10.07.2015 Views

6-7 EYLÜL OLAYLARI

6-7 EYLÜL OLAYLARI

6-7 EYLÜL OLAYLARI

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

PERDE ARKASInı yılın 15 Nisan'ında tutuklanmasıyla bastırılabildi. İsyanların bastırılması esnasındaharcanan para ve meydana gelen can kaybı, Cumhuriyetin ulusal bağımsızlık savaşısırasındaki kayıplarından fazla olmuştur. 454Bu isyanın Türk milliyetçiliği üzerindeki etkisi büyüktür. Mustafa Kemal veyönetici kadrosu, isyanları "karşıdevrimcı" ve yeni kurulmakta olan ulusa karşı bir"tehdit" olarak değerlendirmiştir. 455 Yönetici kadroların, toplumun gelişebileceğine dairduydukları güven kaybı, etkisini, 201i ve 301u yılların sonunda çıkartılan ve Türketnisıtesinin ve dilinin baskınlığını güvence altına almayı hedefleyen yasalarla gösterdi.Kürtlerle kıyaslandığında Çerkezler, Lazlar, Abazalar, Arnavutlar, Araplar,Azerbaycanlılar ve Boşnaklar gibi diğer Müslüman gruplar, ulusla daha kolaybütünleşebılirlerdı. Kürtlerin Osmanlı İmparatorluğu'nda, Kürt kimliğini korumalarınıolanaklı kılan yarı özerk bir statüleri vardı. 456 Mustafa Kemal tarafından oluşturulanMüslümanların etnik koalisyonu çerçevesinde, Kürtler "ortak tehlike" olan Ermenilerekarşı savaşmıştı. Ulusal Kurtuluş Savaşı belgeleri, örneğin Sivas Kongresi Bildirgesi,Müslüman azınlıkların etnik haklarının kabul edildiğini sergiler. 457 Ancak, Türkdevletinin Lozan'daki delegasyonu, Türkleri ve Kürtleri ortak olarak temsil edeceğinive Müslüman oldukları için Kürtlerin azınlık sayılmayacağını bildirmişti. 458Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmasının ardından, Kemalist önderlik, modern vehomojen bir ulus-devlet kurmayı amaçlamıştı. Yüksek düzeyli devlet elitleriningözünde, ulusal güvenlik ve siyası birlik sadece Müslümanlar arasındaki farklı etnikkimliklerin bastırılmasıyla sağlanabilirdi. Devlet yapılarının içindeki sekülerleşmeninönemli bir adımı olarak, 1923 yılında hilafet kaldırıldı. Ancak, bu yasakla birlikte Kürtaşiretleri ve dini liderleri, geleneksel olarak halifelik kurumu üzerinden sahip olduklarımeşruiyet zeminini yitirdiler. Hilafet, şeyhlik, tekke ve zaviyeler, Kürt kim-454 Mete Tuncay, Türkiye Cumhuriyetinde Tek Parti Yönetiminin Kurulması Ankara 1981, s. 136; M. M. van Bruinessen, Agha,Scheich, und der Staat, Politik und Cesellschaft Kurdıstans, Berlin 1989, s 379-435.455 Suna Kili, Türk Devrim Tarihi, İstanbul 1981, s 161456 Robert Olson, The Emergence of Kurdish Nationalism and the Sheikh Said Rebellion (1880-1925) University of Texas Press,Austin, 1989, s 4-25457 Olson, The Emergence of Kurdish Nationalism and the Sheikh Saıd Rebelllon (1880-1925) University of Texas Press, Austin1989, s 26458 Ali Othman, "The Kurds and Lausanne Peace Negotiations", Middle Eastern Studıes, 33/1997, s, 521-53493

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!