkezci ve kişisel çıkar odaklı olduğu kabulüne dayanan 

liberal değerler üzerine kurulan ödüllendirme-cezalandırma 

çerçevesinde bir performans değerlendirme sistemi 

kurmaktadır. Kolektif bir iş olan kamu hizmetini performans 

değerlendirme sistemi ile bireysel rekabete dayalı bir 

iş haline getiren değişikliklerle kamu hizmeti kavramının 

altı boşaltılmaktadır. 

Özetle tasarı ile 

Kamu hizmetini tasfiye etme politikasının önü açılmaktadır. 

Tasarı, kendi içinde danışma, görüşme, tartışma, direnme 

yollarını kapatmakta, iç dengeleme mekanizmaları olmayan, 

siyasal iktidarın ve başlıca toplumsal güç odaklarının 

vurucu aleti haline gelmiş bir yönetim aygıtı öngörülmektedir. 

Üst kademe yöneticilik makamları siyasal kadroların ve 

özel sektör aktörlerinin iş görme yerlerine dönüştürülmektedir. 

Bunlar, hükümetle gelip hükümetle gitmekle birlikte, 

emir-komuta makamlarında kamu kaynaklarına yön veren 

ve bütün bir yönetim aygıtını ve personelini yönlendirip 

değerlendiren kadrolar olarak iş göreceklerdir. Emirlerinde 

çalışacak olanların güvenceden yoksun oldukları ve bir 

yandan disiplin bir yandan da bunların takdirlerine bağlanmış 

ödüllemeye dayalı performans değerlendirme sistemine 

bağlandıkları düşünüldüğünde, bu yeni elitin etkilerinin 

yalnızca genel politika belirleme ile sınırlı kalmayacağı, 

doğrudan uygulamanın ayrıntılarına da uzanacağı açıkça 

görülmelidir. 

Bu noktada Anayasada “Çalışma Hakkı ve Ödevi”nin “Sosyal 

ve Ekonomik Haklar ve Ödevler” ana başlığı altında; 

“Kamu Hizmetlerine Girme Hakkı”nın ise “Siyasal Haklar ve 

Ödevler” içerisinde sayıldığının hatırlatılmasında fayda bulunmaktadır. 

Bu ayrımın temel felsefesini kamu adına karar 

verenlerin siyasal iktidarın baskılarının yanında farklı çıkar 

gruplarına karşı da kamu adına korunması gerekliliğinde 

aranmalıdır. Bu niteliği ile kamu hizmetine girme siyasal bir 

öz taşımaktadır. Tasarı getirdiği hükümlerle kamu hizmetini 

ve bu hizmeti görenleri kamu adına koruma anlayışından 

vazgeçildiğini de işaret etmektedir. 

Tasarı, kamu hizmetinin ve dolayısıyla kamu yönetimi 

örgütlenmesinin kapsamlı ve sürekli tasfiyesini gerçekleştirmek 

amacıyla hazırlanmıştır. Bu amaç, ancak, kamu 

personel rejiminin memurluk ve kariyer sisteminden çıkarılmasıyla, 

sözleşmelilik ve kadro sistemine geçirilmesiyle 

gerçekleştirilebilir. 

Tasarı, kamu hizmeti kavramını sözlüklerden çıkaracak bir 

nitelikte olması nedeniyle sadece 657 sayılı yasaya tabi çalışanları 

değil toplumun tüm emekçi kesimlerini olumsuz 

etkileyecek bir özellik taşımaktadır. 

Torba Yasa iş yaşamına neler getiriyor? 

Tasarı yasalaşırsa 

Asgari ücret hesaplamasında belirlenen 16 yaş sınırı 18‘e 

çıkarılacak. Böylece 16-18 yaş arasındaki 200 binden fazla 

gencin asgari ücretleri yaklaşık 80 TL azaltılacak. 

Kısmi süreli çalıştığı için sigorta primi eksik yatanlar eksik 

süreyi 30 güne tamamlayacak ve farkı kendileri ödeyecekler. 

Ödememeleri durumunda devletin sağlık hizmetinden 

yararlanamayacaklar. 

Tasarıda 18-29 yaş arası erkekler ile 18 yaş üstü kadınları 

istihdam eden işverenlerin sigorta primlerinin işveren tarafından 

ödenmesi gereken tutarı, işe alındıkları tarihten 

itibaren İşsizlik Sigortası Fonu‘ndan karşılanacak. Bu durum 

30 ve daha yukarı yaşlardaki çalışanları işten atılma tehdidiyle 

karşı karşıya bırakacak. “İstihdam artırma niyetiyle” 

yapılan bu düzenlemeler ne yazık ki aynı zamanda yeni işsizler 

yaratma tehlikesi taşımaktadır. 

Şirketler kadrolu işçi çalıştırmak yerine, sadece ihtiyacı olduğunda 

işçi çalıştıracak, böylece kısa süreli çalıştırmanın 

yolu açılacak. Geriye kalan süreyi 30 güne tamamlamak için 

kendi cebinden primini yatıramayan hiçbir çalışan, ömür 

boyu emekli olamayacaktır. 

İşe alımlarda deneme süresi 2 aydan 4 aya çıkarılacak ve 

buna karşılık ücret ödenmeyecek. 

Tasarıyla aynı zamanda İl Özel İdarelerinde çalışan yaklaşık 

80 bin işçinin sendikasızlaştırılmasının önü açılacak. 

İnşaat Mühendisleri Odası mesleki ve toplumsal sorumluğu 

gereği kamuda çalışan mühendis ve mimarların, sayıları üç 

milyonu bulan kamu çalışanlarının ve özel sektörde çalışan 

işçilerin haklarını korumak adına, Torba Yasa‘nın çalışanlarla 

ilgili hükümlerine karşı çıkmaktadır. 

Çalışanların haklarında ve 657 sayılı Devlet Memurları 

Kanunu‘nda yapılmak istenen değişiklikler vergi affı, öğrenci 

affı gibi yasa tasarılarıyla birlikte ele alınamaz. 

Kamu çalışanlarıyla ilgili yapılacak bir düzenleme, kamusal 

alanın taşıdığı özellikler nedeniyle ayrıca değerlendirilmeli 

ve konunun sosyal taraflarıyla ele alınmalıdır. 

Kamu hizmeti veren kamu çalışanlarının güvencesiz koşullarda 

çalıştırılmaları “kamu hizmeti” kavramının temel anlayışına 

aykırıdır. Dolayısıyla üç milyon kamu çalışanı güvencesiz 

çalışmaya mahkûm edilemez. Tasarıda ilgili alanlarda 

yapılan değişiklikler derhal geri çekilmelidir. 

İnşaat Mühendisleri Odası, siyasal iktidarın, Anayasa‘nın 

vazgeçilmezlerinden olan sosyal devlet anlayışını tamamen 

ortadan kaldıran, yerine neoliberalizmin piyasacı 

anlayışını ikame eden yaklaşıma şimdiye kadar nasıl karşı 

durduysa bundan sonra da karşı durmaya devam edecektir. 

Odamız, TMMOB, KESK, DİSK ve TTB‘nin açıkladığı eylem 

planı doğrultusunda 31 Ocak-3 Şubat 2011 tarihleri arasında 

alanlarda tüm örgütsel yapısıyla çalışanların yok edilmek 

istenen haklarını savunacaktır. 

Bu doğrultuda tüm üyelerimizi TMMOB‘nin içinde yer aldığı 

platformun Torba Yasa‘ya karşı düzenleyeceği eylem ve 

etkinliklere karşı duyarlı olmaya ve mücadele etmeye çağırıyoruz. 

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası 

16 


İMO’dan 

MESLEKTAŞLARIMIZI “GÜVENCELİ İŞ, GÜVENLİ GELECEK İSTİYORUZ” 

KAMPANYASINA DESTEK OLMAYA DAVET EDİYORUZ. 

İMO Ankara Şubesi’nin imza kampanyası 

Günümüzde mühendislerin çalışma yaşamları teknolojinin, 

üretim ilişkileri ve üretici güçlerin gelişim ve dönüşümüne 

bağlı olarak tarihsel bir değişim göstermektedir. Özel 

sektörde istihdam edilen ücretli mühendis sayısı hızla artmıştır, 

artmaya devam etmektedir. Plansız ve altyapısız bir 

şekilde her ilde bir üniversite açılmasına bağlı olarak artan 

mezun sayısı ve sıklaşan krizler, meslektaşlarımızın emeğinin 

vasıfsızlaşmasına ve ucuz iş gücünün oluşmasına neden 

olmaktadır. Bu dönemde işsizlik, çalışma koşullarının 

niteliksizleşmesi, çalışma saatlerinin uzaması, düşük ücretler, 

iş güvencesinden yoksun mezarda emeklilik ve mesleğimizin 

itibarsızlaştırılması en önemli sorunlarımız olarak 

öne çıkmaktadır. Meslektaşlarımıza ve mesleğimize dönük 

yaşanan bu olumsuzluklara karşı aşağıda ifade etmiş olduğumuz 

10 talebimizi TBMM’ye ulaştırmak üzere tüm inşaat 

mühendislerine imzaya açıyoruz. Bütün meslektaşlarımızı 

imza kampanyasına destek olmaya davet ediyoruz. 

TALEPLERİMİZ 

1. Son yıllarda mühendislerin ücretleri büyük bir hızla tırpanlanmakta, 

750-800 TL’ ye çalışmak zorunda bırakılan 

meslektaşlarımız bulunmaktadır. Ayrıca SSK primleri gerçek 

ücretler üzerinden değil, asgari ücret üzerinden yatırılmaktadır. 

2011 yılı odamızın belirleyeceği inşaat mühendisliği asgari 

ücretinin yasal güvence altına alınmasını, SSK primlerini gerçek 

ücretler üzerinden yatırmayan işyerleri için gerekli cezai 

işlemlerin yapılmasını talep ediyoruz. 

2. Özel sektörde çalışan meslektaşlarımız, zorunlu mesailerle 

birlikte günlük 12 saate varan çalışma süreleri ile karşı 

karşıya bırakılmaktadır. Üstelik birçok işyerinde mesaileri 

kayıt altına alınmamakta, yasal izinleri işverenleri tarafından 

gasp edilmektedir. 

Haftalık çalışma sürelerinin kamu ve özel sektörde 40 saate 

eşitlenmesini, fazla mesai ücretlerinin eksiksiz ödenmesini, 

yasal izin haklarının tümünün kullandırılmasını, çalışanların 

bu haklarını gasp eden işyerlerine cezai yaptırım uygulanmasını 

istiyoruz. 

3. Birçok işyerinde teknik elemanlara ilişkin işler mühendislere 

yaptırılmazken, meslektaşlarımız mühendislik mesleği 

dışındaki işlerde de çalışmaya zorlanmaktadır. Bu bazen işverenin 

banka vb. işlemleri, bazen özel yaşamı ile ilgili işler 

olabilmektedir. 

Mesleğimize dönük itibarsızlaştırma saldırısına karşı, üretim 

sürecinde etkili ve nitelikli mesleki koşulların sağlanmasını, 

mühendislerin görev tanımlarının dışında çalışmalarının ve 

angaryanın engellenmesini istiyoruz. 

4. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu değiştirilerek kamuda 

güvencesiz çalışma koşulları yaratılmak isteniyor. Özel 

sektörde çalışan meslektaşlarımız için ise güvencesizlik en 

büyük sorun. Sebepsiz ve tazminatsız işten çıkarmalar yaygınlaşıyor, 

emeklilik ise ulaşılması zor bir hayale dönüşüyor. 

Mesleğimize dönük itibarsızlaştırma saldırısına karşı, üretim 

sürecinde etkili ve nitelikli mesleki koşulların sağlanmasını, 

mühendislerin görev tanımlarının dışında çalışmalarının ve 

angaryanın engellenmesini istiyoruz. 

5. Meslek alanımızda son yıllarda işsizlik büyük bir hızla 

artmaktadır. Yeni mezun meslektaşlarımızın birçoğu iş bulamamakta 

ya da kölelik koşullarında çalışmaya zorlanmaktadır. 

İşsizliğe karşı mühendislerin istihdamını artıracak düzenlemelerin 

yapılmasını istiyoruz. 

6. Son dönem uygulamaya konulan “her ile bir üniversite” 

uygulaması ile her yıl yaklaşık 5000 inşaat mühendisi sektöre 

girmektedir. Bu sayı her geçen yıl daha da artacaktır. 

İstihdam sorunu çözülmeden geliştirilen bu yaklaşım hem 

çalışan hem de mezun olacak genç meslektaşlarımız üzerinde 

büyük bir baskı yaratmakta, ücretleri düşürmekte, işsizliği 

artırmakta, mesleğimizi niteliksizleştirmektedir. 

Bütüncül bir planlama anlayışı olmaksızın sürdürülen her ile 

bir üniversite yaklaşımı derhal terk edilmelidir. Var olan üniversitelerin 

mühendislik bölümleri donanım ve içerik bakımından 

iyileştirilmeli, bilimsel yeterliliği sağlanmalıdır. 

7. Yurtdışında çalışan meslektaşlarımız zorlu çalışma koşullarında, 

emeklilik primleri yatırılmadan, maaşlarını kimi zaman 

geç alarak, kimi zaman alamayarak çalışmakta, ayrıca 

çalıştığı ülkedeki mühendislere göre daha ucuz iş gücü olarak 

görülmektedirler. Maaşlarını alamadan ülkeye dönen 

çok sayıda meslektaşımız bulunmaktadır. Döndüklerinde 

ise hiçbir hak talep edememektedirler. 

Yurt dışında çalışan meslektaşlarımızın kötü çalışma koşullarına 

karşı önlem alınmalı, çalışma bakanlığı ve odamız uygulamaları 

takip ve kontrol etme konusunda yetkilendirilmelidir. 

8. Kadın meslektaşlarımız; doğum vb. nedenlerle işten çıkarılmakta; 

bebek bakımı ve emzirme gibi yasal izin dönemlerinde 

işveren keyfi uygulamalarla maaş kesintisine giderek 

kadın meslektaşlarımızı hak gaspına uğratmaktadır. 

Yasalarda bulunan anne ve baba için ücretli doğum izni ve 

emzirme izninin ihtiyaçlara göre arttırılmasını, kadınların doğum 

izni sırasındaki ücretlerinin ve primlerinin tam ve eksiksiz 

ödenmesini istiyoruz. 

9. Kamu kurum ve kuruluşlarında mühendis istihdamı, tayin 

ve terfileri, politik ve benzeri etkilerden arındırılarak ehliyet 

ve liyakat ölçülerinde açık, şeffaf ve denetlenebilir bir 

sistem oluşturulmalıdır. 

10. Tüm bu taleplerimizin takibi ve denetlenmesi için, biz 

inşaat mühendislerinin tek örgütlü gücü olan odamıza gerekli 

yetki ve sorumlulukların verilmesini, mesleğimizi ve 

meslektaşlarımızı ilgilendiren yasa ve diğer konuların karar 

süreçlerinde odamızın da içinde bulunduğu demokratik 

katılım mekanizmalarının oluşturulmasını istiyoruz. 

“GÜVENCELİ İŞ, GÜVENLİ GELECEK İSTİYORUZ” KAMPANYA- 

SINA DESTEK OLMAK İÇİN http://www.guvenceliisguvenligelecek.org/ 

adresindeki imza formunu doldurmanızı rica 

ederiz. 


İMO’dan 

JAPONYA’DAKİ FELAKETTEN TÜRKİYE’YE DERSLER 

Japonyada meydana gelen deprem, tsunami ve nükleer patlamalar nedeniyle İnşaat Mühendisleri Odası tarafından yapılan 

değerlendirme. 17 Mart 2011 

Bir haftaya yakın bir süredir, Japonya’da yaşanmakta 

olan katmerli felaketi dehşet ve ibretle izlemekteyiz. 

Neler oluyor Japonya’da? Önce çok büyük bir deprem, 

ardından deprem etkisiyle oluşan tsunami, onun da arkasından 

biribirini izleyen nükleer santral patlamaları. 

Japonya, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra en büyük felaketini 

yaşıyor. Dünya, gelişmeleri kaygı içinde izliyor. 

Deprem ve tsunami yapacağını yaptı ve artık duruldu 

sayılır. Ama nükleer tehlike hala sürüyor. Böyle bir gelişmenin 

yalnızca Japonya için değil, bölgedeki diğer 

ülkeler ve hatta dünyanın önemli bir bölümü için yaratabileceği 

tehlikeler biliniyor. 

Japonya depremi birkaç nedenle öğretici, ders verici 

özellikler taşıyor. Türkiye’nin de bu olaylardan pek çok 

ders çıkarması gerektiği herkes tarafından biliniyor. 

Oysa önlemler sınırlı ve yetersiz. İnşaat Mühendisleri 

Odası’nın Japonya felaketine bakışı ile Türkiye’deki duruma 

ilişkin düşünceleri bu yazıda kısaca özetlenmektedir. 

Deprem Boyutu 

Japonya’nın Kuzey Doğusundaki Tohoku Bölgesi açıklarında 

kıyıdan 130 km uzakta 11 Mart 2011 taihinde Greenwich 

saati ile 05:46’da (yerel saatle 14:46) 9.0 büyüklüğünde 

bir deprem meydana gelmiştir. Deprem merkezi 

38.322°N, 142.369°E koordinatlarında olup odak derinliği 

24 km. dir. Japonya Meteoroloji Ajansı tarafından Taiheiyou 

olarak isimlendirilen deprem, Japonyanın Kuzey 

dogu kentlerinde hasara yol açmış, deprem merkezinden 

350 km güneydeki başkent Tokyo’da da şiddetli hissedilmiştir. 

Deprem sonrası, derin denizde 15 metreden 

yüksek genlikte ve yaklaşık 1 saat peryodunda oluşan 

tsunami dalgaları en yakın kıyıya yaklaşık 25 dakikada 

ulaşmıştır. 

Japonya açıklarında gerçekleşen bu deprem, yeryüzünde 

bugüne kadar kayda girmiş en büyük beş depremden 

birisidir. 

Bu olayı, ardından gelen diğer felaketlerden ayırmak elbette 

olanaklı değil. Ama depremi izleyen ve tsunaminin 

etkili olmasından önceki kısa süre içinde Japonya’dan 

yansıyan görüntüler, depremin etkileri hakkında bir fikir 

verebiliyor. 

Bu yansımalar, Japonya’daki yapıların bu çok büyük deprem 

karşısında oldukça başarılı bir sınav verdiğini, yapısal 

hasarın ve buna bağlı can kaybının oldukça düşük bir 

düzeyde kaldığını gösteriyor. Televizyondaki görüntüler 

ve görgü tanıklarının ifadelerinden, yapılarda önemli 

ötelenmeler oluştuğunu, ama aşırı bir hasar oluşmadığını 

söylemek mümkün. Bu bağlamda, Japonya’da yapıların 

deprem güvenli yapılar olduğu söylenebilir. 

Büyük depremden bir hafta kadar önce yine Japonya’da 

gerçekleşen 7,2 veya 7,3 büyüklüğündeki deprem bu 

düşünceyi doğrulamaktadır. Can kaybı olmaksızın ve 

kayda değer bir yapısal hasar görülmeksizin atlatılan 

bu deprem, sıradan bir doğa olayı olarak, yalnızca birkaç 

gün haber bültenlerinde yer bulabilmişti. Dikkat 

edilirse, önemsenmeden geçiştirilen bu depremin büyüklüğü, 

ülkemizin karabasanı olan ve gerçekleştiğinde 

büyük bir felakete yol açacağı, ellibinler düzeyinde can 

kaybı oluşturacağı bilinen olası İstanbul depreminin olası 

büyüklüğü kadardır. 

Japonya depremi bize bilim ve tekniğin doğru kullanılmasıyla 

her zeminde bina yapılabileceğini ve mühendislik 

hizmeti alan binaların şiddetli depremlere dayanabileceğini 

bir kez daha göstermiştir. 

Bu noktada durup bir özdeğerlendirme ve bir özeleştiri 

yapmak gereklidir. 

Ülkemizde deprem meselesi uzun süre kaderci bir yaklaşımla 

doğaüstü güçlerle açıklanmaya çalışılmış, bilim 

insanlarının ısrarlı uyarılarına rağmen elle tutulur bir gelişme 

sağlanamamıştır. 

Ne yazık ki ülkemizde deprem bilinci ancak büyük kayıplara 

yol açan yıkıcı depremler yaşandıkça gelişmektedir. 

Bu bağlamda yaklaşık 40 000 can kaybına mal olan 

1939 Erzincan depremi bir milat olarak kabul edilebilir. 

1939 Erzincan depremi ardından adım adım gelişen 

deprem yönetmeliği çalışmaları 1975 yönetmeliği ile 

somut bir düzeye erişmişse de, bu yönetmeliğin yaygın 

biçimde uygulamaya geçirilmesinde başarılı olunamamıştır. 

Bugün bir dönüm noktası gibi algılanan 1999 

Marmara depreminde görülen aşırı yapı hasarı ve buna 

bağlı 20 000’i aşkın can kaybında, 1975 deprem yönetmeliğinin 

uygulanamamış olmasının büyük etkisi olduğu 

kuşkusuzdur. 

Daha da önemlisi, deprem olgusunun artık çok daha iyi 

algılandığı, özellikle de olası İstanbul depremi konusunda 

somut bilgiler bulunan son 12 yılda, deprem zararlarını 

azaltmak adına neler yapıldığı ya da yapılmadığı 

konusudur. 

Değişik alanlarda yapılması gerekenler ve yapılanlar çok 

kısaca gözden geçirilirse şöyle bir özetleme yapılabilir: 

Önemsenebilir düzeyde bilimsel çalışmalar yapılmıştır 

ve yapılmaktadır. Örneğin, Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun 

Marmara Denizi içinde kalan bölümü oldukça ayrıntılı 

biçimde incelenmiştir. Kuvvetli yer hareketi kayıt sistemleri 

geliştirilmiş ve yaygınlaştırılmıştır. Elde edilen 

ve edilecek olan verilerin uygulamaya ışık tutabilecek 

nitelikte olduğu kesindir, ama bu ışık henüz yeterince 

değerlendirilebilmiş değildir. Mevcut yapıların deprem 

güçlendirmesine yönelik uygulanabilir nitelikte teknikler 

geliştirilmiş ve yönetmeliğe yansıtılmıştır, ama henüz 

bu yöntemlerin uygulamada yeterince yer aldığı söylenemez. 

Bir Deprem Şurası gerçekleştirilmiş, deprem sorunuyla 

ilgili pek çok konu, en yüksek düzeyde ele alınarak, 

kapsamlı çalışmalar gerçekleştirilmiş ve önemli kararlar 

18 


İMO’dan 

alınmıştır. Şura kararlarının çok azı hayata geçirilebilmiş 

olup büyük çoğunluğu tozlu raflarda unutulmuştur. 

Deprem Yönetmeliği yenilenmiş, geliştirilmiş ve kapsamı 

genişletilmiştir ve mevcut yapıların güçlendirilmesine 

ilişkin yeni bir bölüm eklenmiştir. 

Köprü, okul, hastahane gibi kullanım öncelikli ve acilen 

güçlendirilmesi gereken yapıların deprem için güçlendirilmesi 

konusu değişik düzeylerde ele alınmışsa da bu 

konuda yeterli bir ilerleme sağlanamamıştır. 

1999 Marmara depremi sonrasında başta İstanbul olmak 

üzere deprem bölgelerinde yaşayan özel mülk 

sahiplerinin birçoğu yapılarının deprem güvenliği kaygısına 

bir süre düşmüş ve bir değerlendirme yaptırmak 

ve gerekiyorsa binalarını güçlendirmek için girişimlerde 

bulunmuşlarsa da, bir bölümü olanaksızlık nedeniyle girişimlerinden 

vazgeçmiş, bir bölümü ehil olmayan kişilerce 

yanlış yönlendirilmiş, bir bölümü de işi kaderciliğe 

dökerek bu konuyu unutmayı tercih etmiştir. 

Japonya olayında gördüklerimizden ders alarak, kendimize 

bir özeleştiri çerçevesinden baktığımızda, başladığımız 

birçok işi tamamlayamadığımızı, son oniki yılda 

yapabildiklerimizin bir arpa boyundan öteye geçmediğini 

söyleyebiliriz. 

Tsunami Boyutu ve Nükleer Santrallerde yarattığı etki 

Japonya’ da deprem güvenli yapılaşma sonucu, depremin 

oluşturduğu salınımlar kayda değer bir hasar oluşmamakla 

beraber, deprem nedeniyle oluşan tsunami ne 

yazık ki ciddi hasarlar oluşturmuş, binlerce can kaybına, 

nükleer santrallerde oluşturduğu hasar nedeniyle de bir 

çevre feleketine neden olmuştur. 

Bölgede tarih boyunca bilinen en büyük tsunami, 869 

yılında meydana gelen “Jogan tsunamisi”dir. Elde edilen 

bilgiler o tarihteki tsunaminin, kıyıdan 4 km uzakta bulunan 

Tagajo kalesine kadar ulaştığını, 1000 kadar can 

kaybı yarattığını göstermektedir. Ancak yaşanan deprem 

ve tsunaminin, Jogan deprem ve tsunamisinden 

çok daha büyük olduğu görülmüştür. 

Kıyılara ulaşan dev tsunami dalgaları koruyucu duvarları 

aşarak kıyı alanlarında 4-5 km kadar ilerlemiş, nehir ağızlarından 

giren okyanus suları ise nehir boyunca kıyıdan 

10 km uzaklığa kadar ulaşmıştır. Dalgalar, Japonyanın 

kuzey doğu kıyılarında birçok yerde, altyapı ve binaları 

yıkarak sürüklemiştir. Bölgenin genel yapı düzeni tek 

ya da iki katlı hafif ahşap yapı tipi olduğundan, kuvvetli 

akıntılarla karada ilerleyen dalgaların etkisi tamamen 

yıkıcı olmuştur. Ancak beton yapılardaki hasarın ahşap 

yapılara göre çok daha az olduğu gözlenmiştir. 

Ülkemizde bu boyutta bir tsunaminin gerçekleşme olasılığı 

düşük olmakla birlikte kıyı kentlerimizde yoğun 

bir kıyı yapılaşması bulunmaktadır. Bu yapılar olası bir 

depremde – Değirmendere örneğinde olduğu gibi- ağır 

hasar görebilecektir. 

Bu acı kayıplara ek olarak Fukushima Nükleer Santralinde 

soğutma sisteminin hasar görmesi ve yedek sistemlerin 

de etkilenmesi nedeniyle zorunlu soğutmanın 

sağlanamamasından dolayı oluşan aşırı ısınma önlenememiş, 

bunun sonucunda depremle başlayan ve tsunami 

ile devam eden doğal afetler dizisine, insan etkisi ile 

ortaya çıkan radyoaktif sızıntıya bağlı nükleer felaket de 

eklenmiştir. 

Nükleer santraller her zaman nükleer tehlike potansiyeli 

taşımakta, yapımında ve işletilmesinde yapılacak 

en küçük bir hata bile, telafi edilmesi mümkün olmayan 

sonuçlara yol açabilmektedir. Japonya gibi güvenli yapı 

üretiminde ileri düzeyde bir ülke bile nükleer patlamaya 

engel olamamış ve insanlığı gelecek tehlikesiyle baş 

başa bırakmıştır. 

Ülkemizde de yaşanabilecek olası doğal afetler ve depremler 

gözüne alındığında, yapılması planlanan nükleer 

santrallerin oluşturacağı riskin ne kadar büyük olduğu 

geçmişte Çernobil bugün Japonya örnekleriyle sabittir. 

Buna rağmen bu konuda ısrar edilmesi en hafif ifadesiyle 

falakete davetiye çıkarmaktır. 

Eğitim Boyutu 

Depremin oluşturacağı risklerin azaltılması çalışmalarının 

en önemli boyutlarından biri de eğitimdir. Yurttaşların 

depreme hazırlıklı olmalarını, deprem sırasında 

ve sonrasında doğru davranışlar içinde olmalarını sağlamaya 

yönelik eğitim çalışmalarının Japonya’da uzun 

süredenberi özenle yürütüldüğü bilinmektedir. Japon 

halkının bu büyük felaketler dizisi karşısındaki tutum 

ve davranışı, bütün dünya tarafından takdir ve hayretle 

izlenmektedir. 

Yaşamakta oldukları büyük sorun ve sıkıntılara rağmen, 

çocuğundan yaşlısına insanların hiç birinde aşırı duygusal 

tepki görülmemekte, tam tersine insanların yüzlerinde 

bu doğa olaylarının getirdiği sorunları aşma azmi ve 

kararlılığı izlenmektedir. Japon insanı yaşadığı felaketler 

karşısında soğukkanlılığını kaybetmemiş, düzene ve 

kurallara gerektiği gibi uymayı sürdürmüş, birbirinin 

hakkına saygı gösterip her konuda sırasını beklemiş, 

her konuda payına razı olup yolsuzluklara sapmamış, 

varolan karışık durumdan yararlanıp talan girişiminde 

bulunmamıştır. 

Bu örnek davranış biçiminin ortaya çıkmasında, elbette 

Japon kültürünün, gelenek ve göreneklerinin katkısı 

önemli bir yer tutmaktadır, ama okulda, ailede, televizyonda, 

radyoda aralıksız biçimde sürdürülen depreme 

hazırlıklı olma eğitiminin de büyük bir payı bulunduğu 

kuşkusuzdur. 

Ancak Japon toplumunun bu sağduyulu yaklaşımında 

en önemli etmenin Japonya’daki yapıların deprem gerçeği 

gözönüne alınarak üretilmiş olması ve deprem güvenli 

yapılaşmaya ilişkin her tür tedbirin aldığına ilişkin 

güven ve inanç duygusu olduğu da gözden kaçırılmamalıdır 

ki, yaşananlar bu güveni haksız çıkarmamıştır. 

Bu noktada bir kez daha Türk toplumuna dönerek bir 

özeleştiri yapmakta yarar vardır. 

Başta siyasi erk olmak üzere hiç bir düzeyde depreme 

hazırlıklı olma konusunda önlem alınmayan ülkemizde 

Türkiye insanı, bu durumlarda ya depremi bir doğa olayı 

olarak değil, tanrısal bir ceza olarak algılayıp, çaresizlik 

içinde boynunu büküp oturmakta, acılarını yüreğine gömüp 

tam bir eylemsizlik içine girmekte, ya da kontolsüz 

bir öfkeye kapılıp aşırı duygusal davranışlar sergilemektedir. 


İMO’dan 

Bu davranış biçiminin ortaya çıkmasında da kültürel ve 

ekonomik yetersizlik faktörleri kuşkusuz etkili olmaktadır. 

Bununla birlikte, eğitim eksikliğinin rolü de yadsınamayacak 

düzeydedir. 

Japonya depremi, toplumsal yaşamın deprem gerçeğini 

görerek tanzim edilmesinin, topluma doğa olaylarıyla 

iç içe yaşama becerisinin kazandırılmasının ne derece 

önemli olduğunu somut olarak göstermiştir. 

Son Söz: Tek Çözüm, Topyekûn Seferberlik 

Bu yazıda, bir deprem ülkesi olan Japonya ile bir deprem 

ülkesi olan Türkiye’nin deprem gerçeğine yaklaşımlarını 

karşılaştırmalı olarak değerlendirmeye çalıştık. 

Sorunları aynı ama yaklaşımları farklı iki ülke… 

İnşaat Mühendisleri Odası olarak, ülkemizdeki sorunların 

başında gelen kaçak yapılaşma ve imar aflarının 

önlenmesi, mevcut yapı stokunda güçlendirme çalışmalarının 

tamamlanması, özel konut ve kamu binalarının 

deprem güvenli inşa edilmesi doğrultusunda hızlı 

adımlar atılması gerektiğini, tüm bunların yapılabilmesi 

için ise imar, yapı denetim, belediye kanunu ve benzeri 

kanunlarda bir an önce köklü değişikliklere gidilmesi 

doğrultusundaki görüşlerimizi her platformda kamuoyuyla 

paylaşıyoruz. 

Biz biliyoruz ki; sorun çözümsüz değil. Güvenli yaşanabilir 

kentler yaratmak mümkün. Önemli olan çözmeye 

niyet etmek. 

Tıpkı Japonya gibi… 

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU’NDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA 

İLİŞKİN TMMOB GÖRÜŞÜ 

TMMOB’nin üyelerinin önemli bir kısmını oluşturan kamuda çalışan mühendis, mimar ve şehir plancılarını etkileyecek, 

memurların özlük haklarını ve çalışma koşullarını düzenleyen ve Torba Yasa içerisinde getirilen 657 Sayılı Devlet 

Memurları Kanunu’ndaki değişikliklere ilişkin TMMOB görüşü ekte bilgilerinize sunulmaktadır. 

GENEL 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu‘nda değişiklik öngören 

hükümlerin yer aldığı tasarı kamuoyunda torba yasa 

olarak adlandırılan ve 29 Kasım 2010 tarihinde "Bazı Alacakların 

Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve 

Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve 

Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına 

Dair Kanun Tasarısı" adı altında TBMM Başkanlığına sunulan 

kanun tasarısıdır. 

Söz konusu torba yasa tasarısı TBMM Başkanlığı‘na sunulduğu 

şekli ile 112 madde iken Plan Bütçe Komisyonu‘ndan 

çıktığı şeklinde 224 madde haline gelmiştir. 

Torba Yasa Tasarısı 5 kısımdan oluşmaktadır. Tasarının ilk 

dört kısmı Bazı Alacakların Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar 

ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu üzerindeki değişiklik 

maddelerini içermekte, 5. Kısımdan itibaren ise bazı 

kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına 

dair maddeler yer almaktadır. 

EMEK ALANINI DÜZENLEYEN YASALARDA DEĞİŞİKLİKLER 

Onlarca yasada değişiklik hükümleri içeren ve temel olarak 

emek alanını emekçiler aleyhine düzenleyen "biraz iyi, 

çokça kötü" olan düzenlemelerin aynı torba içinde değerlendirilmesi 

yöntemi AKP Hükümetince Anayasa paketi 

oylamasında da uygulanmıştır. Bu açıdan bakıldığında torba 

yasaya yönelik olumsuz eleştirilerin "birkaç iyi madde" 

üzerinden savunulması işin özünü unutturmaya dönüktür. 

Torba Yasa Tasarısı ile; 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel 

Sağlık Sigortası Kanunu; 4857 Sayılı İş Kanunu; 657 Sayılı 

Devlet Memurları Kanunu; 4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları 

Hakkında Kanun vb. gibi pek çok kanunda yapılan 

düzenlemelerle, emekçiler mevcut durumlarından çok 

daha kötü ve geri düzenlemelerle karşı karşıya kalmaktadır. 

Asgari ücretlilerin yaş sınırının yükseltilmesi, kısmi süreli 

çalışanların primlerini cebinden tamamlamak zorunda 

olması, stajyer çalıştırma üzerinden ucuz emek sömürüsünün 

önünün açılması, kısa çalışma ödeneğinin süresi ve 

kapsamının genişletilmesi, işsizlik fonunun yıllık gelirinin 

yarısına Bakanlar Kurulu‘nun el koyup işverenlere istihdam 

teşviki olarak vermesi gibi emekçi sınıfların aleyhine düzenlemeler 

torba yasa tasarısında yer almıştır. 

4857 sayılı kanunda; çağrılı çalışma, parça başına çalışma, 

sözleşmelilik, deneme süreli iş akitlerinin uzatılması, geçici 

çalışma biçimlerinin yaygınlaştırılması gibi düzenlemelerle 

esnek, kuralsız ve güvencesiz çalışma biçimlerini çalışma 

yaşamının esası haline getiren torba yasa tasarısı 657 sayılı 

Devlet Memurları Kanunu‘nda değişiklik öngören hükümleri 

ile birlikte bütün olarak değerlendirildiğinde emek alanına 

topyekûn bir saldırı olarak değerlendirilmelidir. 

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU‘NDA DEĞİŞİKLİK 

1965 tarihli 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 236 madde 

ve ekinde yer alan iptal ve ihdas edilen kadroların gösterildiği 

tablolarla 94 sayfalık bir metindir. 657 sayılı Devlet 

Memurları Kanunu, devlet personel istihdamına ilişkin 

hükümler taşımasının yanı sıra Anayasa‘da "Siyasal Haklar 

ve Ödevler" içerisinde sayılan "Kamu Hizmetlerine Girme 

Hakkı"nın hayata geçirilmesinin en önemli aracı olması niteliğiyle 

temel kanun özelliği taşımaktadır. 

AKP Hükümetlerince, Ağustos 2004 ve Ekim 2005‘de Kamu 

Personeli Kanun Tasarısı, Ağustos 2006‘da Devlet Memurları 

Kanun Tasarısı adı altında hazırlanan taslaklarla 657 

sayılı Yasa‘yı değiştirmek amacıyla farklı girişimlerde bulunulmuştur. 

AKP Hükümetince 2010 yılı içerisinde de 657 sayılı Devlet 

Memurları Kanununda Değişiklik yapılmasına ilişkin hükümler 

taşıyan iki tasarı hazırlanmıştır. 

20 


TMMOB’den 

Bunlardan ilki "Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve 

Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına 

Dair Kanun Tasarısı" adı altında 9 Haziran 2010 tarihinde 

TBMM Başkanlığı‘na sunulan tasarı taslağıdır. Bu tasarı taslağı 

"TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu"na gönderilmiş ancak 

Komisyon gündemine girmemiştir. 

29 Kasım 2010 tarihinde TBMM Başkanlığı‘na sunulan ve 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu‘nda değişiklik yapılmasını 

da içeren ikinci tasarı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması 

ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası 

Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde 

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" adını 

taşımaktadır. İki tasarı birlikte incelendiğinde 9 Haziran 

tasarısı ile 29 Kasım tasarısının 675 sayılı Devlet Memurları 

Kanunu‘nda değişiklik öngören maddelerinde bir farklılık 

olmadığı görülmektedir. Yani 9 Haziran tasarısı 29 Kasım 

tasarısının içerisine madde numaralarında meydana gelen 

değişiklikler haricinde, madde ve gerekçeleri ile aynen işlenmiştir. 

29 Kasım 2010 tarihli tasarıya ilişkin olarak "Plan Bütçe 

Komisyonu" alt komisyonu tarafından yapılan değerlendirme 

sonucunda hazırlanan metin incelendiğinde, 657 

sayılı Devlet Memurları Kanunu‘nda değişiklik öngören 

hükümlerde alt komisyon tarafından, öngörülerin genel 

yapısında farklılık yaratacak bir değişiklik yapılmadığı görülmektedir. 

Ancak "Plan Bütçe Komisyonu"nda yapılan 

değerlendirme sonucunda hazırlanan "Plan Bütçe Komisyonu" 

metninde, tasarının devlet personel istihdamına ilişkin 

temel hedefine ulaşmasının bir aracı olarak değerlendirilebilecek 

ve uygulanması ile tüm bakanlıklar sisteminin 

kariyer esasından koparılıp norm-kadro ya da iş sınıflaması 

esasına doğru dönüştürülmesini; istihdamda, kariyer ilkesinin 

öngördüğü "kamu hizmetine en alt basamaktan girip 

en üst düzey yönetime doğru yükselme" felsefesi yerine 

istihdamda sözleşmelilik düzeni getirilmesini; buna bağlı 

olarak, "kurum bazlı", "yöneticilik yasaklı", "güvencesiz" istihdama 

geçişin yasal dayanağını oluşturacak "uzmanlık" 

sistemine ilişkin hükümler tasarıdan çıkarılmıştır. Bununla 

birlikte söz konusu değişiklikleri önceleyen hükümler tasarıdaki 

yerlerini korumuştur. 

"Plan Bütçe Komisyonu"ndan geçtiği halinde tasarı genel 

olarak incelendiğinde, önceki girişimlerle yapılmaya çalışılan 

657 Sayılı Kanun‘un topyekun değiştirilmesinden 

vazgeçilmekle birlikte hedefe yönelik planın "parçalar 

halinde" hüküm değişiklikleriyle yürürlüğe konulmasına 

karar verildiği görülmektedir. Hedefin önemli araçlarından 

birini teşkil eden "uzmanlık" sistemine ilişkin hükümlerin 

tasarının içerisinden çıkarılması da -TBMM‘de görüşmeler 

sürecinde önergelerle dâhil edilip edilmeyeceği bilinmemekle 

birlikte- parça başı çalışmanın bir göstergesi olarak 

değerlendirilmelidir. 

Torba yasa tasarısının devlet personel istihdamında değişiklik 

öngören hükümlerinin hedefi, tasarı gerekçesinde 

yer alan " memur sendikaları, sivil toplum kuruluşları ve 

çalışanların makul ve uygun görülen isteklerini karşılamak" 

değil, küresel kapitalizmin neo-liberal politikaları ile 

belirlenen noktaya ulaşmaktır. Buna göre tasarının hedefi 

"sosyal devleti" değil "düzenleyici devleti" destekleyen bir 

bürokratik yapının oluşturulmasıdır. 

Buna bağlı olarak tasarıda; 657 sayılı Devlet Memurları 

Kanunu‘nda değişiklik öngören hükümlerle, (1) "Kamu 

hizmeti" ortadan kaldırılarak, her vatandaşın "siyasal hakkı" 

olan kamu hizmetine girme hakkı yok edilmektedir. (2) 

Anayasa‘da değiştirilemez hükümlerden biri olan "sosyal 

devlet ilkesi"nin en temel mekanizması ortadan kaldırılmaktadır. 

(3) Günümüzde sayısı 3 milyonu bulan kamu 

personelinin "iş güvenceli kariyeri" tehdit edilmektedir. 

İzin hakları, kadın ve özürlü çalışma koşullarında yapılan 

iyileştirmeler v.b. verilen ödünler tasarının gerçek hedefinin 

gizlenmesi ve tasarı lehine bir kamuoyu oluşturulmasında 

kullanılacak araçlar olarak tasarıda yerini almıştır. 

Bu maddeler dışarıda bırakıldığında torba yasa tasarısında 

yer alan 657 Sayılı Kanun‘da değişiklik öngören hükümlerle 

Devlet Personeli İstihdam Rejiminde; 

1- Siyasal iktidarın "kadro kaldırma yetkisini" sık ve yaygın 

olarak kullanabilmesine olanak yaratılmakta, temel 

memur güvencesi ortadan kaldırılarak, "kadro kaldırma 

yetkisi" tüm kamu sistemini sürekli tehdit edecek bir yetki 

olarak kullanılabilecek serbest yetkiye dönüştürülmekte, 

siyasal iktidarın kamu personeli üzerinde yapacağı partizanca 

işlemlerin kapısı sonuna kadar açılmaktadır. 

2- Yöneticilik görevleri için değerlendirme "sicil sistemi" 

dışına çıkarılmakta, üst düzey kamu yöneticiliği için 12 yıl 

hizmet yeterli sayılmakta ve bu sürenin hesabında özel kurumlarda 

veya serbest olarak çalışılan sürenin tamamının 

dikkate alınacağını hükme bağlanmaktadır. Özel sektöre 

ve serbest meslek sahiplerine kamuda üst kademe yönetici 

olma yolunu açan bu değişiklikle birlikte, kamu yönetiminin 

üst düzey yöneticilik makamları, siyasal iktidarla 

gelip gidecek "siyasal kadrolar"a dönüştürülmekte, memuriyet 

kariyer sisteminin taşıyıcısı olan "piramidin tepesi" 

kariyer sistemine kapanmaktadır. 

3- Sicil değerlendirme sistemi ortadan kaldırılmakta, insan 

doğasının bencil, çıkarcı, tembel bir varlık olduğu kabulüne 

ve çalışma adı verilen şeyin bireysel doyumdan ibaret 

olduğu görüşüne dayanan liberal değerler üzerinde yükselen 

ödüllendirme-cezalandırma ekseninde performans 

değerlendirme sistemi kurulmaktadır. Kolektif bir iş olan 

kamu hizmetini performans değerlendirme sistemi ile bireysel 

rekabete dayalı bir iş haline getiren değişikliklerle 

kamu hizmeti kavramının altı boşaltılmaktadır. 

SONUÇ 

AKP Hükümetince 9 Haziran 2010 tarihinde Meclis 

Başkanlığı‘na sunulan "Devlet Memurları Kanunu ile Bazı 

Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik 

Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" ve bu tasarının 657 sayılı 

Devlet Memurları Kanunu‘nda değişiklik öngören tüm 

hükümlerini içeren ve 29 Kasım 2010 tarihinde Meclis 

Başkanlığı‘na sunulan "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması 

ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası 

Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde 

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" AKP 

Hükümetinin "Personel Rejimine" ilişkin hedefini açıkça 

gözler önüne sermektedir. "Plan Bütçe Komisyonu" metninde 

söz konusu hükümler içerisinde yer alan "uzmanlık 

sistemi" ile ilgili hükümler tasarı metninden çıkarılmakla 

birlikte bu tür bir sistemin uygulanmasının yolunu açacak 

olan memuriyet güvencelerini kaldıran ve özel sektör şir- 


TMMOB’den 

ketlerinin istihdam kurallarını içinde barındıran hükümler 

tasarıdaki yerlerini korumuştur. Bu anlamda tasarı "Plan 

Bütçe Komisyonu"ndan çıktığı hali ile personel rejiminde 

kariyer sisteminden kadro sistemine dönüşümünün bir ön 

çalışması niteliğine bürünmüştür. 

Tasarı, kendi içinde danışma - görüşme - tartışma - direnme 

yollarını kapatmakta, iç dengeleme mekanizmaları 

olmayan, siyasal iktidarın ve başlıca toplumsal güç odaklarının 

vurucu aleti haline gelmiş bir yönetim anlayışını 

öngörmektedir. 

Tasarıda yer alan hükümlerle üst kademe yöneticilik makamları 

siyasal kadroların ve özel sektör aktörlerinin iş görme 

yerlerine dönüştürülmektedir. Bunlar, hükümetle gelip 

hükümetle gitmekle birlikte, emir-komuta makamlarında 

kamu kaynaklarına yön veren ve bütün bir yönetim sistemini 

ve personelini yönlendirip değerlendiren kadrolar 

olarak iş göreceklerdir. Emirlerinde çalışacak olan personelin 

memurluk güvencelerinden yoksun olduğu, bir yandan 

disiplin, bir yandan da subjektif kriterlerle "takdire" dayalı 

ödüllendirme esaslı performans değerlendirme sistemine 

tabi tutulacağı düşünüldüğünde, bu yeni elitin etkilerinin 

yalnızca genel politika belirleme ile sınırlı kalmayacağı, 

doğrudan uygulamanın ayrıntılarına da uzanacağı açıkça 

görülmektedir. 

Bu noktada Anayasa‘da "Çalışma Hakkı ve Ödevinin", "Sosyal 

ve Ekonomik Haklar ve Ödevler" ana başlığı altında, 

"Kamu Hizmetlerine Girme Hakkı"nın ise "Siyasal Haklar ve 

Ödevler" içerisinde sayıldığının hatırlatılmasında fayda bulunmaktadır. 

Bu ayrımın temel felsefesi, kamu adına karar 

verenlerin siyasal iktidarın baskılarının yanında farklı çıkar 

gruplarına karşı da kamu adına korunması gerekliliğinde 

aranmalıdır. Bu niteliği ile kamu hizmetine girme siyasal 

bir öz taşımaktadır. Tasarı getirdiği hükümlerle kamu hizmetini 

ve bu hizmeti görenleri kamu adına koruma anlayışından 

vazgeçildiğine de işaret etmektedir. 

Tasarı, kamu hizmetinin ve dolayısıyla kamu yönetimi 

örgütlenmesinin kapsamlı ve sürekli tasfiyesini gerçekleştirmek 

amacıyla hazırlanmıştır. Bu amaç, ancak, kamu 

personel rejiminin memurluk ve kariyer sisteminden çıkarılmasıyla, 

sözleşmelilik ve kadro sistemine geçirilmesiyle 

gerçekleştirilebilir. 

Öte yandan tasarı, kamu hizmeti kavramını sözlüklerden 

çıkaracak bir nitelikte olması nedeniyle sadece 657 Sayılı 

Kanuna tabi çalışanları değil, toplumun tüm emekçi kesimlerini 

olumsuz etkileyecek bir özellik taşımaktadır. Bu 

nedenle bu tasarıya karşı yürütülecek mücadelenin tüm 

emekçilerin ortak mücadelesi haline getirilmesi özel önem 

arz etmektedir. 

Temel bir kanun niteliğinde olan 657 Sayılı Devlet Memurları 

Kanunu‘nun bir çok kanunda değişiklik öngören bir 

torba yasa içerisinde, ayrıca birlikte değerlendirildiğinde 

toplumsal parçalanma ve çatışmalara neden olabilecek 

nitelikteki "vergi affı" ve "emek alanı düzenlemeleri" gibi 

hususlarla aynı tasarı içerisinde değerlendirilmesi kabul 

edilemez. Bu nedenle öncelikli olarak, kamuoyunda torba 

yasa olarak anılan "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması 

ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 

ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde 

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" içerisinde yer 

alan "Devlet Personel İstihdam Rejimi"nde ve emek alanında 

yapılmaya çalışılan değişikliklere ilişkin tüm hükümlerin 

tasarıdan çıkarılması ve söz konusu hususların ilgili tüm 

emek örgütlerinin de katılımı ile tekrar değerlendirilmesi 

gerekmektedir. 

TMMOB YEREL KADIN KURULTAYI HAZIRLIK ÇALIŞTAYI 

3 NİSAN’DA TEPEKULEDE 

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Nisan 

ve Mayıs aylarında ulusal ve yerel ölçekte bir dizi kurultay 

etkinliğiyle ile kamuoyunun önüne çıkacak. TMMOB 

Demokrasi Kurultayı, TMMOB Kadın Kurultayı ve TMMOB 

Ücretli Mühendis-Mimar ve Şehir Plancıları ve İşsizlik 

Kurultayı Nisan ve Mayıs aylarında İzmir’de gerçekleştirilecek. 

TMMOB Yerel Kadın Kurultayı Hazırlık Çalıştayı 3 Nisan 2011, 

Pazar günü 10.00- 18.00 saatleri arasında Tepekule Kongre 

ve Sergi Merkezinde gerçekleştirilecek. Kurultay ise 30 Nisan 

2011 Cumartesi günü yine Tepekule’de gerçekleştirilecek. 

Çalıştaya ve Kurultaya TMMOB’ne bağlı odaların kadın üyeleri 

Şubelerine isim bildirerek veya sekreteryaya başvurarak 

katılım sağlayabilirler. Çalıştayda ele alınacak 4 konu başlığı ve 

alt başlıkları şöyle; 

Toplumsal Cinsiyet Rolleri / Kadına yönelik şiddet (Aile 

içinde / Toplumda Şiddet / Şiddet çeşitleri (Ekonomik, fiziksel, 

psikolojik vd. şiddet. ) / Mobbing / Devlet şiddeti (Tutuklu 

kadınlar- Kamu çalışanları - Kolluk kuvvetleri şiddeti) /Seks 

işçileri / Şiddet ve medya / Demokratik kitle örgütleri ve şiddet 

/ Örgüt içi cinsiyet ayrımcılığı sekreteryası) 

Kapitalizm ve Kadınlar - Kadın Emeği (Torba yasada kadın 

emeğine yönelik uygulamalar / İş yasalarında kadın (Ev işçiliği 

- Tarım işçiliği -Sanayi işçiliği - Girişimci kadınlar) / Çalışan 

kadına yönelik sosyal politikalar / TMMOB’ta kadın emeğine 

yönelik politikalar) 

TMMOB’de Kadın Örgütlülüğü (Türkiye’de kadın örgütlülüğü 

/ TMMOB’ta kadın örgütlülüğünün gerekliliği / TMMOB 

organlarında kadın temsiliyeti / TMMOB içinde kadın çalışma 

gruplarının örgütlenme modeli (Tüzük ve Yönetmelikler - 

TMMOB Kadın Çalışma Grubu- IKK Kadın Çalışma Grubu – 

Kadın öğrenci örgütlenmesi- Pozitif ayrımcılık ve kota) 

Kadın ve Demokrasi (Yükselen gericilik ve muhafazakârlaşma 

/ Karar ve yönetim mekanizmalarında kadın (Kamuda -Özel 

sektörde –Üniversite -Yerel yönetimlerde –Parlamentoda 

–Yargıda) / Uluslararası sözleşmeler ve ulusal mevzuat 

uygulamaları / TMMOB ve Demokrasi / Örgüt içi demokrasi 

/ Toplumsal cinsiyet eşitliği / Bireysel hak ve özgürlükler / 

Anadil) 

Kurultay sekreteryası: 

Makina Mühendisleri Odası Tel: 463 33 33 / 120- 187 

22 


TMMOB’den 

“YAPI MÜTEAHHİTLERİ İLE ŞANTİYE ŞEFLERİNİN KAYITLARI 

VE YETKİ BELGELİ USTALAR HAKKINDA YÖNETMELİK” 

YARGIYA TAŞINDI 

TMMOB, 16 Aralık 2010 tarih ve 27787 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Müteahhitlerinin 

Kayıtları ile Şantiye Şefleri ve Yetki Belgeli Ustalar Hakkında Yönetmeliğin bazı maddelerinin iptali ve yürütmenin 

durdurulması istemiyle Danıştay’a başvurdu. TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı konuya ilişkin 

olarak 16 Şubat 2011 tarihinde bir basın açıklaması yaptı. 

16 Aralık 2010 tarih ve 27787 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak 

yürürlüğe giren Yapı Müteahhitlerinin Kayıtları ile 

Şantiye Şefleri ve Yetki Belgeli Ustalar Hakkında Yönetmeliğin 

bazı maddelerinin iptali ve yürütmenin durdurulması 

istemiyle Danıştay‘a başvurduk. 

Bilindiği üzere; ülkemizde yapı üretim süreci uzun yıllardır, 

geleneksel müteahhitlik anlayışı ile sürdürülmekte ve mühendisler, 

mimarlar yapı üretim faaliyetinden uzak tutulmaktadırlar. 

Konu ile ilgili yasa ve yöneltmelikler düzenlenirken yapı 

üretim sürecinin "tasarım" "uygulama" ve "uygulamanın 

denetlenmesi" safhalarının bütünselliği sürekli göz ardı 

edilmiştir. Bu eksik yaklaşım sonucunda özellikle binanın 

inşa edildiği "uygulama safhası" zincirin en zayıf halkası 

olarak ortada bırakılmıştır. 

Yapı üretim sürecinin asıl öznesi; binanın inşa edilmesi 

sorumluluğunu yüklenen müteahhitlerdir. Bu gerçek herkesçe 

bilindiği halde, "müteahhitlik" faaliyetlerinin düzenlenmesinden 

sürekli kaçınılmış, bunun yerine ikincil bir faaliyet 

olan "yapı denetimi" faaliyeti öne çıkarılmıştır. 

Yapı üretim faaliyeti mimar ve mühendisler olmadan sürdürülürken, 

bu aşamadaki teknik hizmet boşluğu, yapı 

denetim faaliyetinde görev alan mimar ve mühendislerce 

doldurulmaya çalışılmıştır. Üstelik bu anlayış, her gün biraz 

daha yaklaştığı bilinen yıkıcı bir depremin tehdidine rağmen 

devam ettirilmiştir. 

Bu politikanın nedeninin, ülkenin olanaksızlıklarından kaynaklanmadığı 

kesindir. Çünkü bir yanda üniversitelerden 

her yıl binlerce mühendis ve mimar mezun olup, gördükleri 

eğitim doğrultusunda hizmet vermek için boşta beklerken, 

diğer yanda bol paranın harcandığı, bol makyajlı binlerce 

bina, mimar ve mühendis katkısı olmadan yükselmektedir. 

Aslında bu çarpıklık yasa koyucu tarafından fark edilerek 

17 Aralık 2009‘da İmar Kanunu‘nun 44. maddesinin 1. 

fıkrasının (e) bendi değiştirilmiştir. Bu değişiklik ile "yapı 

müteahhitlerinin sahip olmaları gereken asgari eğitim, iş 

tecrübesi, teknik donanım, mali durum ve personel şartları 

ile niteliklerine ilişkin usul ve esasların" yönetmelikle belirlenmesi 

kararlaştırılmıştır. Ancak, 16 Aralık 2010 tarihli Resmi 

Gazete‘de yayımlanan "Yapı Müteahhitlerinin Kayıtları 

ile Şantiye Şefleri ve Yetki Belgeli Ustalar Hakkında Yönetmelik", 

yapıların bundan sonra bir müteahhitçe yapılması 

zorunluluğunu getirmekle birlikte, müteahhitlikle ilgili kriterlerinin 

hiçbiri yönetmelikte yer almamıştır. 

Söz konusu yönetmeliğin 10. maddesinde "şantiye şefliği" 

düzenlenmektedir. Ancak şantiye şefi; şantiyede sürekli bulunması 

gerekmeyen, 5 ayrı müteahhidin 5 ayrı inşaatında 

aynı anda görev alabilen, mühendis veya mimar olmasına 

bile gerek duyulmayan, sonuç olarak kâğıt üzerinde imzası 

alınan, "olmasa da olur" biçimindeki bir eleman haline indirgenmiştir. 

Ayrıca, iş güvenliğinden sorumlu mühendis 

görevi de şantiye şeflerine yüklenmiş ve son günlerde sık 

sık karşımıza çıkan iş kazalarında görüldüğü gibi zaten sorunlu 

olan iş güvenliği alanı bir kez daha ihmal edilmiştir. 

Tüm bunların, mevcut özel yapı müteahhitlerini "üzmemek" 

için yapıldığı açıktır. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, 

görünür biçimde çifte standart uygulamaktadır. Kamu yapılarının 

inşasını yüklenen müteahhitlere, şantiye şefinin 

altında görev yapan mimar, elektrik, makine ve inşaat mühendisliği 

vb. uzmanlık dallarından oluşan bir teknik kadro 

şart koşulurken, özel yapı müteahhitlerinden aynı teknik 

kadro istenmemektedir. Yine benzer biçimde, sırf "denetim 

faaliyeti" için yapı denetim kuruluşlarına sayfalar dolusu 

kurallar getirip, çeşitli uzmanlıklarda mühendis ve mimar 

istihdamı istenirken; Binayı bizzat inşa etme sorumluluğunu 

yüklenen özel yapı müteahhitlerinden ise bu düzeyde 

bir teknik eleman kadrosu yerine, formalite gereği tek bir 

şantiye şefi istenmektedir. 

Bu yönetmelikte ayrıca 2. derecedeki teknik elemanların 

yetkileri, mühendis ve mimarların mevcut yetkilerini paylaşacak 

biçimde genişletilmiş ve 5 katı ve 2000 m2‘yi geçmeyen 

yapılarda teknik öğretmenlerin, 1500 m2‘yi geçmeyenlerde 

ise teknikerlerin şantiye şefliği yapabilmesine olanak 

tanınmıştır. 

Böyle bir uygulama; yapıdaki teknik hizmet niteliğinin, var 

olanın gerisine düşürülmesi demektir. Oysa ülkemizde binlerce 

mimar ve mühendis, kendi istihdam alanında çalışmak 

üzere boşta beklemektedir. 

Bu durumda yapılması gereken; mevcut müteahhitlik sistemini 

korumak olmamalıdır. Doğru olan; yapı üretim faaliyetindeki 

teknik hizmet payının ciddi biçimde arttırılmasıdır. 

Bu bağlamda; özel yapılarda da müteahhitlik kurumsallaşmalı 

ve kamu inşaatlarında olduğu gibi mühendis, mimar 

ve teknikerlerin de istihdam edileceği bir statüye kavuşturulmalıdır. 

Bu nedenlerle; söz konusu yönetmeliğin, 1, 2, ve 5‘inci 

maddeleri ile 10. maddesinin 1, 2, 5, 14 ve 15 fıkralarının 

ve 12. fıkrasında geçen "binanın kullanım amacına uygun 

olarak" ibaresi ile mühendis veya mimar arasındaki "veya" 

ibaresinin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle 

yargıya başvurduk. 

Mehmet Soğancı 

TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı 


TMMOB’den 

DİSK, KESK, TMMOB VE TTB`DEN CUMHURBAŞKANLIĞI’NA TORBA 

YASA’YLA İLGİLİ RAPOR GÖNDERİLDİ 

DİSK, KESK, TMMOB ve TTB Başkanları, kamuoyunda “Torba Yasa” olarak bilinen “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması 

ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik 

Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” hakkında Cumhurbaşkanlığı`ndan bir görüşme talebinde bulundu. Görüşme öncesi 

Cumhurbaşkanlığı’na bir ön rapor sunan emek ve meslek örgütleri, yasa tasarısının tüm emek örgütlerinin katılımıyla tekrar 

değerlendirilmesi için yeniden görüşülmek üzere TBMM’ye gönderilmesini istedi. 

Cumhurbaşkanlığı’na gönderilen ön rapor 21.02.2011 

Sayın Abdullah Gül 

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, 

İLGİ : TBMM‘de "Torba Yasa" adı altında kabul edilen 6111 

sayılı Kanun hk. 

Sayın Cumhurbaşkanı, 

29 Kasım 2010 tarihinde TBMM‘ye sunulan "Bazı Alacakların 

Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel 

Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun 

Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 

Kanun Tasarısı" ile 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel 

Sağlık Sigortası Kanunu; 4857 Sayılı İş Kanunu; 657 Sayılı 

Devlet Memurları Kanunu; 4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları 

Hakkında Kanun gibi pek çok alanı düzenleyen 

kanunlarda önemli değişiklikler gündeme getirilmiştir. 

Toplam 113 madde olarak TBMM‘ye sunulan tasarı, TBMM 

Plan ve Bütçe Komisyonunun Alt Komisyon çalışmalarında 

iktidar tarafından verilen önergelerle daha da genişleyerek 

toplam 224 maddelik bir tasarıya dönüşmüştür. 

Gerekçeleriyle 200 sayfaya yaklaşan bu değişiklik tasarısı 

12 Şubat 2011 tarihinde TBMM‘de yasalaşmıştır. 

Büyük oranda emek alanını ilgilendiren bu düzenlemelere 

ilişkin olarak, 4857 sayılı İş Kanununun Üçlü Danışma 

Kurulu başlığını taşıyan 114. maddesine göre, çalışma 

barışının ve endüstri ilişkilerinin geliştirilmesinde, çalışma 

hayatıyla ilgili mevzuat çalışmalarının ve uygulamalarının 

izlenmesi amacıyla hükümet, işçi ve işveren konfederasyonları 

arasında etkin danışmayı sağlamak üzere üçlü 

temsile dayalı olarak kurulmuş bulunan Üçlü Danışma 

Kurulu‘nun hiç bilgilendirilmemesi; taslakların konfederasyonlara, 

meslek örgütlerine gönderilip görüşlerinin 

bile alınmaması manidar olduğu kadar, ülkemizin taraf olduğu 

Üçlü Danışmaya İlişkin 144 Sayılı ILO Sözleşmesi‘ne 

ve sosyal diyaloga aykırıdır. 

Torba yasadaki 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu‘nda 

değişiklikleri düzenleyen maddelere ilişkin de aynı süreç 

işletilerek Kamu Personeli Danışma Kurulu toplantısı da 

dahil hiçbir aşamada konfederasyonlara bilgi verilmemiş, 

görüş istenmemiştir. 

Toplumun büyük bir bölümünü yakından ilgilendiren bu 

düzenlemeler Anayasa değişikliklerinde, bu tür konuların 

görüşüleceği yer olarak, büyük bir iddia ile Anayasal 

bir kurum haline getirilen Ekonomik Sosyal Konsey‘in de 

gündemine getirilmemiştir. 

Bu durum, katılımcılık ve sosyal diyalog konusunda dile 

getirilen iddialarla çelişmektedir. Bunun sonucu olarak 

ortaya çıkan taslak, büyük oranda sermaye kesimlerinin 

beklentilerini yansıtan bir öze sahiptir. 

Özellikle, ulusal istihdam strateji belgesi çalışmaları kapsamında 

sermaye kesimleri tarafından dile getirilen, asgari 

ücretin düşürülmesi, esnekliğin yaygınlaştırılması 

gibi öneriler, taslakta kendisine yer bulmuştur. Taslağın 

özellikle gençlerin istihdamının teşvik edilmesi amacı ile 

oluşturulduğu iddia edilen düzenlemeleri, gençlerin açık 

sömürüsü üzerine inşa edilen bir büyüme modelinin taşlarını 

döşemekte ve vicdanları rahatsız etmektedir. 

Kanun ile Türkiye‘nin en büyük sorunu haline gelen işsizliğin 

çözümüne yönelik, emek kesiminin taleplerine karşı 

sessiz ve duyarsız kalınırken, işsizliğin temel sorumlusu 

olan ve kriz döneminde hükümetin bile tepkisini çeken 

işveren çevrelerinin talepleri bir emir olarak kabul edilmektedir. 

Kanun ile stajyerlik adı altında işe yeni giren işçilerin daha 

fazla sömürülmesine olanak tanıyan düzenlemeler genişletilmektedir. 

Bir yandan Meslek Yüksek Okulları da stajyer 

sömürüsü kapsamına alınırken, diğer yandan stajyerlik 

için uygulanan asgari ücret 229 TL‘den 178 TL‘ye çekilmektedir. 

Bilindiği gibi aday çırak ve öğrencilere ödenecek 

ücretler her türlü vergiden müstesnadır. Stajyer çalıştıran 

iş yerleri için çalıştırılması gerek işçi sayısı sınırı 20‘den, 

5‘e çekilmekte, böylelikle denetimin en az olduğu alanlar 

stajyer sömürüsüne açılmaktadır. Yani bir yandan ucuz 

emek sömürüsünün bir biçimi olan stajyerlik uygulaması 

genişletilmekte diğer yandan ise ödenecek ücretler düşürülmektedir. 

Kısa çalışma ödeneğinin genel ekonomik krizler yanında 

sektörel ve bölgesel krizlerde uygulanabilmesine imkân 

tanınmaktadır. Böylelikle işçilerin ücretlerinin, işsizlik fonundan 

karşılanması yaygınlaşacaktır. Sermayedar, işçi 

çalıştıracak ama "kriz koşullarında", karşılığını daha sonra 

fona geri ödemeksizin, çalıştırdığı işçinin ücreti işsizlik fonundan 

karşılanacaktır. 

Kanun ile 4857 sayılı İş Kanunu‘nun 91. maddesine eklenen 

bir fıkra ile iş ve toplu iş sözleşmesinden doğan 

bireysel alacaklara ilişkin şikayetlerin Çalışma ve Sosyal 

Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüklerinde görevli memurlarca 

yapılmasının önü açılmakta; Hükümet yönetmelik 

değişikliği ile yapmak isteyip, Danıştay engeline takılan 

değişikliği yasa yoluyla yapmak istemektedir. Uzmanlık 

isteyen denetim ve inceleme görevinin vasıfsız düz memurlar 

eliyle yaptırılmak istenmesinin hukuka ve çalışma 

yaşamının gereklerine uymadığı açıktır. 

Kanun ile 4857 sayılı İş Kanunu‘nun 92. maddesinde yapılan 

değişiklikle, "...İş müfettişi tarafından düzenlenen 

raporların ve tutulan tutanakların işçi alacaklarına ilişkin 

kısımlarına karşı taraflarca on beş gün içerisinde yetkili iş 

24 


TMMOB’den 

mahkemesine itiraz edilebilir. Süresinde itiraz edilmemesi 

veya iş mahkemesince itirazın reddine karar verilmesi 

halinde raporda veya tutanakta belirtilen alacak kesinleşir..." 

hükmü getirilmekte olup, bu hükümde yer alan kısa 

itiraz süresi nedeniyle hak kayıplarının yaşanacağı açıktır. 

Bu düzenleme, hem hak arama özgürlüğünü ortadan kaldırmakta 

hem de ücretlere uygulanan 5 yıllık dava zamanaşımını 

ortadan kaldırmaktadır. Zira, işçilerin alacakları, 

işverenlerin, yanlı veya eksik belge vermesi nedeniyle eksik 

ve yanlış hesaplanabileceği gibi, çalışma süresi, ücretin 

miktarı vb. tartışmalı hususların bulunduğu ve bir yargılama 

sonucunda ispatlanabilecek durumlarda bir işçinin 

15 gün içinde İş Mahkemesine itiraz etmemesi halinde, bu 

eksik ve yanlış hesap kesinleşecek, işçiler mağdur olacaktır. 

Yine Kanun ile İl özel idareleri veya belediyelerin (bağlı 

kuruluşları hariç) sürekli işçi kadrolarında çalışan "ihtiyaç 

fazlası" işçilerin, Milli Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel 

Müdürlüğünün taşra teşkilatındaki sürekli işçi kadrolarına 

atanması gündeme getirilmektedir. Bu düzenleme 

on binlerce belediye işçisi açısından ciddi sorunlar yaratacaktır. 

"İhtiyaç fazlası" tanımlamasının hangi kriterlere 

dayandırılacağının belirsiz olması, kişilerin rızası dışında 

bu düzenlemenin hayata geçirilmeye çalışılması, kişi 

hak ve özgürlüklerinin ihlali anlamına gelmektedir. Aynı 

zamanda ataması tekemmül ettirilen işçiler, çalıştıkları 

kurumlarınca atama emirlerinin tebliğini izleyen günden 

itibaren beş iş günü içinde yeni görevlerine başlamak 

zorundadırlar. Bu süre içinde yeni kurumunda işe başlamayan 

işçilerin atamaları iptal edilmektedir. Bu düzenleme, 

çalışma özgürlüğünün içinin boşaltılmasıdır. Çalışma 

özgürlüğü, her halükarda bir işte istihdam edilmek değil, 

kişinin iradesi ve istediği, sevdiği bir işi yapması anlamına 

gelmektedir. Kişinin iradesi dışlanarak konumunun değiştirilmesi, 

insanlık dışı bir uygulama olup, işçileri yıldırmak 

ve istifaya zorlamak anlamına geldiği açıktır. Bu kapsamda 

işçi nakleden mahalli idarelerin nakil sonrasında oluşan 

işçi sayısında beş yıl süreyle artış yapılamaması, buna 

karşı hizmet alımı yoluna gidebilmesi, taşeronlaşmanın 

yaygınlaştırılması amacını taşımaktadır. Kadrolu çalışanlar, 

sürgün edilecek, yerine taşeronlar sokulacaktır. 

Ayrıca işçilerin gerçekleşmiş bulunan ve bugüne kadar 

ödenmemiş olan alacaklarının devir olunmayacağı hükme 

bağlanmıştır. 

Kanunun, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu‘nda değişiklik 

öngören kamu çalışanlarına yönelik kimi düzenlemeleri 

de dikkat çekicidir. 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, devlet personel istihdamına 

ilişkin hükümler taşımasının yanı sıra Anayasa‘da 

"Siyasal Haklar ve Ödevler" içerisinde sayılan "Kamu 

Hizmetlerine Girme Hakkı"nın hayata geçirilmesinin en 

önemli aracı olması niteliğiyle temel kanun özelliği taşımaktadır. 

Kanunun, devlet personel istihdamında değişiklik öngören 

hükümlerinin hedefi, tasarı gerekçesinde yer alan " 

memur sendikaları, sivil toplum kuruluşları ve çalışanların 

makul ve uygun görülen isteklerini karşılamak" değil, 

küresel kapitalizmin neo-liberal politikaları ile belirlenen 

noktaya ulaşmaktır. Buna göre tasarının hedefi "sosyal 

devleti" değil "düzenleyici devleti" destekleyen bir bürokratik 

yapının oluşturulmasıdır. 

Kanunda yer alan, 657 Sayılı Kanun‘da değişiklik öngören 

hükümlerle Devlet Personeli İstihdam Rejiminde; 

• Siyasal iktidarın "kadro kaldırma yetkisini" sık ve yaygın 

olarak kullanabilmesine olanak yaratılmakta, temel memur 

güvencesi ortadan kaldırılarak, "kadro kaldırma yetkisi" 

tüm kamu sistemini sürekli tehdit edecek bir yetki 

olarak kullanılabilecek serbest yetkiye dönüştürülmekte, 

siyasal iktidarın kamu personeli üzerinde yapacağı partizanca 

işlemlerin kapısı sonuna kadar açılmaktadır. 

• Yöneticilik görevleri için değerlendirme "sicil sistemi" dışına 

çıkarılmakta, üst düzey kamu yöneticiliği için 12 yıl 

hizmet yeterli sayılmakta ve bu sürenin hesabında özel 

kurumlarda veya serbest olarak çalışılan sürenin tamamının 

dikkate alınacağını hükme bağlanmaktadır. Özel sektöre 

ve serbest meslek sahiplerine kamuda üst kademe 

yönetici olma yolunu açan bu değişiklikle birlikte, 

Kamu yönetiminin üst düzey yöneticilik makamları, siyasal 

iktidarla gelip gidecek "siyasal kadrolar"a dönüştürülmekte, 

memuriyet kariyer sisteminin taşıyıcısı olan "piramidin 

tepesi" kariyer sistemine kapanmaktadır. 

• Sicil değerlendirme sistemi ortadan kaldırılmakta; insan 

doğasının bencil, çıkarcı, tembel bir varlık olduğu kabulüne 

ve çalışma adı verilen şeyin bireysel doyumdan ibaret 

olduğu görüşüne dayanan liberal değerler üzerinde yükselen 

ödüllendirme-cezalandırma ekseninde performans 

değerlendirme sistemi kurulmaktadır. Kolektif bir iş olan 

kamu hizmetini performans değerlendirme sistemi ile bireysel 

rekabete dayalı bir iş haline getiren değişikliklerle 

kamu hizmeti kavramının altı boşaltılmaktadır. 

Kanun getirdiği hükümlerle kamu hizmetini ve bu hizmeti 

görenleri kamu adına koruma anlayışından vazgeçildiğine 

de işaret etmektedir. 

Öte yandan Kanun, kamu hizmeti kavramını sözlüklerden 

çıkaracak bir nitelikte olması nedeniyle sadece 657 Sayılı 

Kanuna tabi çalışanları değil, toplumun tüm emekçi kesimlerini 

olumsuz etkileyecek bir özellik taşımaktadır. 

İşsizlik fonunun sermaye için seferber edilmesine, gençlerin 

daha fazla sömürüsüne, esneklik dayatmalarına, asgari 

ücret sefaletine yol açacak bu hükümler, sosyal adalet ilkesi 

ve insan onuruna yaraşır iş kavramı ile çelişkili olduğu 

gibi, bu kadar kapsamlı değişiklik içeren düzenlemelerin, 

sosyal taraflarca yeterince tartışılmadan sıkışık TBMM 

gündeminde alelacele görüşülerek yasalaştırılmasının, 

doğru olmadığını, ülkemiz çalışma ilişkilerinde, sosyal hayatında 

ciddi olumsuzluklara yol açacağını düşünüyoruz. 

Bu Kanunla; 

• Resmi 3 milyon işsize karşın, sadece 170 bin kişinin faydalanabildiği 

İşsizlik Fonu‘nun prim gelirlerinin yarısının, 

taşeron firmalara, özel istihdam bürolarına aktarılmasının 

yolu açılmıştır. 

• Belediye işçilerine sürgün yolu açılmış, sendikasızlaştırma 

kapıdadır. Norm kadroda ya da değil, belediye işçileri 

"İhtiyaç fazlası" ilan edildikleri taktirde, Milli Eğitim veya 

Emniyet teşkilatının taşra teşkilatlarına gönderilecek. 

Atandıkları yere 5 günde başlamazlarsa işlerini kaybede- 


TMMOB’den 

cekler. İşçiyi yollayan belediye 5 yıl boyunca yeni kadrolu 

işçi alamayacak. Hizmet alım yöntemiyle taşeron ile anlaşacak. 

Taşeronlaşma yaygınlaşacaktır. 

• Kriz döneminde, şirketler krizdeyiz diyerek işçi ücretlerini 

ödemediler. İşçilerin ücretleri İşsizlik Fonu‘ndan, işçilerin 

kendi haklarından ödendi. Şimdi bu uygulama sadece genel 

kriz koşullarına tabi olmayacak, sektörel ve bölgesel 

düzeyde de uygulanabilecek. Şirketler her dara düştüğünde 

ücretsiz izinler, kısa çalışma ödeneği devreye girecek. 

Bu uygulamanın olduğu işyerlerinde işten çıkartmalar 

kolaylaşacak. İşverenler kriz bittiğinde bu fona, işçilere 

yapılan ödemelerin karşılığında bir geri ödeme yapmayacaklardır. 

Kaybedilen, işçilerin işsiz kaldıklarında kullanacakları 

hakdır. 

• Torba Yasa ile kamuda esnek istihdam artık yasal hale getirilmektedir. 

Öngörülen değişiklik ile bir kamu emekçisi 

birkaç farklı kurumda çalıştırılabileceği gibi, 8 saatlik çalışma 

süresinin dışında farklı şekillerde çalıştırılabilecektir. 

• Kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanlar ile ev hizmetlerinde 

1 ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılara, eksik 

günlerine ait genel sağlık sigortası primlerini kendi cebinden 

30 güne tamamlama yükümlülüğü getirildi. Eksik 

primlerini tamamlamadıkları takdirde sağlık hizmetlerinden 

yararlanamayacaklar. Bu düzenleme ile düşük ücretle 

çalışmak zorunda olan kısmi süreli çalışanların aldıkları ücretlerin 

önemli bir bölümünü sağlık sigortası için ayırmak 

zorunda kalacaklar. 

• Kamu emekçileri, rızaları dışında kurum içi ve kurumlar 

arasında 1 yıldan 6 aya kadar görevlendirilebilecek, sürgün 

kural haline gelecektir. 

• Grev yasakları genişletilerek, en temel sendikal eylemlerin 

"memuriyetten çıkarılma" ile cezalandırılmasının önü 

açılıyor. Tasarıdaki bu düzenleme ile mevcut Anayasa ve 

Türkiye‘nin altına imza koyduğu 87, 98 ve 151 Sayılı ILO 

sözleşmeleri açıkça çiğnenmektedir. 

• Özel sektörde 10 yılın üzerinde yöneticilik yapmış kişiler, 

kamu kurumlarının başına getirilecekler. Böylece kamu 

yararı ilkesi değil, piyasa koşullarına uyum sağlanmak öncelik 

haline gelecektir. 

• İşyeri denetimleri, iş müfettişlerince değil Bakanlıkta çalışan 

herhangi bir memur tarafından yapılabilecek bir iş 

olarak görüldüğünden, işçi sağlığı ve güvenliği alanında 

yaşanan ölümlü kazalara "devam" denilmiştir. 

• İş öğrenimi adı altında, daha kuralsız ve düşük ücretle 

çalışmanın aracı olan stajyerlik uygulamasında ücretler 

düşürülmüş, denetimin az olduğu işyerlerinde stajyerlerin 

sömürüsünün önü açılmıştır. 

• Kamuda daha az engelli istihdam edilmesi öngörülmüş, 

engellilerin engellerine bir de devlet çalışma engeli koyarak 

katkı sağlamıştır. 

Bu nedenlerle; kamu borçlarının yeniden yapılandırılması 

ile ilgili toplumda büyük beklenti oluşturan Kanun Tasarısındaki 

hükümler dışındaki maddelerin ilgili tüm emek 

örgütlerinin de katılımıyla tekrar değerlendirilmesi amacı 

ile yeniden görüşülmek üzere TBMM‘ye gönderilmesi hususunu 

takdir ve tensiplerinize sunarız. 

Saygılarımızla, 

Süleyman ÇELEBİ 

DİSK Genel Başkanı 

Döndü TAKA ÇINAR 

KESK Genel Başkanı 

Mehmet SOĞANCI 

TMMOB Başkanı 

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİKLERİNİ 

BİR KEZ DAHA YARGIYA TAŞIDIK 

TMMOB İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik ile İş Sağlığı ve Güvenliği 

Hizmetleri Yönetmeliği’nin iptali istemiyle Danıştay’a başvurdu. TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet 

Soğancı, konuya ilişkin olarak 27 Ocak 2011 tarihinde bir basın açıklaması yaptı. 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı‘nın iş güvenliği alanını 

piyasa aktörlerine teslim eden, iş güvenliği hizmetini 

taşeronlaştıran düzenlemelerine karşı hukuk mücadelesini 

sürdüren TMMOB, konuya ilişkin yayımlanan son iki yönetmeliği 

de yargıya taşımıştır. 

TMMOB, 27.11.2010 tarih ve 27768 sayılı Resmi Gazete‘de 

yayımlanarak yürürlüğe giren İş Güvenliği Uzmanlarının 

Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik 

ile İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği‘nin iptali 

istemiyle Danıştay‘a başvurmuştur. 

Söz konusu yönetmelikler, eğitimden ortak sağlık ve güvenlik 

birimine kadar tüm süreçleri piyasa aktörlerine teslim 

eden, iş güvenliği hizmetini taşeronlaştıran düzenlemeler 

içermektedir. Mühendis ve mimarlık hizmetlerinin 

sunumunda, lisans eğitimi sonrasında kazanılan mühendis 

ve mimar unvanını değil, özel şirketlerce verilen eğitim ve 

Bakanlıkça verilen sertifikayı esas almaktadır. Özel sektörde 

çalışanları 7 yıl boyunca iş güvenliği mühendisliği hizmetini 

alana sokmamakta ve bu süre içinde iş güvenliği alanını 

Bakanlık çalışanlarına hasretmektedir. 

Çalışma hayatındaki en önemli konulardan biri olan işçi 

sağlığı ve güvenliği alanındaki sorunların, iktidarın ele 

aldığı yöntemle çözüme kavuşturulması olası görünmemektedir. 

Kamu düzeni, güvenliği ve sağlığını ilgilendiren 

bu konu kamusal hizmet anlayışı ile ele alınmadığı sürece 

çözümü olanaklı değildir. Her şeyden önce bireye, ailesine, 

toplumsal işgücü kaybına, işletmeye ve ülke ekonomisine 

ağır fatura çıkaran bu konu piyasalaştırılamaz. 

TMMOB, konunun takipçisi olacak ve işçi sağlığı-iş güvenliği 

alanındaki piyasalaştırma çabalarına karşı mücadelesini 

sürdürecektir. 

26 


TMMOB İKK’dan 

TMMOB İZMİR İKK: HÜKÜMETİN İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ 

POLİTİKALARI OSTİM VE İVEDİK’TE PATLAYARAK İFLAS ETMİŞTİR 

TMMOB İzmir İKK, İzmir Barosu, DİSK Bölge Temsilciliği, Türk-İş Bölge Temsilciliği ve İzmir Tabip Odası 

14 Şubat 2011 tarihinde ortak bir basın açıklaması yaparak, sorunlu yasal düzenlemelerle yeni iş kazalarına 

davetiye çıkarıldığını belirttiler. 

İzmir Tabip Odası‘nda gerçekleştirilen açıklamaya; 

TMMOB İzmir İKK Sekreteri Ferdan Çiftçi, İzmir Tabip Odası 

Temsilcisi Hakan Toksöz, DİSK Temsilcisi Ali Çeltek, İzmir 

Barosu Başkanı Sema Pektaş ve Türk-İş Temsilcisi Tuncay 

Kireçkaya katıldılar. 

ORTAK BASIN AÇIKLAMASI 

3 Şubat 2011 tarihinde Ankara OSTİM‘de bir iş merkezi 

ile İvedik OSB‘de yer alan işyerlerinde meydana gelen, 

18 çalışanın ölümüne ve onlarca kişinin yaralanmasına 

yol açan patlamalarda yaşamını kaybedenlerin yakınlarına 

başsağlığı, yaralılara acil şifalar diliyor, kamuoyunun 

üzüntüsünü paylaşıyoruz. 

Meslek Odalarımız ve sendikalarımız; bu kazalarla birlikte, 

son yıllarda iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmaması 

ve yeterli denetimlerin yapılmamasından kaynaklanan 

bu "iş cinayetleri" ile ilgili, yıllardan beri ciddi 

uyarılarda bulunmakta, sürekli olarak çalışma yaşamına 

ilişkin yapısal sorunlar ve yanlış uygulamalara işaret etmekte, 

yargıya başvurmakta fakat siyasal iktidar bildiğini 

yapmaya devam etmektedir. 

Son mevzuat düzenlemeleri sorunludur 

Örneğin, İş Yasasının 78. maddesinde işyerlerinin kurulması 

aşamasında işyeri koşullarının iş sağlığı ve güvenliği 

önlemlerine uygun olmasını teşvik eden uygulama, 

2008 yılında 5763 sayılı, "Torba Yasa" ile değiştirilmiş ve 

04.12.2009 tarihli "İşletme Belgesi Alınması Hakkında 

Yönetmelik"le ortadan kaldırılmıştır. Böylece 50‘den az 

işçi çalıştıran işyerlerinin İşletme Belgesi alması zorunluluğu 

ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı‘nın (ÇSGB) 

işyerlerine yönelik denetimi ve yol göstericiliği yok edilmiştir. 

Bu nedenle bugün Türkiye‘ de imalat sektöründe 

çalışan 600.000 işletme denetim dışıdır, bu rakam İzmir 

için 40.000 işletmedir. 

15.08.2009 tarihli "İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile 

Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmelik" 

ise 50 ve üzerinde işçinin çalıştığı işyerlerinde geçerlidir. 

Ancak 09.12.2009 tarihli "İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri 

ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmeliğin 

Uygulanmasına Dair Tebliğ" ile ana işverenleri, 

işyerlerini küçük parçalara ayırarak yükümlülüklerinden 

kurtarmaya yönelik bir düzenleme yapılmıştır. 

Denetimler yetersiz 

İşyeri denetimleri ve dolayısıyla iş sağlığı ve güvenliği 

önlemleri Türkiye‘deki sanayi işletmelerinin ancak yüzde 

1,6‘sında geçerlidir. 700-800 civarındaki İş Müfettişlerinin 

sayısı çok yetersizdir. Bu sayı örneğin; Ülkemizle eşdeğer 

işyeri sayısına sahip Almanya‘ da 3900 civarındadır. Çalışma 

yaşamıyla ilgili mevzuat yalnızca başlıca "sanayi ve 

ticaret" işlerini kapsamakta, tarım sektörünün tamamı, 

hizmet sektörünün bir bölümü ile KOBİ‘lerin çok büyük 

bir bölümü kapsam dışında bırakılmaktadır. Özetle, bugün 

Türkiye‘ de 10 milyon kişiyi bulan kayıt dışı istihdamı 

teşvik eder tarzda bir ‘iş sağlığı ve güvenliği‘ politikası söz 

konusudur. İşte bu nedenle, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 

ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre Türkiye; 

iş kazalarında Dünya‘ da üçüncü, Avrupa‘ da birinci 

sıradadır. 

Diğer yandan TMMOB Makina Mühendisleri Odası uzmanlık 

alanlarına giren konulardan biri olan basınçlı kaplar 

ve bu kapsamdaki endüstriyel oksijen tüpleri ile ilgili 

sorunlar, insan yaşamını hiçe sayan rantçı yaklaşımlar, yasal 

boşluklar ve ilgili meslek odaları tarafından yapılması 

gereken mesleki denetimlere engel oluşturulmasından 

kaynaklanmaktadır. Kâr güdüsüyle hareket edildiği için 

ilk tasarruf edilen konu periyodik denetimler olmaktadır. 

Bu tip yoğun risk barındıran işletmeler kamu kurum ve 

kuruluşları ile ilgili meslek odaları tarafından mutlaka denetime 

tabi tutulmalıdır. 

Küçük ve orta ölçekli işletmeler ile çalışanları kuşatan bu 

sorunları aşmak; çalışma yaşamının insanca, iş güvenceli, 

örgütlü, toplu sözleşme ve grev hakları ve işçi ve iş sağlığı 

ve güvenliğine dayalı bir istihdamı esas alan, iş kazalarını 

en aza indirecek şekilde örgütlenmesi pekâlâ olanaklıdır. 

Ucuz işgücü ve ucuz maliyete dayalı esnek, güvencesiz 

çalışmanın artması, özelleştirme, sendikasızlaştırma, taşeronlaştırmanın 

yaygınlaşması, denetimlerin yetersizliği 

ve/veya yokluğu giderilmediği; Türk Mühendis ve Mimar 

Odaları Birliği, Türk Tabipleri Birliği, sendikalar ve üniversitelerin 

görüşleri kamu ve özel sektörce dikkate alınmadığı 

müddetçe ne yazık ki benzeri olaylar sürecektir. 


İncelemeler 

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE MEVCUT DURUM VE ETKİLENMELER 

Tahsin VERGİN 

İnşaat Yüksek Mühendisi 

(Şube Başkanımız Tahsin Vergin’in Capital Dergisi için hazırladığı ve Kasım 2010 sayısında özeti yayınlanan 

çalışmasının tam metnidir.) 

İnşaat sektörü Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’daki (2009-GSYH) %4,3 payı ve dönemlere gore değişse bile yaklaşık 1,1-1,5 milyon 

arasındaki kişiyi istihdam etmesi açısından ülkemizin en önemli sektörlerinden biri olma özelliğini her zaman korumaktadır. 

Ayrıca bu sektörün kendisi ile etkileşimli olduğu yaklaşık 200 sektörü de dolaylı veya dolaysız etkilemesi açısından da önem 

taşımaktadır. 

İnşaat sektörü; demir-çelik, çimento, cam, seramik, boya vb. birçok malzemeyi içeren endüstriyel ürünlerin de üretilmesinin 

itici gücü olmaktadır. Bu sektörün diğer sektörlere gore daha çok oranda yerli sanayiye, ulusal sermayeye ve işgücüne 

dayanması açısından da önemi yüksektir. 

Ayni şekilde bu sektörün, dolaylı ve dolaysız etkileri sonucu diğer sektörlere iş alanı yaratması ile ülke ekonomisi içinde %30 

lara varan bir ağırlığı bulunmaktadır. Yine sektörün işgücüne özellikle ucuz iş gücüne olan talebi iç göcü artırıcı olmaktadır. 

Ayrıca, coğrafi dağılım açısından ele alındığında da yarattığı iş alanlarıyla, bu sektörde uygulanacak doğru politikalarla, 

yoksulluğa ve bölgeler arası dengesizliğe de kalkan olabilecek bir niteliği bulunmaktadır. 

Türkiye İnşaat Sektörü’nün son 25 yılını incelediğimizde inişli çıkışlı bir yol izlediğini görmekteyiz. Sektör; 1980-1990 arasındaki 

10 yıllık süreçte inişli çıkışlı istikrarsız bir yol izlemiştir. 1988 yılından sonra yavaşlama başlamış ve 1993-2003 arası 

10 yılında Türkiye ekonomisi %26,13 büyürken inşaat sektörü tüm ana sektörler içersinde %22,4 ile en fazla küçülen sektör 

olarak. ekonomik krizden en fazla etkilenmiştir. Bu yıllarda ana sektörler içinde en fazla düşüş gösteren yine inşaat sektörü 

olmuştur. 2003 den sonra kendini toplamaya çalışan sektörde büyüme giderek artmış, 2004-2007 arası artış %20 lere ulaşmıştır. 

Ayrıca, inşaat sektörü içinde %60’lık payıyla “Konut Sektörü” nün de ciddi bir yeri vardır. 

Yine, özellikle 2002-2006 yılları arası uluslar arası piyasalardaki likidide bolluğunun sıcak para olarak ülkemize yönelmesi, 

döviz kuru ve faiz oranlarının düşüklüğünün sonucu olarak konut talebinde önemli düzeyde artış ve talep gerçekleşmiştir. 

Özellikle 2005’den 2008’e kadar olan süreçte sektör önemli düzeyde büyüme göstermiştir. 

Ancak ABD’de başlayan kriz sonucu 2008-2009 yılları sektörde daralmaya neden olmuştur. Devlet planlama Teşkilatı’nın 

2010 yılı programında belirttiği gibi; inşaat sektöründeki daralma özellikle 2008 yılında başlayan bir süreçle 2009 sonlarına 

kadar hızla devam etmiştir. 2008’de %3,3 ile başlayan ve 2009’da %18,1’e varan bu küçülme ile tüm sektörler içinde yine en 

fazla küçülen sektor inşaat sektörü olmuştur. (Tablo 1) 

Tablo 1. İnşaat Sektöründe 2006-2009 Arası Gelişme (2009 ilk altı ay) 

Kaynak (TÜİK) 

Yıllar 2006 2007 2008 2009 

GSYH İnşaat Sektörünün Payı (% cari fiyatlarla) 4,7 4,9 4,7 4,3 

Büyüme Hızı (% 1998 yılı fiyatlarıyla) 18,5 5,7 -8,2 -19,9 

Sektördeki kriz sonucu oluşan daralma kendini konut talebinde de göstermiştir. Konut talebi 2008 yılından itibaren önemli 

oranda düşmüştür. Ancak konut sayısında düşüşe karşın ayni dönemlerde yapı kullanım izinlerinde artış görülmektedir. 

(Tablo 2) 

Tablo 2. Yapı İnşa ve Yapı Kullanma İzinleri 2006-2009 Arası Değişme (2009 ilk altı ay) 

Kaynak (TÜİK) 

Yıllar 2006 2007 2008 2009 

Yapı İnşa İzni (Bin m2) 122 910 125 067 103 846 47 750 

Yüzde Değişim 15,5 1,8 -17,0 -13,0 

Yapı Kullanım İzni (Bin m2) 57 207 63 403 70 957 42 376 

Yüzde Değişimi 13,7 10,8 11,9 20,2 

2008 yılından itibaren görülen bu daralma istihdam alanında da kendini göstermiştir. İnşaat sektöründe çalışan sayısı, 2007 

yılında 1 379 bin iken, 2008 yılında 1 359 bine düşmüş, 2009 yılında ise bu düşüş 1 296 bine varmıştır. 

ABD’de ortaya çıkan kriz 2009’un son dönemlerinde göreceli toparlanma göstermesine rağmen, 2010 yılı ikinci ve üçüncü 

çeyreklerinde yerini durgunluğa bırakmıştır. Avrupa ülkelerinde ise son 10 çeyrektir inşaat sektörü sürekli daralma göstermektedir. 

Kendini ilk kez ABD’de mortgage kredilerinin geri dönmemesiyle gösteren kriz olumsuz etkisini hızla tüm ülkelerin ekonomik 

yapılanmalarında göstermiştir. Krizin böylesine büyük etki göstermesinde başlıca nedenleri şöyle sıralayabiliriz: 

• Öncelikli olarak, 1990’lı yıllardan başlayarak gelişen neo-liberal politikalarla devletin ve kamunun ekonomi üzerindeki 

28 


her türlü müdahalesi engellenmeye çalışıldı. 

İncelemeler 

• Devletin ekonomi üzerinde müdahale ve etkisinin giderek kaldırılması amacıyla, kamunun hantal yapısı ve yolsuzluk 

uygulamaları gerekçe gösterilerek, bu ekonomik politikaların sanki haklılık payı varmış gibi alt yapısı yapılmaya başlandı. 

• Ancak devletin yapısının hantallaştırılması ve yolsuzluklar bizzat kapitalist-emperyalist sistemin kendi varlığını devam 

ettirebilmek için günümüzdeki uygulamalarının kaçınılmaz sonuçlarıydı. 

• Bu süreçte ekonominin bütün süreçleri devletin ve kamunun denetiminden çıkartıldı. 

• Yine bu süreçte üretim yapmaksızın paradan para kazanma hayatın her alanına yansıdı. Finansal araçlar ticareti dünya 

mal ticaretinin sekiz katına çıktı. 

• Üretim dışı paradan para kazanma süreci bir yerde şişecekti ve bu şişme ilkin ABD’de kendini Mortgage kredilerinin doğal 

olarak geri dönmemesinde ortaya çıkarttı ve kısa zamanda tüm dünyada olumsuz etkilerini gösterdi. 

• Ancak bu kez de tüm neoliberal görüş sahipleri, krizden çıkmak için devletin müdahalesi gerektiğini söylediler. 

• Yine özellikle ABD yaklaşık 8 trilyon dolar civarında olmak üzere devletin sistemi kurtarmak üzere müdahalesi gerçekleşti. 

• Ayni uygulamalar başta AB ülkeleri olmak üzere tüm kapitalist-emperyalist sistemde yaygın olarak hayata geçirildi. 

• Tüm ülkeleri etkileyen bu kriz, ülkemizde de fazlasıyla kendini gösterdi. 

• İktidarın bu kriz bizi teğet geçti demesine, 2001 krizi sonrası bankacılık sisteminde yapılan düzenleme ve güçlendirmelerle, 

bu kriz bizi en az etkiledi denmesine rağmen Türkiye’deki etkisi oldukça derin gerçekleşti. 

• İşsizlik ve bütçe açığı rekor düzeylere ulaştı. Kapanan işyeri sayısı, ödenmeyen çeklerin sayısal değerleri incelendiğinde 

krizin etkisinin derinliği ve boyutu anlaşılacaktır. 

• İşin daha vahim yönü, toplum olarak, üreten değil tüketen bir yapıya dönüşüldü. 

• Sermaye birikiminin gerekli düzeylere varamadan krizlerle erimesi, toplumda üretim dışı taleplerin değer kazanmasına 

ve tüm toplumsal birikimlerin buralarda tüketilmesi süreci hızla yayıldı. 

• Yatırım yapmak, üretimde bulunmak ve bunların sonucu istihdam alanları yaratmak istenilmeyen, yapılmayan ve terk 

edilen değerler oldu. 

• Bunun yerine ranta ve faize yönelme ön plana geçti. Ayni şekilde kira geliri elde etmek vb tercihler ekonomideki anlayışların 

değişikliğinin sonucu olarak öne çıktı. 

Kısaca gelişimini özetlemeye çalıştığımız ve sistemin kendi döngüsü içinde meydana gelen bu krizin hem dünyada hem 

de ülkemizde inşaat sektörü üzerindeki etkisi gerçekten çok büyük olmuştur. Krizin yanında siyasal iktidarların bu süreç 

içersinde izledikleri yol, ağırlıklı olarak, siyasal rant elde etmek şeklinde gelişince kriz tüm toplumu ve üretimde bulunan 

kesimleri düşünülenden daha fazla etkilemiştir. 

İnşaat sektörünün ülkemizdeki gelişimi incelendiğinde, sektörün asıl itici gücünün kamu alanında yapılan yatırımlar olduğu 

görülmektedir. DPT verileri çerçevesinde; 2008 yılında sektör %8,2 küçülürken, kamu inşaat yatırımları %10,4 artmış, ancak 

özel sektör inşaat yatırımları ise %12,5 azalmıştır. 

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE KRİZ BİTTİ Mİ ? 

TÜİK tarafından açıklanan 2010 yılı birinci çeyrek “İnşaat Sektörü Ciro Endeksi ve Değişim Oranları” tablosundan da izleneceği 

gibi, 2010 yılı ciroları 2009 yılı değerlerine gore Bina İnşaat Sektöründe %-13,2, Bina Dışı İnşaat Sektöründe %-28,8 ve 

toplamda ise %-19 seviyelerinde daralma gerçekleşmiştir. Bu değerler bize 2007 sonunda başlayan krizin 2010 yılında da 

devam ettiğini göstermektedir. (Tablo 3) 

Yine TÜİK tarafından açıklanan, inşaat sektörünün üretim endeksleri değişim oranları incelendiğinde 2010 yılının 1. döneminde, 

%5,6 oranında bir artma görülse bile önceki 2009 yılının ayni dönemindeki %-18,4 daralma dikkate alındığında, 

iyileşmenin daralma hacmini henüz aşamadığı anlaşılmaktadır. (Tablo 4) 

Krizin sektör üzerinde etkisi ve sektöre yeterli desteğin verilmemesi, KDV ve ÖTV ile verilen desteğin once kaldırılmasına 

ve daha sonra KDV ve harç indirimlerinin tekrar yapılmasına rağmen, 2009 yılı 3. çeyrekte bir önceki çeyreğe göre konut 

satışlarının %42,53 oranında düşmesi engellenememiştir. (Tablo 5) 

2010 yılı ilk iki döneminde ise konut satışları en alt düzeylere inmiştir. 2010 yılı 2. dönemde konut satışları 2009 yılı ayni 

dönemine gore %53,65 oranında düşmüştür. 

Yapı ruhsatı izinlerinde ise daha farklı bir durum vardır. 2010 yılının ilk altı ayında, 2009 yılının ayni dönemine gore belediyelerce 

yapı ruhsatı verilen yapıların yüzölçümü %23,6 ve bina sayısında da %8,4 oranında artış olmuştur. 

Belediyelerce yapı kullanma izin belgesi verilmesine göre ise; 2010 yılının ilk altı ayında, 2009 yılının ilk altı ayına göre; yapıların 

yüzölçümünde %31,6, bina sayısında %38,3 oranında düşüş gerçekleşmiştir. (Tablo 6, Tablo 7) 


İncelemeler 

Yıl 

2005 

2006 

2007 

2008 

2009 

2010 

İnşaat Tipleri 

Sınıflaması 

(CC) 

Tablo 3. İnşaat Sektörü Ciro Endeksi ve Değişim Oranları (2005=100) 

Bir Önceki Yıl aynı Döneme Göre 

Değişim Oranı (%) 

Bir Önceki Döneme Göre 

Değişim Oranı (%) 

1. Dönem 2. Dönem 3. Dönem 4. Dönem 

Yıllık 

ortalama 

1. Dönem 2. Dönem 3. Dönem 4. Dönem 

Bina 29,9 20,5 68,6 

Bina dışı 62,6 26,7 24,7 

Toplam 41,6 23,1 50,1 

Bina 21,7 44,3 45,1 21,5 31,7 -53,9 54,0 21,2 41,2 

Bina dışı 28,0 13,1 24,8 47,8 30,8 -50,2 43,7 39,8 47,6 

Toplam 23,9 31,5 36,5 30,7 31,4 -52,6 50,2 27,8 43,7 

Bina 13,8 9,5 5,1 23,2 14,1 -56,8 48,2 16,3 65,5 

Bina dışı 25,6 26,1 4,5 -4,7 7,9 -57,7 44,3 15,8 34,6 

Toplam 18,1 15,4 4,9 12,1 11,7 -57,2 46,7 16,1 53,6 

Bina 19,9 23,1 14,5 -6 8,8 -58 52,2 8,2 35,8 

Bina dışı -12 -2,2 16,2 23,5 10,2 -60,9 60,4 37,6 43,2 

Toplam 7,4 13,3 15,2 3,9 9,3 -59 54,9 18,0 38,7 

Bina -12,7 -5,4 -25,3 -18,7 -16,3 -61 65,0 -14,6 47,7 

Bina dışı 9,2 -11,8 -17 -10,9 -10,3 -65,5 29,6 29,5 53,6 

Toplam -5,7 -7,5 -22,1 -15,6 -14,1 -62,8 51,8 -0,6 50,2 

Bina -13,2 -58,3 

Bina dışı -28,8 -72,4 

Toplam -19 -64,3 

Yıl 

2006 

2007 

2008 

2009 

2010 

İnşaat 

Tipleri 

Sınıflaması 

(CC) 

Tablo 4. İnşaat Sektörü Üreti̇ m Endeksi̇ ve Deği̇ şi̇ m Oran 2005=100 

Bir önceki yıl aynı döneme göre değişim 

Üretim Endeksi 

oranı (%) 

I. II. III. IV. Yıllık I. II. III. IV. Yıllık 

Dönem Dönem Dönem Dönem Ortalama Dönem Dönem Dönem Dönem Ortalama 

Toplam 90,4 126,6 136,4 120,2 118,4 15,8 20,0 19,1 18,0 18,4 

Bina 90,3 127,7 137,9 119,1 118,8 16,1 21,0 19,7 17,4 18,8 

Bina dışı 90,5 120,5 128,6 125,9 116,4 14,0 14,8 15,4 20,8 16,4 

Toplam 101,8 135,3 142,5 120,1 124,9 12,7 6,9 4,5 -0,1 5,5 

Bina 102,4 136,2 142,2 119,4 125,1 13,4 6,6 3,1 0,3 5,3 

Bina dışı 98,6 130,6 144,0 123,5 124,2 8,9 8,4 12,0 -1,9 6,7 

Toplam 100,0 128,5 128,6 105,1 115,6 -1,8 -5,0 -9,7 -12,4 -7,5 

Bina 97,9 125,8 125,0 98,5 111,8 -4,4 -7,6 -12,1 -17,6 -10,6 

Bina dışı 111,0 142,3 147,5 139,9 135,2 12,5 9,0 2,4 13,3 8,8 

Toplam 81,6 101,4 106,0 96,8 96,4 -18,4 -21,1 -17,6 -7,9 -16,5 

Bina 73,4 92,9 99,1 91,1 89,1 -25,0 -26,2 -20,7 -7,5 -20,3 

Bina dışı 124,1 145,5 141,7 126,9 134,6 11,8 2,2 -3,9 -9,3 -0,4 

Toplam 86,2 5,6 

Bina 85,8 16,8 

Bina dışı 88,1 -29,0 

YILLAR 

Tablo 5. Konut Satişlari 2008-2009 ve 2010 

DÖNEMLER 

I. Dönem II. Dönem III. Dönem IV. Dönem 

2008 112 168 113 088 109 333 92 516 

2009 108 861 194 743 111 913 116 229 

2010 85 857 90 270 

Tablo 6. Yapı Ruhsatı, Ocak- Haziran ayları toplamı 

Y I L L A R 

Bir Önceki Yılın İlk altı Ayına 

Göre Değişim Oranı (%) 

Bina Sayısı 

Yüzölçümü 

Değer 

(m²) 

(TL) 

Daire sayısı 

2010 52 647 63 700 800 36 177 590 130 322 030 

2009 48 556 51 555 147 27 663 432 648 249 373 

2008 49 188 54 857 680 32 073 772 419 269 749 

2010 8,4 23,6 30,8 29,1 

2009 -1,3 -6,0 -13,8 -7,6 

30 


İncelemeler 

Tablo 7. Yapı Kullanma İzin Belgesi, Ocak- Haziran ayları toplamı 

Y I L L A R 

Bir Önceki Yılın İlk Altı 

Ayına Göre Değişim Oranı 

(%) 

Bina Sayısı 

Yüzölçümü 

(m²) 

Değer 

(TL) 

Daire sayısı 

2010 28 879 31 281 354 17 179 030 297 152 293 

2009 46 833 45 729 349 24 015 883 330 224 483 

2008 38 596 35 245 971 19 893 518 078 179 083 

2010 -38,3 -31,6 -28,5 -32,2 

2009 21,3 29,7 20,7 25,4 

Bina İnşaatı Maliyet Endeksi incelendiğinde, 2010 yılı üçüncü döneminde, toplamda bir önceki döneme göre %1,93, bir 

önceki yılın son dönemine göre %5,86, bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,93 ve dört dönem ortalamalara göre ise 

%4,02 artış göstermiştir. 

2010 yılı ikinci döneminde bir önceki döneme göre işçilik endeksi %6,42 artarken, malzeme endeksi %0,50 azalış göstermiştir. 

2010 yılı ikinci döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre işçilik endeksi %5,90 ve malzeme endeksi %5,78 artış göstermiştir. 

Tablo 8. 2010 ve 2009 yılı üçüncü dönem inşaat maliyet endeks yüzde değişim oranları 

2010 Yılı III. Dönem 2009 Yılı III. Dönem 

Toplam İşçilik Malzeme Toplam İşçilik Malzeme 

Bir önceki döneme göre değişim oranı (%) 1,93 0,95 2,24 0,55 0,46 0,58 

Bir önceki yılın son dönemine göre değişim oranı (%) 5,86 5,63 5,93 0,55 1,61 0,23 

Bir önceki yılın aynı dönemine göre değişim oranı (%) 5,93 6,42 5,78 -3,37 1,09 -4,68 

Dört dönem ortalamalara göre değişim oranı (%) 4,02 4,66 3,82 -2,71 4,99 -4,89 

İnşaat sektörünün 2005-2010 yılları arasındaki durumu yukarıdaki tablo 8’den de anlaşılacağı gibi hiç te olumluluk göstermemektedir. 

Kriz sektörü bir bütün olarak etkilemektedir. Sektörün kendine bağlı olarak etkilediği yaklaşık 200 sektörü ve 

bu alanlarda çalışan nufusu dikkate aldığımızda krizin etkisinin oldukça büyük olduğu görülmektedir. İnşaat maliyetlerin 

artış gösterdiği ortamda bina maliyetlerinde ortaya çıkacak artışların krizi daha da artıracağı açıktır. 

Sektördeki durgunluğu aşmak amacıyla konut kredilerindeki düşme soruna bir care olamayacaktır. Son bir yıl içinde konut 

kredi faizleri ortalama %1,49 lardan %0,90 lara kadar düşmüş olmasına rağmen konut talebi yaratılmasında ve tüketilmesinde 

bir care olamayacağı açıktır. Konut kredilerinde hızlı bir düşmeye karşın yine de 2008-2010 yılları arası konut kredilerinin 

tüketici kredileri içindeki payı %46,2 ile %47,8 arasında, toplam krediler içindeki payı da %10,2 ile %10,5 bandı arasında çok 

büyük bir değişiklik olmadan kalmıştır. 

Aynı şekilde, kredi faizlerinin hızlı düşüşü, vade sürelerini de uzatarak, 60-120-180 aya çıkarmıştır. Bu vade sürelerinde kredi 

kulanımı, kullanılan kredilerin %92’lerine varmıştır. 

2010 yılının ilk yarısında 203 600 kişi 14,1 milyar TL. Kredi kullanım olanakları artmasına rağmen konut satışları 2010 yılının 

2. döneminde 90 270 adet ile halen kriz öncesi dönemin gerisinde kalmaktadır. 

Alışveriş Merkezlerinde (AVM) ise 2010 yılı itibarıyla artış göstermektedir. Yeni açılan AVM’lerle toplam AVM sayısı 226 ve 

bunların kullanılabilir alan büyüklükleri de 5,67 milyon m2’ye varmıştır. 

Konut sektöründe egemen olmaya çalışan birkaç büyük firmanın ağırlıklı yatırımlarının rezidans yapılaşmalarına, yüksek 

binalara ve özellikle AVM’lere yönelmesi, ülke halkının birikimlerinin ve alış güçlerinin giderek azaldığını göstermektedir. 

Çalışan nufusun ortalama ücretlerindeki düşüklük, onların basit ve kolay tüketim mallarına yönelmelerine neden olmaktadır. 

Tüketime yönelik harcamaların artması da inşaat sektörünün sanayi ve lojistik alanda yatırım yapmasını da karsız ve 

gereksiz hale getirmektedir. Tüketim merkezlerine yönelik AVM’lerin sayısal artımı ve süreçte artacağına dair göstergeler, 

üreten bir toplumdan, tüketen bir topluma gidişi de hızlandırmaktadır. 2008 yılında sanayi binaları ve depo alanları için 

alınan ruhsat 2 013 402 m 2 iken 2010 yılı ilk altı ayında bu değer 1 210 778 m 2 dir. 

Tablo 9’dan da görüleceği gibi sektör hala krizden çıkabilmiş değildir. Krizin etkilerinin daha uzun süre devam edeceği 

açıktır. 

Ayrıca günümüzde ucuz konut ürettiklerini söyleyerek, gazetelerde sayfa sayfa reklam veren firmaların sektörü canlandıracağını 

ummak pek olanaklı değildir. Bu firmalar, özellikle 1990-2000 yılları arası enflasyonun %100’lere vardığı dönemlerde, 

sermayelerini üretimle değil yüksek faizle artırmış kesimlerdir. Bu firmaların o dönemdeki ciroları incelendiğinde sermaye 

artımlarının yüksek faiz gelirlerinden olduğu görülebilecektir. 1985-2000 yılları arasında inşaat sektöründe yer alan ve üretim 

yapan çok sayıda orta ölçekli firma o dönemdeki yüksek enflasyon sonucu ya batmış yada sektörden çekilmek zorunda 

kalmışlardır. 


İncelemeler 

Tablo 9. İnşaat Sektörünün bazı alanlarında 2009 

yılı aynı dönemlerine gore değişim yüzdeleri 

ı. 

Dönem 

II. 

Dönem 

İnşaat Sektörü Ciro Endeksi Ve Değişim Oranları %-19,00 - 

2010 Yılı 

III. 

Dönem 

IV. 

Dönem 

İnşaat Sektörü Üretim Endeksi ve Değişim Oranları %-29,00 - 

Konut Satışları (Düşüş %) %-21,13 %-53,65 

Yapı Ruhsatı (Artış) %8,40 %23,60 

Yapı Kullanma İzin Belgesi (Düşüş) %-38,30 %-31,60 

İnşaat maliyet endeks (Artış) %3,86 %5,86 

1990-2000 arasında üretim dışı elde edilen gelirle semayelerini artıran ve özellikle siyasal iktidara yakın olan firmaların büyük 

bir bölümü bugün şu veya bu biçimde inşaat sektöründe ve ağırlıklı olarak konut yapım işinde yer almaktadırlar. Krizin 

etkisiyle bugün de birçok firma iş yapamamakta, kapanmakta veya iflas etmektedir. 

TOKİ KRİZE ÇARE OLABİLİR Mİ? 

İnşaat sektöründe ucuz konut yapım iddiasında bulunan TOKİ’ler sektördeki krizden çıkışın yolu olarak gösterilmektedir. 

Gerçekte günümüzde TOKİ’ler ilk kuruluş dönemlerindeki amaçlarından tamamen uzaktır. 

Konut kooperatiflerinin yaygın olarak kurulduğu 1980’li yıllarda küçük sermayedarlar ve yerel yönetimler konut sektöründe 

önemli aktörlerdi. Ancak yine ayni dönemlerde çıkartılan veya değiştirilen yasalarla konut sektörüne büyük firmaların 

girmesinin önü açıldı. Bu süreçte kooperatifçiliğin sosyal yönü törpülenip yokedildi. Özellikle 2002 yılında çıkartılan “Toplu 

Konut İdaresi Kaynaklarının Kullanım Şekline İlişkin Yönetmelik”le TOKİ’nin görev alanları turizimden küçük sanayi işletmelerine, 

eğitime, sağlığa kadar genişletilmiş, ard arda çıkartılan yasalarla da TOKİ kamu kaynaklarını kullanarak her alanda 

yatırım yapan dev bir şirkete dönüştürülmüştür. TOKİ’lerin idaresi ve yönlendirilmesi, siyasal iktidarın eline geçtiği oranda, 

TOKİ’lere iş yapan firmalar da hızla tekelleşmişlerdir. Bugün inşaat sektörü, sektörde yer alan küçük veya orta ölçekte firmaların 

iş alma olanaklarının azalması ve bu durumun doğal sonucu olarak sektörden uzaklaşması sonucu, sistem birkaç 

büyük firmanın tekeline geçmiş durumdadır. 

TOKİ konutlarının satış rakamları, maliyet rakamlarıyla kıyaslandığında söylendiği gibi hiçte ucuz olmadığı açıktır. Arsa paylarının 

hemen hemen hiç olmadığı veya düşük yüzde paylarıyla yapılan bu inşaatlarda 80 m 2 sosyal bir konutun yaklaşık maliyeti 

(Bayındırlık Bakanlığı Fiyatları ile) 40 bin TL. olmasına karşın satış bedelleri bu fiyatların çok üstündedir. TOKİ’den özellikle 

Emlak Konut GYO çerçevesinde konut ihalelerini alan firmaların m 2 satış fiyatları 2000-4000 TL. aralığında olmaktadır. 

TOKİ’nin İstanbul’da gerçekleştirdiği konutların %56’sı lüks ve gelir getirici özellikler taşımakta olup, %44’ise sosyal konut 

niteliğindedir. Ülke genelinde ise TOKİ kaynaklarının ancak %22’si yoksul ve dar gelirlilere yatırım olarak dönmektedir. 

Yapılan çalışma ve değerlendirmelerle ülkemizde her yıl ortalama 500 bin konut yapımına ihtiyaç bulunmaktadır. TOKi’nin 

2003-2010 arasında yapımı biten ve devam eden konut sayısı 458 758 dir. Yedi yılda yapılan konut sayısı ancak bir yıllık 

ihtiyaca yaklaşmaktadır. 

Ülkemizde sabit gelirli nufusun alış gücünün alt düzeylerde olduğu düşünüldüğünde konut talebinin büyük firmalarca 

daha yüksek bedellerle üretilen konutlarla sağlanamayacağı açıktır. Ayrıca konut kredi faizleri düşük gibi görünse de gerçekte, 

yıllık bazda kredi faizleri, enflasyonun yaklaşık 2 katı üstündedir. 

Tüm bunlar ele alındığında inşaat sektörünün içinde bulunduğu krize, TOKİ’nin ve siyasal iktidara yakın firmaların konut 

üretimleri çare olarak görülmesi mümkün değildir. Hatta kısa bir dönem sonra, dar gelirli yurttaşın, kira öder gibi konut sahibi 

olabileceğini söyleyerek, konut satışlarında bulunan firmaların ülkemizde yeni bir “Banker Krizi”ni yaratmaları beklenen 

bir sonuç olacaktır. 

İNŞAAT SEKTÖRÜNDEKİ KRİZİN İZMİR’E YANSIMASI 

Ülke bütününde yaşanan ekonomik kriz etkisini daha fazla olarak İzmir’de göstermektedir. Krizin yanında İzmir halkının siyasal 

tercihlerinden ötürü, İzmir ili özellikle son 15 senedir, siyasi iktidarlarca cezalandırılan bir şehirdir. Yatırımların azalması, 

hatta bir çok sektörde sıfırlanması, bu şehri büyük bir köy niteliğine dönüştürmüştür. 

1995 öncesi özellikle kooperatifler ve Büyükşehir belediyesi tarafından oluşturulan konut projeleriyle, İzmir kısa bir dönem 

için şantiye niteliğine dönüşmüştü. 

Ege-Kop, İZKA ve EVKA projeleriyle yaklaşık 40 bin civarında konut inşaatı başlamış ve %95 oranında kısa zamanda tamamlanmışlardı. 

Bu süreçlerde kredilerin maliyetleri karşılama oranı %77 iken yıllar itibariyle %7’lere kadar düşüş olmuş, inşaatların 

tamamlanma süreçleri de 7-8 yıla çıkmıştır. 

TOKİ’nin devreye girmesiyle özel kooperatifler ve belediyeler konut işinden çıkmışlardır. Bu durum en fazla İzmir’de iş yapan 

32 


İncelemeler 

yüklenicileri etkilemiş ve yatırımlar azaldığı oranda da kapanan firma sayısı artmıştır. 

Bugün TOKİ ihaleleri İzmir’li yükleniciler tarafından alınıp, gerçekleştirilememektedir. İzmir’de iş yapan yüklenicilerin çoğu 

siyasi iktidara yakın İzmir dışı yüklenicilerdir. Yapım sırasındaki bütün ticari faaliyetler, mal alım satımları da dahil olmak 

üzere İzmir dışından gerçekleştirilmekte olup, yapılan işlerin İzmir iline ekonomik getirisi olmamaktadır. 

Toplu konut dışı yapılan konutlar daha küçük niteliktedir. Şubemizden geçen konut projelerinin kat bazında sayısal değerleri 

incelendiğinde ağırlıklı olarak konut inşaatlarının 2-4 kat arasında değiştiği görülmektedir. (Tablo 10) 

Tablo 10. 2010 yılı 9 aylık değerlendirme 

(sadece İzmir içi projeler) 

KAT ADEDİ 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 14 15 22 

Genel 

Toplam 

339 443 374 400 304 305 77 22 32 45 9 6 1 1 1 2359 

Ağırlığı dar gelirli vatandaşlara yönelik konut yapımı, inşaat malzemeleri satış ticaretini de daraltmaktadır. Ayrıca son 5 yılda 

yapılan konut sayısında ve m 2 lerinde çok büyük bir artım da gerçekleşmemiştir. (Tablo 11) 

Tablo 11. İzmir’de Son 5 Yılda Yapılan Konut Sayı ve Metrekareleri 

Yıllar 2006 2007 2008 2009 2010 

Adet 3 349 3 301 5 762 4 449 4 584 

M 2 4 290 179 3 635 610 5 497 525 3 657 714 4 595 893 

İzmir’de TOKİ tarafından gerçekleştirilen yaklaşık 30 projede 13500 konut ve sosyal tesis yapılmıştır. Bu projeler içinde sayısal 

olarak önemli yer tutan , özellikle Karşıyaka Mavişehir’de yapılan konutlar lüks nitelikte olup, satış bedelleri oldukça 

yüksektir. TOKİ projelerinin yine yaklaşık %30’u gelir düzeyi yüksek kesime hitap etmektedir. 

İzmir ilinde kamu tarafından ihale edilen işler ağırlıklı olarak Büyükşehir Belediyesi yatırımlarında görülmektedir. Altyapı 

inşaatlarına yönelik bu ihalelerde kırımlar oldukça yüksek oranlardadır. Yüklenici sayısındaki büyüklüğe oranla iş miktarının 

ve hacminin düşüklüğü sektörde kırım yüzdesini artırmaktadır. Bu kısır döngü içersinde inşaat kalitesi düşmekte, yapım 

sureleri uzamakta hatta bir çok iş tamamlanamamaktadır. 

Alsancak Liman Arkası ve Turan bölgesinde yapılan ancak, iptal edilen yeni imar planlaması, İzmir’de sermaye kesimlerince 

bir kurtuluş gibi gösterilmektedir. Bu bölgenin yeniden düzenlenmesi sonucunda ticaret merkezi bu alana kayacaktır. İlk 

bakışta şehir merkezinin hali hazır sıkışmış durumu dikkate alındığında doğru gibi gelen bu yaklaşım, süreç içersinde yeni 

sorunlarla beraber daha büyük problemleri doğuracaktır. 

İzmir’in önemli bir talihsizliği yerel yönetimlerce şehrin uzun vadeli altyapı-ulaşım vb. planlarının yapılmamasıdır. Sorunlar 

hep parsel bazında çözülerek sonuçlandırılmaya çalışılmıştır. Bu açıdan, sağlıklı bir alt yapısı olmayan bu şehirde, özellikle 

yüksek binalarla donanmış ticaret bölgesinin süreç içinde yaratacağı sorunlar çok daha büyük olacaktır. Başta ulaşım olmak 

üzere, tüm alt yapı bu bölgenin imara açılması sonucu hiçbir düzenleme ile artık yeterli olamayacaktır. 

Bugüne kadar şehrin gelişimi ve alt yapı sorunlarının çözülmesi konusunda ilgili meslek odalarınca önerilen görüşler dikkate 

alınmadan, sadece rant anlayışıyla hareket eden çevrelerin imar planlarını belirlemesi sorunları daha fazla içinden 

çıkılmaz hale getirmektedir. 

“Çılgın Projeler” üretilmesini isteyerek, hem inşaat sektöründeki krizden çıkmayı hem de İzmir şehrine ekonomik bir açılım 

geleceğini söyleyerek, toplumu etkilemeye çalışan kesimlerin önerileri hayata geçtiğinde gerçek sürecin öyle olmadığı ve 

olamayacağı anlaşılacaktır. 

Ayrıca İzmir kentinde yapı stoğu da çok nitelikli değildir. Yapılarımızın %50’den fazlası kaçak ve depreme karşı dayanımı 

düşüktür. Çılgın projeler yerine, daha akılcı çözümlerle hareket etmemiz, mevcut yapı stoğumuzu depreme karşı güvenli 

hale getirmemiz gerekmektedir. Sektörü canlandırmak amacıyla, “Binaların Enerji Performansı”, “Sığınak”, “Yangın” vb. yönetmelikleri 

öncelikli olarak gündeme getirmeden once yapılarımızın güçlendirilmesine yönelik yasal düzenlemeler hayata 

geçirilmelidir. 

İnşaat sektöründeki krizin İzmir bazında etkisinin azaltılması konut sektörü dahil, tüm kamusal yatırımların yerel yüklenicilerce 

gerçekleşmesiyle ve şehrin temel ihtiyaçlarına yönelik yatırımların hayata geçirilmesiyle mümkün olabilir. 

Sektörün bütün alanlarında yer alan aktörlerin katkıları oranında pay alabilmeleri, krizin etkisini en aza indirebilir. Özellikle 

yüklenicilik tanımının iyi yapılması, bu konuda yasal düzenlemelerin yapılması hayati önem taşımaktadır. Kriz ne yazık ki en 

fazla mühendis ve mimarları etkilemektedir. Krizin derinleşmesi oranında mesleğimizin her alanında ücretler hızla gerilemekte, 

buna bağlı olarak ta ürün kalitesi düşmektedir. Mühendislik hizmetinin düştüğü süreçte, inşaat sektörünün krizden 

çıkması da uzun bir süreç alacaktır. 


İncelemeler 

YAPI İŞLERİNDE “KADIN” ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ 

Arş. Gör. Sonay Ş. Perçin 

İzmir Ekonomi Üniversitesi, MimarlıkBölümü, İzmir 

Arş. Gör. Özge Akboğa 

Ege Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, İzmir 

Giriş 

Ülkemizde yasal düzenlemeler ve toplumsal bakış açısı 

uyarınca “kadın” kendisine daha geniş ça-lışma alanı bulabilmektedir 

(Öğretmen, terzi, hemşire, bebek bakıcısı vb.). 

Fakat özellikle yapı işlerinde istihdam ve tercih edilen cinsiyetin 

“kadın” olmayışı yalnızca toplumsal bakış ve işveren 

tercihiyle şekil-lenmemekte, kanun ve ilgili hükümlerinde 

de bu alanlarda çalışan kadın işçiler için kısıtlamalar yer almaktadır. 

Ülkemizde getirilen kısıtlamalar yapı işlerinde çalışan 

kadınların yüzdesinin az olmasına neden olmaktadır. 

Çalışmada, literatür taramasına dayanarak, Türkiye’de yapı 

işlerinde çalışan kadınlar için tüm bu etkilerin yanında “iş 

sağlığı ve güvenliği” açıkları tartışılmıştır. 

Yapı İşlerinde Kadın Kimliği 

Toplumda, özellikle yapı işleri endüstrisinde, “kadınlara uygun 

olmayan, erkek işi” yaklaşımına sıklıkla karşılaşılmaktadır. 

Öğretmen, terzi, hemşire, bebek bakıcısı gibi meslek 

grupları kadınlara yakış-tırılırken, demir ustası, kaynakçı, 

duvar ustası, inşaat teknikeri, inşaat mühendisi gibi meslek 

grupları er-keklerin çalışabileceği pozisyonlar olarak 

geçmişten bugüne değin beyinlerimize kazıtılmıştır. Yapı 

işle-rindeki kadınlar, meslektaşları olan erkeklere göre ya 

daha önemsiz, masa başı pozisyonlarda çalışmak zorunda 

kalmakta ya da meslekte tutunabilmek için çok daha fazla 

emek harcamaktadırlar. Devletin ken-dilerini “korumak” 

adına koyduğu hükümler karşısında istihdam alanları daraltılmaktadır. 

Hiçbir güvenlik önlemi olmaksızın 20. katta 

cam silen bir kadının işi tehlikesiz, tarlada sırtında bebekleri 

ile çalışan kadı-nın işi yorucu olarak atfedilmezken özellikle 

teknolojinin geliştiği bu dönemde, teknik beceri gerektiren 

yapı işleri, kadın işçiler için “tehlikeli ve yorucu” tanımıyla 

toplum ve kanun açısından uygun görülmüş-tür. Mesleklerde 

var olan bu tekelleşme, kadın ve erkeğin cinsiyet gözetmeksizin 

eşitliğinin kabulü ile or-tadan kalkacaktır. 

Türkiye’de Yapı İşlerinde Çalışan Kadın İçin Getirilmiş 

Düzenlemeler 

DIE verilerine göre Türkiye’de kadın çalışanlar tüm çalışanların 

%12’sini oluşturmaktadır. Bu oranın meslek gruplarına 

göre dağılımında en düşük oran %0.89 ile İnşaat ve Bayındırlık 

İşlerindedir (Demirhan ve Ekonomi, 2005). Bu düşük 

oranın en büyük nedeni kanunların kadını korumaya yönelik 

olan maddeleridir. Yapı işlerinde çalışan kadın işçi için birebir 

özel hükümler mevcut değildir. Bu neden-le mevzuat 

içersinde yapı işlerinde çalışan kadınları ilgilendiren hususlara 

değinilmiştir. 

4857 Sayılı iş kanunu 72. maddesi “Maden ocakları ile kablo 

döşemesi, kanalizasyon ve tünel in-şaatı gibi yer altında 

veya su altında çalışılacak işlerde on sekiz yaşını doldurmamış 

erkek ve her yaştaki kadınların çalıştırılması yasaktır” 

demektedir. Ayrıca kanunun 85. Maddesi gereği kadınlar 

şantiyede an-cak teknik hizmetler ve yardımcı işlerde pozisyon 

bulabilir. 

Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliğinin 4. maddesi, “16 yaşını 

doldurmamış genç işçilerin ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması 

yasaktır” der. İlgili yönetmelikte mevcut bulunan 

EK-1 deki çizelgede, kar-şısında (K) harfi bulunmayan işlerde 

kadınlar ve (Gİ) harfleri bulunmayan işlerde de 16 yaşını 

doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçiler çalıştırılamaz. 

Yapı işleride yönetmelik kapsamında yer almakta-dır. 

Ancak; ihtisas ve meslek öğrenimi veren okulları bitirip bu 

işi meslek edinmiş kadınlar, iş sağlığı, güvenliği ve ahlâkının 

tam olarak güvenceye alınması şartıyla 16 yaşını doldurmuş 

genç işçiler ihtisas ve mesleklerine uygun ağır ve tehlikeli 

işlerde çalıştırılabilir. İlgili Bakanlıklarca yeterliliği kabul 

edilen kursları bitirip, o işi meslek edinmiş olan kadınlar ile 

16 yaşını doldurmuş genç işçiler yönetmeliğe ait EK-1 deki 

çizelgenin 36. sırasından 66. sırasına kadar (66 dahil) belirtilen 

işlerde çalıştırılabilir” demek-tedir. Ayrıca çizelgede 31. 

maddenin sonunda “Teknik hizmetler ve yardımcı işlerde 

kadın ve genç işçi çalışabilir” denmiştir. Bu açıklamalardan 

anlaşılacağı üzere, inşaat mühendisliği veya inşaat teknikerliği 

eğitimi almış kadın işçi yapı işlerinde çalışabilir, fakat 

genel anlamda kadınların çalıştırılması yasaktır. Bu açıklama 

ikinci bir eşitsizlik konusunu tartışmaya açmaktadır: 

Kadınlar kendi aralarında da eşit hakla-ra sahip değildir. 

Yine aynı yönetmeliğin 6. maddesi gereğince “Kadınlar, ay 

hali günlerinde ağır ve teh-likeli işlerde çalıştırılamazlar. Bu 

günlerin sayısı 5 gün olarak hesap edilir. Daha fazlası için 

hekim rapo-runa göre hareket edilir” demektedir. Kabul 

edilmelidir ki hiçbir işveren şantiyesinde ayda 5 gün çalışma-yacak 

bir işçiyi işe almak istemeyecektir. Bu nedenle 

6.madde zorunluluktan ziyade gerek hekim raporu ile karar 

verilmiş bir durum gerek kadın işçinin kendi isteğinden doğan 

bir hak olmalıdır. 

Yapı işyerlerinde alınacak asgari sağlık ve güvenlik şartlarını 

“Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği” belirlemektir. 

Yönetmelik içersinde EK-IV “Yapı alanları için asgari sağlık 

ve güvenlik ko-şulları” başlığı altında kadın işçiler ile ilgili 

düzenlemeler mevcuttur. 

İşyerinde iş araç ve gereçlerinin kullanımı ile ilgili sağlık ve 

güvenlik yönünden uyulması gerekli asgari şartları belirleyen 

“İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik 

Şartları Yönetmeliği” 9. maddesinde “Asgari sağlık ve güvenlik 

gereklerinin uygulanmasında, işçilerin iş ekipmanı 

kullanımı sıra-sındaki duruş pozisyonları ve çalışma şekilleri 

ile ergonomi prensipleri işverence tam olarak dikkate alınacaktır” 

denmektedir. Fakat uygulamada araç ve gereçler 

erkek bedenine göre tasarlanmakta ve kadın işçiler için bu 

kural işleyememektedir. 

“Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve 

Esasları Hakkında Yönetmelik” 7. maddeye göre “İşyerindeki 

kadınların, gençlerin, çocukların, özürlü, eski hükümlü, 

terör mağduru ve göçmen işçilerin eğitimine özel önem 

verilir. Bu ifade kadın işçileri iş eğitimi konusunda korur. 

Özellikle, uygulamada tamamen göz ardı edilen “Kişisel 

34 


İncelemeler 

Koruyucu Donanım Yönetmeliği” madde-leri yapı işlerinde 

çalışan işçiler için oldukça önemlidir. Kadın işçilerin muhatap 

olduğu eksik tasarımlar göz önüne alındığında bazı 

maddelere önemle dikkat çekilmek istenmektedir; Kişisel 

Koruyucu Donanım (KKD), tehlike içeren iş yapılırken, öngörülebilen 

koşullarda ve amaçlanan doğrultuda kullanımı 

sırasın-da kullanıcıyı mümkün olan en yüksek düzeyde koruyacak 

şekilde tasarlanarak imal edilmelidir. Giyildi-ğinde 

kullanıcıya temas eden veya etmesi muhtemel herhangi 

bir KKD elemanı, tahriş ya da yaralanmala-ra neden olabilecek 

derecede sert olmamalı, keskin kenarlar ve çıkıntılar 

bulundurmamalıdır. KKD' nin vücudun duruş şekline ve hareket 

etmesine neden olduğu kısıtlamalar ile duyu organlarında 

yol açabile-ceği hassasiyet kaybı en aza indirilmeli 

ve KKD, kullanıcı veya diğer kişiler için tehlikeli olabilecek 

ha-reketlere neden olmamalıdır. KKD, iş sırasında yapılacak 

hareketler ve vücudun duruş şekilleri göz önüne alınarak 

kullanıcı üzerinde doğru pozisyonda kolayca durmasını 

sağlayacak ve öngörülen kullanım süre-sinde yerinde kalacak 

şekilde tasarlanarak üretilmelidir. Bu amaçla KKD’ nin 

ayarlanabilir ve eklenebilir sistemler yardımıyla veya farklı 

beden ölçülerinde üretilerek kullanıcının vücut yapısına 

uygunluğu sağ-lanarak en etkin şekilde kullanılabilmesi 

sağlanmalıdır. 

Yurt Dışında Yapı İşlerinde Çalışan Kadın İçin Getirilmiş Düzenlemeler 

Yapı işlerinde çalışan kadın işçiler hakkında birebir düzenlemeler 

mevcuttur. Özellikle ABD’de, iş güvenliği ve sağlığı 

konusunda oldukça geniş çalışmalar yapılmıştır. OSHA 

(Occupational Safety and Health Administration)’nın inşaat 

sektörüne uygulanabilir yönetmelikleri 1926 CFR (Code of 

Federal Regulations)’nin altında yer almaktadır (Baradan, 

2006). 

Günümüzde ABD ve Avrupa ülkelerinde yapı işlerinde çalışan 

kadın işçiler için bir araya gelmiş birçok örgüt bulunmaktadır. 

Çalışmaların temelini yine Haziran 1999’da OSHA 

bünyesinde, HASWIC (Yapı İşlerinde Çalışan Kadınların 

Sağlık ve Güvenliği Çalışma Komisyonu), NIOSH (National 

Institute for Occupational Safety and Health), CWIT (Chicago 

Kadın Ticaret Birliği) ve ACSH (American Council on 

Science and Health) tarafından hazırlanan “Women in the 

Construction Workplace: Providing Equitable Safety and 

Health Protection-Yapı İşlerinde Kadın: İş sağlığı ve güvenliğinin 

korumasında eşit-liğin sağlanması” adlı çalışma oluşturmaktadır. 

Çalışma kadın işçiler için ayrıca dikkat edilmesi 

gereken hususları içermektedir. Birçok anket ve mülakat 

çalışmasını temel alan çalışmanın maddelerine aşağıda yer 

verilmiştir (OSHA, 1999) : 

1) İş Yeri Kültürü: 

a) Saldırgan İş Ortamı: İş ortamında, kadınlar kendilerini iş 

arkadaşlarının saldırgan tavrı nede-niyle güvende hissetmemektedir, 

fiziksel zarara uğratılmakta, işleri sabote edilmektedir. 

Erkek işçilerin olumsuz yaklaşımları nedeniyle 

her şeyi tek başlarına, yardımsız yapmaya çalışmaktadırlar. 

Bu durum birçok yaralanmalara ve yarattığı stresten ötürü 

meslek hastalıklarına neden olmaktadır. 

b) Cinsel Taciz: Kadın işçilerin sıklıkla yaşadıkları ciddi bir 

problemdir. Hukuken cezalandırma olması ve işverenin sorumluluğu 

dâhilinde korunuyor olmalarına rağmen problem 

çözülememektedir. 

c) İş Süresinde Yalnız Olmak: Şantiyede tek kadın olmak, 

kadın işçinin kendisini güvensiz his-setmesine neden olur. 

Bu psikoloji ise dikkat dağınıklığından ötürü yaralanmalara 

ve stresten kaynaklı meslek hastalıklarına neden olur. 

d) Tehlikenin Bildirilmesi: Kadın işçilerin güvensiz koşulları 

ve tehlikeyi bildirilmesi genellikle “sızlanma” olarak atfedilir. 

Ve bildirimin devamı halinde kadın işçinin işten çıkartılması 

ile sonuçlanır. 

Hukuksal yaptırımlar, cinsel tacizi önleyici eğitimler, eğitimde 

kullanılan malzemelerde kadın gör-seline alıştırma, 

kadınları korumak için yapılacak denetimler bu sorunlara 

çözüm getirebilir. 

2) Tesislerin Temizliği ve Hijyeni: Şantiyelerde sıklıkla karşılaşılan 

problem, kalıcı olmayan tuva-letlerin sağlığa uygun 

olmayışı, unisex olması, mahremiyet içermemesi ve korunamayışıdır. 

Genellikle kadın sayısının az olmasının sebep 

gösterilmesi nedeniyle kadınlar için ayrı tuvalet yoktur. 

Tesislerde su kısıtlıdır, tuvalet kâğıdı neredeyse hiç yoktur. 

Standartlarda bunla ilgili düzenlemeler olmasına rağmen 

bu sorunlar halen yaşanmaktadır. Ve sonuçta çeşitli sağlık 

problemleri ortaya çıkmaktadır. Bu şikâyetlerin giderilmesi 

için şantiye içinde ve dışında tuvaletlerin, duşların bulunması 

ve tesislerin kadın ve erkek için ayrı ayrı düzenlenmesi, 

suyun varlığı, tuvaletlerin temizliğinin korunması çok 

önemlidir. 

3) Kişisel Koruyucu Donanım ve Giysiler: Sayılarının az olduğu 

işlerde çalışan kadınların en çok karşılaştıkları sorun 

bedenlerine oturmayan KKD ve giysilerdir. Bu durum donanımların 

güvenlik sağla-masından ziyade ciddi güvenlik ve 

sağlık riski oluşturur. Küçük bedenli erkek işçiler için de aynı 

durum geçerlidir. Tasarımlar kadın ölçülerine uygun olarak 

düzenlenmeli, piyasada bu şekilde üretim yapan fir-malar 

bu konuda bilgilendirilmelidir. İşverenin sorumluluğu bu 

konuda arttırılmalı ve kadın işçilere özel olan KKD’leri kullanılması 

teşvik edilmelidir. 

4) Ergonomi: İş kaynaklı meydana gelmiş iskelet ve kas bozuklukları 

aletlerin, malzemelerin ve ekipmanların, ergonomi 

dikkate alınarak tasarlanmaması nedeniyle oluşmaktadır. 

Ekipmanlar genellikle ortalama erkek ölçülerine göre 

tasarlanır. Ekipman ve iş aletlerinin tasarlanmasında kadın 

ve erkek ara-sındaki fizyolojik farklılıklar dikkate alınmalı 

bununla ilgili gerekli eğitimler verilmelidir. 

5) Üreme ile ilgili tehlikeler: Kadın işçilerin şantiye ortamından 

ötürü meydana gelebilecek üreme ile ilgili tehlikeler 

konusundaki araştırmalar yetersizdir. Bu konu ile ilgili araştırmalar 

yapılmalı ve öneri-ler sunulmalıdır. 

6) İş sağlığı ve iş güvenliği eğitimi: İş güvenliği eğitimi her 

yeni gelen işçi için şarttır. Özellikle iş arkadaşlarının saldırgan 

tavırları nedeniyle ilişki kuramayan kadın işçilerin eğitimlerine 

özen gösterilme-lidir. İşveren iş eğitimine gerekli 

önemi vermeli ve yaptırım uygulanmalıdır. Eğitimlerde, 

müfredat içer-sinde kadın işçilerin varlığı vurgulanmalıdır. 

7) Yaralanma ve Meslek Hastalıkları ile ilgili verileri toplama 

ve inceleme: Kadın işçiler ile ilgili veriler olmasına rağmen 

bu veriler bir araya getirilmemiş ve irdelenmemiştir. Gerekli 

çalışmalar çözüm önerilerinin sunulması açısından yapılmalıdır. 


İncelemeler 

Yapı İşlerinde Çalışan Kadın İçin İş Sağlığı ve Güvenliği 

Yurt dışında halen kadın işçilerin kullanacağı KKD ve giysiler 

araştırılmaya devam etmektedir. 1999’dan bu yana 

gerekli incelemeler yapılmış ve firmalar işverenlerin de talebiyle 

kadın işçilere özel KKD ve giysiler üretmişlerdir (The 

Ontario Womens Directorate and The Ondustrial Accident 

Preventioan Association, 2006). 

Erkek ve kadın işçilerin fiziki yapıları ve vücut boyutları farklıdır. 

Bu farklılığı inceleyip gerekli verileri toplayan bilim dalı 

antropometridir. Toplanan veriler, donanımların, malzemelerin, 

iş yerlerinin tasarlanmasında kullanılır. Erkek egemen 

bir sektörden beklenildiği üzere güvenlik için alınmış önlem-lerde 

kullanılan tasarımlar ortalama erkek ölçüleri temel 

alınarak yapılmıştır. Ortalama erkek ölçüsünden daha 

küçük ölçülere sahip bir erkek işçi ile ortalama bir kadın işçinin 

ölçüleri yine örtüşmez. Bu nedenle şantiyede çalışan 

erkek ve kadın işçi fizyolojik yapı gereği tehlikelere karşı 

farklı şekilde korunmalıdırlar. Aksi takdirde kadın işçilerin 

kullanacağı KKD’ler korumaktan ziyade risk teşkil etmektedir 

(Swan, 2001). 

ISEA (International Safety Equipment Association), 

OSHA’nın bildiriminden sonra KKD kulla-nımı ile ilgili kadın 

işçiler ile mülakatlar yapmıştır. Aşağıda Kanada’da uyumsuz, 

bol gelen KKD’leri kullanan kadın işçiler ile yapılmış 

bazı mülakatlardan çıkartılan sonuçlara yer verilmiştir 

(Walker, 2010). Bu ve benzeri risklerin oluşmasına fırsat vermemek 

için üretici firmalar tasarımlarını kadın işçileri de temel 

alarak yapmalı, işveren bu donanımları kullandırtmak 

üzere teşvik edilmeli ve bilgilendirilmelidir. 

1) Erkeğe nazaran küçük yüzlü kadına oturmayan koruyucu 

gözlük, işçiyi kullandığı makineden çıkan zararlı malzeme 

tanelerinden koruyamaz, gözlüğün altında-yanında kalan 

boşluklardan tanecikler yüze, göze etki eder. 

2) Büyük koruyucu botlar giyen kadın işçiler, yürürken, merdivene 

çıkarken, tırmanırken sendele-me yaşar. Dengeyi 

sağlamak isteyen kadın işçinin ayakları su toplar. Botlar güvenlik 

sağlamadığı gibi, kadın işçiye zarar verir. 

3) Ellerine oturmayan eldivenler kullanan kadın işçiler, vidaları 

tutamamaktadır. Kullandıkları ma-kinenin durumuna 

göre ellerini kaptırma olasılıkları çok yüksektir. 

Sonuçlar 

Yapı işlerinde çalışan kadın işçilerinin yaşadıkları cinsel, fiziksel, 

psikolojik ve ekonomik şiddet, içselleştirilmiş olan 

cinsiyet ayrımcılığı bu konuda önceden yapılmış çalışmalarda 

tespit edilmiştir. 

Yapı işlerinde çalışan kadın işçiler için yurt dışında çalışmalar 

halen sürmekte ve ilerleme kayde-dilmekte olmasına 

karşın Türkiye’de bu konuda örgütlenme ve çalışma zayıftır. 

Türkiye’de, halen, top-lum içersinde “kadın zayıftır”, “kadın 

duygusaldır” ve en önemlisi “kadın doğurgandır” cümleleri 

nesil-den nesile aktarılmakta ve sonuç olarak erkek egemen 

meslek gruplarında çalışacak kadın işçi, işveren ve iş 

arkadaşları tarafından tercih edilmemektedir. 

Bu toplumsal zihniyet mevzuat ile desteklenmemeli, gerekli 

gelişmeler ve değişimler yapılmalıdır. Şantiyedeki kadın 

işçiler ve erkek işçiler eşit haklara sahip olmalı ve fizyolojik 

yapı nedeniyle kadın işçi-lerin sağlık ve güvenliklerini korumak 

adına gerekli araştırmalar yapılmalıdır. Çalışma hayatı 

ve sosyal güvenlik konularında ulusal ve uluslar arası 

düzeyde eğitim, araştırma, inceleme, yayın, dokümantasyon 

ve danışmanlık faaliyetlerinde bulunan Çalışma Sosyal 

ve Güvenlik Eğitim Merkezi’nin (ÇASGEM) ve İş Sağlığı ve 

Güvenli Merkezi Müdürlüğü’nün (İŞGÜM) yapı işlerinde çalışan 

kadın işçilerin iş güvenliği ve sağlığı konusunda araştırma 

ve inceleme yapması büyük bir açığı kapatacaktır. 

Yönetmelikte, kadınlar arasındaki fırsat eşitliğini ihlal eden 

hususlar tekrar gözden geçirilmelidir. 

Asıl olan kadın ve erkek işçiler arasındaki bu eşitsizliği, kadın 

sorunu olarak algılamamak ve “in-san” sorunu olarak 

ele almaktır. Kadın çalışanlar için inşaat sektöründe çalışma 

koşullarını iyileştirmek ve çalışma imkânlarını arttırmak için 

birlik halinde hareket edilmelidir. 

Kaynaklar 

Adakale Demirhan, F. E. ve Ekonomi M. (2005). “Türkiye’de Kadın 

İşçilerle ilgili Koruyucu Ya-sal Düzenlemeler ve 4857 Sayılı Yeni İş 

Kanunu ile Getirilen Yenilikler”, İTÜ Dergisi/mühendislik, cilt 4 sayı 

5, 55-67. 

Baradan, S. (2006).“Türkiye İnşaat Sektöründe İş Güvenliğinin Yeri 

ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyas-lanması”, DEÜ Fen ve Müh. Dergisi, Cilt: 

8 Sayı: 1, s. 87-100. 

Hoskins, A. B. (2005). “Occupational injuries, illnesses, and fatalities 

among women, Breau of Labor Statistics, Monthly labor review. 

Michel A. (1993). Feminizm, Çev. Şirin Tekeli, İstanbul: İletişim. 

OSHA (1999): www.osha.gov "Women in the Construction Workplace: 

Providing Equitable Safety and 7)Health Protection" ,Submitted 

to the Occupational Safety and Health Administration 

(OSHA), Erişim Tarihi: 10 Temmuz 2010. 

Swan, K. (2001). “Women in Construction: A Review of Pertinent 

Literature”, Pennsylvania State University. 

TMMOB Kadın Mühendis, Mimar ve Şehir Plancıları Kurultayı Sonuç 

Bildirgesi (2009). İstanbul 

The Ontario Womens Directorate and The Ondustrial Accident Preventioan 

Association (2006). “Personal Protective Equipment For 

Women”. 

Türkiye İstatistik Kurumu: http://www.tuik.gov.tr Erişim Tarihi: 

Temmuz 2010. 

Walker J. L. (2010). “PPE for Women” , International Safety Equipment 

Association (ISEA) Protection Update News. 

4857 Sayılı İş Kanunu, 2003. 

5840 Sayılı Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Kanunu, 2009 

25311 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği, 2003. 

25325 Sayılı Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği, 2003. 

26361 Sayılı Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği, 2006. 

25370 Sayılı İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik 

Şartları Yönetmeliği, 2004. 

25426 Sayılı Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul 

ve Esasları Hakkında Yönet-melik, 2004. 

25494 Sayılı Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği, 2004. 

25522 Sayılı Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla 

Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik, 2004. 

25548 Sayılı Kadın İşçilerin Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları 

Hakkında Yönetmelik, 20 

36 


İş Sağlığı ve Güvenliği 

2009 YILI İNŞAAT SEKTÖRÜ İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARI 

İSTATİSTİKLERİ 

Alpaslan Ertürk 

Maden Yük. Mühendisi 

İş Güvenliği Uzmanı (A) 

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’nun iş kazaları ve meslek 

hastalıklarına ilişkin istatistikleri yayımlandı. 2009 

yılı sonuçları 9 milyon çalışana ilişkin verileri kapsıyor. 

SGK istatistiklerine göre 2009’da; 

• Ocak-Nisan döneminde 17 bin 733, 

• Mayıs-Ağustos döneminde 18 bin 954, 

• Eylül-Aralık döneminde ise 27 bin 629 kişi olmak 

üzere toplamda 64 bin 316 kişi iş kazasına uğradı, 429 

kişi meslek hastalığına yakalandı. 

Bunların 1.171’i ölümle sonuçlandı. Ölümle sonuçlanan 

iş kazalarında İstanbul birinci sırada yer alırken, 

bunu sırasıyla Ankara, Bursa ve Antalya izledi. 

Yaşanan iş kazalarının en önemli nedenleri; bir veya 

birden fazla cismin sıkıştırması, ezmesi, batması ve 

kesmesi, düşen cisimlerin çarpıp devirmesi, makinelerin 

sebep olduğu kazalar ve kişilerin düşmesi olduğu 

görüldü. Bu nedenlerle yaşanan kazalar, toplam 

kazaların yüzde 75’ini oluşturdu. 

İnşaat Sektörü ile ilgili İş Kazası ve Meslek Hastalıkları 

İstatistiklerini aşağıda yorumsuz olarak bilgilerinize 

sunuyoruz. 


Vergi 

ÖDEME EMRİ, MAL BEYANI, 

ÖDEME EMRİNE İTİRAZ VE DAVA AÇMA SÜRELERİ 

Doğan ÖZTÜRK 

Mali Müşavir 

Merhabalar, bu yazımda sizleri ödeme emri konusu 

hakkında bilgilendirmeye çalışacağım. Ekonomik krizin 

teğet geçtiği ülkemizde, her sınıftan mükelleflerimizin 

oldukça sık karşılaştığı belgelerden biride ödeme 

emirleridir. Kamu alacakları, amme alacaklarının 

tahsil usulü hakkındaki kanunla düzenlenmiştir. Bu 

kanun borcunu ödeyemeyen mükellefe karşılık verilen 

süre dolmuş ise bunun cebren tahsilini zorunlu 

kılmıştır. Başka bir deyişle mükellefler vadelerinde 

ödenmeyen borçları cebren tahsil edilir hükmü bulunmaktadır. 

6183 sayılı kanunun 55. Maddesinde; Amme alacağını 

vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlarını 

ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu 

bir “ödeme emri” ile tebliğ olunur denmektedir. 

Ödeme emrinde borcun asıl ve ferilerinin mahiyet 

ve miktarları, nereye ödeneceği, müddetinde ödemediği 

veya mal bildiriminde bulunmadığı takdirde 

borcun cebren tahsil ve borçlunun mal bildiriminde 

bulununcaya kadar üç ayı geçmemek üzere hapis ile 

tazyik olunacağı, gerçeğe aykırı bildirimde bulunduğu 

takdirde hapis ile cezalandırılacağı kayıtlı bulunur. 

Ayrıca, borçlunun 114’üncü maddedeki vazifeleri ve 

bu vazifeleri yerine getirmediği takdirde hakkında 

tatbik edilecek olan ceza bu ödeme emrinde kendisine 

bildirilir. 

Belediye hududu dışındaki köylerde bulunan borçlulara 

ödeme emirleri muhtarlıkça tebliğ olunur. Ödeme 

emirlerinin muhtarlığa tevdii tarihinden itibaren 

15 gün içinde tebligat yapılmadığı takdirde ödeme 

emirleri tebliğ edilmemiş olan borçluların isimleri 

ödeme emri hüküm ve mahiyetindeki bir “ödeme cetveline” 

alınarak borçlular borçlarını ödemeye ve mal 

bildiriminde bulunmaya çağrılırlar. Ödeme cetveli köy 

ihtiyar kurulu kapısına bir örneği de köyde herkesin 

görebileceği umumi bir mahalle 10 gün müddetle 

asılmak suretiyle tebliğ olunur. Cetvel asılırken ve indirilirken 

keyfiyet muhtarlıkça zabıt varakasıyla tespit 

edilir. Cebren tahsil ve takip ödeme emrinin tebliği 

veya ödeme cetvelinin indirilmesi tarihinde başlamış 

olur. 

Borcunu vadesinde ödemeyenlere ait malları elinde 

bulunduran üçüncü şahıslardan bu malları 7 gün içinde 

bildirmeleri istenir. 

Ödeme emrine itiraz Amme alacakları usulü hakkındaki 

kanunun 58. maddesi konuya getirdiği açıklama 

şu şekildedir. 

Kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahıs, böyle bir 

borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına 

uğradığı hakkında tebliğ tarihinden itibaren 

7 gün içinde alacaklı tahsil dairesine ait itiraz işlerine 

bakan vergi itiraz komisyonu nezdinde itirazda bulunabilir. 

İtirazın şekli, incelenmesi ve itiraz incelemelerinin 

iadesi hususlarında Vergi Usul Kanunu hükümleri 

tatbik olunur. 

Borcun bir kısmına itiraz eden borçlunun o kısmın cihet 

ve miktarını açıkça göstermesi lazımdır, aksi halde 

itiraz edilmemiş sayılır. 

İtirazda bulunan borçlu bu kanuna göre teminat gösterdiği 

takdirde takip muamelesi itirazlı borç miktarı 

için ve itiraz komisyonunca bu hususta karar verilinceye 

kadar durdurulur. 

İtiraz komisyonu bu itirazları en geç 7 gün içinde karara 

bağlamak mecburiyetindedir. 

İtirazında tamamen veya kısmen haksız çıkan borçludan, 

hakkındaki itirazın reddolunduğu miktardaki 

amme alacağı % 10 zamla tahsil edilir. 

İtiraz komisyonlarının bu konudaki kararları kesindir. 

Borcun tamamına bu madde gereğince vaki itirazların 

tamamen veya kısmen reddi halinde, borçlu ret kararının 

kendisine tebliği tarihinden itibaren 7 gün içinde 

mal bildiriminde bulunmak mecburiyetindedir. 

Borcun bir kısmına karşı bu madde gereğince vaki 

itirazlar mal bildiriminde bulunma müddetini uzatamaz. 

Ödeme emri gelen mükellef kanunun 59. maddesi 

gereği ödeme emrini tebellüğ ettiği tarihten itibaren 

7 gün içerisinde mal beyanında bulunmak zorundadır. 

Borçlu, borcuna yetecek miktarda kendi uhdesinde 

bulunan malları, hak ve alacaklarını vergi dairesine 

belirtilen sürede bildirmek zorundadır. Bu malların 

veya alacakların bir kısmı üçüncü şahıslar elinde bulunuyorsa 

bunları da tüm açıklığı ile ilgili daireye bildirmekle 

mükelleftir. Ayrıca mükellef mal bildirimi ile 

birlikte kendi yaşayış şeklini yani geçim koşulları ile 

bilgiyi ve borcu ne şekilde ödeyebileceği konusunda 

da vergi dairesine bilgi vermek zorundadır. Yine borçlu 

borcunu ödeyebilecek kadar malının olmadığını 

bildirmesi dahi mal bildirimini yapmış hükmünde yer 

almaktadır. Bu tip durumlarda borçlunun ikametgah 

adresi ve kimlik bilgileri kanuni iş merkezini vergi 

dairesine bildirmesi gerekmektedir. Mal bildiriminde 

38 


ulunmuş mükellef verilen ödeme planı gereği borcunu 

ödemez ise mal beyanında bulunduğu değerler 

nakde çevrilerek borç tahsil edilir. 

Devlet alacaklarını güvence altına alarak kamu hizmetlerinin 

aksamadan sürmesini sağlamakla mükelleftir. 

Bu sebepledir ki; doğmuş ve vadeleri geldiği 

halde ödenmeyen vergilerin tahsili devletin sorumluluğundadır. 

Devlet bu sorumluluğu birden fazla yol ile 

ifa etmektedir. Bunlardan bir tanesi mükellef borcunu 

vadesinde ödeyememişse verdiği teminatlarını nakde 

çevirmek yöntemidir. Yine bunun dışında bir başka 

yöntem ise kamu borcu olan mükellef bu borcunu bir 

kefil göstermiş ve borcunu vadesinde ödeyememişse 

devlet bu sefer de borcu kefilden tahsil yoluna müracaat 

etmektedir. Piyasada sıkça karşılaşılan usul ise 

kamu borcunun, borçlunun mallarına haciz koyarak 

tahsili yoluna gitmesidir. Bu yöntemlerle tahsil edilemeyen 

kamu borcuna karşılık devlet şayet tahsil yolu 

kalmadıysa ilgili mükellefin iflasını da isteyebilmektedir. 

Amme alacakları kanunun 54 maddesi ödenmeyen 

kamu borcunun tahsilini bu şekilde yapmaktadır. 

Vergi 

KARE BULMACA ÇÖZÜMÜ 



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 

1 2 13 M 4 A 5 Y 6A 7 L A8 N 9 M 10 A 

1 M A 2 Y A A L L A AV N E RM E A K V 

2 A L 3 A T V E K RA E B A K E V K E 

3 T 4 K E A K B İ A M RE O K T E O R 

4 E K 5 M A N B A K İ R E 

İ M R O T O R 

6 A B Y A T A K S 

5 M A N B A K İ R E 

7 T U T A K N E B İ 

6 A B Y A T A S 

8 İ K İ L İ K T A Y 

7 T U 

9 

T K A K P A N Y AE M B İ S E 

8 İ K 10 İ L D İ İ K E NT L A İ Y K 

9 K P A Y A M S E 

10 D İ K E N L İ K 

SUDOKU ÇÖZÜMLERİ 

SUDOKU SUDOKU ÇÖZÜMLERİ ( kolay ) 

Görüldüğü üzere ödeme emirleri ciddiye alınması SUDOKU ÇÖZÜMLERİ 

gereken önemli bir husustur. Genelde mükellefler 

1 6 8 9 3 5 4 2 7 

vergi dairesinden gelen bu tip yazışmaları bürolarında 

bekletmekte KARE BULMACA ve daha ÇÖZÜMÜ sonra ciddi sorunlarla karşı 

4 2 7 1 6 8 9 3 5 

SUDOKU ( 5 kolay 9 3 ) 4 7 2 6 8 1 

karşıya kalmaktadır. Oysa yapılması gereken husus 

1 6 8 99 83 4 55 41 26 73 7 2 

gayet basittir. 1 2 Mal 3 beyanında 4 5 6 bulunmak 7 8 9 ve 10 bu konuda 

KOLAY 

5 9 3 74 57 2 28 69 83 1 6 4 

malının olmadığını beyan etmek dahi mal beyanında 

SUDOKU ( orta ) 

1 M A Y A L A N M A 

6 3 1 2 4 7 8 5 9 

bulunmakta yeterli olmaktadır. Son zamanlarda sıkça 

4 2 7 1 6 8 9 3 5 

KARE BULMACA 2 A L A V E R E K V 

2 7 9 3 1 5 4 6 

rastlanılan 

ÇÖZÜMÜ 

husus ise vergi dairesinin hiç haberimiz olmadan 

3 taşınmazlarımıza T K A B ve A taşıtlarımız E K ve E banka he- 

8 4 6 7 5 9 2 3 

9 8 4 65 41 1 69 38 73 2 5 7 

7 5 2 38 79 5 36 14 62 48 1 9 

1 2 saplarımıza 3 4 

4 

5 E 6uyguladığı K 7 İ 8 M 9 blokajlardır. 10 R O T Bu O tip R durumlarla 

3 1 5 6 2 4 7 9 8 

SUDOKU 6 ( 3 orta 1 ) 9 2 8 1 7 5 6 4 3 

1 M A karşılaşmak Y A L A 2 4 7 8 9 

5 M istemiyorsak N M A 

A N B ödeme A K emri İ geldiğinde R E ilk iş 

5 1 9 4 2 6 7 3 8 

2 A L alındığı A V E tarihi R üzerine E kalın K V alt çizgili bir şekilde tarihi 

2 7 9 8 1 5 4 6 

6 A B Y A T A K S 

6 4 1 9 8 73 62 35 57 

9 8 4 2 1 

3 T not K A almak B ve A en kısa E zamanda K E müşavirimize iletmek 

8 4 6 7 5 9 2 1 3 

7 T U T A K N E B İ 

3 7 5 6 4 2 8 41 39 

1 7 9 6 5 

4 E K 

ve 

İ 

onun 

M 

yol 

R 

haritasına 

O T O 

uymaktır. 

R 

Aksi takdirde hiç ummadığınız 

şaka gibi olaylarla karşılaşmak söz konusu- 

1 9 2 

8 İ K İ L İ K T A Y 

9 2 38 1 75 85 6 36 2 64 473 

75 94 8 

5 M A N B A K İ R E 

dur. Çek 9 K ödemeleriniz P A Y için Ayatırdığınız M S paranın E içinden, 

Y 

5 1 9 4 2 16 57 73 28 

6 9 3 8 4 

6 A B 

10 unuttuğunuz A T A K 

D İ veya K E atladığınız S 

N L İ bir K ödeme emri 7 6 3 5 9 48 94 2 81 

3 ORTA 1 5 7 6 

7 T U için T A tahsil K edilen N küçük E B bir İ meblağın sizi akşamın beş 2 8 4 3 1 7 9 6 5 

8 İ K buçuğunda İ L İ K koştura T koştura A Y bankaya gitmenize, hele 8 3 6 7 5 4 1 9 2 

9 K 

birde 

P A 

o 

SUDOKU Y 

an 

A 

için 

M 

likit durumunuz 

ÇÖZÜMLERİ S E 

müsait değilse daha 1 5 7 2 6 9 3 8 4 

da kötü sürprizlere sebep vermesine izin vermeyiniz. 

10 D İ K E N L İ K 

4 9 2 8 3 SUDOKU 1 5 7 ( 6zor ) 

Ödeme emirleri SUDOKU genelde ( kolay ana ) borç ve uzantıları ile beraber 

gelir. Bu durumlarda şunu yapmak gerekir, en 

9 8 6 5 1 7 2 3 4 

1 6 8 9 3 5 4 2 7 

SUDOKU ÇÖZÜMLERİ 

azından ödeme emrinde gelen borçlardan, damga 

7 1 4 6 2 3 5 8 9 

vergilerini ödemek 5 9 3 bile 4 o 7 ödeme 2 6 emri 8 1 ile ilgili işlem 

3 2 5 4 8 9 1 6 7 

SUDOKU ( kolay 4 ) 2 7 1 6 8 9 3 5 

SUDOKU ( zor ) 

yapmak sayılacağından bizlere zaman kazandıracaktır. 

Devletin durmadan 9 8 4 5 işleyen 1 6 bir 3 mekanizması 7 2 mev- 

4 9 1 3 7 6 8 2 5 

9 8 ZOR 6 5 1 

1 6 8 9 3 

57 32 23 84 

4 1 9 7 6 

cuttur. Bu mekanizma 75 54 2 87 

içerisinde 9 3 1 işlemler 6 4 yürür, bizlere 

düşen görevtarafımıza 9 5 3 4 1 

7 1 4 6 2 

5 9 3 4 7 

83 65 78 29 

62 36 18 21 

4 7 gelen 8 5 ödeme 9 emirlerini 

3 2 5 4 8 

4 2 ivedilikle 7 1 mali 6 69 71 96 17 

3 2 4 5 8 

28 müşavirimize 

79 93 35 

iletmekten geçmektedir. 

8 1 5 4 6 

4 9 1 3 7 

9 8 4 5 1 

26 58 82 95 

6 4 7 1 3 

Sözlerimi hepinize 86 43 6 sevdiklerinizden 7 72 

5 9 2 1 hoş 3 sürprizler dileyerek 

bitiriyorum. 

5 3 2 8 4 

7 5 2 8 9 1 49 37 76 

5 8 6 9 2 

3 1 56 64 

2 4 7 9 8 

8 6 7 2 9 5 3 4 1 

6 3 1 2 4 7 8 5 9 

6 7 9 1 3 2 4 5 8 

2 7 9 3 8 1 5 4 6 

İMO İzmir Şubesi Bülteni - www.imoizmir.org.tr 2 5 8 9 6 4 7 1 3 Mart 2011 - 157 39 

8 4 6 7 5 9 2 1 3 

1 4 3 7 5 8 6 9 2 

3 1 5 6 2 4 7 9 8

Sağlık 

SAĞLIKTA KAOS DEVAM EDİYOR 

Dr. Fatih SÜRENKÖK 

Bu satırlara tekrar dönmem diye düşünüyordum geçen 

haftaya kadar. Çok sevgili Tahsin Ağabeyi kaybettikten 

sonra zaten pek de beceremediğim yazıları 

sevgili İMO cular fırsat bu fırsat deyip istemez diye 

düşünürken sevgili Jale tekrar yazmamı istedi. Sevgili 

Tahsin Ağabeyi bir kere daha özlemle ve saygıyla anmak 

istiyorum. İnanıyorum ki O yukarıdan bizleri ve 

olan biteni izlemeye yorumlar yapmaya devam ediyor. 

Bu yüzden bende sevgili Tahsin Ağabeye sağlıkta 

olan bitenleri anlatmaya çalışacağım. 

Tam Gün Sağlık Bakanlığının diretmesi ve Danıştay’ın 

aldığı son karar ile tam bir arap saçına döndü. Anayasa 

mahkemesi verdiği kararla üniversitelerde çalışan 

öğretim üyelerinin saat 5 den sonra muayenehanelerine 

gitmelerine izin verirken, kamu hastanelerinde 

çalışan hekimlerin durumu hala belirsiz. Bu konuda 

Sağlık Bakanlığı yeni düzenlemeler içeren bir yasa 

çıkarmak zorunda kalabilir. Özellikle üniversitelerde 

Tam Güne geçişi tıp eğitiminin kalitesini arttırmak 

amacıyla yaptığını söyleyen Bakanlık yeni uygulamaları 

ile bunun tam tersini yaptı. Üniversitedeki öğretim 

üyelerine performans sistemi getirilerek ücretlendirme 

sistemi değiştirildi. Artık bir öğretim üyesi 

muayene ve tedavi ettiği hastanın sayısına göre ücret 

alacak. Daha çok ücret için de daha çok “iş” yapacak. 

Asli görevi öğrenci ve asistan yetiştirmek olan öğretim 

üyesi bu ulvi ve asli görevi unutacak. 

Yıllardır eğitim hastanelerinde ve tıp fakültelerinde 

33 saat aralıksız çalışan asistanlar artık ilk defa “yeter” 

dediler. Özellikle büyük illerin asistanları yaptıkları 

yürüyüşlerle çalışma koşulları ve eğitimdeki yetersizlikleri 

protesto ettiler. 

Genel Sağlık Sigortası her geçen gün yüzünü gösteriyor. 

Seçim öncesi verilen yaldızlı hizmetler hemen 

hemen her hafta çıkarılan “uygulama tebliğleri” ile 

gerçek yüzünü gösterdi. Hastaneye giden herkes 

katkı payı ödemek durumunda. 2010 yılında sağlıkta 

dönen para, 2004 yılının 3 katını geçerek 40 milyar 

buldu ve bunun yüzde kırkı sadece ilaca ayrılan kısım. 

Yani 2010 yılında çok uluslu ilaç şirketlerinin kasalarına 

ülkemizden 16 milyar lira aktarıldı. Tıbbi teknolojiye 

aktarılan hesapsız, aşırı paralarla ülkemiz MR, 

Bilgisayarlı Tomografi vb. gibi aletlerin çöplüğüne 

döndü. İşin kötü yanı bu hesaplardan maalesef halkımız 

haberdar bile değil. 

Hekimler yine ayakta ve eylemlerde Tahsin Ağabey. 

Senin emanet ettiğin mücadele bayrağını gericiliğe, 

sömürüye, adaletsizliğe, haksızlığa karşı sadece meslektaşların 

değil biz hekimler de yükseltiyoruz. 13 

mart 2011 de ülkemizde ki tüm sağlık çalışanları - başta 

hekimler olmak üzere- TTB önderliğinde Ankara’da 

büyük yürüyüşe hazırlanıyoruz. Bu yürüyüşe İMO ve 

TMMOB da destek olacak, mimar ve mühendis yol 

arkadaşlarımızla birlikte olacağız. AKP’nin tetikçiliğini 

yaptığı neo-liberal sağlık sistemini protesto edeceğiz. 

Biliyorum ki “Sen” de yanımızda olacaksın her zaman 

olduğun gibi. Bu yıl da sağlık çalışanları 14 Mart Tıp 

Bayramını buruk kutlayacak. 

Sevgili Tahsin Ağabey sağlık alanında durum böyle. 

Sizden sonra değişen pek bir şey yok. Yani sağlıkta 

AKP’nin yarattığı kaos devam ediyor hala… 

40 


İNŞAAT MÜHENDİSLERİNİN BAĞLI OLDUĞU YASAL DÜZENLEMELER 

YÖNÜNDEN ZORUNLU İŞ (HİZMET ) SÖZLEŞMELERİ 

Avukat Baki OKAN 

Hukuk 

İş Sözleşmesi Yapma Özgürlüğü 

Genel Olarak 

“Çalışma ve sözleşme hürriyeti” başlığını taşıyan Anayasanın 

48. maddesine göre, “Herkes, dilediği alanda 

çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir. Özel teşebbüsler 

kurmak serbesttir. Devlet, özel teşebbüslerin 

milli ekonominin gereklerine ve sosyal amaçlara 

uygun yürümesini, güvenlik ve kararlılık içinde çalışmasını 

sağlayacak tedbirleri alır.” 

Borçlar Kanununun 19. maddesi ise, “Bir akdin mevzuu, 

kanunun gösterdiği hudut dairesinde, serbestçe 

tayin olunabilir.” hükmü ile anayasadaki sözleşme 

özgürlüğü ilkesine uygun olarak düzenlenmiştir. Hizmet 

sözleşmesinin koşullarının kanuna, ahlaka (adaba) 

aykırı olmamak üzere istenildiği gibi saptanabileceği 

Borçlar Kanununun 319. maddesinde ayrıca 

hükme bağlanmıştır. Benzeri bir hüküm 4857 sayılı İş 

Kanununun 9. maddesinde de yer almaktadır. Buna 

göre, “Taraflar iş sözleşmesini, Kanun hükümleriyle 

getirilen sınırlamalar saklı kalmak koşuluyla, ihtiyaçlarına 

uygun türde düzenleyebilirler.” 

İş Kanunu Açısından İş Sözleşmesi Türleri 

• Sürekli ve Süreksiz İş Sözleşmeleri 

• Belirli Süreli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri 

• Azami ve asgari süreli iş sözleşmeleri 

• Deneme süreli iş sözleşmeleri 

• Takım sözleşmesi ile kurulan iş sözleşmeleri 

• Mevsimlik iş sözleşmeleri 

• Kısmi süreli iş sözleşmeleri 

İş sözleşmesinin Şekli 

İş Kanununa göre iş sözleşmesi kural olarak - yasada 

aksi belirtilmedikçe - herhangi bir özel şekle bağlı 

değildir. Ancak, süresi bir yıl ve daha fazla olan belirli 

süreli iş sözleşmeleri, takım sözleşmeleri ve çağrı üzerine 

çalışma ile ilgili sözleşmeler açısından yazılı şekil 

zorunluluğu vardır. Yazılı şekle aykırılık durumunda 

ne olacaktır sorusu öğretide ve uygulamada tartışmalıdır. 

Yargıtayın da katıldığı iş hukuku öğretisinin bir 

kesiminin görüşüne göre, yazılı şekil bir kanıtlama/ 

ispat koşuludur, sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. 

Şekil koşulunun işçinin korunması amacıyla getirildiği, 

sözleşmenin geçersizliği sonucunu doğuracak bir 

yaptırımın taraflar arasındaki iş sözleşmesini başlangıcından 

itibaren hükümsüz kılacağı, bu durumda işçinin 

haklarından yoksun kalacağı ileri sürülmektedir. 

Diğer görüşe göre, yazılı şekle aykırılığın yaptırımı 

geçersizliktir. Borçlar Kanunun 11/.maddesindeki 

genel kurala göre yasada aksi belirtilmedikçe yasada 

öngörülen şekil koşulu bir geçerlilik koşuludur. İş sözleşmesinde 

geçersizlik koşulu geçmişe etkili olmadığından 

ileri dönük sonuç doğurmaktadır. Ayrıca, sözleşme 

şekle aykırı bile olsa taraflarca uygulandıktan 

sonra bu nedenle geçersizliğinin ileri sürülmesi hakkın 

kötüye kullanılmasıdır. Böyle bir durumu ise, yasa 

korumayacaktır. 

Bu görüşlerden farklı diğer bir görüş ise, Avrupa ülkelerinden 

bazılarında uygulanan belirli süreli iş sözleşmelerindeki 

şekle aykırılığın sözleşmeyi belirsiz süreli 

sözleşmeye dönüştürmesinin kabul edilmesidir. 

İş sözleşmesi yapma zorunluluğu 

Sadece iş hukuku mevzuatında değil, diğer alanlara 

ilişkin hukuksal düzenlemelerde de kimi durumlarda 

çeşitli sebeplerle iş (hizmet) sözleşmesi yapma 

zorunluluğuna yer verildiği görülmektedir. İş kanununda 

özürlüler, eski hükümlüler, askerlik veya yasal 

bir ödev nedeniyle işten ayrılanlara ilişkin olarak işverenler 

yönünden iş sözleşmesi yapma zorunluluğu 

getirilmiştir. 

İnşaat mühendislerinin bağlı oldukları yasal düzenlemeler 

açısından çalışma alanlarına göre kimi zaman 

işveren sıfatıyla kimi zaman da çalışan olarak çeşitli 

türde iş sözleşmesi yapmak zorunda oldukları bilinmektedir. 

Bu zorunluluğun değişik sebeplere dayandığı, 

özellikle inşaat mühendisliği hizmetlerinin belirli 

ve yeknesak koşullara bağlanması, meslek mensuplarının 

korunması, denetimin sağlanması ve sorumlulukların 

açıklıkla belirlenmesi nin amaçlandığı söylenebilir. 

Bunları aşağıdaki başlıklarda inceleyeceğiz: 

TMMOB Kanunun 33. maddesine göre, Türkiye’de 

mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları 

mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul 

olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için ihtisasına 

uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını 

muhafaza etmek mecburiyetindedirler. 

6235 sayılı TMMOB Kanunu ile İnşaat Mühendisleri 

Odasına, serbest çalışan ve inşaat mühendisliği hiz- 


Hukuk 

meti veren- Yönetmelikteki deyişle hizmeti üretenkişi 

ve kuruluşların İnşaat Mühendisi çalıştırmasına 

yönelik asgari koşulların belirlenmesi, meslek mensuplarının 

korunması, hizmetin neden oluştuğunun 

veya ne olduğunun belirlenmesi, bu hizmetlere ilişkin 

kayıtların tutulması ve belge düzenlenmesi, verilen 

belgelerin yenilenmesi ile serbest inşaat mühendisliği 

hizmetlerinin denetimi görevi verilmiştir. 

a) TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Serbest 

İnşaat Mühendisliği Hizmetleri Uygulama,Tescil, 

Denetim ve Belgelendirme Yönetmeliği 

Yönünden 

Serbest inşaat mühendisleri açısından da, TMMOB 

İnşaat Mühendisleri Odası Serbest İnşaat Mühendisliği 

Hizmetleri Uygulama,Tescil, Denetim ve Belgelendirme 

Yönetmeliği'nin 14. maddesinde, serbest 

inşaat mühendisliği hizmetleri iş yeri tescil belgesi 

verilmesine ilişkin koşullar içinde işyeri/işveren ile 

serbest inşaat mühendisi arasında bağıtlanmış ve 

İnşaat Mühendisleri Odası tarafından hazırlanmış bir 

tip sözleşmenin varlığı aranmaktadır. Aksi durumda 

işyeri tescil belgesi verilmemektedir. Bu Yönetmelikle 

serbest inşaat mühendisleri ile bir iş sözleşmesi yapma 

zorunluluğu getirilmesinin temel sebebi, inşaat 

mühendisi çalıştırılmasının asgari koşullarının belirlenmesi 

olduğu kadar konunun denetim altına alınmasını 

sağlamaya yöneliktir. 

Anılan Yönetmelik uyarınca TMMOB İnşaat Mühendisleri 

Odası tarafından hazırlanan tip sözleşme incelendiğinde; 

bu iş sözleşmesinin İş Kanunun 11.maddesinde 

belirlenen unsurları taşıyan belirli süreli bir iş 

sözleşmesi olduğu görülmektedir. Burada sözleşmenin 

tarafları dışında, İnşaat Mühendisleri Odası'nın 

onay merciidir. Bu onayın İş Hukuku açısından yani 

işçi-işveren ilişkisi açısından özellikle sözleşmenin 

geçerliliği yönünden herhangi bir etki yaratıp yaratmadığı 

üzerinde durulabilir. Kanımca, sözleşmenin 

taraflarının imzasını taşıyan tip sözleşmede Oda'nın 

onayı geçerlilik/sıhhat koşulu değildir. Ancak Serbest 

İnşaat Mühendisliği işinin icra edilebilmesi için zorunlu 

olduğu açıktır. 

b) Yapı Denetimi Hakkında Kanun ve Yapı 

Denetimi Uygulama Yönetmeliği Yönünden 

i) 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunu uyarınca 

çıkarılan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği'nin 

9/2 maddesinde de, “Yapım işleri yürütülen şantiyede, 

mühendis, mimar, teknik öğretmen veya tekniker 

diplomasına sahip olmak üzere bir şantiye şefinin 

bulundurulması mecburidir. Yapı müteahhidi, inşaatta 

görevlendireceği şantiye şefi ile asgari hüküm ve 

şartları ek-12'de gösterilen form-10'da belirlenmiş 

sözleşmeyi imzalar. Bu sözleşmenin bir sureti yapı 

enetim kuruluşuna verilir.” hükmü yeralmaktadır. 

Yapı müteahhidi ile şantiye şefinin görev ve sorumluluklarını 

düzenleyen bu Yönetmeliğin yukarıda belirtilen 

maddesine göre, yapı müteahhidi ile şantiye 

şefi arasında bağıtlanması/akdedilmesi zorunlu kılınan 

bu sözleşme de, İş Kanunundaki tanımlamaya 

uygun olarak hazırlanmış belirli süreli bir iş (hizmet) 

sözleşmesidir. Buradaki amacın ise, bazı işleri inşaat 

mühendisleri eliyle yapılıp yerine getirildiğinin ve 

denetlenmesinin yanısıra inşaat mühendislerinin çalışma 

asgari standartlarının belirlenmesi olduğu söylenebilir. 

ii) Teknik personelin yapı denetim kuruluşunda istihdam 

esaslarını düzenleyen aynı Yönetmeliğin 16. 

maddesinde de yapı denetim kuruluşu ile istihdam 

edilecek denetçi, kontrol elemanı ve yardımcı kontrol 

elemanı arasında, çalışma saatleri, ücret, görev ve 

sorumlulukları içeren bir sözleşme akdedileceği belirtilmiştir. 

Sözü edilen bu sözleşmenin yönetmeliğin 

ekindeki örneğe uygun olması öngörülmemekle birlikte 

benzer bir belirli süreli sözleşme olması uygun 

olacaktır. Nitekim uygulamada da kontrol elemanı ve 

denetçi inşaat mühendisleri ile yapı denetim kuruluşu 

arasında bu tip sözleşmeler yapıldığı görülmektedir. 

c) Fenni mesuliyet hizmet sözleşmeleri 

i) 3194 Sayılı İmar Kanununu Yönünden 

3194 sayılı İmar Kanunun “Müelliflik, Fenni mesuliyet, 

Şantiye Şefliği, Yapı Müteahhitliği ve Kayıtlar” başlıklı 

28. maddesinde; 

“Bu Kanun kapsamındaki mimarlık, mühendislik ve 

planlama hizmetine ilişkin harita, plan, etüt, proje 

ve eklerinin düzenlenmesi ve bunların yerine getirilmesinin; 

uygulamada bulunulacak alanın, yerleşme 

merkezinin ve yapının sınıfına,özelliğine ve büyüklük 

derecesine göre, uzmanlık alanlarına uygun olarak 

38 inci maddede belirtilen meslek mensuplarına 

yaptırılması mecburidir. Müellifler ve uygulamada 

bulunan meslek mensupları, işlerini bu Kanuna ve ilgili 

diğer mevzuata uygun olarak gerçekleştirmekten 

sorumludur.” hükmü yeralmaktadır. 

Aynı yasanın 38. maddesinde ise, halihazır harita ve 

imar planlarının hazırlanması ile yapıların, mimari, 

statik ve hertürlü plan, proje, resim ve hesaplarının 

hazırlanması ve bunların uygulanmasıyla ilgili fenni 

mesuliyetleri, uzmanlık konularına ve ilgili kanunlarına 

göre mühendisler, mimarlar ile görev, yetki ve 

sorumlulukları yönetmelikle düzenlenecek olan fen 

adamlarının yerine getireceği belirtilmektedir. 

Yapıda inşaat ve tesisat işleri ile kullanılan malzeme- 

42 


Hukuk 

lerin kamu adına denetimine ilişkin fenni mesuliyet, 

ruhsat eki etüt ve projelerin gerektirdiği uzmanlığı 

haiz meslek mensupları tarafından ayrı ayrı üstlenilmek 

zorundadır. Fenni mesul mimar ve mühendisler 

uzmanlık alanlarına göre; yapının, tesisatı ve malzemeleri 

ile birlikte, İmar Kanununa, ilgili diğer mevzuata, 

uygulama imar planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve 

projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun 

olarak inşa edilmesini denetlemekle görevlidir. 

ii) Yapı Denetimi Hakkında Kanun Yönünden 

Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinde; 

yapı denetim hizmetinin; yapı denetim kuruluşu ile 

yapı sahibi veya vekili arasında akdedilen hizmet 

sözleşmesi hükümlerine göre yürütüleceği, 3. maddesinde, 

bu Kanunun uygulanmasında, yapı denetim 

kuruluşları imar mevzuatı uyarınca öngörülen fenni 

mesuliyeti ilgili idareye karşı üstleneceği belirtilmektedir. 

Aynı Kanunun 9. maddesinde ise, Yapı denetim 

kuruluşu ile denetçi mimar ve mühendisleri; eylem ve 

işlemlerinden 3194 sayılı İmar Kanununun fenni mesul 

için öngörülen hükümlerine bağlı oldukları hükmü 

yeralmaktadır. 

Bu tasal düzenleme açısından bakıldığında, her iki 

yasanın fenni mesuliyete ilişkin hükümlerinin biribiri 

ile bağlantılı olarak ele alındığı ve uygulamanın 

da bu bağlantı gözetilerek yerine getirilmesi gerektiği 

sonucuna varılmaktadır. Başka bir deyişle, fenni 

mesuliyet kavramına inşaat mühendisleri açısından 

bu iki yasanın kaynaklık ettiği, keza, fenni mesuliyet 

bakımından ilgili tarafların sözleşme yapma zorunluluğunun 

da Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. 

maddesine dayandığı anlaşılmaktadır. Anılan Kanunun 

5. maddesindeki açıklık karşısında, fenni mesulün 

zorunlu olarak yapı denetim kuruluşu olacağı ve 

bunun doğal sonucu olarak bu kanuna göre yapılması 

zorunlu olan sözleşmelerde inşaat mühendislerinin 

taraf olma ehliyeti bulunmamaktadır. 

İmar Yönetmeliği'nde fenni mesul; “Proje müellifleri 

kendileri olsun veya olmasın, yapının yürürlükteki 

kanun, imar planı, ilgili yönetmelik hükümleri, Türk 

standartları, bilimsel kurallar, teknik şartnameler, fen, 

sanat ve sağlık kurallarına ve tüm mevzuat hükümlerine 

uygun olarak düzenlenen ruhsat eki projelerine 

göre gerçekleştirilmesini, aldıkları eğitime göre denetleyen 

ve ilgili idareler ile üyesi oldukları odalarına 

karşı sorumlu olan ilgili meslek mensuplarıdır.” biçiminde 

tanımlanmıştır. 

Bu yönetmelikte, ayrıca fenni mesul ile mal sahibi 

arasında yapılması gerekli fenni mesuliyet sözleşmesi 

ve bu sözleşme içeriğine ilişkin hükümler bulunmaktadır. 

Yazımızın sınırlarını aşması nedeniyle bu 

hükümlerin ayrıntılarına girmeyeceğiz. Kısaca, fenni 

mesuliyet sözleşmesinin içeriği ile ilgili ayrıntılı hükümlerin 

bu yönetmelikte düzenlendiği, ilgili meslek 

Odalarına da bu sözleşmeler yoluyla fenni mesuliyet 

üstlenen meslek mensuplarının sicillerini tutma izleme 

görevi verildiği görülmektedir. 

Fenni mesullük hizmet sözleşmeleri ile ilgili olarak İnşaat 

Mühendisleri Odalarının içerik ve koşulları farklı 

olmakla birlikte tip sözleşmeler düzenlediği ve uygulamada 

bu sözleşmelerin kullanıldığı bilinmektedir. 

Bu uygulamanın tarafların hukuki sorumluluklarının 

belirlenmesi ve yeknesak bir uygulama sağlanması 

yönünden de yerinde olduğu açıktır. Belirtilen fenni 

mesuliyet sözleşmeleri düzenlenirken genel olarak 

3194 sayılı İmar Kanunu ve yukarıda andığımız ilgili 

yönetmeliklerde yer alan hükümler gözetilmeli ve 

özellikle bazı zorunlu koşulların konulmasına özen 

gösterilmelidir. Ayrıca, taraflar arasında ortaya çıkması 

olası uyuşmazlıkların önlenmesi ya da çözümlenmesi 

yönünden İş Kanunu açısından da hukuken 

değerlendirilmeleri yerinde olacaktır. 

iii) Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Yönünden 

İnceleme konusu yaptığımız mevzuat bakımından 

fenni mesuliyet kavramının ile teknik uygulama sorumluluğu 

(TUS) kavramı ile eş anlamda kullanıldığı 

ve bu anlamda bir kavram birliği olmadığından uygulamada 

duraksama yaratabileceği kanısındayım. 

Sözgelimi, Türk Mühendis Ve Mimar Odaları Birliği 

İnşaat Mühendisleri Odası Serbest İnşaat Mühendisliği 

Hizmetleri Uygulama, Tescil, Denetim Ve Belgelendirme 

Yönetmeliği'nde belirtilen serbest inşaat 

mühendisliği hizmetleri tek tek sayılmış ise de, fenni 

mesuliyet kavramına yer verilmediği bunun yerine 

teknik uygulama sorumluluk hizmetlerinden söz 

edildiği görülmektedir. 3194 sayılı yasa uyarınca Bayındırlık 

ve İmar Bakanlığı'nca çıkarılan Planlı Alanlar 


Üyelerimizden 

ENERJİ KİMLİK BELGESİ (EKB) İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME 

Fırat ÜMMETOĞLU 

İnşaat Mühendisi 

Enerji Kimlik Belgesi (EKB) Nedir? 

Buzdolaplarında yada klimalardaki sınıflandırmalar, 

artık binalarımız için de geçerli olacak. Bu sınıflandırmalar 

A’dan G’ye kadar yapılmıştır. Bu sınıflandırma 

yeni binalar için A, B ve C sınıfına kadar yapılabilir (D, 

E, F ve G sınıfı çıkan yeni binalara Enerji Kimlik Belgesi 

verilmeyecektir.) Mevcut binalar için ise, A’dan G’ye 

kadar her sınıf Enerji Kimlik Belgesi verilecektir. 

Enerji Kimlik Belgesi (EKB) Hangi Kanun ve 

Yönetmeliğe Dayanmaktadır? 

5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve buna bağlı 

olarak 05.12.2009 tarihi itibariyle yürürlülüğe giren 

Binalarda Enerji Performansı (BEP) Yönetmeliği hükümlerine 

göre, tüm binalar için Enerji Kimlik Belgesi 

(EKB) zorunluluğu getirilmiştir. 

Hangi Aşamada Enerji Kimlik Belgesi (EKB) 

Zorunluluğu Aranmaktadır? 

01.01.2011 tarihinden itibaren, yeni binalar için Enerji 

Kimlik Belgesi (EKB) olmadan belediyelerden yapı 

ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi çıkmayacaktır. 

Bu sebepten dolayı, belediyelerde yapı ruhsatı için 

şart olan dört ana projeye, (Mimari, statik, tesisat, ve 

elektrik projeleri) ek olarak gelen bir düzenlemedir. 

Yapı kullanım izin belgesi verilmesi aşamasında ise, 

belediyeler ve yapı denetim firmaları Enerji Kimlik 

Belgesinin (EKB), şantiyede doğru uygulanmasını 

kontrol edecek. Eğer, proje aşamasındaki Enerji Kimlik 

Belgesi (EKB) verileri, şantiyedeki ile tutmuyorsa 

bina için yapı kullanma izni belediye tarafından verilmeyecektir. 

Hangi Binalar Enerji Kimlik Belgesi Zorunluluğu 

(EKB) ve BEP Yönetmeliği Dışında Kalır? 

Sanayi alanlarında işletme ve üretim faaliyetleri yürütülen 

binalar, planlanan kullanım süresi iki yıldan az 

olan binalar, toplam kullanım alanı 50 m 2 ’nin altında 

olan binalar, seralar, atölyeler ve münferit olarak inşa 

edilen ve ısıtılmasına ve soğutulmasına gerek duyulmayan 

depo, cephanelik, ardiye, ahır, ağıl ve benzeri 

binalar dışında tüm binalarda Enerji Kimlik Belgesi 

(EKB) olması zorunludur. 

Merkezi Isıtma Sistemi Zorunluluğu Kaç m 2 ’den 

Sonra Geliyor? 

05.12.2009 tarihinde yürürlülüğe giren ve 01.04.2010 

tarihinde revize edilen Binalarda Enerji Performansı 

Yönetmeliğine göre; kullanım alanı 2000 m 2 ve üstündeki 

yeni binalarda merkezi ısıtma sistemi zorunluluğu 

getirilmiştir. 

Kat maliklerinden birinin isteği üzerine ısı yalıtımı, 

ısıtma sisteminin yakıt dönüşümü ve ısıtma sisteminin 

merkezi sistemden ferdi sisteme veya ferdi 

sistemden merkezi sisteme dönüştürülmesi, kat maliklerinin 

sayı ve arsa payı çoğunluğu ile verecekleri 

karar üzerine yapılır. Ancak toplam inşaat alanı ikibin 

metrekare ve üzeri olan binalarda merkezi ısıtma sisteminin 

ferdi ısıtma sistemine dönüştürülmesi, kat 

maliklerinin sayı ve arsa payı olarak oybirliği ile verecekleri 

karar üzerine yapılır. Bu konuda yapılacak ortak 

işlerin giderleri arsa payı oranına göre ödenir. (Kat 

Mülkiyeti Kanunu Ek fıkra: 3770 - 5.2.1992 / m.) 

Kullanım Alanı Tanımı Nedir? 

Binanın inşa edilen ve kullanılabilen tüm bölümlerinin; 

duvarlar, kolonlar, ışıklıklar, giriş holleri, açık 

çıkmalar, hava bacaları, saçaklar, tesisat galerileri ve 

katları, ticari amaçlı olmayan ve binanın kendi ihtiyacı 

için otopark olarak kullanılan bölüm ve katlar, yangın 

merdivenleri, asansörler, tabii zemin terasları, kalorifer 

dairesi, kömürlük, sığınak, su deposu ve hidrofor 

dairesi çıktıktan sonraki alanıdır. 

Enerji Kimlik Belgesini (EKB) Yeni Binalar ve 

Mevcut Binalar İçin Kimler Hazırlayacak? 

Mevcut binalar için EKByi, Enerji Verimliliği Danışmanlık 

Şirketleri (EVD) verebilir. Yeni tasarlanan binalar 

için ise, proje tasarımı aşamasındaki yetkili dört disiplin 

verebilir. Mimarlar, İnşaat Mühendisleri, Makine 

Mühendisleri ve Elektrik Mühendisleri. 

Yeni Bina ve Mevcut Bina Tanımına Hangi Binalar 

Giriyor? 

BEP Yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği tarihten önce 

yapı ruhsatı alınıp yapımı devam eden veya yapımı 

tamamlanan binaya mevcut bina denir. BEP Yönetmeliğinin 

yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapı ruhsatı 

için başvuru yapan binalar ise, yeni binalar tanımına 

girer. 

Mevcut Binalar ve İçin Enerji Kimlik Belgesi Alma 

Zorunluluğu Ne Zamana Kadardır? 

02.05.2007 tarih ve 26510 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak 

yürürlülüğe giren Enerji Verimliliği Kanu- 

44 



nuna göre bu zorunluluk 10 yıl sonra yani 02.05.2017 

tarihine kadardır. 

Yeni Binalar İçin Enerji Kimlik Belgesi Verme 

Yetkisi (EKB Uzmanı) Nasıl Alınır? 

Bayındırlık ve İskan Bakanlığının hazırladığı üç günlük 

(6 saat teorik ve 12 saat uygulama olmak üzere 

toplam 18 saatten az olamaz) eğitimlere katılmak 

gerekiyor. Bu eğitimin sonunda yapılan sınavdan (50 

soruluk test sınav, en az 70 puan almak gerekiyor) başarılı 

olan Mimarlar ve Mühendisler, Enerji Kimlik Belgesini 

(EKB) vermeye yetkili oluyorlar ve Enerji Kimlik 

Belgesi (EKB) Uzmanı oluyorlar. 

Enerji Kimlik Belgesi Uzmanı Yetiştirme 

Eğitimlerine Katılma Şartları Nelerdir? 

Enerji Kimlik Belgesini (EKB) tüm Mimarlar ve Mühendisler 

vermeye yetkili değildirler. Bu belgenin verildiği 

uzmanlık eğitimlerine, sadece proje tasarımı aşamasında 

görev alan Serbest Mimarlar ve Mühendisler 

(SMM) katılabilirler. SMM olabilmek için ise, Mimar ve 

Mühendislerin kayıtlı oldukları Meslek Odalarından 

SMM belgelerini almaları gerekmektedir. 

Enerji Kimlik Belgesi (EKB) Uzmanı Eğitimlerini 

Vermeye Hangi Kurumlar Yetkilidir? 

Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Yetkilendirdiği iki 

Meslek Odası (Makine ve Elektrik Mühendisleri Odası) 

ve yetkili Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketleri. 

Mevcut Binalar EKB’yi Nasıl Alabilir? Aşamaları 

Nelerdir? 

• Apartman yöneticisi Enerji Verimliliği Danışmanlık 

(EVD) Şirketlerine başvuruda bulunacak. 

• Mevcut binanın Enerji Kimlik Belgesinde hangi sınıfa 

(Adan Gye kadar) gireceği bulunacak. 

• Taraflar maliyette anlaşırsa, mevcut binamıza enerji 

sınıfı A’dan G’ye kadar olacak şekilde Enerji Kimlik 

Belgesi verilecek. 

Enerji Kimlik Belgesini (EKB) Almanın Avantajları 

Nelerdir? 

Vergi indirimleri, alım satımlarda dairenin değer kazanması, 

ısıtma ve soğutma için yapılan harcamalarda 

%50 ye varan tasarruflar olacaktır. 

Enerji Kimlik Belgesi (EKB) Kaç Yıl Geçerlidir? 

Enerji Kimlik Belgesi düzenleme tarihinden itibaren 

10 yıl geçerlidir. Bu sürenin sonunda Enerji Kimlik Belgesi 

hazırlanılacak bir rapor doğrultusunda yeniden 

düzenlenir. 

KAYBETTİKLERİMİZ 

Feyyaz TANER (1924-2010) 

1947 Yılında İstanbul Robert Kolejinden mezun 

olan üyemiz 

25 Eylül 2010 tarihinde vefat etmiştir. 

Emin ÖZTÜRK (1953-2011) 

1977 Yılında ADMMA ‘dan mezun olan üyemiz 

30 Ocak 2011 tarihinde vefat etmiştir. 

Çetin VARLIORPAK (1944 -2011) 

1970 Yılında Ege Özel MMYO’dan 

mezun olan üyemiz 

14 Şubat 2011 tarihinde vefat etmiştir. 

Üyelerimizin ailelerine, dostlarına ve 

meslektaşlarımıza başsağlığı diliyoruz. 

Üyemiz Sedef DEMİRKÖK ‘ün babası 

Orhan ÖZER 

25 Kasım 2010 tarihinde vefat etmiştir. 

Üyemiz Burak AKGÜN ‘ün babası 

Erhan AKGÜN 

2 Ocak 2011 tarihinde vefat etmiştir. 

Üyemiz Halil İbrahim KADER’in annesi 

Fatma KADER 


Üyemiz Ragıp Yavuz ESEN’in babası 

Mehmet ESEN 


Üyemiz M.Erkan YILMAZ’ın babası 

Orhan MESRUR 


Üyemiz Sezar ARSLAN’ın annesi 

Azize ARSLAN 


Üyemiz Abdullah İNCİR’in annesi 

Halise İNCİR 

3 Mart 2011 tarihinde vefat etmiştir. 

Üyelerimizin acısını paylaşır, 

kendilerine ve yakınlarına başsağlığı dileriz. 



8 MART DÜNYA EMEKÇİ KADINLAR GÜNÜ 

Latife DOĞAN 


Üretimde makineleşme ve teknolojik gelişmelerle birlikte, 

emek hareketlerinin damgasını vurduğu 20. yüzyıl başlarında, 

endüstriyel olarak gelişmiş ülkelerde kadın sorunları 

ve eşitlik hakları gündeme gelmeye başlamıştı. Ücretli 

çalışma yaşamına girmeye başlayan kadınlar, çoğunlukla 

cinsiyete dayalı işbölümüne uygun işlerde, çalışma koşullarının 

kötü, ücretlerinse piyasanın altında olduğu alanlarda 

istihdam ediliyorlardı. Yaşamlarında meydana gelen 

değişiklikler, kadınları kendilerini kuşatan politik yasaklara 

karşı harekete geçirdi. 

1857’de New York’ta günlük 12 saat çalışma saatinin düşürülmesi, 

düşük ücretlerin düzeltilmesi ve daha iyi çalışma 

koşulları için yaklaşık 40.000 işçi greve başlıyordu. Polis 

tarafından fabrikaya kilitlenen ve çıkan yangından kaçamayan 

çoğu kadın 129 işçi vefat ederken 1908 yılında yine 

New York’ta yaklaşık 15.000 kadın daha kısa çalışma saati, 

daha iyi gelir ve oy hakkı için “Ekmek ve Gül” sloganıyla 

yürüyordu. Ekmek; yaşama güvencesini, karın tokluğunu 

temsil ederken gül; kaliteli yaşama hakkını simgeliyordu. 

1910 yılında ise Clara Zetkin isimli bir Alman sosyalist kadın, 

kadın Sosyalist Enternasyonalinde bir Dünya Kadınlar 

Günü olmasını öneriyor ve kabul ediliyordu. 

Dünya emekçi kadınlar gününün var olmasını sağlayan 

bu önemli kilometre taşlarına da bakarak denilebilir ki; 8 

Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü; kadınlar için insanca 

yaşama hakkını, eşit eğitim alma, eşit çalışma koşullarıyla 

eşit ücretler karşılığı çalışma haklarını talep ettikleri gündür. 

Emeğin yüceliğinin, kutsallığının, haklılığının ve sıra 

kadınlara gelince sömürünün nasıl katlandığının hatırlandığı, 

haykırıldığı gündür. Emekçi kadınların sömürüye-zulme 

karşı sınıfsal bir başkaldırısıdır. 

İlk çağlarda kas gücü nedeniyle hayatta kalma savaşını 

sırtlanan erkeğe, evde yemek yapıp çocuklarını büyüterek 

yardım eden kadının görevi ne yazık ki akıl çağının yaşandığı 

günümüz modern dünyasında da değişememiş, kadından 

beklentiler aynıyla baki kalmış, daha fazlasını talep 

etmesi önlenmeye çalışılmıştır. İnsanı bir özne olmaktan 

çıkarıp, bir meta haline getiren kapitalist düzenden, yani 

sermayenin hükümranlığından ne tek başına kadının, ne 

de tek başına erkeğin gerçek anlamda bir kurtuluş sağlayamayacağının 

bilinciyle kadınlar tarafından talep edilen; 

erkek egemenliğine karşı kadın egemenliği değil, sadece 

insanca eşit yaşama hakkıdır. Tıpkı Fransız Kadınların 1848 

Devrimi sırasında yayımladıkları 23-28 Mart 1848 tarihli La 

Voix des Femmes adlı kadın gazetesinde kendilerine erkekler 

tarafından yöneltilen ‘Ne istiyorsunuz? Ne yapmaya 

çalışıyorsunuz?’ sorusunu: ‘Biz, barışın ve doğruluğun 

hâkim olduğu yeni bir dünyayı sizinle birlikte yeniden 

kurmak istiyoruz; biz, her ruhta adalet ve her yürekte sevgi 

olsun istiyoruz.’ şeklinde cevaplamaları gibi. 

Fakat ne yazık ki geçen yüzyıllara rağmen bu anlayış oturamamıştır. 

Hala kadına karşı şiddet en yaygın, ancak en 

az cezalandırılan suçtur. Hala her yıl milyonlarca kadın 

ya doğar doğmaz ya da erkek kardeşleri veya babaları ile 

eşit derece gıda ve tıbbi yardım alamadığı için ölüyor. Her 

geçen yıl fuhuşa zorlanan, bunun için satılan kadın sayısı, 

cinsel kölelikten elde edilen kazançlar artıyor. Hala birçok 

kadın, kanser, sıtma, trafik kazaları ve savaşlardan daha 

çok, erkek şiddetinin sonucu hayatını kaybediyor veya 

sakatlanıyor. 

Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdür Yardımcısı 

Leyla Coşkun yaptığı bir açıklamada, son 10 yılda Türkiye 

genelinde; evlenmiş kadınların yüzde 39`unun fiziksel 

şiddete, yüzde 15`inin cinsel, yüzde 42`sinin fiziksel veya 

cinsel, yüzde 44`ünün ise duygusal şiddete, lise ve üzeri 

eğitim almış her 10 kadından 3`ünün de fiziksel veya cinsel 

şiddete maruz kaldığını belirtmiştir. Görülmektedir ki; 

kadınların büyük bir çoğunluğu şiddeti yaşamakta ve eğitim 

veya sosyo-ekonomik durum gibi kriterlerin yüksek 

olması da kadının şiddetten korunmasını sağlayamamaktadır. 

Kadınlar, yüzyıllardır verdikleri mücadeleye rağmen 

hala varoluşlarını kabullendirmeye çalışmakta, insanca 

eşit yaşama kavgalarını devam ettirmek durumunda bırakılmaktadır. 

Doğuran, doyuran, çalışan, üreten, paylaşan yaşama anlam 

ve değer katan emekçi kadınların; sömürülmeye, ezilmeye, 

bedenleri üzerindeki kontrole, yoksullaştırılmaya, 

cinsel, fiziksel, duygusal, psikolojik, ekonomik her türlü 

erkek egemen şiddete hayır dediği evrensel günüdür 8 

Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü. 

46 



YENİ MEZUN GÖZÜYLE LİBYA DENEYİMLERİM 

Cihan YAMAN 


Öncelikle Libya’ya nasıl gittiğimi anlatarak, yeni mezun 

olan veya mezun olacak arkadaşlara birkaç tavsiyede bulunmak 

istiyorum. Herkesin bildiği üzere ülkemizde işsiz 

insan sayısı oldukça fazladır. Bunu düşünerek kendinizi 

karamsarlığa itmeyin. İşsiz olduğunuz süreçte kesinlikle 

boş durmayın. İnşaat mühendisliği ile ilgili odamızın 

veya başka kurumların açtıkları kurslara gidebilirsiniz. Bir 

süre için; tanıdıklarınızdan veya odadan yardım isteyerek 

işi öğrenmeye çalışmak da size deneyim kazandıracaktır. 

Bilindiği üzere inşaat sektörü mühendisliğin yanında 

teknoloji ilede iç içe durumdadır. İnşaat teknolojilerini 

internetten, dergilerden ve özellikle belgesellerden takip 

etmenin yararı olacaktır. 

Libya’ya gitmeden önce oradaki şartlarla ilgili internetten 

araştırma yapıp fikir edinmeye çalıştım. Türkiye’den şirketin 

benimle beraber gönderdiği yedi işçi ile birlikte ayrıldım. 

Tek başına olmaktansa yanınızda kendi ülkenizden 

insanların olması sizin için büyük bir şanstır. 

Libya’da Tripoli Havaalanına geldiğinizde, ilk gözünüze 

çarpan havaalanının bakımsızlığı ve herhangi bir düzenin 

olmadığıdır. Libya’daki insanlar yabancıları kendilerinden 

aşağıda görmekteler ve buna göre insanlara davranmaktalar. 

Onlar her daim sizin üstünüzdedir ve ona göre hareket 

etmek zorundasınız. 

Havaalanından şantiyemin olduğu Al-Agalat kasabasına 

hareket ederken trafikteki düzensizlik ve trafik kurallarına 

uyulmaması dikkat çekiyor. Bu sebepten dolayı Libya’da 

trafikte çok dikkatli olmalısınız. İlginçtir ki, oradaki insanlar 

kaza yaptıklarında birbirleri ile kavga veya laf dalaşına 

girmeden “ALLAH galip” deyip yola devam ediyorlar. 

Libya’da hükümetin politikalarından ve söylemlerinden 

dolayı şiddetli bir şekilde yabancı düşmanlığı göze çarpıyor 

ama şunu da belirtmek isterim ki; Libya halkının 

Türklere karşı düşmanlığı veya kötü düşünceleri yoktur. 

Gerek geçmişten gelen ilişkilerimiz gerek şimdiki zaman 

diliminde olan ilişkilerimizden ötürü bize karşı iyi davranmaya 

çalışıyorlar. 

Libya’ya gerek mühendislik olarak farklı ve güzel yapılar 

incelemek için gerekse de maddi imkânları iyi olduğu için 

gitmek istedim. Orada edindiğim tecrübelere göre, oraya 

gidip de maddi ve manevi olarak memnun olmayan pek 

görmedim. Memnun olmayanlar da en kısa sürede geri 

dönüyorlar. Oraya giderken şunu da iyi bilmek gerekiyor, 

orada kendinize vakit ayırmanız çok zor. Sosyal hayatınız 

da yok denecek kadar az. Sizin için oradaki tek ve en 

önemli olay şantiyede çalışmak. Bizim şantiyemiz Tunus 

ile Tripoli arasında sahil kesimine çok uzak da olmayan 

Al-Agalat kasabasındaki hastane inşaatıydı. 21. yüzyılın 

şartlarına uygun akıllı bina sistemi ile yapılmış yenilenme 

projesiydi. Benim için süre az da olsa olabildiğince tecrübe 

edinmeye çalıştım. Normal şartlarda 1 Mart’ta hastaneyi 

teslim edip Sabratha’daki daha da büyük olan yeni 

bir hastane yenilenme projesine geçilecekti ama çıkan 

olaylardan dolayı geri dönmek zorunda kaldık. 

Libya’da isyan büyük çaplı olarak benim oradaki 15. günüm 

olan 18 Şubat 2011 tarihinde başladı. Başlangıçta 

kimse bu kadar büyüyeceğini düşünmemişti. Bizim şantiyemiz 

22 Şubat’a kadar çalışıp ancak o gün içinde çalışma 

durduruldu. Biz batıda olduğumuz için nispeten daha 

rahattık ama herkeste endişe vardı, “Bizim de şantiyemiz 

basılacak mı bize de zarar verecekler mi?” diye 

Dönüş yolunda Tripoli Havaalanı çok kalabalıktı. Dışarıda 

5-10 bin civarında Mısırlı yerlerde bekliyordu. Mısırlılara 

karşı acımasızca muamele ediyorlardı. Orda kim olsa Mısırlılar 

için üzüntü duyardı. Türkler için ayrı bir sıra vardı 

ve dış kapıdan içeriye girerken pek sıkıntı olmadı. Dışarıda 

Türk yetkililerinin bulunmasının payı bunda büyüktü. 

İçeriye girdikten sonra artık herkes Libyalıların insafına 

kalmıştı ve Libyalı görevliler de açıkçası insan gibi davranmıyorlardı. 

Havaalanında 36 saat susuz, oksijensiz ve 

gergin bir atmosferde bekledikten sonra ancak uçağa 

binebildik. 

Yeni mezun bir İnşaat Mühendisi olarak Libya’ya gidiş sürecim 

ve yaşadıklarımı yansıtmaya çalıştığım yazımı sürç-i 

lisan ettiysek affola sözüyle tamamlamak istiyorum. 


genç-İMO 

genç-İMO İzmir Temsilciler Toplantısı Kararları 


- 2010–2011 Güz Dönemi etkinliklerinin değerlendirilmesi 

yapıldı. 

- 30.01.2011 tarihinde yapılması planlanan Üniversite 

temsilciler toplantısı hakkında Metin GÖRGEÇ tarafından 

bilgilendirme yapıldı. 

- 2010-2011 Bahar Dönemi etkinlik takvimi taslağı son 

şekline getirildi. 

- 29.01.2011 tarihinde yapılan Üniversite temsilciler toplantısı 

hakkında temsilcilerimiz tarafından bilgilendirme 

yapıldı. 

- 12-13.02.2011 tarihinde yapılması planlanan IV. genç- 

İMO Meclisi için çalışma programı hazırlandı (Komisyon- 

ların dağılımı, etkinlik sunumunun hazırlanması, serbest 

kürsü konuşmaları). 

genç-İMO IV. Öğrenci Meclisi 

12-13 Şubat 2011 

genç-İMO IV. Öğrenci Meclisi 

Bu yıl dördüncüsü yapılan genç-İMO Öğrenci Meclisi 

Toplantısı 12-13 Şubat tarihlerinde Antalya’da gerçekleştirildi. 

38 üniversiteden sınıf ve okul temsilcilerinin 

ve İMO Yönetim Kurulu üyelerinin katıldığı mecliste ilk 

olarak divan oluşumu gerçekleştirildi. 

Divan oluşumundan sonra açılış konuşmaları 3. dönem 

genç-İMO Öğrenci Konseyi Başkanı Metin Görgeç 

ve İMO Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Harp tarafından 

yapıldı. Konuşmalarda üniversitelerdeki sivil polis uygulamaları, 

üniversitelerde yaşanan olaylar, teknoloji fakülteleri 

başlıkları ön plana çıktı. Bunlara karşı genç-İMO 

nun her yerde aynı anda aynı tepkiyi vermesinin önemi 

vurgulandı. 

Ardından Öğrenci Konseyinin çalışma raporu ve şubelerin 

yıl içinde düzenledikleri etkinliklerin sunumları 

yapıldı. Sunumların sonrasında serbest kürsü bölümüne 

geçildi Serbest kürsüde söz alan sınıf ve üniversite temsilcileri 

genç-İMO örgütlenmesini, genç-İMO nun öğrenci 

sorunlarına bakış açısını, toplumsal olaylar karşısında 

genç-İMOnun duruşunu tartıştılar. 

Son derece verimli geçen serbest kürsü konuşmalarından 

sonra, genç-İMO öğrenci konseyine yıl içinde yol 

gösterecek olan komisyon çalışmalarına geçildi. Örgütlenme, 

yönetmelik, öğrenci sorunları, kamp, sonuç 

bildirgesi komisyonları önerileri ertesi gün oylamaya 

sunuldu. Pazar günü öğleden sonra öğrenci konseyi 

seçimlerine geçildi. Adaylıklarını daha önceden divana 

dilekçeyle belirten temsilciler arasından oylama ile 10 

kişilik öğrenci konseyi seçimi yapıldı. Yapılan öğrenci 

konseyi seçimi sonrasında konsey oluşumu söyle gerçekleşti; 

ASIL 

Taylan Atasoy (İZMİR) 

Ramazan Armağan (Diyarbakır) 

Anıl Asil (Eskişehir) 

Ali Oğan (Balıkesir) 

Serdar Öten (Ankara) 

YEDEK 

Nilden Kaylar (Sakarya) 

Eren Çakmak (Isparta) 

Sinem Kaplan (Ankara –Kırıkkale) 

Mahir Esmer ( Hatay ) 

Hüseyin Engin Sakın (Adana) 

48 


Çaltıkoru Barajı ve Kınık Sol Sahil Uygulaması İnşaatları 

Teknik Gezisi ile 

Bergama Müze Gezisi 


102 genç-İMO üyesinin katılımıyla gerçekleşen gezimizde, 

Çaltıkoru Barajı ve Kınık Sol Sahil Uygulaması 

hakkında teknik bilgi alındı. 

Teknik gezinin düzenlenmesi ve gerçekleşmesindeki 

katkılarından dolayı DSİ 2. Bölge Müdürlüğü yetkililerine 

ve işyeri temsilcilerimize, Bergama Müzesi gezimize 

katkılarından dolayı Bergama Müzesi yetkililerine 

ve üyemiz Muammer DALGIÇ’a teşekkür ederiz. 

genç-İMO 

Çelik Konstrüksiyon Yapı Elemanları Üretim Aşamaları ve 

Manisa Spor Stadyumu Şantiye Gezisi 


183 genç-İMO üyesinin katılımıyla gerçekleşen gezimizde 

çelik elemanların üretim aşamaları, hem sunum 

hem de uygulamalı olarak çelik üretim tesisinde 

gösterildi. Çelik üretim tesisi gezildikten sonra gruplar, 

çatı yapımı devam eden Manisa Spor Stadyumuna 

götürüldü. Stadyumda üyelerimiz uygulamayı bizzat 

görerek, yapımda görev alan İnşaat Mühendisinden 

montaj hakkında bilgi alma şansını bulmuşlardır. 

Teknik gezimizde tesislerini ve montaj uygulama sahalarını 

bizlere açan Taykon Çelik şirketine teşekkür 

ederiz. 

Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım Ulaşım Politikaları 

Semineri’nde Karadeniz Sahil Yolu için ‘yanlış bir 

projeydi ama bitirilmesi gerekiyordu’ dedi. Yaklaşık 

4,2 milyar dolara mal olan bu yanlış projenin yapımında, 

138 milyon metreküp kazı-dolgu,180 milyon 

ton tahkimat, 3 milyon metreküp beton imalatı gerçekleştirilmiştir. 

Karadeniz Sahil Yolu kapsamında 27 

kilometre uzunluğunda 263 adet köprü, 41 kilometre 

uzunluğunda 12 adet tüp tünel, 18,5 kilometre uzunluğunda 

20 adet çift tüp tünel yapılmıştır. 

KARADENİZ SAHİL YOLU 

Cihan Demirci 

Ege Üniversitesi 4. Sınıf Öğrencisi 

Karadeniz’i mavisinden ayıran bu proje için; Yüzüncü 

Yıl Üniversitesi Uygulamalı Jeoloji Anabilim Dalı Öğretim 

Üyesi Prof. Dr. İlyas Yılmazer “Sarp’tan İstanbul’a 

kadar güney çevre yolunu ilk ben çizdim. Denize tek 

taş atmadan geçen bir projeydi. Birim maliyeti, şu 

anda yapılan sahil yolu deniz dolgusunun yarısı kadardı. 

Şu anki yolun kilometresi 9 milyon dolara mal 

oldu. Bizimki 4,5 milyon dolara mal olacaktı. Bizim 

yolumuz Karadeniz turizmine canlılık verirken doğal 

çevreyi de koruyacaktı. En önemlisi Karadenizli Kara- 


genç-İMO 

denizli olarak kalacaktı” dedi. Ayrıca Prof. Dr. İlyas Yılmazer 

başka bir projesinde Giresun girişindeki mevcut 

tünelden giren yolun, sahil yerine şehrin arkasından 

geçip kısa mesafeli üç ayrı tünelle Giresun’un 

merkezinin 4 kilometre batısından yeniden sahile 

inmesini önermiştir, ancak yol deniz dolgusuyla şehir 

merkezinden geçirildi. 

Bir başka örnekse şöyle; Bolaman-Perşembe yolu, sivil 

toplum örgütlerinin itirazları ve alternatif projeleri 

üzerine içeri kaydırıldı. Mesafe 42 kilometreden 27 

kilometreye, maliyet 1,2 milyar dolardan 411 milyon 

dolara düştü. 

Arıdurak Burnu’nda yüklenici firmanın danışmanlığını 

üstlenen Prof. Dr. İlyas Yılmazer, alternatif 

bir proje üretti. Karayolları, burnu dolaşarak deniz 

dolgusuyla yol yapma planı öngördü. Yılmazer 

ise doğayı bozmadan açacağı tünelin üzerini 

daha sonra yine toprakla örtecek bir proje hazırladı. 

Bu projenin geçeceği yerdeki arazi sahibi, kamulaştırma 

için 50 bin dolar istedi. Yılmazer, “Karayolları 50 

bin doları vatandaşa vermeyi kabul etmedi, ancak 

denizi 5 milyon dolara doldurdu.’ Demiştir. Bunlar zaten 

yanlış olan bir projenin düzeltilememesine sebep 

olmuştur. 

Karadeniz Sahil Yolu’nun sonuçları 

Sarp-Hopa yolu 122 milyon dolar maliyetle bitirildi. 

Yol trafiğe henüz açılmıştı ki heyelan başladı. Tünelin 

ağzı, düşen taşlarla tahrip oldu. Heyelan durdurulamayınca 

tek şeridi kapatıldı. 

Artvin’in Arhavi ilçesi ise artık sahil beldesi değil yol 

beldesi. Denize sıfır olan çay bahçeleri ve aile gazinosunun 

önünde 20 metrelik bir toprak yığını var. Yol, 

denize sıfır geçiyor. Çay bahçelerinde kimse oturmuyor. 

Pazar’ın girişindeki Hamidiye köyünün 3,5 kilometrelik 

sahilinin, sadece 200 metresinde kumsal bırakıldı. 

Kumsalın denize mesafesi 10 metre. Hamidiye’de 

kumsala ulaşımı sağlamak için Karayollarının yaptığı 

altgeçit, su bastığı için kullanılamıyor. 

Pazar’ın 4 kilometrelik bölümünde denizle vatandaşın 

arasında 7 metre yüksekliğinde duvar çekildi. 

Samsun’un Yakakent ilçesine kadar içerden devam 

eden yol, ilçe merkezini geçer geçmez, sahile kıvrılıyor. 

Orman içinden geçen mevcut yolun 150 metre 

aşağısındaki kumsal, eskiden mesire yeri ve plajdı. 

Halkın denize girip piknik yaptığı bu yerden şimdi sahil 

yolu geçiyor 

Bulancak’ta ise kot farkı nedeniyle dere denize kavuşamıyor, 

yağmurlarla sel oluyor. Doldurulan kumsallar, 

T mahmuzlarla yeniden kazanılmaya çalışılıyor. 

Giresun’un Piraziz ilçesinde kıyı dolgusuyla yol yapılınca, 

denize sıfır parklar, lokantalar, evler ve işyerleri 

yolun 7-8 metre altında kalmış. Lokantaların ve konutların 

deniz manzarası, şimdi onlara yarım metre 

uzaklıkta 7 metre uzunluğunda bir duvar oldu. 

Karadeniz Sahil Yolu suya set vurdu 

Son yıllarda doğu Karadeniz bölümünde 

meydana gelen sellerin ve 

taşkınların ana sebebidir. Yolun yükselen 

kotu ile birlikte sel sularının denize 

kavuşması önlenmiştir. Bundan 

dolayı denize ulaşmaya çalışan taşkınlar, 

akarsular baraj gibi bir yükseltiye 

boyun eğerek şehir merkezlerinde 

hayatı felç etmektedir. Bu da nüfusun 

büyük bölümünün sahil şeridinde yaşadığı 

Doğu Karadeniz bölümü için 

fazlasıyla yıkıcı bir durumdur.. 

2009 yılında Giresun’da, 2010 yılında 

da Rize Gündoğdu’daki sellerde bu 

durum açıkça görülüyor. 

50 


genç-İMO 

HOCALARLA SÖYLEŞİ: JAPONYA’DA DOKTORA YAPMAK 

Ninel ALVER (Yard. Doç. Dr.) 

Murat Erdem YÜKSEL, Cihan DEMİRCİ 

Ege Üniversitesi 4. Sınıf Öğrencileri 

Kendinizi kısaca tanıtabilir misiniz? 

Ninel Alver - Ege Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümüne 

1995 yılında girip 1999 yılında mezun oldum. Daha 

sonraki dönemde Ege Üniversitesi’nde Yapı Ana Bilim 

Dalında yüksek lisansımı tamamladım. Doktora derecemi 

Japonya’nın Kumamoto Üniversitesi’nde aldım. Doktora 

sonrası çalışmalara orada devam ettikten sonra Alexander 

von Humboldt bursuyla Almanya’da çalışmalarıma 

devam ettim. Şu anda ise Ege Üniversitesi’nde öğretim 

üyesi olarak çalışıyorum. 

Niçin yurt dışında doktora çalışması yapmayı tercih 

ettiniz? 

Bölümü bitirdiğimde pek sahada çalışabilecek bir insan 

olmadığımı farkettim. Zaten lisede iken de bilim teknik 

dergileri okuyan bilime ve araştırmaya meraklı birisiydim, 

bu yüzden öğretim üyesi olmaya karar verdim. Bir 

de Türkiye’de sadece öğretim üyeleri bilim insanı sıfatıyla 

anılabiliyorlar bunun nedeni de araştırma enstitülerinin 

çok fazla olmaması. Bu 4. sınıftan itibaren almış olduğum 

bir karardı. Bunun sonucunda da doktora eğitimiyle devam 

etmek istedim. 

Neden Japonya’yı tercih ettiniz? 

Yurtdışına gitmek her zaman aklımda vardı çünkü bir 

akademisyen için dünyada yapılan çalışmaları takip 

etmek, uluslararası bir kişi olmayı gerektiriyor; bu anlamda 

akademisyenlik için yurtdışı tecrübesinin şart olduğunu 

düşünüyorum. Tabi benim zamanımda herkes 

Amerika’ya gidiyordu fakat benim, üniversitemizin kimya 

mühendisliği bölümünde bir hocamın (kendisi halen devam 

ediyor) doktorasını 80’li yıllarda Japonya’da yaptığını 

öğrendim. Benimde yurtdışına gitmeyi düşündüğümü 

söylediğimde Japonya’yı önerdi. Japonya’nın da teknik 

anlamda ileri bir ülke olmasından dolayı neden olmasın 

dedim ve Japonya’ya gittim. 

Yurtdışında ne gibi zorluklarla karşılaştınız? 

Bir kere Japonya’da dil çok büyük bir problemdi. İlk defa 

ailemden ayrılmam ve yurtdışına ilk defa tek başıma çıkmam 

zorluklara neden oldu tabi ama en büyük sorun nispeten 

küçük bir şehirde olmam nedeniyle insanların İngilizceyi 

çok bilmemesi Japoncayı bilmeyi gerekli kılıyordu. 

Farklı bir ülkeye gittiniz peki dil sorununu nasıl 

çözdünüz? 

Dil sorununu Japonya’daki üniversitenin sağladığı dil 

kurslarına giderek çözdüm, hatta dille bayağı ilgilendim 

ve kursa 2 sene devam ettim. Tabi japonca hem yazma 

hem konuşma açısından çok zor bir dil ama 6 ay sonunda 

günlük konuşmaları rahatlıkla yapıyordum. 

Herhangi bir burs olanağından yararlandınız mı? 

Tabii tabii. Çünkü Japonya oldukça pahalı bir ülke. Benim 

burada tahsisli kadroda olmam sebebi ile yüksek lisansım 

bittiği zaman kadromda bitmişti, o yüzden dönmek gibi 

bir yükümlülüğüm yoktu. Ben Japonya Kültür ve Eğitim 

Bakanlığı Monbukagakusho bursuna başvurdum ve bursa 

hak kazandım. 

Japonya’da yaşam ekonomik açıdan nasıldı? Gidecek 

olan öğrenciler zorlanır mı? 

Benim gittiğim zamanda Japonya çok pahalıydı ama artık 

çok fark var denemez. Ama büyük şehir farkı orada da var. 

Türkiye’de nasıl İstanbul pahalı ise orada da Tokyo pahalı. 

Kiralar çok fazla, özellikle bizim gibi sebze ve meyve yiyen 

insanlarsanız Japonya pahalıdır. 

Barınma sorun oldu mu sizin için olduysa nasıl 

çözdünüz? 

Bir kere orda yabancı öğrencilere çok iyi bakıyorlar. Biz 

Türkler olarak nasıl misafirperver isek Japonlar da öyle. 

Benim herşeyim çok önceden ayarlanmıştı. Bir de Manbusho 

öğrencisi olmak çok ayrıcalıklı birşey. Bu öğrenciler 

özel havaalanında karşılanırlar, yerleri ayırılır, götürülürler, 

ilk hafta oryantasyon programına tabi tutulurlar, 

size yaşayış ve şehirdeki önemli yerler (hastane, postane, 

banka) hakkında bilgi verilir. Benim kalacak yerim orda 

ayarlanmıştı ben gitmeden önce. Yabancı öğrenciler için 

yapılmış bir yurttu fakat apart otel gibiydi, odanın içinde 

mutfağı, banyosu vardı ve üniversiteye yakındı. 

Japonya’da hangi konu üzerine çalışma yürüttünüz? 

Tabi gitmeden önce Japonya’daki hocamı tercih ettim ve 

hocamla yazışma yaptım. Hocam kendi alanında dünyada 

çok başarılı bir isim. Yaptığı çalışmada tahripsiz test 


genç-İMO 

(tahripsiz muayene) etme yöntemleriyle ilgiliydi, biraz 

da kırılma mekaniği, kuantum mekaniği gibi konulara 

girmişti, ben de tahripsiz test yöntemleriyle ilgili çalıştım. 

Japonya’nın çalışma ortamı bakımından Türkiye’den 

farklı yönleri nelerdir? 

Fark çok. Neden. Bizim bölümümüz o zamanlar yeni kurulduğu 

için laboratuvar koşulları yetersizdi. Laboratuvar 

lisans öğrencileri için çok gerekmiyor olabilir ama akademik 

bir çalışmaya girişecekseniz yüksek lisans, doktora 

gibi laboratuvar şart. Sırf teorik çalışma ile işi götürmek 

zor, uygulamasını laboratuvar koşullarında görmeniz lazım. 

Bizim böyle imkanlarımız olmadığı için bunu kıyaslamak 

bile çok doğru değil bence. Elimizde böyle imkanlarımız 

olmadığı için yüksek lisans çalışmam çok teorik 

kaldı. Evet yeni yeni gelişiyoruz ama yinede birçok şeyi 

şuan yapamayız bence, o yüzden kesinlikle Japonya’da 

imkanlar çok daha iyi. Çünkü devlet çok iyi destekliyor 

üniversiteleri, bu destek sonuçunda da daha güzel şeyler 

çıkıyor ortaya. 

Eğitim anlamında Japonya ile Türkiye 

karşılaştırmasını yapmanızı istersek ne 

düşünürsünüz? 

Eğitim anlamında çok fark olduğunu düşünmüyorum. 

Çünkü bizde de eğitim çok iyi durumda. Ben Japonya’ya 

gittiğimde bilgi açısından onlardan bir eksiğim yoktu. 

Dediğim gibi bize verilen lisans bilgisi çok yeterli, bence. 

Oraya gittiğimde gördüğüm tek eksik bilimsel çalışma 

yapmak istediğinizde bir takım laboratuvar imkanları olmadığı 

için bizden çok daha iyiler. 

Bildiğim kadarıyla Japonya’da bulunduğunuz süre 

içinde ödül kazanmışsınız. Ne ile ilgiliydi? 

Biz orada çok güzel çalışmalar yaptık. Beton içerisindeki 

boşlukları görüntülemek üzerine bir teknik geliştirdik aslında 

oradaki hocamla birlikte. Beton içerisindeki boşlukları 

ultrasonik resim gibi monitör ettik. Bu çalışma güzel 

sonuçlar verince 3 tane ödül aldık Japonya’da. 

Çok farklı bir kültüre gittiniz yemekler ve sosyal 

yaşam sizi zorladı mı? 

Zorladı. Ama eminim bir Amerikalıyı veya bir Avrupalıyı 

daha çok zorlamıştır. Çünkü biz daha karma bir kültür olsahibiz. 

Japonya ataerkil bir toplum ama gene de misafirperver 

bir toplum, o açıdan bize çok benziyorlar. Ama çok 

farklı düşünceleri de var. Biz Türkler herzaman işler çabuk 

olsun isteriz, herşeye bir anda çözüm bulabiliriz, bir yol 

işlemiyorsa başka bir yol hemen bulabiliriz. Japonya’da 

bu kesinlikle yok, bunlar bana biraz zor geldi. Her şey çok 

yavaş, tabii bir süre sonra alışıyorsunuz, siz de öyle oluyorsunuz. 

Yemeklere gelince tabi pek evlerde yapılmıyor, 

çünkü çalışma hayatı orada çok yoğun çok fazla çalışıyorlar. 

Çalışmaktan ölen tek insan herhalde Japonya’da dır. 

O yüzden yemek yapmaya çok da vakitleri olmuyor. Tabii 

bunlar ayrıntı ama Japon insanları çok hiyerarşik bir sistemde 

yetiştirildiği için insanlar üstlerinden çekiniyor. Bu 

yüzden bir alttaki bir üstteki ile çok rahat konuşamıyor, 

bunu da parti ve yemeklerde aşıyorlar, içki ile beraber biraz 

da rahatlayınca kaynaşmaya başlıyorlar. 

Türkiyedeki ve yurtdışındaki burs imkanlarının 

farkları sizce nelerdir? 

Bu aslında çok güzel bir soru, çünkü benim dönemimde 

çok fazla burs seçeneği yoktu Türkiye’de. Bizlerden bir jenerasyon 

önce insanlar çok daha kolay burslar bulabiliyorlardı, 

YÖK burslarıdır, kurum burslarıdır. Bizim dönemde 

çok zordu, burs yoktu çünkü, o dönem YÖK bursları da 

çok az veriliyordu. Günümüze bakacak olursak Türkiye’de 

de çok güzel burs imkanları var. TÜBİTAK olsun YÖK olsun 

diğer başka kurumlar çok güzel destekler verebiliyorlar. 

Hatta şuan bir kaç araştırma görevlimiz YÖK ile başka ülkelerde 

araştırmalar ve çalışmalar yapıyorlar. 

Yabancı ülkelerde Türklere bakış açısı nasıl? 

Japonlar Türkiye’nin nerede olduğunu biliyorlar ama ben 

orada Türkiye’nin yerini bilmeyen başka yabancılarla da 

tanıştım. Bu onların ayıbı tabi ama Türkiye’nin nasıl bir 

ülke olduğunu çok bilmiyorlar. Japonlar Türkleri seviyorlar, 

tarihten gelen birşey bu, Türkleri seviyorlar gerçekten. 

Yurtdışından Türkiye’ye döndükten sonra akademik 

çevrede yararını gördünüz mü? 

İnsanlar daha iyi bakıyorlar. Farklı şeyler yapmışsın 

ne kadar güzel diyorlar. Bir kere oraya tek başına 

gidip birşeyler yapmış olmak bile güzel birşey ki 

başarılı çalışmalar yapınca daha da insanlardan takdir 

görüyorsunuz. Gönül isterki yapılan bütün çalışmalar 

takdir edilsin, Türkiye’de yapılan çok güzel çalışmalar var 

fakat yurtdışı insana farklı bir görüş kazandırıyor. 

Yurtdışından döndükten sonra hayata bakışınız 

değişti mi? 

Değişti tabii. Bir kere Japonya bana çok şey öğretti. Sakin 

olmayı, insanlara daha saygılı olmayı öğretti, Türkiye’de 

de bu değerleri alıyoruz fakat bazen biz dejenere olup 

bazı şeyleri de unutabiliyoruz. Japonya bana hayata bakış 

anlamında bunları kattı. Akademik anlamda ise çok şey 

kattı diyebilirim. Hocam çok iyi bir hocaydı onunla beraber 

çalıştım. Uluslararası çapta biri olduğu için uluslararası 

düzeyde birçok insanla tanışma fırsatı buldum, ondan 

sonra da hep bunun faydalarını gördüm. Halen daha da o 

insanlarla görüşüyorum. Bunlar bana çok şey kazandırdı. 

Japonya’da başınıza gelen en ilginç olay neydi? 

Bu çok zor bir soru çünkü başıma birçok ilginç olay geldi. 

Mesela başıma birkaç kez geldi bu olay. Ben Japonya’da 

bisiklet kullanıyordum ulaşım aracı olarak, o kadar güvenli 

bir ülke ki, cüzdanımı birkaç kez bisikletimin sepetinde 

unutmama rağmen saatler geçip bisikletime geldiğimde 

cüzdanımın halen sepette olduğunu görüyordum. 

Orada hırsızlıktır falan pek olmuyor. Arkadaşlarım evlerini 

kilitlemeden dışarı çıkarlardı. 

Yurtdışında yüksek lisans doktora düşünen 

öğrencilere ne önerebilirsiniz? 

Ben kesinlikle yurtdışında yüksek lisans, doktora yapmaları 

taraftarıyım. Hep şunu söylüyorum, Türkiye’deki eğitimi 

kesinlikle çok beğeniyorum kötü demiyorum asla ama 

Japonya’daki öğrencilere de başka bir ülkeye gidin derim. 

Kesinlikle başka bir kültürde tek başına yaşamaya çalışmak 

insana çok şey katıyor. Dünya görüşünüz değişiyor, 

insanlar sizi nasıl biliyorlar, sizin ülkenizi nasıl tanıyorlar, 

siz onlara ülkenizi en iyi şekilde nasıl tanıtmaya çalışıyorsunuz, 

bu da sizi daha çok geliştiriyor. Aynı yerde sürekli 

kalmak yosun tutmanıza sebep oluyor. Bence aktif olmak 

gerekiyor özellikle akademisyenlik düşünüyorsanız. 

Bize zaman ayırdığınız için teşekkürler... 

52 


Kültür ve Sanat 

İnş. Müh. Tuğrul BAŞTAN 

Karyola 

Psikoloğa giden adam; 

-Geceleri uyuyamıyorum efendim demiş sürekli 

karyolanın altında biri var gibi geliyor. Karyolanın 

altına girip orada uyumayı deniyorum. Bu 

defa da üstünde biri var gibi geliyor... 

Adamı dikkatle dinleyen psikolog 

’Hallederiz bu saplantıyı’ demiş. 

’Bana haftada iki kere geleceksiniz. 6 aylık bir 

tedavi sonunda sizi iyileştireceğimi umuyorum.’ 

’Her viziteye ne kadar ödeyeceğim?’ 

’Her vizite 100 TL buna göre 6 ayda 4 bin 800 

TL ödeyeceksiniz’ Adam gitmiş , gidiş o gidiş... 

Psikolog birkaç ay sonra adama sokakta rastlamış: 

’Ne oldu hastalığınız?’ 

’2.5 TL’ye hallettim...’ 

’Nasıl oldu?’ 

’Sizden çıktıktan sonra ilerdeki bara uğradım. 

Biramı içerken barmene hastalığımı anlattım. 

’Karyolanın bacaklarını kes’ dedi... Kestim; mesele 

halloldu. 

Sübhaneke 

İmam Hatip Lisesinde teftiş yapan bir müfettiş 

sınıfa girer. Ders Kur’an-ı Kerim’dir. Bir öğrenciyi 

kaldırarak ismini sorar. 

Öğrenci, “Fatih” diye cevap verir. 

Müfettiş, “Peki öyleyse yavrum Fatiha suresini 

oku bakalım.” der. 

Çocuk sureyi okuduktan sonra müfettiş bir başka 

öğrenciye sorar. 

- İsmin ne çocuğum? 

Öğrenci: “Kevser efendim” diye cevap verir. 

Müfettiş, “Peki öyleyse yavrum Kevser suresini 

oku bakalım.” der bu sefer. 

Çocuk sureyi okur. Sıra başka bir öğrenciye gelmiştir. 

Müfettiş tekrar sorar. 

- İsmin ne çocuğum? 

Çocuk cevap verir: 

-Yasin ama arkadaşlar bana kısaca sübhaneke 

derler. 



İnş. Müh. Alim ŞADAN 

BETORNAME 

Betonarmeye Giriş 

Betonarme Yapı Elemanları 

Betonarme Taşıyıcı Sistemler 

Prof. İsmet AKA 

Prof. Dr. Fikret KESKİNEL 

Prof. Dr. Feridun ÇILI 

Doç. Dr. Oğuz Cem ÇELİK 

Birsen Yayınevi 

İÇİNDEKİLER 

Genel Bilgiler 

Yapı Malzemesi Olarak Betonarme 

Eksenel Kuvvet Ve Eğilme Momenti Etkisi 

Kesme Kuvveti Etkisi 

Burulma Momenti Etkisi 

Betonarme Kolon Ve Kirişlerde Yapımsal Esaslar 

Betonarme Döşemeler 

Betonarme Temeller 

Yüksek Kirişler 

Betonarme Yapılarda Derzler 

Betonarme İstinat Duvarları 

Betonarme Taşıyıcı Sistemler 

Kitap oniki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde genel 

bilgiler verilmiştir. 

İkinci “bölümde yapı malzemesi olarak betonarme konusu 

incelenmiş, ayrıca betonarmede 

taşıma gücü kavramına ilişkin özlü bilgi verilmiştir. Üçüncü 

“bölümde betonarme elemanlarda, taşıma gücü hesap 

yöntemine göre, eksenel kuvvet ve eğilme momenti etkisi 

ayrıntılı olarak incelenmiş; betonarmenin eğilme şekil değiştirmeleri 

konusu işlenmiştir. 

Dördüncü “bölümde kesme kuvveti etkisi, beşinci “bölümde 

ise burulma momenti konusuna yer verilmiştir. 

Mukavemet hesaplarında her konu ele alındığında verilen 

ayrıntılı bilgilerin yanısıra, yöntemin anlaşılmasını kolaylaştırmak 

amacıyla yeterli sayıda sayısal örnek eklenmiştir. 

Bunun yanında, hesaplamaktan daha önemli olduğu belirtilerek, 

betonarmenin davranışı üzerinde durulmuştur. 

Betonarme kolon ve kirişlerde, betonarmenin davranışı 

ve hesaplanması konusunda araştırmaların son durumu, 

üzerinde görüş birliğine varılan kurallar, bu davranışı 

gerçekleştirecek donatı yerleştirilmesini içeren yapımsal 

esaslar altıncı bölümde verilmiştir. 

Yedinci “bölümde betonarme döşemeler, sekizinci bölümde 

betonarme temeller, dokuzuncu bölüm de “ ek 

kirişler, onuncu bölümde betonarme yapılarda derzler ve 

onbirinci bölümde betonarme istinat, duvarları konuları 

incelenmiş, bu betonarme yapı elemanlarının tasarımı ve 

hesabına ilişkin bilgiler sunulmuş, sayısal örnekler verilmiş, 

yapımsal esaslar belirtilmiştir. 

AĞABABA CUMHURİYET’İN İMAMI 

M. Osman Akbaşak 

Truva Yayınevi 

Üyemiz İnşaat Mühendisi 

M. Osman Akbaşak aydın 

bir din adamı olan dedesinin 

cumhuriyet dönemi ve 

istiklal savaşında devrimlerin 

kabuluyle ilgili yaptığı 

çalışmaları anlattığı Romanı 

şöyle tanıtıyor: 

“Ağababa’mı ilk hatırladığım 

yıl 1957, tavana asılı 

salıncakta kardeşimi sallarken 

ninni söylüyor, ama 

bu annemin söylediği ninnilerden 

değil, çok farklı. 

Ayakta, salıncağı ipinden 

çekerek sallarken elliüç yıl sonra hâlâ kulağımda olan yumuşacık 

sesiyle “Hürmet sana ey şan dolu sancağım” diyerek 

torununu uyutmaya çalışıyor. 

Anneme sordum, Ağababam ne diyor? Diye, annem gülümsedi. 

“O Ağababa’nın marşı” dedi. Sonra minik minik 

başka anı fotoğrafları sıralanıyor belleğimde. Kapının 

önünde bir tak, defne dallarıyla süslenmiş, o güne kadar 

görmediğim kadar çok bayrak asılmış, evden çekilen kablodan 

birçok ampullerle ışıl ışıl donatılmış. “Bugün bayram” 

dediler, “Ağababa’nın en büyük bayramı”. 

Henüz dört yaşındaydım anlayamamıştım ki, daha dünyayı 

yeni tanımaya çalışıyordum. Birkaç yıl sonra ağababamı 

kaybettik, ardından anneannemi, o anılar belleğimin bir 

köşesinde hep durdu. Zaman zaman teyzelerim, dayılarım, 

annem anlatırdı, ağababamı. Her geçen yıl biraz daha tanıdım, 

tanıdıkça gururlandım. 

Benim Ağababam bir kahramandı. Aradan yıllar geçti Ağababam 

gözümde hergün daha büyüdü, hele içinde bulunduğumuz 

yıllarda kıymetini çok daha fazla anladım, ama 

benim anlamam yetmezdi. Herkes öğrensin, herkes tanısın 

istiyordum, mutlaka onu, düşüncelerini, Atatürk’üne ve 

Devletine olan sevgisini, saygısını bugünlere taşımalıydım. 

Her ne kadar çeşitli sanat dallarına ilgim olsa da ben yazar 

değilim. Nasıl yaparım diye son beş altı yılımı geçirirken, gecikmiş 

olmanın onun anılarına saygısızlık olacağını düşündüm 

ve 2009 Aralık ayında başladım yazmaya. Sağolsunlar 

yakınlarım çok destek oldu ve “Ağababa” elinize geçti. 

Lütfen onu iyi tanıyın, onun şahsında birkaç neslin ne koşullarda 

yaşadığını, neler yaptıklarını düşünün. Mustafa Kemal 

Atatürk, arkadaşları, ordusu ve “Ağababa”lar olmasaydı 

biz bugün ne durumda olurduk.” 

Hepsinin önünde saygıyla eğiliyorum. 

M. Osman AKBAŞAK 

54 



9 Mart 1971 

9 Mart 1971 tarihinde, ülke yönetimini ele geçirmek isteyen 

bir cuntanın varlığı açığa çıkarıldı. 

Hakkında pek az yayın bulunan bu cunta hareketi, çok 

az kişi tarafından tüm yönleri ile bilinmektedir. Bu cunta 

hareketinin içerisinde olduğu iddia edilen kişiler de bu 

girişimi açığa çıkaranlar da ‘9 Mart Cuntasından’ bahsetmekten 

hoşlanmamıştır. 

Bu sessizliğin arkasında yer alan cuntacılar açısından asıl 

gerekçe; başarısız olmaları ve deşifre olmayan bazı subayların 

açığa çıkarılmaması isteği olabilir. Cuntayı açığa 

çıkarıp birçok subayı emekli ayıran ve bazı kişilere işkence 

yapanlar açısından sessizliğin gerekçesi ise yüksek ihtimalle 

kendilerinin 3 gün sonra bir darbe yapmış olmasıdır. 

3 gün sonra kendileri darbe yapmış olan kişilerin, 

9 Mart Cuntasında yer alanları darbecilikle suçlamasını 

beklememek gerekir. 

Birçok yorumcu için bu durum daha kısa bir anlatımla, 

1971 yılında siyasetin farklı kulvarlarında yer alan kesimler 

ordunun içerisinde siyaset yapmaya başlamıştır. 

9 Mart Cuntası, ordunun içerisinde yer alan sola eğilimli 

ve ABD karşıtı kesimleri temsil etmektedir. 12 Mart Muhtırasını 

verenler ise, ordunun içerisinde yer alan sağa 

eğilimli ve ABD ile yakın ilişkiler içersinde olan kesimleri 

temsil etmektedir. Her iki kesimde, belirli bir siyasi eğilime 

yakınlık gösterdiği için siviller içerisinde taraftarları 

veya üyeleri bulunmaktadır. 

12 Mart darbesinin ne amaçla yapıldığı, darbe yapıldıktan 

bir süre geçtikten sonra anlaşılmıştır. 9 Mart 

Cuntasından haberi olan bazı sol kesimler ilk anda, 12 

Mart darbesinin solun önünü açacak bir askeri harekât 

olduğunu düşünmüşlerdir. Birçok solda yer alan yapılanmanın 

12 Mart Darbesini selamlayan bildiriler yayınlanmasının 

arkasında bu yanılgı yatmaktadır. Bu sol gruplar 

darbenin kendilerine karşı yapıldığını anlaması için ise 

kısa bir süre geçmesi yetmiştir. 

9 Mart Cuntasının başını Emekli General Cemal Madanoğlu 

ve Tümgeneral Celil Gürkan çekiyordu. 12 Mart 

darbesini planlayanların başını ise dönemin Genelkurmay 

Başkanı Memduh Tamaç ile 1. Ordu komutanı Faik 

Türün çekiyordu. 9 Mart Cuntası Kara Kuvvetleri Komutanı 

Faruk Gürler ve Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin 

Batur ile temas halindeydi. 9 Mart 

Cuntasına yakın duran bu iki komutan, 

MİT ajanları Mahir Kaynak ve 

Mehmet Eymür tarafından Genelkurmay 

Başkanına bildirilince deşifre 

oldukları için saf değiştirerek 12 

Martçılara katıldılar. 

Bu saf değiştirme 9 Mart Cuntasının sonunu getirmişti. 

12 Mart Muhtırası’nı veren Memduh Tağmaç, Orgeneral 

rütbesindekiler hariç bu 9 Mart Cuntasına adı karışan 

başta Tümgeneral Celil Gürkan olmak üzere tüm subayları 

re’sen emekliye sevketti. 1. Ordu Komutanı Faik 

Türün de bu darbeye adı karışan tüm aydınları ve diğer 

9 Mart Cuntası üyelerini Ziverbey Köşkünde Milli İstihbarat 

Teşkilatı vasıtasıyla işkenceyle sorguya çekti. 

Burada bu olayın çok fazla bilinmeyen başka bir yönü ise 

1.Ordu Komutanı Faik Türün’ün durumudur. Faik Türün 

12 Martta darbe yapmış bir komutandır. Solculara karşıdır. 

Ama karşı olmasının en büyük nedeni birçok analist 

için, öncellik kendisindeyken, Faruk Gürler’in genç 

subayların desteği ile Kara Kuvvetleri Komutanı yapılmış 

olmasındadır. Faruk Gürler 9 Mart Cuntasına yanaşmıştır. 

Çünkü geleceğini orada görmüştür. Durum değişip cuntanın 

başarısız olma ihtimali belirince çark ederek sağ 

bir darbenin mimarlarından biri olmuştur. Faruk Gürler 

9 Mart Cuntasında devlet başkanı yapılmak istenmektedir. 

Fakat 12 Mart darbesini yapanlara katılınca bu plan 

suya düşmüştür. Fakat bu plan 12 Mart darbesinden 2 

sene sonra 12 Mart’ı yapan askerlerin bir dayatması olarak 

meclise gelecekti. Bütün kuvvet komutanları meclise 

Faruk Gürler’i dayatmasına rağmen 12 Mart darbesinin 

en önemli mimarlarından 1. Ordu Komutanı Faik Türün 

Faruk Gürler’e destek vermemiştir. Gerekirse meclise 1. 

Ordu ile birlikte yürüyeceğini, Adalet Partisi Genel Başkanı 

Süleyman Demirel’e icap ederse TBMM’yi İstanbul’da 

toplayabileceğini söylemiştir. Sol devrimci olduğuna 

inandığı Orgeneral Faruk Gürler’in Cumhurbaşkanı olmasını 

engellemiştir. 

9 Mart Cuntası ve sonrasında gelişen 12 Mart Muhtırası 

süreci farklı yönleri ile analiz edilmesi gereken bir dönemdir. 

Bu konuda yazılan kaynakların artması ile birlikte 

şu an sıkça kullanılan ‘darbeci’‘demokrat’ vs. tanımlamaların 

yeniden yapılmasını sağlayacaktır. 


ALİ İHSAN ARGIT 

İNŞAAT MÜHENDİSİ 

ALİ İHSAN ARGIT 

Oyun 

İNŞAAT MÜHENDİSİ 

Bulmaca köşesi 

KARE BULMACA 

KARE BULMACA 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 

1 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 

1 

2 

2 

33 

44 

55 

6 

6 

7 

7 

8 

8 

9 

910 

10 

SOLDAN SAĞA 

SOLDAN 1– Fermantasyon. SAĞA 2– Bir şeyin elden ele 

geçmesi – Değeri bin volt olan elektrik gerilimi 

biriminin ksa yazlş. 3 – Hoyrat, Nobran – 

1– Baş Fermantasyon. çoban. 4 – Oniki 2– aydan Bir biri şeyin – Döneç, elden ele 

geçmesi elektrik – motor Değeri yada bin dinamolarda volt olan elektrik hareketli gerilimi 

biriminin bölüme ksa verilen yazlş. ad. 5 – 3 Kamyon – Hoyrat, markas Nobran – – 

Baş Cinsel çoban. ilişkide 4 bulunmamş – Oniki aydan dişi. 6 biri – Avrupa – Döneç, 

Birliği – Döşek. 7 – Kazan kulpu – Kendisine 

elektrik motor yada dinamolarda hareketli 

kitap indirilmemiş peygamber. 8 – Birbirine 

bölüme kötülük etmeye verilen kadar ad. varan 5 – sürekli Kamyon anlaşmazlk markas – 

Cinsel – Üç yaşna ilişkide kadar bulunmamş olan at yavrusu. dişi. 69 – Bir Avrupa 

Birliği badem – Döşek. çeşidi 7 – Kazan Selenyum kulpu elementinin – Kendisine 

kitap simgesi. indirilmemiş 10 – Dikenli peygamber. bitkilerin çok olduğu 8 – yer. Birbirine 

kötülük etmeye kadar varan sürekli anlaşmazlk 

YUKARIDAN AŞAĞI 

– Üç yaşna kadar olan at yavrusu. 9 – Bir 

badem 1– Sayya çeşidi dayal, mantkl, – Selenyum ince hesaba elementinin bağl, 

simgesi. riyaziye. 102– – Dikenli Krmz – bitkilerin Meyvenin çok üzerini olduğu saran yer. 

sert ksm. 3 – Sağlam, kesin bilgi, bir şeyi iyice, 

YUKARIDAN kesinlikle bilme AŞAĞI – Kar frtnas. 4 – Alt tabaka. – 

Hayvanlarn su içtikleri taş veya ağaçtan oyma 

kap. 5 – Dudak – Artk, artan, kalan, geri kalan. 

1– 6 Sayya – Ermenilerin dayal, Ağr mantkl, dağna ince verdikleri hesaba ad – bağl, 

riyaziye. Damarda 2– dolaşan. Krmz 7- Bir – soru Meyvenin sözü – üzerini Bir erkek saran 

sert ad ksm. – Mililitre’nin 3 – Sağlam, ksa yazlş. kesin 8 bilgi, – Bir maln bir şeyi tür, iyice, 

kesinlikle miktar, bilme fiyat gibi – Kar nitelikleri frtnas. belirtmek 4 – Alt tabaka. için – 

Hayvanlarn üzerlerine konulan su içtikleri küçük kâğt. taş veya 9 – Işk ağaçtan saçacak oyma 

beyazlğa varncaya kadar stlmş olan – 

kap. 

İspanya’da 

5 – Dudak 

etnik 

– 

bir 

Artk, 

bölge. 

artan, 

10 – Karşlğ 

kalan, geri 

sonra 

kalan. 

6 ödenmek – Ermenilerin üzere. Ağr dağna verdikleri ad – 

Damarda dolaşan. 7- Bir soru sözü – Bir erkek 

ad – Mililitre’nin ksa yazlş. 8 – Bir maln tür, 

miktar, fiyat gibi nitelikleri belirtmek için 

56 Mart 2011 - 157 

üzerlerine konulan küçük kâğt. 9 – Işk saçacak 

beyazlğa varncaya kadar stlmş olan – 

İnş. Müh. Ali İhsan ARGIT 

SUDOKU (kolay) 

SUDOKU (kolay) 

6 3 2 7 

6 3 2 7 

3 2 1 

3 2 1 

4 8 3 

4 8 3 

4 5 1 4 5 7 1 7 

2 9 2 1 9 1 

3 43 8 4 8 

7 3 6 

7 3 6 

8 7 2 

8 7 2 

3 1 2 9 

3 1 2 9 



3 5 

7 4 1 

9 7 6 3 5 

9 4 27 7 4 1 

3 9 8 4 7 6 

4 7 9 

9 4 2 7 

6 5 2 

3 8 4 

5 6 8 

9 8 4 7 9 

6 5 2 

5 6 8 

SUDOKU ( zor ) 9 8 

6 1 2 

7 8 

SUDOKU ( zor ) 

5 4 

4 6 5 

8 

3 7 

6 1 2 

9 1 

7 2 4 

8 

5 5 4 3 

3 4 5 6 6 5 

3 Çözümleri sayfa 39’da 7 

8 Çözümleri sayfa 9 …….. da 1 

2 4 

5 3

Mart 2011 - SayÄ±: 157 (4398 KB) - Ä°zmir - Ä°nÅaat MÃ¼hendisleri OdasÄ±

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Mart 2011 - SayÄ±: 157 (4398 KB) - Ä°zmir - Ä°nÅaat MÃ¼hendisleri OdasÄ±