6-7 EYLÜL OLAYLARI

PERDE ARKASIDemokrat Parti ve Gayrimüslim AzınlıkDemokrat Partı'nin 1950 ilkbaharındaki seçim zaferinin ardından, başlangıçtagayrimüslim azınlıkla Adnan Menderes hükümeti arasındaki ilişkinin gerginliğiniyitirdiği görülmektedir. Yeni hükümetin programında, partinin milliyetçilikanlayışı, tıpkı önceki hükümetlerde olduğu gibi, vatandaşlık esasınagöre tanımlanmıştır. Buna göre, vatandaşlık için ön koşul, ortak bir tarihin geliştirdiğiortak bir kültür ve ülküdür. Her vatandaş, dini ya da ırkı ne olursa olsunTürk sayılmaktadır. 571 DP hükümetinin ilk zamanlarında, gayrimüslimgruplar yeni iktidarın liberal politikasının ülkedeki azınlıklara karşı takınılantutumu da olumlu yönde etkileyeceğini ummuşlardı. DP bürokratlarının, ilgiligayrimüslim cemaatlerin dini lider seçimleri esnasında sağladıkları kolaylıklar,bu beklentileri doğrular gibi görünüyordu. 572 DP'nin diğer uygulamaları dadevlet elitlerinin ilgili azınlık gruplarına karşı daha hoşgörülü bir yaklaşımiçinde olduğunu gösteriyordu.1950'li yılların başında Türkiye ile Yunanistan arasında gelişen dostane ilişkive iki ülkenin NATO ve Balkan Paktı'ndaki işbirliği, Türk hükümetinin özellikleRum azınlığa verdiği tavizlerin nedenleri olarak görülebilir.Azınlık okullarıyla ilgili akademik ve idari düzeydeki sınırlandırmalar ortadankaldırılıyordu. Örneğin, Heybeliada'daki Ruhban Okulu, yine Yunanistan'danya da diğer Hıristiyan ülkelerden öğrenci kabul etmeye başlayabilmişti.Azınlık okullarının çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak üzere özel organizasyonlarkuruluyordu.Belirli sayıda öğretmenin Yunanistan'dan gelip, İstanbul'daki Rum öğrencilereders vermesine izin verilmişti; aynı şekilde Türk hükümeti de Batı Trakya'dakiTürk azınlığın okullarının desteklenmesi için Türk öğretmenler gönderebilecekti.Aynı zamanda, okullara gerekli ders malzemesinin sağlanması da ilgilihükümetler tarafından kabul edilmiş. Milli Eğitim Bakanlığı'nın onayıyla,Rum azınlık okullarına Yunanistan'dan dergi ve kitaplar gönderilmişti.571 Demokrat Parti Tüzük ve Programı, Ankara 1953.572 NARA 782.00/5-753 ABD Başkonsolosluğu, İstanbul'dan Devlet Departmanına, 12 05.1953127